Cytaty o bólu

„Był to Weltschmerz – ów ból życia, co unosi się w duszy jak gaz i nasyca ja rozpaczą, tak że szukamy zdarzenia, które nas mogło zranić, i nie możemy znaleźć żadnego.“

—  John Steinbeck, książka Na wschód od Edenu

Na wschód od Edenu

„Szczęście jest tylko marzeniem, a rzeczywistością jest ból. Sprawdzam to już przez osiemdziesiąt lat. Nie widzę innej rady, jak poddać się temu i powiedzieć sobie, że muchy są po to, by je zjadały pająki, a ludzie po to, by ich żarły zmartwienia.“

—  Voltaire francuski pisarz epoki Oświecenia, filozof, dramaturg i historyk 1694 - 1778

Źródło: List do markiza de Florian (16 marca 1774)

„Bywają epoki upadku, w których zaciera się forma stanowiąca najbardziej immanentny wzorzec życia. Wtrąceni w nie, zataczamy się na prawo i lewo, jak istoty pozbawione równowagi. Z tępych przyjemności wpadamy w tępy ból, a świadomość straty, ożywiająca nas ciągle, ponętniej rysuje przed nami przyszłość i przeszłość. Poruszamy się w minionych epokach lub odległych utopiach, podczas gdy teraźniejszość przemija.“

—  Ernst Jünger pisarz niemiecki 1895 - 1998

Na marmurowych skałach
Źródło: s. 27

„Żaden ból nie jest dla mnie tak wielki jak wspomnienie szczęśliwych czasów w biedzie.“

—  Dante Alighieri średniowieczny poeta włoski 1265 - 1321

„Tym spośród nas, którzy łatwo znajdują zadowolenie, a pogodni są tylko z pozoru, przeciwstawiają się inni ludzie i całe ludzkie pokolenia, których pogoda nie jest powierzchowną igraszką, ale powaga i głębią. Jednego z nich znałem, był to dawny nasz mistrz muzyki, którego sam niegdyś widywałeś w Waldzell czasami, człowiek ten w ciągu ostatnich lat swojego życia posiadł cnotę pogody w tak znacznym stopniu, że promieniowała zeń jak światło ze słońca, że w postaci życzliwości, radości życia, dobrego humoru, ufności i zaufania przechodziła ona na wszystkich dookoła, we wszystkich też dalej promieniując, we wszystkich tych, którzy prawdziwie blask jej wchłonęli i pozwolili się nim przeniknąć. Ja również oświecony zostałem jego blaskiem, mnie również udzielił on nieco swej jasności i promienistości serca (…) Osiągnięcie takiej pogody jest dla mnie, a wraz ze mną dla wielu, celem najwyższym i najszlachetniejszym. Znajdziesz ową pogodę także u niektórych ojców z kierownictwa zakonu. A pogoda ta nie jest ani igraszką, ani upodobaniem w samym w sobie, jest najwyższą świadomością i miłością, jest afirmacją wszelkiej rzeczywistości, czuwaniem na skraju wszelkich głębin i przepaści, jest cnota rycerzy i świętych, cnota niezniszczalną, która wraz z wiekiem i przybliżaniem się śmierci stale jeno wzrasta. Jest ona tajemnica piękna i właściwą substancją wszelkiej sztuki. Poeta, który cuda i potworności życia taneczną miara swych wierszy opiewa, muzyk, co pozwala im rozbrzmiewać w postaci czystej współczesności, jest szafarzem światła, pomnaża radość i jasność na ziemi, nawet jeśli nas najpierw wiedzie przez łzy i ból. Może ów poeta, którego wiersze tak nas zachwycają, jest smutnym samotnikiem, może i muzyk ów był posępnym marzycielem, lecz także i wówczas dzieło jego uczestniczy w radości gwiazd i bogów. To, co nam daje, nie jest już jego mrokiem, cierpieniem czy trwogą, to kropla czystego światła, wiekuistej radości. Nawet całe narody czy języki zgłębić usiłują głębiny świata przez mity, kosmogonie, religie, radość ta jest ostatecznym i najważniejszym celem, który mogą osiągnąć.“

—  Hermann Hesse, książka Gra szklanych paciorków

Józef Knecht do swojego przyjaciela Plinia Designori
Gra szklanych paciorków
Źródło: Gra szklanych paciorków (rozdz. Rozmowa), tłum. Maria Kurecka, Wydawnictwo Poznańskie 1971, s. 319–322.

„A ból to przecież czwarty wymiar
Nieśmiertelników nieśmiertelność (…)
Wszystkich miłości niespełnionych
Niewładni zdrowi są podziwiać
A ból to przecież nieskończony
A ból to przecież czwarty wymiar“

—  Jonasz Kofta polski poeta, dramaturg, satyryk, i piosenkarz 1942 - 1988

Źródło: Rondo I w: Wiersze, Toruń 1994, s. 113.

„Z kobietą jak z rzęsą. Wpada w oko nie wiadomo kiedy. Szybko sprawia ci ból, a gdy próbujesz się jej pozbyć, toniesz w morzu łez.“

—  Andrzej Majewski pisarz i fotografik polski 1966

„O Panie, własną śmierć każdemu daj,
daj umieranie, które z życia płynie,
gdzie miał swą miłość, swój ból i swój raj.

Bo my jesteśmy tylko liść, łupina.
A wielka Śmierć, co w każdym tkwi w głębinie,
oto jest owoc, cel i praprzyczyna.“

—  Rainer Maria Rilke poeta austriacki 1875 - 1926

O Herr, gib jedem seinen eignen Tod,
das Sterben, das aus jenem Leben geht,
darin er Liebe hatte, Sinn und Not.

Denn wir sind nur die Schale und das Blatt.
Der große Tod, den jeder in sich hat,
das ist die Frucht, um die sich alles dreht. (niem.)
Źródło: Księga godzin, O ubóstwie i śmierci, wyd. L. Chomińskiego, Wilno 1935, s. 140–141, tłum. Witold Hulewicz.

„Śmierć to chwila, w której kończy się ból, a zaczynają dobre wspomnienia. Nie koniec życia, lecz koniec bólu.“

—  Stephen King, Smętarz dla zwierzaków

Cmętarz zwieżąt (Smętarz dla zwierzaków)
Źródło: s. 155

„Świadomość tego, co cię spotyka, sprawi mi ból niezależnie od tego, gdzie będę. (…) Wiesz, że gdybym mogła, poprosiłabym, aby bat spadł raczej na moje ciało.
- A ty wiesz – ucałował ją w oba policzki – że nie pozwoliłbym ci zająć mego miejsca.“

—  Christopher Paolini, książka Brisingr

Brisingr

„Stracić kogoś kochanego to zmienić swoje życie na zawsze. Nie przeżyjesz tego, bo „to” jest osobą, którą kochasz. Ból przemija, spotykasz nowych ludzi, ale pustka nigdy się nie wypełnia. Jakżeby mogła? Śmierć nie osłabia wyjątkowości kogoś, kto znaczył aż tyle, aby go opłakiwać.“

—  Jeanette Winterson ang. pisarka 1959

Zapisane na ciele (1992)

„Czasem musisz bardzo mocno zapakować swój ból i obwiązać go sznurkiem, jak paczkę. Po prostu po to, by móc dalej żyć. A więc zakładam gruby opatrunek na moje cierpienie jak na złamana rękę.(…) Później, gdy minie trochę czasu, będę może mogła tego dotknąć tak, żeby nie sprawiało bólu.“

—  Roma Ligocka polska malarka i pisarka 1938

Róża. Obrazy i słowa

„Ile w NAS żaru zostanie?Czy też zostanie zaledwie bólGdy skończy się wypalaniePamięcią NASZĄ złoconych pól…
(…) No proszę – to tylko Andrus,A jakbym czytał Herberta.“

—  Artur Andrus polski dziennikarz i poeta 1971

Źródło: Zatęsknienie, albo rzecz o skromności autora

„Gdyby językiem powszechnym stał się śpiew świętego Franciszka, pogodzono by ogień i wodę, ból i radość, ciało i duszę, śmierć i życie.“

—  Franciszek Kamecki 1940

„Może to idiotyczne, ale martwiłem się, że jeśli ogarnie mnie otępienie umysłu, serca lub ciała, jeśli poddam się jakiejkolwiek słabości, Lorrie umrze. Czułem, że tylko gdy będę znosił przenikliwy ból, mogę utrzymać równowagę Boga i mieć pewność, że słyszy moje błagania.
Nie wolno mi było jednak płakać, bo w ten sposób przyznałbym, że spodziewam się najgorszego. I tym samym prowokowałbym śmierć, by zabrała to, czego pragnie.“

—  Dean Koontz pisarz amerykański 1945

Przepowiednia (2004)

„Pragnąłem mieć siłę, aby wdeptać ich w ziemię i zadać im wielki ból…“

—  Jana Frey 1969

Pokręcony świat

„Sen tłumi ból, ale niepokój, kiedy dręczy, tak samo nie pozwalał jej zapaść w sen.“

—  Ellinor Rafaelsen 1945

Cygańskie życie (2007)

„Ból łączy dwoje ludzi o wiele silniej niż miłość czy namiętność.“

—  Tess Gerritsen 1953

Chirurg (2001)
Źródło: rozdział 10

„W łączności z całym narodem w kraju, solidarnie przeżywamy ból i krzywdę, jaką wyrządzono Polakom, dokonując zbrodni na niewinnym człowieku, polskim kapłanie, ks. Jerzym Popiełuszce (…). Polała się niewinna krew, zdławiono życie kapłana, który służył Bogu i człowiekowi jak umiał – w całkowitym przekonaniu o słuszności swojej służby.“

—  Henryk Gulbinowicz kardynał polski, emerytowany arcybiskup wrocławski 1923

w homilii do Polaków w Rzymie w dniu 31 października 1984
Źródło: ks. Antoni Lewek, Ksiądz Jerzy Popiełuszko. Symbol ofiar komunizmu, Warszawa 1994, ISBN 8370310486, s. 32.