Maria Konopnicka cytaty

„Choćbyś poznał ziemię całą
Milion gwiazd jeszcze zostało!
Choćbyś gwiazdy znał na niebie,
Jeszcze musisz znać… sam siebie.“

—  Maria Konopnicka

„Konopnicka nie żałowała swego czasu, by należeć do pierwszego grona osób, które przed laty podjęły zadania zrzeszania kobiet dla obrony ich własnej sprawy; że należała wówczas do spółdzielczej pracowni kobiecej, miewała tam pogadanki z pracownicami. Wreszcie, nawet w srebrzystych cieniach rozkwitłych akacji, oblanych księżycowym światłem, poetka miała cierpliwość omawiania arkuszowych kwestionariuszów olbrzymiej ankiety, w której zapał inicjatorek-nowicjuszek chciał objąć od razu wszystkie gałęzie pracy kobiecej, każdy kierunek ich myśli, a nawet i drgnienia serca.“

—  Maria Konopnicka

O Marii Konopnickiej
Źródło: Paulina Kuczalska-Reinschmit, Powitanie Marii Konopnickiej w Kole Pracy Kobiet, „Nowa Gazeta” nr 103, 1906.

„Ej wy góry, sine góry,
Zaklęte dokoła!
Myśl orlemi leci pióry
Na wasze przyczoła…“

—  Maria Konopnicka

Źródło: W Jaworkach w: Poezye wydanie zupełne, krytyczne, tom I, wyd. Gebethner i Wolff, 1915, s. 19.

„Jaka to była sieć zmarszczek! Życie, co przędło nitki tej sieci, musiało być długie, bardzo długie; musiało też nie spoczywać nigdy. Musiało ono rankiem przy ogarku do pracy się brać, a kończyć ją pół ślepo, o pianiu północnych kurów. Musiało na szare wrzeciono swoje wytargać z tej piersi wszystkie włókienka; musiało nić swoją rwać, plątać i znów rwać, i znów plątać, nie wygładzając węzłów, tylko śpiesząc, śpiesząc, śpiesząc…“

—  Maria Konopnicka

Moi znajomi
Źródło: Banasiowa w: Moi znajomi, wyd. Gebethner i Wolff, Warszawa 1904, s. 269.

„Nie będzie Polak, z ojczyzny wyjęty,
Luzem rzucony pomiędzy narody,
Ale zbuduje Dom własny i święty,
Dom przypodoban do starej zagrody.
Już założone serc są fundamenty,
Węgielny kamień jedności i zgody
Pod gmach ojczystej wiary, uczuć, mowy,
Pod Nową Polskę i pod żywot nowy.“

—  Maria Konopnicka

Źródło: Hymn nowej Polski w: Poezye wydanie zupełne, krytyczne, tom VIII, wyd. Gebethner i Wolff, 1915, s. 78.

„Pucu! pucu! chlastu! chlastu!
Nie mam rączek jedenastu.
Tylko mam dwie rączki małe,
Lecz do prania doskonałe.“

—  Maria Konopnicka

„Nie kocham jeszcze, a już mi jest drogi;
Nie kocham jeszcze, a już drżę i płonę
I duszę pełną o niego mam trwogi
I myśli moje już tam, w jego progi
Lecą stęsknione…“

—  Maria Konopnicka

Źródło: Preludium w: Poezye wydanie zupełne, krytyczne, tom V, wyd. Gebethner i Wolff, 1915, s. 3.

„Tatrzańskie stoki w ziołach toną
I noszą odzież rozkwieconą,
Na mchu stawiają stopy bose
I traw oddechem piją rosę…“

—  Maria Konopnicka

Źródło: Na szczytach w: Poezye wydanie zupełne, krytyczne, tom I, wyd. Gebethner i Wolff, 1915, s. 16.

„On i to nawet wie może, ile wróbli gnieździ się w gzymsach starego browaru, który panuje nad uliczką wysokim, poczerniałym kominem – w gałęziach chorowitej, rosnącej przy nim topoli, która nie ma ani siły do życia, ani ochoty do śmierci…“

—  Maria Konopnicka, książka Mendel Gdański

Mendel Gdański
Źródło: Mendel Gdański w: Z jednego strumienia szesnaście nowel, wyd. E. Wende i Sp., Warszawa 1905, s. 202.

„A jak poszedł król na wojnę,
Grały jemu surmy zbrojne,
Grały jemu surmy złote
Na zwycięstwo, na ochotę…

A jak poszedł Stach na boje,
Zaszumiały jasne zdroje,
Zaszumiało kłosów pole
Na tęsknotę, na niedolę…
…
Szumią orły chorągwiane,
Skrzypi kędyś krzyż wioskowy…
Stach śmiertelną dostał ranę,
Król na zamek wraca zdrowy…

A jak wjeżdżał w jasne wrota,
Wyszła przeciw zorza złota
I zagrały wszystkie dzwony
Na słoneczne świata strony.

A jak chłopu dół kopali,
Zaszumiały drzewa w dali.
Dzwoniły mu przez dąbrowę
Te dzwoneczki, te liliowe…“

—  Maria Konopnicka

Źródło: A jak poszedł król…

„Duch mój, ptak boży, co go Pan w czas ranny,
I w czas wiosenny wypuścił pod niebem,
A z rąk mu daje przeczystych ros manny,
I karmi chlebem.“

—  Maria Konopnicka

Źródło: Duch mój, ptak boży… w: Poezye w nowym układzie, tom I, wyd. Gebethner i Wolff, Kraków 1902, s. 183.

„Na granicie Wawel – na piasku Warszawa“

—  Maria Konopnicka

Źródło: Warszawa w: Damnata. Poezye, wyd. Seyfarth i Czajkowski, Lwów 1900, s. 44.

„Proście wy Boga o takie mogiły,
Które łez nie chcą, ni skarg, ni żałości,
Lecz dają sercom moc czynu, zdrój siły,
I żar miłości.“

—  Maria Konopnicka

Źródło: W zaduszny dzień w: Damnata. Poezye, wyd. Seyfarth i Czajkowski, Lwów 1900, s. 55.

„Nasza czarna jaskółeczka
przyleciała do gniazdeczka
przez daleki kraj!
Bo w tym gniazdku się rodziła
bo tu jest jej strzecha miła,
bo tu jest jej raj!“

—  Maria Konopnicka

Źródło: Nasza czarna jaskółeczka

„Warszawo, Warszawo, ty czerwienny grodzie!
Obrano cię niegdyś królową w narodzie.
Nie obrano ciebie dla twojej urody,
Jeno dla tej Wisły, dla tej Białej wody…
Jeno dla tej starej mazowieckiej ziemi,
Co cię kołysała szumami leśnemi…“

—  Maria Konopnicka

Źródło: Warszawa w: Damnata. Poezye, wyd. Seyfarth i Czajkowski, Lwów 1900, s. 43.

„Każde szczęście jest pragnieniem nieszczęścia.“

—  Maria Konopnicka

Źródło: Powitanie wiosenki

„Jaskółeczka do nas wraca
Z oddalonej drogi.
Śpiewem wita wioskę miłą,
Miłej chaty progi.“

—  Maria Konopnicka

Źródło: Jaskółeczka

„Nie rzucim ziemi, skąd nasz ród,
Nie damy pogrześć mowy!
Polski my naród, polski lud,
Królewski szczep piastowy,
Nie damy, by nas zniemczył wróg…
– Tak nam dopomóż Bóg!“

—  Maria Konopnicka

Źródło: Rota w: Poezye wydanie zupełne, krytyczne, tom VII, wyd. Gebethner i Wolff, 1915, s. 10.

„Cóż to jest pieśń? dźwięk słów pusty, jako wiatru szelest,
Poezya najpiękniejsza jeszcze prawdą nie jest“

—  Maria Konopnicka

Źródło: Wstęp (do zbioru poezyi)