Cytaty na temat niewola (194 cytatów, strona 2)

„W ostatnim czasie zaszły, zarówno w międzynarodowym układzie sił politycznych, jak i w kraju wielkie zmiany. Zmiany te wywołane zostały gwałtownym atakiem imperializmu amerykańskiego, który pragnie pragnie podporządkować potędze dolara i zaprząc w niewolę gospodarczą i polityczną ludy Europy, Azji i całego świata. Atak skierowany jest w pierwszym rzędzie przeciw Związkowi Radzieckiemu i państwom demokracji ludowej. Atak swój rozpoczęli imperialiści amerykańscy od próby zastraszeni świata „wojną atomową”. Następnie wystąpili z tzw. planem Marshalla, który usiłuje cynicznie przekształcić Europę w kolonię amerykańską. Dalsze etapy planu ujarzmienia Europy to dławienie walki ludu francuskiego przy pomocy i pod presją amerykańskich kapitalistów, stworzenie i podporządkowanie Beneluxu, montowanie Zw[iązku] Unii Zachodniej, utrwalenie władzy faszystowskiej w Niemczech z poddającymi się pod komendę i działającymi w myśl interesów imperialistycznych dawnymi hitlerowcami na czele. Coraz jaskrawsze i niczym nie zamaskowane jest organizowanie wojennego bloku antysowieckiego.”

Julia Brystiger (1902–1975) polski oficer służby bezpieczeństwa PRL

Źródło: Andrzej Garlicki, Z tajnych archiwów

O wojnie , O ludziach , O demokracji , O myślach

„Za długo było tej niewoli,
Gdy człowiek nie śmiał śmieć,
Bo mu antychryst nie pozwolił
Ze wszystkich łacha drzeć.

A teraz siódme niebo nam się dzieje,
Bajeczny nastał czas.
Wiadomo, wszyscy kurwy i złodzieje,
Nie wyłączając nas.”

Andrzej Mogielnicki (1948) polski autor tekstów piosenek

Źródło: 7-me niebo nienawiści – piosenka zespołu Lady Pank.

O czasie

„… przymus służby wojskowej to jedna z najbrutalniejszych form niewoli.”

Emil Zegadłowicz (1888–1941)

„Swoboda to fikcja – nic podobnego nie istnieje. Są tylko różne rodzaje niewoli – względnej niewoli.”

Lucy Maud Montgomery (1874–1942) pisarka kanadyjska

Postać: Edward
Pozostałe utwory, Błękitny Zamek (1926)

„Czym jest równość, jak nie zaprzeczeniem wszelkiej wolności. Równość jest niewolą.”

Gustave Flaubert (1821–1880) powieściopisarz francuski

O wolności

„Stara tradycja sabbatajska głosiła, że kiedy Mojżesz schodził z góry Horeb z kanonem moralnym danym od Boga człowiekowi na kamiennych tablicach, ujrzał, że jego lud oddał się wszelkiemu możliwemu rozpasaniu i głupocie. Uznał wtedy, że człowiek nie zasłużył na tak szczodre i wielkoduszne potraktowanie przez Boga i rozbił boskie tablice. W zamian – napisał swoje własne przykazania, obmyślone po to, żeby trzymać ludzi w karności, niewoli, posłuszeństwie i narzuconym prostackim reżimie moralnym.”

Olga Tokarczuk (1962) polska pisarka

Źródło: rozmowa Tomasza Stawiszyńskiego, Tropem herezji, „Tygodnik Powszechny”, 19 października 2014.

O Bogu , O ludziach , O głupocie

„Rebe, ty się mnie pytasz, co ja sądzę na temat naszego małżeństwa? Więc ja ci powiem, co ja sądzę. Ja sądzę, że w porównaniu do naszego małżeństwa, niewola babilońska – to były wczasy w sanatorium.”

Rafał Kmita (1965)

Aj waj! ... czyli historie z cynamonem 2005 r.
Cytaty ze spektakli teatralnych i programów kabaretowych

O małżeństwie , O historii

„Nie jestem kobieta wyzwolona, nie jestem nawet wyzwalająca się kobieta. Boję się wolności dla siebie jak opuszczenia i śmierci. Boję się jej jak nieskończoności. Właśnie chcę oddana być w niewolę i móc w niewolę brać. Chcę pętać sobą – i chodzić w cudzym zaczarowaniu.”

Zofia Nałkowska (1884–1954) pisarka polska, publicystka i dramatopisarka

Narcyza
Źródło: Wydawnictwo Literackie, Kraków 1976, s. 134.

O śmierci , O kobietach , O wolności

„Przez chrzest stałeś się przybytkiem Ducha Świętego, nie wypędzaj Go więc z twego serca przez niegodne życie, nie oddawaj się ponownie w niewolę szatana, bo twoją ceną jest Krew Chrystusa.”

Leon I Wielki (390–461) papież, Doktor Kościoła, święty w Kościele katolickim i prawosławnym

Źródło: Kazanie I o Narodzeniu Pańskim, 3

O życiu , Serce , Chrystus

„Mądry prawo stanowi, głupi prawu jest poddany. Zdolny zmienia obyczaj, tępy pozostaje w jego niewoli.”

Shang Yang (-390–-338 p. n. e.)

„Zamierzam mostem połączyć Hellespont i przez Europę powieść wojsko na Helladę, aby ukarać Ateńczyków za wszystko zło, jakie wyrządzili Persom i mojemu ojcu. Wszak widzieliście, że i Dariusz gotował się wyprawić przeciw tym mężom. Lecz on zmarł i nie było mu dane zemścić się. Ja zaś, działając w jego i reszty Persów imieniu, nie wprzód spocznę, aż zdobędę i spalę Ateny, których mieszkańcy mnie i mojemu ojcu pierwsi wyrządzili krzywdę.(…) Jeżeli podbijemy ich i ich sąsiadów (…), sprawimy, że ziemia perska będzie graniczyła z eterem Zeusa. Bo istotnie słońce nie ujrzy żadnego kraju, który by z naszym graniczył, lecz wszystkie je z wami połączę w jedyny kraj, przeszedłszy przez całą Europę. Wszak sprawa, jak słyszę, tak się przedstawia, że nie pozostanie żadne miasto, żaden lud na świecie, który by zdołał wdać się w bój z nami – skoro tych, o których mówiłem, usuniemy. W ten sposób zarówno winni wobec nas, jak i niewinni będą dźwigali jarzmo niewoli.”

Kserkses (-519–-475 p. n. e.) król perski

Źródło: Herodot, Dzieje, Warszawa 2005.

O ludziach , O złu , O słońcu , O gotowaniu

„Zacni ludzie, nie może być dobrze i nie będzie dobrze w Anglii, póki majętności nie staną się wspólną własnością, póki będą chłopi i szlachta, i my wszyscy nie będziemy równi. Dlaczego ci, których nazywamy panami, mają być czymś wyższym od nas? Pochodzimy wszyscy od jednego ojca i jednej matki, od Adama i Ewy. W czym mogą oni wyrazić i pokazać, że są większymi panami od nas, prócz tego, że karzą nam orać i uprawiać to, z czego ciągną zyski? Oni odziani są w brokaty, my w zgrzebne płótno: oni mają wina, korzenie i smaczny chleb; my mamy razowiec, otręby i plewy i pijemy wodę; oni odpoczywają w pięknych dworach, a my mamy słotę i wiatr w polach i trzeba, żeby z nas i z naszego znoju pochodziło to, czym oni żyją… Idźmy do króla. On jest młody. Przedstawmy mu naszą niewolę. Powiedzmy mu, że chcemy, aby było inaczej, albo my sami na to zaradzimy.”

John Ball (1338–1381)

Źródło: relacja Jeana Froissarta, cyt. za: André Maurois, Dzieje Anglii, tłum. Wacław Rogowicz, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1957, s. 187.

O ludziach , O książkach , O matce , O piciu

„Bo wszystko, co kiedykolwiek miałem
To pieśni odkupienia.
Wyzwólcie się z mentalnej niewoli!
Nikt poza nami nie może uwolnić naszych myśli!
(…)
Jak długo jeszcze będą zabijać naszych proroków
Podczas gdy my będziemy patrzeć z boku?”

Bob Marley (1945–1981) jamajski muzyk reggae

Cause all I ever have:
Redemption songs; Redemption songs.
Emancipate yourselves from mental slavery!
None but ourselves can free our minds!
(…)
How long shall they kill our prophets,
While we stand aside and look? (ang.)
Źródło: Redemption song, album Uprising (1980)

O myślach , O myśleniu

„Najcharakterystyczniejszą cechą systemu komunistycznego jest natomiast totalna niewola ludzkiego ducha, zniewolenie ludzkiej myśli, ludzkiego intelektu.”

Józef Mackiewicz (1902–1985) polski pisarz i publicysta

Zwycięstwo prowokacji

O myślach , O myśleniu

„Polak nie lubi (…) faktów. Zbyt długo realnym faktem była niewola, by się mogło wykształcić w narodzie ich uznanie (…).”

Konstanty Grzybowski (1901–1970) prawnik polski, historyk prawa

Źródło: Refleksje sceptyczne, „Życie Literackie” nr 5, 2 lutego 1958, s. 2. http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=14899

O życiu

„Kiedyby to mogło być, abyście wszyscy mogli być papieżnikami, dałbym za to połowę zdrowia mojego, żebym drugą połową żyjąc, cieszył się z tej świętej jedności. Ale jeśli kto będzie wam gwałt czynił, dam wszystko swe zdrowie przy was, abym na tą niewolę nie patrzył.”

Jan Zamoyski (1542–1605) polski magnat, kanclerz i hetman wielki koronny

do delegatów miast pruskich i Rygi.

O zdrowiu

„Będziemy – jacy zechcemy
Byle wiedzieć nam – czego chcieć,
Lecz – nie wiemy – czego nie wiemy,
Więc nie mamy – co chcemy mieć.
Mogliśmy, czego nie wolno,
Co wolno – nie chcemy móc.
Wolimy niewolę niż wolność,
W której nie ma o co łbem tłuc.
Więc będziemy – jacyśmy byli,
Więc jesteśmy – a jakby nas brak
W tej krótkiej danej nam chwili,
Której jutro nie będzie i tak…”

Jacek Kaczmarski (1957–2004) polski bard, poeta i prozaik

Źródło: Requiem rozbiorowe, 1995

O wolności

„My, republikanie, nie wierzymy w to, że życie jest tak drogie, a pokój tak słodki, iż mogą być kupione za cenę łańcuchów niewoli.”

Ronald Reagan (1911–2004) prezydent USA

Z przemówień, Czas na wybór (27 października 1964)

O życiu , O pokoju

„Jeden płacze, a drugi się śmieje.
Drugi kradnie to, co pierwszy zasieje.
Jeden płacze, a drugi się śmieje.
Nie każdy w tym samym pokłada nadzieję.
Jeden płacze, a drugi się śmieje.
Drugi kradnie to, co pierwszy zasieje.
Niewola człowieka na tym polega.
Że musi mieć więcej niż mu potrzeba.”

Robert Friedrich (1968) polski gitarzysta, pseud. Litza (Acid Drinkers, Arka Noego)

Źródło: utwór Prawda na albumie Las Maquinas de la Muerte grupy Kazik na Żywo

O prawdzie , O płaczu

„To co kapitalizm i niewola niszczy, mianowicie dobrobyt i szlachetność życia – to ratuje i buduje na nowo kooperatyzm, współdziałanie przyjaźni ludzkich; (…) Są to dwie potęgi, dwie moce zła i dobra, które zmagają się ze sobą o panowanie nad światem. Jedna – przez egoizm – szerzy ciemnotę i nędzę, druga – przez przyjaźń – szerzy wolność i siłę.”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

Źródło: Związki przyjaźni w: Edward Abramowski, Pisma, tom I http://dir.icm.edu.pl/pl/Pisma/Tom_1/358, Warszawa 1924.

O przyjaźni , O świecie , O wolności , O sile

„W odróżnieniu od Platona nigdy nie chciałem decydować o innych. Po doświadczeniach dwudziestego wieku fascynowanie się spuścizną Platona – jeśli nie powinno być karalne, to przynajmniej powinno być publicznie wyśmiewane. To, co proponował w „Państwie” było przeżarte ekstremalnym totalitaryzmem i szowinizmem. Choćby odbieranie dzieci matkom po to, żeby wychować je zgodnie z obowiązującym duchem. On zoologicznie nienawidził demokracji. Imponowały mu takie systemy, jak system spartański. A Sparta znana była między innymi z tego, że osoby chore i niedołężne były tam uśmiercane. W wojnie Sparty z Atenami, które były przecież jego ojczyzną, Platon życzył zwycięstwa Sparcie. Jego postawę można porównać z zachowaniami komunistów, stawiających sowiecki internacjonalizm ponad niepodległość. Z tą oczywiście różnicą, że Platon nawet nie udawał, iż jest za społeczną równością i jawnie chwalił system kastowy oraz głosił, że jednostka musi być bezwzględnie podporządkowana interesom państwa. Swoje skrajne metody rządzenia próbował nawet wprowadzić w życie. Ale na szczęście dla jego podwładnych dość szybko się na nich poznano. Choć i tak ten „wielki” filozof zdążył rozpętać wojnę i sam ledwo uszedł z życiem. I to tylko dlatego, że z niewoli wykupiła go jakaś grupka przyjaciół. Mimo to nie zmienił swoich poglądów. Platon był jak Rudolf Hess, który, mimo iż przesiedział kilkadziesiąt lat w więzieniu, do końca sławił nazizm.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Źródło: Platon był jak Rudolf Hess – rozmowa Wojtka Filipowiaka – „Oddech” Nr1/2003

O życiu , O wojnie , O szczęściu , O dzieciach

„Mędrcowi nie wystarcza badać naturę i prawdę; powinien on raczej odważyć się ją wypowiedzieć, mając na względzie ograniczoną liczbę tych, co pragną i mogą myśleć; reszta bowiem pozostająca w dobrowolnej niewoli u przesądów, nie łacniej osiągnąć może prawdę niż żaby – zdolność latania.”

Julien Offray de La Mettrie (1709–1751) filozof francuski

Człowiek-maszyna (1748)
Źródło: s. 63

O myślach , O naturze , O lataniu , O myśleniu

„Zauważ, proszę, że świat zniewolony do samego dobra jest takim samym przybytkiem niewoli jak świat zniewolony do samego zła.”

Stanisław Lem książka Dzienniki gwiazdowe

mieszkaniec Dychtonii dyskutuje wraz z Ijonem Tichym zawiłości teologii.
Utwory, Dzienniki gwiazdowe
Źródło: Podróż dwudziesta pierwsza

O świecie

„Nienawidzimy wszystkich tych tytułów [arystokratycznych], które wymyśliła pycha, a które idą, nieodłącznie, w orszaku niewoli i poniżenia.”

Alexandre Pétion (1770–1818)

Źródło: Tadeusz Łepkowski, Haiti. Początki państwa i narodu, wyd. 1, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Wrocław 1964, s. 369.

„Jestem przecież rabusiem ludzi niczym jakiś korsarz, ale nie po to, by sprzedawać ich w niewolę, lecz by siebie wraz z nimi sprzedawać na wolność.”

Friedrich Nietzsche (1844–1900) filozof niemiecki

O ludziach , O wolności

„Czyż nie sądzicie, że żaden ptak nie łapie się szybciej na wabik ani żarłoczna ryba na haczyk, niż dają się znęcić wszyscy ci ludzie, którzy przystają na niewolę, gdy tylko zasmakują odrobiny zbytku?”

Étienne de La Boétie (1530–1563)

Rozprawa o dobrowolnej niewoli

O ludziach , O ptakach , O rybach

„(…) socjalizm stał się taranem przeciwko samorządom społecznym. Socjalistom nie chodzi o to, żeby przemysł rządził się prawem swoim, przyznając w tym uczestnictwo robotnikom, lecz żeby przemysł poddać państwu. O ile socjaliści dorwą się do rządów, nastaje nie tylko monizm prawa publicznego, lecz koniec społeczeństwa, oddanego w niewolę państwu, tj. biurokracji socjalistycznej. Nie ma bowiem państwa bardziej biurokratycznego, jak socjalistyczne.”

Feliks Koneczny (1862–1949) historyk polski, historiozof

O socjalizmie
Źródło: Państwo i Prawo, Wydawnictwo WAM, Kraków 1997, s. 59–60.

„Źródłem nędzy robotników jest niewola, której przyczyną są pewne przepisy prawne, oparte na zorganizowanej przemocy, czyli rządzie.”

Lew Tołstoj (1828–1910) pisarz rosyjski

Państwo i władza

„Zostałem schwytany w pułapkę uwielbienia dla czegoś, co kiedyś wielbiłem, tak jak mucha zatopiona w bursztynie pozostaje na zawsze w niewoli od dawna nie istniejącej sosny.”

Gene Wolfe Pazur Łagodziciela

Źródło: Pazur Łagodziciela

„Nasza inicjatywa jest rodzajem hołdu składanego naszym przodkom i ich potomkom, którzy tworzyli tę tradycję i kulturę. Wykorzystujemy czas, aby odkłamać prawdę o polskiej szlachcie i zmienić jej obraz wypaczony od okresu Pierwszej Rzeczypospolitej. W okresie niewoli nie mieliśmy na to wpływu, potem okres 20-lecia międzywojennego był zbyt krótki, aby dokonać refleksji o pozytywnej roli szlachty średniej i drobnej. Nie wymieniam tu ziemiaństwa, ponieważ jeśli mówimy o jakichkolwiek przewinieniach to dotyczą one ziemiaństwa właśnie i magnaterii. Potem lata powojenne aż do 1989 r. też nie były dobrym okresem na obiektywną ocenę roli polskiej szlachty. A to właśnie ona przyczyniła się do odzyskania niepodległości. Warto zatem sięgać do naszych polskich i podlaskich korzeni szczególnie tuż przed 1 maja 2004 r., u progu połączenia z Unią Europejską. Nasza kultura jest naszą identyfikacją narodową.”

Krzysztof Tołwiński (1968) polski polityk

o działalności Związku Szlachty Polskiej.
Źródło: O Związku Szlachty Polskiej, wrotapodlasia.pl, 4 marca 2004 http://www.wrotapodlasia.pl/pl/wywiady/jubilat+o+ZSP.htm

O czasie , Obraz

„Na bazie dawnego oddziału użyteczności publicznej klasowego związku zawodowego zorganizowaliśmy kompanię użyteczności, w której skład wchodzili dawni członkowie związku: telefoniarze, tramwajarze, kanalarze (z wodociągów i kanalizacji) oraz inni zatrudnieni w różnych przedsiębiorstwach gospodarki komunalnej. W początkowym okresie brali oni udział w akcjach wojskowych, na przykład opanowaliśmy prawie gołymi rękami Arbeitsamt przy Długiej 38 i tam wzięliśmy do niewoli osiemnastu Niemców, zabierając im broń. Była to pierwsza broń, jaką zdobyliśmy poza moim pistoletem i jeszcze dwiema „siódemkami”, jakimi dysponowaliśmy. Dzięki tej broni udało nam się zdobyć dalszą i w ten sposób uzbroiliśmy oddziały.”

Stanisław Sobolewski (1680–1772)

Źródło: Socjaliści w powstaniu warszawskim 1944 r., wybór tekstów Krzysztof Dunin-Wąsowicz, Oficyna Graficzno-Wydawnicza Typografika, Warszawa 2004 http://www.lewicowo.pl/varia/viewpub/tid/2/pid/511.

„Ludzie urodzeni w niewoli, karmieni i wychowani w poddaństwie, niezdolni patrzeć w przyszłość, zadowalają się życiem w warunkach, w jakich się urodzili, i w ogóle nie myślą o posiadaniu innych dóbr ani innych praw oprócz tych, jakimi dysponują; stan, w jakim się urodzili, uznają za naturalny.”

Étienne de La Boétie (1530–1563)

Rozprawa o dobrowolnej niewoli

O ludziach , O myślach , O przyszłości , O myśleniu

„Dokąd będzie rosło grono uprzywilejowanych kosztem nędzy ogromnej większości? Dokąd będzie trwała niewola kobiet, którą już zniesiono w stosunku do mężczyzn?”

Mario Vargas Llosa książka Raj tuż za rogiem

Postać: Flora Tristan
Raj tuż za rogiem

O kobietach

„Dość! – dość żyłem nie sobie…
Duszno, ciasno jak w grobie
Żyć zamkniętym, w ścian czterech niewoli…
Mnie tu nuda zabije!…
Ha!… tam chyba ożyję,
Gdzie powietrza… gdzie stepów do woli.”

Gustaw Zieliński (1809–1881) polski pisarz i poeta

Kirgiz
Źródło: Kirgiz, wyd. Księgarnia zagraniczna, Lipsk 1847, s. 1.

„Szkoda Polski. Co dobre, zostanie zniszczone. Straszna jest bezradność. Jednocześnie wierzę w instynkt samoobrony polskiego społeczeństwa, historia nieraz pokazała, że my taki instynkt mamy. Bo musimy się bronić. Problem tylko, jaką formę teraz to przybierze. Co mogę zrobić sam osobiście? Niewiele. Mogę być solidarny z ludźmi, którzy myślą podobnie jak ja. W Polsce wielu jest ludzi mądrych i spokojnych, którzy nie uważają, jak ci nawiedzeni, że to kraj w ruinie i w rozbiorowej niewoli.”

Wojciech Pszoniak (1942) polski aktor

o rządzie PiS
Źródło: Wojciech Pszoniak: Szkoda Polski. Co dobre, zostanie zniszczone., gazeta.pl, 9 stycznia 2016 http://wyborcza.pl/1,75968,19447295,wojciech-pszoniak-szkoda-polski-co-dobre-zostanie-zniszczone.html#ixzz3wjUkXnBy

O ludziach , O historii , O myślach , O problemach

„Gdyby zaszła taka potrzeba, musimy podjąć walkę na śmierć i życie, bo lepsza nawet śmierć niż życie w kajdanach, lepsza śmierć niż podła niewola. Precz z małodusznością, precz ze zwątpieniem. Ludowi, który jest potęgą, wątpić nie wolno ani rezygnować nie wolno! Trzeba ratować Ojczyznę, trzeba jej oddać wszystko – majątek, krew i życie, bo ta ofiara stokrotnie się opłaci, gdy uratujemy państwo od niewoli i hańby.”

Wincenty Witos (1874–1945) polski działacz ruchu ludowego, premier II Rzeczypospolitej

Źródło: Do Braci włościan na wszystkich ziemiach polskich, 30 lipca 1920

O życiu , O śmierci , O ludziach , O walce

„Miałbym ochotę zapytać: co wybraliby ludzie, którzy osobliwym trafem nie doświadczyli niewoli ani nie zasmakowali wolności – nie znając nawet miana ni jednej, ni drugiej – gdyby zaproponowano im być poddanymi lub żyć w sposób wolny? Bez wątpienia woleliby podlegać jedynie rozumowi niż służyć jakiejś jednej personie.”

Étienne de La Boétie (1530–1563)

Rozprawa o dobrowolnej niewoli

O ludziach , O wolności

„Słowianie utożsamili chrześcijaństwo z niemczyzną i niewolą.”

Adam Mickiewicz (1798–1855) polski poeta

Źródło: Maria Janion, Niesamowita Słowiańszczyzna, Wydawnictwo Literackie, Kraków 2007, s. 103.

„Dzięki takim żołnierzom, fanatycznie oddanym sprawie wyzwolenie Polski i ludu polskiego z niewoli, stało się PPS „niepokonaną potęgą”, jak mówił prokurator rosyjski Żyżyn… Ale jacyż to dziwni byli „żołnierze”. Nie chciał ich kraj „uspokojony” po 1863 roku, bał się ich i przeklinał; nie mieli odznak żołnierskich, broń musieli kryć przed okiem szpiegów carskich i prowokatorów, a czekała ich nie śmierć na polu bitwy, lecz skatowanie przez zbirów carskich, lub – sąd wojenny i szubienica… W najlepszym razie straszna rosyjska katorga. Jawna prasa polska rzuciła na ich groby ciężkie kamienie oszczerstwa i obelgi, a tylko w podziemiach rewolucji otaczano ich nazwiska – pseudonimy skromnym wieńcem chwały. A przecież była to jedyna siła w narodzie, która z potęgą niepokonanego żywiołu dążyła do Niepodległej Ojczyzny! Dążyła do niej z całą świadomością, że bez zjednoczenia i wyzwolenia Polski nie ma co marzyć o nowoczesnym życiu, o rozwoju, o sile klasy robotniczej polskiej, rozbitej w zaborach na trzy odłamy, z konieczności słabe i niezdolne do wypełnienia historycznej misji proletariatu.”

Ignacy Daszyński (1886–1936) polski polityk

o bojowcach PPS walczących w rewolucji 1905.

O śmierci , O ludziach , O książkach , O sile

„Pierwszą przyczyną dobrowolnej niewoli jest przyzwyczajenie.”

Étienne de La Boétie (1530–1563)

Rozprawa o dobrowolnej niewoli

„Dla nas socjalizm pokojowy, mający tylu zwolenników w krajach posiadających wolność polityczną, jest niepożądanym, nawet mało zrozumiałym. Pojmujemy, że wojna (…) jest objawem czasów barbarzyńskich i w miarę uduchowienia stosunków ludzkich stawać się musi coraz rzadszą i coraz więcej zlokalizowaną. Ale pojmujemy także, że od wojny stokroć jeszcze gorsza jest niewola pokojowa. Walka zbrojna, nawet nieszczęśliwa, zaszczepia w narodzie ferment burzenia się (…), kiedy tymczasem niewola pokojowa przyczynia się do pokornego znoszenia wszelkich zniewag, gwałtów i upokorzeń.”

Bolesław Limanowski (1835–1935) polityk polski, działacz socjalistyczny

z listu na paryski kongres II Międzynarodówki w 1900.
Źródło: Timothy Snyder, Nacjonalizm, marksizm i nowoczesna Europa Środkowa. Biografia Kazimierza Kelles-Krauza, tłum. Marta Boguta, Warszawa 2011.

O wojnie , O wolności , O walce

„Polska Walcząca – to krąg szerszy: to zarówno ludzie podziemni, jak i liczne masy całego walczącego Narodu. W walce jest dziś drukarz tajnej drukarni i młody chłopak wiejski wywieziony do Niemiec na roboty, i matka jedynego syna męczonego w kaźni obozowej: w walce jest łączniczka niosąca pocztę i chłop zamojski niszczony w dziki sposób; w walce jest uczestnik akcji bojowej, w walce jest wreszcie żona rezerwisty w niewoli, która bohatersko zmaga się o byt swoich dzieci. Polska walcząca – to my wszyscy.”

Aleksander Kamiński (1903–1978) instruktor harcerski, żołnierz AK

Źródło: O służbie i o zasłudze „Biuletyn Informacyjny”, wrzesień 1943; cyt. za: Barbara Wachowicz, Kamyk na szańcu – opowieść o druhu Aleksandrze Kamińskim, op. cit., s. 222.

O dzieciach , O ludziach , O matce , O walce

„Pojąłem, że także niewola ma swoje powszednie dni, więcej, prawdziwa niewola składa się właściwie z samych szarych dni powszednich.”

Imre Kertész książka Los utracony

Los utracony

„Pierwszy krok do zrzucenia niewoli to odważyć się być wolnym, pierwszy krok do zwycięstwa – poznać się na własnej sile.”

Tadeusz Kościuszko (1746–1817) polski i amerykański generał

O sile

„Wolność nie jest rzeczą zupełną, rzeczą doskonałą. Jest wyzwoleniem się z pewnych stosunków do spraw świata, jest tendencją do znalezienia się na zewnątrz cudownych zawiłości życia, organicznych powiązań. Prawdą życia jest powrót, jest niewola w zamęcie potęg ziemi i nieba, niewola, zamykająca w sobie panowanie. Człowiek wolny jest ten, który nie pozostaje do życia w żadnym stosunku. Człowiek wolny nie może władać.”

Zofia Nałkowska (1884–1954) pisarka polska, publicystka i dramatopisarka

Narcyza
Źródło: Wydawnictwo Literackie, Kraków 1976, s. 280.

O wolności

„Mark Wayne Clark: Będę zmuszony wziąć pana do niewoli.
François Darlan: Proszę bardzo, niech pan tak zrobi.”

François Darlan (1881–1942) polityk i wojskowy francuski

gdy Darlan chciał cofnąć swą zgodę na zawieszenie broni na całą Afrykę Północną.
Źródło: Dariusz Łyżnik, Morderstwa polityczne XX wieku, op. cit., s. 60.

O wieku

„Nikt nie wyswobodzi nas z niewoli, która istnieje w nas samych, w delikatnej budowie tkanek…”

Josef Škvorecký (1924–2012) czeski pisarz

Przypadki inżyniera ludzkich dusz

„Potępiać absolutnie wszelką przemoc, bez różnicy, to potępiać życie. Nie jest jednak nierozumne starać się o taki świat, gdzie przemoc skierowana będzie tylko przeciw niewoli, zbrodni, agresji i tyranii. Nie jest to nierozumne również wtedy, gdy mamy wielkie i dobrze uzasadnione wątpliwości co do tego, czy taki świat kiedykolwiek istnieć będzie.”

Leszek Kołakowski (1927–2009) polski filozof

Mini wykłady o maxi sprawach (1997–2003)

O życiu , O świecie

„Jednym z największych cudów XX wieku jest powstanie państwa Izrael. Biblia nigdzie tego wydarzenia nie zapowiada, ale czyni to implicite np. w Obj 11, 2 (Jeruzalem ma być deptane przez pogan przez 42 miesiące, a więc w okresie poprzedzającym owe 42 miesiące będzie musiało znajdować się w rękach żydowskich). Za cud można uznać sam już fakt, że naród żydowski, który od niewoli babilońskiej nie pamiętał swojego języka i który od 70 roku żył w diasporze, nie uległ wynarodowieniu.”

Leszek Jańczuk (1965) biblista, duchowny protestancki

Czasy ostateczne

O wieku

„W niewoli – za wolnością płacze
Nie wierząc, by ją kiedyś zyskał,
Toteż gdy wolność swą zobaczy
Święconą wodą na nią pryska.
Bezpiecznie tylko chciał gardłować
I romantycznie o niej marzyć,
A tu się ciałem stały słowa
I Bóg wie co się może zdarzyć!”

Jacek Kaczmarski (1957–2004) polski bard, poeta i prozaik

Źródło: Według Gombrowicza narodu obrażanie, 1993

O Bogu , O wolności , O wodzie , O płaczu

„Obserwujemy w naszych czasach dwie skrajne tendencje w podejściu do ludzkiego ciała: z jednej strony istnieje przesadny kult ciała, które staje się bożkiem, zagarniającym wielu w niewolę ciała. Mamy dziś wielu takich niewolników ciała – nawet nie zdajemy sobie z tego sprawy. Z drugiej zaś strony możemy zaobserwować pogardę dla ciała: wyniszcza się swe ciało narkotykami, lub czasem głodzi się to ciało, co prowadzi do śmiertelnej choroby zwanej anoreksją. Jedno i drugie podejście do ludzkiego ciała jest nie do pogodzenia nauką chrześcijańską, jest złem, jest grzechem. Wniebowzięcie Matki Najświętszej przypomina nam wszystkim, że nasze ciało ma wielką wartość w oczach Bożych: jest ono darem i będzie uczestniczyć w życiu wiecznym. Należy zatem rozwijać w sobie świadomość, że jestem odpowiedzialny za to ciało, ponieważ kiedyś będę musiał zdać sprawę Bogu, jak z tego daru korzystałem i jak się o ten dar troszczyłem.”

Piotr Libera (1951) polski duchowny katolicki, biskup

Źródło: homilia w katedrze płockiej podczas uroczystości odpustowej ku czci Wniebowzięcia NMP, 15 sierpnia 2007

O Bogu , O chorobach , O matce , O nauce

„Nie wiem, czy można to nazwać patriotyzmem, ale ja po prostu chciałem pracować dla Polski. Zawsze wierzyłem, że ruscy kiedyś sobie pójdą. A technologia zostanie. Poza tym uważałem, że to nie byłoby w porządku – wyjechać na delegację i zostać. Spotkałem Polaków, którzy tak postąpili, i nie sądziłem, żeby to było uczciwe. Wiedziałem, że w PRL będę żył w niewoli, ale wierzyłem też, że normy moralne obowiązują niezależnie od sytuacji. I jeszcze jedno: nie mogłem zostawić mojej mamy.”

Jacek Karpiński (1927–2010) polski elektronik i informatyk

o przyczynach odmowy pozostania w Stanach Zjednoczonych na stałe.
Źródło: Martwię się tylko wtedy, jeśli mogę coś zmienić…, wywiad z Jackiem Karpińskim, crn.pl, 15 maja 2010 http://www.crn.pl/artykuly/archiwum/2007/5/martwie-sie-tylko-wtedy-jesli-moge-cos-zmienic?searchterm=jacek

„Dlatego zapamiętaj: krwawe łzy oznaczają pożegnanie przyjaciół, nie wrogów. Zapamiętaj też to: jeśli będziesz musiał się cofnąć albo wybrać niewolę, wybierz niewolę. I jeszcze jedno: niewola nie jest wieczna. Znajdziesz drogę na wolność. Siłą lub podstępem. A wtedy patrz w niebo. Pewnego dnia pod wieczór zobaczysz, jak ognista gwiazda przecina niebo. Poszukaj jej. Idź tam, gdzie spadła. Tyle musisz pamiętać teraz. Poradzisz sobie, synku.”

Jarosław Grzędowicz Pan Lodowego Ogrodu

prorocza wizja ojca ukazana Filarowi.
Pan Lodowego Ogrodu
Źródło: tom 2, rozdział 10, Erg Krańca Świata

O gwiazdach , O wolności , O sile , O pożegnaniu

„Czemu ta wolność taka trudna,
tyle trudniejsza od niewoli?
(…) W szkole wolności tyle wolnych klas
i bezrobotny belfer biedę klepie,
i w żadnej klasie jakoś nie ma, nie ma nas,
my nie musimy – my już wiemy lepiej.”

Wojciech Młynarski (1941–2017) polski kompozytor i wykonawca piosenki autorskiej

Źródło: W szkole wolności, 1992

O wolności

„Na to wszystkich jedne głosy:
Dosyć tej niewoli
mamy Racławickie Kosy,
Kościuszkę, Bóg pozwoli.”

Tadeusz Kościuszko (1746–1817) polski i amerykański generał

O Tadeuszu Kościuszce
Źródło: Józef Wybicki, Pieśni Legionów Polskich we Włoszech, ostatnia zwrotka z rękopisu

O Bogu

„Zagłębie węglowe – robotnicy Sosnowca i Dąbrowy Górniczej byli wśród tych pierwszych pionierów, którzy w warunkach odbierających wszelką wiarę w powodzenie, przyjęli na siebie wielki trud wyzwolenia społecznego i walkę o niepodległość Polski. Nie od razu to się stało. Ci pierwsi, co podnieśli sztandar buntu, działać musieli wśród ludzi wrogo i nieprzychylnie usposobionych do wszelkich ruchów, wśród społeczeństwa zastrachanego, tchórzliwego, przyzwyczajonego już do form niewoli i ucisku, a głównie, i to w olbrzymiej większości, ciemnego, pogrążonego w kompletnym analfabetyzmie.”

Stanisław Andrzej Radek (1886–1946)

Źródło: Rewolucja w Zagłębiu Dąbrowskim. 1894–1905–1914, wyd. Oddziału Stowarzyszenia Byłych Więźniów Politycznych, Sosnowiec 1929.

O ludziach , O wierze , O walce

„Zamierzam wyzwolić z lackiej niewoli naród ruski wszystek.”

Bohdan Chmielnicki (1595–1657) hetman kozacki

Źródło: Józef Andrzej Gierowski, Rzeczpospolita w dobie złotej wolności (1648–1763), Kraków 2001.

O wolności

„Nie daj Boże, abym się chlubić miała w czym innym, jeno w krzyżu Pana naszego Jezusa Chrystusa; nie daj Boże, abym kiedykolwiek inne skarby miała jako ubóstwo święte; nie daj Boże, aby mi się co innego podobać miało jak czystość anielska; nie daj Boże, abym kiedykolwiek porzucić chciała słodką niewolę posłuszeństwa. Innej chwały mieć nie chcę, tylko wzgardę siebie, tylko zaparcie i poniżenie. Nie chcę innej miłości, tylko miłość Jezusa, miłość pokory, cierpień i krzyża.”

Maria Angela Truszkowska (1825–1898) polska założycielka felicjanek, błogosławiona katolicka

fragment wspomnień Matki Angeli.
Wariant: Nie daj Boże, abym się chlubić miała w czym innym, jeno w krzyżu Pana naszego Jezusa Chrystusa; nie daj Boże, abym kiedykolwiek inne skarby miała jako ubóstwo święte; nie daj Boże, aby mi się co innego podobać miało jak czystość anielska; nie daj Boże, abym kiedykolwiek porzucić chciała słodką niewolę posłuszeństwa. Innej chwały mieć nie chcę, tylko wzgardę siebie, tylko zaparcie i poniżenie. Nie chcę innej miłości, tylko miłość Jezusa, miłość pokory, cierpień i krzyża. [fragment wspomnień Matki Angeli. ]
Źródło: o. Joachim Roman Bar, s. Elżbieta Cherubina Frankowska, Polscy święci. Służebnica Boża Maria Angela Truszkowska, t. 7, op. cit., s. 120.

O miłości , O Bogu , O matce , O cierpieniu

„Albo pozostaniesz w niewoli tego, co w twoich czasach zwie się obowiązkiem, honorem, godnością osobistą, a wówczas nic złego cię nie spotka. Albo też będziesz wolny, a wówczas ukrzyżują cię.”

John Fowles książka Kochanica Francuza

Kochanica Francuza
Źródło: s. 417

„Nie można brnąć bezkrytycznie w tzw. nowoczesność, bo ona jest pełna fałszu i bierze ludzi w niewolę.”

Stefan Wyszyński (1901–1981) polski duchowny katolicki, prymas

O ludziach

„Wieżę w formie ściętego stożka wzniesiono pośrodku sowchozu „Rodzicielskie Zagródki” ze sprasowanych, zbrykietowanych w ręcznej prasie cegieł. W przedsionku wieży znajdowała się wydzielona zagroda i jakkolwiek jeszcze nie miała oprzyrządowania, było to miejsce uśmiercania zwierząt prądem o wysokim napięciu. Wisokowski i Główno nie chcieli psuć jakości mięsa przedśmiertnym przerażeniem i rozpaczliwą agonią żywych stworzeń poddanych działaniu mechanicznych narzędzi. W elektrycznej zagrodzie przeciwnie, zwierzę zostanie uprzednio poddane pieszczotom, a śmierć nastąpi w momencie ukontentowania najlepszą karmą. Obraz zwierząt pędzonych na piechotę przez bezkresy na zjedzenie do miast albo nawet zamkniętych w niewoli wagonów, wywoływał w Wisokowskim duchowy i ekonomiczny wstrząs. Krowy, a osobliwie byki, są zbyt wrażliwe, aby mogły znosić jazdę koleją, widok miast i ryczącą industrializację. Stworzeniom rozstrajają się nerwy, bez ustanku wysypują z siebie nawóz i tracą konsumpcyjną wagę. Wyliczono, że podczas jazdy koleją na odległość tysiąca wiorst krowy chudną o dziesięć i więcej procent, byki zaś całkiem marnieją, gryząc się tym, że już nigdy nie przyjdzie im się parzyć…”

Andriej Płatonow (1899–1951) pisarz rosyjski

Juwenilne morze

O śmierci , O odległości , O zwierzętach , Obraz

„Najdalej idące konstytucje państw demokratycznych, najszerzej pojęte przedstawicielstwa ludowe nie osiągają nigdy i nigdy osiągnąć nie mogą takiego zabezpieczenia wolności człowieka, takiego poszanowania woli jednostki wobec zbiorowości, jaka charakteryzuje stowarzyszenie. W żadnej też formie organizacji państwowej nie znajdujemy takiej łatwości przystosowywania się do warunków i potrzeb, do nowo powstającej idei i ruchów, jak w stowarzyszeniach. Dlatego śmiało możemy twierdzić, że wobec mnożących się ciągle zagadnień życia ludzkiego, wobec jego rosnącej zmienności, bogactwa typów i kierunków, wobec rozwoju indywidualizmu grup i jednostek, poddających się coraz trudniej pod ogólne normy, ten typ organizacji społecznej, który przedstawiają stowarzyszenia, jest typem przyszłości, dziedzicem nowożytnego Państwa. Owe skromne „ustawy” rozmaitych kooperatyw spożywców rolnych, kredytowych, na które przyzwyczailiśmy się patrzyć lekceważąco, traktować jako politykę zaściankową małych czynów i małych ludzi, kryją w sobie jednak zarodek nowej myśli politycznej, mogącej wyrugować w przyszłości wszelkie „konstytucje” i „przedstawicielstwa” państwowe jako zbyteczny przeżytek niewoli.”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

Źródło: Idee społeczne kooperatyzmu; w: Edward Abramowski, Braterstwo, solidarność, współdziałanie. Pisma spółdzielcze i stowarzyszeniowe, wyd. Stowarzyszenie Obywatele Obywatelom, Łódź 2009.

O ludziach , O myślach , O wolności , O przyszłości

„W dniu dzisiejszym, rozbrajając i biorąc w niewolę siły czerwonych, wojska narodowe osiągnęły swoje ostatnie cele militarne. Wojna skończyła się!”

Francisco Franco (1892–1975) dyktator Hiszpanii

En el día de hoy, cautivo y desarmado el Ejército Rojo, han alcanzado las tropas nacionales sus últimos objetivos militares. La guerra ha terminado! (hiszp.)
ostatni oficjalny komunikat wojenny wygłoszony przez radio w Burgos 1 kwietnia 1939, obwieszczający koniec wojny domowej.

O wojnie , O sile

„Miłość nie odnawiana każdego dnia stanie się przyzwyczajeniem, a z biegiem czasu niewolą.”

Khalil Gibran (1883–1931) libański pisarz, poeta i malarz

O miłości , O czasie

„Państwo! Jego rząd, jego władcy, jego urzędnicy zawsze byli ponad powszechnym prawem moralnym. „Dokumenty Pentagonu” to tylko jeden z ostatnich przykładów na to, jak powszechnie szanowani ludzie potrafią publicznie kłamać w żywe oczy. Takich przykładów historia dostarcza bez liku. Dlaczego? Powodem jest „racja stanu”. Służba dla państwa usprawiedliwia wszystkie postępki, które są uważane za niemoralne lub niezgodne z prawem wówczas, gdy dopuszcza się ich „prywatna” osoba. Libertarianina można poznać po tym, że z żelazną konsekwencją i bezkompromisowo będzie stosował powszechne prawo moralne do osób pracujących w aparacie państwa. Libertarianie nie znają tu wyjątków. Państwo (a ściślej mówiąc, „członkowie rządu”) przez całe wieki ubierało swoją przestępczą działalność w piękne słowa. Od wieków inicjowało masowe mordy, nazywało je „wojną” i nobilitowało w ten sposób wzajemne wyrzynanie się tysięcy ludzi. Od wieków brało ludzi w niewolę, wcielając ich do sił zbrojnych i nazywając ten proceder „poborem” do zaszczytnej „służby dla kraju”. Od wieków dokonywało rabunku pod groźbą użycia broni, nazywając to „ściąganiem podatków.””

Murray Rothbard (1926–1995) ekonomista amerykański

Jeśli chcielibyście wiedzieć, jak wygląda państwo i jego postępki w oczach libertarianina, wystarczy, że wyobrazicie sobie państwo jako bandę kryminalistów. Cała libertariańska argumentacja staje się wtedy oczywista.

O wojnie , O ludziach , O historii , O wieku

„I jak to sobie wyobrażasz? Pójdzie bruta w całym kraju, zarżniecie robotnych i nagle z socjału spłyną na was wszelkie luxusy? Idioci. Dopiero pożałujecie, jak nie będzie u kogo lepperować! Bez ONYCH, bez nas – co zostanie z socjerów?
– Nic. Będą socjerami, jedynie dopóki istnieją jacyś panowie, od których da się wylepperować socjał. Wyprowadzę ich z tej niewoli. Zmuszę do wolności. Zmienią się tylko wtedy, gdy nie będą mieć innego wyjścia.
– Zawsze będą posiadać inne wyjście, zawsze będą posiadać werki.
– Teraz werki mają ich. Socjerzy są polskimi Murzynami nano. Widzisz to.”

Jacek Dukaj książka Crux

Źródło: Crux

O wolności , O idiotach

„Robotnik rosyjski walczył przez długie lata bohatersko o wolność polityczną, otrzymał od bolszewików niewolę; walczył o poprawę bytu, otrzymał nędzę; walczył o rozwój obywatelski, otrzymał biurokrację sowiecką. Przemoc tak znikomej mniejszości musiała z natury rzeczy wziąć sobie do pomocy trzykrotnie większą liczbę pomocników obcych, często wrogich władzy sowieckiej, i nie mogła zorganizować społeczeństwa na zasadzie proletariackiej, a już zgoła socjalistycznej.”

Ignacy Daszyński (1886–1936) polski polityk

Źródło: Czy socjaliści mogą uznać „dyktaturę proletariatu”?, „Robotnik” nr 279, 11 listopada 1927 http://lewicowo.pl/czy-socjalisci-moga-uznac-%E2%80%9Edyktature-proletariatu%E2%80%9D/

O naturze , O wolności , O pomocy

„[Niewola, nędza, głód i zimno, wyzysk i ciemnota] nie pochodzą z woli Boga, ale są dziełem złych ludzi. Bóg bowiem stworzył ludzi, a zatem i was, abyście wolni używali wszystkich darów boskich, nie żyli w niedostatku i nędzy, nie cierpieli głodu i zimna, pracowali jedynie dla siebie, dla starców, kaleków, umieli czytać i pisać.”

Piotr Ściegienny (1801–1890) ksiądz katolicki, polski działacz niepodległościowy

Źródło: Złota książeczka (1842), cyt. za: Lidia Ciołkosz, Adam Ciołkosz, Zarys dziejów socjalizmu polskiego, tom I, Londyn 1966 http://lewicowo.pl/ksiadz-piotr-sciegienny/

O głodzie , O Bogu , O ludziach , O cierpieniu

„Już dość dawno temu powiedziano, że najbardziej liberalna republika dzisiejsza wydałaby się ludziom ówczesnym strasznym domem niewoli, że stary porządek był po prostu naszpikowany niepojętymi dla nas wolnościami.”

Paweł Jasienica (1909–1970) polski pisarz i eseista

Rozważania o wojnie domowej

O domu , O wolności

„Prawdą jest, że nienawidzimy niewoli. I czemuż nie? Ową zarazę natury ludzkiej, jej zepsucia straszliwą plamą, najgorszą klęskę, jaką zadać może los przeciwny, karę ostateczną życia doczesnego, rodzicielkę wreszcie płodną wszelkich nieszczęść i złej doli! Nienawidzimy jej gorzej niż żmii i wzdrygamy się przed tym zelżeniem ludzkiego rodu; kochamy zaś wolność i, co z tym jednoznaczne, cenimy ową wolność, nie powiem złotą, lecz bezcenną, która jest szczególnym darem ducha i nagrodą dobrego żywota. Szczęśliwiśmy z tego losu! Błogosławiona nasza ojczyzna z powodu tego daru Boga, a tym bardziej błogosławiona, im rzadszy u innych ludów ten klejnot, im mniej znany ten skarb.”

Łukasz Opaliński młodszy (1612–1662) marszałek nadworny koronny, pisarz

Źródło: Obrona Polski przeciw Janowi Barclayowi... 1648, oprac. Stanisław Grzeszczuk, Wrocław 1959.

O Bogu , O losie , O nieszczęściu , O ludziach

„Nie żywię żalu do ludzi, którzy pogodzili się z klęską i zawieszeniem broni 1940 roku. Zbyt się zadomowili wśród moich mebli, nazywając to losem ludzkim. Sami nauczyli się i nauczali innych owej "mądrości", tej zatrutej mikstury, którą przyzwyczajenie do życia sączy nam powoli do gardła, z jego słodkawym smakiem pokory, wyrzeczeniem i ugody. Ci wykształceni i myślący ludzie, subtelni marzyciele, dystyngowani sceptycy, szlachetnie urodzeni, dobrze wychowani, rozkochani w humanizmie, w gruncie rzeczy zawsze tajemnie wiedzieli w głębi duszy, że osiągnięcie człowieczeństwa jest ponad siły; przyjęli więc zwycięstwo Hitlera jako rzecz zrozumiałą samą przez się. Widząc naszą zupełnie oczywistą niewolę biologiczną i metafizyczną, uznali po prostu za zupełnie naturalne rozciągnięcie jej również na sprawy polityczne i społeczne. Posunąłbym się nawet dalej, nie chcąc bynajmniej nikogo urazić: mieli s ł u s z n o ś ć, i już to samo powinno ich przestrzec. Mieli słuszność, jeśli chodzi o spryt, rozwagę, niechęć do przygód, do ryzyka gry; mieli słuszność w takim sensie, który pozwoliłby Chrystusowi uniknąć krzyża, Van Goghowi - malowania, mojemu Morelowi - obrony słoni, Francuzom - śmierci od kul plutonów egzekucyjnych i który pogrążyłby we wspólnej nicości katedry i muzea, imperia i cywilizacje, nie pozwalając im przyjść na świat.”

Romain Gary książka Promise at Dawn

Promise at Dawn

O śmierci , O sile , Sens , O losie

„Niech przez miesiąc w niewoli pracuje przy sadzonkach, może wtedy zrozumie, ile trudu trzeba włożyć w zazielenienie Tbilisi. [gdy przejeżdżając jedną z głównych ulic Tbilisi zobaczył właściciela knajpki wylewającego pomyje pod drzewami. ]”

Ławrientij Beria (1899–1953) radziecki działacz komunistyczny, szef NKWD

Źródło: Lew Łurje, Człowiek w złotych binoklach, „Ogoniok”, 19 lipca 2013.

„Całe nasze pokolenie jest tą ostatnią brygadą niewoli, ostatnią brygadą wielkiej wojny… I póki nie wymrze to pokolenie, póki nie przyjdzie pomór na ostatnią brygadę, póty nie zacznie się nowe życie.”

Tadeusz Dołęga-Mostowicz książka Ostatnia brygada

Ostatnia brygada

O wojnie , O życiu

„Dziś interpretacji są setki, jest nawet Muzeum Powstania z przekazem dla zwiedzających o niemal zwycięskim zrywie. Bohaterskim, heroicznym, arcypolskim. Zwycięskim, bo my, Polacy, nigdy się nie poddajemy. Walczymy zawsze. Nie dajemy sobie narzucić niewoli. Ja już tego wytrzymać nie mogę! Trzeba było do tej niewoli nie dopuścić. Znacznie wcześniej. A nie wysyłać potem gówniarzy, żeby szli jak kurczaki na rzeź.”

Stanisław Aronson (1925) oficer Armii Krajowej, izraelski wojskowy

Źródło: Emil Marat, Michał Wójcik, Stanisław Aronson: Góra AK to byli megalomani. Powstanie warszawskie wywołało kilku niekompetentnych ludzi. Wbrew logice http://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,25026752,stanislaw-aronson-gora-ak-to-byli-megalomani-powstanie.html, wyborcza.pl, 29 lipca 2019.

„Nie ma niemieckiego żołnierza, który by nie wiedział, że w sowieckiej niewoli nie będzie tak traktowany, jak to jest w zwyczaju wśród europejskich przeciwników. Nie znajdzie się żaden dowódca, który mógłby się oddać wraz ze swoimi żołnierzami w ręce Rosjan, dopóki będzie istniała choć jedna jedyna możliwość ucieczki. To nie jest kwestia dumy, że nie dopuszcza się zgody na kapitulację wobec Rosjan, dla nich jest to po prostu sprawa życia i śmierci…”

Jürgen Thorwald (1915–2006)

Wielka ucieczka (1951), ISBN 978-83-08-05853-4, Wydawnictwo Literackie Sp. z o.o. 1995

O śmierci

„Później przyszła niewola, pół wieku niewoli (…) niewoli, którą stworzyły dwa totalitaryzmy, totalitaryzm niemiecki ze swoimi monstrualnymi zbrodniami, a później komunizm. W pierwszej fazie okrutny, ludobójczy wręcz, później łagodniejszy, ale ciągle będący jednak niewolą.”

Jarosław Kaczyński (1949) polski polityk, premier RP

Źródło: Prezes PiS Jarosław Kaczyński w Krakowie: musimy domagać się naszych praw, także tych wynikających z historii https://www.polskieradio.pl/130/5925/Artykul/1919575,Prezes-PiS-Jaroslaw-Kaczynski-w-Krakowie-musimy-domagac-sie-naszych-praw-takze-tych-wynikajacych-z-historii, polskieradio.pl, 11 listopada 2017.

O wieku

„Polska miała czterech zaborców, nie trzech: Niemcy, moskale i austriacy rozebrali ją na części od zewnątrz i przemocą państwa utrzymywali w niewoli, czwarty zaborca, który od wewnątrz naród bez państwa opanował, wyjadał mu… i serca… i mózgi, podbijał jego ducha dumnego i chciał uczynić z polskiej pracy i polskiego zysku mierzwę dla siebie, a z gniazda polskiego – basztę wojenną dla zdobycia panowania nad światem – to żydzi.”

Kazimierz Lutosławski (1880–1924) polski duchowny, zasłużony instruktor harcerski

sic
Źródło: Ostatnia walka o niepodległość; w: „Oświata. Bezpłatny dodatek tygodniowy do Gazety Polskiej”, nr 35, Kościan, 10 grudnia 1922 r., kopia w zbiorach WBC http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/plain-content?id=409308

O świecie , O pewności siebie , Serce

„Ażeby kraj wyzwolić od wszechświatowych wpływów żydowskich, ażby politykę polską na międzynarodowej arenie tak cennym partnerem, jakim od razu stała się polityka włoska w ręku Mussoliniego – trzeba naprzód w Polsce Naród Polski wyzwolić, tu raz skończyć z niewolą żydowską, złamać ostatecznie wpływy żydowskie we wszystkich bez wyjątku dziedzinach życia (…).”

Kazimierz Lutosławski (1880–1924) polski duchowny, zasłużony instruktor harcerski

sic
Źródło: Ostatnia walka o niepodległość; w: „Oświata. Bezpłatny dodatek tygodniowy do Gazety Polskiej”, nr 35, Kościan, 10 grudnia 1922 r., kopia w zbiorach WBC http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/plain-content?id=409308

„Armia Krajowa była armią państwową. Przypominam, że wszyscy żołnierze, oficerowie, którzy nie znajdowali się w niewoli, mieli obowiązek zgłosić się do służby w AK. To była część Polskich Sił Zbrojnych, będąca też częścią sił zbrojnych alianckich. I to, co dzisiaj się odbywa, jest próbą narzucenia monopartyjnego, nacjonalistycznego poglądu ideologicznego na całą polską kulturę i historię i patrzenia oczami skrajnych nacjonalistów.”

Andrzej Friszke (1956) polski historyk

o honorowaniu przez władze Brygady Świętokrzyskiej NSZ.
Źródło: rozmowa Doroty Wysockiej-Schnepf, Prof. Friszke: Gdy więźniowie Dachau czekali na egzekucję, Brygada Świętokrzyska piła szampana z Gestapo http://wyborcza.pl/7,82983,25081657,prof-friszke-gdy-wiezniowie-dachau-czekali-na-egzekucje-brygada.html, wyborcza.pl, 12 sierpnia 2019.

O historii

„Pomiędzy generałem Borem, dowódcą powstania, a marszałkiem Rydzem, wodzem w kampanii wrześniowej, różnica jest zasadnicza. Rydz miał w Polsce faktycznie władzę i wojskową, i polityczną, stąd za klęskę wrześniową ponosi odpowiedzialność całkowitą: i formalną, i materialną. Bór był tylko dowódcą wojskowym, słuchał politycznych rozkazów rządu, wojskowych – naczelnego wodza i prezydenta. Bór jest gorąco atakowany przez przyjezdnych z Warszawy, zarówno narodowców, których jego otoczenie prześladowało, jak lewicowców, których popierało. Ale jako wojskowy, wobec historii Bór będzie miał inną reputację niż Rydz, który miał 33 dywizje piechoty i całe państwo do dyspozycji, walczył tylko 17 dni i uciekł. Bór nie miał nic, miał konspirację tworzoną w fantastycznych warunkach, walczył 63 dni i poszedł razem z żołnierzami do niewoli, zrywając łańcuch naszych wodzów, którzy żołnierzy zostawiali, sami uciekali, jak Rydz z Polski, Sikorski z Francji. Pod dowództwem Rydza wojsko polskie dało mniej, niż świat od niego oczekiwał, pod dowództwem Bora Powstanie Warszawskie bije wszystkie rekordy wytrzymałości.”

Stanisław Mackiewicz (1896–1966) premier Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Wychodźstwie

Lata nadziei

O świecie , O historii

„Rewolucję robią nie głodni, lecz syci, których nagle pozbawiono chleba; o wolność bić się będą ci, którzy tę wolność mają we krwi. Piłsudski, syn rasy władczej i panującej, chłopiec o instynktach władczych, nie mógł znieść niewoli. Wszystko naokoło popychało go do ostrego, gwałtownego buntu.”

Stanisław Mackiewicz (1896–1966) premier Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Wychodźstwie

Klucz do Piłsudskiego
Źródło: s. 24–25

O wolności

„Chłopi bali się Polski niesłychanie, wierząc, że z jej powrotem przyjdzie na pewno pańszczyzna i najgorsza szlachecka niewola. Powstania uważali za jakąś potworną zbrodnię, której nawet nie umieli nazwać ani określić, a powstańców za dzikich, pomylonych zbrodniarzy, będących plagą ludności i nieszczęściem dla chłopów.”

Wincenty Witos (1874–1945) polski działacz ruchu ludowego, premier II Rzeczypospolitej

Źródło: Kiedy chłop stał się Polakiem? http://www.newsweek.pl/wiedza/historia/kiedy-chlop-stal-sie-polakiem-tomasz-kizwalter-newsweek-pl,artykuly,281641,1.html, newsweek.pl, 15 kwietnia 2018.

O nieszczęściu

„Powstanie Warszawskie ma ogromne znaczenie dla przyszłości całego narodu i ono nie straci swojej wartości, zwłaszcza gdy Polska znajduje się w niewoli. I kiedy wróg wszystko robi, aby to wydarzenie pomniejszyć. Wróg mówi, że powstanie było przeciw Rosji. Powstanie było przeciw Niemcom – o wolność i niepodległość Polski.”

Tadeusz Pełczyński (1892–1985) Oficer dyplomowany Wojska Polskiego

o powstaniu warszawskim
Źródło: Sens Powstania Warszawskiego – wywiad z gen. Tadeuszem Pełczyńskim, współautorem decyzji o wybuchu powstania w Warszawie http://www.portal.arcana.pl/Sens-powstania-warszawskiego-wywiad-z-gen-tadeuszem-pelczynskim-wspolautorem-decyzji-o-wybuchu-powstania-w-warszawie,3993.html, arcana.pl

O stracie , O wolności , O przyszłości

„W przeszłości los dzieci księży zależał od tego, kogo obciążano odpowiedzialnością za grzech niewstrzemięźliwości. Ksiądz był święty, kobieta grzeszna. Dziecko musiało podzielić los matki. Upokorzenie, niewolę, wygnanie, nędzę. Dziś jest podobnie - to na kobiecie spoczywa cała odpowiedzialność i cały trud wychowania dziecka.”

Marta Abramowicz (1978) polska działaczka na rzecz osób LGBT, psycholog, trenerka, terapeutka

Źródło: Marta Abramowicz, Dzieci księży. Nasza wspólna tajemnica, Warszawa 2018, s. 164.

O losie , O kobietach , O dzieciach , O matce

„Żołnierz bije się wspaniale. O 23.00 nieprzyjaciel jest pobity, przejście wolne. Daję rozkaz do marszu i przez radio zawiadamiam inne oddziały. Nie mamy benzyny. Dlatego niszczymy samochody, tak pancerne, jak i osobowe. Tabory przejść nie mogą (…) Do dział zaprzęgamy po cztery konie, gdyż droga przez pola bardzo ciężka, a konie zmęczone. Jadę konno ze sztabem. Kiedy przekraczam szosę Tomaszów – Zamość, trafiam na walkę oddziałów Wołyńskiej Brygady Kawalerii z przybyłym odwodem niemieckim. W walce na granaty i bagnety Niemcy rozbici, dużo jeńców. Idziemy dalej. Walka na przeprawach w Krasnobrodzie. Wspaniały, niezmordowany 25. Pułk Ułanów Wielkopolskich w szarży otwiera przeprawę. Ginie, niestety, prawie cały szwadron. Pułk bierze jeńców i oswabadza kilkuset Polaków wziętych do niewoli. Odbito też szpital z wieloma rannymi. Straty niemieckie dość duże. Niemcy naciskają ze wszystkich stron. Trzeba ochraniać skrzydła, a z tyłu słychać ogień artylerii.”

Władysław Anders (1892–1970) polski generał

o bitwie pod Tomaszowem Lubelskim podczas kampanii wrześniowej 1939.
Źródło: Praca zbiorowa, redakcja Tadeusz Guz, Wojciech Lis, Ryszard Sobczuk, Bitwy pod Tomaszowem Lubelskim w 1939 roku, wydawnictwo Werset, Lublin 2010. ISBN 9788360133675. s. 161–162.

O koniach , O stracie , O walce

„Ogromna jest potęga niewoli i bardzo smutne jej skutki, ludzie w niewoli wychowani nie potrafią już być wolnymi. Łatwiej jest spodleć i znikczemnieć, niż wznieść się i uszlachetnić, dla tego też prędzej człowiek przywyka do niewoli, niż nauczy się żyć jako wolny.”

Agaton Giller (1831–1887) polski dziennikarz, działacz niepodległościowy

Podróż więźnia etapami do Syberyi w roku 1854
Źródło: tom II, s. 176–177.

O ludziach

„Ja do niewoli nie pójdę. Wojna jeszcze nie skończona. Będę walczyć dalej. Może we Francji, może gdzie indziej, ale broni nie złożę.”

Stefan Rowecki (1895–1944) generał polski

na odprawie przed kapitulacją pierwszej bitwy pod Tomaszowem Lubelskim podczas kampanii wrześniowej 1939.
Źródło: Praca zbiorowa, redakcja Tadeusz Guz, Wojciech Lis, Ryszard Sobczuk, Bitwy pod Tomaszowem Lubelskim w 1939 roku, wydawnictwo Werset, Lublin 2010. ISBN 9788360133675. s. 93.

O wojnie

„Ten dzień jest czymś, czego nie da się porównać z niczym innym. Rzeczą niesamowitą była euforia, gdyż wydawało nam się, że odnieśliśmy zwycięstwo. Rzeczą niesamowitą było to, że pomimo lat terroru, nie odczuwaliśmy wobec wziętych do niewoli Niemców żądzy odwetu, traktowaliśmy ich jak jeńców wojennych.”

Jan Olszewski (1930–2019) polski polityk prawicowy, premier III Rzeczypospolitej

o pierwszym dniu powstania warszawskiego 1944.
Źródło: Olszewski: Pierwszego dnia czuliśmy się zwycięzcami. Nie mieliśmy żądzy odwetu wobec Niemców https://dorzeczy.pl/tylko-na-dorzeczy/72504/Olszewski-Pierwszego-dnia-czulismy-sie-zwyciezcami-Nie-mielismy-zadzy-odwetu-wobec-Niemcow.html, dorzeczy.pl, 1 sierpnia 2018.

O zwycięstwie

„Luksus. Luksusu nienawidziła jeszcze bardziej niż ogrodów. Luksus był wyznacznikiem niewoli pewniejszym niż więzienne kraty.”

Joe Abercrombie (1974) angielski pisarz fantasy i montażysta filmowy

Ostrze (2006)
Źródło: rozdz. Każdy wielbi sam siebie, s. 599.

„A syrena szła i śpiewała. A gdy już była tuż, tuż nad brzegiem Wisły, odwróciła się, spojrzała ku wiosce i zawołała na głos cały: – Kochałam cię, ty brzegu wiślany, kochałam was, ludzie prości i serca dobrego, byłam waszą pieśnią, waszym czarem życia! Czemuż wzięliście mnie w niewolę, czemuż chcieliście, abym w pętach, w więzieniu, na rozkaz książęcy śpiewała? Śpiewałam wam, ludzie prości, ludzie serca cichego i dobrego, ale na rozkaz śpiewać nie chcę i nie będę. Wolę skryć się na wieki w fale wiślane, wolę zniknąć sprzed waszych oczu i tylko szumem rzeki do was przemawiać. A gdy przyjdą czasy ciężkie i twarde, czasy, o których nie śni się, ani wam, ani dzieciom i wnukom dzieci waszych śnić się jeszcze nie będzie, wtedy, w lata krzywdy i klęski, szum fal wiślanych śpiewać będzie potomkom waszym o nadziei, o sile, o zwycięstwie.”

Artur Oppman (1867–1931) polski poeta okresu Młodej Polski

legenda o Warszawskiej Syrence.
Źródło: Legendy warszawskie. Syrena https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/legendy-warszawskie-syrena.html, wolnelektury.pl

O sile , Kochać się , O dzieciach , O ludziach

„Znamy dokładnie rosyjskie metody i nie mam najmniejszego zamiaru dostania się do rosyjskiej niewoli.”

Heinrich Müller (1900–1945) funkcjonariusz hitlerowskich służb specjalnych

słowa z 29 kwietnia 1945 roku.
Źródło: Norman J. W. Goda, Timothy Naftali, Robert Wolfe, Richard Breitman, „U.S. Intelligence and the Nazis”, 2005, s. 150.

„Zająwszy Miasteczko, Kozacy wyrżnęli kogo mieli wyrżnąć, w cerkwi pomodlili się i podziękowali Panu Bogu za jeszcze jedno zwycięstwo, rozbili i splądrowali kramy i oberże, powiesili na wieży kościelnej starego katolickiego kapłana, wypili tyle gorzałki, ile któremu nakazywało pragnienie, po czym dopiero zaczęli się bawić. W Miasteczku kobiet było dużo, kobiet i dziewcząt, mężczyźni w większości wyginęli męską śmiercią, z bronią w ręku, podczas zaciętej, ale nieudanej obrony, starcy i chorzy dobrowolnie poszli w niewolę, licząc na miłosierdzie chrześcijańskie zwycięzców, ale wojna wojną, żadnego miłosierdzia nie było, krew lała się strumieniami, polska krew i żydowska.”

Kalman Segal książka Śmierć archiwariusza

Źródło: Śmierć archiwariusza, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1967, s. 22.

O śmierci , O kobietach , O mężczyznach , O Bogu

„Jeśli nie zostanę przekonany przez świadectwa Pisma albo ewidentne argumenty rozumowe, to pozostanę związany świadectwami Pisma, które przytoczyłem, a moje sumienie pozostanie w niewoli Słowa Bożego. Także nie wierzę samym tylko papieżowi i soborom, pewną jest bowiem rzeczą, iż często mylili się i zaprzeczali samym sobie. Nie mogę zatem i nie chcę niczego odwoływać, ponieważ postępowanie wbrew sumieniu nie jest ani bezpieczne ani uczciwe.”

Marcin Luter (1483–1546) teolog i reformator religijny

w 1521 na sejmie Rzeszy w Wormacji.
Źródło: Sebastian Duda, Reformacja. Rewolucja Lutra

„Czasy rycerstwa przeminęły. Nastały czasy sofistów, ekonomistów i kalkulatorów, a chwała Europy zgasła na zawsze. Nigdy, nigdy już nie ujrzymy tej wspaniałomyślnej lojalności wobec urodzenia i płci, tego dumnego poddania, pełnego godności posłuszeństwa, serdecznego oddania, które nawet w niewoli ożywiały ducha podniosłej wolności.”

Edmund Burke książka Rozważania o rewolucji we Francji

Rozważania o rewolucji we Francji

O wolności

Cytaty na temat niewola strona 2

Cytaty na temat niewola
strona 2