Cytaty o historii

Zbiór cytatów na temat historia, nasi, ludzie, nie żyje.

Najlepsze cytaty o historii

„Historia uczy, że ludzkość niczego się z niej nie nauczyła.“

— Georg Wilhelm Friedrich Hegel filozof niemiecki 1770 - 1831

„Na sprzedaż: buty dziecięce, nigdy nie noszone.“

— Ernest Hemingway pisarz amerykański 1899 - 1961

For Sale: baby shoes, never worn. (ang.)
najkrótsza pełna historia w sześciu słowach.

„Moralną koniecznością jest zakładać istnienie Boga.“

— Immanuel Kant niemiecki filozof 1724 - 1804

Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, tłum. Iwona Zimnicka, Warszawa 1995, s. 356.

„Kiedyś bycie szalonym coś znaczyło. Dziś wszyscy są szaleni.“

— Charles Manson morderca amerykański, przywódca sekty, muzyk 1934 - 2017

Źródło: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, tłum. Jerzy Korpanty, Świat Książki, s. 294.

„Z historii Kościołów najszlachetniej brzmią – dzwony.“

— Jan Stępień polski rzeźbiarz, poeta i pisarz 1949

Zamyślenia

„Prawda na jaw wyjdzie jak wiosną gówno spod śniegu.“

— Ero 1981

Źródło: Tworzymy historię grupy JWP

„Zakochać się w samym sobie to początek romansu, który trwa całe życie.“

— Oscar Wilde, Mąż idealny

Mąż idealny
Źródło: akt III, s. 299.

„Historia będzie dla mnie łaskawa, ponieważ mam zamiar ją napisać.“

— Winston Churchill premier Wielkiej Brytanii 1874 - 1965

„Każdy może tworzyć historię, ale tylko naprawdę wielki człowiek może ją pisać.“

— Oscar Wilde angielski poeta, prozaik i dramatopisarz 1854 - 1900

Anybody can make history. Only a great man can write it. (ang.)
The Critic as Artist (1891)
Źródło: Wilde-online.info http://www.wilde-online.info/the-critic-as-artist.html

„Historia się nie powtarza, lecz rymuje.“

— Mark Twain amerykański pisarz, satyryk, humorysta 1835 - 1910

Wszystkie cytaty o historii

Razem 3028 cytatów o historii:

„Niezbadane wyroki historii mogą uczynić z człowieka bohatera czczonego przez przyszłe pokolenia, lub na zawsze wymazać go z pamięci narodu. W nocy z 29 na 30 listopada 1830 Piotr Wysocki jako przywódca spisku podchorążych dzierżył w swoich rękach przez moment los umęczonej Ojczyzny. Ta chwila uczyniła zeń bohatera i na trwałe wpisała jego nazwisko do podręczników historii. Lecz bywa i tak, że za jeden moment wyniesienia przychodzi płacić spędzonymi w goryczy i cierpieniu latami samotności i zapomnienia. Życie wydaje się wówczas karą, a śmierć oczekiwanym wybawieniem.“

— Marek Żukow-Karczewski polski historyk, publicysta i działacz społeczny 1961

Źródło: Syberyjskie losy Piotra Wysockiego, „Życie Literackie” nr 48, 27 listopada 1988, s. 1, 13. http://mbc.malopolska.pl/dlibra/docmetadata?id=13442&from=publication&tab=1

O życiu, O śmierci, O losie, O karze

„Wychodźstwo polskie po klęsce powstania listopadowego współcześni zwykli szacować na ok. 15 tysięcy. My przyjmujemy, iż Wielka Emigracja liczyć mogła 7–8 tysięcy osób. Byli to w większości ludzie młodzi i wykształceni, wywodzący się ze światłych środowisk polskich. Ci inteligentni i rozumni Polacy pomimo zakazów i utrudnień dążyli gromadnie do Paryża, tworząc tam różnego rodzaju stowarzyszenia i organizacje. Wielu z nich w szeroko pojętej działalności kulturalnej widziało możliwość zachowania tradycji i ducha narodowego. A nośnikiem historii i dorobku wieków państwowości polskiej były książki.“

— Marek Żukow-Karczewski polski historyk, publicysta i działacz społeczny 1961

Źródło: Biblioteka przy Quai d’Orlèans, „Życie Literackie” nr 13, 2 kwietnia 1989, s. 4. http://mbc.malopolska.pl/dlibra/docmetadata?id=13547&from=publication&tab=1

O życiu, O ludziach, O książkach, O zachowaniu

„Jednym z najgłębiej tkwiących i najbardziej utrwalonych w podświadomości człowieka lęków pierwotnych jest strach przed ciemnością. Jego konsekwencją był m. in. często spotykany w różnych kulturach kult słońca i ognia. Światło i jasność łączono bowiem zwykle z boską potęgą, zdolną zwalczyć mroczne moce.“

— Marek Żukow-Karczewski polski historyk, publicysta i działacz społeczny 1961

Źródło: Walka o światło. Krótka historia sztucznego oświetlenia, Ekologia.pl, 2012. http://ekologia.pl/srodowisko/specjalne/walka-o-swiatlo-krotka-historia-sztucznego-oswietlenia,17369.html

O strachu, O świetle, O walce

„I to mogłoby być na tyle, gdyby nie konieczność wspomnienia o iście epokowym przewrocie, jakiego dokonały stringi. Do tej pory bowiem, zawsze i wszędzie, aby ujrzeć pośladki należało odchylić majtki, teraz zaś należy rozchylić pośladki, aby zobaczyć zredukowane do minimum majtki.“

— Marek Żukow-Karczewski polski historyk, publicysta i działacz społeczny 1961

Źródło: Historia damskiej i męskiej bielizny osobistej, Wolne Media, 9 września 2012. http://wolnemedia.net/historia-damskiej-i-meskiej-bielizny-osobistej/

„Nowożytny nomada, który na szalone eskapady mógł przeznaczyć jedynie czas ściśle reglamentowany, pragnął w nowych warunkach i okolicznościach przywołać doznania swoich przodków, galopujących niegdyś po bezdrożach na spienionych rumakach. W XIX wieku marzenia te zaczęto realizować, dosiadając rozmaitych koni mechanicznych. Najprostszym z nich był rower.“

— Marek Żukow-Karczewski polski historyk, publicysta i działacz społeczny 1961

Źródło: Historia rowerów. Kiedy skonstruowano pierwszy rower?, Ekologia.pl, 2013. http://ekologia.pl/srodowisko/specjalne/z-wiatrem-we-wlosach-czyli-rowerem-przez-wieki,18384.html

O marzeniach, O czasie, O wieku, Koń

„Systemy dostarczania i dystrybucji wody scalały imperia, dając poczucie bezpieczeństwa ich mieszkańcom i świadcząc o potędze państwa i jego władców. Rozwiązania techniczne zastosowane w tych systemach mówiły zaś o poziomie zaawansowania technologicznego i naukowego. (…) Obecnie systemy wodociągowe wielkich aglomeracji miejskich to obiekty o znaczeniu strategicznym, strzeżone jak bazy rakietowe i taką też okryte tajemnicą. Jest to podyktowane wieloma względami, m. in. zagrożeniem terrorystycznym, ale podstawowa i niezmienna przyczyna jest ciągle tylko jedna – bez wody nie ma życia, a bez sprawnego systemu jej dostarczania nie ma miejskiej cywilizacji.“

— Marek Żukow-Karczewski polski historyk, publicysta i działacz społeczny 1961

Źródło: Wodociągi. Historia wodociągów w Polsce. Woda – źródło życia, Ekologia.pl, 2011. http://ekologia.pl/srodowisko/specjalne/woda-zrodlo-zycia-rzecz-o-dostarczaniu-wody-do-miast-w-europie-i-polsce-w-dawnych-wiekach,15262.html

O tajemnicy, O wodzie, O wieku

„za pieniądze – mówili – można kupić wszystko, czego potrzeba; okazało się wszakże niebawem, że była to droga błędna; historia współczesna doprowadza jednostkę do przekonania, że bez pomocy wzajemnej i współdziałania nic nie wskóra, nawet jeśli kufry swe wypełni po brzegi“

— Piotr Kropotkin 1842 - 1921

Kapitalizm

O pieniądzach, O pomocy

„Towarzysze, wszyscy musicie zbadać stopień własnej odpowiedzialności. Jak trzeba srać, to srajcie! Jak trzeba pierdnąć, pierdnijcie! Od razu poczujecie się lepiej.“

— Mao Zedong przywódca chiński 1893 - 1976

przyznając się w gronie Biura Politycznego do klęski Wielkiego Skoku w 1959.
Źródło: Paul Johnson, Historia świata (od roku 1917), op. cit., s. 584.

„To nie to samo. Nie wybiera się ojczyzny.
– Historii też się nie wybiera. Ale po to człowiek żyje, żeby przekształcać i ojczyznę, i historię.“

— Jerzy Andrzejewski, książka Popiół i diament

Popiół i diament

„Kiedy byłem dzieckiem, co roku w Wielki Tydzień między czwartkiem i sobotą umierał Bóg. Mówiono: „Żydzi zabili Jezusa”. Obwiniali o to Żydów! (…) I tak to trwało przez 2 tys. lat. Nie sądzę, żeby ktokolwiek był bardziej spotwarzany od Żydów. O wiele bardziej niż muzułmanie. Żydów oczerniano i obwiniano o wszystko. A muzułmanów o nic się historycznie nie oskarża. Irański rząd musi zrozumieć, że Żydów wypędzono z ich ziemi, prześladowano, poniewierano i gromiono na całym świecie, bo oskarżano ich, że to oni zabili Boga. (…) Przetrwali jako naród dzięki kulturze i religii. Ich los był o wiele cięższy niż nasz. Niczego nie da się porównać do Holocaustu. Rząd Iranu lepiej przysłuży się pokojowi, jeśli uzna tę unikalną historię antysemityzmu i zrozumie, dlaczego Izraelczycy tak boją się o swoje przetrwanie.“

— Fidel Castro przywódca kubański 1926 - 2016

krytykując prezydenta Mahmuda Ahmadineżada za politykę wobec Izraela.

O Bogu, O losie, O dzieciach, O pokoju

„Z tego, że po jedzeniu trzeba się wysrać, nie wynika, że jedzenie jest stratą czasu.“

— Mao Zedong przywódca chiński 1893 - 1976

dokonawszy przeglądu wad rewolucji kulturalnej w 1974.
Źródło: Paul Johnson, Historia świata (od roku 1917), op. cit., s. 584.

O jedzeniu, O czasie

„Chciałbym, abyś przesunął się o krok, tak by słońce mogło na mnie świecić.“

— Diogenes z Synopy -404 - -322 p. n. e.

rzekomo do Aleksandra Wielkiego, który złożył mu wizytę i zapytał, co mógłby dla niego zrobić.
Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 148.

O świecie, O słońcu

„Nie pierwszy raz w dziejach nauki fizyka podpowiedziała matematyce drogę rozwoju.“

— Michał Heller polski filozof, teolog, fizyk kosmolog 1936

Początek jest wszędzie. Nowa hipoteza pochodzenia Wszechświata (2002)
Źródło: s. 108, Rozdział 8: Nieprzemienny reżim w historii Wszechświata

O nauce, O matematyce

„Jestem sam, przepełnia mnie straszliwa pustka, tęsknota i lęk. Cały pokój wypełniają moje myśli. Nic poza mną i moimi myślami, moim lękami. Mógłbym wyobrazić sobie najbardziej niestworzone historie, mógłbym tańczyć, pluć, stroić miny, przeklinać, zawodzić – nikt by się o tym nie dowiedział, nikt nie usłyszałby tego. Myśl o takiej absolutnej prywatności mogłaby mnie doprowadzić do szaleństwa. To tak jak udany poród, wszystkie więzy odcięte. Jesteś odseparowany, nagi, samotny. Błogosławieństwo połączone z agonią. Masz mnóstwo czasu. Każda sekunda przytłacza cię jak góra. Toniesz w niej. Pustynie, morza, jeziora, oceany. Zegar wybija godziny jak rzeźnicki topór. Nicość. Świat. Ja i nie ja. Oomaharumooma. Wszystko musi mieć nazwę. Wszystkiego trzeba się nauczyć, doświadczyć, wszystko trzeba sprawdzić. Faites comme chez vous, chéri.“

— Henry Miller pisarz amerykański 1891 - 1980

O górach, O szaleństwie, O czasie, O myślach

„Alfred Tarski, jeden z największych logików w historii, jest powszechnie uważany za „człowieka, który zdefiniował prawdę”. Jego prace o pojęciu prawdy i konsekwencji logicznej były kamieniem węgielnym współczesnej logiki i miały wielki wpływ na rozwój matematyki, filozofii, lingwistyki i podstaw informatyki. Tarski był charyzmatycznym nauczycielem, żarliwie promującym swoją koncepcję logiki jako podstawy wszelkiej racjonalnej myśli, bon vivantem i kobieciarzem. Rolę „wielkiego człowieka” odegrał w całej pełni.“

— Alfred Tarski polski matematyk 1901 - 1983

O myślach, O nauczycielach, O matematyce, O myśleniu

„Ci wyjątkowi ludzie zwykli miewać trzy podstawowe przymioty: postać niezwykłą fizycznie, swoisty luz wewnętrznej pewności siebie i emanujący potężny zwierzęcy magnetyzm. (…) Posiadali te cechy niektórzy wielcy ludzie w historii, z polityków Czyngis Chan, Aleksander Wielki, Napoleon. (…) Numer Dwa niewątpliwie posiadał te właściwości.(…) Nazywał się Ernst Stavro Blofeld.“

— Ian Fleming pisarz brytyjski najbardziej znany z serii powieści szpiegowskich z Jamesem Bondem 1908 - 1964

Operacja piorun (1961)

O ludziach, O pewności siebie

„W celu obalenia burżuazji wystarczy wysiłek jednego kraju, świadczy o tym także historia naszej rewolucji. W celu ostatecznego zwycięstwa socjalizmu, w celu zorganizowania produkcji socjalistycznej, wysiłki jednego kraju, zwłaszcza tak bardzo chłopskiego jak nasz, są niewystarczające – w tym celu niezbędne są wysiłki proletariuszy kilku przodujących krajów.“

— Józef Stalin przywódca ZSRR 1879 - 1953

Źródło: O podstawach leninizmu, kwiecień 1924. Broszura z tą wzmianką została w przyszłości wycofana z obiegu, a sam pogląd nazwany trockistowskim, co w nowomowie stalinowskiej oznaczało antykomunistyczny.

O wysiłku, O przyszłości

„Myślę, że bez szczególnego klimatu Lwowa, nieporównywalnego ani z Krakowem, ani z Warszawą, bez życzliwości i poczucia humoru ludzi tam mieszkających, lwowska szkoła matematyczna nie zajaśniałaby takim blaskiem, jak to się stało. Ówczesny Lwów był miastem niezwykłym: świadczą o tym poświęcone mu książki, wspomnienia i piosenki. Bez tego tła pracujący tam matematycy prawdopodobnie i tak przeszliby do historii nauki, ale nie ma już pewności, że przeszliby też do legendy.“

— Mariusz Urbanek 1960

Źródło: Tomasz Leszkowicz, Mariusz Urbanek: Polacy niewiele wiedzą o genialnych matematykach ze Lwowa http://histmag.org/Mariusz-Urbanek-Polacy-niewiele-wiedza-o-genialnych-matematykach-ze-Lwowa-10477, histmag.org, 30 grudnia 2014

O ludziach, O książkach, O szkole, O myślach

„Egzystencja wyprzedza esencję.“

— Jean-Paul Sartre powieściopisarz, dramaturg, eseista i filozof francuski, noblista 1905 - 1980

Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 492.

„Ludzie i tylko ludzie są zmotywowaną siłą zmieniającą historię świata.“

— Mao Zedong przywódca chiński 1893 - 1976

O ludziach, O sile

„Kto boi się zrobić błąd, ten nigdy nie będzie robić historii.“

— André Malraux pisarz francuski 1901 - 1976

„Faszystowska koncepcja państwa jest wszechogarniająca; poza nią żadne wartości ludzkie ani duchowe nie tylko nie mają sensu, lecz po prostu nie mogą istnieć.“

— Benito Mussolini, książka Doktryna faszyzmu

Źródło: Benito Mussolini, Doktryna faszyzmu (1932); cyt. za: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, tłum. Jerzy Korpanty, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, ISBN 9788324715480, s. 210.

O książkach, O świecie, Sens

„Musimy przyjrzeć się naszemu człowieczeństwu. Stajemy się coraz mniej ludzcy. Potrafimy w telewizji oglądać rozpad rodziny czy śmierć i traktujemy to jako rozrywkę. Żyjemy w społeczeństwie opętanym przez reality show, pożądającym plotek i nieszczęść. W naszym świecie historia lubi się powtarzać i świat przedstawiony w powieści może wcale nie być tak odległą przyszłością.“

— Jennifer Lawrence amerykańska aktorka 1990

Źródło: Paweł Rojek, Stale głodna! Rozmowa z Jennifer Lawrence, stopklatka.pl, 19 marca 2012 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=86327

O śmierci, O nieszczęściu, O świecie, O przyszłości

„Nie da się dwa razy wejść do tej samej rzeki.“

— Heraklit z Efezu filozof antyczny -535

Wariant: Nie można dwa razy wejść do tej samej rzeki, bo juz inne napłynęły w nią wody.
Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 48.

„Miałem wrażenie, że nie mogę stać w miejscu, bo będziemy zgubieni.“

— Erwin Rommel niemiecki generał 1891 - 1944

o swoich przeżyciach podczas bitwy pod Caporetto w 1917
Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa, 2014, s. 180

„Cała władza w ręce Rad!“

— Włodzimierz Lenin organizator i przywódca Rewolucji Październikowej 1870 - 1924

słowa te stały się niejako mottem przewodnim „demokracji Rad”.
Inne cytaty
Źródło: Peter Kenez, Odkłamana historia Związku Radzieckiego, wyd. Bellona, 2008, s. 39.

„Nigdy nie zapominaj o walce klas.“

— Mao Zedong przywódca chiński 1893 - 1976

Źródło: John King Fairbank, Historia Chin. Nowe spojrzenie

O walce, O zapominaniu

„Dla Francuzów to dziś coś w rodzaju Witkacego z Gombrowiczem w jednej osobie. Robił z życia teatr, wydawał się szydercą, a to był sposób na uprawianie filozofii. Awangarda jego czasów i wszystkie jej ekstrawagancje przeszły do historii, a on jest ciągle współczesny.“

— Jan Gondowicz 1957

o Alfredzie Jarry.
Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 31 października 2007 https://web.archive.org/web/20071205084642/http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/jdnk.htm

„Nigdy nie pokazaliśmy Niemcom naprawdę, kto wygrał wojnę. Słuchają oni o nożu wbitym w plecy, o tym, że zostali zdradzeni, że ich armia nie została pokonana. Niemcy nigdy nie przyjęli do wiadomości, że zostali zwyciężeni. Trzeba będzie to zrobić jeszcze raz.“

— John Pershing 1860 - 1948

Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2014, s. 145.

„Historia jest najlepszym nauczycielem, ale ma najgorszych uczniów.“

— Indira Gandhi indyjska polityk, premier Indii 1917 - 1984

O nauczycielach

„Co może powiedzieć ludzkość dziś, ta ludzkość, która chce dowieść postępu kultury, a XX wiek postawić znacznie wyżej od wieków przeszłych. Czy w ogóle my, ludzie XX wieku, możemy spojrzeć w twarze tych, co żyli kiedyś i – śmieszna rzecz – dowodzić naszej wyższości, kiedy za naszych czasów zbrojna masa niszczy nie wrogie sobie wojsko, lecz całe narody, bezbronne społeczeństwa, stosując najnowsze zdobycze techniki. Postęp cywilizacji – tak! lecz postęp kultury? – śmieszne. Zabrnęliśmy, kochani moi, straszliwie. Przerażająca rzecz, nie ma na to słów! Chciałem powiedzieć: zezwierzęcenie… lecz nie! Jesteśmy od zwierząt o całe piekło gorsi!“

— Witold Pilecki rotmistrz WP, bohater państwa podziemnego 1901 - 1948

fragment raportu Witolda Pileckiego z 1945 z pobytu w obozie koncentracyjnym KL Auschwitz-Birkenau.

O ludziach, O piekle, O wieku, O zwierzętach

„Zaklinam was, bracia. Pozostańcie wierni Ziemi i nie wierzcie tym, co wam o nadziemskich mówią nadziejach!“

— Friedrich Nietzsche filozof niemiecki 1844 - 1900

Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 491.

„Im intensywniejsza była religijność danego okresu historii, im głębsza wiara w dogmat, tym większe było okrucieństwo i tym gorszy ogólny stan rzeczy.“

— Bertrand Russell angielski logik, matematyk, filozof, myśliciel, działacz społeczny i eseista, noblista w dziedzinie literatury 1872 - 1970

„Człowiek skazany jest na to, by być wolnym. Skazany, nie stworzył bowiem samego siebie, a mimo wszystko jest wolny. Kiedy już raz rzucony zostanie w świat, jest odpowiedzialny za wszystko, co robi.“

— Jean-Paul Sartre powieściopisarz, dramaturg, eseista i filozof francuski, noblista 1905 - 1980

Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 493, 494.

„Jestem cesarzem rzymskim, a zatem stoję ponad gramatyką!“

— Zygmunt Luksemburski cesarz rzymsko-niemiecki 1368 - 1437

reakcja na uwagę prałata, który zwrócił uwagę cesarzowi na popełnienie błędu gramatycznego podczas przemowy na soborze w Konstancji.
Źródło: Melania Sobańska-Bodnaruk, Stanisław Bogusław Lenard (oprac.), Wiek V-XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, s. 328.

O błędach, O nauczycielach, O wieku

„Sama krew pcha koła historii.“

— Benito Mussolini wódz ("duce") włoskich faszystów, premier Włoch 1883 - 1945

Źródło: Derek Swannson, Crash Gordon and the Mysteries of Kingsburg (2007), s. 507

„Nauczano mnie Historii Świętej, Ewangelii, katechizmu, ale nie dawano mi środków do zdobycia wiary; w rezultacie zrodził się bezład, który stał się moim ładem indywidualnym.“

— Jean-Paul Sartre powieściopisarz, dramaturg, eseista i filozof francuski, noblista 1905 - 1980

„Chce on [Kościół] rządzić, a do tego potrzeba mu ograniczonych w swym myśleniu mas, które będą się korzyć i pozwolą nad sobą panować.“

— Johann Wolfgang von Goethe niemiecki poeta 1749 - 1832

O religii
Źródło: Karlheinz Deschner, I znowu zapiał kur – Krytyczna historia Kościoła, Gdynia 1996; t. 2, s. 306–308.

O myślach, O myśleniu

„Ludzie stworzyli bogów na swój własny obraz. Śmiertelnym się zdaje, że bogowie zostali zrodzeni jak oni, że noszą ich szaty, mają ich głos i postać. Etiopowie uważają, że ich bogowie mają spłaszczone nosy i są czarni, Trakowie zaś, że mają niebieskie oczy i rude włosy. Gdyby woły, konie i lwy miały ręce i mogły nimi malować, to konie malowałyby obrazy bogów podobne do koni, a woły podobne do wołów.“

— Ksenofanes starożytny grecki filozof -570 - -475 p. n. e.

Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 39, 40.

O Bogu, O ludziach, O świecie, O koniach

„Jego śmierć nastąpiła zbyt późno, by zmienić bieg wydarzeń. Jego okropne nazwisko stało się synonimem katastrofy. Śmiałość tych, którzy go zabili, aby uratować swą ojczyznę, została błędnie oceniona… Podnosząc ręce, by ocalić starą władzę, zadali jej w rzeczywistości ostateczny śmiertelny cios.“

— Maria Pawłowna Romanowa 1786 - 1859

o śmierci Grigorija Rasputina.
Źródło: Stephen Weir, Najgorsze decyzje w historii świata. Okoliczności, sprawcy, konsekwencje, tłum. Dorota Gabon, Wydawnictwo Publicat, Poznań 2008, ISBN 9788324515813, s. 100.

O śmierci, O rzeczywostości, O decyzjach, O ojczyźnie

„Rommel był wojskowym fenomenem; ludzie tak odważni i śmiali uchodzą z życiem jedynie w wyjątkowych wypadkach. Na polu walki był równie dzielny jak Ney, ale z większym namysłem, równie napastliwy jak Murat, ale z większą rozwagą, jako taktyk był równie opanowany i szybki jak Wellington. Każdy kto pozna tę historię […] uzna w nim wybitną postać i wielkiego żołnierza: Wśród niewielu wybrańców; Wśród niezwykle dzielnych, bardzo prawdziwego.“

— Erwin Rommel niemiecki generał 1891 - 1944

marszałek polny Earl Archibald P. Wavell
O Erwinie Rommlu

O ludziach, O walce

„Starałem się tak żyć, abym w godzinie śmierci mógł się raczej cieszyć, niż lękać.“

— Witold Pilecki rotmistrz WP, bohater państwa podziemnego 1901 - 1948

po ogłoszeniu wyroku śmierci.
Źródło: Bartłomiej Kuraś, Witold Pilecki – w Auschwitzu z własnej woli, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 22 kwietnia 2013.

„Jeśli uważacie, że wasz szef sztabu mówi tylko bzdury, to zdegradujcie mnie do szeregowca i pozwólcie bronić kraju z karabinem i bagnetem w rękach.“

— Gieorgij Żukow marszałek ZSRR 1896 - 1974

podczas kłótni z Józefem Stalinem, który nazywał jego koncepcje bzdurnymi.
Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2014, s. 190.

„Człowiek zawsze nosi z sobą całą swą historię, a także historię ludzkości.“

— Carl Gustav Jung szwajcarski psychiatra i psycholog 1875 - 1961

Der Mensch trägt immer seine ganze Geschichte und die Geschichte der Menschheit mit sich. (niem.)
Źródło: Psychologische betrachtungen http://books.google.pl/books?ei=lgh9TYS4I9Cu8QOGh-y6Cw&ct=result&id=DDx9AAAAMAAJ, Rascher verlag, 1945, s. 320.

„Jesteś niczym dzikie zwierzę. To są ostatnie miesiące twego życia, nie zasługujesz by oddychać powietrzem tej ziemi i oglądać światło Pana, znikniesz z tego świata i nigdy się już nie pojawisz. Ogarną cię mroki i będziesz miała czas, żeby rozważyć grzechy swego zwierzęcego żywota.“

— Elżbieta Batory 1560 - 1614

słowa, którymi została skazana na procesie.
Źródło: Miranda Twiss, Najwięksi zbrodniarze w historii, op. cit., s. 118.

O świetle, O czasie, O zwierzętach

„Wysypała się oto z wagonów w tę noc aszchabadzką gromadka małych nędzarzy, pozbawionych wszystkiego – włącznie z sercem rodzicielskim, które zastygło gdzieś pod śniegiem… Kołysała się tylko na wietrze stacyjna lampa, rzucając raz cień, a raz światło na umęczone, wymizerowane twarze dzieci. Tragiczna gromada wyciągnęła się w długi pochód. Parami – parami szło nieszczęście z chorobą, głód z wszami – do autobusów, ledwo wlokąc nogami… Halo, halo, czyż nie widzicie, że w tych autobusach jadą najnieszczęśliwsze na świecie dzieci, dzieci więźniowie, dzieci wykolejeńcy, dzieci sieroty, dzieci starcy.“

— Hanka Ordonówna polska aktorka, piosenkarka, tancerka 1902 - 1950

o swoich podopiecznych, wychowankach sierocińca w Aszchabadzie.
Źródło: Sławomir Koper, Ordonka, „Uważam Rze Historia”, cyt. za: „Rzeczpospolita”, 25 września 2012 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/143534.html?josso_assertion_id=C3C8B5D7ED8D5276

O głodzie, O nieszczęściu, O dzieciach, O świetle

„Historia była kroniką niegodziwości i gwałtów, nieprzerwanym łańcuchem królobójstw i królów mordujących swe żony, braci i siostrzeńców.“

— Charles Chaplin angielski aktor i reżyser kina niemego 1889 - 1977

Źródło: Moja autobiografia, Thaurus, Warszawa 1993.

„Nie budujemy więc u nas żadnego stanu (…), ale budujemy postęp, a do niego niech się garną ludzie wszystkich stanów, to jest wszystkich zatrudnień, i niech będzie jeden tylko stan prawych i oświeconych obywateli, których naród za swoich przewodników uważać będzie; zaś droga i sposobność przejścia w ich grono niech każdemu będzie dana.“

— Karol Marcinkowski polski lekarz i społecznik 1800 - 1846

słowa z 1844.
Źródło: Andrzej Szwarc, Karol Marcinkowski [w:] Andrzej Szwarc, Marek Urbański, Paweł Wieczorkiewicz, 100 postaci, które tworzyły historię Polski, wyd. Świat Książki, Grupa Wydawnicza Bertelsmann Media, Warszawa 2000, ISBN 837311288X, s. 281.

O ludziach, O książkach, O świecie

„Piasecki jest bodaj najbardziej zdemonizowaną, a jednocześnie najmniej zrozumiałą postacią naszej najnowszej historii. Pisano o nim z rożnych pozycji, ale zawsze źle. Jedno robili to z nienawiści, inni z ignorancji, jeszcze inni z wyrachowaniem. Przeciwko Piaseckiemu wylano morze atramentu i tylko dziwić może, jak to się dzieje, że tak rzekomo niewiele znacząca postać budzi takie zainteresowanie. Odpowiedź na to może być tylko jedna – w Piaseckim było coś, co przykuwa uwagę, niepokoi i fascynuje, zmusza do ciągłego zajmowania się jego życiorysem.“

— Bolesław Piasecki polski polityk 1915 - 1979

Autorzy: Grzegorz Pytel, Antoni Dudek
Źródło: Jan Engelgard, Wielka gra Bolesława Piaseckiego, Warszawa 2008, s. 5, ISBN 9788392528449.

„Niech ludzie myślą o pracy, a nie o odpoczywaniu. A jeździć to mogą autobusami.“

— Władysław Gomułka polski polityk komunistyczny, I sekretarz KC PZPR 1905 - 1982

o pomyśle samochodu „dla Kowalskiego”.
Źródło: onet.pl http://wiadomosci.onet.pl/prasa/historii-malucha-nie-mozna-oderwac-od-polityki/15hrz, 16 grudnia 2014.

O ludziach, O myślach, O myśleniu

„Wszystkim Polakom mówię z głębi serca: dziękuję wam, żegnajcie, niech żyje Polska, nasza droga, szlachetna, waleczna Polska!“

— Charles de Gaulle prezydent Francji 1890 - 1970

przemówienie generała de Gaulle'a wygłoszone w języku polskim w Polsce w 1967 roku, które zostało nagrane przez Telewizję Polską. W czasie jego wizyty Francja (jako pierwszy kraj Europy Zachodniej) oficjalnie uznała nową zachodnią granicę Polski a więc polskie Ziemie Odzyskane.
Źródło: Polskie Radio Historia http://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/678704,Polska-wiwatuje-na-czesc-Charles%E2%80%99a-de-Gaulle%E2%80%99a, polskieradio.pl, 6 września 2012.

O czasie, Serce

„Różnica między mężczyzną a kobietą jest taka sama jak między zwierzęciem a rośliną. Zwierzę jest czymś bardziej zgodnym z charakterem mężczyzny, roślina czymś bardziej zgodnym z charakterem kobiety, ponieważ kobieta to raczej spokojne (podobne do rośliny) rozwijanie się, którego zasadą jest pewna bardziej nieokreślona jednia uczucia. Jeśli kobiety stoją na czele państwa – państwo znajduje się w niebezpieczeństwie. Działają one bowiem nie podług wymagań ogólności, lecz podług przypadkowej skłonności i przypadkowego mniemania. Kobiety zdobywają wykształcenie nie wiadomo jak, jak gdyby w atmosferze wyobrażeń, bardziej dzięki życiu niż dzięki zdobywaniu wiadomości, gdy tymczasem mężczyzna zdobywa sobie stanowisko tylko dzięki osiągnięciom myśli i dzięki wielu wysiłkom.“

— Georg Wilhelm Friedrich Hegel filozof niemiecki 1770 - 1831

Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 394, 395.

O kobietach, O świecie, O wykształceniz, O emocjach

„(…) samochody z dziećmi, wyjechawszy z miasta, zaczęły pustynną najpierw drogą zbliżać się ku pasmu wysokich gór, po którego szczytach snuła się granica. Tysiące długich mil, przebytych w ostatecznej niedoli, dzieliło jadących od innej granicy tego samego państwa, do którego ich wwieziono brutalną przemocą. Linia, którą mieli przed sobą, obejmowała swoim obwodem największy państwowy obszar świata i zamykała równocześnie najstraszniejsze więzienie. Poza nią była wolność.“

— Hanka Ordonówna polska aktorka, piosenkarka, tancerka 1902 - 1950

o swoich podopiecznych, wychowankach sierocińca w Aszchabadzie.
Źródło: Sławomir Koper, Ordonka, „Uważam Rze Historia”, cyt. za: „Rzeczpospolita”, 25 września 2012 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/143534.html?josso_assertion_id=C3C8B5D7ED8D5276

O dzieciach, O wolności

„Bluszcz tuli się do pierwszego drzewa, jakie napotka; oto pokrótce historia miłości.“

— Napoleon Bonaparte cesarz Francuzów 1769 - 1821

„Gdy wieje wiatr historii,
Ludziom jak pięknym ptakom
Rosną skrzydła, natomiast
Trzęsą się portki pętakom.“

— Konstanty Ildefons Gałczyński polski poeta 1905 - 1953

Kronika olsztyńska (1950)
Źródło: Ballada o trzęsących się portkach, 1953

„Saddam nie jest ani strategiem, ani taktykiem, ani generałem, ani żołnierzem.“

— Norman Schwarzkopf amerykański generał 1934 - 2012

o Saddamie Husajnie
Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2014, s. 204.

„Wysoki Sądzie, przed laty uznałem moje pokrewieństwo ze wszystkimi żyjącymi istotami i zdecydowałem, że nie jestem ani trochę lepszy niż najnikczemniejsze z ziemskich stworzeń. Dopóki istnieje klasa niższa, dopóty do niej należę. Dopóki istnieje element przestępczy, jestem jego częścią. Dopóki choć jedna dusza tkwi w więzieniu – nie jestem wolny.“

— Eugene Debs 1855 - 1926

mowa wygłoszona na procesie przed Sądem Najwyższym w 1919, kiedy Debs został uznany winnym naruszenia Ustawy o szpiegostwie, bowiem wśród jego słuchaczy byli młodzi ludzie w wieku poborowym, a więc jego przemówienie mogło „utrudniać rekrutację lub werbunek do armii”.
Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 475.

O ludziach, O duszy, O lecie, O wieku

„Człowiek, który żyje jak zboże, staje się słomą historii.“

— Thomas Jefferson 3. prezydent Stanów Zjednoczonych 1743 - 1826

„Diego to wielka osobowość. W historii naszej reprezentacji stanowisko selekcjonera często trafiało do byłych, znakomitych piłkarzy. To dobra tendencja. Tacy ludzie jako Maradona wzbudzają respekt u zawodników.“

— Lionel Messi piłkarz argentyński 1987

o Diego Maradonie.
Źródło: futbolnews.pl http://www.futbolnews.pl/informacje/aktualnosci-pilkarskie/art,70,leo-messi-specjalnie-dla-futbol-news.html

O ludziach, O osobowości

„Chodzi tu oto, aby zaakcentować samoistność, a więc autonomiczność działań, a lepiej: czynów osoby. Natura to – zgodnie z Arystotelesem – substancja rozpatrywana jako źródło działań. Jeśli pośród substancji indywidualnych ta, która jest obdarzona rozumem, zasługuje na specjalną nazwę osoby, to właśnie dlatego, że obok rozumności przysługuje jej ów szczególny sposób działania (…). Charakter działania wynika ze sposobu istnienia działającego. To, co działa rozumnie, czyni tak dlatego, że jego akty wypływają z jego podmiotowej samoistności jako sposób jego istnienia.“

— Władysław Stróżewski polski filozof 1933

Źródło: Historia filozofii średniowiecznej pod. red. J. Legowicza, Warszawa 1975, s. 421.

O charakterze, O naturze

„Jeśli energiczne kroki wydają się jedynym pozostałym środkiem wymuszenia na Ameryce należnego posłuszeństwa wobec ojczyzny, to kolonie muszą się z tym pogodzić.“

— Jerzy III Hanowerski król Wielkiej Brytanii 1738 - 1820

Źródło: Stephen Weir, Najgorsze decyzje w historii świata. Okoliczności, sprawcy, konsekwencje, tłum. Dorota Gabon, Wydawnictwo Publicat, Poznań 2008, ISBN 9788324515813, s. 64.

O decyzjach, O ojczyźnie

„Nie istnieje nauka narodowa, podobnie jak nie istnieje narodowa tabliczka mnożenia.“

— Anton Czechow rosyjski nowelista i dramatopisarz 1860 - 1904

Źródło: „Kwartalnik historii nauki i techniki”, tomy 9–10, Warszawa 1964, PWN, s. 426.

„Bez niego nie zwyciężylibyśmy.“

— Arthur Wellesley, 1. książę Wellington książę Wellington, wódz i polityk brytyjski 1769 - 1852

o generale Johnie Moore – słowa z 1809 dotyczące jego udziału w bitwie pod La Coruñą.
Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2014, s. 108

„Jedni przechodzą do historii,
A drudzy na emeryturę.“

— Jonasz Kofta polski poeta, dramaturg, satyryk, i piosenkarz 1942 - 1988

Źródło: Rzecz o przemijaniu

„Właściciele mówią że oni pracowali na tej ziemi, to ta sama stara historia!; ci, którzy nie pracują i nigdy nie pracowali, zawsze zasłaniają się pracą.“

— Errico Malatesta włoski myśliciel polityczny, anarchista 1853 - 1932

Kapitalizm

„Zapewne, gdybyśmy nawet uznali, że historia do niczego poza tym nie służy, należałoby na jej plus zapisać to, że jest bardzo zajmująca (…).“

— Marc Bloch francuski historyk 1886 - 1944

The Historian's Craft: Reflections on the Nature and Uses of History and the Techniques and Methods of Those Who Write It.

„Poezję pisze się łzami, powieść krwią, a historię rozczarowaniem.“

— Carlos Ruiz Zafón, książka Gra anioła

El juego del ángel

O rozczarowaniu, Łza

„Świat umiera, a my nawet tego nie zauważamy. Nie zauważamy, że świat staje się zbiorem rzeczy i wydarzeń, martwą przestrzenią, w której poruszamy się samotni i zagubieni, miotani czyimiś decyzjami, zniewoleni niezrozumiałym fatum, poczuciem bycia igraszką wielkich sił historii czy przypadku. Nasza duchowość zanika albo staje się powierzchowna i rytualna. Albo po prostu stajemy się wyznawcami prostych sił – fizycznych, społecznych, ekonomicznych – które poruszają nami, jakbyśmy byli zombi. I w takim świecie rzeczywiście jesteśmy zombi.“

— Olga Tokarczuk polska pisarka 1962

Cytaty z mowy noblowskiej Czuły narrator

O decyzjach, O świecie

„Historie życia nie są tematem do dyskusji. Powinno się ich wysłuchać i zrewanżować się tym samym.“

— Olga Tokarczuk, książka Prowadź swój pług przez kości umarłych

Prowadź swój pług przez kości umarłych

„Brześć jest (…) czarną plamą w historii naszej, hańbą dwudziestego wieku, policzkiem wymierzonym kulturze naszej. Uspokaja nas fakt, że społeczeństwo polskie winy za Brześć nie ponosi. Torturowano ludzi zasłużonych na wzór średniowiecza dlatego, że odważyli się powiedzieć prawdę i wzbraniali się złożyć kadzidło sanacji.“

— Stanisław Krzyżowski polski oficer, polityk i dyrektor banku 1893 - 1933

o uwięzieniu przez obóz sanacyjny liderów opozycji w twierdzy brzeskiej w 1930.
Źródło: Rozmyślania w czterdziestą rocznicę encykliki „Rerum novarum”, wydanej 15 maja 1891 r. przez papieża Leona XIII, Pszczyna 1931, s. 50.

O ludziach, O wieku

„W wannie historii prawdę trudniej jest utrzymać niż mydło, i o wiele trudniej znaleźć…“

— Terry Pratchett, książka Czarodzicielstwo

Czarodzicielstwo (1988)

„Im historia dalej płynie, tym ryba staje się większa.“

„Bardzo Dzikie Historie. Tę książkę (…) traktuję trochę wyjątkowo, głównie ze względu na Kukudłę, która się w niej pojawia… a która jest moją najbardziej ukochaną postacią ze wszystkich tych, które wymyśliłem! Kto przeczyta, ten zrozumie dlaczego.“

— Marcin Pałasz 1971

Źródło: Trzy minuty dla Qlturki – Marcin Pałasz, qlturka. pl, 22 października 2008 http://www.qlturka.pl/czytelnia,literatura,trzy_minuty_dla_qlturki__marcin_palasz,84.html

„Tylko uważajcie i nie flirtujcie zbytnio!“

— Aleksander III Romanow car Rosji 1845 - 1894

do swego syna Mikołaja i Matyldy Krzesińskiej w kwietniu 1890 na przedstawieniu dyplomowym w petersburskiej Cesarskiej Szkole Teatralnej.
Źródło: Violetta Wiernicka, Baletnica Imperium, „Newsweek Historia”, 9/2014, s. 76.

„Często też mówię swoim studentom, że każdego z nas dopada czasami amnezja językowa. Sam miałem taki przypadek we Wrocławiu. Na jednym ze spotkań z czytelnikami wydanej właśnie mojej książki dziewczyna poprosiła o autograf z dedykacją „Dla Sylwii Kwiatkowskiej”. A ja zapomniałem, czy Sylwii napisać przez jedno, czy dwa „i”. W końcu piszę jej dedykację: „Sylwia Kwiatkowska niech przyjmie tę książkę na pamiątkę”. Następnego dnia opowiadam tę historię studentom. I co słyszę? Salwę śmiechu. Po chwili wstaje moja studentka i mówi, że rok wcześniej wpisałem jej na innej książce dedykację „Sylwce Kwiatkowskiej na pamiątkę”.“

— Jan Miodek polski językoznawca, popularyzator wiedzy o języku polskim 1946

Źródło: Jan Miodek: Pomorze mówi poprawnie, gs24. pl, 24 kwietnia 2008 http://www.gs24.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20080424/WYWIADY/370234696

O książkach, O śmiechu

„Nie tym tonem, moja pani. Nie jest to jeden z twoich służących, lecz palatyn Węgier, który przybył, aby przynieść sprawiedliwość w te przeklęte mury.“

— Jerzy VII Thurzo 1557 - 1616

do Elżbiety Batory, która odgrażała się mu za najazd na jej zamek w nocy 30 listopada 1610.
Źródło: Miranda Twiss, Najwięksi zbrodniarze w historii, tłum. Arkadiusz Czerwiński, wyd. Muza, Warszawa 2004, ISBN 8373194428, s. 117.

O sprawiedliwości

„Ale jest to rzecz wątpliwa, czy śmierć Spartakusa zmieniłaby bieg historii. Moce, które wyniosły go na powierzchnię zdarzeń, znalazłyby inne ujście.“

— Howard Fast 1914 - 2003

Spartakus

„Moglibyśmy się czegoś nauczyć z historii. W latach 20. dochód skupiał się na samej górze. Do roku 1928 górny jeden procent zgarniał niebywałe 23,94 procent całego dochodu (całkiem blisko do 23,5 procent, jakie górny procent uzyskiwał w roku 2007) – według rejestrów podatkowych autorstwa moich kolegów Emmanuela Saeza i Thomasa Piketty. W tym właśnie momencie bańka pękła i wpadliśmy w Wielki Kryzys.“

— Robert Reich 1946

Źródło: Dlaczego gospodarka nie może wrzucić drugiego biegu?, krytykapolityczna.pl, 16 czerwca 2012 http://www.krytykapolityczna.pl/Opinie/ReichDlaczegogospodarkaniemozewrzucicdrugiegobiegu/menuid-1.html

„Mary Ann Cotton
Zimna i nieżywa
Z otwartymi oczami
Na łóżku spoczywa.
Raz, dwa; raz, dwa i trzy.
Mary Ann Cotton ma sznur na szyi
A gdzie? A gdzie? A tam w górze
Zgniły pudding za pensa sprzedaje.“

— Mary Ann Cotton 1832 - 1873

dziecięca wyliczanka z ok. 1873
Źródło: Shelley Klein, Największe zbrodniarki w historii, wyd. Muza SA, Warszawa, 2006, ISBN 83-7319-854-7, tłum. Barbara Gutowska-Nowak, s. 106.

„Przyjaciele to nic innego jak wrogowie, z którymi zawarliśmy rozejm, choć nie zamierzają przestrzegać jego warunków.“

— Giovanni Papini 1881 - 1956

Źródło: Historia literatury włoskiej, cyt. za: Emmanuel Hecht, Druga śmierć Duce w: Ostatnie dni dyktatorów, wyd. Znak Horyzont, Kraków 2014, tłum. Anna Maria Nowak, s. 18.

O śmierci, O literaturze

„Krew tysięcy ludzi, nawet tych, którzy nie brali udziału w służbie wojskowej, a jednak zostali zabici, zanosi bolesną skargę, zwłaszcza w Polsce, narodzie tak Nam drogim, tej Polsce, która przez swą niezłomną wierność dla Kościoła i przez wielkie zasługi, jakie zdobyła, broniąc chrześcijańskiej kultury i cywilizacji – o czym historia nigdy nie zapomni – ma prawo do ludzkiego i braterskiego współczucia całej ludzkości. Położywszy swą ufność w Bogarodzicy Dziewicy, „Wspomożycielce Wiernych”, czeka ona upragnionego dnia, w którym, jak tego domagają się zasady sprawiedliwości i prawdziwie trwałego pokoju, wyłoni się wreszcie zmartwychwstała z owego jak gdyby potopu, który się na nią zwalił.“

— Pius XII papież 1876 - 1958

Encyklika Summi Pontificatus o solidarności ludzkiej i państwie totalitarnym
Źródło: 79

O ludziach, O pokoju, O sprawiedliwości, O czekaniu

„Zrodzeni w tropikach, obdarzeni zmysłową wrażliwością na piękno świata, nie dawali się łatwo sprowadzić do roli przykutych do maszyn koni pociągowych, którymi stali się robotnicy z północnej Europy. (…) skłonni byli podjąć pracę, gdy jej rezultaty sprawiały im przyjemność, a odmawiali jej – lub starali się jej odmawiać – jeśli jej duchowe efekty nie były w ich oczach odpowiednie; stąd łatwo było oskarżać ich o lenistwo i traktować jak niewolników, podczas gdy w rzeczywistości wnosili do nowoczesnej pracy fizycznej odnowiony szacunek do życia.“

— W.E.B. Du Bois amerykański pisarz, socjolog, krytyk, intelektualista, działacz społeczny 1868 - 1963

o Afroamerykanach.
Źródło: The Gift of Black Folk; cyt. za: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 235.

O przyjemności, Cytaty o pięknie, O rzeczywostości, Koń

„Głód w Bengalu był jedną z największych tragedii, jaka spadła na ludzi pod panowaniem brytyjskim. Utrata dobrego imienia imperium, zarówno wśród Hindusów, jak i obcokrajowców, jest trudna do zniesienia.“

— Archibald Wavell brytyjski marszałek polny, dowódca wojskowy podczas II wojny światowej 1883 - 1950

od października 1942 do października 1943 w Indiach zmarło z głodu od 4 do 5 milionów osób z powodu celowego gromadzenia zapasów, aby nie wpadły w ręce ewentualnych wrogów, przez Huseyna Shaheeda Suhrawadry’ego.
Źródło: Stephen Weir, Najgorsze decyzje w historii świata. Okoliczności, sprawcy, konsekwencje, tłum. Dariusz Kuwik, Wydawnictwo Publicat, Poznań 2008, ISBN 9788324515813, s. 148.

O głodzie, O ludziach, O decyzjach

„Mocne trunki, co ludzi przywodzą do złego,
Muszą być warzone przez Diabła Kusego.
Po to, by się kłócili, kradli i walczyli,
A bliźnim żadnego dobra nie czynili.“

— William McGonagall 1825 - 1902

Wiersze
Źródło: Terry Deary, Krwawa Szkocja z cyklu Strrraszna historia, Egmont, Warszawa 2000, ISBN 8323705259, s. 157, tłum. Małgorzata Fabianowska.

„W swojej naiwności myślałem, że natychmiast znajdą się wszystkie możliwe środki i sposoby. Ale bardzo szybko okazało się, że tu, po aryjskiej stronie, nikt na nas nie czeka i że jeżeli chcemy kogoś ocalić, musimy tego dokonać własnymi siłami. Było to dla mnie szokujące odkrycie. (…) Przez okno widziałem palące się getto. (…) Przerażająca i bolesna była świadomość, że możemy liczyć tylko na siebie.“

— Symcha Ratajzer-Rotem polski działacz ruchu oporu 1924 - 2018

Źródło: Wspomnienia bojowca ŻOB, cyt. za: Elżbieta Janicka, Kamienie na szaniec, krytykapolityczna.pl, 6 kwietnia 2013 http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/historia/20130406/janicka-kamienie-na-szaniec

O myślach, O sile, O czekaniu, O myśleniu

„No, cóż, niektórzy wierzyli, że skoro gram geja, to rzeczywiście nim jestem i wynikały z tego mniej lub bardziej zabawne historie. Kiedyś np. grałem koncert w Katowicach. Fanki roznosiły ulotki z informacjami na jego temat. Podeszły do jakiegoś kiosku z pytaniem, czy mogą zostawić ogłoszenie. Kioskarz obejrzał moje zdjęcie i odparł: „Nie, nie lubię tego pedała.”“

— Robert Janowski polski aktor, piosenkarz i prezenter telewizyjny 1961

Źródło: Świat seriali, 2010 http://www.swiatseriali.pl/seriale/barwy-szczescia-372/news-rozne-barwy-milosci,nId,277603

O świecie, O zdjęciach, Pytanie

„Gdybym wiedziała, że szczęście zakonnicy polega na pobłażaniu sobie we wszystkim… by każda czyniła co jej się podoba… to nie chciałabym była robić nikomu przykrości, bo i mnie nie miło słuchać, że siostry narzekają, ale rozumię to tak i według tego postępuję… gdy mam ten obowiązek, inaczej postępować nie mogę i obciążać sumienia.“

— Maria Teresa Dudzik polska zakonnica 1860 - 1918

Wspomnienia. Teresa Dudzik – Historia Zgromadzenia. Archiwum P.O.S. w Rzymie, s. 70–71.
Źródło: o. Joachim Roman Bar OFMConv., s. Karolina Maria Kasperkiewicz Sł. NSJ – Polscy święci. Służebnica Boża Teresa Dudzik. t.7. ATK. Warszawa. 1985, s. 284.

O szczęściu, O siostrze

„Idź, o cesarzowo, Król Królów i Pan Panów wzywa cię!“

— Teodora 500 - 548

słowa celebransa na uroczystościach pogrzebowych Teodory
O Teodorze
Źródło: Sigrid Maria Grössing, Kobiety za kulisami historii, op. cit., s. 39.

„Nigdy nie słyszałem, żeby ta choroba miała nazwę, była to po prostu choroba Heroda, ani też, żeby ktokolwiek inny był na nią kiedykolwiek chory; jej symptomami był wilczy głód, po którym następowały wymioty, gnijący żołądek, trupi oddech, robaki rozmnażające się w miejscach wstydliwych i permanentna wodnista wydzielina z jelit. Choroba powodowała ból nie do zniesienia i rozpalała do szaleństwa i tak już dziką naturę.“

— Herod Wielki król Judei -74 - -3 p. n. e.

Źródło: Robert Graves, Klaudiusz i Messalina, cyt. za: Shelley Klein, Najgroźniejsi dyktatorzy w historii, tłum. Jolanta Sawicka, wyd. Muza, Warszawa 2008, ISBN 9788374953238, s. 23–24.

O głodzie, O bólu, O chorobach, O naturze

„Znałem dobrze Czesława Kiszczaka, obserwowałem z bliska jego polityczne dokonania. Kilka godzin po śmierci generała nie sposób obiektywnie ocenić kilkudziesięciu lat jego życia, zwłaszcza że my, Polacy, o wszystko się spieramy, gryziemy i kłócimy. Nie mam wątpliwości, że za 50–100 lat z tego okresu naszej historii zostaną zapamiętane tylko trzy nazwiska: Wałęsa, Jaruzelski, Kiszczak. Przy czym obu generałów łączę w jeden pakiet. Byli jednością, zwartą pięścią. Nie było między nimi zawiści, rywalizacji. Bezkrwawa zmiana systemu politycznego jest zasługą wspomnianej trójki polityków, czego zazdroszczono nam w całym postradzieckim bloku. Tymczasem my nadal spieramy się o to, czy Kiszczak był oficerem prowadzącym Jaruzelskiego, czy Wałęsa był „Bolkiem.”“

— Stanisław Ciosek polski polityk i dyplomata 1939

Byli nie byli – jakie to miało znaczenie? Liczy się tylko to, że wszyscy sprostali wielkim wyzwaniom, jakie postawiła przed nimi historia.
Źródło: Krzysztof Różycki, Generał, który się kadrom nie kłaniał, „Angora” nr 46 (1326), 15 listopada 2015, s.7.

O śmierci, O zmianach

„Powszechnie wiadomo, że generał Lee, który tak mocno nawołuje do tego, aby ufać ludziom, jest zdecydowanym zwolennikiem wykorzystania czarnych do obrony, a jeśli okaże się to niezbędne do tego celu, gotów jest posunąć się do ich wyzwolenia.“

— Judah Benjamin 1811 - 1884

list z 1864 do redakcji jednej z gazet.
Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 258.

„Jest faktem, że środowisko moich przyjaciół, z którymi po 1989 roku zmienialiśmy Polskę, chciało być łaskawe dla wszystkich obywateli. Dać im szansę budowy nowej Polski. Ta druga strona, ludzi dawnego aparatu, z początku się nas bała, że będziemy się mścić. Ale kiedy zobaczyli, że nie pałamy chęcią zemsty, nabrali poczucia pełnego bezpieczeństwa i siły. Zaczęli nomenklaturowo dzielić korzyści, zyski i posady. Żałuję, że do tego doszło, uważam to za oczywistą patologię, pewnie mogliśmy to energiczniej zwalczać. Ale jednocześnie jestem historykiem z zawodu i sposobu myślenia. Lubię porównywać. Zatem kiedy spoglądam na Ukrainę, z którą wiąże nas historia, to widzę kraj pod wodzą gigantycznych magnatów, oligarchów. Spójrzmy na Rosję, na jej autorytarne rządy. Kiedy porównuję, to myślę, że nam się jednak udało. A te wszystkie patologie były ceną transformacji. Należy te nieprawidłowości zwalczać, ale nie metodą gilotyny, ograniczania demokracji.“

— Bronisław Geremek polski historyk i polityk 1932 - 2008

Źródło: wywiad, „Nowa Trybuna Opolska” http://www.nto.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20070429/WYWIAD/70430027/-1/RSS

O ludziach, O demokracji, O myślach, O zemście

„Życie żadnej królowej nie może równać się z moim, tak wielu bowiem przeżyłam królów.“

— Carolina Otero 1868 - 1965

wypowiedziane w wieku 90 lat.
Źródło: Leigh Eduardo, Kochanki. O uwodzeniu, władzy i ambicji. Historie prawdziwe, tłum. Dariusz Wójtowicz, wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa 2005, ISBN 9788374695909, s. 353

O życiu, O kochankach, O wieku

„By Polska mogła mogła się rozwijać, musi być przede wszystkim Polską sprawiedliwą, musi być krajem dla wszystkich Polaków, nie dla wybranych, nie dla tych, którzy mają lepsze dojścia, nie dla tych, którzy mieszkają w dużych miastach. Dla wszystkich polskich regionów i dla wszystkich polskich pokoleń. Drugą kwestią, o którą chodzi w tym sporze jest nasza tożsamość – żebyśmy byli mocną wspólnotą polityczną, żebyśmy byli mocnym państwem i społeczeństwem, musimy nasze więzi opierać na wartościach, na polskiej tożsamości, na polskiej historii i polskiej religii. Także na polskiej kulturze.“

— Piotr Gliński polski socjolog, wykładowca akademicki, ekolog i polityk 1954

Źródło: Wicepremier do uczestników manifestacji Klubów GP: Jesteście solą demokracji http://niezalezna.pl/90911-wicepremier-do-uczestnikow-manifestacji-klubow-gp-jestescie-sola-demokracji, niezależna.pl, 18 grudnia 2016.

O religii, O demokracji

„Przeczytaj strony historii.
Cierpienia i przemocy tomy,
A ile bólu i zawiści.“

— Abradab polski raper i producent muzyczny 1978

Źródło: Fanatyk

„Kolejne autorytety moralne biły się w pierś, przepraszając za naszą wspólną zbrodnię. Moralny i intelektualny poziom całej tej kampanii najlepiej obrazuje przypadek prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego. On też poczuł się winny i za nas wszystkich przeprosi. Zapewne uczyni to z taką samą szczerością i z takim samym głębokim żalem, z jakimi wcześniej w imieniu milionów Polaków przepraszał w Knesecie za wypędzenie Żydów w 1968 r. Nie za siebie, nie swoją partię (PZPR), która wówczas tymi milionami cokolwiek niedemokratycznie rządziła. A w jego kancelarii, jak gdyby nigdy nic, nadal spokojnie pracują towarzysze, którzy tę antyżydowską nagonkę w 1968 roku organizowali.“

— Piotr Gontarczyk polski historyk 1970

Źródło: Historia czy propaganda, „Życie”, 9 lipca 2001

O życiu, O szczerości

„Sądzę, że dochowanie wierności wierze przez naród włoski, wyjątkowe w historii religijnej dużych narodów, zawdzięcza się w dużej mierze ludności alpejskiej, która na przestrzeni wieków stawiała masowy opór wobec ataków i przenikania pochodzących zza granicy błędów.“

— Carlo Gnocchi 1902 - 1956

Chrystus wśród Strzelców Alpejskich
Źródło: s. 78.

O wierze, O wieku

„Tylko wtedy ma muzyka każdego narodu trwałą wartość, jeśli rozwija się na podłożu muzyki ludowej, jeśli wchłania w siebie pierwiastki pieśni ludowej. (…) Muzyka nie musi dopiero schodzić do ludu, gdyż ona tam żyje od prawieków i swoją żywotną siłą twórczą zasila stale muzykę artystyczną. Ilekroć zaś muzyka zejdzie z tej naturalnej drogi i nie czerpie ze źródeł muzyki ludowej, wówczas zatraca swe cechy narodowe i swą odrębność stylu.“

— Józef Reiss 1879 - 1956

Źródło: Mała historia muzyki

O ludziach, O muzyce, O sile

„Świetnie pracując z rosyjskimi przyjaciółmi, towarzyszami, mimo wszystko mam często poczucie, że nasi sąsiedzi odnoszą się do nas nieco protekcjonalnie i pobłażliwie, jak do młodszego, czy jak do chorego człowieka. I sami jesteśmy temu winni, ponieważ część swojej bogatej historii sami oddaliśmy Litwinom, część – Polakom, część – Rosjanom. Tacy to jesteśmy szczodrzy. I dlatego właśnie mi smutno.“

— Hienadź Dawydźka białoruski aktor, reżyser i polityk 1955

Выдатна працуючы з расійскімі сябрамі, таварышамі, у мяне ўсё роўна даволі часта ўзнікае адчуванне, што нашы суседзі ставяцца да нас некалькі заступніцка-паблажліва, як да малодшага, ці як да хворага чалавека. І ў гэтым вінаватыя мы самі, таму што частку сваёй багатай гісторыі мы самі аддалі літоўцам, частка – палякам, частка – рускім. Мы такія вось шчодрыя. І вось ад гэтага мне сумна. (biał.)
Źródło: telegraf.by, 30 stycznia 2012 http://telegraf.by/by/2012/01/persona-gennadii-davidko-predatelei-ya-na-televidenie-ne-pozovu,

„Jeśli ja jestem lewicą laicką i kryptokomunistą, to wy, szanowni moi antagoniści, jesteście po prostu świniami.“

— Adam Michnik polski dziennikarz i publicysta 1946

podczas posiedzenie Komitetu Obywatelskiego 24 czerwca 1990.
Źródło: Antoni Dudek, Historia polityczna Polski 1989–2012, Znak, Kraków 2013, ISBN 9788324021307, s. 117.