Cytaty na temat przyczyna (474 cytatów, strona 2)

„Opublikowane w 1776 r. „Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów” były kolosalnym wkładem w zrozumienie tego, co z czasem zaczęto zwać kapitalizmem. Smith pokazał, jak bardzo oswobodzenie handlu przyczynić się może do generowania bogactwa przez specjalizację produkcji, podział pracy i wykorzystanie na ogromną skalę działalności gospodarczej.”

Amartya Sen (1933) ekonomista indyjski, noblista

Źródło: wyborcza.pl, 3 kwietnia 2009 http://wyborcza.pl/1,97559,6463889,I_rynek_i_panstwo.html?as=2&startsz=x

O zrozumieniu , O naturze , O czasie , O bogactwie

„To niewiarygodne, jak w Polsce szybko pojawiają się talenty piłkarskie. Rok temu w meczu Cracovii widziałem Kamila Witkowskiego. Pytam siedzącego obok mnie Dariusza Dziekanowskiego: – Kto to jest? Przecież ten człowiek ma wszystko, co potrzebne, by zostać wielkim piłkarzem! Potem Witkowski zniknął ze składu, a ja szukałem przyczyn. Mówili mi o jakimś zamieszaniu w klubie, o kontuzji. Tydzień temu, kiedy byłem w Holandii, dzwoni do mnie Dziekanowski i pyta, czy wiem, kto strzelił trzy gole w ligowym meczu Cracovii. Bez zastanowienia odpowiedziałem, że Witkowski. Ten zawodnik ma coś w sobie, wiedziałem to od początku. Oczywiście nie wiem jeszcze, czy jego umiejętności wystarczą na reprezentację.”

Leo Beenhakker (1942) holenderski trener piłkarski

Źródło: „Rzeczpospolita”

„Każde nowoczesne społeczeństwo koncentruje swoje zainteresowania wokół wydajności gospodarczej. Miarą przydatności jednostki dla społeczeństwa jest właśnie jej udział w pospolitej pracy produkcyjnej. Tym interesom zbiorowym najlepiej służy człowiek uczciwy, pracowity, spokojny, mający dobrą wolę, niesamolubny, rozumiejący ciąg przyczyn i skutków, wolny od wierzeń animistycznych, nie oczekujący żadnej nadprzyrodzonej interwencji w zwykłe wydarzenia.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

„Jedno z miejsc najbardziej centralnych w przebudowie humanistyki polskiej zajmuje sprawa polonistyki. Z kilku ważnych przyczyn je zajmuje. Przede wszystkim zamącenie horyzontów poznawczych i uwstecznienie metod badawczych, jakie nastąpiło w całej humanistyce burżuazyjnej doby imperializmu, na odcinku polonistycznym wystąpiło w sposób bodaj najbardziej ważki i niebezpieczny społecznie. Niebezpieczny, albowiem odpowiednie rozumienie i ocena literatury ojczystej zajmuje jedno z zasadniczych miejsc w budowie poglądu na świat. Literatura bowiem dostarcza przykładów postępowania społecznego, wrażających się w pamięć z mocą wprost proporcjonalną do artystycznej siły danego utworu.”

Kazimierz Wyka (1910–1975) polski historyk literatury

Źródło: Na froncie polonistycznym, „Życie Literackie” 1951, nr 5 (1 kwietnia), s. 1 http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=14096

O życiu , O świecie , O literaturze , O sile

„Oświeceniem nazywamy wyjście człowieka z niepełnoletności, w którą popadł z własnej winy. Niepełnoletność to niezdolność człowieka do posługiwania się własnym rozumem, bez obcego kierownictwa. Zawinioną jest ta niepełnoletność wtedy, kiedy przyczyną jej nie jest brak rozumu, lecz decyzji i odwagi posługiwania się nim bez obcego kierownictwa. Sapere aude! Miej odwagę posługiwać się swym własnym rozumem – tak oto brzmi hasło Oświecenia.”

Immanuel Kant (1724–1804) niemiecki filozof

Źródło: Z. Kuderowicz, Kant, s. 53.

O decyzjach

„Mańdziuśri, kiedy Czczony Przez Świat Budda Medycyny kroczył ścieżką bodhisattwy, uroczyście złożył Dwanaście Wielkich Ślubów, by spełnić wszelkie pragnienia czujących istot.(…) Z tej przyczyny, Mandziuśri, wszyscy gorliwi mężczyźni i kobiety powinni składać życzenia odrodzenia się w tej krainie.”

Budda Siakjamuni (-563–-483 p. n. e.)

Kanon Mahajany, Sutra Buddy Medycyny Tathagaty Lazurytowego Blasku, Jego Przeszłych Ślubowań, Zasług i Zalet

O kobietach , O mężczyznach , O świecie , O ślubie

„Z jakiejś dziwnej przyczyny dostałam szansę zrobienia z nim wirtualnego duetu [z Elvisem Presleyem]. To było bardzo interesujące. Na początku sam pomysł wydał mi się trochę straszny, ale postanowiłam spróbować, bo dlaczego nie? Uwielbiam tę piosenkę. To było magiczne uczucie kiedy nagrywałam wokal w moich wielkich słuchawkach i wydobywał się z nich głos Elvisa, tak jakby był ze mną w studio. Zamknęłam nawet oczy żeby sobie to lepiej wyobrazić.”

Russian Red (1985)

Źródło: Zdzisław Furgał, Russian Red: „Zamknęłam oczy i poczułam obecność Elvisa”, 2011 http://www.nuta.pl/wywiady/d/2/177/?pnum=2

O emocjach

„Wyliczając przyczyny „upadku Polski” pisze się o anarchii wewnętrznej, o zaborczości sąsiadów, lecz z reguły zapomina się o kontrreformacji. Dzieje się tak dlatego oczywiście, że niemal wszyscy z uporem mówią o „upadku Polski” tylko, podczas gdy klęska spotkała Rzeczpospolitą, organizm wieloplemienny i wielowyznaniowy. Za Stefana I krajowi prawosławni stali wiernie przy królu krakowskim. Przy koronacji Katarzyny II asystował białoruski hierarcha cerkiewny, Jerzy Konisski, będący formalnie obywatelem Rzeczypospolitej, lecz duchowo poddanym Kremla. Nie sposób, niestety, nazywać go zdrajcą.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Dzieje agonii, Część III
Źródło: s. 262–263.

O zapominaniu

„Socjaliści to ci, którzy wierzą, że bieda jest główną przyczyną społecznego zła.”

Errico Malatesta (1853–1932) włoski myśliciel polityczny, anarchista

Socjalizm

„Przyczyny tragedii poznańskiej i głębokiego niezadowolenia całej klasy robotniczej tkwią u nas w kierownictwie partii, w rządzie. Materiał palny zbierał się całe lata. Sześcioletni plan gospodarczy, reklamowany w przeszłości z wielkim rozmachem, jako nowy etap wysokiego wzrostu stopy życiowej, zawiódł nadzieje szerokich mas pracujących. Żonglerka cyframi, która wykazała 27-procentową zwyżkę płac realnych w sześciolatce, nie udała się. Rozdrażniła tylko bardziej ludzi. Trzeba było wycofać się z pozycji zajętej przez kiepskich statystyków.”

Władysław Gomułka (1905–1982) polski polityk komunistyczny, I sekretarz KC PZPR

przemówienie na VIII Plenum KC PZPR, 21 października 1956.
Źródło: Filip Czekała, Miasto spłynęło krwią. Władza ludowa litości nie miała, tvn24.pl http://www.tvn24.pl/magazyn-tvn24/miasto-splynelo-krwia-wladza-ludowa-litosci-nie-miala,45,1020, 27 czerwca 2016

O ludziach , O czekaniu , O przeszłości

„Antysemityzm głęboko tkwi w chrześcijańskim przesłaniu. W tym zresztą tkwi jedna z przyczyn trudności w jego wykorzenieniu.”

Jan Tomasz Gross (1947) historyk i socjolog polsko-amerykański

Źródło: wywiad udzielony Krzysztofowi Lubczyńskiemu http://wiadomosci.onet.pl/1461656,2677,1,kioskart.html, „Trybuna”, styczeń 2008

„Zrozumieć rzeczywistość w stanie kryzysu: nie traktować załamań i krachów ani jako przebiegłych spisków zawiązanych przez wrogie siły, ani jako całkowicie przygodnych zdarzeń, lecz dociekać i badać ich przyczyny jako element przemian zachodzących w świecie, który nie ma obowiązku przyznawania racji naszym o nim wyobrażeniom – to pierwszy powód, dla którego warto czytać Szekspira.”

Tadeusz Sławek (1946) polski poeta, tłumacz, eseista, literaturoznawca, wykładowca uniwersytecki

Źródło: Pan Szekspir ratuje świat, „Gazeta Wyborcza”, 29–30 grudnia 2012.

O świecie , O rzeczywostości , O sile , O czytaniu

„Wydaje się (…) rzeczą niewątpliwą, że wielki książę uchylił się od walki z przyczyn znacznie pospolitszych: zabrakło mu po prostu siły woli i odwagi stawienia czoła niebezpieczeństwu, którego nigdy przedtem nie doświadczył.”

Jerzy Łojek (1932–1986) polski historyk i pisarz

Szanse powstania listopadowego
Źródło: s. 18

O sile , O walce

„Korzenie złości tkwią w naszym braku zrozumienia samych siebie oraz braku zrozumienia głębszych i bezpośrednich przyczyn tego przykrego stanu.”

Thích Nhất Hạnh (1926)

Każdy krok niesie pokój

O zrozumieniu

„Wczoraj Frasyniuk (…) młodzieży Samoobrony każe się szkolić z książek faszystowskich, mówi, żeby poczytali sobie faszystowskie książki. To Unia Wolności jest faszystowska, to ten ich łobuz, który tam powinien siedzieć i słuchać nas, to jest faszysta. Bo przez niego tysiące ludzi odbiera sobie corocznie życie w Polsce z przyczyn ekonomicznych, nie wytrzymują psychicznie, z biedy, z przyczyn ekonomicznych. To co, może Samoobrona rządziła w ciągu tych 13 lat?”

Andrzej Lepper (1954–2011) polski polityk

Źródło: wystąpienie na posiedzeniu Sejmu, 12 marca 2003

O życiu , O ludziach , O książkach , O młodzieży

„[…] Kto się naprawdę chce przyjrzeć bogactwu przyrody, pójdzie na łąkę, do lasu, na staw lub jezioro. Tu dopiero przyroda roztacza swe bogactwa w całej pełni. Czy jest na świecie coś piękniejszego, jak przechadzka ranna po łące majowej! Przepyszna szmaragdowa trawa, błyszcząca brylantami rosy, tysiące wdzięcznych główek kwiatowych o delikatnych, subtelnych barwach, przepyszne barwne motyle, niby wielkie kwiaty latające, zgrabne ważki o szybkich, zwinnych ruchach, iskrzące się w słońcu niby żywe szmaragdy i szafiry, roje złocistych muszek, tańczących w powietrzu, trzmiele i pszczoły, oddane poważnej, zabiegliwej pracy napełniają świat żywym brzęczącym rojem. Dość jest rozsunąć źdźbła trawy łąkowej, aby wszędzie, pod każdym niemal badylem, dojrzeć setki istot żywych, większych i mniejszych, łażących, pełzających, skaczących, siedzących, robaków, larw owadzich, wijów, pająków, mrówek, drobniutkich owadów bezskrzydłych, o najrozmaitszym wyglądzie i ubarwieniu. Gdy zaczerpniemy trochę wody ze stawu, obejrzymy od spodu liść grzybienia, wydobędziemy garstkę mułu z dna, znowuż ujrzymy tysiące żyjątek, drapieżnych i roślinożernych, szybkich i powolnych, szarych, zielonych, czerwonych, przezroczystych, każde o odmiennych nałogach i potrzebach, każde o swoistym sposobie życia. A tu co za nieskończone bogactwo, co za nieograniczona pomysłowość przyrody w rozwiązywaniu elementarnych zagadnień bytu! […] Człowiek myślący, który na własne oczy oglądał wszystkie te cuda i który zastanawiał się nad nieskończoną w swej pomysłowości mocą twórczą przyrody, dozna mimowolnego uczucia wzniosłości. To bezgraniczne piękno musiało być powołane do życia przez przyczynę, nieskończenie potężną i nieskończenie mądrą. Tylko taka myśl może przynieść umysłowi pewne ukojenie.”

Jan Dembowski (1889–1963) biolog, prezes PAN, marszałek Sejmu

Źródło: Jan Dembowski, O istocie ewolucji, Instytut Wydawniczy „Bibljoteka Polska”, Warszawa 1924

O świecie , Cytaty o pięknie , O emocjach , O myślach

„W czasach, kiedy nowotwory były rzadszymi chorobami, ludzie żyli krócej z innych przyczyn. Kiedy nie było antybiotyków, często umierano na zwykłe infekcje. Sądzę więc, że „epidemia nowotworów” nie wynika ze zmian predyspozycji genetycznych czy czynników kancerogennych, ale z tego, że w ostatnich dziesięcioleciach zostały ujawnione te niedoskonałości ludzkiej natury, które wcześniej były maskowane przez inne choroby.”

Marek Sanak (1958) polski genetyk i biolog molekularny

Źródło: Komórki rakowe to anarchizujące potwory http://www.gazetakrakowska.pl/magazyn/a/komorki-rakowe-to-anarchizujace-potwory,9985395/, wywiad Marii Mazurek, „Gazeta Krakowska”, 13 maja 2016, s. 18–19.

O ludziach , O chorobach , O naturze

„Skutki powstania człowieka są w swojej skali niewspółmierne do przyczyn. W dziedzinie, w której wyobraźnię przykuwa zawsze to, co dramatyczne, romantyczne, mistyczne i niezwykle, gdzie zwyczajna nauka i upraszczające teorie ewolucyjne napotykają na silny opór, wyzwanie polega na przekonaniu czytelnika, że odpowiedzi nie kryją się w gwiazdach ani pod morskimi falami, lecz w codziennym życiu pradawnych populacji małp człekokształtnych zmuszonych do radzenia sobie z bardzo konkretnymi problemami społecznymi i ekologicznymi.”

Robert Foley (1953)

fragment przedmowy.
Źródło: Zanim człowiek stał się człowiekiem, przeł. K. Sabath, PIW, Warszawa 2001.

O nauce

„Wojennikowie
Są Francuzowie
I popędliwi,
I natarczywi.
Wzrostu małego,
Statku lekkiego.
Czarny włos mają,
Nauk mijają.
Są uszczypliwi
I skokotliwi,
Zbytecznikowie,
Lubo starcowie.
Ozdobni w stroju,
Prędcy do boju.
Choć bez przyczyny,
Burzy się iny.
Więcej ich ginie,
Gdy się nawinie,
Pojedynkami
Niźli wojnami.
Niemęskie gesty,
Kurewskie kwesty.
Śmiech lub kwilenie,
Krasomówienie.”

Maciej Kazimierz Sarbiewski (1595–1640) polski poeta łaciński i teoretyk literatury

O śmiechu , O nauce

„Nie powinniśmy wykluczać szatana jako jednej z przyczyn powstawania sekt i nowych ruchów religijnych, nawet jeśli osoby doświadczające go nie są tego świadome. Zły jest nieprzyjacielem, który sieje kąkol wśród zboża, gdy ludzie śpią.”

Francis Arinze (1932) nigeryjski duchowny katolicki, kardynał

Źródło: Andrzej Zwoliński, Scjentologia, Kraków 2007, s. 29.

O ludziach

„Każdy robotnik, a zresztą i każdy Polak ma prawo powiedzieć, że w znacznej mierze nie będzie to „reprywatyzacja”, ale „prywatyzacja” tego, co lepiej czy gorzej (raczej to drugie) zbudowano właśnie z wysiłku i wyrzeczeń ludzi pracy. Sprzedawać się będzie to, co jest właściwie ich własnością, bo w pełni wynikiem ich pracy.(…) Jeżeli reformie nie będzie towarzyszyć szeroki program uwłaszczenia ludzi pracy – jest obawa, że będzie to jeszcze jedna przyczyna, by ludzie nie przyjęli jej za swoją.”

Jan Józef Lipski (1926–1991) polski działacz polityczny, historyk literatury

Źródło: Obrona socjalizmu [, czyli Anty-Kisiel], 1989; w: Pisma polityczne. Wybór, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2011, str. 407.

O ludziach , O wysiłku

„Ponieważ wszystkim rzeczom na równi brak substancji – nie mają jej przyczyny ani warunki, (w) całości ani pojedynczo – dlatego są one puste.”

Nagardżuna (150–250)

Źródło: Sunjatasaptati, 3

„Postanowiłam zbadać, jaki wpływ ma na literaturę religia, obyczaje i prawo oraz jaki wpływ na religię, obyczaje i prawo wywiera literatura (…). Wydaje mi się, że przyczyny moralne i polityczne, które zmieniają ducha literatury, nie zostały dostatecznie zanalizowane (…).”

Anne-Louise Germaine Necker (1766–1817)

Źródło: Jerzy Adamski, Historia literatury francuskiej. Zarys, Wrocław 1989, s. 133.

O religii , O historii , O literaturze

„Polityka Stalina wobec Polski, polityka realizowana w Wilnie, Lwowie i Lublinie była jedną z głównych przyczyn, które prowadziły do ryzykownej decyzji warszawskiej, traktowanej jako ostatni czyn mający ratować zagrożoną niepodległość kraju ze strony Wschodu.”

Stanisław Salmonowicz (1931) polski historyk

Powstanie warszawskie z perspektywy półwiecza
Źródło: s. 30.

O historii , O decyzjach

„Nie ma statystycznie istotnych różnic, które by wskazywały, że ta metoda [in vitro] niesie za sobą zwiększone ryzyko. Oczywiście są prace pokazujące, że to ryzyko jest nieznacznie większe, ale trzeba zdawać sobie sprawę z tego, że mamy do czynienia z osobami, które leczą się z niepłodności. A ta niepłodność z jakiejś przyczyny powstała i może rzutować na zdrowie kolejnych pokoleń.”

Grzegorz Południewski (1957) polski ginekolog-położnik

Źródło: In vitro, choroby genetyczne i pieniądze z budżetu, polskieradio.pl, 27 czerwca 2014 http://www.polskieradio.pl/9/302/Artykul/874815,In-vitro-choroby-genetyczne-i-pieniadze-z-budzetu

O pieniądzach , O zdrowiu , O chorobach

„Gdybyśmy wyeliminowali wszystkie inne przyczyny śmierci, to wszyscy umieraliby na raka.”

Richard Peto (1943)

O śmierci

„Tathagata uczy, że każda wojna, w której człowiek zabija swego brata, jest godna ubolewania; ale nie mówi, że ci, którzy walczą w słusznej sprawie po wyczerpaniu wszystkich środków dla zachowania pokoju, są godni potępienia. Jest to wina tego, kto jest tej wojny właściwą przyczyną.”

Budda Siakjamuni (-563–-483 p. n. e.)

Źródło: Carus Paul, Nauka Buddy. Pytania generała Simhy, Unus, Wrocław 1991.

O wojnie , O pokoju , O zachowaniu , O nauce

„Mur będzie stał za 50, a nawet za 100 lat, jeśli przyczyny, dla których powstał, nie zostaną usunięte.”

Erich Honecker (1912–1994) niemiecki polityk komunistyczny, przywódca NRD (1971–1989), I sekretarz SED

Die Mauer wird so lange bleiben, wie die Bedingungen nicht geändert werden, die zu ihrer Errichtung geführt haben. Sie wird auch noch in 50 und auch in 100 Jahren noch bestehen bleiben, wenn die dazu vorhandenen Gründe nicht beseitigt sind. (niem.)
w przemówieniu wygłoszonym 19 stycznia 1989. Mur rozebrano w listopadzie tego samego roku.

„Anarchizm, tak samo jak socjalizm, ma za podstawę, punkt wyjścia, równość warunków; hasłem jego solidarność, a metodą wolność. Nie jest on doskonałością; nie jest bezwzględnym ideałem, który oddala się jak horyzont w miarę naszego zbliżania się; lecz jest on drogą otwartą dla wszelkiego postępu, do wszystkiego doskonalenia, a to w interesie ogółu. […] Nie wiemy, czy w przyszłej rewolucji anarchia i socjalizm zwyciężą, […] ale nigdy nie uznamy za pożyteczne pozostawienie w życiu cząstki złego systemu, który jest przyczyną cierpień ludzkości. W każdym razie będziemy mieli wpływ na wypadki, który da nam nasza ilość, nasza energia, nasza inteligencja, nasza wytrwałość; nawet jeżeli będziemy zwyciężeni, nasza praca nie będzie bezużyteczna, gdyż im bardziej będziemy zdecydowani na wykonanie całego naszego programu, w nowym społeczeństwie mniej będzie panowania i własności. I dokonamy wielkiego dzieła, ponieważ postęp ludzki mierzy się właśnie według zmniejszenia władzy i prywatnej własności. I jeśli dziś padniemy, nie wypuszczając z rąk naszego sztandaru, możemy być pewni zwycięstwa jutro!”

Errico Malatesta (1853–1932) włoski myśliciel polityczny, anarchista

Państwo i władza

O inteligencji , O wolności , O cierpieniu

„Kiedy wmawiano nam, że przez wolność rozumiemy wolną konkurencję, niewiele robiliśmy, żeby zdementować to monstrualne łgarstwo, a bardzo często postępowaliśmy tak, jakbyśmy wierzyli, iż w powojennym konflikcie pomiędzy Zachodem, a „rewolucyjnymi” krajami Wschodu chodzi wyłącznie o zamożność. Bogactwo i ekonomiczny dobrobyt to owoce wolności, twierdziliśmy, choć pierwsi powinniśmy wiedzieć, że taki rodzaj „szczęścia” stanowił dobrodziejstwo Ameryki na wiele lat przed rewolucją, a jego przyczyną była naturalna obfitość i dostatek w warunkach „łagodnego rządu” – nie zaś wolność polityczna ani też nieskrępowana, rozpasana inicjatywa kapitalizmu, która wszędzie tam, gdzie brakło naturalnego bogactwa, wiodła do nieszczęścia i masowej nędzy.”

Hannah Arendt (1906–1975) amerykańska teoretyk polityki, filozof i publicystka

O rewolucji

O wolności , O bogactwie

„Pewność przekonania – gdybym chciał, to bym mógł – jest przyczyną bierności niejednej dobrej głowy.”

Georg Christoph Lichtenberg (1742–1799) pisarz niemiecki, aforysta

„Otóż moim zdaniem ten antysemityzm ma dwie różne przyczyny, albo jeśli ktoś woli, istnieją dwa rodzaje antysemityzmu i antysemitów. Jeden ma charakter ludowy, odruchowy i w gruncie rzeczy gospodarczy. Mechanizm powstania tego antysemityzmu znakomicie opisał w rzeczy o sprawie żydowskiej Karol Marks. Ten antysemityzm jest skutkiem utożsamiania Żydów z wyzyskiwaczem. W Polsce rzecz przedstawia się tak, że głównym wyzyskiwaczem chłopa był szlachcic polski, ale ten był zwykle chroniony przez feudalną ideologię (bunt Szeli jest wyjątkiem w tej dziedzinie). Nienawiść skupiała się więc na wyzyskiwaczu numer dwa, na karczmarzu Żydzie i to tym łatwiej, że był on człowiekiem pod wieloma względami obcym. To był jeden rodzaj antysemityzmu.
Ale w Polsce, jak i gdzie indziej, mieliśmy także inny rodzaj, intelektualny. Podczas gdy pierwszy typ był rozpowszechniony w ludzie, drugi był wytworem inteligencji i miał w niej najwięcej zwolenników. Tym antysemitom nie chodziło o sprawy gospodarcze, ale o kulturalne. Stwierdzali, że Żydzi byli przedstawicielami obcej wiary i kultury, i że jako tacy działali rozkładowo na naszą kulturę narodową, podkopywali wiarę, moralność, wierność ideałom narodowym i tak dalej. A że mieli ogromny wpływ na prasę i piśmiennictwo, stanowili poważne zagrożenie samego istnienia narodu polskiego. Dodajmy że w przytłaczającej większości nie utożsamiali się z Polską, w tych trudnych walkach pozostawali „neutralni.””

Józef Maria Bocheński (1902–1995) polski duchowny katolicki, dominikanin, filozof

Jeśli chodzi o mnie odrzucam obie wersje antysemityzmu.
Wspomnienia
Źródło: s. 31, 32

O nienawiści , O ludziach , O wierze , O inteligencji

„Moja definicja mądrości jest następująca: Mądrość, to znajomość przyczyn rzeczy. Można jeszcze dodać: przyczyn dla człowieka najważniejszych i ważnych. Skoro mamy przyczyny rzeczy, mamy podstawy wyciągać wnioski, jakie będą tej rzeczy skutki. Znać istotę rzeczy, jej przyczyny i prawidłowo przewidywać skutki – to jest prawdziwa mądrość.”

Jan Kwaśniewski (1937–2019) polski lekarz i propagator diet

Dieta optymalna, Tłuste życie
Źródło: s. 59

O mądrości

„Jeśli sytuacja majątkowa pana pozwala na to, rosnące potrzeby w zakresie usług osobistych wymagają powołania specjalnej kategorii służby osobistej. Osoba pana, jako wcielenie godności, honoru i szlachetności, staje się czymś niezwykle ważnym, co pociąga za sobą rozliczne konsekwencje. Zarówno ze względu na zajmowaną pozycję, jak na szacunek do samego siebie, wielki pan musi mieć do dyspozycji wyspecjalizowaną służbę, której żadne uboczne zajęcia nie odrywałyby od zaszczytnej dbałości o jego cenną osobę. Taka wyspecjalizowana służba potrzebna jest bardziej na pokaz niż do wykonywania rzeczywistych usług. Poza funkcją reprezentacyjną, zaspokaja ona jeszcze dodatkowo żądzę władzy pana. Oczywiście, prowadzenie coraz większego domu mogło wymagać dodatkowych rąk do pracy, jednakże nie to było główną przyczyną zwiększenia ilości służby, ponieważ zwiększenie to było na ogół dyktowane nie dążeniem do większej wygody, lecz chęcią podniesienia własnego prestiżu w oczach sąsiadów.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

O domu

„Trzeba zacząć od tego, że główną przyczyną zwyrodnienia stawów jest nieprawidłowy styl życia, a więc złe odżywianie, brak ruchu, nadwaga. O ile ze zwyrodnieniami kręgosłupa, które dotykają niemal wszystkich sześćdziesięciolatków, ludzie jakoś sobie radzą, to gdy szwankują stawy kolanowe lub biodrowe, niestety trzeba je wymienić. I problem polega na tym, że wielu pacjentów, a często są to ludzie młodzi, pomimo że po wszczepieniu implantów są informowani o obowiązku corocznej kontroli, zgłasza się do nas dopiero po kilku, a nawet kilkunastu latach, gdy dzieje się coś bardzo poważnego. Wtedy już zniszczenia i ubytki kości są ogromne.”

Tadeusz Niedźwiedzki (1941)

Źródło: Rita Pagacz-Moczarska, Genetyka przyszłością ortopedii?, „Alma Mater” nr 140, nr specjalny 2011, s. 54.

O ludziach , O problemach , O przyszłości

„Wszystko wciąż się zmienia, cały czas się zmienia, a później znów ciągle zmienia. Nie ma ustalonej substancji, w ten sposób nic nie jest prawdziwe. Mamy wiele różnych er, wiele różnych rzeczy, które się wydarzają na Ziemi w tym samym momencie, z tej samej przyczyny i z tym samym skutkiem. Ten proces zmian jest czymś wiecznym; nie ma początku i nie będzie miał końca.”

Shōdō Harada (1940)

Świeży śnieg w nowej, srebrnej misie
Źródło: str. 3–4

O czasie

„Z jednej przyczyny nie powstaje ani jeden skutek, ani wiele; z wielu przyczyn nie powstaje ani jeden skutek, ani wiele. Dlatego wszystkie zdarzenia są wolne od powstawania. Cierpienie jest jak sen.”

Khenpo Cultrim Rinpocze (1934)

Źródło: Jolanta Gablankowska-Kukucz, Pustka Innego, wyd. A, Kraków 2004.

O snach , O cierpieniu

„Przyczyną naszej choroby są raczej fałszywe pojęcia z zakresu ekonomii politycznej niż polityki w ścisłym tego słowa znaczeniu.”

Alexis de Tocqueville książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja, Listy

O chorobach

„Główną i prawdziwą przyczyną rewolucji jest obrzydliwy duch, ożywiający rząd przez całe to długie panowanie; duch oszustwa, podłości i korupcji, który osłabił i upodlił klasę średnią, pozbawił ją wszelkiej myśli politycznej, natchnął ją egoizmem tak nieinteligentnym, że ostatecznie całkowicie oderwała się od ludu, z którego się wywodzi, i pozostawiła go na pastwę rad tych wszystkich ludzi, którzy pod pretekstem przyjścia mu z pomocą w samotności, w jakiej go pozostawiono, napchali mu głowę fałszywymi ideami. Oto główna i głęboka przyczyna, cała reszta to przypadki.”

Alexis de Tocqueville książka Dawny ustrój i rewolucja

o Rewolucji lutowej 1848.
Dawny ustrój i rewolucja, Listy

O ludziach , O myślach , O samotności , O pomocy

„Polityka polska akurat zatoczyła koło i wróciła do tego samego punktu, jeżeli chodzi o sposób działania PiS. Zmiana okazała się nie być żadną zmianą i to, z czym mamy obecnie do czynienia, jest straszliwym niszczeniem naszej polityki, a w ślad za tym niszczeniem świadomości państwowej i państwa jako takiego. Jeżeli dziś podważa się wszystko, sieje się nieufność wobec instytucji, takich jak rząd, prokuratura, sądy w tak dramatycznej sprawie, jaką jest dochodzenie przyczyn katastrofy smoleńskiej, jeżeli wykracza się poza granice Polski i sieje nieufność także na zewnątrz, to już nie mamy do czynienia z opozycją demokratyczną, która patrzy władzy na ręce.
To jest walka z systemem demokratycznym. Takie postępowanie w I Rzeczypospolitej nazywano rokoszem.”

Tadeusz Mazowiecki (1927–2013) polski polityk, premier RP

Źródło: wyborcza.pl, 30 lipca 2010 http://wyborcza.pl/1,75248,8194732,PiS_wznieca_rokosz.html

O zmianach , O walce

„Należy wiedzieć – powiada on – że nie mówimy, jakoby Ojciec pochodził od kogoś, ale zwiemy go Ojcem Syna. Podobnie Syna nie nazywamy ani przyczyną [bez przyczyny] ani Ojcem; mówimy natomiast i to, że jest On z Ojca, i to, że jest Synem Ojca. Ducha Świętego wreszcie nazywamy Tym, który i z Ojca jest i Ojca jest Duchem; nie mówimy jednak, że jest On ze Syna, lecz nazywamy Go Duchem Syna (…).”

Jan z Damaszku (676–749) teolog, filozof, święty

Źródło: Wykład szczegółowy wiary prawdziwej, ks. I, r. 12.

O wierze

„Prawdziwa wiedza zrodziła się z wrodzonej zdolności, a ponieważ winno się bardziej chwalić przyczynę niż skutek, tedy bardziej chwalić będziesz wrodzoną zdolność bez uczoności, niż uczonego bez zdolności.”

Leonardo da Vinci (1452–1519) malarz, rzeźbiarz, architekt, konstruktor maszyn, filozof

O wiedzę

„U człowieka agresja, zabijanie, okrucieństwo mają główną przyczynę w chęci obrony lub poszerzenia granic „mojego.””

Antoni Kępiński (1918–1972) polski psychiatra i pisarz

Autoportret człowieka. Myśli, aforyzmy, Agresja i autoagresja
Źródło: s. 180

„Wiatr każe mi odpłynąć. Nasze statki są pod żaglem. Spraw, Boże, zarówno abyśmy żyli w Jego bojaźni, jak aby wróg miał przyczynę rzec, że Bóg walczy za Jej Królewską Mość równie dobrze za granicą, jak w domu. Szybko!”

Francis Drake (1540–1596) korsarz angielski

fragment listu do Francisa Walsinghama, 2 kwietnia 1587, przed wypłynięciem na wyprawę korsarską do Kadyksu w Hiszpanii.
Źródło: Stanisław Grzybowski, Elżbieta Wielka

O Bogu , O domu

„Książka nosiła tytuł Maniacy w czwartym wymiarze i jej autorem był Kilgore Trout. Była to historia o ludziach, których schorzenia umysłowe nie dają się uleczyć, ponieważ ich przyczyny leżą w czwartym wymiarze i trójwymiarowi ziemscy lekarze nie potrafią ich sobie nawet wyobrazić.”

Kurt Vonnegut książka Rzeźnia numer pięć

Rzeźnia numer pięć

O książkach , O historii

„Przytacza się jedynie złe uczynki, których przyczyną jest wino. Jednak przyczynia się ono również do wielu dobrych, o których się nie mówi. Wino podnieca do aktywności: dobrych do dobrej, złych do złej.”

Georg Christoph Lichtenberg (1742–1799) pisarz niemiecki, aforysta

O winie

„Po co ludziom język, skoro to on jest przyczyną wszystkich nieszczęść? – Po pierwsze, żeby kłamać. Po drugie, żeby ranić się nawzajem cierniami jadowitych słów. Po trzecie, żeby mówić o tym, czego nie ma.”

Wiktor Pielewin książka Święta księga wilkołaka

Święta księga wilkołaka

O nieszczęściu

„W końcu nie bez przyczyny tyle się o tym mówi, pisze i śpiewa, by mieć w sobie siłę, by nie poddawać się i realizować marzenia. Wierzę, że nie ma rzeczy niemożliwych. Nie oznacza to jednak, że od razu osiągam to, czego pragnę.”

Martyna Wojciechowska (1974) polska prezenterka telewizyjna

Z wywiadu dla „Cogito” nr 15/09

O marzeniach , O sile , O śpiewie

„Nie powinniśmy zapominać przyczyny nieszczęścia, którego byliśmy już tak blisko.”

Trygve Gulbranssen (1894–1962)

O zapominaniu

„Dla biedniejszych religia jest ważniejsza, bo daje im poczucie, że pewne rzeczy mają sens, że dzieją się nie bez przyczyny, że nie rządzi nimi przypadek. Szukają w tym dzielącym się świecie jakiegoś sensu.”

Asghar Farhadi (1972)

Źródło: Michał Walkiewicz, Rozmowa z Asgharem Farhadim, zwycięzcą Berlinale 2011, filmweb.pl, 20 lutego 2011 http://www.filmweb.pl/article/Rozmowa+z+Asgharem+Farhadim%2C+zwyci%C4%99zc%C4%85+Berlinale+2011-70645

O religii , Sens

„W nowozelandzkiej literaturze, a także w kinie, popularnym zabiegiem jest prowadzenie narracji z punktu widzenia dzieci. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest chyba to, że postrzegamy siebie jako ludzi otwartych, nie zdradzających tendencji do manipulacji, pozbawionych cynizmu i snobizmu. Ponieważ nie posiadamy bogatej historii, patrzymy na świat bez jej bagażu, próbujemy go po prostu zobaczyć i zrozumieć. Dlatego percepcja dziecka jest najlepszą formą do wyrażenia tego, jak odbieramy rzeczywistość i samych siebie.”

Vincent Ward (1956)

Źródło: wywiad, 2008 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=47590

O dzieciach , O ludziach , O świecie , O historii

„Przyczyna i skutek, nic więcej. Pomyłki jako takie nie istnieją…”

José Antonio Cotrina (1972)

Między wierszami

„Czytelnicy mogą uważać to za jakieś subiektywne wynurzenie z tej przyczyny, że Radio Maryja istniało wtedy zaledwie rok, gdy tak Pan Bóg sprawił – czy też ludzie z dala od religii powiedzieliby, że los tak sprawił – że będąc przewodniczącym Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, przydzielałem koncesję na nadawanie. Nawet nie zdawałem sobie wtedy sprawy z tego, jak ono może być znaczące w przyszłości. Ale widziałem determinację, odwagę i pomysłowość Ojców Redemptorystów.”

Ryszard Bender (1932–2016) polski polityk i historyk

Źródło: Jednak „paciorki” są..., naszdziennik.pl, 8 grudnia 2008 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20081208&typ=po&id=po22.txt

O Bogu , O losie , O ludziach , O religii

„I właściwie nie ma w moim życiu niczego, czego przed śmiercią byłoby mi żal…Prócz samego życia, którego wszyscy z niezrozumiałych przyczyn tak kurczowo się trzymają. I jeszcze czułam złość, bo nie lubię przegrywać, choć przez całe życie nie robię nic innego.”

Tatiana Polakowa (1959)

Postać: Olga Riazancewa
Wszystko w czekoladzie

O życiu , O śmierci

„Gdyby przyznać rację rozumowaniom przeciwników, byłbyś jeszcze bardziej zdradzieckim, nielitościwym, nie dotrzymującym przymierzy, nieczułym na związki przyrodzone, ponieważ kazałeś mieć w nienawiści rodziców, porzucać ich, wyrzekać się żon i dzieci (które są dla nas bliższe), a do tego opuścić rolę i domy dla imienia twojego. Gdyby to było wykroczeniem (według mniemania tych mędrków), natenczas ty byś owych obelg i oszczerstw był najniewątpliwszą przyczyną, jako żeś tyle praw przyrodzonych stargać i złamać rozkazał, które dla wszystkich nawet zwierząt najdzikszych, są święte i nienaruszone.”

Grzegorz Paweł z Brzezin (1525–1591)

zwracając się do Jezusa Chrystusa.
Przeciwko zdaniu o wojnie Jakuba Paleologa (1572)
Źródło: s. 147.

O dzieciach , O rodzicach , O zwierzętach

„Czasem chciałbym umieć być skurwysynem, Wszystko, co było, puścić z dymem.Zwalić na skutek, nie na przyczynę,Pierdolić ten cały sentyment.”

Rahim (1978) muzyk polski, raper

Podaj dalej
Źródło: utwór Ten cały sentyment

O czasie

„Ich doskonałość niepokój wciąż budzi,
Płyną strumyki, wartko z czystej wody,
Ta egzotyka niezwykłej przyrody,
Przyciąga bardzo zwykle młodych ludzi.
Śniegi na szczytach nie giną i wiosną,
Różnych wypadków bywają przyczyną
Kiedy to schodzą z potężną lawiną.
Przyroda czasem jest bardzo zazdrosna,
Jeśli zapragniesz przeżywać przygody,
To z przewodnikiem, przyjacielu młody.”

Irena Grzymała

Źródło: Tatry, „Sekrety ŻAR-u” 2004, nr 1

O ludziach , O wiośnie , O czasie

„Jestem zwolennikiem cięcia podatków w każdych okolicznościach i pod każdym pretekstem, z jakiejkolwiek przyczyny, kiedykolwiek jest to możliwe. (…) Ponieważ uważam, że dużym problemem nie są podatki, dużym problemem są wydatki. Wierzę, że rząd jest zbyt duży i natarczywy, że nie otrzymujemy równowartości naszych pieniędzy za około 40 procent naszych dochodów wydawanych przez rząd… Jak możemy przytrzeć nosa rządowi? Wierzę, że jest jeden, jedyny sposób: jest to sposób, w jaki rodzice kontrolują rozrzutne dzieci, przycinając ich kieszonkowe. Dla rządu oznacza to cięcia podatków.”

Milton Friedman (1912–2006) ekonomista amerykański, noblista

I am in favor of cutting taxes under any circumstances and for any excuse, for any reason, whenever it's possible. (...) Because I believe the big problem is not taxes, the big problem is spending. I believe that government is too large and intrusive, that we do not get our money's worth for the roughly 40 percent of our income that is spent by government.... How can we ever cut government down to size? I believe there is one and only one way: the way parents control spendthrift children, cutting their allowance. For government, that means cutting taxes. (ang.)
Źródło: Richard A. Viguerie, Conservatives Betrayed: How George W. Bush and Other Big Government Republicans Hijacked the Conservative Cause, 2006, str. 46

O dzieciach , O rodzicach

„Jeśli ktoś wpada w sidła narkotyków czy alkoholu, to wina nie leży tylko w nim. Przyczyną tych problemów jest brak możliwości, brak edukacji i innych rzeczy. Wszystko zaczyna się z niezaspokojenia jakiś potrzeb. Ludzie wplątują się w nałogi, żeby uciec od problemów. Dlatego dla mnie zawsze będzie najważniejsza praca, także na rzecz osób w trudnej sytuacji. Nawet jeśli ktoś jest odpowiedzialny za swój los, to nigdy w stu procentach.”

Lionel Messi (1987) piłkarz argentyński

Źródło: Messi: Wzruszam się kiedy widzę błękit i biel, fcbarca.com, 29 października 2011 http://www.fcbarca.com/39192-messi-wzruszam-sie-kiedy-widze-blekit-i-biel.html

O losie , O ludziach

„Wyznam szczerze, że nie mam czasu na zagłębianie się w politykę i to jest zapewne jedna z przyczyn, dla których wolę wypowiadać się bardzo ogólnikowo (…).”

Wincenty Dunikowski-Duniko (1947)

Źródło: Krzystof Siatka, Anarchia, polityka, wolność, dekadaliteracka.pl, 2009 http://dekadaliteracka.pl/?id=4892

O wolności , O czasie

„Skoro nie ma nic przed albo poza Bogiem, to musi On mieć podstawę w sobie samym. Bóg ma w sobie wewnętrzną przyczynę swego istnienia, która Go jako istniejącego poprzedza; ale równocześnie Bóg z kolei stanowi prius swej podstawy, gdyż podstawa, nawet jako taka, nie mogłaby istnieć, gdyby Bóg nie istniał actu.”

Friedrich Wilhelm Joseph von Schelling (1775–1854) filozof niemiecki

Źródło: Josef Schmidt, Teologia filozoficzna

O Bogu

„W Polsce jednak to, co powinny zrobić służby nie przekłada się na to, co one robią. W naszym kraju bez głębszego badania, tylko na podstawie stwierdzenia lekarskiego służby orzekły, że Lepper zabił się sam, a główną przyczyna były problemy finansowe. I znów nie pada pytanie, dlaczego kłopoty z kasą, które nie były dla Leppera pierwszyzną miały go zabić? Dlaczego właśnie teraz, twardy facet miał się chcieć zabić… I wreszcie nie pada nawet stwierdzenie, że komuś jednak mogło na śmierci Leppera zależeć, że ktoś mógł go do tego zmusić.”

Tomasz Terlikowski (1974) polski dziennikarz i publicysta

Źródło: Terlikowski: Bez udziału osób trzecich?, fronda.pl, 7 sierpnia 2011 http://fronda.pl/news/czytaj/tytul/terlikowski:_bez_udzialu_osob_trzecich__14733

O śmierci , O facetach , O czytaniu , Pytanie

„Fundamentalna zasada rządząca wszechświatem: przyczyny występują przed skutkami, nigdy odwrotnie.”

Stephen Hawking (1942–2018) astrofizyk, kosmolog i fizyk angielski

Źródło: Ucieczka z tego świata, „Daily Mail”, tłum. „Forum”, 17 maja 2010.

O wszechświecie

„Tak tedy przyczyną upadku Polski było dążenie do syntezy Wschodu i Zachodu, skutek był taki, że Polska uległa wpływom wschodnim, zorjentalizowała się, czego zasadniczym objawem było, iż popadła w ciemnotę iście orjentalną, z czego wypłynęły owe dalsze objawy, uważane mylnie za przyczyny upadku Polski.”

Feliks Koneczny (1862–1949) historyk polski, historiozof

Uwaga: Reprint wydania z 1921 roku.
O Polsce
Źródło: Polskie Logos a Ethos, t. 2, Wyd. Antyk, Komorów, b.d.w., s. 346. ISBN 83-86482-23-0

„Główną przyczyną tych niepowodzeń jest fatalna selekcja do zespołów, jak i również sprzedaż najlepszych zawodników przed meczami pucharowymi.”

Jerzy Engel (1952) polski trener piłkarski

Źródło: Wywiad, 2010 http://www.sport1.pl/Jerzy-Engel-specjalnie-dla-Sport1-pl-/a95527

Niepowodzenie

„Czy może chodzić o to, że Bogdan Święczkowski, szef Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego za rządów Jarosława Kaczyńskiego, w nowym Sejmie będzie naturalnym kandydatem PiS do sejmowej komisji ds. służb specjalnych? Święczkowski? Znany z bezkompromisowych wypowiedzi i zachowań? Gdybym był dziennikarzem śledczym, postarałbym się upewnić, czy wśród przyczyn inicjatywy marszałka Sejmu w tej sprawie nie ma żadnej aktywności osób z kierowanej obecnie przez gen. Krzysztofa Bondaryka ABW; agencji, której wiele posunięć w ostatnich latach budziło poważne zastrzeżenia części opinii publicznej.”

Andrzej Zybertowicz (1954) socjolog polski

o sporze co do możliwości objęcia mandatu posła przez Bogdana Święczkowskiego.
Źródło: Bogdan Święczkowski – niebezpieczny poseł?, „Gazeta Polska”, 19 października 2011.

O zachowaniu

„Nie sposób w niewielu słowach opisać zło, które powoduje nadmiar słów. Gadatliwość jest matką gnuśności, przyczyną niewiedzy i obłąkania, bramą oszczerstwa i szafarką kłamstw. Studzi też pobożny zapał. Umacnia występne namiętności, wskutek czego język coraz łatwiej skłania się do nierozważnych wypowiedzi. Zastanów się, zanim wypowiesz słowa, które nosisz w sercu, a często uznasz, że lepiej ich nie wypowiadać. Jednak nawet rzeczy, które uznasz za godne wypowiedzenia, czasem lepiej zatrzymać dla siebie.”

Lorenzo Scupoli (1530–1610)

Źródło: Walka duchowa, Poznań 2002, s. 87, 88.

O matce , O złu , O czasie , O walce

„Dzisiaj, tak naprawdę, nie ma przyczyn do antysemityzmu w Polsce. (…) Uważam, że ten stereotyp łączący antysemityzm z katolicyzmem/z chrześcijaństwem jest fałszywy. Bo jak się spojrzy na historię prześladowań Żydów w Europie to zawsze (…) o tym, że Żydzi zamordowali Chrystusa to sobie pobożni ludzie przypominali w momencie kiedy tym Żydom można było coś złupić, coś ukraść. (…) Wydaje mi się, że ten antysemityzm miał zawsze przyczyny ekonomiczne. On oczywiście szukał sobie uzasadnień wzniosłych, bo łatwiej było sięgać po religijne, ale nie było antysemityzmu w Polsce takiego wyraźnego jakoś przez wiele wieków, choć Polska była bardzo katolicka – równie w siedemnasty, jak i w osiemnastym, jak i w dziewiętnastym wieku. Problem prawdziwy zaczął się kiedy Rosja carska przepędziła wielką liczbę Żydów na ziemie etnicznie polskie, wyrzucając ich po różnych pogromach z terenów Rosji właściwej. Problem międzywojenny to jest problem rywalizacji ekonomicznej, bardzo wtedy ostrej. To jest też problem (o czym się nie chce pamiętać z jakiś powodów), że na początku lat dwudziestych, przypomnę, sześćset tysięcy Żydów, którzy uciekli z „raju sowieckiego” dostało obywatelstwo polskie.(…) Uważam, że te przyczyny ekonomiczne były przed wojną bardzo silne i tu należy szukać skutków.”

Rafał A. Ziemkiewicz (1964) polski pisarz

polemizując z tezą, że źródłem antysemityzmu jest chrześcijaństwo.
Źródło: Relacje polsko-żydowskie, program Warto rozmawiać

O wojnie , O ludziach , O historii , O problemach

„Skąd ten pośpiech? Czyżby panu prezydentowi zależało na uchwaleniu tej ustawy jeszcze w tej kadencji? Czy przyczyną nie jest przypadkiem aktywność niektórych internautów krytykujących pana prezydenta? Czy też może powstanie tego projektu nie było efektem inspiracji ze strony przyjaciela pana prezydenta, pana Wojciecha Jaruzelskiego, który przecież uczestniczy w posiedzeniach Rady Bezpieczeństwa Narodowego?”

Stanisław Pięta (1971) polski prawnik i polityk

o ustawie umożliwiającej wprowadzenie stanu wyjątkowego w razie zagrożenie z cyberprzestrzeni.
Źródło: Gry wojenne w cyberprzestrzeni, naszdziennik.pl, 14 lipca 2011 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20110714&typ=po&id=po27.txt

O ustawie

„Główną przyczyną rozwodów jest małżeństwo.”

Krecia P. (1934–2010) dziennikarka, tłumaczka

O małżeństwie

„Powiedz mi, gdzie wolność twoja
Ulice przypominają nieśmiertelne pola
Uchowaj mnie od szukania przyczyn
Dla których ty zapłaczesz
A ja raczej odfrunę.”

Jim Morrison (1943–1971) amerykański muzyk rockowy i poeta

Cytaty z utworów The Doors
Źródło: The Crystal Ship, tłum. Tomasz Beksiński, cyt. za: „Magazyn Muzyczny”, lipiec 1990

O wolności

„Tragedia smoleńska, pamięć tych 96 osób, powinna być czczona, bo oddali swoje życie w służbie ojczyźnie. To nie miało prawa się zdarzyć. Przecież nie w takich warunkach samoloty pomyślnie lądują. Powinniśmy więc pamiętać. Nie po to, żeby się mścić, tylko żeby eliminować przyczyny.”

Antoni Dydycz (1938) polski duchowny katolicki, biskup

Źródło: To nie miało prawa się zdarzyć, „Gazeta Polska”, 21 marca 2012.

O życiu , O ojczyźnie

„Ci, co powiadają: „Im lepiej poznaję ludzi, tym więcej kocham psy”, ci co znajdują w zwierzętach wytchnienie od wymagań, które im stawia towarzystwo ludzi, niech się dobrze zastanowią nad prawdziwą przyczyną swoich uczuć.”

Clive Staples Lewis (1898–1963) angielski pisarz, historyk, filozof i teolog

Cztery miłości

O ludziach , O psie , O emocjach , O zwierzętach

„I ujrzałem (…), że światło kierujące się ku jednemu krańcowi Obrazu istotnie ulegało Załamaniu w stopniu o wiele większym niż to, które kierowało się ku drugiemu. Tak zatem można wnosić, że prawdziwą przyczyną długości tego Obrazu nie jest nic innego, jak tylko to, iż Światło składa się z Promieni o różnej zdolności załamania, które (…) zostały, w zależności od stopnia zdolności załamania, przekazane w stronę różnych miejsc na ścianie.”

Isaac Newton (1643–1727) angielski naukowiec, odkrywca m.in. prawa powszechnego ciążenia

Źródło: Jacob Bronowski, Potęga wyobraźni, Warszawa 1988.

O świetle , Obraz

„Ludzie nienawidzą rządowej aktywności właśnie w tej [podatkowej] sferze, ale mało kiedy zastanawiają się nad tym, że rządzący politycy przede wszystkim bronią interesów najbogatszych. Naprawdę mało kto się nad tym zastanawia. W Stanach sektora publicznego nienawidzą nawet ci, którzy z niego korzystają. Twierdzą, że ich pieniądze idą przede wszystkim na nielegalnych imigrantów czy Afroamerykanów, i zwracają się przeciwko mniejszościom. Widzę dwie tego przyczyny. Po pierwsze, niezwykle silną medialną propagandę, która formuje opinię publiczną. Za mediami stoi wielki biznes, dla którego nie ma żadnej przeciwwagi. Mówi ludziom: macie problemy? OK, ale nie obwiniajcie o to banków. Ludzie zamiast tego obracają się przeciwko swoim sąsiadom, a nie przeciwko bogatym i mocnym.”

Noam Chomsky (1928) filozof, logik, językoznawca amerykański

Źródło: rozmowa Jaroslava Fiali i Markéty Vinkelhoferovej, Elity władzy nie przyniosą zmiany, krytykapolityczna.pl, 23 grudnia 2012 http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/swiat/20121223/chomsky-elity-wladzy-nie-przyniosa-zmiany

O pieniądzach , O ludziach , O biznesie

„Zysk nie jest wyjaśnieniem, przyczyną czy racjonalną przesłanką zachowań i decyzji biznesowych, lecz raczej testem ich zasadności.”

Peter Drucker (1909–2005) ekonomista amerykański, teoretyk zarządzania

O zachowaniu , O decyzjach

„Hanka nerwowo grzebie w torebce. Podaje mi szary porubrykowany kawałek papieru. Jest to metryka śmierci, wydana przez „sielsowiet” – urząd gminny. Metrykę podpisał lekarz, urzędujący w innej gminie, który chorego nie widział. W rubryce: „Przyczyna śmierci” wypisał „głód”. Każdy naród ma swoje ulubione wyrażenie. Amerykanie mówią: „Okay”, Anglicy: „All right”. Te wyrażenia w uproszczonym skrócie oddają ducha narodu. Naród rosyjski ma takie słowo: „Oczeń prosto” (co dosłownie znaczy: „całkiem prosto” i ma sens: „zupełnie zrozumiałe, nie ma się czemu dziwić”). Dlatego lekarz gminny w metryce wystawionej siłą wywiezionemu i bez sądu pozbawionemu życia obywatelowi „sojuszniczego państwa”, mającego już wówczas swoje poselstwo w Rosji, wypisał jako przyczynę śmierci – głód. Oczeń prosto…”

Melchior Wańkowicz (1892–1974) polski publicysta i pisarz

Źródło: Dzieje rodziny Korzeniewskich, Warszawa, Wydawnictwo Polonia, 1991, s. 174.

O śmierci , O głodzie , O sile , Sens

„Amerykanie, zwłaszcza biedni Amerykanie, nie są zbyt buntowniczy, bo za swe niepowodzenia winią siebie i bardzo się ich wstydzą. Kiedy profesor Shipler zapytał kobietę, która miała problem z wyżywieniem swoich dzieci o przyczynę tych niepowodzeń, odpowiedziała: „Bo jestem leniwa”. „Jak to?”, dziwił się profesor, „Wstaje pani codziennie o 3 nad ranem, żeby ciężko pracować w piekarni i uważa się pani za leniwą?” Nie umiała tego wyjaśnić. Jeśli jednak, a wszystko na to wskazuje, proces ubożenia większości i bezwstydnego, ostentacyjnego bogacenia się elity będzie narastał, a rząd federalny wycofa dotychczasowe wsparcie dla najbiedniejszych, ludzie obudzą się z amerykańskiego snu.”

Piotr Ikonowicz (1956) polski polityk

Źródło: Amerykański sen pod młotek, lewica. pl, 10 sierpnia 2011 http://lewica.pl/?id=24998

O kobietach , O dzieciach , O ludziach , O wsparciu

„Co jest więc przyczyną, że wierzymy? Inaczej mówiąc, co stanowi podstawę sądu wiary? Tą podstawą jest wola: człowiek wierzy dlatego, że chce wierzyć.”

Józef Maria Bocheński (1902–1995) polski duchowny katolicki, dominikanin, filozof

Kazania i przemówienia, Tom 1
Źródło: O wierze, Wydawnictwo Salwator, Kraków 2000, s. 108

O wierze , O woli

„Ludzie powiadają często, że równie łatwo jest przeoczyć coś wielkiego i oczywistego, jak zapomnieć o nieważnym drobiazgu, i że owe wielkie przeoczenia często mogą stać się przyczyną problemów.”

Neil Gaiman książka Gwiezdny pył

narrator.
Gwiezdny pył

O ludziach

„Na fali dyskusji o przyczynach klęski wrześniowej AD 1939 oraz o możliwych a niezrealizowanych scenariuszach tamtej wojny pragnę zauważyć, iż – co do istoty – byliśmy wówczas osaczeni przez jednego wroga, jakim jawi się bezbożny i totalitarny socjalizm. Przecież zarówno w wydaniu sowieckiej komuny w bolszewickiej Rosji jak i niemieckiego narodowego socjalizmu – to w gruncie rzeczy jeden AIDS o dwóch nieznacznie różniących się odmianach wirusa HIV.”

Roman Kneblewski (1952)

Źródło: Narodowy socjalizm, bezbożny komunizm – jeden AIDS! http://www.pch24.pl/narodowy-socjalizm--bezbozny-komunizm---jeden-aids-,6331,i.html, pch24.pl, 2 października 2010.

O wojnie

„Z ekonomicznego punktu widzenia próżnowanie, traktowane jako zajęcie, ma bardzo wiele wspólnego z czynami świetnymi, owoce bezczynnego życia, będące jednocześnie jego prestiżowymi oznakami, są w istocie swej bardzo zbliżone do trofeów uzyskanych dzięki czynom bohaterskim. Jednakże bezczynność w węższym sensie, w odróżnieniu zarówno od wykonywania tych czynów, jak jakichkolwiek zajęć produkcyjnych, na ogół nie pozostawia żadnych śladów materialnych. Dlatego też świadectwa spędzenia jakiegoś okresu życia na czcigodnym próżnowaniu przybierają zwykle formę dóbr «niematerialnych». Takimi niematerialnymi dowodami próżnowania są quasi-naukowe lub quasi-artystyczne osiągnięcia, a także wiedza nieużyteczna, która nie służy bezpośrednio podtrzymywaniu lub przedłużeniu życia ludzkiego. W naszych czasach np. funkcję taką pełni znajomość języków martwych i filozofii okultystycznej, znajomość zasad poprawnej wymowy, składni i prozodii; uprawianie różnych rodzajów muzyki (tylko w domu i dla przyjemności) oraz pielęgnowanie innego rodzaju «talentów»; kultywowanie mody w zakresie ubrania, umeblowania i ekwipaży; oddawanie się grom towarzyskim i sportowym, hodowanie nieużytecznych, służących rozrywce zwierząt, jak psy pokojowe lub konie wyścigowe. We wcześniejszych stadiach rozwoju motywem skłaniającym do zdobywania tych wszystkich umiejętności mogło być coś innego niż potrzeba udowodnienia, że nie spędziło się czasu na żadnym pożytecznym produkcyjnym zajęciu – inne mogły być także przyczyny, dla których umiejętności te i zainteresowania stały się modne. Jednakże, gdyby nie okazały się z czasem użyteczne jako świadectwo nieprodukcyjnego użytkowania czasu, nie przetrwałyby do dzisiaj i nie stałyby się zajęciami i zainteresowaniami właściwymi klasie próżniaczej.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

O przyjemności , O psie , O domu , O grach

„Obcowałem z ludźmi pióra, którzy opisywali historię nie mieszając się do polityki i z politykami, którzy zajmowali się wyłącznie tworzeniem wydarzeń, bez zamiaru ich opisywania. Uderzało mnie zawsze, że ci pierwsi dopatrywali się wszędzie przyczyn ogólnych, a ci drudzy żyjąc w plątaninie codziennych faktów – skłonni byli sobie wyobrazić, że wszystko należy przypisywać drobnym incydentom i że światem poruszają takie same małe sprężynki, jakie naciskają oni swymi rękami. Sądzę, że w błędzie są jedni i drudzy.”

Alexis de Tocqueville książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja, Wspomnienia

O świecie , O historii

„Ja bohater losu mężny
Za miłości Twej przyczyną
Chcę jak dawniej znów zwyciężyć
A nie tylko w polu zginąć.”

Krzysztof Cezary Buszman (1967)

Źródło: Służba z tomiku Strofy losu

O losie

„Nie poznamy prawdy, nie znając przyczyny.”

Arystoteles (-384–-321 p. n. e.) Filozof starożytnej Grecji

„Miłość, którą nam się zachwala jako przyczynę naszych rozkoszy, jest co najmniej ich pretekstem.”

Pierre Choderlos de Laclos (1741–1803)

O miłości

„Jak to jest, że dni, zdarzenia, chwile które były tak piękne, nagle stają się wstrętne i to bez żadnego, żadnego konkretnego powodu? Po prostu się zmieniają. Bez najmniejszej przyczyny.”

Philip Kindred Dick książka Przez ciemne zwierciadło

Przez ciemne zwierciadło (1973)

„Dawać – łatwo, trudniej uczynić dawanie niepotrzebnym By dojść do tego, musimy wzrok przenieść z jednostki na przyczyny jej niedoli, nie zwlekając naturalnie z pomocą tymczasową.”

Henry Ford (1863–1947) przemysłowiec amerykański, twórca masowej motoryzacji

O pomocy

„W tym czasie stał się przyczyną zaburzeń niejaki Jezus, człowiek mądry (…). Piłat skazał go na śmierć krzyżową.”

Józef Flawiusz (37–100) historyk żydowski

Źródło: Bernard Lecomte, Tajemnice Watykanu, Wydawnictwo Znak, Kraków 2010, ISBN 9788324013890, tłum. Michał Romanek, s. 293.

O śmierci , O tajemnicy , O czasie

„Istnieją tylko trzy przyczyny zabójstw.(…) Pieniądze, baba i zemsta.”

Anna Kłodzińska (1915–2008) dziennikarka i autorka kryminałów milicyjnych.

Czy Pan pamięta, inżynierze?

O pieniądzach , O zemście

„Wielu miało i ma to przekonanie, że sprawy świata tak są kierowane przez los i Boga, iż ludzie swym rozumem nie mogą ich poprawić i są wobec nich bezradni; przeto mogliby sądzić, że nie warto zbytnio trudzić się tymi sprawami, lecz spuścić się na los. Takie przekonanie jest bardziej w naszych czasach rozpowszechnione z przyczyny wielkich zmian, które widziało się i widzi codziennie wbrew wszelkim ludzkim przypuszczeniom.”

Niccolò Machiavelli książka Książę

E’ non mi è incognito come molti hanno avuto e hanno opinione che le cose del mondo sieno in modo governate dalla fortuna e da Dio che li uomini con la prudenzia loro non possino correggerle, anzi non vi abbino remedio alcuno; e per questo potrebbano iudicare che non fussi da insudare molto nelle cose, ma lasciarsi governare alla sorte. Questa opinione è suta più creduta ne’ nostri tempi per la variazione grande delle cose che si sono viste e veggonsi ogni dì, fuora di ogni umana coniettura. (wł.)
Książę (1513)
Źródło: Il Principe, rozdz. XXV, 1814, s. 95.

O Bogu , O losie , O ludziach

„W Polsce przyczyną przemocy domowej jest przede wszystkim alkoholizm i nie ma ona nic wspólnego z naszą kulturą, którą cechuje szczególny szacunek wobec kobiet. Będę bronił polskiej tradycji, nawet jeśli z tego powodu lewicowi publicyści będą mnie nazywać ajatollahem, a niektórzy politycy – z właściwym dla współczesnej lewicy językiem nienawiści – katolicką ciotą.”

Jarosław Gowin (1961) publicysta, senator VI kadencji

Źródło: wyborcza.pl http://wyborcza.pl/1,75478,11592559,Gowin__Chce_zatrzymac_rewolucje.html, 23 kwietnia 2012

O kobietach

„Nauki o Czterech Szlachetnych Prawdach wygłosił Budda po raz pierwszy w Sarnath, 7 tygodni po osiągnięciu Oświecenia. Był to początek pierwszego cyklu Nauk. Budda nauczał prawdy o cierpieniu, prawdy o przyczynie cierpienia, prawdy o ustaniu cierpienia, prawdy o drodze wiodącej do ustania cierpienia.(…) Budda Siakjamuni zaczął przekazywać Nauki tzw. drugiego cyklu 16 lat po osiągnięciu Oświecenia. Cykl ten zawiera pouczenia o „braku cech” – o Pustce wszelkich zjawisk. Nie chodzi tu o negację ich bytu, lecz o wyjaśnienie rzeczywistej Natury zjawisk.( …) wszystkie rzeczy istnieją współzależnie.(…) 27 lat po osiągnięciu Oświecenia, w miejscu zwanym Szrawasti rozpoczął Budda przekaz tzw. trzeciego cyklu Nauk. Treścią tych Nauk jest Natura Buddy przenikająca wszystkie istoty – Przejrzyste Światło Natury Umysłu. Pouczenia te dotyczą owych właściwości, obecnych już teraz w Naturze Buddy, a rozkwitających w chwili osiągnięcia Stanu Buddy.”

III Tenga Rinpocze (1932–2012)

Źródło: Sutry i Tantry Drogi Buddyzmu, Góry, Kraków 1994.

O naturze , O świetle , O cierpieniu , O nauce

„Myślimy jednak, że poznanie i zdolność rozumienia należą raczej do wiedzy niż do doświadczenia, i sądzimy, że ludzie wiedzy są mądrzejsi od empiryków, bo mądrość zależna jest we wszystkich przypadkach raczej od wiedzy. A dzieje się tak dlatego, ponieważ tamci znają przyczynę, a ci nie; empirycy znają skutek, ale nie znają przyczyny, a teoretycy znają i skutek, i przyczynę.”

Arystoteles książka Metafizyka

Metafizyka
Źródło: s. 4, 5

O mądrości , O ludziach , O myślach , O wiedzę

„Szczęście u nas jest czasami bez przyczyny, jak powój, który nie wie, gdzie się zaczepić i który by się zaczepił o byle co.”

François Mauriac (1885–1970) pisarz francuski, noblista

O szczęściu

„Panie pośle Grad, dziwię się bardzo, że pan tak nierzetelnie opracował ten wniosek. Rolnicy mają pretensje właśnie do pana, do PO, gdyż mają świadomość, że poprzednie rządy, w których pan uczestniczył, doprowadziły rolnictwo do upadłości. Niech pan sobie przypomni nasze protesty, ich przyczyny i kto je likwidował, kto do nas strzelał, panie pośle Grad. Czyżbyście naprawdę o tym zapomnieli? (…) Panie pośle Grad, rozumiem, że trudno wam pogodzić się z tym, iż to nie wy tworzycie tę koalicję.”

Tadeusz Dębicki (1945) polski rolnik i polityk

Źródło: wystąpienie na posiedzeniu Sejmu, 26 kwietnia 2006 http://orka2.sejm.gov.pl/Debata5.nsf/851e81387c160e4fc125745f00379393/73ca5d589f1bb719c1257465003a20eb?OpenDocument