Paweł Jasienica cytaty

46 0

Paweł Jasienica

Data urodzenia: 10. Listopad 1909
Data zgonu: 19. Sierpień 1970

Reklama

Paweł Jasienica, właściwie Leon Lech Beynar – polski historyk, pisarz historyczny, eseista i publicysta „Tygodnika Powszechnego”.

Autor cyklu esejów historycznych Polska Piastów , Polska Jagiellonów , Rzeczpospolita Obojga Narodów , w którym przedstawił własną i publicystyczną koncepcję filozofii historii Polski, wyłożoną wcześniej w Myślach o dawnej Polsce ; cykl ten, poświęcony dziejom przedrozbiorowym, zyskał wielką popularność. Sam Jasienica o cyklu esejów pisał: „Książki, które piszę, nie roszczą sobie żadnych pretensji do rangi dzieł naukowych, nie są podręcznikami ani popularyzacją nauki. To są zwyczajne eseje. [...] Esejowi przysługują te same prawa, którymi się cieszy dramat, poezja czy powieść”.

Cytaty Paweł Jasienica

„Naprawdę niełatwo wskazać w dziejach europejskich drugi przykład takiej pomyłki i takiego prymitywizmu myślenia politycznego. Uganiać się za krymskimi mirażami, grozić sprzymierzeńcowi wojną o odległe Podole i wykazywać całkowitą obojętność wobec losów pobrzeży dolnego Niemna, głównej rzeki litewskiej!“

— Paweł Jasienica, książka Polska Jagiellonów
Polska Jagiellonów, Opis: o XV-wiecznej polityce litewskiej wobec przymorza bałtyckiego. Źródło: s. 192.

Odległy, O obojętności, O myśleniu, O myślach

„Rzeczpospolita Obojga Narodów była tworem jedynym w swoim rodzaju, wspaniałym, twarzą obróconym w przyszłość, lecz trudnym, wymagającym nieustannej, zegarmistrzowskiej troski o wielorakie we wnętrzu jej obracające się kółka, trybiki i całe koła napędowe. Dokonała ogromnej rzeczy, osiągnąwszy równouprawnienie i zgodną już na ogół współpracę Korony i Wielkiego Księstwa, zapewniwszy życiową harmonię pomiędzy katolikami, ewangelikami i prawosławnymi.“

— Paweł Jasienica, książka Rzeczpospolita Obojga Narodów
Rzeczpospolita Obojga Narodów, Srebrny wiek, Część I, Źródło: s. 460.

O przyszłości, O współpracy

Reklama

„Widok złej roboty, partackiego wykonawstwa, demoralizuje ludzi szybko, gruntownie i trwale.“

— Paweł Jasienica, książka Rzeczpospolita Obojga Narodów
Rzeczpospolita Obojga Narodów, Srebrny wiek, Część I, Źródło: s. 348.

O ludziach

„Korona polska dla Jagiełły to była wartość i cena wręcz ogromna. Wielkie Księstwo Litewskie zostało pod względem terytorialnym bardziej czy mniej teoretycznie „przyłączone” do Polski, natomiast ta ostatnia w sposób jak najbardziej rzeczywisty włączyła się do dotychczasowej polityki litewskiej.“

— Paweł Jasienica, książka Polska Jagiellonów
Polska Jagiellonów, Źródło: s. 64.

„Wyliczając przyczyny „upadku Polski” pisze się o anarchii wewnętrznej, o zaborczości sąsiadów, lecz z reguły zapomina się o kontrreformacji. Dzieje się tak dlatego oczywiście, że niemal wszyscy z uporem mówią o „upadku Polski” tylko, podczas gdy klęska spotkała Rzeczpospolitą, organizm wieloplemienny i wielowyznaniowy. Za Stefana I krajowi prawosławni stali wiernie przy królu krakowskim. Przy koronacji Katarzyny II asystował białoruski hierarcha cerkiewny, Jerzy Konisski, będący formalnie obywatelem Rzeczypospolitej, lecz duchowo poddanym Kremla. Nie sposób, niestety, nazywać go zdrajcą.“

— Paweł Jasienica, książka Rzeczpospolita Obojga Narodów
Rzeczpospolita Obojga Narodów, Dzieje agonii, Część III, Źródło: s. 262–263.

O zapominaniu

„Samo liberum veto nie wynikało ze zbiorowego obłędu ani z wrodzonego instynktu anarchicznego. Było logicznym, tak! zupełnie logicznym ukoronowaniem ustroju, gwarancją jego bytu. Skoro państwo przemienione zostało w rzeszę samodzielnych domen magnackich, to zasada głosowania większością stała się nie do przyjęcia. Magnat – dajmy na to wielkopolski – natychmiast utraciłby swą przez antenatów uzyskaną pozycję, gdyby musiał podporządkować się prawu uchwalonemu przez Małopolan i Litwinów. Dla niego liberum veto było naprawdę „źrenicą wolności”, pojmowanej jako faktyczna suwerenność.“

— Paweł Jasienica, książka Rzeczpospolita Obojga Narodów
Rzeczpospolita Obojga Narodów, Dzieje agonii, Część III, Źródło: s. 199.

O wolności

„Armię buduje się przez stulecia.“

— Paweł Jasienica

„Ognie zapału nie mogą trwać wiecznie.“

— Paweł Jasienica

„Despotyzmy z reguły wykrzykują o własnych krzywdach, wydaje im się podejrzane, że inaczej myślący korzystają z przywileju oddychania świeżym powietrzem i chodzenia na dwóch nogach. Prawidła zdrowego rozsądku nie obowiązują w Ciemnogrodach.“

— Paweł Jasienica, książka Rzeczpospolita Obojga Narodów
Rzeczpospolita Obojga Narodów, Dzieje agonii, Część III, Źródło: s. 269–270.

Myślący

„Już dość dawno temu powiedziano, że najbardziej liberalna republika dzisiejsza wydałaby się ludziom ówczesnym strasznym domem niewoli, że stary porządek był po prostu naszpikowany niepojętymi dla nas wolnościami.“

— Paweł Jasienica
Rozważania o wojnie domowej

O domu, O wolności

Help us translate English quotes

Discover interesting quotes and translate them.

Start translating

„Wbrew argumentom wysuwanym przez świetnych nieraz pisarzy nie zamierzam przyłączać się do obozu przeciwników Wielkiej Rewolucji. Usiłuję tylko od tego, co w niej było naprawdę wielkie, oddzielić straszne skutki zarozumiałej tępoty, przystrojonej w kostium wizjonerstwa.“

— Paweł Jasienica
Rozważania o wojnie domowej, Źródło: wyd. Warszawa 2008

„Dziwnie łatwo przychodzi ideologom odkrywanie rozmaitych praw historii, które z reguły posiadają pewną cechę wspólną. Żądają mianowicie władzy absolutnej dla swych odkrywców. Na szczęście istnieją jednak, ustalone w drodze nie podlegającego zakwestionowaniu doświadczenia, tak zwane prawa przyrody.“

— Paweł Jasienica
Rozważania o wojnie domowej, Źródło: wyd. Kraków 1989, s. 85

O szczęściu, O historii

„Rzeczpospolita wierzyła w uszlachetniającą moc wolności i prawa. Pouczała ją własna historia.“

— Paweł Jasienica, książka Rzeczpospolita Obojga Narodów
Rzeczpospolita Obojga Narodów, Srebrny wiek, Część I, Źródło: s. 44.

O historii, O wolności

„Kościół katolicki bowiem, to nie tylko wiara i dziedzictwo kulturalne, lecz również zwarta organizacja kleru, dążąca do własnych celów politycznych, potęgi materialnej, a nade wszystko do władzy.“

— Paweł Jasienica, książka Polska Piastów
Polska Piastów, Źródło: wyd. Warszawa 1997, s. 50

O wierze

„Król szwedzki dziękował za dobre chęci, obiecywał przyjaźń, zażądał zaś drobiazgu: detronizacji Augusta II.(…) Żądanie detronizacji nie byłoby niedorzecznością, gdyby zamieszkiwali państwo sami magnaci i posesjonaci grubego kalibru. Dla drobiazgu szlacheckiego, dla mieszczanina i chłopa August II nie był jednak kontrahentem, który dobrze zapłacił za wybór, a obiecał dać jeszcze więcej, lecz prawowitym, namaszczonym, ukoronowanym monarchą. Korupcja przeżarła w Rzeczypospolitej same wierzchołki struktury społecznej, co stało niżej, to było ciemne, religijnie sfanatyzowane, przeważnie apatyczne, lecz wcale nie zdradzieckie.“

— Paweł Jasienica, książka Rzeczpospolita Obojga Narodów
Rzeczpospolita Obojga Narodów, Dzieje agonii, Część III, Źródło: s. 52–53.

O przyjaźni

„Karawan wielkiego mistrza Krzyżaków wygrał wyścig z historią Polski.“

— Paweł Jasienica, książka Polska Jagiellonów
Polska Jagiellonów, Opis: o powolnym marszu armii Jagiełły na Malbork po bitwie pod Grunwaldem. Źródło: s. 111.

O historii

„Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Etiam egestas wisi a erat. Morbi imperdiet, mauris ac auctor dictum.“

Następujące 16 cytatów...

Dzisiejsze rocznice

Podobni autorzy

Paweł Jasienica cytaty