Cytaty na temat rozum

„Piegi znakomicie działają na rozum i chronią od kataru.”

„Przed miłością ratuje nas nie tyle rozum, co nawał zajęć. Aby miłość była pełna, potrzeba przede wszystkim wiele czasu. Wszyscy dawni kochankowie – Werter, Romeo, Tristan – mieli go pod dostatkiem.”

„Ani niemowlęta, ani dzieci, ani chorzy umysłowo nie lękają się śmierci, więc najbardziej haniebnym jest, gdy rozum nie zapewnia takiego spokoju, jaki daje brak rozumu.”

„Rozum jest wzrokiem duszy.”

„Serce ma swoje racje, których rozum nie zna.”

„Rozum jest naszym przewodnikiem, często jednak pierwszy nas zdradza.”

„Jeśli chodzi o moją pracę, naraziłem dla niej życie, a rozum mój załamał się.”

„Ci, co tylko wolą są posłuszni, rozum ich zaś jest przeciwny, są w zakonie jedną tylko nogą.”

„Nie dlatego wyrzuca się dziesięć przykazań na złom, iż jest to rozsądne, ale dlatego, że rozum sam z siebie nie daje człowiekowi siły do ich zachowania. Z tego powodu rozum potrzebuje Boga, a Bóg rozumu.”

„Rozum błyszczy mocniej niż łysina.”

„Człowiek został stworzony, by wątpić w siebie, ale nie w prawdę; ten porządek rzeczy został dziś postawiony na głowie. Człowiek domaga się uznania dla tej części siebie, dla której nie powinien się spodziewać poklasku – a mianowicie własnego ja. Wątpi natomiast w tą część, w którą wątpić nigdy nie powinien – czyli w Boski Rozum.”

„Na kogo można liczyć, aby uratować nasz Kościół? Nie na naszych biskupów, naszych kapłanów ani członków zakonów. To wasze zadanie, ludu wiernego! Pan Bóg dał wam rozum, oczy i uszy, abyście uratowali Kościół. Wasza misja to pilnować, aby wasi kapłani zachowywali się jak kapłani, biskupi jak biskupi, a zakonnicy jak zakonnicy!”

„Prawdziwe dzieje Jezusa to prawdopodobnie dzieje sprawiedliwego człowieka, który potępił grzechy faryzeuszów i którego faryzeusze skazali na śmierć. Potem zrobiono zeń proroka, a po trzech stuleciach – boga: oto jak działa ludzki rozum.”

„Nie umiem wymienić rozkoszy większej i ostrzejszej niż rozkosz płciowa ani takiej, która więcej rozum miesza.”

„W afektach rozum gra drugie skrzypce.”

„Opinie ostatecznie są kształtowane przez uczucia, nie rozum.”

„Wszystko, czym jestem, to rozum i natura.”

„Na niedolę ateisty
Zmysły i rozum dałeś mu, Boże,
A on Cię nijak – pojąć nie może!”

„Człowiek ma rozum i rękę.”

„Nie oko i ręka zawierają małżeństwo, lecz rozum i serce. Choć ważną jest rzeczą żenić się z miłości, ważniejszą jeszcze w małżeństwie miłość utrzymać.”

„Miej nawet mały rozum, ale swój.”

„By rozum był przy młodości:
Nigdy takiej obfitości
Pereł morze i ziemia złota nie urodzi,
Żeby tego nie mieli tym dostawać młodzi.”

„Nie obcowanie z pięknymi chłopcami i kobietami czynią życie przyjemnym, ale trzeźwy rozum, dociekający przyczyn wszelkiego wyboru i unikania.”

„Kolana, a nie rozum albo pióro, dają owoc w pracy, kazaniach, książkach.”

„Jednakże mądrzy ludzie w tym właśnie celu mają rozum, żeby się nim posługiwać w podobnie skomplikowanych przypadkach.”

„Miłość nie znosi rozważań. Rozum zmienia miłość w umowę.”

„Są tacy, co mają rozum, a są tacy, co go nie mają, i już.”

„Wiara i rozum są jak dwa skrzydła, na których duch ludzki unosi się ku kontemplacji prawdy.”

„Okresy ubiegłe od zaczęcia cywilizacji stanowią zaledwie cząstkę zarówno przeszłego istnienia człowieka, jak i wieków nadchodzących. Rozprzężenie społeczne musi zakończyć zawód, dla którego posiadanie jest kresem i celem, gdyż zawód taki nosi w sobie pierwiastki samorozkładu. Demokracya w rządzie, braterstwo w społeczeństwie, równość w prawach i przywilejach, nauczanie powszechne, z góry zapowiadają następny, wyższy poziom społeczny, ku któremu doświadczenie, rozum i wiedza stale dążą. Będzie on odrodzeniem się, lecz w formie wyższej wolności, równości i braterstwa starych rodów.”

„Wielu mniema i głosi, że miłość odbiera rozum i ludzi jakoby w głupców zamienia. Zdaje mi się, że to mniemanie jest mylne.”

„(…) życie ludzkie wymaga przede wszystkim umiejętności rachunku i liczby; utrzymujemy się przy życiu dzięki liczbie i umiejętności rachunku; one to bowiem ratują śmiertelnych (od zagłady). (…) to rozum zawsze steruje ludźmi i ratuje ich (od zagłady). Człowiekowi dana jest umiejętność rachunku, a jest to rozum boski; bowiem rozum ludzki zrodził się z rozumu boskiego i on to daje każdemu człowiekowi środki do życia i odżywiania się. We wszystkich umiejętnościach zaś ujawnia się rozum boski, ucząc ludzi wszystkiego, co czynić trzeba dla wygody oraz pożytku. Bowiem nie człowiek wynalazł umiejętności, lecz bóg.”

„Bo rozum mówi – przestań! Rozsądek mówi – nie!
A serce robi to, co samo chce…
Trudno – jak człowiek zakochany,
To chodzi jak pijany
I nie poradzisz nic.”

„Czymkolwiek się rozum twój uwichła, tak iż prawdy jaśnie obaczyć nie możesz, omamienia się tam obawiaj i niczemu nie wierz, jedno co jasną i jawną prawdą być wyrozumiesz.
Wiara prawdziwa jest istota rzeczy spodziewanych i ukazanie niewidomych, a ta jest, gdy tak wierzysz, jako się w sobie rzeczy mają. Ale jeśli ludzkimi wymysły omamiony sam nie wiesz, co wierzysz, i nie tak jest, jako wierzysz, fantasmę masz rzeczy zmyślonych, nie istotę spodziewanych ani ukazanie niewidomych.”

„Im mniejszy rozum, tym większa zarozumiałość.”

„Z iluż to szaleństw rodzą się arcydzieła, a proszę mi pokazać, aby jedno rozum wystrugał??”

„Oszukując głupców, mścimy się za swój własny rozum.”

„Człowiek kompletny powinien mieć w porządku trzy rzeczy: serce, rozum i kieszeń. Kieszeń na to, aby mógł wykonać to, co mu nakazuje serce i rozum.”

„Kupiec musi także, (…), badać handlowe interesy i szukać, i znaleźć, gdyż dowód na bystry umysł zawiera się w znajdywaniu, (…) Poszukiwać trzeba interesów zdatnych i odpowiednich do warunków miejsca i osoby, i twoich możliwości, i do interesów, które zręcznie można urzeczywistnić. I tacy osiągną świetną pozycję, nie jak ci liczni, którzy mają intelekt i rozum, lecz ten wzlata bez żadnej stałości.(…) nie należy badać w nieskończoność, ponieważ to szkodzi.”

„Podczas jednego z posiedzeń Międzynarodowej Rady Państwowego Muzeum w Oświęcimiu przeprowadziliśmy na terenie byłego obozu Auschwitz-Birkenau wizytację mającą na celu ustalenie sposobów konserwacji zachowanych tam obiektów. Podczas tej czynności dwóch żydowskich działaczy rozejrzało się wokół, jakby czegoś wypatrując. W pewnym momencie powiedzieli, że na wieży jednego z kościołów w Oświęcimiu widzą krzyż. Wkrótce pojawiła się z ich strony sugestia, że najlepszym sprawdzianem dobrej woli chrześcijańskich uczestników dialogu będzie wyeliminowanie wszystkich krzyży z krajobrazu wokół Auschwitz-Birkenau. (…) Oczywiście z wież kościołów w Oświęcimiu też! Na początku nie dowierzałem własnym uszom. W najlepszym przypadku traktowałem to jako ponury żart. Ale żeby upewnić się, czy mój słuch i rozum działają, zaproponowałem obu rozmówcom wejście na wieżyczkę nad bramą wejściową do Birkenau, skąd rozciąga się panorama obozu i okolicy. Wszedłszy na górę, wskazałem dłonią krzyż nad kościołem i zapytałem, czy chodzi im o jego usunięcie. Potwierdzili i zacytowali znaną formułę religii Holocaustu: „Niebo nad Auschwitz musi być puste!”. W ich ustach odżył stary postulat ateistów: cmentarz, jakim jest Auschwitz, musi być wolny od znaków religijnych, a sprzymierzeńcem w dziele usuwania krzyży powinien być Kościół. Nadmienię, że – niestety – nie zabrakło w polskim Kościele osób, duchownych i świeckich, którym ta rola odpowiadała.”

„Kogo Bóg chce zgubić, temu rozum odbiera.”

„(…) ten smak jest dobry, który zgodny jest z regułami, jakie zostały przez rozum na zawsze ustalone dla pewnego rodzaju rzeczy.”

„Odzyskaj rozum klecho: twój Jezus nie jest więcej wart od Mahometa, Mahomet od Mojżesza, a wszyscy trzej nie są lepsi od Konfucjusza, który przynajmniej wskazał kilka dobrych zasad podczas gdy tamci tylko gadali od rzeczy. Na ogół jednak wszyscy ci ludzie to zwykli oszuści; kpił z nich filozof, uwierzył w nich motłoch, a sprawiedliwość powinna była kazać ich powiesić.”

„Ujrzeć dno życia – to nie jest najstraszniejsze. Najstraszniejsze jest, gdy owo dno staje się własnością człowieka, gdy miara jego moralności zapożyczana jest z łagrowego doświadczenia, kiedy zastosowanie w waszym życiu znajduje moralność błatniaków. Gdy rozum człowieka stara się nie tylko usprawiedliwić owe łagrowe uczucia, ale też im służyć.”

„Instynkt wie – co, rozum – gdzie, jak i kiedy. O reszcie decydują – czas i miejsce akcji.”

„Rozum zaprzyjaźnił się z sercem. Jeden problem mniej, powiedziała wątroba.”

„Protekcja unosi wyżej, niż rozum sięga.”

„Jestem zupełnie rozbity. Rozum ludzki padł ofiarą największego oszustwa w dziejach. Ulica warszawska uczciła Bieruta jak bohatera narodowego. Masy potrzebują bohatera. Mianowali nim Bieruta, dlatego że umarł w Moskwie na przekór kultowi Stalina, na przekór obaleniu kultu Stalina, na przekór rezerwie, z jaką rozpoczęto uroczystości, względnie na przekór spodziewanej ogólnie rezerwie. Pogrzeb odbył się z generalską paradą. Masy zachwycone.”

„Kobiety tylko dlatego tak się stroją, że oko mężczyzny jest lepiej rozwinięte niż jego rozum.”

„Bo ten, kto sądzi, iż sam posiadł mądrość, język i rozum, innym niedosięgłe bliżej poznany – okaże się pusty.”

„Teraz, dziecko moje – dam ci jedną, jedyna radę, którą staraj się zapamiętać… Znasz tę naszą wiśnię, co zwiesza się przez parkan na ulicę?… Kto w Boga wierzy, obrywa ją nie tylko z owoców dojrzałych i niedojrzałych, ale nawet z kwiatów, liści i gałęzi… Otóż, kochanko, tobie grozi to samo… – Mnie, tatku? – Tak. Ludzie z każdym człowiekiem postępują tak samo: zabierają mu pieniądze, czas, pracę, piękność, rozum, serce, nawet dobre imię… Wszystko mu zabiorą, jeżeli nie obroni go własny egoizm… Dlatego umiarkowany egoizm jest siłą dobroczynną, parkanem dla wiśni… (…) PAMIĘTAJ, ABY ŚWIAT NIE OBDARŁ I NIE POŁAMAŁ CIĘ TAK, JAK ULICZNICY NASZĄ WISIENKĘ…”

„Mówienie o winie tam gdzie nie ma odpowiedzialności jest zamachem na rozum i moralność.”

„Jeśli ktoś postawi sobie zadanie zbadania wszystkich prawd, do których poznania rozum ludzki jest zdolny – a wydaje mi się, że to raz w życiu każdy musi uczynić, kto myśli poważnie nad tym, jak dojść do mądrości – ten zaiste za pomocą danych prawideł stwierdzi, że niczego nie można poznać pierwej od intelektu.”

„To nie jest błąd polityczny. To jest odejście od rozumu. To jest bicie się z koniem, gdzie koniem jest rozum.”

„Słuszność i rozum zabraniają państwu być ateistycznym lub, co by na jedno wyszło, być odnośnie do wszystkich wyznań, jak to mówią, jednakowo usposobionym i wszystkim, bez różnicy, przyznawać jednakowe prawa. Skoro żyjąc w społeczeństwie konieczną jest rzeczą wyznawać jakąś religię, to trzeba wyznawać te, która jedynie jest prawdziwa i którą przynajmniej w krajach katolickich rozpoznaje się bez trudu po wybitnych znamionach prawdy. Zwierzchnicy państw tę religię powinni zachowywać i bronić, jeżeli pragną - co zresztą jest ich obowiązkiem - służyć mądrze i pożytecznie sprawom społeczeństwa.”

„Rozum pęta tych, którzy są w drodze, chłopcze.
Zerwij te więzy, a droga się otworzy, chłopcze.”

„Nasze serca zostały stworzone jako sejfy – by przechowywały tajemnice. Ich zamkiem jest rozum, natomiast kluczem siła woli. Nikt nie może włamać się i ukraść ich kosztowności, jeśli zamek i klucz nie zostały uszkodzone.”

„Jedyny cel, jaki może wytknąć sobie rozum, wyznacza stan ciała ze względu na właściwą mu konieczność oczyszczenia.”

„Ludzie trawią życie w ignorancji, nie zdając sobie sprawy, ze fizyczny kształt naszych doznań nie ma nic wspólnego z prawdą i że zmysły zwodzą nas na każdym kroku. Do Prawdy zbliża nas wyłącznie rozum przestrzegający zasady logiki.”

„Ten, kto o dobro ani zło nie stoi,
o wiedzę nie dba ni o rozum lepszy,
kto brzuch swój tylko pragnie zaspokoić
– całkiem podobny jest do łysych wieprzy.”

„Największą wartością człowieka jest rozum. Należy służyć rozumowi, a nie człowieczeństwu. Człowieczeństwo pozbawione rozumu niewiele znaczy, choć jako zjawisko jest dość rozpowszechnione i nawet wzruszające.”

„Sprawiedliwość, rozum i poczucie ludzkiej godności domagają się usilnie zaprzestania współzawodnictwa w rozbudowie potencjału wojennego, równoczesnej redukcji uzbrojenia poszczególnych państw, zakazu używania broni atomowej i wreszcie dokonania przez wszystkich odpowiedniego rozbrojenia na podstawie układów, z zachowaniem skutecznych gwarancji wzajemnych.”

„Czymże jest przesławny rozum w swej wszechstronności, nieomylności, bogactwie, bystrości i pewności siebie? Bałwanem, któremu krzykliwy zabobon nierozumu przypisuje boskie przymioty.”

„Jeśli, przeciwnie, natura ludzka jest upadła, to zawodność – choroba inteligencji, którą życie starannie ukrywa, jest pierwszym z największych kalectw człowieka, z czego wynika szereg konsekwencji: skoro rozum nie jest święty i prawy, jest zawodny, to człowiek nigdy nie może być pewny prawdy; skoro nie może nigdy być pewien prawdy, to ta niepewność ma charakter radykalny, tak u jednostki, jaki i wśród zebranych ludzi; skoro ta niepewność jest powodem wątpliwości u każdego poszczególnego człowieka, jak i u ludzi jako całości, to zarówno wszelka afirmacja jak i wszelka negacja czegokolwiek z ich strony jest sprzecznością z samej definicji, gdyż czy to afirmować czy to negować, to nic innego jak stwierdzać pewność samej afirmacji lub jej negacji. Skoro wszystko to są sprzeczności, są to wszystko tezy niepewne, to widać, że już przy tym przypuszczeniu, wszelka dyskusja jest absurdalna i niedorzeczna.”

„Bóg jest nie tylko dobry, życzliwy, łaskawy czy miłosierny. Ma także ciemną stronę. Nasz rozum nie umie znaleźć do niej dostępu. Pozostaje ona misterium. Byłoby błędem obarczanie tylko człowieka odpowiedzialnością za zło.”

„bądź odważny, gdy rozum zawodzi, bądź odważny
w ostatecznym rachunku jedynie to się liczy.”

„Umiej dobrze wybierać – wymaga to dobrego smaku i trafności sądu. Nie wystarcza po temu ani nauka, ani rozum.”

„W GKS zapaliła się na razie stodoła, a nie chałupa. Trzeba ugasić w niej pożar. Ja się pytam, czy Lenczykowi nagle odebrało rozum. Ci, którzy uważają, że Lenczyk podejmuje złe decyzje, prawdopodobnie sądzą, że płonie już chałupa i trzeba zmienić strażaka do gaszenia. Jeśli drużyna miała walczyć o mistrzostwo Polski, to należało ją solidnie wzmocnić.”

„Był taki czas, gdy życie ludzi było nieuporządkowane, zwierzęco dzikie, poddane panowaniu siły; nie było wtedy żadnej nagrody dla dobrych ani żadnej kary dla złych.
Dopiero później, jak przypuszczam, ludzie ustanowili prawa karzące; chodziło im o to, żeby Prawo stało się tyranem ujarzmiającym zuchwałość, by karany był, ktokolwiek popełnił przestępstwo. A kiedy już prawa zabraniały ludziom popełniania jawnych gwałtów, ludzie czynili zło po kryjomu. Wtedy dopiero jakiś przebiegły i mądry mąż wpadł na myśl, że trzeba wynaleźć lęk przed bogami, aby istniało coś, co odstrasza złych wtedy, gdy czynią, mówią lub zamyślają coś po kryjomu. Rozumując tak wymyślił bóstwo, mówiąc: „Istnieje dziwny duch (daimon), wiecznym cieszący się życiem, słyszy on, widzi i czuje rozumną myślą, na wszystko baczną, boską naturę mając, co wszelkie ludzkie słowo posłyszy zaraz i będzie mogło dojrzeć wszelakie czyny; a choćbyś zło ukradkiem zamyślał jakie, zostanie to zauważone przez bogów, bo rozum czujny posiadają.””

„Miłość wysoko wspiąć się może, wyżej niż człowiek żyje, i rozum jej nie zmoże.”

„To jeden z paradoksów starości (…). – masz słabszego fiuta, ale mocniejszy rozum.”

„Z punktu widzenia intelektualistów polskiego Kościoła, do których należał np. ojciec Bocheński, już Kartezjusz był psujem. Kartezjusz zepsuł filozofię! Zepsuł, bo ufundował autonomiczny rozum, tę największą hybris nowoczesności. Zgrzeszył śmiertelnym grzechem pychy.”

„Siła miłości – westchnął teatralnie. – Kiedy przemawia uczucie, milknie rozum.”

„Nie wiem, ile wytworzyliśmy niedorzecznych kodeksów postępowania i bezsensownych wierzeń religijnych; nie wiem też, jakim sposobem wryły się tak głęboko we wszystkich krajach świata w umysł człowieka; warto jednak zaznaczyć, że wierzenie wpajane w pierwszych latach życia, gdy mózg jest wrażliwy, staje się niemal instynktem; a zasadniczą cechą instynktu jest to, że się go słucha niezależnie od tego, co mówi rozum.”

„Najcenniejszym przysmakiem dla wybrednych moralistów jest piękne i wonne ciało głupiej kobiety. Rozum, według nich, to gorycz w tym najsłodszym z owoców ziemi.”

„Kiedy rozum śpi, budzą się potwory.”

„Nic na świecie nie jest tak sprawiedliwie rozdzielone jak rozum: każdy wierzy, że otrzymał go wystarczającą ilość.”

„Można śmiało stwierdzić, że wszelka popularna teologia gustuje niejako w absurdzie i w sprzecznościach. Gdyby teologia nie przekraczała granic rozumu i zdrowego rozsądku, jej doktryny wydawałyby się nazbyt łatwe i powszechne. Z konieczności wzbudzać trzeba zdumienie, otaczać się tajemnicą, zabiegać o niejasność i mrok i dostarczyć podstawy zasłudze tych wiernych wyznawców, którzy szukają sposobności, aby poskromić buntowniczy swój rozum przy pomocy wiary w najbardziej niezrozumiałe sofizmaty.”

„Rozum to jest największa k… a diabelska; z natury swojej i sposobu bycia jest szkodliwą k… ą; jest prostytutką, prawdziwą k… ą diabelską, k… ą zeżartą przez świerzb i trąd, którą powinno się zdeptać nogami i zniszczyć ją i jej mądrość. Rzuć jej w twarz plugastwo, aby ją oszpecić. Rozum jest utopiony i powinien być utopiony w Chrzcie… Zasługiwałby na to, ohydny, aby go wyrzucono w najbrudniejszy kąt domu, do wychodka.”

„Już się ma pod koniec starożytnemu światu – wszystko, co w nim żyło, psuje się, rozprzęga i szaleje – bogi i ludzie szaleją… Fatum jedno spokojne, niewzruszone, rozum nieubłagany świata, patrzy z wysoka na wiry ziemi i nieba.”

„Rozum musi się nauczyć gotowości słuchania tego, czego można się nauczyć z wielkich religijnych przekazów ludzkości. Jeśli nauka w pełni się wyemancypuje i to odrzuci, stanie się siłą niszczącą. Nauka i wiara, rozum i religia są powołane do wzajemnego oczyszczania się i uzdrawiania, nawzajem się potrzebują i muszą to wzajemnie uznać.”

„Gdy dusza moja doznawała zewsząd udręczeń, wówczas powoli z jej widnokręgu usunął się Bóg. Zostałam w takich ciemnościach, gdzie żaden ludzki rozum nie może tego odtworzyć. Czułam nad sobą zagniewaną rękę Bożą… Zdawało mi się, że z każdą godziną staczam się w przepaść piekielną… Przed mą duszą stanęły potworne grzechy i zbrodnie, które zdawały się być przeze mnie popełnione…”

„Wierzę w Boga, czytam Pismo Święte – tutaj nie mam żadnych wątpliwości. Ale jestem krytyczny względem tego, co ludzie zrobili z nauczaniem Jezusa, co czasami robi z tym Kościół. Po to mamy rozum i wolną wolę, aby świadomie z tych rzeczy korzystać.”

„On to jeden poznaje swą godność i zaszczytną pozycję, jaką go Stwórca obdarzył, wyposażając go w szlachetność i rozum ponad inne stworzenia i cały świat mu pod nogi poddając. Ze względu na niego Bóg stworzył i świat, i to wszystko, co się na nim znajduje.”

„Rzepliński nie jest już szefem Trybunału, tylko przywódcą opozycji. A jeśli chodzi o Trybunał, to bardzo się cieszę, że pan prezes Rzepliński być może poszedł po rozum do głowy i odwołał posiedzenie Trybunału, które miało zajmować się uchwałami parlamentu.”

„Gdy rozum śpi, budzi się Antoni Macierewicz i jego zespół.”

„Reformatorzy muszą uwierzyć, że warto pójść na znaczne ustępstwa po to, by zachować decentralizację decyzji i władzy, co stanowi podstawową cnotę dawnego indywidualizmu. W świecie agresorów politycy muszą gorliwie chronić niejednolitą materię społeczeństwa, nawet jeśli będzie to oznaczać, że na niektóre nadużycia trzeba będzie przymknąć oko… Stara gwardia prawicy ze swej strony na pewno musi uznać, jeśli ma rozum i kieruje się roztropnością, że obecny system cechuje ewidentna niewydolność i że jego kontynuacja w niezmienionej formie, kiedy połowa świata się rozpada, to po prostu objaw sklerozy.”

„Jeśli każdy ma wierzyć temu, co wyczytał w Piśmie św., a każdy co innego wyczytał, to daremny trud, byśmy coś na pewne o objawieniu wiedzieć mogli, najmądrzej tedy będzie wierzyć tylko w to, co sam rozum mówi, nie oglądając się na objawienie Boże. A to już jest czyste niedowiarstwo. Historja też uczy, że racjonalizm angielski w XVIII w. – deizmem zwany – później przeszczepiony do Francji i do całej Europy, gdzie przemienił się w bezbożność, wyrósł na zasadzie protestanckiej wolności tłumaczenia Pisma św.”

„Panna Hanna Suchocka zamiast sobie wziąć chłopa do łóżka, to go na kolegium powlokła. Kobiecie bez chłopa rozum odbiera.”

„Więcej znaczy odważny rozum aniżeli siła.”

„Myślałem niegdyś, że największym bogactwem i warunkiem do szczęścia jest rozum, a ubóstwem – nędza umysłowa. Teraz powiem z dopełnieniem: największym szczęściem w życiu jest miłość, młodość i rozum. To są oceany – reszta wszystko źródełka!”

„Poseł Niesiołowski przez całe życie robi badania nad muchówkami. Nad tymi muszkami czarnymi. Ja podejrzewam, że one mu rozum wyjadły.”

„Rozum śpi i budzą się demony. Demon jak demon: ma czarny łeb, czerwone rogi, na imię mu RAŚ i straszy w Polsce, choć nie powinien. Bo jeśli coś diablęciu można zarzucić, to raczej lekko wyliniałą sierść i starej daty poglądy. (…) RAŚ nie jest groźny, lecz anachroniczny. Żąda pozostawienia wypracowanych na Śląsku pieniędzy. Czyli otwiera rachunek, który źle się dla Ślązaków skończy, bo zaraz ktoś zacznie wyciągać kasę dla dotowanego górnictwa, a kto inny policzy, ile Ślązacy dołożyli do odbudowy zrujnowanej stolicy. I potem zejdzie na rozliczenia Habsburgów ze śląskimi Piastami i będzie z tego ino chaja”

„Dobrych i niewinnych stworzeń niema na świecie; nie łudźmy się!… Są tylko silni i mniej silni. I niema wśród żywych innej miłości, tylko miłość gatunku, a w niej o to jedynie chodzi, aby słabych zniszczyć lub mocniejszymi uczynić. Jest jedno jedyne, najwyższe prawo życia: Bądź silnym! Uczyń silnym jeden swój organ: zęby, oczy, rozum lub nogi, a będziesz na świecie zwyciężał, dopóki nie spotkasz silniejszego od siebie. Hartowne dzieci puszczy to jedno mają przykazanie, zapisane w swoich organizmach.”

„Znać słabości ludzkie, aby z nich korzystać, swoje własne, aby się ich obawiać – to rozum cały. Reszta to romanse, które bawią, a nie tuczą…”

„Kiedy miałem 20 lat, nazywali mnie brutalnym, po czterdziestce – cynikiem, po sześćdziesiątce stwierdzili, iż postradałem rozum. Obecnie wszyscy milczą. Prawdopodobnie przygotowują odpowiednią wypowiedź na moim pogrzebie.”

„Intuicja to rozum, który się śpieszy.”

„Państwo ma interes w małżeństwach z miłości; w ten sposób bowiem łączy się ubogi młodzieniec z bogatą panną, albo uboga panna wychodzi za bogatego młodzieńca. To wprawia pieniądze w ruch, zapobiega by nie pozostawały w miejscu, powoduje obieg kapitałów. Otóż, dawniej, trzy czwarte małżeństw z miłości zawiązywało się przez taniec. Obecnie spotykają się panny z kawalerami, przelotnie, w salonach wystawy sztuk pięknych, w muzeach, w Operze Komicznej. Rozmawiają z sobą, – bardzo dobrze; ale rozmowa nie wystarcza… Rozum coś znaczy, lecz nie stanie za wszystko.”

„Serce wystrychnie zawsze rozum na dudka.”

„A od kiedy warunkiem życia jest rozum?”