Cytaty o bólu

strona 3

„Nic lepszego człowiek nie może zrobić człowiekowi, niż uwolnić go od bólu, i nic gorszego, niż mu ból zadać.”

„Czasem musisz bardzo mocno zapakować swój ból i obwiązać go sznurkiem, jak paczkę. Po prostu po to, by móc dalej żyć. A więc zakładam gruby opatrunek na moje cierpienie jak na złamana rękę.(…) Później, gdy minie trochę czasu, będę może mogła tego dotknąć tak, żeby nie sprawiało bólu.”

„Czasami myślę, że gdyby można było powtarzać opowieść na tyle często, że zmniejszyłoby to ból, sprawiło, że słowa zsunęłyby się z moich ramion i zatonęły w wodzie, opowiedziałabym ją tysiąc razy.”

„Artysta powinien prowokować, wylewać swój ból.”

„Ból jest chwilowy, sława trwa wiecznie!”

„Mówi się, że przeznaczenie łączy nawet najbardziej oddalonych od siebie ludzi, że to wszystko zostaje ustalone przed naszymi narodzinami i choćbyśmy nie wiem jak zbaczali z drogi, choćby zmieniał się nasz los – na dobre i na złe – możemy jedynie zrobić to, co jest nam pisane. W końcu przynosi nam to błogosławieństwo i ból.”

„Ból łączy dwoje ludzi o wiele silniej niż miłość czy namiętność.”

„Miłość jest to jakieś nie wiadomo co, przychodzące nie wiadomo skąd i nie wiadomo jak i sprawiające ból nie wiadomo dlaczego.”

„Jakkolwiek jestem przeciwnikiem wyszywania na sztandarach partyjnych haseł religijnych, to jednak w tej sprawie… no partia która zrzesza w olbrzymiej większości katolików, a taką partią jest Prawo i Sprawiedliwość, nie ma wielkiego pola manewru. Będziemy się tutaj kierować katolicką nauką społeczną. Oczywiście rozumiemy ból i troskę osób, które nie mogą mieć dzieci, ale opowiadamy się za tym, żeby odwoływać się do instytucji adopcji, a nie eksperymentować na zarodkach. W świetle orzeczeń nawet nie katechizmu ale wręcz trybunału konstytucyjnego, zarodek jest człowiekiem. W związku z czym nie można go niszczyć, nie można go zamrażać.”

„Jestem wytrzymała na ból fizyczny, przed tym psychicznym cofam się, uciekam. On mnie ściga z żelazną konsekwencją. Tak dobrze mu we mnie, tak się rozsiadł wygodnie, tak się rozgościł. Czegokolwiek bym w sobie nie dotknęła, jest przesiąknięte bólem.(…) Cokolwiek przed sobą udaję, moja głowa jest jak pusta hala, w której odbijają się dźwięki…”

„Nie chcemy udawać, jakobyśmy wiedzieli, na czym polega ból.”

„Ból nie zaczął się właściwie aż do rana. Ale oczywiście rano było gorzej. O tym czasie przyszło już odrętwienie, a z nim ten tępy ból gojenia, który jest zawsze gorszy od ostrego, czystego bólu w pierwszym momencie (…) Jednakże ból był czymś co znał. Ból był jak stary przyjaciel, którego od dawna nie widział. Umiał sobie dać radę z bólem. Z bólem trzeba leżeć, a nie odsuwać się od niego. Trzeba niejako poruszać się dookoła zewnętrznego skraju bólu, tak jak się robi z zimną wodą, dopóki człowiek w końcu nie zdobędzie się na dość odwagi, by wziąć się w garść. Wtedy trzeba nabrać głęboko tchu, dać nurka i opaść aż na samo dno. A potem, kiedy już pozostałeś jakiś czas w głębi, stwierdzasz, że nie jest wcale tak zimno, jak myślałeś, gdy twoje mięśnie cofały się przed tą zewnętrzną krawędzią, kiedy chodziłeś dokoła próbując zebrać się na odwagę. Znał ból. Ból był jak walka na ringu; jeżeli do tego powracasz dostatecznie długo, nabierasz w końcu pewnego instynktu. Nigdy nie wiesz, kiedy przychodzi ani skąd się bierze, ale nagle odkrywasz że go masz i że go masz od dawna, nic o tym nie wiedząc. Tak samo jest z bólem. Ból był jak wioska u stóp góry, na której garbie, wysoko nad wsią, wybudowana jest katedra, a dzwony tej katedry bezustannie wydzwaniają pieśń o krzyżu.”

„Nic wielkiego w życiu nie powstaje bez szoku cierpienia; ból przekształca i oczyszcza człowieka, przygotowując go do podjęcia wzniosłych zadań.”

„Kto by pomyślał, że w jednej chwili można przeżyć taką skalę uczuć – szalone szczęście i największy ból, zwątpienie i znowu szczęście. Co może męstwo setek dzieci wobec samolotów i armat? Panie, giną ci, którzy Ci ufają. Giną za wolność, sprawiedliwość, za szczęście innych. Przecież i Tyś za to ginął na krzyżu.”

„Kiedyś co dopiero widział kobietę, którą kochasz, to widok innej kobiety psuje ci wzrok, powoduje ból fizyczny.”

„Wyobraził sobie też, że dostrzega twarze gwiazd – były blade, łagodnie uśmiechnięte, jakby ich właściciele zbyt wiele czasu spędzali ponad światem, obserwując krzątaninę, radość i ból ludzi w dole i nie mogli powstrzymać rozbawienia, gdy kolejny maleńki człowiek zaczyna wierzyć, iż jest środkiem wszechświata. A przecież wierzy w to każdy.”

„Ból doświadczeń sprawia, że śmiech znika.
Mówili nie patrz, mówili nie dotykaj.
Mówili nie myśl, co zdarzyć się może.
Terror, za nim człowiek,
A w człowieku odpowiedź.”

„Gdyby nazwali to prośbą? Bzdura. Kiedy robiłem coś dla Rączki albo Marcin dla mnie, nie czekaliśmy na prośby ani na podziękowania. Nie ma czegoś takiego między przyjaciółmi. A w tej sprawie? Po kolei. Najpierw nie chciałem się wyrzec Bułgarii. Potem zwątpiłem w przyjaźń. Potem oni chcieli mnie upokorzyć, wycofując żądanie… A jeżeli nie chcieli upokorzyć? Jeśli naprawdę zrozumieli, że nie wolno im żądać ode mnie – nieuczciwości? Tępy ból, łomotanie w skroniach…(…) Nikomu nie powiedzieli, uświadomiłem sobie, to była sprawa między przyjaciółmi: nikomu.”

„Tatusiu, ból jest jak materiał – im mocniejszy, tym więcej warty.”

„Bądź ze mną.
Cierpliwie, zawzięcie.
Długo, najdłużej.
Tak czekałem, że wiem to na pewno:
ból wyboli nareszcie, znuży się i zmęczy
i stanie się bez cierni – niedotkięciem róży”

„Jesteśmy zaborczy wobec swojego żalu, niemal z niego dumni. chcemy wierzyć, że nasz żal jest wyjątkowy. Ale tak nie jest. To taki sam ból jak każdy inny. Ból jest jak rekin – od początku istnienia nie musiał ewoluować. Bo osiągnął doskonałą postać.”

„… to nie jest tak, że nie cierpię. Wiem tylko, jak nieistotne jest cierpienie, wiem, że ból trzeba pokonać i odrzucić, a nie akceptować jako część swojej duszy i wieczną bliznę na swojej wizji życia.”

„Na małe kawałki
ból każe jej rwać list od kochanego
mężczyzny, widzę to i doznaję
szarpnięć, bo wjeżdżamy w tunel.”

„A potem zostałem sam z moją męką. Magda nie dzwoni. Ja dzwonię do niej z 30 razy, zawsze bez odpowiedzi. Szaleję, rozpaczam. Budzą się we mnie najdziksze upiory… Dlaczego nie daje żadnego znaku? Ta niepewność jest zabójcza Muszę z nią porozmawiać, będzie, co ma być. Wymuszę to dziś na niej wszelkimi dostępnymi środkami. Przez całą noc jeden wielki krzyczący ból. Chce mi się wyć. Serce w piersi chce pęknąć.”

„Rozchylałam nogi na przyjęcie rozkoszy, płynęły ze mnie miody – teraz te same nogi wykręca ból, a miody wypływają razem z krwią. Taka sama pozycja, taka sama wilgoć namiętności, ale to nie miłość, lecz umieranie.”

„Młody indyk to nie dziecko, ale ból odczuwa podobnie. Nigdy nie słyszałem, by ktokolwiek, czy to weterynarz, czy pracownik, czy ktoś z zarządu ubojni, twierdził, że zwierzęta nie cierpią. Na ile cierpienia możemy się godzić? To jest właśnie pytanie, które każdy powinien sam sobie zadać. Ile cierpienia zwierząt może kosztować produkcja żywności?”

„Ostatnia… ostatnia chwila… Kto żyć nie umie – niech ginie… Darmo się całe życie siliłam, by pojąć sens życia… darmo się męczyłam, by na powierzchni utrzymać… Zawsze mnie życie na dno spychało… zawsze ci, co żyć umieją – byli na wierzchu… Ja nie umiem żyć… Kto żyć nie umie – niech ginie… Straszny, straszny jest Ból…”

„Z futbolową reprezentacją Polski pozostajemy bowiem w związku, by tak rzec, sadomasochistycznym. Oglądanie sprawia ból, ale oglądać nie przestajemy, i już nawet nie złorzeczymy, lecz mścimy się na piłkarzach szyderstwem. Potrzebujesz kogoś, komu idzie gorzej niż tobie? Masz reprezentację Polski. Antydepresant idealny. Aż chwilami zastanawiam się, czy piłkarze czasem nie przyjmują już kolejnych powołań jak wezwań na salę tortur.”

„Pewna legenda opowiada o ptaku, który śpiewa jedynie raz w życiu, piękniej niż jakiekolwiek stworzenie na Ziemi. Z chwilą gdy opuści rodzinne gniazdo, zaczyna szukać ciernistego drzewa i nie spocznie, dopóki go nie znajdzie.
A wtedy, wyśpiewując pośród okrutnych gałęzi, nadziewa się na najdłuższy, najostrzejszy cierń. Konając wznosi się ponad swój ból, żeby prześcignąć w radosnym trelu słowika i skowronka. Jedną, najświetniejszą pieśnią, za cenę życia. Cały świat zamiera, aby go wysłuchać, uśmiecha się nawet Bóg w Niebie. Bo to, co najlepsze, trzeba okupić ogromnym cierpieniem… Przynajmniej tak głosi legenda.”

„Ból potrzebuje czasu na to, żeby dojrzeć do wybuchu, tak jak każdy proces fizjologiczny; czasu, godzin czy minut, w których można sobie dokładnie uświadomić przyczynę tego bólu, zająć się tą konkretną rzeczą jak należy (…) tak żeby wszystko było gotowe, pogrzebane, zdezynfekowane na ten moment, kiedy ból uzna, że upłynął już czas i objawi się, i staniemy się z powrotem ludźmi.”

„Ból nie jest jeszcze śmiercią – przemknęło przez gasnącą świadomość człowieka. Śmierć nie boli. To straszliwe dławienie to życie, męka życia, ostatni cios jaki zadać zdoła.”

„Znosiłem jak anioł cierpliwie
Ból wszelki, o ile był… cudzy;
A teraz ogromnie się dziwię,
Że mogą mój znosić tak drudzy.”

„Związek dwojga ludzi to ciężka praca, okupiona nieprzespanymi nocami, awanturami, wymianą zdań podniesionym głosem. Kompromisami, bo wciąż trzeba z czegoś rezygnować, żeby nie sprawić tej ukochanej osobie przykrości. Bo jeżeli już wiem, co zadaje jej ból, musiałbym być idiotą, żeby ranić.”

„Kurwy, trochę pokory,
Mówicie rap jest zły,
to jaki jest terroryzm? Hę?
Niby o tym się nie mówi, wiem.
Ważniejsza pensja, wyścig do szczęścia,
by mieszkać jak pan, jeść jak pan,
chodzić jak pan, jak pan mieć szpan.
Nie kłam, że nie nakręca ciebie lans, bo nie uwierzę.
Lepiej wytłumacz mi zjawisko rasowych uprzedzeń,
zbrodni w imię głupoty.
Co świat chce udowodnić?
Trupy, filozofia z dupy,
spójrz prawdzie w oczy;
Rządzą nami przygłupy.
Nawet patrząc na Bałuty.”

„Czas, straszny lekarz, w ślepym bezrozumie leczy najdroższy ból wbrew sercu.”

„(…) malutka, nie walcz z bólem ani hałasem, one są częścią ciebie. Nie odrzucaj ich, odczuwaj ból, oddychaj głęboko, wsłuchuj się w dźwięki, jakie rozbrzmiewają w twoim wnętrzu. Zaakceptuj je, połącz się z nimi w jedno.”

„Wszystko, co wyobrażamy sobie jako piekło, cały ból i okropności, całe cierpienie i samotność już istnieją. Nieustannie są dookoła.”

„Ból istnienia jest do wytrzymania. Nie do wytrzymania jest ból nieistnienia.”

„To słowo [tytuł płyty Paczatarez], które wymyśliłem jakiś czas temu. Oznacza osobę, która coś zmienia w moim życiu, pozwala mi się rozwijać, zadaje ból lub daje nam szczęście. To też osoby, które współpracują z zespołem Negatyw. Ty na przykład też możesz być Paczatarez.”

„Wiek 28 i pół, dobre zdrowie kochający sport na świeżym powietrzu szczególnie wspinaczkę i polowania na grubą zwierzynę. Adept Większy w A∴A∴, ale zmęczony mistyką i rozczarowany magiją. Racjonalista, buddysta, agnostyk o antyklerykalnych i moralnych poglądach, torys i jakobita. Szachista, pierwszorzędny amator, potrafiący rozgrywać trzy partie naraz z zawiązanymi oczyma. Uzależniony od czytania i pisania. (…)
Moralność: seksualnie silny i namiętny. Męski w kontaktach z kobietami, wolny od jakichkolwiek podobnych impulsów względem tej samej płci. Pasja do kobiet bezinteresowna, główna motywacja: sprawiać rozkosz. Stąd wielkie pragnienie zrozumienia kobiecej natury, utożsamianie się z ich uczuciami i stosowanie wszelkich środków. Obdarzony wyobraźnią, subtelny nienasycony: cała sprawa to zaledwie próba zaspokojenia pragnienia duszy. To pragnienie największej uwagi, nigdy niezakłócone przez jakiekolwiek inne względy.
Wstrzemięźliwość w alkoholu. Nigdy nie byłem pijany. Jedynym alkoholem, który piję, jest lekkie wino.
Ogólna moralność: arystokrata.
Poczucie sprawiedliwości tak czułe, zrównoważone i nieodparte, że niemal stające się obsesją.
Chojny, dopóki nie pojawia się podejrzenie, iż ktoś próbuje mnie okraść. Liczący każdy grosz, lecz z łatwością wydający fortunę. Rozrzutnik, lekkomyślny, lecz nieuprawiający hazardu, gdyż zawsze ceniłem sobie zwycięstwo w grach wymagających umiejętności, schlebiających mej próżności.
Miły, delikatny, czuły, egoistyczny, zarozumiały, nierozważny, uczący się na błędach.
Niepotrafiący żywić urazy nawet po doświadczeniu największej zniewagi i krzywdy. Lubiący zadawać ból dla własnej przyjemności. Z łatwością atakujący obcą osobę, a następnie pastwiący się nad nią latami, nie odczuwając do niej żadnej animozji. Lubiący dzieci zwierzęta, które niemal zawsze odwzajemniają miłość. Uznający aborcję za haniebne morderstwo, odczuwający silny wstręt do społecznej postawy, która do niej zachęca.
Nienawidzący i pogardzający matką, jak i jej rodziną. Kochający i darzący szacunkiem ojca i jego krewnych.”

„Drogi towarzyszu Stalin,
Nerwy mnie zawodzą. Nie potrafię postępować jak bolszewik; czuje zwłaszcza ból swoich słów w naszej „osobistej rozmowie”, kiedy ofiarowałem Wam całe swoje życie i swoją partyjność. Jestem absolutnie zdruzgotany. Ostatnie lata zabrały nam wielu ludzi.”

„Może to idiotyczne, ale martwiłem się, że jeśli ogarnie mnie otępienie umysłu, serca lub ciała, jeśli poddam się jakiejkolwiek słabości, Lorrie umrze. Czułem, że tylko gdy będę znosił przenikliwy ból, mogę utrzymać równowagę Boga i mieć pewność, że słyszy moje błagania.
Nie wolno mi było jednak płakać, bo w ten sposób przyznałbym, że spodziewam się najgorszego. I tym samym prowokowałbym śmierć, by zabrała to, czego pragnie.”

„Paryż jest bardzo fotogeniczny. Wygląda pięknie z każdej perspektywy. Jest go znacznie łatwiej filmować niż na przykład Nowy Jork, w którym wszystko jest pionowe, a wysokie budynki źle komponują się w obiektywie. Trzeba odejść od nich bardzo daleko, a wtedy niewiele widać. Poza tym większość ulic leży w cieniu. Proszę mi uwierzyć filmowanie w Nowym Jorku może przyprawić o ból głowy.”

„Miłość w swej sile może się równać jedynie z uczuciem nienawiści, tyle że nienawiść nie przynosi cierpienia. Miłość, zaufanie, przyjaźń i wszystkie emocje, które tak bardzo cenię, sprawiają ból. Tylko miłość może złamać serce.”

„Prawda to stan umysłu. Dla bankiera pieniądze w księdze głównej są bardzo prawdziwe, choć w rzeczywistości nie może ich zobaczyć ani dotknąć. Ale dla bramina one po prostu nie istnieją w sensie takim, jak istnieje powietrze i ziemia, ból i poczucie straty. Dla niego rzeczywistość bankiera to szaleństwo. A dla bankiera idee bramina są równie błahe jak kurz.”

„[…] gdy ból mija, jego wspomnienie staje się często przyjemnością. Nie kochamy jakiegoś miejsca mniej tylko dlatego, że doznaliśmy tam bólu. Chyba że był to tylko ból i nic innego […].”

„Jeśliby bowiem kiedykolwiek nazwał ów ból po imieniu, stałby się on rzeczywistością. A wówczas nigdy więcej nie mógłby postępować tak, jakby ten ból nigdy nie istniał.”

„Zrobiło mi się lekko, ból powoli mijał, a ja wiedziałem, że tracę przytomność umieram.”

„Gdyby językiem powszechnym stał się śpiew świętego Franciszka, pogodzono by ogień i wodę, ból i radość, ciało i duszę, śmierć i życie.”

„To nie jest ból koncentrujący się w jednym miejscu: nogach, rękach czy głowie. To wszechogarniający, paraliżujący w jednej chwili płomień, rozrywający na strzępy całe ciało. To galera o szkarłatnych żaglach, która wpływa do portu mojego umysłu, by zakazić go szaleństwem i przerażeniem.”

„Cywilizacjo, cywilizacjo, dumo Europejczyków i zarazem ich rzezi niewiniątek, Rabindranath Tagore, poeta hinduski, pewnego dnia w Tokio powiedział, czym ty jesteś. Królestwo swoje wznosisz na trupach. Cokolwiek zapragniesz, cokolwiek uczynisz, wszystko jest kłamstwem. Na widok twój łzy i lament, i ból. Tyś jest siłą, co łamie prawo. Nie jesteś pochodnią, lecz pożarem. Chłoniesz wszystko, czego się dotkniesz.”

„Przyjdzie czas, kiedy szatan i jego zwolennicy zostaną zniszczeni w jeziorze ognia, a wraz z nimi zniknie grzech, choroba, ból, płacz i śmierć”

„Co widzisz, kiedy medytujesz?
– Czasem pocieszenie; innym razem ból.
– Nie lubię dwuznaczności. To wytwór starego świata.”

„Ból rozstania może być Miłością, Powrotem, Czekaniem, Wspomnieniem…”

„Ból własnego nieistnienia.”

„Słowo ból jest samo w sobie bez treści i zaczyna coś znaczyć dopiero wówczas, gdy przywodzi na pamięć wrażenie, któregośmy sami doznali.”

„Czymże jest ból cielesny, jeśli nie uszkodzeniem całości tej rzeczy, którą dusza przez zły użytek uczyniła, podatna na zniszczenie? Czymże jest cierpienie duchowe, jeśli nie brakiem rzeczy zmiennych, z których dusza korzysta lub spodziewała się, że będzie korzystać? I oto wszystko, co nazywamy złem, jest grzechem i karą za grzech.”

„Wszystkie żywota gorycze
Zamknąłem w sercu, jak w grobie:
Niech drzemią w nim tajemnicze,
Nie mówiąc światu o sobie.”

„Miłość nie jest grzecznym gościem, panie Madderdin. Miłość nie zapowiada swej wizyty na dwa tygodnie wcześniej. Miłość jest jak złodziej wślizgujący się do waszego domu i kradnący wszystko, co macie najcenniejszego. Przypomina piorun spadający z pogodnego nieba. W pojedynku z miłością macie tak samo wielkie szanse jak kurczak przy jastrzębiu.
– Zawsze można uciec…
– Czyż nie to właśnie robicie? I co? Lepiej wam z tym?
– Nie – powiedziałem spokojnie. – Gdyż kiedykolwiek widzę coś pięknego, chciałbym to pokazać właśnie jej. Chciałbym dzielić z nią każdą chwilę zachwytu. Tyle że ja rzadko widuję piękne rzeczy, panie Reutenbach. Wokół mnie są strach, nienawiść, krew, smród i ból. Byłaby zachwycona, prawda?”

„Pułkownik stał z założonymi rękoma, a czwórka kongresmenów przy eleganckim szklanym stole pracowicie wgryzała się w gąszcz rubryczek. Przez dłuższą chwilę słychać było tylko skrzypienie stalówek. Ten dźwięk, charakterystyczny dla piór, których cena bywa porównywalna z ceną średniej wielkości sondy kosmicznej, ten upał… Kongresmena Josepha Adlera z Teksasu przeszył nagły dreszcz. Na kręgosłupie załaskotał strumyczek potu, pióro paliło mdlejące palce. Znowu wróciło przeklęte wspomnienie ze szkoły w Austin: klasówki, testy, wieczny upał, wieczne kłopoty z nauką, bicie linijką po rękach przez dyrektora i w końcu te przeklęte koty. Adler skurczył się w sobie, ścisnął w dłoniach skronie i starał się przypomnieć, co w takich przypadkach radził mu psychoanalityk, ale w jego senatorskiej głowie chlupotała tylko pustka. Ocknął się, gdy ujrzał, jak rubryka w jego formularzu sama pokrywa się pismem. Wytrzeszczył oczy tylko po to, by przeczytać: „Jaki silny i gibki, jaka śliczna pupa, jakie cudne, dzikie oczy”. Nie, nie przerażało go, że wypisuje takie obrzydliwości jak pierwszy lepszy gej. Przerażało go raczej to, że obrzydliwości wypisywał dłonią ozdobioną długimi ciemnozielonymi paznokciami. Poczuł nagły ból w okolicy serca.
– Joseph, nie śpij, skończ wreszcie wypełnianie tej cholernej ankiety – zahuczał mu nad prawym uchem znajomy bas Nata Corvusa.
Senator Adler drgnął i natychmiast zastygł ze wstydu. Prawy łokieć senator z ramienia Partii Demokratycznej, Rebeki Vogel z Arkansas, wpijał mu się w mostek, a jej zdobna zielonymi paznokciami dłoń wypisywała właśnie w rubryce „Odznaczenia wojenne” słowa: „cudny purpurowy języczek.””

„Sen tłumi ból, ale niepokój, kiedy dręczy, tak samo nie pozwalał jej zapaść w sen.”

„Książka to cudo promieniste, to złota iskierka, to okruch serca, to promień wieczystego słońca, co świeci na drodze we wieczność. Ona jest z nami, kiedy jest smutno, i śmieje się razem z nami. Bez niej wyglądałoby nasze życie jak lodowa pustynia, twarda, straszna i śmiertelna, życie bez marzeń, bez poezji, bez złudzeń, bez tęczy, bez tego, co rzuca blask na jego okrutność. Można w książce cudownej poważnem spojrzeniem dostrzec wszystko, co piękne: duszę tęczową, serce pełne słodyczy, uśmiech piękności niezrównany, wzruszenie aż do łez, współczucie nieskończone, jasność spojrzenia, mądrość serdeczną, cierpienie głębokie, ból niewypowiedziany, smutek prawdziwy. Gdzie nie ma książki, tam w życiu człowieka czyni się zła pustka, której niczem wypełnić nie można, tam bez jej promienia włóczą się mgły i senne opary, rodzi się oschłość i najstraszniejsza choroba duszy: nuda. Człowiek więdnie bez dobrej książki i bez słonecznej jej iluzji, bez przeczystej jej poezji i bez śpiewu jej serca, jak więdnie kwiat bez słońca. Książka naucza serce dobroci i miłości, naucza świętości cierpienia i pogody bólu. Książka to mędrzec łagodny i pełen słodyczy, który puste życie napełnia światłem, a puste serca wzruszeniem; miłości dodaje skrzydeł, a trudowi ujmuje ciężaru; w martwotę domu wprowadza życie, a życiu nadaje sens.”

„Tam, gdzie jest ból, jest ciągle uczucie, a tam, gdzie jest uczucie, jest nadzieja.”

„Pośród tego morza cierpienia Richard Morgan zmartwychwstał i zrozumiał, że ból innych jest trudniejszy do zniesienia niż własny.”

„Żar namiętności równie potężny co ból osamotnienia.”

„A przecież noc niesie ukojenie i dodaje nam sił. W obliczu jej ogromu nasze codzienne zmartwienia pierzchają jakby zawstydzone swą małością. Dzień pełen był niepokoju i troski, serca wezbrały goryczą i gniewem, świat ukazał nam swe okrutne i niesprawiedliwe oblicze. Nadchodzi Noc i niczym najtkliwsza matka kładzie nam na głowie swa delikatną rękę, odwraca do siebie naszą zapłakaną twarzyczkę, uśmiecha się i chociaż nic nie mówi, wiemy, co chciałaby powiedzieć, tulimy rozpalony policzek do jej łona – i ból przechodzi.
Czasem cierpimy tak dotkliwie, że stoimy przed nią w milczeniu, bo mowa ludzka nie jest zdolna wyrazić naszego bólu i tylko jęk wyrywa nam się z piersi. Serce Nocy pełne jest litości. Nie mogąc ulżyć mękom, które nas dręczą, Noc bierze naszą dłoń w swe ręce, świat maleje pod nami i niknie w oddali, na czarnych skrzydłach Nocy wznosimy się na chwilę tak wysoko, że obcujemy z potężniejszą od niej Istotą. W cudownym blasku światła wiekuistego całe życie ludzkie leży przed nami jak otwarta książka. Wiemy już, że Ból i Męka są tylko aniołami Boga.”

„Nie ma śmiertelnika, którego nie dotknąłby ból.”

„Tak długo jak człowiek będzie zabijał zwierzęta, ludzie będą zabijali się nawzajem. W istocie, ten kto zabija i zadaje ból, nie zazna radości i miłości.”

„Miłość zawsze przynosi ból. Jeśli coś przychodzi bez bólu, to jaką ma wartość?”

„Jest to trudno wyobrażalna tragedia. Wspólnie z narodem polskim na trzy dni pogrążymy się w żałobie. Wierzę, że przedstawiciele różnych narodowości, przeżywający ogromny ból wspólnie z narodem polskim, w tych dniach wykażą solidarność z Polakami przeżywającymi ogromny ból.”

„Śmierć jest wielkością niezmienną, jedynie ból jest wielkością zmienną, która może nieskończenie wzrastać.”

„Im głębiej ból przenika wasze istnienie, tym większą radość możecie w nim pomieścić.”

„To stało się tak nagle, śmierć pojawiła się znikąd. To trwa bardzo długo, zanim promień słońca przedrze się przez ciemną mglę. Ten ból po stracie łatwo nie przemija, bo łączy się z miłością.”

„Ból był mi bardzo na rękę, gdyż oddalał ode mnie bezowocne myśli.”

„Wiele razy w życiu czułem się bezradny. Jest to chyba najbardziej dotkliwy ból, jaki można odczuwać, mający swe źródło we frustracji i skumulowanej wściekłości. Zadraśnięcie mieczem na ręce walczącego żołnierza nie da się porównać do cierpienia, jakie więzień czuje pod uderzeniem bicza. Nawet jeśli bicz nie trafia w ciało bezradnego więźnia, z pewnością wrzyna się głęboko w jego duszę. Wszyscy jesteśmy w tym czy innym momencie naszego życia więźniami, względem siebie lub względem wymagań tych, którzy nas otaczają. Jest to brzemię, którego wszyscy doświadczają, którym wszyscy pogardzają i przed którym niewielu nauczyło się uciekać.”

„z warg spływa
kropla krwi
i gdzie Twój język
który by koił ból
wynikły z przegryzionego
słowa kocham”

„Nasz ból przedłuża się i zwiększa nieskończenie na skutek refleksji, jakiej nad nim dokonujemy.”

„Kobiety perskie powodują ból moich oczu.”

„Świadomość tego, co cię spotyka, sprawi mi ból niezależnie od tego, gdzie będę. (…) Wiesz, że gdybym mogła, poprosiłabym, aby bat spadł raczej na moje ciało.
- A ty wiesz – ucałował ją w oba policzki – że nie pozwoliłbym ci zająć mego miejsca.”

„Głos mu się załamał i zaczął ze łzami w oczach mówić, że życie - chłopcy - to chłód, ból, oszustwa, kłamstwa i bełkot. Weźmy choćby coś takiego jak rewolucja, na którą czekał od czasów strajku robotników drogowych w Pajali w 1931 roku. Kiedy, do cholery, wybuchnie, może czasem ktoś ją ostatnio widział w okolicy, co? Tylko raz zabłysła nadzieja, gdy jechał do Kolari na zakupy i w mrowiu klientów w Valinta Friberg mignął mu Józef Stalin ze sklepowym wózkiem pełnym mięsa. Ale w tych stronach najwyraźniej nie miał nic do załatwienia.”

„Raz w przedwieczornej mgle w Londynie
Ulicznik jakiś mnie zaskoczył
Podobny był do mej jedynej
Ze wstydu więc spuściłem oczy
W spojrzeniu jego czując drwinę

Zły chłopak szedł i całą parą
Gwiżdżąc w kieszenie ręce włożył
Ja za nim domy nad tą parą
Jak rozstąpione fale morza
On Hebrajczycy ja Faraon

Niech cegły zwalą się lawiną
Jeślim cię miła fałszem karmił
Władcą Egiptu i władczynią
Jestem i ciurą jego armii
Jeśli nie jesteś mą jedyną

W rogu ulicy która płonie
Ogniami wszystkich swoich fasad
Runami mgieł w nieutolonej
Krwawiącej skardze wszystkich fasad
Kobieta szła podobna do niej

Ten wzrok nieludzki i niewierny
Ta blizna tuż pod szyją gołą
Pijana szła przez próg tawerny
W tej samej chwili gdy pojąłem
Każdej kochanej fałsz bezmierny

Kiedy przytułał się z daleka
Ulisses mądry d przystani
Drgnęła staremu psu powieka
I za przędziwem cienkich tkanin
Żona na powrót męża czeka

Do Sakontali syty chwały
Wracał małżonek-król po walce
Oczy miłością jej pałały
Czekała blada a jej palce
Samca gazeli sierść głaskały

Ledwie wspomniałem szczęście króli
Tu nieprawdziwa tam niedobra
W której wciąż kocham się najczulej
Dwa cienie które los mi dobrał
Zderzyły się by zjątrzyć ból mój

Żal się już piekłem na mnie wali
Otwórz się niebo niepamięci
Za pocałunek jej zuchwali
Królowie życie z własnej chęci
Nędzarze cień by swój sprzedali

Zazimowałem w swej przeszłości
O słońce wielkanocne grzej i
Niech ciepło w sercu mym zagości
Bo zmarzło tak jak w Cezarei
czterdziestu męczenników kości

Pamięci o mój piękny statku
Czy nam już nie dość podróżować
Po fali wód o przykrym smaku
Od zórz po zmierzchy od różowych
Aż po te smutki na ostatku

Szalbierko żegnam twój kobiecy
Cień pomylonych dwóch postaci
I tej z którą zwiedzałem Niemcy
Jam ją w ubiegłym roku stracił
I nigdy nie zobaczę więcej

O Drogo Mleczna płyń siostrzyco
Białych strumieni ziem Chanaan
Kochanek białych w mgle zachwyceń
Zgrajo topielców niekochana
Ciągnijmy za nią ku mgławicom

Pamiętam jak innego roku
Kwietniowy świr zwiastował wiosnę
Śpiewałem radość u jej boku
Śpiewałem miłość męskim głosem
Gdy rozkwitała miłość roku”

„Wszedł ojciec.
- Złapali ich. Całą trójkę – powiedział do inspektora i spojrzał na mnie z odrazą.
Inspektor natychmiast wstał i wyszli razem. Wpatrywałem się w zamknięte drzwi. Ból samonagany przenikną mnie tak, że cały się zatrząsałem. Słyszałem własne jęki i łzy spływały mi po policzkach. Usiłowałem je powstrzymać, ale nie mogłem. Zapomniałem o bolących plecach. Udręka wieści, którą przyniósł ojciec, była o wiele bardziej bolesna. Czułem taki ucisk w piersiach, że się dusiłem.”

„Chyba prawie każdy z nas czuwał kiedyś przed wschodem słońca, już to po jednej z
owych bezsennych nocy, przyprawiającej nas niemal o zakochanie się w śmierci, już to po
jednej z owych nocy lęku i szpetnych uciech, gdy przez komórki mózgu przeciągają
majaki, potworniejsze jeszcze od rzeczywistości, a ożywione tym intensywnym życiem
utajonym we wszelkiej groteskowości, które nadaje również gotykowi trwałą siłę życiową,
gdyż sztuka ta wydaje się przede wszystkim sztuką tych, których dusze zasępia choroba
marzenia. Z wolna białe palce wsuwają się przez firanki i zdają się drżeć. Niby czarne,
fantastyczne postacie - nieme cienie pełzają po kątach pokoju i tam się układają. Na
dworze słychać szelest ptaków w listowiu lub kroki ludzi idących do roboty albo jęki i
westchnienia wiatru, który zlatuje ze wzgórza i okrąża cichy dom, jakby się bał zbudzić
śpiącego, a jednak musiał odwołać sen z jego fioletowej jaskini. Zasłona po zasłonie z
cienkiej przejrzystej gazy z wolna się podnosi, rzeczy odzyskują kształty i barwy i
widzimy, jak nadchodzący dzień oddaje światu dawne jego oblicze. Blade zwierciadła
znów otrzymują swe życie odtwórcze. Wygasłe świece stoją, gdzie je pozostawiliśmy, a
obok nich leży na wpół rozcięta książka, którą czytaliśmy, lub drutem opleciony kwiat,
który nosiliśmy na balu, albo list, który obawialiśmy się przeczytać lub czytaliśmy zbyt
często. Wszystko wydaje się nie zmienione. Ze złudnych cieni nocy wyłania się
prawdziwe, znane nam życie. Musimy je podjąć, gdzie zostało przerwane, i ogarnia nas
uczucie straszne - uczucie konieczności zmuszającej do ciągłego zużywania sił w nużącym
kole codziennych wydarzeń lub też porywa nas dzika tęsknota, by pewnego poranka oczy
nasze otworzyły się na świat, co w mroku na nowo został stworzony ku naszej radości, na
świat, w którym rzeczy mają barwy i kształty nowe albo zmienione lub też kryją w sobie
nowe tajemnice; na świat, w którym przeszłość nie zajmowałaby wcale miejsce albo
bardzo mało, a w każdym razie nie w świadomej formie powinności czy skruchy, bo
nawet wspomnienie radości posiada swą gorycz jak wspomnienie rozkoszy - swój ból.”

„W systemie obejmującym bogów – istoty, które to wszystko stworzyły – mamy jeszcze więcej powodów, by zintegrować ból z całością. Trzeba wytłumaczyć jego istnienie, natarczywą obecność czegoś, co jest nie do wytłumaczenia. Wytłumaczenie zła – cierpienia, bólu – to jeden z najbardziej fascynujących wątków wielkich podań: jak i dlaczego bohaterowie tych podań dopuszczają się czegoś, co radykalnie przeczy przypisywanej im dobroci. Aby znaleźć tę usprawiedliwiającą rację, wymyślono wiele rzeczy: między innymi zbawczy walor cierpienia – błogosławieni ubodzy, albowiem do nich należy królestwo; nadano cierpieniu funkcję, przypisano mu użyteczność. Bóg zsyła ci cierpienie, żeby cię wypróbować i uczynić lepszym. Cierpienie nie jest czymś niepotrzebnym, stratą. Poprzez cierpienie coś gromadzisz, zbierasz, żeby odebrać to w jakimś niebie. Cierpienie jest błogosławieństwem, pod warunkiem – tylko pod tym warunkiem – że w to niebo wierzysz. Inni poszli jeszcze dalej i, jak Nuerowie, uznali, że ból – zdolność znoszenia bólu – jest przywilejem, miarą dzielności mężczyzny. Że ten, kto więcej i w godniejszy sposób cierpi, jest więcej wart – teraz, a nie gdzie indziej i kiedy indziej, w jakiejś niepewnej zawsze przyszłości.”

„Mam ja sztukę wyniosłą: Z okrucieństwem ból zadaję tym, którzy mnie ranią.”

„Kochana Wisiu! Jeszcze żyję, chociaż są to prawdopodobnie już ostatnie dla mnie dni. Siedzę z oficerem gestapo. Oni otrzymują listy, a ja nie. A tak bardzo chciałbym otrzymać chociaż parę słów Twoją ręką napisanych (…). Ten ból składam u stóp Boga i Polski (…). Bogu dziękuję za to, że mogę umierać za Jego wiarę świętą, za moją Ojczyznę i za to, że dał mi taką żonę i wielkie szczęście rodzinne.”

„Gdy młodsza z sióstr Bowien, w dwa dni po rozpoczęciu ucieczki, jednej z nich zdjęła buty, ciało odeszło od kości wraz z obuwiem. Przytrafiło się to wielu setkom ludzi, a tylko nieliczni znaleźli jakiegoś lekarza, który ich przyjął na kilka nocy, amputował odmrożoną stopę albo przynajmniej na parę godzin uśmierzył ból.”

„Czekał na korytarzu pod drzwiami prokuratora magistra J. Sikory. Siedział na ławce pod ścianą, krzywiąc się, jakby oddychanie sprawiało mu ból. Ciekawa sekretarka zagadnęła: – Co tak dziwnie się rusza? Pobity? Młody człowiek skinął głową. – Kto pobił? – Milicja.”

„Jeśli ból jest ludzki, nie jesteśmy ludźmi tylko, by cierpieć.”

„Jestem głęboko poruszony tym, co zobaczyłem w filmie Pana Tomasza Sekielskiego. Ogromne cierpienie osób skrzywdzonych budzi ból i wstyd. W tym momencie przed oczami mam także dramat osób pokrzywdzonych, z którymi spotkałem się osobiście. Dziękuję wszystkim, którzy mają odwagę opowiedzieć o swoim cierpieniu. Przepraszam za każdą ranę zadaną przez ludzi Kościoła.”

„To jest wieki ból i wyrzut sumienia, za który to ból wszystkich braci i siostry narodu żydowskiego przepraszamy. Jak czas pokazuje, kiedy serce ludzkie ogarnia zło i nienawiść, kiedy paraliżuje ona człowieka wewnętrznie, prowadzi ku śmierci: prowadzi ku śmierci fizycznej dotyczącej ofiar i prowadzi do śmierci duchowej, która dotyka oprawców. Gorącą modlitwą ogarniamy wszystkie ofiary, które doznały tego mordu tutaj, w tym miejscu. Ogarniamy też modlitwą wszystkich, którzy do tego mordu się przyczynili.”

„Najmniejszy grzech zawsze jest wielkim złem, większym nad choroby, nad stratę dóbr, nad ból ciała, nad niesławę, nad śmierć samą; tak dalece, iż Chrześcijanin powinien być gotów raczej ponieść te nieszczęścia doczesne, niżeli popełnić jeden grzech powszedni z rozmysłem.”

„Bo na sam Twój widok pierzchł cały Jej ból i ustały jęki. Gdy zacząłeś mówić do Jej serca, spoczął na Niej Duch Pocieszyciel, napełniając Jej wnętrzności większą niż apostołów radością. Niegdyś na godach weselnych na Jej słowo wodę zamieniłeś w najlepsze wino, a teraz, wracając z Otchłani po pokonaniu nieprzyjaciół, dowiodłeś większej potęgi i większego jeszcze dokonałeś cudu: przemieniłeś śmierć w życie, krzyż w chwałę, matczyne łzy w radość, a strach uczniów w nieprzemijającą radość.”

„Zawsze pragnąłem sprawiać ból innym i chciałem, by inni sprawiali mi ból. Zawsze podobały mi się takie cierpienia. Pragnienie bólu to to, co ceniłem najbardziej.”

„Wielkim przedmiotem życia jest doznanie - odczuwanie, że istniejemy, choć cierpimy.”