Cytaty na temat niewola (194 cytatów)

„Polskie elity intelektualne końca XIX wieku, zwane niepokornymi wypracowały podstawy programowe najważniejszych do dziś obozów ideowo-politycznych. Pomimo braku własnej państwowości Polacy budowali struktury nowoczesnego narodu, które przekształciły się w struktury wolnego kraju. Ważnym czynnikiem integrującym Polaków był Kościół Katolicki, którego losy wpisywały się w dzieje narodu pozbawionego ojczyzny, walczącego o niepodległość. W przededniu pierwszej wojny światowej staliśmy się zatem narodem zdolnym do samorządzenia, mającym fundamenty pozwalające po ponad stu latach niewoli utworzyć strukturę samodzielnego i wolnego państwa. Marzenia Polaków o wolności wreszcie zaczęły się spełniać (…).”

Piotr Morta (1959)

100. rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości - KS BDOŚ
Źródło: powiatowy.pl, 6 września 2018 http://www.powiatowy.pl/2018/09/100-rocznica-odzyskania-przez-polske-niepodleglosci-ks-bdos/

O ojczyźnie , O wolności , O losie , O wojnie

„Pieniądze, które mamy, są narzędziem wolności. Pieniądze, za którymi się uganiamy – narzędziem niewoli.”

Jean-Jacques Rousseau (1712–1778) szwajcarski filozof, pisarz i pedagog

O pieniądzach , O wolności

„Pomyliliśmy się wszyscy. Oszukali nas. (…) Prawdą jest tylko, że w tym systemie nie może żyć człowiek, który by chciał choćby w najniklejszym stopniu wyrazić jakiś pogląd krytyczny. To najstraszniejsza niewola myśli, jaką znają dzieje.”

Tadeusz Boy-Żeleński (1874–1941) polski pisarz, eseista, tłumacz

w grudniu 1939 r., po podpisaniu oświadczenia pisarzy polskich „witającego przyłączenie Zachodniej Ukrainy do Ukrainy Radzieckiej”, które jednocześnie miało gwarantować lwowskim pisarzom „wolność słowa i nauki oraz walkę z dyskryminacją rasową i narodowościową”.
Źródło: Barbara Winklowa, Boy we Lwowie 1939–1941, Warszawa 1992 http://lwow.home.pl/boy.html.

O myślach , O wolności , O nauce , O walce

„Kościół Katolicki to jedyne, co broni człowieka przed panującą niewolą, jaką jest bycie typowym dzieckiem swoich czasów.”

Gilbert Keith Chesterton (1874–1936) pisarz angielski

Źródło: Idee Ewangelii, Szczecinek 2003, s. 44.

O dzieciach

„W rezultacie przybywa zarówno problemów, jak i urzędów, które coraz więcej kosztują. Do zapewnienia płynności finansowej państwa nie wystarczają już pieniądze z podatków i wyprzedaży majątku, w związku z tym rządy zaczynają sprzedawać w niewolę lichwiarskim międzynarodówkom własnych obywateli. W Polsce na przykład, dług publiczny przekroczył w maju 500 mld złotych. W ubiegłym roku koszty jego obsługi wyniosły 27 mld zł, tzn. 700 zł na mieszkańca. Oznacza to, że statystyczna, pięcioosobowa rodzina musiała tylko z tego tytułu zapłacić lichwiarzom 3500 zł. W tym roku będzie musiała zapłacić już ponad 4 tys., a w przyszłym – prawie 5 tys.… Ci niewolnicy, sprzedani przez własne rządy, muszą po prostu coraz większą część swoich dochodów oddawać swoim prawdziwym panom.”

Stanisław Michalkiewicz (1947) polski pisarz i publicysta

Źródło: Dalsze doskonalenie, tygodnik „Nasza Polska”, 28 czerwca 2006

O pieniądzach , O rodzinie

„Na zewnątrz Moskwa wydaje się jednolitym i silnie zmasowanym narodem, w rzeczywistości jest inaczej: pod całunem niewoli, który nad nią zawisł, wre w tajemnicy sekciarskie życie i przygotowuje materiały do przewrotu, któremu kiedyś olbrzymie państwo ulec musi.”

Maksymilian Jatowt (1827–1895)

Źródło: Błażej Dąbrowski, Wykastrowane archanioły, „Focus Historia” nr 12 (92)/2014 (grudzień), s. 57.

O życiu , O historii , O rzeczywostości

„Kto jest istotnie dyktatorem, ten jest istotnie niewolnikiem, to jest największa niewola i poniżanie się, i schlebianie typom najgorszym. Taki człowiek zgoła nie zaspokaja E swoich pożądań, tylko cierpi niezliczone niedostatki i okazuje się w świetle prawdy biedakiem, jeżeli ktoś umie zobaczyć całą duszę – to człowiek, którego strach dławi całe życie i wciąż go chwyta skurcz i ustawiczna męka, jeżeli jego stan jest podobny do stanu państwa, którym on włada”

Platon Państwo

Państwo
Źródło: Księga VIII

O życiu , O strachu , O duszy , O cierpieniu

„Wraz z kapitulującym wojskiem Armii „Poznań” odeszli do niewoli wszyscy d-cy wielkich jednostek. Z samolotu który przyleciał do Warszawy 27 września, a odleciał do Bukaresztu 28 września nie skorzystał ani generał Rómmel, ani ja. Uważaliśmy za swój obowiązek dzielić losy żołnierzy, którym nie byliśmy w stanie dać laurów zwycięstwa.”

Tadeusz Kutrzeba (1886–1947) generał polski

Bitwa nad Bzurą

O losie , O odejściu

„Azyl to też niewola.”

Dominik Opolski

„Studiowanie historii nauczyło mnie, że elekcja głowy państwa lub rady rządzącej niesie w sobie zaród upadku lub zgoła niewoli dla ludów…”

Napoleon Bonaparte (1769–1821) cesarz Francuzów

O ludziach , O historii

„Jestem człowiekiem wierzącym, katolikiem. Moje stanowisko wobec kościoła rzymskokatolickiego wynika też z mojego przywiązania do polskich tradycji i obyczajów utożsamianych, według mnie, z wartościami chrześcijańskimi. To przekonanie wyssałem z mlekiem matki. Zasługi Kościoła dla polskiej tożsamości narodowej były i są ogromne. Trudno sobie wyobrazić polską kulturę narodową bez chrześcijaństwa, czyli przede wszystkim bez katolicyzmu. To Kościół pozwolił nam, Polakom, obronić swoją narodowość i przetrwać czasy niewoli.”

Andrzej Lepper (1954–2011) polski polityk

Źródło: Samoobrona. Dlaczego? Przed czym?, Warszawa 1993

O matce

„Socjalizm bez wolności to niewola i brutalność. Wolność bez socjalizmu to system przywilejów i niesprawiedliwość.”

Michał Bakunin (1814–1876) rosyjski myśliciel, rewolucjonista

Socjalizm

O wolności

„W Marmurze czuję jakby duży kawał ego mi pękł,
zero technologii, niby zwierz w niewoli,
lecz ból niesie wenę, sądzę że mam więc niedoli chęć.”

Taco Hemingway (1990) polski raper, znany też jako FV, albo Fifi

Marmur
Źródło: utwór Krwawa jesień

O bólu

„W pochlebstwie tkwi zbrodnicza cecha niewoli, w złośliwości fałszywy pozór wolności.”

Tacyt (54–120) historyk rzymski

Adulationi foedum crimen servitutis, malignitati falsa species libertatis inest. (łac.)
Dzieje
Źródło: I, I

O wolności

„Z natury jestem introwertykiem, powiedział do głuchej już słuchawki. Walczyłem, na swój sposób, aby znaleźć drogę do zrozumienia rzeczy wyższych, do chociażby odrobiny piękna. Kiedy miałem dobre dni, czułem, że było to w zasięgu ręki, tuż, tuż, gdzieś we mnie, gdzieś wewnątrz. Ale wciąż łudziło mnie. Uwikłałem się w rzeczy, w świat i jego bałagan i nie potrafię oprzeć się temu. Znalazłem się w niewoli groteski, tak jak uprzednio byłem w niewoli codzienności. Morze wypluło mnie z głębin w górę; życie na lądzie wciąga mnie w dół.”

Salman Rushdie książka Szatańskie wersety

Szatańskie wersety (1988)

O życiu , O świecie , O górach , O zrozumieniu

„Wstąpiwszy w posiadanie ziem dziedzicznych postanowiłem prowadzić życie ciche, oddalone od świata, pracowite z pobudek religii i patriotyzmu, odpowiadające chęciom i zamiarom panujących monarchów; chciałem się zająć cały w ziemi i w dobrach swoich, dając poddaństwu nauki, jakie takie oświecenie i cywilizację, stosowną do ich stanu wieśniaczego, chciałem im ulżyć i znośniejszym uczynić poddaństwo, ile możności niewolę przemienić na rozumną wolność; nadałem im prawo albo raczej zawarłem z poddanymi rolnikami przymierze, tyle, ile to do objęcia ich i prostoty zbliżyć się mogło. Tak właśnie, jak Solon o Ateńczykach powiedział: „dałem im prawo, nie takie, jakie być powinno, ale jakie Ateńczykowie znosić potrafią.””

Ignacy Ścibor Marchocki (1755–1827)

Przymierze dziedzica z poddanymi rolnikami (rozprawa, 1804)
Źródło: Marek Urbański, Ignacy Ścibor Marchocki [w:] Andrzej Szwarc, Marek Urbański, Paweł Wieczorkiewicz, 100 postaci, które tworzyły historię Polski, wyd. Świat Książki, Grupa Wydawnicza Bertelsmann Media, Warszawa 2000, ISBN 837311288X, s. 209.

O życiu , O książkach , O świecie , O religii

„Od tysięcy lat Żydzi rozpamiętują w święto Paschy okrutny zbiorowy odwet na niewiniątkach i ich rodzicach za próbę zatrzymania ich w egipskiej niewoli. Zemstę nie na faraonie, na co zezwalałyby nasze pojęcia moralne, ale na wszystkich Egipcjanach, choć nie mieli wpływu na decyzję swego absolutnego władcy. Jak to oddziałuje na psychikę narodu, który karmi siebie takim pojęciem sprawiedliwości w swe najbardziej popularne święto? Nam wszystko wolno. Natomiast chrześcijanie w okolicach święta Paschy obchodzą umęczenie swego Boga, a nie zemstę, bo Ten nakazuje przebaczanie wrogom. Nasze najbardziej popularne święto powstało bowiem na pamiątkę narodzin dziecka, a nie mordu na noworodkach, zaś głównym jego punktem jest rozdawanie prezentów.”

Krzysztof Kłopotowski (1946) polski dziennikarz i krytyk filmowy

Geniusz Żydów na polski rozum
Źródło: Pamiętnik Kosmopolaka, s. 333–334

O Bogu , O dzieciach , O sprawiedliwości , O narodzinach

„Praktycznie na każdym wolnym skrawku ziemi w Warszawie ludzie kopią studnie. Brak wody staje się poważnym problemem. Jeśli w ciągu dziesięciu dni miasto nie otrzyma pomocy, zabraknie także żywności. Przydziały już teraz są bardzo skąpe. Nie będzie przesadą powiedzieć, że sytuacja w Warszawie jest rozpaczliwa. Na przedmieściach miasta są wielkie obozy koncentracyjne, pełne kobiet i dzieci, koczujących na wolnym powietrzu bez jedzenia i bez jakiejkolwiek pomocy. Umierają z głodu i na skutek chorób w najstraszliwszych warunkach. Niemcy nie okazują żadnej litości tym bezbronnym ludziom. Nie mają mężczyzn, którzy mogliby się nimi zaopiekować. Mężczyzn zastrzelono wtedy, gdy kobiety i dzieci brano do niewoli.”

John Ward (1921–1995) Oficer brytyjskich sił powietrznych RAF, w czasie II wojny światowej działający w polskim podziemiu

depesza sierżanta RAF Johna Warda do rządu brytyjskiego, Warszawa, 20 sierpnia 1944.
Źródło: Norman Davies Powstanie ’44, Wydawnictwo Znak, Kraków 2008, s. 411.

O kobietach , O głodzie , O dzieciach , O ludziach

„Miłość – to niewola, do której każdy idzie na ochotnika.”

Władysław Grzeszczyk (1935) polski aforysta

O miłości

„Nie możemy kupić swojego bezpieczeństwa, wolności i braku strachu przed bombą przez popełnienie grzechu tak wielkiego, jak powiedzenie miliardowi istot ludzkich żyjących obecnie w niewoli za żelazną kurtyną: „Porzućcie swoje sny o wolności, ponieważ, aby ratować własną skórę, zamierzamy ubić interes z waszymi panami.””

Ronald Reagan (1911–2004) prezydent USA

Z przemówień, Czas na wybór (27 października 1964)

O strachu , O wolności

„Przede wszystkim witam dzieci tułacze, które przeszły gehennę na „nieludzkiej ziemi”. Bardzo serdecznie witam jednocześnie o. Łucjana Królikowskiego, sybiraka, który otoczył ojcowską opieką dzieci cudem ocalałe z niewoli sowieckiej.”

Anna Walentynowicz (1929–2010) polska działaczka związkowa

Źródło: W Belwederze o „tułaczych dzieciach”, naszdziennik. pl, 9 listopada 2007 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20071109&typ=po&id=po52.txt

O dzieciach

„Hemoroidy, to ta część naszego wnętrza, która wydostając się z niewoli jamy brzusznej, próbuje na własne oczy przekonać się, jak piękny jest ten świat.”

Marcin Rozynek (1971) polski wokalista rockowy

O świecie

„W rzeczy samej nowa konstytucja nikogo nie zadowoliła i zadowolić nie mogła, gdyż nie była ona produktem głębokiej analizy rzeczywistych potrzeb kraju, który dźwigał się z mozołem z półtorawiekowej niewoli w warunkach zachwianej przez wielką wojnę równowagi świata, lecz dojrzewała w atmosferze walk i przetargów partyjnych, zasilanych niechętnym stosunkiem do osoby ówczesnego Naczelnika Państwa.”

Stanisław Car (1882–1938) polski prawnik, minister, marszałek Sejmu

o konstytucji marcowej.
Źródło: histmag.org http://histmag.org/Stanislaw-Car-albo-caryzacja-prawa-7858, 24 kwietnia 2013

„Niech przez miesiąc w niewoli pracuje przy sadzonkach, może wtedy zrozumie, ile trudu trzeba włożyć w zazielenienie Tbilisi.”

Ławrientij Beria (1899–1953) radziecki działacz komunistyczny, szef NKWD

gdy przejeżdżając jedną z głównych ulic Tbilisi zobaczył właściciela knajpki wylewającego pomyje pod drzewami.
Źródło: Lew Łurje, Człowiek w złotych binoklach, „Ogoniok”, 19 lipca 2013.

„4 października i my wyszłyśmy z Warszawy. Na Placu Narutowicza widziałyśmy powstańców idących do niewoli. Hitler ogłosił, że będą traktowani jako wojskowi, według konwencji międzynarodowej, a nie jak zamierzał – jako bandyci. Pójdą więc do obozów wojskowych. Gdy przechodziłyśmy, chłopcy nas otoczyli. Podeszłyśmy do szeregów, wyciągnęłyśmy resztki medalików i rozdałyśmy komu się dało. Nie wiedziałyśmy czy można, tylu było dokoła Niemców, ale oni przybiegali i wszystko co miałyśmy rozdzieliłyśmy między nich. Ciągle rozdawałyśmy Matkę Bożą Jasnogórską i tak zostało do dzisiejszego dnia. To było nasze zadanie i nasz plan: Weźmiemy Jej Oblicze i pójdziemy do powstania. Temu byłyśmy wierne do końca.”

Maria Okońska (1920–2013)

Źródło: Maria Okońska Wspomnienie z powstania warszawskiego, Wydawnictwo im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego „Soli Deo”, Warszawa 2004, ISBN 83-88202-25-1, s. 129

O matce , O wspomnieniach

„Tacy jak Kuroń cynicznie obliczyli, że postkomunizm gwarantuje im utrzymanie uprzywilejowanej pozycji, a na pełnej wolności i demokracji mogą tylko stracić. Do tej koalicji szybko dołączyli ambitni „macherzy z zaplecza” oraz zorganizowani i indywidualni złodzieje. Za nimi do solidarnościowego establishmentu wkroczyły już całe tłumy „naszych” esbeków wraz z całym WSI. I musiało skończyć się tak, że Wałęsa został świadkiem obrony na procesie Jaruzelskiego, a Michnik bronił Kiszczaka. Dzisiaj dawni agenci NKWD, KGB, SB czy WSW są towarzyszami walki funkcjonariuszy służb specjalnych III RP. Członkowie komunistycznej nomenklatury i biznesmeni z rozdania FOZZ są elitą polskiej przedsiębiorczości. Trudno rozróżnić, czy to antysemici z Marca ’68 walczą z polską ksenofobią u boku polskich posowieckich Żydów, czy odwrotnie. Czy to Komorowski podpiera Jaruzelskiego, czy Jaruzelski podtrzymuje aureole nad układem Komorowskiego. Czy Tusk deklaruje ufność w Putina, bo taki głupi, czy taki podły, czy po prostu musi? Czy to Mazowiecki złapał „zaufanych ludzi KGB”, czy Tatarzyn za łeb trzyma? Katastrofa Smoleńska i wszystko, co się po niej stało, ujawniła, że polska demokracja pozostaje w niewoli postkomunistycznego systemu scalającego środowiska dawnej nomenklatury i część dawnych elit solidarnościowych.”

Krzysztof Wyszkowski (1947) polski polityk, publicysta, działacz opozycji w PRL

Źródło: Bądź wierny Idź, wyszkowski.com.pl, 22 kwietnia 2011 http://www.wyszkowski.com.pl/index.php?option=com_k2&view=item&id=1806:bądź-wierny-idź&Itemid=105

O ludziach , O demokracji , O zaufaniu , O wolności

„Nigdzie prawdziwy "Adam" nie ujawnia się tak, jak w niewoli. Wszystko, co zostało zdobyte przez wychowanie, wszystko nabyte, wszystko, co nie należy do jego istoty, opada z niego. Więzienie zmusza z biegiem czasu do zaprzestania wszelkiego udawania, wszelkiej zabawy w chowanego. Człowiek ujawnia się w całej swej nagości (…) W obozie koncentracyjnym występowało to szczególnie wyraźnie. W olbrzymiej masie więźniów obozu Oświęcim-Brzezinka był to czynnik o decydującym znaczeniu. Zdawałoby się, że jednakowy los i wspólne cierpienie powinny prowadzić do niezniszczalnej, nierozerwalnej wspólnoty, do niezłomnej solidarności. Nic błędniejszego. Nigdzie bezwstydny egoizm nie ujawnia się w sposób tak jaskrawy, jak w niewoli; im twardsze w niej życie, tym bardziej rażące jest egoistyczne zachowanie się, wynikające z instynktu samozachowawczego.”

Rudolf Höß (1901–1947) administrator niemiecki, nazista

Wspomnienia Rudolfa Hössa, komendanta obozu oświęcimskiego

O życiu , O losie , O zachowaniu , O cierpieniu

„Nie chciałbym pozostawiać już jakichkolwiek wątpliwości. (…) Moim najważniejszym celem w tej walce jest utrzymanie jedności Unii, nie zaś zachowanie czy likwidacja niewolnictwa. Gdybym mógł utrzymać jedność Unii, nie uwalniając żadnych niewolników, zrobiłbym to; gdybym mógł ją utrzymać, uwalniając wszystkich niewolników, uczyniłbym to bez wahania; gdybym mógł to zrobić uwalniając część z nich, a zostawiając w niewoli innych, tak właśnie bym postąpił. Wszystko, co robię odnośnie do niewolnictwa i ludności kolorowej, robię, aby zachować Unię, a jeśli z czegoś rezygnuję, czynię to, bo nie wierzę, że pomoże to zachować Unię. (…) Wyłożyłem tu swój cel zgodnie z tym, jak postrzegam swoje urzędowe obowiązki, i nie mam zamiaru naginać ich do mojego osobistego, często wyrażanego życzenia, aby wszyscy ludzie – i wszędzie – byli wolni.”

Abraham Lincoln (1809–1865) prezydent USA

fragment listu z sierpnia 1862 do Horace’ego Greeleya, redaktora gazety „New-York Tribune”.
Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 253.

O ludziach , O zachowaniu , O historii , O walce

„Podobną sytuację miałem już po ogłoszeniu kapitulacji [powstania warszawskiego]. Byłem wtedy na Żoliborzu i miałem kwaterę w mieszkaniu porucznika „Tytusa” z AK.(…) „Tytus” zaproponował, że da mi akowskie papiery, żebym mógł wydostać się z Warszawy, idąc do niewoli razem z jego oddziałem. Zapytałem go wtedy: – Ale czy możesz zagwarantować, że żaden z twoich ludzi mnie nie wyda? Mówi: Przecież będziesz miał legitymację AK. Sprecyzowałem, że chodzi mi o to, czy nikt nie wskaże mnie jako Żyda. Wtedy przyznał, że takiej gwarancji dać nie może. Więc zostałem na tym Żoliborzu.
Nikt mi jednak nie powiedział w powstaniu „ty żydziaku” czy coś w tym rodzaju. Nikt.”

Marek Edelman (1922–2009) przywódca powstania w getcie warszawskim, lekarz, działacz polityczny

Źródło: s. 92.

O ludziach

„To po tym wszystkim matkę Janka wsadzili z innymi jeszcze Niemcy na czołg i ruszyli Alejami Ujazdowskimi do placu Trzech Krzyży. Użyli ich jako żywego zabezpieczenia dla swojego ataku. Mama Janka siedzi na czołgu. I myśli: „No dobrze, ale co to będzie?” Są coraz bliżej. „Jeszcze chwila… no dobrze, ale co to będzie…” Powstańcy jakoś nie strzelają… Bo nie strzelali w takich wypadkach. Tu nastąpił jakiś nieoczekiwany zwrot w sytuacji. Chyba trafienie w czołg czymś. Ci zeskoczyli. Niemcy zginęli (albo w nogi, albo do niewoli). No i - byli u swoich. Nasi. Tu chyba dopiero matka Janka zobaczyła się z nim. I byli do końca razem. On miał wtedy mało lat. Prawie jeszcze harcerski wiek.”

Miron Białoszewski (1922–1983) polski poeta

Pamiętnik z powstania warszawskiego

O matce , O myślach , O wieku , O myśleniu

„Leci lud mój na pował głodem wyniszczony.
Statek, dobytek, rządem złym wykorzeniony!
Ręce rolnym robakom w podarkach ustały;
A za pompą zbytecną siostry nędzne wstały.
(…)
Już wprowadza Swawola okrutną niewolą,
Wsi drze, miasta wywraca, swych pustoszy rolą.
Burzy, jakby wiecznie gmin wykorzenić chciała.”

Jan Jurkowski (1580–1639)

Źródło: Chorągiew wandalinowa, Kraków 1607.

O głodzie , O ludziach , O siostrze

„Klęska Warszawy stanowiła jednak w ostatecznym rozrachunku także klęskę Stalina. Stalin swoją taktyką osiągnął oczywiście to, że inteligencja polska, która w głównej mierze walczyła w szeregach AK, bądź poległa w walkach, bądź też wpadła do niewoli. Jednak poza tym z góry przewidzianym sukcesem rezultat powstania warszawskiego jest dla bolszewizmu zdecydowanie negatywny.”

Ludwig Fischer (1905–1947) niemiecki zbrodniarz hitlerowski

ocena skutków powstania warszawskiego w sprawozdaniu z listopada 1944.
Źródło: M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard (oprac.), Wiek XX w źródłach, Warszawa 1998, s. 278.

O inteligencji , O sukcesie , O wieku , O walce

„Wielki urząd wielka niewola; kto powinność na urzędzie szczerze chce zachować, w większym urzędzie więcej znajdzie pracy niż honoru.”

Andrzej Maksymilian Fredro (1620–1679) polski pisarz polityczny

Źródło: op.cit., s. 7

O zachowaniu

„Ludzie przyzwyczajają się do tych więzów, które stają się częścią ich życia, stąd tak trudno jest im wyzwolić się z nich. Skupiają się na łańcuchach, które błyszczą, więc nie są w stanie zobaczyć oblicza Pana, a brzęk łańcuchów ogłusza ich tak, że nie słyszą już Bożego głosu. Przechwalają się połyskiem kuli u nogi, przez którą kuśtykają, rozkoszują się dźwiękiem łańcuchów, w które są zakuci. Kajdany pozostaną kajdanami, choćby błyszczały najpiękniej na świecie, a łańcuchy pozostaną pętami niewoli, nawet jeśli zrobione są ze złota. Zamiast polerować swoje kajdany, otwórz je, zamiast komponować muzykę z brzęku łańcuchów, rozwiąż je i wyzwól się z nich.”

Charbel Makhlouf (1828–1898)

Św. Charbel. Orędzia z Nieba
Źródło: s. 24

O ludziach

„Bardzo silny pogański książę [Lech], siedzący w Wiślech, urągał chrześcijanom i wyrządzał im szkody. Posławszy więc do niego Metody rzekł: Dobrze byłoby, abyś się ochrzcił synu dobrowolnie na własnej ziemi, wówczas nie będziesz wzięty w niewolę i pod przymusem ochrzczony na cudzej ziemi. Tak też się stało.”

Święty Metody (815–885) święty chrześcijański

Źródło: Żywot św. Metodego, cyt. za: Jerzy Jankowski, Monarsze sekrety

„Radziecka sztuka, jeszcze w Łodzi, w trudnym okresie. Wszyscy niechętnie grali, na całe szczęście publiczność też niechętnie chodziła. Radziecka sztuka „Zamieć”, jakiegoś Leonowa czy innego. Grałam kołchoźnicę, w której sentymenta uderzał inny kołchoźnik, którego grał Benoit. I tam była taka scena – jakiś Piotr Piotrowicz wracał z niewoli, ale nie wiem jakiej, jakaś wojna ojczyźniana. Mówiłam, że idzie ten Piotr Piotrowicz, że „oko jedno ma zaklejone, a odzież na nim nie nasza…”. A ja wpadłam na scenę i powiedziałam: „całą odzież ma zaklejoną a jedno oko nie nasze”. Koledzy szeptali w garderobie i pytali: Co to znaczy – oko nie nasze. Głupi jesteście – mówię – był gdzieś w niewoli u białych, wyjęli mu jedno radzieckie oko i wsadzili drugie, inne.”

Krystyna Feldman (1916–2007) aktorka polska

Źródło: „Arte” 03/05, 23 listopada 2004 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/whaleciec.htm

O wojnie , O szczęściu , O sztuce , O odzieży

„Kiedy się szumem, tłumem, gwarem
Ludzkie skupiska ustokrotnią
Najdroższym na świecie towarem
Będzie samotność
Tęsknotą ciszy uciekamy
W bezludność wyspy, słońce południa
Lecz kiedy na niej zamieszkamy
Wyspa przestaje być bezludna
Przybędzie z nami trud i strach
Niewola dnia, historii schemat
Jak pięknie wiatr układa piach
Tam gdzie nas nie ma”

Jonasz Kofta (1942–1988) polski poeta, dramaturg, satyryk, i piosenkarz

Źródło: Wyspa w: Wiersze, Toruń 1994, s. 47.

O strachu , O historii , O samotności , O słońcu

„Czasem zrozumieć to wszystko jest tak trudno
I ciężko sobie wmówić, że życie jest próbą,
Że ktoś ułożył ten plan precyzyjnie,
Kiedy odchodzą szybko Ci, którzy żyli tak niewinnie.
Co boli? To, że musisz tkwić bezczynnie
W faktów niewoli, w wiecznym Memento Mori,
Wyrzucam smutek, zostawiam pamięć o nich,
Twarze z przeszłości, duchy, których nie chcę wygonić.”

Eldo (1979) polski raper

Nie pytaj o nią
Źródło: Twarze

O życiu , O smutku , O czasie , O przeszłości

„A był to człowiek, który nigdy nie stracił wiary w Polskę. Nieodrodny syn ludu polskiego – w najcięższych chwilach zacinał zęby i gdy innych ogarniało zwątpienie, on walczył dalej z przeciwnościami losu. Zaznał nieraz goryczy klęski. Podczas kampanii wrześniowej dowodził 82 Syberyjskim Pułkiem Strzelców, który się szczególnie odznaczył podczas obrony twierdzy w Modlinie. Twierdza uległa przemocy wroga, ale ówczesny pułkownik Chruściel nie uległ. Zaraz po ustaniu walki jawnej – przeszedł do walki z podziemia i objąwszy w kwietniu roku 1941 komendę Okręgu Warszawskiego AK – stworzył największą i najsprawniejszą machinę bojową konspiracji. Gdy powstanie upadło i rozpacz zakradała się do niejednego serca, generał Monter miał do powiedzenia swym żołnierzom w ostatnim rozkazie tylko słowa godne i męskie. Monter nigdy nie uznawał się za pokonanego przez żadnego nieprzyjaciela. Gdy po latach okupacji niemieckiej nastał okres nowej niewoli: uzależnienia Polski od Rosji, Generał, wówczas zastępca szefa sztabu Polskich Sił Zbrojnych w Londynie, a niebawem inspektor PKPR – czuwał nad zabezpieczeniem doli mas żołnierskich na obczyźnie w ramach Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Za to właśnie narzucony Krajowi rząd odebrał mu obywatelstwo polskie. Ale nikt nie może mu odebrać poczesnego miejsca, które zajmuje w naszej historii.”

Antoni Chruściel (1895–1960) generał polski

kpt. Andrzej Pomian w przemówieniu nad grobem „Montera” w imieniu żołnierzy Armii Krajowej, Waszyngton, 2 grudnia 1960.
Źródło: Andrzej Krzysztof Kunert, Komendant Podziemnej Warszawy. Generał Monter Antoni Chruściel, Świat Książki, Warszawa 2012, s. 362–364

O losie , O ludziach , O książkach , O świecie

„Mojżesz wyzwolił tamten lud z niewoli Egiptu: przeszedł on Morze Czerwone, w którego falach znalazły zagładę zbrojne siły faraona. Wtedy cały lud wyśpiewał Panu pieśń zwycięstwa. My zaś dostąpiliśmy we chrzcie odpuszczenia grzechów; trzeba więc, abyśmy także składali Panu odpowiednie dzięki za tak wielkie dobrodziejstwa niebiańskie.”

Beda Czcigodny (672–735)

Źródło: Komentarz do Pierwszego Listu św. Piotra, 2

O ludziach , O sile , O morzu

„Człowiek, który nie jest wolny, zawsze idealizuje swoją niewolę.”

Borys Pasternak (1890–1960) rosyjski poeta i prozaik

„Pokora i uległość tylko do wzmocnienia i utrwalenia niewoli prowadzi.”

Józef Piłsudski (1867–1935) polski działacz niepodległościowy i polityk, premier, Naczelnik Państwa, twórca tzw. rządów sanacyjnych

Źródło: Walka z rządem, „Robotnik” nr 10, 24 września 1895.

O walce

„Nadmiar wolności jest niewolnictwem, bo jeśli nie ma już władzy, a więc silni nie są ograniczani, to zgodnie z prawem pięści słabi tracą prawa. Wzrost wolności nie tylko prowadzi do niewoli, ale sam w sobie jest niewolnictwem.”

Heinrich von Treitschke (1834–1896)

Das Übermaß der Freiheit wird Sklaverei, denn wenn es keine Autorität mehr gibt, so ist der Starke unumschränkt, und der Schwache verfällt dem Rechte der Faust. Die Überspannung der Freiheit führt nicht allein zur Knechtschaft, sondern ist selbst schon Knechtschaft. (niem.)
Źródło: Politik, Lipsk 1899.

O wolności

„W radzieckim łagrze na pustyni Kara Kum siedziałem po wojnie razem z Niemcami. Byłem tam dowódcą patrolu roboczego składającego się tylko z Niemców. W związku z tym musiałem wydawać komendy po niemiecku. Bardzo szybko wszyscy umierali, bo tam śmiertelność była szalona. W ciągu 4,5 miesiąca prawie cały obóz wymarł. Obserwowałem ich w niewoli, wszyscy zachowali się w najpodlejszy sposób. Wszyscy byli już komunistami. Wszyscy antyhitlerowcy. Coś potwornego.”

Witold Kieżun (1922) polski ekonomista

Źródło: Ewa Koszowska, Prof. Witold Kieżun dla WP.PL: większość moich studentów uważa Polaków za nazistów http://wiadomosci.wp.pl/title,Prof-Witold-Kiezun-dla-WPPL-wiekszosc-moich-studentow-uwaza-ze-nazisci-to-Polacy,wid,16753214,wiadomosc.html?ticaid=1131b3, wiadomosci.wp.pl, 15 lipca 2014

O wojnie , O karze , O zachowaniu

„Trzy miesiące przed wybuchem wojny rodzice przenieśli się do Pińska. Ojciec pracował w stoczni rzecznej należącej do polskiej marynarki wojennej. Po 17 września 1939 r. walczył z bolszewikami, póki to było możliwe, potem zatopił swój okręt, czyli barkę, na której znajdowały się warsztaty. Wraz z grupą żołnierzy pochodzących z różnych rozbitych jednostek udało się mu przebić do armii gen. Franciszka Kleeberga. Po jego kapitulacji ojciec trafił do niemieckiej niewoli, do oflagu. A dlaczego nas zesłali? Ojciec był inżynierem, mama nauczycielką, okupanci w pierwszym rzędzie wywozili inteligencję, choć razem z nami zabrali też rodzinę białoruskiego stolarza.”

Andrzej Gwiazda (1935) polski działacz związkowy

Źródło: Nie poddaliśmy się poprawności politycznej, naszdziennik.pl, 28 czerwca 2008 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20080628&typ=my&id=my11.txt

O wojnie , O rodzinie , O inteligencji , O rodzicach

„O Boże nasz! o Matko z Jasnej Góry!
Wysłuchaj nas! niech korna łza i żal
Przebłaga Cię, niewoli zerwij sznury,
Hej, baczność! cel i w łeb lub serce pal.”

Władysław Ludwik Anczyc (1823–1883) polski poeta, dramatopisarz, wydawca, tłumacz, działacz ludowy

Źródło: Marsz strzelców

O Bogu , O zerwaniu , Serce , Łza

„W ciągu najbliższej godziny 140 ukraińskich bohaterów uda się do domu z niewoli, w tym cyborgi z Doniecka i obrońcy Debalcewe. Dopiero co uwolnili 139 ukraińskich wojskowych.”

Petro Poroszenko (1965) ukraiński polityk i przedsiębiorca

Petro Poroszenko: trwa wymiana jeńców z separatystami http://wiadomosci.wp.pl/kat,1356,title,Poroszenko-trwa-wymiana-jencow,wid,17278841,wiadomosc.html, wp.pl [udostępniony 21 lutego 2015]

O domu

„Stalin przekonał się, że bolszewizacja Polaków, zdolnych w obronie niepodległości do czynów wręcz szaleńczych, nie pójdzie łatwo. Tym samym być może w jakimś stopniu musiał powściągnąć myśl o uczynieniu z Polski republiki sowieckiej. Zagłada Warszawy kosztowała ZSRS parę miesięcy przestoju na froncie. W tym czasie armie anglo-amerykańskie dotarły do granic Niemiec na zachodzie. O ile latem 1944 r. otwierała się przed Stalinem szansa na podbój całej Rzeszy, o tyle teraz nie mógł już na to liczyć. Powstanie nie tylko uratowało od bolszewizacji dużą część zachodnich Niemiec, ale i przez to prawdopodobnie uchroniło Polskę od losu kadłubowej republiki zgniecionej przez Rosję i wielkie, czerwone Niemcy. Cena, jaką zapłacił naród polski w Powstaniu była straszna, lecz bez tej ofiary jego los byłby chyba gorszy. Bezczynność AK w chwili wejścia Armii Czerwonej wzmocniłaby późniejszą oszczerczą propagandę sowiecką o rzekomym współdziałaniu Polskiej Armii Podziemnej z okupantem i pozwoliłaby zniszczyć setki tysięcy jej członków bez najmniejszego rozgłosu w świecie. Bierne oddanie się w niewolę sowiecką mogło wytworzyć w społeczeństwie polskim kryzys moralny niemniej bolesny od kompleksu klęski. Powstanie „zapaliło w ciemności płomień”, który mogły podsycać przyszłe pokolenia. W 1944 r. wydawało się, że decyzję o Powstaniu należy potępić. Z perspektywy czasu nie wiadomo jednak czy był to „grób”, czy raczej „kołyska” narodu.”

Wojciech Roszkowski (historyk) (1947) historyk polski, działacz polityczny

o powstaniu warszawskim.
Źródło: Powstanie warszawskie z perspektywy półwiecza, Marian Marek Drozdowski (red.), wyd. Instytut Historii PAN, Warszawa 1995, s. 192.

O losie , O historii , O myślach , O decyzjach

„Wolimy ubóstwo i wolność niż bogactwo w niewoli.”

Ahmed Sekou Touré (1922–1984) polityk gwinejski

Źródło: Przewodnik po świecie. Ilustrowana encyklopedia geograficzna, rozdz. Gwinea, wyd. Przegląd, Warszawa 1998, s. 248.

O wolności , O bogactwie

„kobieta to „kozioł ofiarny ludzkości” pozostający w „jarzmie niewoli kuchennej””

Piotr Kropotkin (1842–1921)

Egalitaryzm

O kobietach

„Wolność Kościoła podawał w jarzmo niewoli.”

Władysław III Laskonogi (1165–1231) książę wielkopolski i krakowski

Źródło: list papieża Innocentego III do Władysława Laskonogiego zamieszczony (w:) J. Bardach, A. Gieysztor, H. Łowmiański, E. Maleczyńska, Historia Polski do 1466 roku

O historii , O wolności

„Tamten mężczyzna mówi, że kobietom należy pomagać przy wsiadaniu do wagonu, przenosić przez błoto. (…) A mnie nikt nie pomaga wsiadać do wagonów ani nie przenosi nad kałużami, ani nie ustępuje najlepszego miejsca! A czyż nie jestem kobietą?
Popatrzcie na mnie! Popatrzcie na moje ramiona! Orałam, siałam i znosiłam zboże do spichlerzy i żaden mężczyzna nie mógł mi dorównać! A czyż nie jestem kobietą?
Mogę pracować i jeść tyle co mężczyzna – jeśli będę miała okazję – a i bat zniosę równie dobrze! A czyż nie jestem kobietą?
Urodziłam trzynaścioro dzieci i patrzyłam, jak większość została sprzedana w niewolę, a kiedy opłakiwałam je w swoim matczynym sercu, nie słyszał mnie nikt prócz Jezusa! A czyż nie jestem kobietą?”

Sojourner Truth (1797–1883)

mowa wygłoszona w 1851 w Seneca Falls na konwencji ruchu kobiecego.
Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 176.

O kobietach , O dzieciach , O historii , Serce

„Pewność – to niewola.”

Edmond Rostand (1868–1918)

„Piękna kobieta musi zająć drugie miejsce; pierwsze należy się kobiecie kochanej. Ona staje się panią naszych serc; nim zdamy sobie z tego sprawę, serce nasze popada w niewolę miłości.”

Iwan Bunin (1870–1953) poeta i nowelista rosyjski

O kobietach , Serce , Kochać się

„Zabraniano nam Słowackiego, Krasińskiego, Mickiewicza. Nie zabroniono nam Chopina. A jednak w Chopinie tkwi wszystko, czego nam wzbraniano: barwne kontusze, pasy złotem lite, posępne czamarki, krakowskie rogatywki, szlacheckich brzęk szabel, naszych kos chłopskich połyski, jęk piersi zranionej, bunt spętanego ducha, krzyże cmentarne, przydrożne wiejskie kościółki, modlitwy serc stroskanych, niewoli ból, wolności żal, tyranów przekleństwo i zwycięstwa radosna pieśń.”

Ignacy Jan Paderewski (1860–1941) polski pianista, kompozytor

Źródło: O Szopenie. Mowa wygłoszona na obchodzie szopenowskim w filharmonii dnia 23 października 1910, Lwów 1911, s. 20.

O bólu , O wolności , Serce

„Niewola tak poniża ludzi, że aż się w niej rozmiłowują.”

Luc de Clapiers de Vauvenargues (1715–1747)

Uwagi i myśli (1746; tłum. pol. 1909)

O ludziach

„Wiadomo, iż mrówki czerwone prowadzą wojnę z mrówkami czarnemi i kradną im poczwarki, które po wykluciu się w niewoli stają się najlepszymi robotnicami, pilnemi i posłusznemi. Ludzkość biała w pewnym momencie swej historii znalazła się również wobec podobnej okazji; lecz nie tak mądra, jak mrówki czerwone, przez sentymentalizm pozwoliła uciec okazji, wyrzekając się pod wpływem chrześcijaństwa kompletnego i ostatecznego rozwoju cywilizacji. Czy nie jest to śmieszne, gdy wmawiają w nas, że niewolnictwo jest przeciwne naturze, podczas gdy spotykamy je jako objaw normalny i zupełnie naturalny u najintelgientniejszych zwierząt? […] Gatunki niższe, sąsiadujące z wyższemi a skazane na wymarcie, odnoszą olbrzymią korzyść z niewolnictwa, gdyż zapewnia im ono ciągłość życia i ten rodzaj rozwoju, który najbardziej odpowiada ich słabości.”

Rémy de Gourmont (1858–1915) Francuski poeta, powieściopisarz, i krytyk literacki

Źródło: Fizyka miłości. Rzecz o instynkcie płciowym, tłum. St. Michalski, Warszawa-Łódź 1911, s. 212–214.

O historii , O naturze , O zwierzętach

„Bo kto siedzi w Ojczyźnie i cierpi niewolę, aby zachować życie, ten straci Ojczyznę i życie; a kto opuści Ojczyznę, aby bronił Wolności narażeniem życia swego, ten obroni Ojczyznę i będzie żyć wiecznie.”

Adam Mickiewicz książka Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego

Księgi narodu polskiego i pielgrzymstwa polskiego

O życiu , O zachowaniu , O wolności , O cierpieniu

„Weźmy pierwszy rozdział Genesis i otwórzmy jakikolwiek porządny podręcznik naukowej egzegezy. Dowiadujemy się najpierw, że ten tekst został stworzony w czasie niewoli babilońskiej; analiza wykazuje, że on był przedtem przekazywany ustnie z pokolenia na pokolenie i ma wyraźnie budowę mnemotechniczną ułatwiającą zapamiętywanie. Jest podzielony na siedem dni, a każdy dzień zaczyna się tak samo, jest stały rytm: „i rzekł Bóg…, i stało się…, i widział, że to było dobre…”. Obraz świata, który jest pod to podłożony, pochodzi z babilońskich lub sumeryjskich tekstów kosmologicznych, które kursowały wtedy na Bliskim Wschodzie. Teraz przyjrzyjmy się bliżej samemu tekstowi: otóż on ma bardzo piękną budowę, najpierw jest wstęp, taka jakby ramka: „na początku Bóg stworzył niebo i ziemię, a ziemia była pusta”, potem jest opis stworzenia, a na końcu znowu ramka: konkluzja, siódmy dzień, wypoczynek. Cała reszta kompozycji ujęta jest w dwa tridua, opis pierwszych trzech dni wyobraźmy sobie umieszczone po lewej stronie, opis pozostałych trzech dni po prawej. I jest wyraźna paralelność: w pierwszym dniu Pan Bóg oddziela wody górne od dolnych – było takie wyobrażenie babilońskie – a w czwartym dniu wypełnia wody górne i dolne ptakami i rybami. W pierwszym triduum stwarza przestworza, obszary, w drugim wypełnia je bytami. Więc to jest kompozycja literacka, a nie podręcznik kosmologii, to jest piękny poemat, zapewne o funkcji liturgicznej, i trzeba go tak tłumaczyć, a nie dosłownie. Nie można dosłownie tłumaczyć np. „Lilli Wenedy”.”

Michał Heller (1936) polski filozof, teolog, fizyk kosmolog

Wywiad Język Pana Boga

O Bogu , O ptakach , O rybach , O czasie

„A przecież wszelka religia jest tylko fantastycznym odzwierciedleniem w głowach ludzkich tych zewnętrznych sił, które rządzą codziennym bytem ludzi, odzwierciedleniem, w którym siły ziemskie przybierają postać sił nadziemskich. W początkach dziejów przedmiotami tego odzwierciedlenia są zrazu siły przyrody, przybierające w dalszym rozwoju procesu ich personifikacji u różnych ludów najrozmaitsze, najróżnorodniejsze postacie. Mitologia porównawcza prześledziła ten pierwszy proces (…). Rychło jednak obok sił przyrody zaczynają też działać siły społeczne, które przeciwstawiają się ludziom jako siły tak samo im obce i na początku tak samo niewytłumaczalne, panujące nad nimi z tą samą na pozór koniecznością naturalną, co same siły przyrody. I fantastyczne postacie, w których początkowo odzwierciedlały się tylko tajemnicze siły przyrody, nabierają atrybutów społecznych, stają się reprezentantami sił dziejowycha. Na jeszcze wyższym szczeblu rozwoju wszystkie naturalne i społeczne cechy wielu bóstw zostają przeniesione na jednego wszechmocnego boga, który z kolei jest tylko refleksem abstrakcyjnego człowieka. Tak powstał monoteizm, który był, historycznie biorąc, ostatnim wytworem późnogreckiej filozofii ludowej i znalazł swoje gotowe ucieleśnienie w żydowskim, czysto narodowym bogu Jahwe. W tej wygodnej, poręcznej, łatwo przystosowalnej postaci religia może istnieć dalej jako bezpośrednia, to znaczy emocjonalna, forma ustosunkowania się ludzi do panujących nad nimi obcych sił przyrody i sił społecznych, dopóki ludzie pozostają pod panowaniem takich sił. Otóż widzieliśmy niejednokrotnie, że w dzisiejszym, burżuazyjnym społeczeństwie panują nad ludźmi jak obca jakaś siła przez nich samych stworzone stosunki ekonomiczne, przez nich samych wytworzone środki produkcji. Istnieje więc nadal faktyczne podłoże dla refleksu o charakterze religijnym, a wraz z nim i sam refleks religijny. I chociaż ekonomia burżuazyjna otwiera drogę do pewnego zrozumienia związku przyczynowego, z którego wyrasta to obce panowanie, fakt ten nie zmienia postaci rzeczy. Ekonomia burżuazyjna nie może ani zapobiec kryzysom w ogóle, ani uchronić poszczególnych kapitalistów przed stratami, niewypłacalnymi długami i bankructwem, a poszczególnych robotników przed bezrobociem i nędzą. Wciąż jeszcze mówimy: Człowiek myśli, Pan Bóg (to znaczy obce panowanie kapitalistycznego sposobu produkcji) kryśli. Samo zrozumienie - nawet szersze i głębsze niż to, które daje burżuazyjna ekonomia - nie wystarcza do poddania sił społecznych władzy społeczeństwa. Do tego potrzebny jest przede wszystkim czyn społeczny. Kiedy ten czyn zostanie dokonany, kiedy społeczeństwo przez objęcie w posiadanie wszystkich środków produkcji i ich planowe zastosowanie wyzwoli siebie i wszystkich swoich członków z niewoli, w jakiej trzymają ich obecnie te środki produkcji przez nich samych wytworzone, ale przeciwstawiające się im jako przemożna obca siła, z chwilą więc, gdy człowiek już nie tylko będzie "myślił", ale i "kryślił", dopiero wtedy zniknie ostatnia obca siła, która się jeszcze dziś odzwierciedla w religii, a tym samym zniknie też religijne odzwierciedlenie, jako że wówczas nie będzie już nic do odzwierciedlania. Natomiast pan Dühring nie może czekać, aż religia umrze taką śmiercią naturalną. Postępuje bardziej fundamentalnie. Przebismarczył Bismarcka, dekretuje obostrzone ustawy majowe 160 nie tylko przeciw katolicyzmowi, ale przeciwko wszelkiej religii w ogóle; szczuje swoich żandarmów przyszłości przeciw religii, pomagając jej zdobyć palmę męczeństwa i przedłużając jej żywot. Gdzie tylko spojrzeć - specyficznie pruski socjalizm.”

Fryderyk Engels (1820–1895) niemiecki filozof i rewolucjonista

Anty-Dühring (1878)

O śmierci , O Bogu , O ludziach , O religii

„Zarówno cmentarze pamięci Katyń i Miednoje, jak i tragiczne losy żołnierzy rosyjskich, którzy dostali się do niewoli podczas wojny 1920 r., powinny stać się symbolem wspólnego żalu i wzajemnego przebaczenia. Powinniśmy wspólnie zachować pamięć o ofiarach tej zbrodni.”

Władimir Putin (1952) rosyjski polityk

tekst Putina w specjalnym artykule dla „Gazety Wyborczej”.
O Rosji i ZSRR

O losie , O wojnie , O zachowaniu , O przebaczeniu

„Prawie wszyscy ludzie żyją w niewoli z tego powodu, który spartiaci podawali jako powód niewoli Persów: że nie umieją wymówić sylaby „nie”. Umieć wypowiedzieć to słowo i umieć żyć samemu – to dwa jedyne sposoby zachowania swej wolności i odrębności.”

Sébastien-Roch Nicolas de Chamfort (1741–1794)

Maksymy i myśli

O ludziach , O zachowaniu , O wolności

„Tak oczy, usta, piersi, rozum, zmysł i wolą
Blaskiem, farbą i kształtem ćmią, wiążą, niewolą.”

Jan Andrzej Morsztyn (1621–1693) poeta polski

Źródło: Do tejże

„Wyzwolić się z jednej namiętności, aby poddać się innej, szlachetniejszej…
Ale czyż to również nie jest forma niewoli? Poświęcać się dla idei, dla rodzaju ludzkiego, dla Boga?
A może im dalej znajduje się pan, tym dłuższy sznur na szyi niewolnika?
Możemy wtedy bawić się i dokazywać na szerszej arenie i umrzeć nie naciągnąwszy sznura do końca.
Czy nie to właśnie nazywamy wolnością?”

Nikos Kazandzakis książka Grek Zorba

Grek Zorba

O Bogu , O wolności

„(…) nigdzie żaden ład życia, żadna wzorowość, powiedziałbym, moralność, nie jest tak ważna jak właśnie w niewoli…”

Imre Kertész książka Los utracony

Los utracony

O morzu

„W ustroju demokratycznym (…) lud poddany jest pod jarzmo woli własnej, a jest to straszliwa niewola! W istocie ludowi jest tak obca wola własna i tak sprzeczna z jego życzeniami, jak i wola króla.”

Anatole France (1844–1924) powieściopisarz i krytyk francuski

Źródło: Poglądy księdza Hieronima Coignarda

O ludziach , O woli

„Upraszam pana Jeffersona, aby w razie, gdybym zmarł bez testamentu, wykupił z mych pieniędzy i wyzwolił tylu Murzynów, by pozostała suma wystarczyła na ich edukację i utrzymanie. To jest, aby każdy z nich poznał z góry obowiązki obywatela w wolnym państwie i wiedział, że musi bronić swej ojczyzny przed wrogami zarówno obcymi, jak i wewnętrznymi, którzy chcieliby zmienić Konstytucję na gorsze, żeby ich potem stopniowo zakuć w niewolę, aby miał dobre i ludzkie serce, wrażliwe na cierpienia drugich.”

Tadeusz Kościuszko (1746–1817) polski i amerykański generał

Źródło: Tadeusz Kościuszko, Thomas Jefferson, Korespondencja (1798–1817), tłum. Agnieszka Glinczanka, Warszawa 1976, s. 146.

O cierpieniu , O ojczyźnie , Serce

„Tyle że nie miałem tutaj wjechać związany jak szynka, ciągnięty za stopy i stukający głową w śmierdzące łajnem klepisko. Nie tak, zapewne piękne panny wyobrażają sobie tego, kto oswobodzi je z niewoli…”

Jacek Piekara (1965) polski pisarz

w szopie Schwimmerów
Miecz aniołów

„Tu dawno niegdyś ziem polskich rycerze
Mówili swoje bojowe pacierze
I dźwięk rodzinnej, dźwięk słowiańskiej mowy
Ożywiał ten kraj i ten gród zamkowy.
Po dotąd jeszcze jak szmer błękitnej fali
Ten dźwięk pod chatą słomianą się żali
Na szląskich Piastów miłość do obczyzny,
Na panków dawnych ohydne swawole,
Co pozbawiły lud drogiej ojczyzny,
Oddały Niemcom na gwałt i niewolę.
Smutne to, smutne pradziadowskie dzieje,
Po których stęchła woń grobowa wieje”

Adam Chodyński (1832–1902) Polski prawnik, poeta, historyk literatury, regionalista, historyk Kalisza i Kaliskiego, dziennikarz, współ…

Źródło: W zwaliskach http://ksp.republika.pl/sudety_poezja.htm (1872)

O miłości , O ludziach , O ojczyźnie

„Samotność może być sposobem na życie. Dla mnie jest to sposób na ten czas. Po to, by siebie uporządkować. Samotność daje poczucie wolności. A wolność jest rodzajem niewoli, którą się kocha ponad wszystko. A ja nie chcę być niewolnikiem.”

Maciej Kozłowski (1957–2010) polski aktor

Źródło: „Viva!” nr 8, 13 kwietnia 2004

O życiu , O samotności , O wolności , O czasie

„Mało jest takich, których zmuszono do niewoli, więcej tych, co dobrowolnie w nią idą.”

Seneka Młodszy (-4–65 p. n. e.)

Źródło: Epistularum moralium libri XX, 22

„Egoizm jest ludziom szczepiony w ciągu całego życia, począwszy od dzieciństwa, szczepiony przez wychowanie i przez warunki społeczne, przez konkurencję, przez ciężką walkę o chleb, przez panowanie pieniędzy, przez cały system niewoli. Jest to ogromna hodowla i szkoła egoizmu, w której kształcą się wszyscy…”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

Źródło: Związki przyjaźni z: Edward Abramowski, Pisma, tom I http://dir.icm.edu.pl/pl/Pisma/Tom_1/359, Warszawa 1924.

O przyjaźni , O szkole , O walce , O dzieciństwie

„O pracy lekarzy w Oświęcimiu nie wspominam, gdyż to, co obserwowałam, przekracza moje możliwości wypowiedzenia się na temat wielkości lekarskiego powołania i bohatersko spełnionego obowiązku. Wielkość lekarzy, ich poświęcenie zastygły w źrenicach tych, którzy, udręczeni niewolą i cierpieniem, nigdy już nie przemówią. Lekarz walczył o życie stracone i za stracone życie poświęcał życie własne. Miał do dyspozycji przydział kilku aspiryn i wielkie serce. Tam lekarz pracował nie dla sławy, pochlebstwa czy zaspokojenia ambicji zawodowej. Pozostawał tylko lekarski obowiązek ratowania życia w każdym przypadku i w każdej sytuacji pomnożony przez współczucie dla człowieka.”

Stanisława Leszczyńska (1896–1974) położna polska, Służebnica Boża Kościoła katolickiego

Źródło: Raport położnej z Oświęcimia, „Przegląd Lekarski – Oświęcim”, 1965, nr 1, s. 104–106.

O życiu , O cierpieniu , Serce

„Różnica pomiędzy niewolą duchową a niewolą społeczną, pomiędzy religijną a polityczną sztuką rządzenia jest jedynie formalna; pierwsza z nich pragnie poddać człowieka władzy nadziemsko-ziemskiej, druga władzy ziemsko-nadziemskiej. Obie zaś niszczą w człowieku wszelką siłę moralną, wszelką wolność, podobnie jak niszczą ją w świecie, w duchu i wszelkich obiektywnych jego tworach.”

Moses Hess (1812–1875) filozof niemiecki

Źródło: Wolność jedna i niepodzielna, str. 3

O wolności , O sile

„Polska nie dlatego powstała, żeby w niej stara nędza, jak za czasu najeźdźców, nadaremnie krwawe łzy lała. Polska nie dlatego powstała, żeby dygnitarz cywilny lub wojskowy, pędząc w automobilu, obryzgiwał dziadów i żebraków, wtulonych w każde załamanie muru stolicy państwa. Polska nie dlatego powstała, żeby w jej granicach miała swe rozpostarcie burżuazyjna fabryka paskarstw, szwindlów i oszustw. Polska odrodziła się z krwi i pracy męczenników po to, żeby na miejscu, gdzie stała ciemnica niewoli, rozpostarło się najjaśniejsze pracowisko postępu.”

Stefan Żeromski (1864–1925) powieściopisarz polski

Snobizm i postęp
Źródło: rozdz. IV, s. 39, 40 http://www.biblioteka.vilo.bialystok.pl/lektury/Dwudziestolecie_miedzywojenne/Stefan_Zeromski_Snobizm_i_postep.pdf

O czasie , O łzach

„Ulf kładł nam do głowy, by się nie poddawać. Nigdy. Nie miał na myśli, by nigdy nie składać broni, ale by nie poddawać się w sobie, w duszy. Twierdził, że można uciec z każdej niewoli, a walczyć czymkolwiek, co znajduje się wokół. Byle nie przestać myśleć.”

Jarosław Grzędowicz Pan Lodowego Ogrodu

Postać: Filar
Pan Lodowego Ogrodu
Źródło: Tom 4

O duszy , O myślach , O myśleniu

„PPS, znalazłszy się u steru władzy, wprowadzała do Polski formy demokracji zachodnioeuropejskiej, albowiem zdawała sobie sprawę, że jest to dla proletariatu droga dużo pewniejsza, chociaż najeżona trudnościami, zwłaszcza w państwie wyłaniającym się z przeszło stuletniej obcej niewoli.”

Lidia Ciołkosz (1902–2002) polska działaczka socjalistyczna, publicystka

Źródło: Pierwszy rząd odrodzonej Polski Niepodległej. 7 listopada 1918 r., Londyn 1948 http://lewicowo.pl/varia/viewpub/tid/2/pid/88%20

O demokracji

„Pójść za Segestesem do hańbiącej niewoli lub z Arminiuszem ku chwale i wolności.”

Arminius (-17–21 p. n. e.)

ultimatum dane Cheruskom po kłótni ze skłóconym teściem Segestesem.
Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2014, s. 29.

O historii , O wolności

„Lecz na szczęście w skład państwa rosyjskiego oprócz Rosji właściwej wchodzą i inne, przemocą ujarzmione i łańcuchem niewoli przykute do caratu, kraje. Ludność tych krajów – Polacy, Litwini, Łotysze, Rusini – zalega obszary, dawniej do Rzeczypospolitej Polskiej należące. Mają więc ona całkiem inną przeszłość historyczną, inne tradycje; wszystkie zaś cierpią pod caratem srogie prześladowania narodowościowe i religijne, które wśród nich wzbudzają nienawiść ku obecnym stosunkom politycznym (…) warunki każą przypuszczać, że stąd właśnie wyjdzie ta siła, która w proch zetrze potęgę caratu.”

Józef Piłsudski (1867–1935) polski działacz niepodległościowy i polityk, premier, Naczelnik Państwa, twórca tzw. rządów sanacyjnych

na łamach jednodniówki „Robotnik”, 1895.
Źródło: Joanna Gierowska-Kałłaur, Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919–9 września 1920), op. cit., s. 51.

O nienawiści , O szczęściu , O historii , O sile

„Wy wszyscy (…) w tej naszej wierze i w jej zakonie szukacie dziś plam, odrzucacie ją pod pozorem, że krępuje wolność waszą, że was pęta. Spójrzcież na tych, którzy zrzucili z siebie tę niewolę: jak żyją i czy im z tym lepiej? Po owocach poznać drzewa, a jakież owoce zrodził libertynizm wasz, który żadnych praw i granic znać nie chce?”

Józef Ignacy Kraszewski (1812–1887) pisarz polski

Klasztor

O wierze , O wolności

„Słońce wczoraj się wkradło między nas przy stole,
By znienacka w twe oczy zajrzeć opuszczone,
Ale ogniem zbyt żywym pierzchło zawstydzone,
Lękając się na zawsze popaść w ich niewolę.”

Pierre de Ronsard (1524–1585) poeta francuski

Źródło: Sonety do Heleny, tłum. M. Wroncka

O słońcu

„Jeśli już mam żyć w niewoli, będę nosić głowę wyżej niż córka księcia.”

Tanith Lee (1947–2015) pisarka angielska (science fiction, fantasy)

Źródło: Czarnoksiężnik z Volkyanu

O córce

„Żukow latem 1941 r. kazał rozstrzeliwać rodziny żołnierzy, którzy dostali się do niemieckiej niewoli. Gdyby ten rozkaz wprowadzono w życie, pod murem musiałby stanąć sam Stalin.”

Antony Beevor (1946) brytyjski historyk

Źródło: Tomasz Kizny, 750 tysięcy strzałów w tył głowy, „Gazeta Wyborcza”, 2–3 marca 2013.

O życiu

„Rzeczy, których pożądasz, które chcesz mieć. Które możesz kupić za pieniądze. Być niewolnikiem rzeczy, to niewola jeszcze doskonalsza niż więzienie. To niewola doprawdy ideologiczna, bo tu już nie ma żadnej przemocy z zewnątrz, żadnego przymusu. To już sama tylko dusza niewolnicza niewolę sobie stwarza, bo niewoli łaknie.”

Sławomir Mrożek książka Emigranci

Emigranci

O pieniądzach , O duszy

„Osoby promujące ideologię historii utrzymują na przykład, że Mieszko I zbudował swoją potęgę na łupieniu słowiańskich plemion i sprzedawaniu jeńców w niewolę. Chrzest przyjąć miał po to, żeby zabezpieczyć zgromadzony majątek i obronić swoje wpływy polityczne. A przecież wiadomo, że Mieszko I uświadomił po prostu sąsiadom, że są Polakami, czyli dumnym narodem w sercu Europy. Chrzest przyjął z kolei, żeby wprowadzić do Watykanu papieża-Polaka, który obali komunizm.”

Maciej Gdula (1977) sociolog

Źródło: Ideologia historii, krytykapolityczna.pl, 25 października 2013 http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/opinie/20131025/gdula-ideologia-historii

O historii , Serce

„pamiętajmy o tym, że rewolucja, która się będzie upajała pięknymi frazesami o Wolności, Równości i Braterstwie a pozostawi jednocześnie domowe niewolnictwo kobiety nie będzie wcale rewolucją, gdyż połowa ludzkości jęcząca w jarzmie niewoli kuchennej, będzie musiała po raz wtóry dokonać rewolucji żeby się wyzwolić spod ucisku drugiej połowy.”

Piotr Kropotkin książka Zdobycie chleba

Egalitaryzm
Źródło: Zdobycie chleba, Warszawa 1925

O kobietach , O wolności

„Nieustannie przypominają nam jezuickie powiedzonko: gdzie drwa rąbią, tam wióry lecą. Dobrze, że sami szczęśliwym zrządzeniem losu nie stali się owymi drwami i wiórami, przypadkiem uniknąwszy rozstrzelania wraz z tysiącami, tysiącami zbyt zapalonych entuzjastów, którzy przystępując na początku rewolucji do budowania nowego społeczeństwa, swoim zapałem i uczciwością narazili się carskim ambicjom żądnego władzy wodza. Dobrze, że sami nie przebywali w stalinowskich obozach, na wyspach i w tundrze za drutem kolczastym, nie chodzili z wrzodami i jątrzącymi się ranami, z odmrożonymi rękami i nogami, nie umierali na szkorbut, nie tracili rozumu, i nie popełniali samobójstw, gdy znaleźli się wśród setek tysięcy byłych żołnierzy w ojczystych obozach, po niewoli w obozach koncentracyjnych wroga…”

Czingiz Ajtmatow (1928–2008) kirgiski pisarz

Źródło: Czy podważane są zasady?…, cyt. za: Fenomen Stalina, wyd. Młodzieżowa Agencja Wydawnicza, Warszawa 1988, ISBN 8320334381, tłum. Maria Kotowska

O losie , O samobójstwie

„Pragniemy realnych zmian struktur globalnego ustroju gospodarczego, zmian odkupieńczych. Ten system jest nie do wytrzymania. Gdy kapitał staje się idolem i kieruje wyborami człowieka, kiedy chciwość rządzi całym systemem społecznym i gospodarczym, to niszczą one społeczeństwo, skazują człowieka na zatracenie, niewolą go, burzą braterstwo między ludźmi, zwracają naród przeciw narodowi, a nawet zagrażają istnieniu naszego wspólnego domu.”

Franciszek (papież) (1936) papież

Źródło: Maciej Stasiński, Papież Franciszek potępia kapitalizm i kolonizację http://wyborcza.pl/1,75477,18339421,papiez-franciszek-potepia-kapitalizm-i-kolonizacje.html#TRrelSST, wyborcza.pl, 10 lipca 2015.

O domu

„Żołnierze. W dniu dzisiejszym objąłem stanowisko Naczelnego Wodza, na które zostałem powołany dekretem Pana Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 30 września 1944 r. Służbę tą rozpoczynam w chwili, gdy wojna z Niemcami została zwycięsko zakończona i gdy część narodów Europy, uwolnionych od przemocy i niewoli niemieckiej, przystępuje do odbudowy samodzielnego życia i ułożenia harmonijnych, pokój zapewniających, stosunków międzynarodowych. Zwycięstwo nad Niemcami nie przywróciło jeszcze Ojczyźnie naszej niepodległości i wolności. Ten tragiczny układ rzeczy powoduje, że nie ma w chwili obecnej radości wśród Polaków ani tam w Ojczyźnie, ani tu – na obczyźnie. Zdaję sobie w pełni sprawę z ciążących na mnie obowiązków i odpowiedzialności. Tym dobitniej zarysowują się one przede mną, gdy biegnę myślą ku postaciom mych poprzedników, których działania i czyny zapisane są na karcie dobrej zasługi dla Narodu. Potrafili oni nie tylko zorganizować Polskie Siły Zbrojne, ale i prowadzić je ku chwale oręża polskiego.”

Tadeusz Komorowski (1895–1966) polski generał, dowódca AK, polityk emigracyjny

pierwszy rozkaz Bora-Komorowskiego do żołnierzy po objęciu stanowiska Naczelnego Wodza, Londyn, 28 maja 1945.
Źródło: Tadeusz Bór-Komorowski w relacjach i dokumentach, opracował Andrzej Kunert, Oficyna Wydawnicza RYTM, Warszawa 2000, s. 424–425.

O wojnie , O pokoju , O myślach , O wolności

„To co się działo w Polsce po wojnie to nie była „wojna domowa”, jak określiła to „Gazeta Wyborcza”. Nie było dwóch równoprawnych stron, lecz agresja z zewnątrz półmilionowej armii sowieckiej, która okupowała kraj i rękami swoich polskich towarzyszy pacyfikowała wszelki opór. Michał Rola-Żymierski, Naczelny Dowódca Wojska Polskiego, wydał w 1945 roku rozkaz aby w toku walk nie brać do niewoli partyzantów, czyli ich rozstrzeliwać, a do odpowiedzialności karnej pociągać wszystkich, którzy udzielali partyzantom jakiejkolwiek pomocy, nie wyłączając członków najbliższej rodziny. Ten autentyczny zbrodniarz jest idolem generała Jaruzelskiego.”

Leszek Żebrowski (1955) polski historyk, ekonomista i publicysta

Źródło: Kim naprawdę byli Żołnierze Wyklęci, blogpress. pl, 4 kwietnia 2012 http://www.blogpress.pl/node/12289

O wojnie , O pomocy

„W liście pasterskim uczczono „Społeczną krucjatę miłości” opracowaną przez ks. Prymasa. Była to trzecia rocznica tego „dzieła”, w którym przewija się oddanie w niewolę Matki Boskiej. Tekst wydał mi się okropny, wręcz grzeszny. Znoszę prawdziwe męki niepokornego chrześcijanina.”

Jerzy Zawieyski (1902–1969) polski pisarz, aktor, działacz polityczny

Źródło: dzienniki Jerzego Zawieyskiego, zapis z 27 października 1968, Niepublikowane dotychczas fragmenty dzienników Jerzego Zawieyskiego, serwis „Gazety Wyborczej”, 22 czerwca 2009 http://wyborcza.pl/1,76842,6737885,Niepublikowane_dotychczas_fragmenty_dziennikow_Jerzego.html, dostęp 25 sierpnia 2009

O matce

„Nuty w niej smutków, niedoli, niewoli, echa bólów i łez nad pogrzebaną przeszłością, tęsknoty ku jutrzejszemu dniowi i pragnienia ogromne, i ręce ku przyszłości wyciągnięte… i walka, walka, walka ciągła, nieustanna, zażarta.”

Marcelina Kulikowska (1872–1910) polska dramatopisarka i poetka

Wrażenia z wycieczki po Kaszubach

O przeszłości , O przyszłości , O walce

„5 października oddziały Armii Krajowej, ze swym dowódcą na czele, maszerowały ulicami wśród milczących warszawiaków. Powstańcy opuszczali miasto, które daremnie próbowali oswobodzić spod obcej okupacji. Pod szarym niebem, w deszczu, szli do niewoli żołnierze, którzy pięć lat trwali w podziemiu, a przez sześćdziesiąt trzy dni prowadzili otwartą, regularną walkę. W czasie niemieckiej okupacji i gestapowskiego terroru codziennie ryzykowali życie. Walka na ulicach Warszawy była ostatnią próbą odzyskania wolności. Stała się również widomym dowodem zdradliwej polityki Rosji. (…) Stałam, salutując, na chodniku koło ostatniej barykady. Generał Bór dostrzegł mnie i uchylił kapelusza, a oficerowie z jego sztabu zasalutowali. Żegnałam oddziały Armii Krajowej, dumę polskiego podziemia, z trudem zachowując kamienną twarz.”

Maria Tarnowska (1884–1965) polska działaczka społeczna

5 października 1944, Warszawa.
Źródło: Joanna Wieliczka-Szarkowa, Powstanie warszawskie 1944. Gloria victis, Wydawnictwo AA, Kraków 2014, s. 277.

O życiu , O wolności , O czasie , O walce

„Wśród większości najwybitniejszych mężów stanu z okresu kształtowania się starej konstytucji (…) powszechnie panował pogląd, że branie do niewoli Afrykańczyków jest pogwałceniem prawa natury, że jest to zło zasadnicze z moralnego, społecznego i politycznego punktu widzenia. Nie bardzo umiano sobie poradzić z tym, ale w powszechnie panującej wówczas opinii, dzięki zrządzeniu Opatrzności instytucja ta miałaby kiedyś prze-minąć. Poglądy te opierały się na równości ras. I na tym polegał ich błąd. Nasze nowe państwo powstaje na wręcz przeciwnej zasadzie. Fundamentem tego państwa, jego kamieniem węgielnym jest wielka prawda, że Murzyn nie jest równy białemu człowiekowi, że niewolnictwo – podporządkowanie się rasie doskonalszej – jest sytuacją naturalną i normalną (…) zgodną z nakazami Stwórcy (…). Nasza Konfederacja zbudowana jest na zasadach ściśle zgodnych z tym prawem. Kamień odrzucony przez pierwszych budowniczych stał się opoką, kamieniem węgielnym nowego gmachu.”

Alexander Stephens (1812–1883)

Źródło: Krzysztof Michałek, Dyplomaci i okręty z dziejów polityki zagranicznej skonfederowanych Stanów Ameryki 1861–1865, Warszawa 1987, s. 30–31.

O prawdzie , O błędach , O naturze , O złu

„Inna sprawa, że ci „naziści” to jednak jakieś głupki. Przecież już Caryca Leonida w słynnym poemacie Janusza Szpotańskiego uczyła, jak nawijać: „Wot Gitler, kakoj to durak. On się przechwalał zbrodnią swoją. A mudriec, to by sdiełał tak: Nu czto, że gdzieś koncłagry stoją? Nu czto, że dymią krematoria? Taż w nich przetapia się historia! Niewoli topią się okowy! Powstaje sprawiedliwszy świat! Rodzi się typ człowieka nowy!”. Toteż odnowiona lewizna opanowała tę nową sztukę nawijania do perfekcji, dzięki czemu pan doktor Edelman śmiało może dziś nawoływać do chwytania za noże, bo jużci – rżnąć w słusznej sprawie wolno jak najbardziej i nikt nie ośmieliłby się postawić mu zarzutu „podżegania” czy choćby „siania nienawiści”, nawet gdyby nie był słynnym i zatwierdzonym bohaterem. Nawet rząd „silnego człowieka polskiej prawicy”, czyli pana premiera Marcinkiewicza, przestraszył się naporu oskarżeń zainspirowanych i obstalowanych u zagranicznych współpracowników przez przypieraną do ściany tubylczą razwiedkę i na gwałt postarał się o alibi, zamykając do lochu przedstawicieli „nazistowskiego podziemia.””

Stanisław Michalkiewicz (1947) polski pisarz i publicysta

Osobiście powinienem się z tego małodusznie cieszyć, bo gdyby nie ci „naziści”, to kto wie – może niezawisły sąd dostałby rozkaz wpakowania do lochu mnie?
Źródło: „Najwyższy Czas!”, wydanie 28–29 (843–844), 15 lipca 2006

O świecie , O historii , O czasie , O perfekcji

„Hej, panie Ostapie! Gdzie się zapodziałeś?
Czy jeszcze się z niewoli nie wykupiłeś,
Czy z Laszkami po świecie brodzisz?
Dlaczego Kozaczków do Krymu nie przyprowadzasz?”

Eustachy Daszkiewicz (1470–1536)

Źródło: Duma o Eustachym Daszkiewiczu, przełom XVI i XVII w., w: Władysław A. Serczyk, Na dalekiej Ukrainie. Dzieje Kozaczyzny do 1648 roku, WL, Kraków 1984.