Cytaty z książki
Dawny ustrój i rewolucja

Name: Dawny ustrój i rewolucja
Author: Alexis de Tocqueville

Dawny ustrój i rewolucja – dzieło Alexisa de Tocqueville’a wydane w roku 1856 analizujące społeczeństwo francuskie przed rewolucją i badające jej przyczyny.

„Jedna część tej filozofii zawiera wszystkie nowe lub odnowione opinie, dotyczące położenia społeczeństwa, zasad prawodawstwa cywilnego i politycznego, jak np. naturalna równość ludzi, zniesienie przywilejów kast i klas, najwyższowładztwo ludu, wszechwładstwo potęgi państwowej, jednostajność praw. Wszystkie te doktryny nie są tylko przyczynami Rewolucyi francuskiej; stanowią one jej istotę, jej dzieło trwałe i istotne. Inna część doktryn XVIII st. uderza, ze szczególną zaciętością na kościół: na duchowieństwo, hierarchię, instytucye, dogmaty, zmierzając ku ostatecznemu zniesieniu chrześcijaństwa. Lecz ta część literatury XVIII w., zawdzięczająca istnienie swoje nadużyciom, które zniosła Rewolucya, znikła z nią razem. Chrześcijaństwo rozbudziło tę nienawiść przeciw sobie, nie jako instytucya religijna, lecz jako instytucya polityczna; nie dlatego, że księża chcieli rządzić rzeczami tamtego świata, lecz dlatego, że w tym byli właścicielami, panami, rządcami, że odbierali dziesięcinę; nie dlatego, że kościół nie mógłby znaleźć miejsca w nowem społeczeństwie, zbudowanem Rewolucyą, lecz dla tego, że zajmował najpotężniejsze i uprzywilijowane położenie w tem, które ona musiała zburzyć.“

— Alexis de Tocqueville, książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja

„Jak długo trwa zagrożenie, ma się do czynienia tylko z przeciwnikami, których można pokonać, lecz po zwycięstwie zaczyna się mieć do czynienia z samym sobą, ze swoją gnuśnością, ze swoją pychą, z zawodnym poczuciem pewności, jakie daje zwycięstwo, a wtedy łatwo o klęskę.“

— Alexis de Tocqueville, książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja, Wspomnienia

„Ze swej strony żywię odrazę do owych absolutnych systemów, które uzależniają wszystkie historyczne wydarzenia od wielkich przyczyn sprawczych powiązanych ze sobą w fatalistyczny łańcuch, które – by tak rzecz – wykluczają człowieka z historii ludzkiego rodzaju. Znajduję, że są ciasne mimo ich rzekomej wielkości i fałszywe po pozorami matematycznych prawd. Choć nie spodoba się to twórcom, którzy wymyślili te wzniosłe teorie, by sycić własną próżność i ułatwić sobie pracę, jestem przekonany, że wielu ważnych faktów historycznych nie da się wytłumaczyć inaczej jak przypadkowymi okolicznościami i że wiele innych pozostanie niewytłumaczalnymi, że wreszcie przypadek – czy raczej kombinacja przyczyn wtórnych, która tym mianem określamy nie potrafiąc ich rozwikłać – liczy się bardzo w tym, co oglądamy w teatrze świata.“

— Alexis de Tocqueville, książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja, Wspomnienia

„Poezję spotykamy w tym życiu jedynie przypadkiem, zaś egzystencją jest li tylko nikczemna proza.“

— Alexis de Tocqueville, książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja, Listy

„(…) tak w zamieszkach jak i powieściach najtrudniej wymyślić zakończenie.“

— Alexis de Tocqueville, książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja, Wspomnienia

„Nigdy nie dość powtarzać, że nie istnieje nic bardziej obfitującego we wspaniałe rezultaty niż sztuka wolności i że jednocześnie nie ma nic trudniejszego niż uczenie się jej […] Wolność rodzi się zwykle wśród burz, utrwala z trudem wśród waśni, a swe dobrodziejstwa pozwala ocenić dopiero wtedy, gdy się zestarzeje.“

— Alexis de Tocqueville, książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja
Źródło: „Konstytucja wolności”, Wydawnictwo Naukowe PWN SA, 2006, s.65

„Naszych współczesnych ustawicznie zżerają dwie namiętności: potrzeba, by ktoś prowadził ich za rękę, oraz pragnienie zachowania wolności.“

— Alexis de Tocqueville, książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja
Źródło: „Etnografia polska”, Tomy 46–47, Instytut Historii Kultury Materialnej, 2002, s.9.

„Społeczeństwa demokratyczne, które zagwarantowały obywatelom wolność polityczną powiększając jednocześnie despotyzm administracyjny, reprezentują bardzo osobliwy sposób myślenia. Uważa się tam, że obywatelom nie można powierzyć drobnych spraw, do których wystarcza zdrowy rozsądek, natomiast powierza się im wielkie prerogatywy w dziedzinie rządzenia państwem. Są oni na zmianę zabawką w ręku władzy lub jej zwierzchnikami, są czymś więcej niż królowie i czymś mniej niż ludzie zarazem. Wypróbowawszy wszystkie możliwe systemy wyborcze i nie znalazłszy żadnego, który by im odpowiadał, społeczeństwa takie, zdumione, ciągle nie ustają w poszukiwaniach, tak jakby zło nie wynikało z samej konstytucji kraju, lecz z systemu wyborczego. Trudno zresztą zrozumieć, w jaki sposób ludzie, którzy wyrzekli się rządzenia samymi sobą, mogliby dokonać właściwego wyboru tych, którzy mają nimi rządzić. Trudno uwierzyć, by głosowanie zniewolonych ludzi mogło kiedykolwiek powołać rząd liberalny, silny i mądry.“

— Alexis de Tocqueville, książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja, O demokracji w Ameryce

„Przypisuje mi się różne pasje, podczas gdy mam jedynie poglądy, a pasję mam raczej tylko jedną: umiłowanie wolności i godności ludzkiej.“

— Alexis de Tocqueville, książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja, Listy

„Dość szybko skonstatowałem, że w polityce, a może i we wszystkim, żywość odbieranych wrażeń nie zależy od doniosłości wywołującego je faktu, lecz od jego częstotliwości.“

— Alexis de Tocqueville, książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja, Wspomnienia

Help us translate English quotes

Discover interesting quotes and translate them.

Start translating

„Obcowałem z ludźmi pióra, którzy opisywali historię nie mieszając się do polityki i z politykami, którzy zajmowali się wyłącznie tworzeniem wydarzeń, bez zamiaru ich opisywania. Uderzało mnie zawsze, że ci pierwsi dopatrywali się wszędzie przyczyn ogólnych, a ci drudzy żyjąc w plątaninie codziennych faktów – skłonni byli sobie wyobrazić, że wszystko należy przypisywać drobnym incydentom i że światem poruszają takie same małe sprężynki, jakie naciskają oni swymi rękami. Sądzę, że w błędzie są jedni i drudzy.“

— Alexis de Tocqueville, książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja, Wspomnienia

„Stworzyłem sobie ideę wolności umiarkowanej, statecznej i powściąganej wierzeniami, obyczajami i prawami, zachwyciłem się powabami tej wolności i stała się ona namiętnością mojego życia“

— Alexis de Tocqueville, książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja, Wspomnienia

„Główną i prawdziwą przyczyną rewolucji jest obrzydliwy duch, ożywiający rząd przez całe to długie panowanie; duch oszustwa, podłości i korupcji, który osłabił i upodlił klasę średnią, pozbawił ją wszelkiej myśli politycznej, natchnął ją egoizmem tak nieinteligentnym, że ostatecznie całkowicie oderwała się od ludu, z którego się wywodzi, i pozostawiła go na pastwę rad tych wszystkich ludzi, którzy pod pretekstem przyjścia mu z pomocą w samotności, w jakiej go pozostawiono, napchali mu głowę fałszywymi ideami. Oto główna i głęboka przyczyna, cała reszta to przypadki.“

— Alexis de Tocqueville, książka Dawny ustrój i rewolucja

o Rewolucji lutowej 1848.
Dawny ustrój i rewolucja, Listy

„Przyczyną naszej choroby są raczej fałszywe pojęcia z zakresu ekonomii politycznej niż polityki w ścisłym tego słowa znaczeniu.“

— Alexis de Tocqueville, książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja, Listy

„Mało było na tym świecie religii równie szkodliwych dla ludzi jak religia Mahometa.“

— Alexis de Tocqueville, książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja, Listy

„Dzisiaj natomiast, gdy prawo własności jawi się jako ostatnia już pozostałość po zburzonym świecie arystokratycznym, gdy wznosi się ono samotnie jako odosobniony przywilej pośród zrównanego społeczeństwa i nie pozostaje osłonięte przez liczne inne prawa, łatwiej podważalne, bardziej znienawidzone, dziś więc zagraża mu większe niebezpieczeństwo.“

— Alexis de Tocqueville, książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja, Wspomnienia

„Wiele lat trzeba przeżyć wśród stronnictw, wewnątrz tego wirowiska, w jakim się poruszają, ażeby pojąć, do jakie stopnia ludzie tam się wzajemnie popychają poza swe własne zamierzenia jak los tego świata postępuje skutkiem czynów, lecz często wbrew pragnieniom wszystkich, co go współtworzą, podobny w tym latawcowi poruszanemu przeciwstawnymi działaniami linki i wiatru.“

— Alexis de Tocqueville, książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja, Wspomnienia

„(…) tak zwykle bywa, że nabiera się we dobrego przekonania o bystrości osoby, przed którą się we własnym przekonaniu błyskotliwie mówiło.“

— Alexis de Tocqueville, książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja, Wspomnienia

„Jeśli chrześcijaństwo rzeczywiście ma zniknąć, jak twierdzi wielu, czeka nas to, co przed jego pojawieniem zdarzyło się już starożytnym, długotrwały upadek moralny, występna i niespokojna starość, po której ostatecznie, nie wiem skąd i jak, przyjdzie kolejna odnowa.“

— Alexis de Tocqueville, książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja, Listy

„Wydawało mi się czasem, że jeśli społeczeństwa różnią się obyczajami, to moralność polityków jest wszędzie taka sama.“

— Alexis de Tocqueville, książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja, Wspomnienia

„Lorem ipsum dolor sit amet, consectetuer adipiscing elit. Etiam egestas wisi a erat. Morbi imperdiet, mauris ac auctor dictum.“

Następujące 16 cytatów...

Podobni autorzy

Alexis de Tocqueville40

francuski myśliciel i polityk 1805 - 1859

Juliusz Verne21

francuski pisarz

Alfred de Musset40

poeta i pisarz francuski

Anatole France52

powieściopisarz i krytyk francuski

Napoleon Bonaparte142

cesarz Francuzów

Lew Tołstoj120

pisarz rosyjski

Ralph Waldo Emerson72

filozof amerykański

Vincent van Gogh28

holenderski malarz

Frédéric Bastiat46

francuski ekonomista

Georges Clemenceau17

francuski pisarz, lekarz i polityk