Cytaty na temat język (758 cytatów) | Cytaty sławnych ludzi

„Natura wie, co robi. Ludzie na starość dziecinnieją, by mogli znaleźć wspólny język z wnukami.”

Andrzej Majewski (1966) pisarz i fotografik polski

O ludziach , O starości , O naturze

„Posługujemy się dźwiękami, aby tworzyć muzykę, tak jak posługujemy się słowami, aby tworzyć język.”

Fryderyk Chopin (1810–1849) polski kompozytor i pianista XIX wieku

Szkice do metody gry fortepianowej

„Kocham Cię, o mój Boże, i moim jedynym pragnieniem jest kochać Cię aż do ostatniego tchnienia mojego życia. Kocham Cię, o mój Boże, nieskończenie godny miłości, i wolę umrzeć kochając Cię, niż żyć bez kochania Cię. Kocham Cię, Panie, i jedyna łaska o jaką Cię proszę, to kochać Cię wiecznie… Boże mój, jeśli mój język nie jest w stanie mówić w każdej chwili, iż Cię kocham, chcę, aby moje serce powtarzało Ci to za każdym moim tchnieniem.”

Jan Maria Vianney (1786–1859) francuski duchowny, święty kościoła katolickiego

Źródło: Modlitwa, [cyt. za:] Katechizm Kościoła Katolickiego, II wyd. popr., Pallottinum, Poznań 2002, s. 610.

O Bogu , Serce , Kochać się

„A niechaj narodowie wżdy postronni znają,
iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają.”

Mikołaj Rej (1505–1569) polski poeta i prozaik renesansowy

Źródło: Do tego co czytał (1562)

O wrażeniach , O zerwaniu , O czytaniu

„Często język wyprzedza myśli.”

Sokrates (-470–-399 p. n. e.)

O myślach , O myśleniu

„Język przyjaźni to nie słowa, lecz treści.”

Henry David Thoreau (1817–1862) amerykański pisarz, poeta i filozof

O przyjaźni

„Słowo „wojna” pojawia się w mediach ze zwiększoną częstotliwością. Daje się odczuć jakieś niezdrowe wzbudzenie, rozglądanie się za wrogiem i awanturą. Mam wrażenie, że tak właśnie oswaja się ludzi z wojną. Że wprowadziwszy stan wojny w ich emocjach i myślach, wywołuje się przy tym odczucie nieuchronności. Problem w tym, że dla dużej części moich bliźnich wojna budzi skojarzenia z odwagą, patriotyzmem, męskością, przygodą, a te skojarzenia wywołują przyjemne dreszcze. A przecież „wojna” to najohydniejsze słowo w ludzkim języku. Wojna to jest śmierć. Smród. Brak. Choroby, brud i pasożyty wyżerające kanały w skórze. Rany, ból i strach. Zdziczenie. Gwałt.”

Anna M. Nowakowska (1960)

Źródło: Dreszcze http://annanowakowska.blog.pl/2016/09/01/dreszcze/, „Tygodnik Ciechanowski”, 30 sierpnia 2016

O śmierci , O bólu , O wojnie , O ludziach

„Klapaucjusz myślał, myślał, wreszcie zmarszczył się i rzekł:
– Dobrze. Niech będzie o miłości i śmierci, ale wszystko to musi być wyrażone językiem wyższej matematyki, a zwłaszcza algebry tensorów. Może być również wyższa topologia i analiza. A przy tym erotycznie silne, nawet zuchwałe, i w sferach cybernetycznych.
– Zwariowałeś chyba. Matematyką o miłości? Nie, ty masz źle w głowie – zaczął Trurl. Lecz zamilkli wraz z Klapaucjuszem, ponieważ Elektrybałt jął deklamować:

Nieśmiały cybernetyk potężne ekstrema
Poznawał, kiedy grupy unimodularne
Cyberiady całkował w popołudnie parne,
Nie wiedząc, czy jest miłość, czy jeszcze jej nie ma?

Precz mi, precz, Laplasjany z wieczora do ranka
I wersory wektorów z ranka do wieczora!
Bliżej, przeciwobrazy! Bliżej, bo już pora
Zredukować kochankę do objęć kochanka!

On drżenia współmetryczne, które jęk jednoczy
Zmieni w grupy obrotów i sprzężenia zwrotne,
A takie kaskadowe, a takie zawrotne,
Że zwarciem zagrażają, idąc z oczu w oczy!

Ty, klaso transfinalna! Ty, silna wielkości!
Nieprzywiedlne Continuum! Praukładzie biały!
Christoffela ze Stoksem oddam na wiek cały
Za pierwszą i ostatnią pochodną miłości.

Twych skalarnych przestrzeni wielolistne głębie
Ukaż uwikłanemu w Teoremat Ciała,
Cyberiado cyprysów, bimodalnie cała
W gradientach, rozmnożonych na loty gołębie!

O, nie dożył rozkoszy, kto tak bez siwizny
Ani w przestrzeni Weyla, ani Brouwera
Studium topologiczne uściskiem otwiera,
Badając Moebiusowi nieznane krzywizny!

O wielopowłokowa uczuć komitanto,
Wiele trzeba Cię cenić, ten się dowie tylko,
Kto takich parametrów przeczuwając fantom,
Ginie w nanosekundach, płonąc każdą chwilką!

Jak punkt, wchodzący w układ holonomiczności,
Pozbawiony współrzędnych zera asymptotą,
Tak w ostatniej projekcji, ostatnią pieszczotą
Żegnany – cybernetyk umiera z miłości.”

Stanisław Lem książka Cyberiada

Utwory, Cyberiada
Źródło: Wyprawa Pierwsza A, czyli Elektrybałt Trurla

O miłości , O śmierci , O emocjach , O kochankach

„W języku poezji, gdzie każde słowo się waży, nic już zwyczajne i normalne nie jest. Żaden kamień i żadna nad nim chmura. Żaden dzień i żadna po nim noc. A nade wszystko żadne niczyje na tym świecie istnienie.”

Wisława Szymborska (1923–2012) polska poetka, noblistka

Cytaty z odczytu noblowskiego Poeta i świat

O nocy

„Chcesz nagrywać w Polsce rap po angielsku? Fajnie, winszuję zajawki, robiłem to samo. Chcesz, żeby ktoś słuchał twoich wersów i mógł się z nimi utożsamiać? Pisz w języku lokalnym. Musiałem do tej świadomości dorosnąć.”

Taco Hemingway (1990) polski raper, znany też jako FV, albo Fifi

Źródło: Rozmowa: Taco Hemingway, kinkyowl.pl, 23 czerwca 2015 http://kinkyowl.pl/wywiad-taco-hemingway/

„Bóg potrzebuje zwykłych nóg, żeby iść do ludzi, potrzebuje ludzkich rąk, żeby ich dotknąć, pogładzić, podnieść, potrzebuje ludzkich ust, żeby mówić do ludzi zrozumiałym dla nich językiem.”

Janusz Pasierb (1929–1993) polski ksiądz, poeta, eseista, historyk sztuki

Kapłaństwo

O Bogu , O ludziach

„Jeżeli język nie jest poprawny, to, co powiedziano, nie jest tym, co zamierzano powiedzieć. Jeżeli to, co powiedziano, nie jest tym, co zamierzano powiedzieć, nie zostanie zrobione to, co być powinno.”

Sokrates (-470–-399 p. n. e.)

„Gdybym mówił językiem ludzi i aniołów,
a miłości bym nie miał,
stałbym się jak miedź brzęcząca
albo cymbał brzmiący.

Gdybym też miał dar prorokowania
i znał wszystkie tajemnice,
i posiadał wszelką wiedzę,
i wszelką [możliwą] wiarę, tak iżbym góry przenosił,
a miłości bym nie miał,
byłbym niczym.

I gdybym rozdał na jałmużnę całą majętność moją,
a ciało wystawił na spalenie,
lecz miłości bym nie miał,
nic bym nie zyskał.

Miłość cierpliwa jest,
łaskawa jest.
Miłość nie zazdrości,
nie szuka poklasku,
nie unosi się pychą;

nie dopuszcza się bezwstydu,
nie szuka swego,
nie unosi się gniewem,
nie pamięta złego;

nie cieszy się z niesprawiedliwości,
lecz współweseli się z prawdą.

Wszystko znosi,
wszystkiemu wierzy,
we wszystko pokłada nadzieję,
wszystko przetrzyma.

Miłość nigdy nie ustaje,
[nie jest] jak proroctwa, które się skończą,
albo jak dar języków, który zniknie,
lub jak wiedza, której zabraknie.

Po części bowiem tylko poznajemy,
po części prorokujemy.

Gdy zaś przyjdzie to, co jest doskonałe,
zniknie to, co jest tylko częściowe.

Gdy byłem dzieckiem,
mówiłem jak dziecko,
czułem jak dziecko,
myślałem jak dziecko.
Kiedy zaś stałem się mężem,
wyzbyłem się tego, co dziecięce.

Teraz widzimy jakby w zwierciadle, niejasno;
wtedy zaś [zobaczymy] twarzą w twarz.
Teraz poznaję po części,
wtedy zaś poznam tak, jak i zostałem poznany.

Tak więc trwają wiara, nadzieja, miłość – te trzy:
z nich zaś największa jest miłość.”

Paweł z Tarsu (5–67) święty chrześciański, apostoł i misjonarz

O Jezusie
Źródło: Biblia Tysiąclecia, 1. List do Koryntian 13, 1–13

O miłości , O dzieciach , O ludziach , O tajemnicy

„Nie mogę więc się skarżyć, jednak coś z życia wyciągnąłem, a że inni więcej, no cóż, zresztą kto ich wie, każdy tylko trajluje, przechwala się, że z tą, że z
tamtą, a naprawdę bida z nędzą, wraca do domu, siada, buty zdejmuje, do łóżka się kładzie sam z sobą, więc po co tyle gadania, ja przynajmniej, wie pan, jak człowiek tak na sobie się skupi i zacznie sobie małe, nieznaczne przyjemnostki świadczyć, nie tylko
zresztą erotyczne, bo na przykład, może się pan jak basza zabawić kuleczkami z chleba, przecieraniem binokli, ze dwa lata to uprawiałem, tu mnie głowę suszą sprawami rodzinnymi, biurowymi, polityką, a ja sobie binokle… otóż, mówię, co to ja chciałem, acha, pan nie ma pojęcia jak się od takich drobnostek ogromnieje, wprost nie do wiary, człowiek się rozrasta, swędzi pana pięta to jakby gdzieś daleko na Wołyniu, na kresach, zresztą ze swędzenia pięty też można mieć trochę satysfakcji, wszystko zależy od
podejścia, ujęcia intencji, panie, jeśli odcisk może boleć, to dlaczegożby nie miał i rozkoszy przysporzyć? A wsadzenie języka w zakamarki zębów? Co chciałem powiedzieć? Epikureizm, czyli rozkosznisium, może być dwojakie, bo primum dzik, bawół, lew, secundum pchełka, muszka, ergo w skali wielkiej i w skali małej, ale, jeśli w małej, to
potrzebna jest zdolność mikroskopowania, dozyfikowania i właściwego podzielenia, lub rozczłonkowania, bo jedzenie karmelka możesz pan rozłożyć na etapy primum wąchanie secundum lizanie, tertium wsadzanie, quartum zabawki z językiem, ze ślinką, quintum wyplucie na rękę, przypatrzenie się, sextum rozpęknięcie za pomocą zęba, że poprzestanę na tych kilku etapach, ale, jak pan widzi, można już sobie jako tako poradzić
i bez dancingów, szampana, kolacyjek, kawioru, dekoltów, frufru, pończoszek, majteczek, biustów, wyprężeń, skotek hi, hi, hi, ojej, co pan, jak pan śmie, hihihi, hahaha,; hochoch, yych, yych, z karczkiem. Ja przy kolacji sobie siedzę, z rodziną gawędzę, z lokatorami, a przecie i tak trochę paryskiego szantanu sobie po cichu wyskrobię. I niech mnie przyłapią! Tle, he, he, nie przyłapią! Cała rzecz polega na pewnego rodzaju wewnętrznym
wymoszczeniu się rozkosznisiowym i przyjemnościowym z wachlarzami, z pióropuszami, w rodzaju Sułtana Selima Wspaniałego. Ważne są wystrzały artylerii. Oraz bicie w dzwony.

Wstał, ukłonił się, zaśpiewał:

Gdy się nie ma, co się lubi
To się lubi, co się ma!”

Witold Gombrowicz książka Kosmos

Cosmos

O rodzinie , O wierze , O pomocy , O jedzeniu

„Zły język zdradza złe serce.”

Pitagoras (-585–-495 p. n. e.) grecki matematyk i filozof,

Serce

„Jest tylko jeden Bóg – jest on Wszechobecny;
Jest tylko jedna religia – religia Miłości;
Jest tylko jedna kasta – kasta Ludzkości;
Jest tylko jeden język – język Serca.”

Sathya Sai Baba (1926–2011)

Misterium Sai
Źródło: s. 42

O Bogu , O religii , Serce

„Język ludu jest święty.”

Seneka Starszy (-54–39 p. n. e.)

Sacra populi lingua est. (łac.)
Źródło: Controversiae I, 1

O ludziach

„Dlaczego w naszym języku jest tak mało słów na określenie zieleni? Każdy listek i każde drzewo mają swój własny odcień. To kolejny przykład tego, jak bardzo natura wyprzedza człowieka.”

John Marsden (1950) Pisarz australijski

Seria Jutro, Jutro: Kiedy zaczęła się wojna

O naturze , O drzewach

„Natura jest napisana w języku matematycznym.”

Galileusz (1564–1642) Włoski astronom, astrolog, fizyk i filozof, twórca podstaw nowożytnej fizyki.

O naturze

„Stało się zatem tak, iż nasze książki teoretyczne i krytyczne zamiast być przejrzystymi i prostymi dysertacjami, których autorzy zawsze wiedzieliby przynajmniej, co chcą powiedzieć, a czytelnik wiedziałby, co czyta - pełne są technicznych określeń nie służących niczemu prócz tworzenia barier pomiędzy czytelnikiem a autorem. Często dzieje się jeszcze gorzej; prace są niczym puste naczynia, a sam autor nie ma pojęcia, o co mu chodzi, zadowala się ogólnikami, które wyrażone w prostym języku stałyby się niestrawne nawet dla niego samego.”

Carl von Clausewitz (1780–1831) pruski teoretyk wojskowości

O naturze wojny
Źródło: s. 83.

O książkach , O czytaniu

„Matematycy to gatunek Francuzów: mówisz coś do nich, a oni przekładają to na swój język i proszę: robi się z tego coś zupełnie innego.”

Johann Wolfgang von Goethe (1749–1832) niemiecki poeta

Pozostałe

„Praca to prawdziwy język międzyludzkiej komunikacji. Z wytworu mojej pracy ktoś może wnioskować o stopniu mojej miłości ku niemu. Pytamy się, za ile, a nie zastanawiamy się, jak pracę wykonać, aby przyniosła zadowolenie komuś i mnie. Etyka więc to integralna część pracy.”

Józef Tischner (1931–2000) filozof polski, ksiądz katolicki

Źródło: Jan Miodek, Rozmyślajcie nad mową!, Prószyński i S-ka, Warszawa 1999, s. 64.

O komunikacji

„Moja sztuka jest bardzo prosta: mówię do widza swoim własnym językiem i mogę pragnąć tylko tego, bym został zrozumiany.”

Andriej Tarkowski (1932–1986) rosyjski reżyser, aktor, scenarzysta

O sztuce

„Natomiast twierdzę, że Polacy żyjący poza granicami, są bardziej przejęci losami polszczyzny, stanem języka. Chociaż ludzie znad Wisły i Odry też bardzo się interesują. Należymy do jednego z nielicznych narodów, które bardzo przejmują się swoim językiem.”

Jan Miodek (1946) polski językoznawca, popularyzator wiedzy o języku polskim

Źródło: tvp.pl, 2 grudnia 2010 http://www.tvp.pl/wiedza/aktualnosci/jan-miodek-stalismy-sie-spoleczenstwem-wulgarnym/3506214

O losie , O ludziach , O wiedzę

„(…) dalekowschodnia mądrość powiada, że „kiedy mędrzec wskazuje Księżyc, idioci patrzą na palec”. Język to właśnie palec, który wskazuje na Księżyc.”

Olga Tokarczuk książka Moment niedźwiedzia

Moment niedźwiedzia
Źródło: s. 169

O mądrości , O idiotach

„Natura dała nam jeden język, a dwoje uszu po to, ażebyśmy słuchali dwa razy więcej, niż mówimy”

Zenon z Kition (-334–-263 p. n. e.) filozof grecki

Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał K. Nowak, Warszawa 1998.

O myślach , O naturze , O myśleniu

„Przyszły badacz dzisiejszych w Polsce obyczajów zauważy, że jeśli stanowisko jest poważne, nazywa się ono po męsku. Jest lekarz i lekarka, ale tylko ordynator, ordynatorka nie istnieje, choćby była konkretnie kobietą. Jest pani prokurator, od biedy prokuratorka, ale nie ma szefowej prokuratury, tylko pani szef prokuratury, chociaż szefowa istnieje w języku polskim jak najbardziej, jako żona szefa lub kierowniczka kuchni. Nauczycielka tytułowana być może profesorką, ale kiedy ma nominację Rady Państwa na ten stopień, jest już pani profesor, staje się jako profesor samcem, i przykłady można mnożyć.”

Jerzy Urban (1933) polski dziennikarz

Źródło: Doberman, zbiór reportaży Romanse, 1981

O kobietach

„Mianowany przed kilkoma miesiącami dyrektor gimnazjum, Rosjanin Mielnikow, z niesłychaną surowością wymagał od swych wychowanków ślepego posłuszeństwa i przywiązania do carskiej Rosji. Niezwykła ta opowieść rozpoczyna się bowiem w roku tysiąc dziewięćset drugim, gdy znaczna część Polski znajdowała się pod zaborem rosyjskim. Znienawidzony przez uczniów nowy dyrektor wykazywał szczególną gorliwość w dziele rusyfikacji polskiej młodzieży. Mało mu było tego, że wszystkie lekcje prowadzono wówczas w języku rosyjskim. Mielnikow, a pod jego wpływem i niektórzy nauczyciele pilnie przestrzegali, aby uczniowie w szkole w ogóle nie rozmawiali po polsku. Dyrektor wiele czasu poświęcał również badaniu stosunków panujących w rodzinach wychowanków. Na każdym kroku węszył nieprzychylność Rosji, co w szkole znajdowało odbicie w ujemnej ocenie postępów w nauce.”

Alfred Szklarski książka Tomek w krainie kangurów

Tomek w krainie kangurów
Źródło: rozdział 1

O młodzieży , O nauce , O nauczycielach , O czasie

„Wypisał też Piłat tytuł winy i kazał go umieścić na krzyżu. A było napisane: „Jezus Nazarejczyk, Król Żydowski”. Ten napis czytało wielu Żydów, ponieważ miejsce, gdzie ukrzyżowano Jezusa, było blisko miasta. A było napisane w języku hebrajskim, łacińskim i greckim. Arcykapłani żydowscy mówili do Piłata: „Nie pisz: Król Żydowski, ale że On powiedział: Jestem Królem Żydowskim.””

Poncjusz Piłat (-12–38 p. n. e.) piąty prefekt rzymskiej prowincji Judea w latach 26-36

Odparł Piłat: „Com napisał, napisałem”.
Źródło: J 19:19–22.

O czytaniu

„O wy wszystkie narody prawami, wolnością, językiem, pokrewieństwem, wiarą pod skrzydłami jednego orła złączone na dane hasło wypadnijcie na te bezecniki, zmiatajcie ich obrzmiałe nawojami głowy zręcznym szabel pokosem. Oto Dniestr w tyle nieprzebyty, oto rozlane wszędy Turków i Tatarów orszaki. Upadła wszelka nadzieja do ucieczki, tu bić się i zwyciężyć albo zginąć nam potrzeba każe.”

Jan Karol Chodkiewicz (1560–1621) dowódca wojskowy, hetman

przemowa do żołnierzy połączonych sił polsko-litewsko-kozackich, podczas bitwy pod Chocimiem w 1621 r.
Źródło: Leszek Podhorodecki, Chocim 1621, Warszawa 2008.

O wierze , O nadziei , O wolności

„W języku, który zna się najsłabiej, najmniej można kłamać.”

Friedrich Hebbel (1813–1863) niemiecki dramaturg i poeta

Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.

O myślach , O myśleniu

„Dlaczego setki ludzi przybywają, by zobaczyć Summerhill, a nie miejscową szkołę podstawową? (…) Nie daje się rozmawiać z ludźmi, którzy mówią innym językiem, niewłaściwymi ludźmi, maluczkimi urzędnikami o malutkich rozumkach. Myślę, że sama idea wolności jest szokiem dla ich malutkich duszyczek.”

Alexander Sutherland Neill (1883–1973) pedagog brytyjski

Źródło: Wolność w edukacji, EID http://www.eid.edu.pl/archiwum/1996,94/styczen,115/wolnosc_w_edukacji,443.html

O ludziach , O myślach , O wolności , O myśleniu

„Są bardzo do siebie podobne. Jedyne, co je różni, to język.”

Elvis Presley (1935–1977) piosenkarz amerykański

pytany o różnice między Amerykankami i Niemkami.
Źródło: Leszek C. Strzeszewski, Elvis, op. cit., s. 102.

„Rewolucje pojmujemy jako rozkiełznanie tego, co nazywają teraz złymi namiętnościami i zburzenie tego, co w tymże języku zowie się obaleniem istniejącego porządku.”

Michał Bakunin (1814–1876) rosyjski myśliciel, rewolucjonista

Rewolucja

„(…) ogórek piszemy dziś z błędem ortograficznym. Słowo to pochodzi z perskiego i w oryginale brzmi angurion, w niemieckim Gurke, w rosyjskim oguriec. A co stało się w języku polskim? Przez skojarzenie z górą pierwotną pisownię „u” zastąpiło „ó”. To oczywiście nie znaczy, że powinniśmy to zmienić i na siłę pisać ogórek przez „u”.”

Jan Miodek (1946) polski językoznawca, popularyzator wiedzy o języku polskim

Źródło: Marta Ciastoch, Profesor Miodek o początkach języka polskiego http://historia.newsweek.pl/poczatki-jezyka-polskiego-profesor-jan-miodek,artykuly,273406,1.html, historia. newsweek. pl, 26 października 2013

O błędach , O historii , O sile

„Pierwszą mą myślą był zatem majestat królewski, drugą: wielkość państwa. Znalazłem Francję mniejszą od samej siebie. Wszystko dawne zmniejszyło się, z wyjątkiem języka, który przekraczając granice Francji pozostał nadal francuskim. Narody niegdyś nam podległe, teraz wyrzekały się nas – w naszym języku. Byli Francuzami, a wrogami Francji; zbroiła się Francja – przeciwko samej sobie: wróg posługiwał się nami przeciwko nam, a Francuz był równocześnie zwycięzcą i zwyciężonym, równie waleczny na cudzą chwałę, jak własną zgubę.
Taki był przeto cel mojej polityki: przywrócić Galii granice, które jej ustaliła sama natura: Francuzom dać z powrotem króla francuskiego: utożsamić Galię z Francją i gdziekolwiek rozciągała się Galia starożytna, wskrzesić tam nową.”

Armand Jean Richelieu (1585–1642) francuski książę, kardynał

Testament polityczny (1642)

O myślach , O naturze , O myśleniu

„Nie pozwól, żeby język wyprzedzał myśli.”

Anton Czechow (1860–1904) rosyjski nowelista i dramatopisarz

O myślach , O myśleniu

„Język jest domem bycia.”

Martin Heidegger (1889–1976) filozof niemiecki

Die Sprache ist das Haus des Seins. (niem.)
Źródło: Hanna Buczyńska-Garewicz, Milczenie i mowa filozofii, Wydawn. IFiS PAN, 2003, s. 17.

O domu

„A pokazywanie języka? Dopuszczalne w gabinecie lekarskim, ale poza nim traktowane już w starożytności jako przejaw wyzywającego, lekceważącego stosunku do otoczenia, a także drwiny, pogardy i zuchwalstwa. (…) W odległych wiekach na Dalekim Wschodzie wystawiony język oznaczał dla odmiany szacunek i respekt wobec zwierzchnika.”

Marek Żukow-Karczewski (1961) polski historyk, publicysta i działacz społeczny

Źródło: Język ciała, Wolne Media, 16 kwietnia 2013. http://wolnemedia.net/jezyk-ciala/

O języku słowackim , Odległy , O wieku

„Dopiero w XV wieku, dopiero za panowania Jagiellonów, powstał, urósł i zmężniał ten wspaniały język polski, który wejdzie do literatury XVI wieku, a będzie w swoim pięknie, zwrotności i układności z najpiękniejszą konkurował łaciną i zacznie upadać i brudzić się, żargonować, dopiero po drugiej wojnie światowej. Wszystko się na świecie zmienia, nic nie stoi w miejscu.”

Stanisław Mackiewicz (1896–1966) premier Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Wychodźstwie

Herezje i prawdy
Źródło: s. 278

O wojnie , O literaturze , O wieku

„Na początku nie wierzymy w nic albo prawie w nic, następnie zaczynamy wątpić, że się pomyliliśmy, potem wszystko wydaje nam się znakiem, ale dopiero dużo później, kiedy ten sam znak napotykasz na swojej drodze wielokrotnie, choć wcale go nie szukałeś, dopiero wtedy zaczynasz rozumieć, że masz do czynienia z językiem, który wykracza poza rzeczywistość.”

Paulo Coelho (1947) pisarz brazylijski

Zwierzenia pielgrzyma. Rozmowy z Paulem Coelho, Juan Arias

O rzeczywostości

„Po pierwsze, my, młodzież Indonezji, uznajemy jedną ojczyznę – Indonezję. Po drugie, my, młodzież Indonezji, uznajemy jeden naród – naród indonezyjski. Po trzecie, my, młodzież Indonezji, ustanawiamy wspólny język – język indonezyjski.”

Muhammad Yamin (1903–1962)

tzw. przysięga młodzieży.
Źródło: Natalia Laskowska, Indonezja, Warszawa, TRIO, 2012, s. 62

O młodzieży , O ojczyźnie

„Jak mogę uwierzyć w Boga, gdy właśnie w zeszłym tygodniu mój język wkręcił się w wałek elektrycznej maszyny do pisania?”

Woody Allen (1935) amerykański scenarzysta, reżyser, producent i aktor pochodzenia żydowskiego

How can I believe in God when just last week I got my tongue caught in the roller of an electric typewriter? (ang.)

O Bogu

„Nie muszę wszędzie być, żeby wiedzieć, o co chodzi. Może jak ktoś przez rok siedzi za biurkiem w korporacji, to potem chce nurkować z butlą w głębinach albo skakać na bungee. Czasem wyobraźnia wystarcza. Wiem, jestem rarogiem, ale wolę siedzieć w kawiarni w jakimś kraju, którego język znam, i czytać lokalne gazety.”

Juliusz Machulski (1955) polski reżyser filmowy

Źródło: rozmowa Donaty Subbotko, Więcej humoru w narodzie, poproszę, „Gazeta Wyborcza”, 22–23 września 2012

O czasie , O czytaniu

„Artystyczne zmagania Jacka Sempolińskiego z materią obrazu, z językiem malarstwa polegały często, jak sam mówi, na oswajaniu i ujarzmianiu błędu. Na wielu jego obrazach pojawiały się dziury wydrapane w płótnie szpachlą. Nie powstawały one w wyniku celowego działania – bardziej były świadectwem walki artysty z tworzywem. Były zatem formą poskramiania farb, wyrazem swoistej anarchii, śladem pożądania rozsadzającego ramy malarstwa. To pożądanie widoczne w obrazach Sempolińskiego jest również moim pożądaniem.”

Marek Śnieciński (1958)

Pożądanie

O błędach , O walce , O malarstwie , Obraz

„W języku (…) przejawia się coś więcej niż tylko element językowy, tzn. przejawia się coś rzeczywistego. Język jest więc zarazem miejscem okazywania się prawdy, środkiem (medium) argumentowania argumentowania oraz instrumentarium refleksji.”

Hans-Michael Baumgartner (1933–1999)

Źródło: Rozum skończony. Ku rozumieniu filozofii przez siebie samą, wyd. Oficyna Naukowa, Warszawa 1996, tłum. Andrzej Maciej Kaniowski, s. 253.

„Śmiało jednakże powiedzieć można, że nie masz ani jednego człowieka na Śląsku Górnym, z wyjątkiem chyba najmłodszego pokolenia po miastach, który by nie władał językiem polskim, używając go, zwłaszcza po wsiach w stosunkach z ludem…”

Lucjan Malinowski (1839–1898) językoznawca polski

Źródło: „Ateneum”

O ludziach

„Toć odrobina tego zmienić zdolna
Czarne na białe, szpetne na urodne,
A złe na dobre, podłe na szlachetne,
Starość na młodość, tchórza na rycerza.
Na co to, bogi? To zdolne odciągnąć
Kapłanów waszych od waszych ołtarzy,
Wyrwać poduszkę spod głów zdrowych ludzi
(…)
Złodziejom daje godność i pokłony,
Na senatorskiej ławie ich osadza.
Zwiędłą już wdowę w nowe stadło wiedzie;
Tej, którą nawet szpital trędowatych
Od drzwi by swoich odepchnął ze wstrętem,
Wdzięk i woń daje wiosennego ranka.
(…)
Widomy Boże, wszystkie przeciwieństwa
Ty w jednym możesz połączyć uścisku!
W każdym języku każdą wygrasz sprawę!
O, ty, probierczy serc ludzkich kamieniu!
Przypuść, że podniósł bunt człek, twój niewolnik,
Twoją potęgą zniszcz ród jego cały,
By mogły bestie tym światem zawładnąć!”

William Shakespeare Tymon Ateńczyk

Źródło: Tymon Ateńczyk, akt IV, 1608, tłum. Leon Ulrich.

O Bogu , O ludziach , O starości , O świecie

„Moim podstawowym medium jest ruch, teatr tańca, a moją pasją choreologia praktyczna. To metoda analizy ruchu, wytworzona na podstawie studiów Rudolfa Labana. Polega ona na analizie podstawowych elementów ruchu. Bierze się tu pod uwagę: podmiot czynności, jego akcję i działanie, które są uszeregowane odpowiednio do ruchu bardziej lub mniej sformalizowanego, przestrzeń, całą dziedzinę dynamiki, czyli rytm i ruch, a także jego jakości i fakturę, emocje, jakie niesie z sobą, relacje z aktorem, rekwizytem i widzem. Wydobywając pewną jakość ruchową, znaleźliśmy z aktorami wspólny język komunikacji i niemal bezsłowne już w tej chwili porozumienie.”

Paulina Wycichowska (1976)

Źródło: Łukasz Kaczyński, Paulina Wycichowska o premierze Teatru Logos, „Polska Dziennik Łódzki”, 7 września 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/123058.html?josso_assertion_id=31AA6A63AFCF514B

O komunikacji , O relacjach , O tańcu

„(…) likwidują białoruskojęzyczne szkoły i klasy na wsi. Wieś wymiera, dlatego i zamyka się szkoły. Trzeba zaznaczyć, że wcześniej język białoruski kojarzył się przeważnie ze wsią. W ostatnim czasie nasz język stał się bardziej elitarny, miejski. Ale to właśnie miasto decyduje o losie kraju, to, w jakim kierunku ma się poruszać całe państwo. Dlatego z optymizmem patrzę na dalszy rozwój języka białoruskiego.”

Aleh Trusau (1954) białoruski historyk, archeolog, polityk i działacz społeczny

…) лiквiдуюць беларускамоўныя школы i класы на вёсцы. Вёска вымiрае, таму i закрываюцца школы. Трэба адзначыць, што раней беларуская мова асацыявалася пераважна з вёскай. У апошнi час наша мова стала больш элiтнай, гарадской. Але менавiта горад вырашае лёс краiны, тое, у якiм накiрунку рухацца ўсёй дзяржаве. Таму я з аптымiзмам гляджу на далейшае развiццё беларускай мовы. (biał.
o języku białoruskim.
Źródło: tut.by, 19 listopada 2007 http://news.tut.by/culture/98309.html

O losie , O optymiźmie , O czasie

„Przez dwa miesiące uczyłam się polskiego w szkole językowej Berlitz. Poznawałam brzmienie słów, głosek, ćwiczyłam ich wymowę. Moją nauczycielką była Polka, która posługiwała się pięknym, literackim językiem – właśnie takim, jakiego używała bohaterka Wyboru Zofii. Nauka nie była trudna, głównie ze względu na to, że bardzo szybko przejmuję akcent osoby, z którą rozmawiam. Jestem pod tym względem jak kameleon, dopasowuję się do otoczenia. Robię to nieświadomie, to nie jest z mojej strony jakieś celowe działanie. Moje dzieci zawsze ze mnie żartują, ponieważ kiedy w domu dzwoni telefon, od razu wiadomo, czy rozmawiam z cudzoziemcem. Zaczynam mówić z jego akcentem. Nic na to nie poradzę, tak po prostu jest.”

Meryl Streep (1949) aktorka amerykańska

Źródło: wywiad, 2009 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=59224

O dzieciach , O domu , O nauce

„Jestem Polakiem – to słowo w głębszym rozumieniu wiele znaczy. Jestem nim nie dlatego tylko, że mówię po polsku, że inni mówiący tym samym językiem są mi duchowo bliżsi i bardziej dla mnie zrozumiali, że pewne moje osobiste sprawy łączą mnie bliżej z nimi, niż z obcymi, ale także dlatego, że obok sfery życia osobistego, indywidualnego znam zbiorowe życie narodu, którego jestem cząstką, że obok swoich spraw i interesów osobistych znam sprawy narodowe, interesy Polski, jako całości, interesy najwyższe, dla których należy poświęcić to, czego dla osobistych spraw poświęcić nie wolno.”

Roman Dmowski (1864–1939) polski polityk

Źródło: Myśli nowoczesnego Polaka, 1903

O życiu , O myślach , O myśleniu

„To nie gwiazdy wyznaczają los człowieka i nie one sterują ludzkimi poczynaniami. Ich obecność uzmysławia nam jedynie to, że jesteśmy dziećmi wszechświata, podlegamy prawom przyrody, w tym również mało jeszcze zbadanym wpływom kosmosu. Astrologia jest więc studium tego, jak Ziemia współdziała z kosmicznym środowiskiem i dla swoich potrzeb stosuje język psychologii matematycznej, bazujący na obliczeniach astronomicznych.”

Jerzy Prokopiuk (1931)

O losie , O dzieciach

„Za język regionalny uważamy kaszubski, którego związki z polszczyzną są luźniejsze. Ma odmienną od języka polskiego historię.”

Jerzy Bralczyk (1947) polski językoznawca

Źródło: Agnieszka Kublik, Prof. Bralczyk: Śląski jest piękny, ale to dialekt, gazeta.pl, 8 kwietnia 2011 http://wyborcza.pl/1,75478,9401235,Prof__Bralczyk__Slaski_jest_piekny__ale_to_dialekt.html#ixzz1Jwr7afAH

O historii

„Chciałbym dysponować językiem, stojącym ponad wszystkimi innymi językami, językiem, któremu wszystkie inne służą.”

James Joyce (1882–1941) irlandzki pisarz

„Jedyny język, jaki byli w stanie zrozumieć, to ten, którego użyliśmy podczas bombardowań. Kiedy (…) ma się do czynienia ze zwierzęciem, trzeba je traktować jak zwierzę.”

Harry S. Truman (1884–1972) prezydent USA

w odpowiedzi na list Federalnej Rady Kościołów (Federal Council of Churches) w sprawie ataków nuklearnych na Hiroszimę i Nagasaki.
Źródło: Fred Jerome, Akta Einsteina, tłum. Krzysztof Kurek, wyd. Amber 2003, s. 66.

O zwierzętach

„My, ludzie z Ameryki Łacińskiej, umieramy przeciętnie w wieku lat 35; wy żyjecie ponad 65 lat. Czy masy niepiśmiennych, głodnych i dręczonych chorobami chłopów z Boliwii, Haiti czy Wenezueli, wczoraj zaś jeszcze i z Kuby są częścią tej samej „zachodniej cywilizacji” co i wy? Jakaż to cywilizacja, w której mogą dziać się podobne rzeczy?… Ustalamy to raz na zawsze: należymy do ludów głodnego świata. Czy ludy te zamieszkują Afrykę i Azję, czy Amerykę Łacińską, nie czyni to zbyt wielkiej różnicy… Śmierć poniesiona w 35 roku życia w Ameryce Środkowej w czasie pracy dla koncernu owocowego nie różni się tak bardzo od śmierci poniesionej w Afryce Południowej w czasie pracy w kopalni diamentów… Brak zaś umiejętności czytania jest takim samym brakiem w każdym języku… Prawie połowa nas, mieszkańców Ameryki Łacińskiej to takie właśnie prymitywne stworzenia – jesteśmy niepiśmienni.”

Charles Wright Mills (1916–1962) socjolog amerykański

Źródło: Słuchajcie, Jankesi, cyt. za: Grzegorz Jaszuński, Świat..., s. 318.

O śmierci , O ludziach , O świecie , O chorobach

„Z pisaniem muzyki do filmu jest trochę tak, jak z kobietami. Jedne się podobają, inne nie. Jedne się czuje bardziej, drugie mniej. Czyli, przechodząc na język filmowy, albo czuję scenariusz, film, reżysera i wtedy piszę, albo jak mówią Amerykanie, „to nie dla mnie.””

Zbigniew Preisner (1955) kompozytor polski

Nic więcej.
Źródło: Anna Kruszyńska, Katarzyna Butkiewicz-Phuntsok, „Urodziłem się, więc muszę żyć, a żeby żyć, trzeba dużo wytrzymać” – wywiad ze Zbigniewem Preisnerem, meakultura.pl, 3 grudnia 2015 http://www.meakultura.pl/wywiady/urodzilem-sie-wiec-musze-zyc-a-zeby-zyc-trzeba-duzo-wytrzymac-wywiad-ze-zbigniewem-preisnerem-1391

O kobietach

„W wolnym państwie język i myśl muszą być wolne.”

Tyberiusz (-42–37 p. n. e.) Cesarz rzymski

In civitate libera linguam mentemque liberas esse debere (jactabat). (łac.)
Źródło: Swetoniusz, Żywoty cezarów, Tyberiusz, 28.

O myślach , O myśleniu

„W polityce liczy się przede wszystkim odpowiedzialność. Nie można ciągle opowiadać językiem menedżerskim o wzroście, spadku, inflacji. Wyraźnie widać, że jakość życia w Polsce pogarsza się, dlatego odpowiedzialność jako polityka wyrażam w czynach. Szpital w Lesznie byłby zdegradowany do rangi szpitala powiatowego, gdyby nie moje zabiegi w sejmiku województwa wielkopolskiego o duże pieniądze. Udało się wspólnie postawić go na nogi, utrzymać jego specjalistyczny charakter, dzięki temu dobrze służy ludziom.”

Elżbieta Barys (1947) polski polityk

Źródło: Powrót posłanki, panorama.media.pl, 22 sierpnia 2011 http://panorama.media.pl/content/view/391744/

O pieniądzach , O charakterze

„Radio słyszane za oceanem i za Uralem jednoczy po latach rodaków pod sztandarem Kościoła, pod sztandarem Niepokalanej. Jednoczy ich Ta, która Jasnej broni Częstochowy i w Ostrej świeci Bramie. To prawda, że rodacy na obczyźnie poznali różne języki, jednak modlić się potrafimy tylko w języku serca. Z językiem serca dotarło do nich Radio Maryja. Fale radiowe, telewizyjne i impulsy internetu przyniosły prawdę o Kościele w Polsce i melodię „Czarna Madonna”. Chcesz dobrze rozpocząć nowy dzień, włącz Radio Maryja. Tam płynie modlitwa, która towarzyszyć ci będzie przy krojeniu chleba dla dzieci, zaprowadzi cię też do zakładu pracy.”

Kazimierz Ryczan (1939–2017) polski duchowny katolicki, biskup ordynariusz diecezji kieleckiej

Źródło: Zwyciężycie razem z Narodem, naszdziennik. pl, 3 grudnia 2011 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20111203&typ=rd&id=rd60.txt

O dzieciach , O prawdzie , Serce

„Dolary, moja kochana, dolary… Dolary otwierają każde drzwi i rozwiązują każdy język.”

Wiktoria Płatowa (1965)

Postać: Montezuma Schokolade właść. Karine Surienowna
Rytuał ostatniej nocy
Źródło: Sarabanda

Kochać się

„Forma językowa, ptak duszy, wylatuje z cielesnych ust człowieka, ma miejsce niedostępne zdarzenie: znika skórna powłoka jaźni, język leci przez świat jak ptak wędrowny, nad morzami, także świat leci”

Brigitta Trotzig (1929)

Sammanhang (1996)

O świecie , O duszy , O ptakach

„Kiedy spomiędzy dwóch braci słowiańskich skastruje się jednego (drugiego zaś nie), to rzezaniec stanie się lepszym w pracy, sprytniejszym, zręczniejszym. (…) Pierwszą rzeczą, jaką sprawia kastracja u Słowianina, jest powiększenie jego inteligencji, wysubtelnienie jego bystrości, wygładzenie jego charakteru i ożywienie rytmu jego duszy. (…) Natomiast jego brat niekastrowany pozostanie przy swej wrodzonej niewiedzy i przy swej głupocie właściwej Słowianom; będzie on też źle rozumiał każdy cudzoziemski język.”

Al-Dżahiz (775–868) arabski uczony i pisarz

Źródło: Księga zwierząt, przeł. Krystyna Skarżyńska-Bocheńska

O głupocie , O duszy , O inteligencji , O charakterze

„(…) język jest jedynym systemem semiotycznym, posiadającym zdolność interpretowania innych systemów znaczących oraz interpretowania samego siebie.”

Roland Barthes (1915–1980)

Źródło: Teoria tekstu. Zbiór studiów pod red. Teresy Dobrzyńskiej, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1986, s. 203.

„(…) wystarczy tylko myśleć, myśleć językiem malarskim a malarstwo samo nabierze realnego kształtu. Będzie obecne wszędzie tam, gdzie wyniknie naturalna potrzeba jego uaktywnienia. W jakiej formie? Tego nie jesteśmy w stanie przewidzieć. Każdy czas stwarza swoją formę i nigdy jej nie wyprzedza.”

Leon Tarasewicz (1957) malarz polski

Wykład habilitacyjny

O myślach , O czasie , O malarstwie , O myśleniu

„Język kłamie głosowi, a głos myślom kłamie (…).”

Adam Mickiewicz książka Dziady

Dziady (1823–1832)
Źródło: cz. III, sc. II, Improwizacja, w. 5

„Chcemy być wierni pierwowzorowi, natomiast język, sposób opowiadania, skala i rozmach będą już jak najbardziej nasze.”

Jarosław Żamojda (1960) polski reżyser filmowy, operator i scenarzysta

Źródło: Grzegorz Wojtowicz, Specjalnie dla Stopklatki - Jarosław Żamojda, stopklatka.pl, 22 października 2000 http://archiwum.stopklatka.pl/news/specjalnie-dla-stopklatki-jaroslaw-zamojda-150751

„[Język jest] systemem arbitralnych znaków głosowych, którymi posługują się między sobą członkowie grup społecznych.”

Edgar H. Sturtevant (1875–1952)

Źródło: Walery Pisarek, Wstęp do nauki o komunikowaniu, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008, s. 39.

O nauce

„Na Szląsku Górnym (w Prusach) zachowały w życiu potocznem mowę słowiańską następujące klasy: cała ludność wiejska rolnicza, a w miastach, zwłaszcza niewielkich, stany rzemieślnicze i robocze. Wszystkie inne klasy, jak kupcy, fabrykanci, urzędnicy, tak przybysze z innych prowincyj, jak i rekrutowani wśród miejscowej ludności, duchowieństwo, nauczyciele elementarni po wsiach i po miastach, oficyaliści dominialni (zwani na Szląsku z czeska urzędnikami), nie mówiąc już o większych posiadaczach ziemskich, którzy ulegli germanizacyi jeszcze za czasów piastowskich, wszystkie te klasy używają zwykle języka niemieckiego. Śmiało też powiedzieć można, że nie masz ani jednego człowieka na Szląsku Górnym, z wyjątkiem chyba najmłodszego pokolenia po miastach, który by nie władał językiem polskim, używając go zwłaszcza po wsiach w stosunkach z ludem […]. Lud nie czuje nawet swej odrębności plemiennej od Niemców. Nazwiska „Niemiec” i „Polak” mają tu swoje specyficzne znaczenie. Kto umie tylko po polsku, ten jest Polak, kto tylko po niemiecku – ten uważa się za Niemca. Lecz jeśli zapytać człowieka, posiadającego oba języki, jakiej jest narodowości, zawsze odpowie, że jest zarazem Polak i Niemiec […]. Kiedy ich upewniłem, że w naszym kraju taki sam lud, ten sam język i wiara, odpowiadali mi: „my nie są Polacy, my są Prusacy.””

Lucjan Malinowski (1839–1898) językoznawca polski

o mieszkańcach Górnego Śląska.

O ludziach , O wierze , O zachowaniu , O nauczycielach

„Tworzę filmy dla widzów z całego świata, takich, którzy rozumieją mój język. Kiedy mówię język, nie mam na myśli hindi, mam na myśli język mojego kina.”

Shah Rukh Khan (1965) indyjski aktor i producent filmowy

I make films for the world audience which understands my language. When I say language I don’t mean Hindi; I mean the language of my cinema. (ang.)
grudzień 2008

O myślach , O myśleniu

„Kiedyś dość dużo rozumiałem, choć to nie jest łatwy język, zwłaszcza dla Włochów. Niestety, sporo zapomniałem przez te ostatnie lata. „Dzień dobry, do widzenia” – te zwroty pamiętam i używam ich, gdy jeżdżę do Polski. Mam tam kilku przyjaciół.”

Arturo Mari (1940) fotograf włoski

Źródło: wywiad z Aleksandrą Bajką, Chwała mojego ojca, „Twój Styl” w: Jan Paweł II w oczach osobistego fotografa. Błogosławiony Ojciec, Wydawnictwo Bauer, 2011

„Jego [języka filmu] możliwości znaczeniowe są o tyle bogatsze i różnorodniejsze od możliwości języków sztuk tradycyjnych, że należy rozpatrywać go osobno, jako jedyną formę ekspresji, która może naprawdę rywalizować z językiem mówionym…”

André Bazin (1918–1958) francuski krytyk i teoretyk filmowy

Źródło: Język naszych czasów (fr. Le language de notre tempe) w: Regards neufs sur le cinéma, Collection Peuple et Culture, Paryż 1953, cyt. za: Jerzy Płażewski, Język filmu, Książka i Wiedza, Warszawa 2008, s. 17.

O książkach , O wiedzę

„Język jest systemem znaków, którego istota polega wyłącznie na związku znaczenia i obrazu akustycznego.”

Ferdinand de Saussure (1857–1913) językoznawca szwajcarski

Kurs językoznawstwa ogólnego

Obraz

„Język tworzy prawdziwe granice między ludźmi.”

Ernst Moritz Arndt (1769–1860)

Źródło: Ren, rzeka niemiecka, ale nie granica Niemiec; cyt. za Heinrich August Winkler, Długa droga na Zachód. Tom 1. – dzieje Niemiec 1806–1933, op. cit, s. 72

„Tak naprawdę wszyscy jesteśmy słabi i omylni, w każdym z nas jest Géza-dzieciak. Przez jego „niedoskonałość” możemy przeżyć naszą własną niedoskonałość. Oczywiście, kiedy wybierałem temat, nie kierowały mną żadne ideologiczne przesłanki, widziałem tylko, że poprzez język Gézy, język oparty na licznych powtórzeniach, nadzwyczaj prosty, a jednak poetycki, mogę mocno uchwycić świat. I to mnie interesowało. Bo przecież celem sztuki jest to właśnie: mocno uchwycić świat i rzucić nim w serce, żeby to serce, jak trzeba, pękło.”

János Háy (1960)

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, Warszawa, 30 kwietnia 2005 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/zrozumieci.htm

O świecie , Serce

„Bardzo ważne jest wychowanie narodowej samoświadomości, patriotyzmu poprzez szacunek do języka ojczystego, do narodowej historii, do państwa. Na razie jednak trzeba skonstatować, że rosyjska kultura dominuje na naszym terytorium. Rosyjskich środków masowego przekazu żąda większość naszej ludności, język rosyjski przeważa na ulicach i w instytucjach. Nie, ja głęboko szanuję kulturę rosyjską, rozumiem nieuniknioność i nieodwracalność niektórych procesów, ale czasem bywa przykro za rodaków, którzy nie mogą mówić w języku ojczystym.”

Hienadź Dawydźka (1955) białoruski aktor, reżyser i polityk

Вельмі важна выхаванне нацыянальнай самасвядомасці, патрыятызму праз павагу да роднай мовы, да нацыянальнай гісторыі, да дзяржавы. Пакуль жа даводзіцца канстатаваць, што руская культура дамінуе на нашай тэрыторыі. Расійскія СМІ запатрабаваныя большасцю нашага насельніцтва, руская мова пераважае на вуліцах і ва ўстановах. Не, я глыбока паважаю рускую культуру, разумею непазбежнасць і незваротнасць некаторых працэсаў, але часам бывае крыўдна за землякоў, якія не могуць гаварыць на роднай мове. (biał.)
Źródło: telegraf.by, 30 stycznia 2012 http://telegraf.by/by/2012/01/persona-gennadii-davidko-predatelei-ya-na-televidenie-ne-pozovu,

O historii , O czasie

„[Masy] ludzkie są znakomitą osłoną przed każdym przeciwnikiem o innym języku, a jeszcze lepszym – gdy ma on inną skórę.”

Paul Mus (1902–1969)

Źródło: Artur Dmochowski, Wietnam: wojna bez zwycięzców, Kraków 1991, s. 111.

O wojnie

„Uważaliśmy, że kto jak kto, ale Oleksy nie może być żadnym szpiegiem. Choćby dlatego, że jego język, który sięga do kolan, dyskwalifikuje go jako agenta. Odrzuciliśmy wszystkie zarzuty i postanowiliśmy ostentacyjnie wybrać Oleksego na szefa SdRP. Tak, to była demonstracja.”

Leszek Miller (1946) polityk polski, premier

o domniemanej współpracy Józefa Oleksego z wywiadem ZSRR i Rosji.
Źródło: politykier.pl http://politykier.pl/gid,15358068,gpage,9,img,15358293,kat,1025795,galeria.html (dostęp z 23 lutego 2013 r.)

O współpracy

„Poetką to przede wszystkim chcę być. Debiutowałam jako dramatopisarka, musiałam więc zwrócić uwagę na dramaty Witkacego. Olśniły mnie, podobnie zresztą jak sceniczne utwory Witolda Gombrowicza, z powodzeniem wystawiane w Szwecji. Ale to poezja była mi zawsze najbliższa, tak bliska religii i psychologii. To nasz naturalny, pierwotny język. Język, którym istota ludzka komunikuje się ze światem.”

Agneta Pleijel (1940) szwedzka pisarka i poetka

Źródło: Krzysztof Masłoń, Staś i Bronio, „Rzeczpospolita”, 2 maja 2003 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/stasi.htm

O świecie , O religii

„Lubię wyraźne kadry. Są formy, które do mnie przemawiają. Posługuję się pewnym językiem. Skłaniam się ku formom, które przekazują jakąś treść.”

Daniel Libeskind (1946) amerykański architekt

Źródło: rozmowa Vladimira Belogolovsky’ego, „Archnewsnow”, tłum. „Forum”, 10 października 2011.

„Wiara Jarosława Kaczyńskiego, że państwo może decydować, kto i kiedy ma prawo czuć się Ślązakiem, Kaszubem i w jakim stopniu ma być Polakiem, wpisuje się w najgorsze stereotypy naszej historii. W język upokorzeń, dyskryminacji i wymuszonej emigracji. Odrażających postaw rządzących, którzy, podobnie jak dziś Jarosław Kaczyński, tylko sobie dawali prawo do określania, gdzie leży racja stanu i kto ją wyznacza.”

Tomasz Wróblewski (dziennikarz) (1959) dziennikarz

Źródło: Zanim wywalą nam bezpieczniki, dziennik.pl, 4 kwietnia 2011 http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/komentatorzy/artykuly/329307,zanim-wywala-nam-bezpieczniki.html,1,2

O wierze , O historii

„Trudno przewidzieć, czy dane dzieło odniesie sukces i czy to, że twórca się tego spodziewa, przełoży się na rzeczywistość. W pracy każdego artysty odbija się jego życie osobiste. Sztuka to przecież czasami jedyny nośnik, dzięki któremu można wyrazić swoje uczucia – nieprzekładalne na żaden inny język.”

Julia Jentsch (1978) aktorka niemiecka

Źródło: Realizm bez moralizowania, wywiad, 2008 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=50215

O życiu , O sztuce , O emocjach , O rzeczywostości

„Ogromnie cenię poetów, ponieważ jest to jedyna grupa, dla której tak ważny jest język. Prozaików obchodzi głównie intryga, sposób zawiązywania i rozwiązywania. Eseistów – myśl, którą chcą precyzyjnie sformułować. A poeci czuwają nad samym słowem, niezależnie od jego funkcji – nad jego plastyką, obrazowością. Nad tym, co może wyrazić samo w sobie jako słowo. Tak więc, nie czując się do końca poetą, odczuwałem przecież ogromną dumę, kiedy napisałem udany, moim zdaniem, wiersz. Napisanie takiego wiersza wyzwala niesłychanie pozytywne emocje, podobne do tych, które towarzyszą dobrej fotografii. O ile proza rozłożona jest w czasie, w poezji i fotografii mamy błysk, eksplozję, nieprawdopodobne zagęszczenie odczuć.”

Ryszard Kapuściński (1932–2007) polski reportażysta, dziennikarz, pisarz i publicysta

Z mediów
Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 20 lutego 2006

O myślach , O czasie , O myśleniu

„Muzyka to najlepszy język do poruszenia serc ludzi na całym świecie.”

Jimmy Page (1944) brytyjski muzyk rockowy, gitarzysta

O ludziach , O muzyce , Serce

„w noc świętego bartłomieja ukrywałem się w stogu siana
nie byłem innowiercą nie miałem poglądów
tacy rzecz jasna są najgorsi nie mogą liczyć
na bożą łaskę ani kupić odpustu
zwykle kręcą się wokół gospodarstwa karmią
bydło grabią siano albo pracują
w kancelarii listy zaklejają językiem”

Eugenijus Ališanka (1960)

Źródło: z historii wiary, tłum. Izabela Korybut-Daszkiewicz

O wierze , O historii , O nocy

„Widz to nie ktoś, kto niczego nie pojmuje, kto się bulwersuje, kto nienawidzi, kto się śmieje; widz to ktoś, kto rozumie, kto sympatyzuje, kto kocha i kto się pasjonuje. Taki widz sieje zgorszenie w równym stopniu co twórca: obaj łamią porządek zachowawczości wymagający albo milczenia, albo sprawozdania złożonego w zwykłym języku, który nie odbiega od przeciętnej.”

Pier Paolo Pasolini (1922–1975) włoski pisarz, poeta i reżyser filmowy

Źródło: Kino niepopularne, „Nuovi Argomenti” nr 20/1970, tłum. Mateusz Salwa.

Kochać się

„Każde dziecko ma duże zdolności aktorskie. Obserwuje bacznie świat, ludzi dorosłych, ich zachowanie, podsłuchuje ich język, podpatruje zwierzęta, naśladuje je, a czasem przedrzeźnia. W ten sposób odbywa się pierwszy stopień wtajemniczania dziecka w życie, świat i język. Dziecko uczy się, naśladując dorosłych i inne dzieci. Przyswaja sobie ich umiejętności. Dzięki przejętym, przyswojonym pierwszym wiadomościom i umiejętnościom rozwija własną osóbkę. Stopniowo, w miarę jej rozwoju, usamodzielnia się, traci instynkt naśladownictwa, ponieważ przestaje on być potrzebny.”

Krystyna Pisarkowa (1932–2010) polska językoznawczyni, polonistka

Wyliczanki polskie (1975)
Źródło: s. 22

O życiu , O dzieciach , O ludziach , O świecie

„Wprowadziliśmy zasadę „Nic o nas bez nas”. Samorządna Rzeczpospolita była szansą nie dla tych, co „mają bumagę”, ale dla wszystkich, którzy mają pomysł i chcą coś robić. Na gdańskich krzyżach zawisły słowa Poety, które długo symbolizowały i wyznaczały nowy język i zachowania w przestrzeni publicznej.”

Zbigniew Bujak (1954) polski polityk

Źródło: Wściekłość bez dumy, wyborcza. pl, 14 kwietnia 2011 http://wyborcza.pl/1,76842,9434814,Wscieklosc_bez_dumy.html#ixzz1JaYmsOF0

O zachowaniu

„Możemy używać lub nie używać w języku naszym określenia «feminizm»; to zależne od uznania, skoro mamy wyraz równoznaczny – równouprawnienie; ale przekręcać ducha wyrazu, już dziś przyjętego ogólnie w językach kulturalnych, nie należy, choćby przez wzgląd na siebie samych.”

Paulina Kuczalska-Reinschmit (1859–1921) polska działaczka społeczna i dziennikarka

o próbach dyskredytacji wyrazu «feminizm».
Źródło: «Nowa Gazeta» 1908, nr 506.

„Biali ludzie mają kłamliwy język i dziesięć razy w ciągu dnia zmieniają swoje słowa.”

Sat-Okh (1925–2003)

Biały mustang

O ludziach

„Safono polska o ostrym języku,

Kasandro, która swym miodowym głosem
próbujesz nas wyśpiewać z upadku,

do którego zbyt już przywykliśmy.
Gałązki dzikiego wina majaczą na twej ręce.

A za obłokiem tytoniu Pytia,
jej skupione rysy.”

Agneta Pleijel (1940) szwedzka pisarka i poetka

Źródło: Do fotografii Wisławy Szymborskiej wykonanej przez Joannę Helander (1995), tłum. Leonard Neuger; „Dekada Literacka” nr 10 (122), 1996

„Dobry poeta rozumie, że przekład w poezji nie jest zdradą. To tworzenie zupełnie nowego wiersza w innym języku.”

Keith Botsford (1928–2018)

Źródło: Iga Gierblińska, Edyta Hetmanowska, Tożsamość ukryta między językami świata Rozmowa z Keithem Botsfordem, dwutygodnik.com http://www.dwutygodnik.com/artykul/386-tozsamosc-ukryta-miedzy-jezykami-swiata.html

O zdradzie

„Dickens jest najlepszym powieściopisarzem, jaki kiedykolwiek żył. Jego książki czytane są na każdym miejscu na ziemi, niemal w każdym języku. Myślę, że to uniwersalny temat.”

Ronald Harwood (1934) brytyjski dramatopisarz i scenarzysta filmowy pochodzenia południowoafrykańskiego

Źródło: Wywiad, 2004 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=19673

O książkach , O myślach , O czytaniu , O myśleniu