Cytaty o naturze

„W odległych epokach człowiek żyjący w symbiozie z naturą, polował, aby żyć, tak jak to czyniła otaczająca go dzika zwierzyna. Udoskonalał metody łowieckie i prosił tajemnicze siły przyrody o pomoc w swoich łowach, o pomoc w przetrwaniu…“

—  Marek Żukow-Karczewski polski historyk, publicysta i działacz społeczny 1961

Źródło: Polowania w dawnej Polsce, „Aura” nr 12, grudzień 1990, s. 25-27. http://yadda.icm.edu.pl/yadda/element/bwmeta1.element.agro-b2d468e8-ed51-4072-8f12-08d1ce3bdd68?q=6b6600dc-b033-4fb3-a610-9b164bf1405b$19&qt=IN_PAGE

„Człowiek ciągle jednak na serio traktuje wezwanie do czynienia sobie Ziemi poddaną pod każdym względem, a więc zapewne łatwo nie zrezygnuje z dostępnych możliwości eksperymentowania na wszystkim, co żyje. Taka jest ludzka natura, takie są koszta wrodzonej chęci poznania świata i rządzących nim praw. Nie należy mieć tu żadnych złudzeń.“

—  Marek Żukow-Karczewski polski historyk, publicysta i działacz społeczny 1961

Źródło: Eksperymenty i doświadczenia medyczne na zwierzętach, Wolne Media, 21 maja 2013. http://wolnemedia.net/eksperymenty-i-doswiadczenia-medyczne-na-zwierzetach/

„Pragnienie wykorzystania sił natury dla swoich potrzeb towarzyszy człowiekowi od zarania dziejów. Trzeba przyznać, że często się to udawało i udaje.“

—  Marek Żukow-Karczewski polski historyk, publicysta i działacz społeczny 1961

Źródło: Woda - napęd doskonały?, Wolne Media, 19 października 2012. http://wolnemedia.net/woda-naped-doskonaly/

„Niekiedy człowiek zdaje się sądzić, iż twory jego cywilizacji nie mają sobie równych odpowiedników. Lecz, gdy upoiwszy oko barokową lub klasycystyczną fasadą pałacu, zagłębimy się w cienistą aleję ogrodową, gdy zamknie się za nami zielone listowie i ogarnie nas najpiękniejsza muzyka przyrody - cisza, przerywana jedynie śpiewem ptaków, wypadnie nam chyba zweryfikować dotychczasowe poglądy. Natura bowiem najlepszym i najmądrzejszym jest architektem i urbanistą.“

—  Marek Żukow-Karczewski polski historyk, publicysta i działacz społeczny 1961

Źródło: Ogrody i sady w dawnej Polsce, „Aura” nr 11, listopad 1987, s. 17-18. http://pbn.nauka.gov.pl/sedno-webapp/works/508860

„(…) człowiek jest zły z natury. Gdyby tak nie było, gdybyśmy byli z gruntu uczciwi, tobyśmy się w każdym sporze starali tylko o to, aby dojść do prawdy, nie bacząc na to, czy zgadza się ona z naszym pierwotnie wygłoszonym zdaniem, czy też ze zdaniem przeciwnika; byłoby rzeczą obojętną albo przynajmniej całkiem drugorzędną. Ale tak jak się rzeczy mają, jest to sprawa główna, wrodzona zaś próżność, tak szczególnie drażliwa na punkcie zdolności umysłowych, nie chce dopuścić do tego, aby nasze pierwotne twierdzenie okazało się fałszywe, a twierdzenie przeciwnika słuszne. Wydawałoby się wobec tego, że każdy powinien by po prostu starać się nie wysuwać innych twierdzeń jak tylko słuszne i w tym celu najpierw myśleć, a potem dopiero mówić. U większości ludzi jednak do wrodzonej próżności dołącza się jeszcze gadatliwość i wrodzona nieuczciwość. Ludzie gadają, zanim pomyślą; jeżeli zaś potem widzą, że twierdzenie ich było błędne i że nie mają racji, to pragną jednak, aby się chociaż wydawało, jak gdyby było na odwrót. Dążenie do prawdy, które bywa chyba na ogół jedynym bodźcem podczas wysuwania pozornie słusznego twierdzenia, zostaje teraz całkowicie usunięte przez próżność; co słuszne, ma się wydawać niesłusznym i odwrotnie.“

—  Arthur Schopenhauer filozof niemiecki 1788 - 1860

Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów

„Tam, gdzie panuje ogromna chęć uczenia się, z natury rzeczy mamy do czynienia z mnóstwem dyskusji, bogatym piśmiennictwem i różnorodnością poglądów; dla zacnych ludzi bowiem poglądy to nic innego, jak stale pogłębiana wiedza.“

—  John Milton poeta i pisarz angielski 1608 - 1674

„Jest naturą kobiet nie kochać nas, kiedy je kochamy, a kochać, gdy my ich nie kochamy.“

—  Miguel de Cervantes pisarz hiszpański 1547 - 1616

„Każdy ma prawo wiedzieć wszystko: oto fałszywy slogan fałszywej epoki. Znacznie większą wartość ma już dziś utracone prawo człowieka, by nic nie wiedzieć: mianowicie prawo jego boskiej duszy, by nie pozwalał się napełniać śmieciami, bezsensami i pustą gadaniną. Osoba, która pracuje i prowadzi rozsądne życie, nie ma żadnej potrzeby przesadzonej i nadmiernej informacji. Pośpiech i powierzchowność są duchowymi chorobami XX wieku i już się o nich nie pisze w prasie. Takie spojrzenie jest przeciwne jej naturze. Prasa zamieszcza tylko sensacyjne nagłówki.“

—  Aleksander Sołżenicyn rosyjski prozaik, noblista 1918 - 2008

Źródło: Mowa harwardzka.

„Społeczeństwo oparte na literze prawa i nigdy nie mierzące wyżej nie jest w stanie wykorzystać pełnego zakresu ludzkich możliwości. Litera prawa jest zbyt chłodna i sformalizowana, aby mieć korzystny wpływ na społeczeństwo. Ilekroć tkanka życia przeplata się z relacjami natury prawnej, powstaje atmosfera duchowej miernoty paraliżującej najszlachetniejsze ludzkie impulsy. (…) Kiedy problem osiągnie określony poziom, myślenie kategoriami prawnymi powoduje pewien paraliż i uniemożliwia ludziom dostrzeżenie pełnej skali i znaczenia wydarzeń.“

—  Aleksander Sołżenicyn rosyjski prozaik, noblista 1918 - 2008

Źródło: A World Split Apart, Nowy Jork, 1978, s. 17–19, 39

„Lubię spacerować i łączyć się z naturą. Podziwiam Jezioro Genewskie, jeśli mogę, idę tam. Kocham zwierzęta, dużo czytam. Lubię rozmawiać z ludźmi, którzy interesują się inteligencją, mogącymi wymienić się pomysłami.“

—  Ivett Gyöngyösi węgierska pianistka 1993

Szeretek sétálni és a természettel öszszekapcsolódni. Imádom a Genfi-tavat, ha tehetem, oda járok. Szeretem az állatokat, rengeteget olvasok. Szeretek beszélgetni az emberekkel, érdekel az intelligencia, kivel miről lehet eszmét cserélni. (węg.)
Źródło: Miesięcznik kulturalny „Pepita Magazin”, Gyöngyösi Ivett: Amikor koncertezem energia születik, lipiec 2019, s. 65.

„Kobieta jest z natury zła, jej egoizm zwycięża bowiem miłość.“

—  Fiodor Dostojewski pisarz rosyjski 1821 - 1881

„Człowiek jest z natury despotą i lubi być dręczycielem.“

—  Fiodor Dostojewski, książka Gracz

Gracz

„Czyż jednak w największej nawet izolacji wolni jesteśmy od działania praw natury?“

—  Fiodor Dostojewski, książka Biesy

Biesy
Źródło: cz. 3 (1,1)

„Zdarza się, że ludzka natura wznosi się na wyżyny w chwilach próby, ale najczęściej w pokoju chorego widać więcej słabości niż siły. Więcej egoizmu i braku cierpliwości niż szlachetności i męstwa. Na świecie tak rzadko zdarza się prawdziwa przyjaźń! I niestety […], większość ludzi nie traktuje życia poważnie, aż do chwili, w której jest już na to za późno.“

—  Jane Austen, książka Perswazje

tłum. Ewa Partyga (wyd.: Prószyński i S-ka, Warszawa 2010, s. 125).
Perswazje (1817)

„Być rozumnym to największa cnota, a mądrość polega na tym, by mówić prawdę i postępować zgodnie z natura, słuchając jej głosu.“

—  Heraklit z Efezu filozof antyczny -535

„Kto chce poznać największe tajemnice natury, niechaj obserwuje i rozpatruje minima i maksima, przeciwieństwa i przeciwstawności.“

—  Giordano Bruno włoski astronom, naukowiec i filozof 1548 - 1600

„Nic tak nie odmładza, jak prawdziwie niedorzeczny kawał. Właśnie najgłupsze prawa natury są najbardziej smakowite.“

—  Witold Gombrowicz pisarz polski 1904 - 1969

„Mam swoje skrzywienie, uważam mianowicie, że literatura i sztuka nigdy nie powinny być narzędziem pochwały. Powinny obnażać to, co mroczne, pokazywać ciemne strony i niesprawiedliwości społeczeństwa, a także mroczną stronę ludzkiej duszy, złą część człowieczej natury.“

—  Mo Yan 1955

wykład na Wolnym Uniwersytecie Hongkongu (2005).
Źródło: Katarzyna Sarek, SAREK: Milczący noblista [Literacki Nobel dla Mo Yana http://kulturaliberalna.pl/2012/10/16/sarek-milczacy-noblista-literacki-nobel-dla-mo-yana/, kulturaliberalna.pl, 16 października 2012]

„Dawni ludzie nie potrzebowali sportu: byli zdrowi i silni z natury. Dziś sport zabija wszystko, zastępuje nawet sztukę, która upada coraz bardziej. Ja sam bardzo lubię narty, ale nie znoszę, jak z was, sportsmanów, robi się największe chwały narodów i kiedy wasze idiotyczne rekordy zajmują tyle miejsca w gazetach, gdzie tego miejsca nie ma na poważną artystyczną krytykę – bo ta, która jest, to są bzdury – i na polemikę w kwestiach sztuki.“

—  Stanisław Ignacy Witkiewicz, książka Pożegnanie jesieni

Atanazy do Tvardstrupa.
Pożegnanie jesieni