Cytaty na temat człowieczeństwo (138 cytatów)

„Religia zabija człowieczeństwo, napełniając serca okrucieństwem.”

Michał Bakunin (1814–1876) rosyjski myśliciel, rewolucjonista

Religia

O religii , Serce

„To jawne odrzucanie zasad człowieczeństwa, które stanowi istotę państwa, jest z państwowego punktu widzenia najwyższym obowiązkiem i największą cnotą: nazywa się patriotyzmem i stanowi transcendentną moralność państwa. Moralność tę nazywamy transcendentną, ponieważ zazwyczaj wznosi się ona ponad poziom ludzkiej osobistej i społecznej moralności oraz sprawiedliwości, wskutek czego najczęściej jest z nimi sprzeczna. Tak na przykład zgodnie z zasadami zwykłej, ludzkiej moralności uznajemy za przestępstwo znieważanie, gnębienie, ograbianie, okradanie, zabijanie i ujarzmianie bliźnich. Z punktu widzenia patriotyzmu wszystko to jest obowiązkiem i cnotą, jeśli tylko utrwala lub wzmaga potęgę państwa i zwiększa jego chwałę. Wszystko to staje się obowiązkiem każdego obywatela-patrioty; każdy powinien gnębić, ograbiać, zabijać nie tylko obcych, ale nawet swoich współobywateli, ilekroć wymaga tego dobro państwa. To nam wyjaśnia, dlaczego od zarania dziejów, czyli od czasu powstania państw, polityka zawsze była (i jest nadal) dziedziną, w której – pod przykrywką wzniosłych frazesów – stale popełnia się i uprawia rozbój. Łotrowski proceder staje się tu czymś chwalebnym, uprawiany jest bowiem w imię patriotyzmu, transcendentnej moralności i najwyższych interesów państwa.”

Michał Bakunin (1814–1876) rosyjski myśliciel, rewolucjonista

Patriotyzm

O sprawiedliwości , O czasie , O morzu

„W młodości, jak każdy, miałem swój ideał kobiecej urody. Szukając ideału, nie można jednak deprecjonować człowieczeństwa. Prawdziwa miłość pojawia się nie tylko na płaszczyźnie kobieta – mężczyzna, ale też człowiek – człowiek.”

Marek Grechuta (1945–2006) polski piosenkarz

Źródło: Wojciech Majewski, Portret artysty

O miłości , O kobietach

„Wolność albo jest pełna albo jej w ogóle nie ma, bez wolności nie ma rozumu, nie ma sprawiedliwości, nie ma dobrobytu, nie ma człowieczeństwa.”

Michał Bakunin (1814–1876) rosyjski myśliciel, rewolucjonista

Wolność

O sprawiedliwości , O wolności

„Człowiek cierpi na różne sposoby, nie zawsze objęte przez medycynę, w jej nawet najdalszych rozgałęzieniach. Cierpienie z pewnością jest jedną z największych tajemnic w życiu człowieka i zawsze jest próbą, czasem nad wyraz ciężką próbą, której poddane zostaje człowieczeństwo. Dla ludzi wierzących w Chrystusa tajemnica cierpienia łączy się z tajemnicą Zbawiciela wołającego na krzyżu: „Boże, mój Boże, czemuś mnie opuścił?”. W czasie Wielkiego Postu tajemnica Boga, który cierpi z człowiekiem i dla człowieka szczególnie nas prowokuje. Zaiste – kochani Bracia i Siostry – jedynie w Chrystusie Ukrzyżowanym i Opuszczonym możemy znaleźć odpowiedź na fundamentalne pytania dotyczące sensu cierpienia i choroby.”

Piotr Libera (1951) polski duchowny katolicki, biskup

Źródło: homilia w Wojewódzkim Szpitalu Specjalistycznym w Ciechanowie podczas mszy z okazji Światowego Dnia Chorego, 11 lutego 2008

O Bogu , O ludziach , O tajemnicy , O chorobach

„Tylko rewolucja socjalna, która zastąpi rozkosz złudnego, a zarazem brutalnego wyuzdania ciała i duszy przez równie delikatną jak realną rozkosz obcowania z człowieczeństwem całkowicie spełnionym w każdej jednostce i we wszystkich razem.”

Michał Bakunin (1814–1876) rosyjski myśliciel, rewolucjonista

Rewolucja

O duszy

„… pamięta tyle obrazów, tyle poznała „nowych prawd”, o sytuacji, o człowieku, o sobie. Rosjanie mówili, że życie ludzkie jest nic nie warte, jednego człowieka mniej, nie ma różnicy. Mówili: – Niczewo, padachniosz. Nic się nie przejmuj, zdechniesz. Nie martw się, i tak koniec przewidziany. Nie widziano nic złego w tym, żeby donieść na drugiego, nawet bliskiego człowieka, na brata czy ojca – za kawałek chleba. Myślało się tylko o jedzeniu. Aby przeżyć do jutra, traciło się czasami człowieczeństwo. Głód tłumaczył wszelkie zachowania. Jedzenie było najważniejsze. Jak nie miało się co jeść, to zaczynało się chorować i umierało.”

Aleksandra Ziółkowska (1949) pisarka polska

Lepszy dzien nie przyszedł już
Źródło: Winnice Wartanowiczów na Podolu [w: Lepszy dzień nie przyszedł już], Warszawa, Iskry 2012, str 80

O życiu , O głodzie , O jedzeniu , O zachowaniu

„Musimy przyjrzeć się naszemu człowieczeństwu. Stajemy się coraz mniej ludzcy. Potrafimy w telewizji oglądać rozpad rodziny czy śmierć i traktujemy to jako rozrywkę. Żyjemy w społeczeństwie opętanym przez reality show, pożądającym plotek i nieszczęść. W naszym świecie historia lubi się powtarzać i świat przedstawiony w powieści może wcale nie być tak odległą przyszłością.”

Jennifer Lawrence (1990) amerykańska aktorka

Źródło: Paweł Rojek, Stale głodna! Rozmowa z Jennifer Lawrence, stopklatka.pl, 19 marca 2012 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=86327

O śmierci , O nieszczęściu , O świecie , O historii

„Heroicznemu maksymalizmowi etycznemu towarzyszy idea przekraczania człowieczeństwa ku duchowi – jest to nie tylko możliwe, ale konieczne i nieuniknione. To jest ton wysiłku duchowej przemiany, który Piłsudski odnalazł u Słowackiego i który go już nigdy nie opuścił.”

Juliusz Słowacki (1809–1849) polski poeta

Autorka: Maria Janion, Płacz generała – eseje o wojnie

O wysiłku

„Każdy człowiek boi się na swojej pierwszej bitwie. Jeśli zaprzecza, jest kłamcą. Niektórzy tchórze walczą równie dobrze jak odważni lub przestają się bać oglądając ludzi, którzy walczą, choć boją się tak jak oni. Prawdziwym bohaterem jest ten, kto walczy pomimo strachu. Jedni pozbywają się strachu po minucie pod ostrzałem, inni po godzinie, a jeszcze innym zajmuje to dni. Jednak prawdziwy mężczyzna nigdy nie pozwoli, żeby strach przed śmiercią wziął górę nad jego honorem, poczuciem obowiązku wobec ojczyzny i człowieczeństwem. Bitwa to najwspanialsza konkurencja, w której człowiek uwalnia swój instynkt. Wybiera ona wszystko to, co najlepsze i usuwa to, co złe.”

George Patton (1885–1945) amerykański generał

Every man is scared in his first battle. If he says he’s not, he’s a liar. Some men are cowards, but they fight the same as the brave men or they get the hell slammed out of them watching men fight who are just as scared as they are. The real hero is the man who fights even though he is scared. Some men get over their fright in a minute under fire. For some, it takes an hour. For some, it takes days. But a real man will never let his fear of death overpower his honor, his sense of duty to his country, and his innate manhood. Battle is the most magnificent competition in which a human being can indulge. It brings out all that is best and it removes all that is base. (ang.)
Źródło: The Patton speech [w:] Tim Ripley, Patton Unleashed: Pattons Third Army and the Breakout from Normandy http://books.google.pl/books?id=eXp-tRBGSRoC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0, Zenith Imprint, 2003, s. 12.

O śmierci , O ludziach , O strachu , O górach

„W mocy upiora swego każdy z ludzi
aż do szczęsnej chwili pozostaje,
kiedy się jego człowieczeństwo zbudzi…”

John Milton książka Raj utracony

Raj utracony (1667)
Źródło: księga II

O ludziach

„Ważniejsze od przetrwania jest zachowanie swojego człowieczeństwa.”

George Orwell (1903–1950) pisarz i publicysta angielski

O zachowaniu

„Lecz oto zjawia się Szatan, pierwszy wolnomyśliciel i pierwszy bojownik o emancypację światów; on ukazuje pierwszym ludziom jak wielką hańbą jest ich zwierzęca ignorancja i posłuszeństwo; wyzwala człowieka, na jego czole wyciska pieczęć wolności i człowieczeństwa, skłaniając go do nieposłuszeństwa i spożycia owocu poznania.”

Michał Bakunin (1814–1876) rosyjski myśliciel, rewolucjonista

Religia

O świecie , O wolności

„Prawo równości jest najwyższym warunkiem wolności i człowieczeństwa.”

Michał Bakunin (1814–1876) rosyjski myśliciel, rewolucjonista

Egalitaryzm

O wolności

„Zwracam tylko uwagę w jakiej paranoi żyjemy i czym się nas karmi w mediach. Na koniec przywołam słowa pewnego filozofa, którego poglądy stoją mocno w sprzeczności do popularnej i obowiązującej doktryny, głoszącej że „każdy człowiek jest wartością”. Wg profesora, to nie człowiek jest wartością, ale jego CZŁOWIECZEŃSTWO. Implikuje to bardzo ważne wnioski, które z człekokształtnych kreatur, które jak zwyrodnialcy o których wyżej mowa, wyzbyte są najbardziej elementarnych cech człowieczeństwa, czynią nie ludzi ale bestie. Bestie, które jeśli atakują, trzeba bezlitośnie ze społeczeństwa usuwać.”

Przemysław Mieszko Rudź (1976)

Źródło: felieton Kara śmierci - tak. Resocjalizacja - nie, wgospodarce. pl, 10 lutego 2014 http://wgospodarce.pl/opinie/10493-kara-smierci-tak-resocjalizacja-nie

O śmierci , O ludziach , O karze

„Stoimy pod Pomnikiem Bohaterów Getta Warszawskiego. Patrzymy w marsowe twarze wykute dłutem Xawerego Dunikowskiego, z dymu i ognia. Twarze tych kilkuset którzy wybrali walkę i śmierć bez nadziei na zwycięstwo by uratować człowieczeństwo, godność i honor. Którzy słabo uzbrojeni stanęli przeciw czołgom, działom ciężkiej broni maszynowej miotaczom płomieni, nieraz tylko z butelką benzyny a nawet z gołymi rękami. Walczyli na ulicach, w gruzach, piwnicach i kanałach. Mężczyźni i kobiety. Chłopcy i dziewczęta. Niemieccy, łotewscy i ukraińscy ludobójcy nazywali ich w swych raportach „podludźmi”, a wspomagających ich Polaków bandytami. Zebraliśmy się, by złożyć hołd i odprawić modły za wszystkich walczących i poległych.”

Bohdan Poręba (1934–2014) reżyser polski

Źródło: Wystąpienie pod Pomnikiem Bohaterów Getta Warszawskiego, 19 kwietnia 2008 http://kulturalny.blox.pl/2008/04/Bogdan-Poreba-Zydowski-Zwiazek-Wojskowy-byl-od.html

O śmierci , O kobietach , O mężczyznach , O zwycięstwie

„Człowiek najprawdopodobniej rodzi się z długiem, którego nigdy nie może spłacić, niezależnie od tego, jak bardzo się stara, bo dług ten ciągle rośnie. Człowiek zawsze zawdzięcza coś innym. Jeśli zignoruje ten dług, to powoli zatruwa sobie duszę. Jeśli zaczyna go spłacać, to w rezultacie powoduje tylko zwiększenie zadłużenia. Ale to, co potrafi dać, jest miarą jego człowieczeństwa.”

Julius Döpfner (1913–1976) niemiecki duchowny katolicki, kardynał

O duszy

„To, że taki imbecyl, taki podczłowiek jak Pizzardo będzie odpowiedzialny za uniwersytety i seminaria to skandal i rzecz niezwykle poważna (…). Ten nędzny dziwak, ten nawet nie przeciętniak bez kultury, bez horyzontów, bez człowieczeństwa (…). Ten Pizzardo, który ma czerwoną piżamę i kalesony (…) który targuje się przy zakupie gazety (…). Co za przerażająca komedia!”

Yves Congar (1904–1995) francuski teolog katolicki, dominikanin, kardynał

o kard. Giuseppe Pizzardo
Źródło: fsspx.pl, 20 maja 2012 http://news.fsspx.pl/2012/05/o-iwon-congar-op-%E2%80%9Eimbecyl-podczlowiek-nedzny-dziwak/

„W człowieku jest taka tajemnicza strefa ziemi niczyjej, na której istnieje ludzka wolność wyboru, która nie poddaje się ani determinizmowi biologicznemu, ani determinizmowi kulturowemu. Determinizm kiepsko pasuje do opisywania ludzkiego świata.(…) Tu leży moim zdaniem istota człowieczeństwa. Mogę słuchać obowiązującego w przyrodzie dyktatu zasady darwinowskiej, ale nie muszę. Bo w mojej ludzkiej mocy jest zadrwić sobie z tego dyktatu i obrać drogę terrorysty, świętego albo wolontariusza.”

Tadeusz Bielicki (1932) polski antropolog

Źródło: rozmowa Sławomira Mizerskiego, Przygody człowieka na ziemi niczyjej, „Polityka” wydanie specjalne, 6/2010.

O wolności

„Człowiek posiada wiele zdolności, w tym także zdolność do zatraty człowieczeństwa.”

Stefan Pacek (1938)

„Siedem grzechów społecznych: polityka bez zasad, bogactwo bez pracy, przyjemność bez sumienia, wiedza bez osobowości, handel bez moralności, nauka bez człowieczeństwa i wiara bez poświęcenia.”

Mohandas Karamchand Gandhi (1869–1948) Indyjski przywódca polityczny i religijny

Seven social sins: politics without principles, wealth without work, pleasure without conscience, knowledge without character, commerce without morality, science without humanity, and worship without sacrifice. (ang.)

O przyjemności , O wierze , O wiedzę , O nauce

„To pytanie o istotę człowieczeństwa. Gdzie ona tkwi? W mózgu? Czy rozebranie człowieka na części i złożenie potem w całość ją pokaże? Redukcjonizm przyniósł szalenie dużo w zakresie poznania naukowego. Ale istotniejsza jest emergencja: bo całość to coś więcej niż suma części.”

Andrzej Szczeklik (1938–2012) polski lekarz

Źródło: Prof. Andrzej Szczeklik: Medycyna to sztuka rozmowy, wyborcza.pl, 21 października 2011 http://wyborcza.pl/1,75402,11083642,Prof__Andrzej_Szczeklik__Medycyna_to_sztuka_rozmowy.html?as=2&startsz=x

O sztuce , Pytanie

„Dlaczego od pewnych ludzi żąda się więcej poświęcenia, wyrzeczeń i bohaterstwa niz od innych? (…) Dlaczego tak nierówno, niesprawiedliwie jest rozłożony na ludzi obowiązek reprezentowania człowieczeństwa?”

Kornel Filipowicz (1913–1990) pisarz polski

Źródło: Krajobraz, który przeżył śmierć w: Cienie, Wyd. Literackie, Kraków 2007, s. 38.

O śmierci , O ludziach

„Człowieczeństwo nie jest stanem, w którym przychodzimy na świat. To godność, którą trzeba zdobyć. Godność bolesna. Zdobywa się ją na pewno za cenę łez.”

Vercors (1902–1991) francuski pisarz i ilustrator

L’humanité n’est pas un état à subir. C’est une dignité à conquérir. Dignité douloureuse. On la conquiert sans doute au prix de larmes. (fr.)
Źródło: Zwierzęta niezwierzęta

O świecie

„Kochana Marysiu, nie płacz. Szkoda sił, a będą ci potrzebne. Jestem pewny, że to dla tej chwili żyłem 60 lat. Wybacz, nie można było inaczej. Po to, żeby nie zginęła prawda, człowieczeństwo, wolność ginę, a to mniejsze zło niż śmierć milionów. Nie przyjeżdżaj do Warszawy. Mnie już nikt nic nie pomoże. Dojeżdżamy do Warszawy, pisze w pociągu, dlatego krzywo. Jest mi tak dobrze, czuję spokój wewnętrzny jak nigdy w życiu.”

Ryszard Siwiec (1909–1968) żołnierz AK, zmarły śmiercią samobójczą przez samospalenie

Źródło: emka, 45. rocznica samospalenia Ryszarda Siwca, Hej-kto-Polak.pl http://hej-kto-polak.pl/wp/?p=22184

O śmierci , O prawdzie , O wolności , O złu

„grób w którym leży ten
nowego człowieczeństwa Adam
wieńczony będzie kwiatami
z nieznanych dziś jeszcze planet.”

Wisława Szymborska (1923–2012) polska poetka, noblistka

Źródło: Lenin

„Wiele głosów mówi o jednym: Wyrzuć z życia Chrystusowe brzemię. Dzięki temu będziesz bardziej spokojny, szczęśliwszy, beztroski. Będzie ci lżej iść przez życie, bo nie będzie ciężaru. Tego typu propozycje są kłamstwem, ponieważ w miejsce jarzma Chrystusa w życie ludzkie wciskają się inne ciężary: grzech bez przebaczenia, niebezpieczne przywiązania, nałogi, złe skłonności, a w konsekwencji wyzucie z człowieczeństwa i utrata sensu życia.”

Piotr Libera (1951) polski duchowny katolicki, biskup

Źródło: homilia w Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Płocku podczas mszy we wspomnienie św. Faustyny, 5 października 2007

O życiu , O kłamstwie , O przebaczeniu , O wspomnieniach

„Po głowie chodzi mi pomysł na film z przesłaniem, który traktowałby o człowieczeństwie. Zdrowa część społeczeństwa pozbywa się tej chorej. Na Manhattanie budują nowy świat. Jest w tym coś z takiego dziecinnego spojrzenia, że jutro Heniek będzie prezydentem, a Zdzisia królową. Chodzi o zabawę bez przemocy i kalkulacji. Tworzą nowy świat, o którym wszyscy zawsze marzyli. Utopię bez zawiści. Po jakimś czasie okazuje się jednak, że ci zdrowi ludzie chcą uciec do świata, który wcześniej porzucili. Byłaby to trochę tragikomedia, a zarazem widowiskowa produkcja. Science fiction o tym, że powinniśmy wrócić do korzeni i podstawowych, pierwotnych, odruchów z dzieciństwa.”

Cezary Pazura (1962) aktor polski

Źródło: Cezary Pazura o 25-leciu swojej pracy artystycznej – Michał Hernes rozmawia z Cezarym Pazurą http://www.portalfilmowy.pl/wydarzenia,47,5849,1,1,Cezary-Pazura-o-25-leciu-swojej-pracy-artystycznej.html

O ludziach , O świecie , O czasie , O dzieciństwie

„Zanimbym powiedział, że utopię się dla jakiejś gęsi, wymieniłbym moje człowieczeństwo z pawianem.”

William Shakespeare Otello

Ere I would say I would drown myself for the love of a guinea hen, I would change my humanity with a baboon. (ang.)
Otello
Źródło: akt 1

„A tak serio, to nie ma znaczenia czy jesteś papieżem, czy Barackiem Obamą, czy też Bono albo Björk – niektórzy ludzie będą cię uwielbiać, a niektórzy nienawidzić. Możesz być kolesiem wałęsającym się po ulicach albo najsławniejszą osobą na świecie, to bez znaczenia. Niezgoda i opozycja są, niestety, częścią człowieczeństwa. Nie znam jeszcze artysty, który by nie zaznał jakiejś formy krytyki.”

Jared Leto (1971) aktor amerykański

O ludziach

„Największą wartością człowieka jest rozum. Należy służyć rozumowi, a nie człowieczeństwu. Człowieczeństwo pozbawione rozumu niewiele znaczy, choć jako zjawisko jest dość rozpowszechnione i nawet wzruszające.”

Renata Šerelytė (1970)

Imię w ciemności

„Kariera jest czymś ulotnym. Dzisiaj jest, jutro jej nie ma. Nie warto dla niej w tym momencie życia, w którym jestem, wywracać wszystkiego do góry nogami. Chciałbym do końca życia mieszkać w małym miasteczku, gdzie wszyscy się znają i ze sobą rozmawiają. A nie, jak w wielkim mieście, tylko się mijają. Gdy ktoś umiera w wielkim mieście, umiera anonimowo. W małym miasteczku ma to wymiar człowieczeństwa, żegnają go prawie wszyscy mieszkańcy.”

Krzysztof Respondek (1969) polski aktor i piosenkarz

Źródło: Dorota Nosowska, Najlepiej jest w domu, „Magazyn Familia”, 26 marca 2010 http://www.magazynfamilia.pl/artykuly/Najlepiej_jest_w_domu,2840,91.html

O domu

„Trudny do wyuczenia, a jeszcze trudniejszy w realizacji jest święty urząd kogoś, kto uszczęśliwia świat – ale jest rozkoszą cnoty, człowieczą boskością błogosławić ziemi jako zbawiciel, a narodom zasiewać ziarna człowieczeństwa.”

Friedrich Ludwig Jahn (1778–1852) niemiecki pedagog, publicysta i polityk

Źródło: Niemiecka ludowość; cyt. za Heinrich August Winkler, Długa droga na Zachód. Tom 1. – dzieje Niemiec 1806–1933, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław 2007, s. 69.

O świecie

„Pod cienką warstwą blichtru i wesołego życia kurtyzany – kryje się brud i hańba, wyuzdanie czyni z człowieka zwierzę a skromność i umiar wynoszą go na szczyty człowieczeństwa, prawdziwą miłością jest tylko uczucie, które rodzi się nie z popędu ciała – lecz z potrzeby serca!”

John Cleland książka Pamiętniki Fanny Hill

Pamiętniki Fanny Hill

O emocjach , O zwierzętach , Serce

„Więcej osób rozumie istotę człowieczeństwa – mam tu na myśli ludzkie słabości i wyzwania, przed którymi stają ludzie w różnych zakątkach świata – dzięki doświadczeniom kulturalnym, a nie dzięki sportowemu doświadczeniu współzawodnictwa.”

Jonathan Mills (1963)

Źródło: Agata Dduszko-Zyglewska, Dwadzieścia pięć tysięcy artystów http://www.dwutygodnik.com/artykul/3832-dwadziescia-piec-tysiecy-artystow.html, Dwutygodnik.com nr 88/2012, sierpień 2012.

O ludziach , O myślach , O piekle , O myśleniu

„Wszyscy jesteśmy takimi samymi ludźmi. Kolor skóry i ubranie to tylko okrycie zewnętrzne. Tym, co decyduje o naszym człowieczeństwie, jest zdolność do okazywania współczucia innym i właśnie ta zdolność pozwoli nam przeżyć w kurczącym się świecie.”

Dalajlama XIV (1935) Dalajlama, duchowy i polityczny przywódca Tybetu

przesłanie do wrocławian z okazji przyznania mu honorowego obywatelstwa miasta Wrocławia.
Wypowiedzi, oświadczenia i przemówienia
Źródło: http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80269,5363088,Dalajlama_Honorowym_Obywatelem_Wroclawia.html

O kolorach

„Człowiek w obliczu nocy czuje się niepełny w swoim człowieczeństwie. Widzi ciemność i odczuwa swą ułomność.”

Wiktor Hugo książka Pracownicy morza

Pracownicy morza

„Świetnie czuję się w towarzystwie, ale bardzo lubię być sama. Nawet w dzieciństwie, gdy bawiłam się z dziećmi, to musiałam na pół godziny odejść, posiedzieć w swoim kąciku i pomyśleć. Musiałam mieć wszystko swoje, szuflady zamykane na klucz. I ten teatr jest mój i tylko mój. Nikt mi go nie zabierze. Na początku współpracowałam ze scenografami, reżyserami. Ale to było bez sensu, bo i tak wszystko potem przerabiałam. Mnie interesuje autentyk. siebie. A siebie mogę dawać tylko poprzez siebie. Ludziom trzeba opowiadać zdarzenia, mówić Umiem udawać, grać, wszystkich mogę zagrać, tak mi się ułożyło, natomiast ja chcę dawać o człowieczeństwie, o magii. W teatrze jestem zależna od partnera. A moje każde przedstawienie jest inne, bo moim partnerem jest publiczność, a publiczność jest różna, bo się zmienia i mnie inspiruje. Być aktorem to nie znaczy być artystą, bo się jest wyuczonym, że dwa kroki w prawo, trzy w lewo…”

Nina Repetowska (1940)

Źródło: Wywiad, 2008 http://www.karnet.krakow.pl/aktualnosci/wywiady/23/dziewiec-sil-kobiecosci-dziewiec-miesiecy-dziewiec-roznych-kregow-kobiet.html

O kobietach , O dzieciach , O odejściu , O dzieciństwie

„Uwielbiam serca. Symbolizują życie, miłość i człowieczeństwo.”

Ville Valo (1976) fiński wokalista i autor tekstów

O miłości , O życiu , Serce

„Kim był? Był człowiekiem zapatrzonym bardziej wewnątrz siebie niż na zewnątrz. Należał do tych ludzi, którzy kultywują swoje człowieczeństwo z tak twardymi dykcjonarzami zasad, iż każdy ich krok jest z góry wyznaczony, a droga którą podążają, nie ma żadnych odnóg. I wreszcie był jednym z tych, do których pasuje używane w pierwszej połowie XX wieku austriackie powiedzonko lotnicze: „polnisches Wetter””

Waldemar Łysiak (1944) polski pisarz i publicysta

chodziło o wyjątkowo złą pogodę, podczas której latali tylko polscy piloci
Wyspy bezludne

O ludziach , O pogodzie , O wieku

„Klimat wrogości zatruwa duszę narodu, podżega do brutalnej walki na śmierć i życie, zabija tolerancję i człowieczeństwo, jest przeszkodą na drodze do wolności i demokracji. Dlatego mam nadzieję, że uda mi się (…) przeciwstawić wrogości reżimu jak najlepsze intencje, rozbroić ją miłością.”

Liu Xiaobo (1955–2017) pisarz i literaturoznawca chiński, dysydent, noblista w dziedzinie pokoju

wypowiedziane podczas procesu.
Źródło: Jean-Philippe Beja, Liu Xiaobo więzień nr 1, „Gazeta Wyborcza”, 9–10 października 2010.

O życiu , O śmierci , O wrogości , O demokracji

„Czytałem niedawno wywiad z Ostrym. Powiedział, że nie słucha polskiego rapu od momentu kiedy stracił wiarę w człowieczeństwo wykonawców – bardzo trafione. Mało jest w tym prawdziwych ludzi, a jeszcze mniej facetów – nieważne ile by się nie nagimnastykowali na tych swoich Facebookach.”

Miuosh (1986)

Źródło: Przemysław Bollin, Miuosh: mało jest w rapie prawdziwych ludzi, muzyka.onet.pl, 29 maja 2015 http://muzyka.onet.pl/hip-hop/miuosh-malo-jest-w-rapie-prawdziwych-ludzi/c9brp5

O ludziach , O wierze , O muzyce , O czytaniu

„Poniżej pewnego poziomu nie można być człowiekiem. Można posiadać wszystkie cechy człowieczeństwa, trzymać się, ale kosztem potwornych wysiłków, paczących na pewno duszę. Posiadanie lub otrzymanie pewnej kultury bez równoczesnej możliwości częściowego choćby zaspokojenia potrzeb, które ona rodzi, prowadzi ludzi do zboczeń mniej lub więcej niebezpiecznych dla otoczenia. Głodomory moralne lub duchowe są daleko niebezpieczniejsze niż głodomory fizyczne. Głód fizyczny łatwiej zaspokoić, głód duchowy trwa i nawet rośnie, gdy tamten został zaspokojony.”

Andrzej Bobkowski (1913–1961) polski pisarz i przedsiębiorca emigracyjny

21 października 1943.
Szkice piórkiem

O głodzie , O ludziach , O duszy , O wysiłku

„Jest wiele szlaków w tym życiu, ale tym, który najbardziej się liczy, niewielu ludzi jest w stanie podążyć… (…) To szlak prawdziwego człowieczeństwa.”

Michael Blake (1945–2015)

Postać: Wierzgający Ptak
Tańczący z wilkami

O ludziach

„(…) do drugiego człowieka trzeba się zbliżać nieprofesjonalnie, bo nadmierny profesjonalizm może zabić człowieczeństwo.”

Anna Dymna (1951) polska aktorka

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, Trójmiasto, 8 maja 2004 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/mams.htm

„Nagromadziwszy tyle okrucieństw, nieprawości i zatrważających wydarzeń w jednej księdze [Księdze Sędziów], redaktorzy tekstu biblijnego jakby w pewnej chwili się opamiętali. Bo antologia tych ponurych sag kończy się wydźwiękiem optymistycznym w dodanej znacznie później i nawiązującej do czasów sędziów prześlicznej opowieści o wiernej Rut. Sielankowy, nasycony kojącą ciszą obraz kosiarzy zasiadających podczas żniw do wspólnego posiłku, rolnicy o dobrych sercach i niewiasty obdarzone słodyczą charakteru – jakże inny to świat na tle ogólnej anarchii, nieobyczajności i barbarzyństwa. Opowieść o Rut jakby chciała nam uprzytomnić, że w epoce sędziów na przekór wszystkiemu istniał normalny świat uczciwych ludzi, którzy w ogólnym chaosie potrafili zachować czystość obyczajów, prostotę ducha i godność człowieczeństwa.”

Zenon Kosidowski (1898–1978) polski pisarz, esseista, poeta

Opowieści biblijne (1963)
Źródło: s. 228–229

O ludziach , O świecie , O zachowaniu , O charakterze

„Odizolowanie pochłaniało wszystkie uczucia i napełniało duszę pustką, częściowo unicestwiało nawet poczucie człowieczeństwa. Bo o człowieczeństwie nie decydują ani nasze ciała, ani umysły, lecz odczucia.(…) Pozbawieni uczuć przestajemy być ludźmi.”

Olivia Goldsmith (1949–2004)

Kumpelki z paki

O emocjach , O duszy

„Aktorstwo to trochę filozofia w praktyce, poznawanie różnych aspektów człowieczeństwa. Może też i autoterapia? Zobaczenie, że jest się takim samym jak inni ludzie. A jednocześnie mierzenie się z czymś mrocznym w sobie.”

Ireneusz Czop (1968) polski aktor teatralny i filmowy

Źródło: „Zwierciadło”, nr 12/1946, grudzień 2008

O ludziach

„Oni darowali ci życie, kiedy zasługiwałeś na śmierć! Przecież nie odebrano ci całego człowieczeństwa! Uczyniwszy tyle zła, musisz zwrócić się ku dobru! Pomyśl, do jak okropnej zbrodni przyłożyłbyś rękę!”

Juliusz Verne książka Dwa lata wakacji

Dwa lata wakacji
Źródło: rozdział 28

O życiu , O śmierci

„Współczuję wszystkim. Nie wierzę w zło. Wierzę w nieszczęście. Olbrzymie, niesamowite, porażające nieszczęście, które niszczy ludzi, ale zawsze można im choć trochę pomóc w ocaleniu człowieczeństwa.”

Jacek Kuroń (1934–2004) polski historyk, pisarz, polityk, działacz społeczny i polityczny

O nieszczęściu , O ludziach , O złu

„Zasadnicza kwestia streszcza się w pytaniu: socjalizm czy kapitalizm? Jestem za socjalizmem, bo jestem za człowieczeństwem. Zbyt długo już ciąży na nas przekleństwo władzy złota. Pieniądz nie stanowi właściwego fundamentu cywilizacji. Nadszedł czas, aby zregenerować społeczeństwo – jesteśmy w przededniu powszechnej przemiany.”

Eugene Debs (1855–1926)

Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 369.

O pieniądzach , O historii , O czasie , Pytanie

„Gdzie z kultury znika świąteczność, tam zagrożone jest człowieczeństwo.”

Harvey Cox (1929) amerykański teolog protestancki

„Człowieczeństwo, moi panowie, jest podporządkowane giełdzie milionerów, jeśli ktoś rozporządza takim kapitałem jak mój, stać go na stworzenie sobie własnego ładu świata. Świat ze mnie zrobił dziwkę, teraz ja zrobię z niego burdel. Kto nie może bulić, a pragnie uczestniczyć w rozkoszach życia, ten musi zgiąć kark. Wy pragniecie uczestniczyć w rozkoszach życia. Uczciwy jest tylko ten, kto płaci. A ja płacę. Miastu Güllen – za morderstwo, koniunkturą – za jednego trupa.”

Friedrich Dürrenmatt (1921–1990) dramaturg szwajcarski

Die Menschlichkeit, meine Herren, ist für die Börse der Millionäre geschaffen, mit meiner Finanzkraft leistet man sich eine Weltordnung. Die Welt machte mich zu einer Hure, nun mache ich sie zu einem Bordell. Wer nicht blechen kann, muss hinhalten, will er mittanzen. Ihr wollt mittanzen. Anständig ist nur, wer zahlt, und ich zahle. Güllen für einen Mord, Konjunktur für eine Leiche.
Postać: Klara Zachanassian
Źródło: Wizyta starszej Pani

O świecie

„Dawniej rzecz była czymś więcej niż tylko wyrobem, artefaktem, wytworem. Stanowiła widomy atrybut naszego człowieczeństwa, miała swój własny, odrębny od innych charakter, nawet gdy wszystkie należały do tego samego rodzaju i przeznaczone były do tej samej funkcji (…) Dawni ludzie niekiedy przez całe życie pracowali tą samą siekierą, jedli ciągle tą samą łyżką, chodzili w tych samych butach, które często dziedziczyli również ich potomkowie. Rzeczy stawały się częścią ludzi i ich losów, towarzyszyły im na dobre i na złe, były ich wsparciem i ratunkiem w świecie wrogiej, opornej materii.”

Zdzisław Skrok (1950)

Źródło: Wymowność rzeczy, wyd. Iskry, ISBN 978-83-244-0212-0, s. 39.

O życiu , O losie , O ludziach , O butach

„Może rzeczywiście ratunkiem człowieczeństwa jest wierność pewnej wizji wbrew rzeczywistości, żeby człowiek poraniony i skatowany miał ojczyznę, do której by mógł wrócić, ojczyznę „czystych” radości, nauki i sztuki.”

Józef Czapski (1896–1993) polski malarz i pisarz

Patrząc
Źródło: s. 145 [Raj utracony, czerwiec 1947]

O rzeczywostości , O nauce , O wierności , O ojczyźnie

„Jezus jest centralną postacią świata dlatego, bo stał się decydującym człowiekiem w postępie człowieczeństwa. Dokonał największej i jedyne sensownej rewolucji w historii ludzkości. Rewolucji duchowej, rewolucji, w której nie przelewał cudzej krwi lecz własną. Niezliczone miliony ludzi w ciągu minionych dwóch tysięcy lat z Jego powodu zmienili swoje życie. Miliony z Jego powodu odrzuciły nienawiść, zemstę i okrucieństwo. Miliony ze względu na Niego dochowały wierności swoim małżonkom, miliony oddały swoje życie na służbę Jego sprawie i bliźnim. Miliony potrafiły wybaczyć największe nawet krzywdy swoim prześladowcom. Miliony potrafiły przezwyciężyć chciwość i skąpstwo, aby podzielić się kawałkiem chleba z głodnymi. Miliony zaczęły iść przez życie tą drogą, którą wskazał: drogą miłości, życzliwości, pokory i ofiary. To było możliwe dlatego, że nie był tylko człowiekiem, był Bogiem-Człowiekiem, który przez swoje narodzenie i zmartwychwstanie wszedł w historię ludzkości i pozostał w niej.”

Stanisław Wielgus (1939) polski arcybiskup katolicki

Źródło: Audycja świąteczna na antenie Radia Maryja, 24 grudnia 2008.

O życiu , O Bogu , O nienawiści , O ludziach

„Religia zamiast poszerzać naszą zdolność do korzystania z życia, zamiast uczyć radości i prowokować do nadziei, narzuca człowiekowi wąskie horyzonty i tłumi nasze człowieczeństwo. Tajemnica ludzkiej istoty i samego Boga została ubrana w sztywne dogmaty, które krępują ruchy i tworzą masy identycznie brzmiących i zachowujących się niewolników, którzy utracili różnorodność, która miała dowodzić twórczych zdolności naszego Boga.”

Bogdan Olechnowicz (1967)

Wzgardzeni czy wybrani

O Bogu , O tajemnicy , O religii

„Miłość jest dziwną syntezą egoizmu i altruizmu; bywają wypadki, w których z drapieżnym egoizmem jest bardziej do twarzy niż z flegmatycznym zrzeczeniem się praw swoich. Gdy dusze mają się stać wzajemnie swoją własnością, wtedy ustają „zasadnicze prawa człowieczeństwa.””

Karol Irzykowski (1873–1944) polski prozaik, dramaturg i krytyk literacki

Aforyzmy
Źródło: s. 46

O miłości , O duszy , O egoiźmie

„O człowieczeństwie nie rozstrzyga status prawny, ale duchowość. A duchowość to cały pakiet uczuć wyższych, z których decydująca, jak sądzę, jest zdolność do współodczuwania. Wydaje mi się to sprawą o tyle fundamentalną, że rozstrzyga o tym, czy przeminiemy ostatecznie czy nie. Mówiąc najkrócej: wyzwolimy się z pułapki materii, czy nas ona pochłonie.”

Eustachy Rylski (1944) polski prozaik, dramaturg, scenarzysta

Źródło: Piszę dla przygody i uniesienia, „Miesięcznik ZNAK” 2008, Nr 1.

O emocjach

„Naturalną cechą człowieczeństwa jest różnorodność. Lecz ten fakt nie powinien być podstawą do nierówności.”

Kwame Gyekye (1939–2019)

Źródło: Małgorzata Szupejko, Dlaczego Afryka?, afryka.org, 5 grudnia 2009 http://afryka.org/afryka/dlaczego-afryka-,news/

„Dominik nie był członkiem rządu ani w ogóle politykiem, kwestia człowieczeństwa była zatem dla niego istotna, zrozumiała i ważna.”

Joanna Chmielewska (1932–2013) polska pisarka powieści sensacyjnych

Krwawa zemsta
Źródło: s. 175

„Człowieczeństwo jest odwagą bycia sobą w sytuacji kolizji wartości, z których należy wybrać to, co słuszne.”

Mieczysław Albert Krąpiec (1921–2008) filozof polski, duchowny katolicki

„Lepiej być żebrakiem niż nieukiem, bo pierwszemu brak tylko pieniędzy, drugiemu zaś – człowieczeństwa.”

Arystyp (-434–-355 p. n. e.)

Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.

O myślach , O myśleniu

„Okazywanie wdzięczności jest miarą naszego człowieczeństwa.”

Jan Stępień (1949) polski rzeźbiarz, poeta i pisarz

Zamyślenia

„W moich wędrówkach w początkach drugiej wojny światowej zdarzyło mi się, co prawda na bardzo krótko, być w Związku Sowieckim. Czekałem na pociąg na stacji jednego z wielkich miast Ukrainy. Był to olbrzymi gmach. (…) Marmurowe schody pełne były śpiących nędzarzy; ich nagie nogi wyglądały z łachmanów, chociaż była to zima. Z góry nad nami głośniki ryczały propagandowe hasła. Przechodząc zatrzymałem się, nagle czymś tknięty. Pod ścianą umieściła się rodzina chłopów: mąż, żona i dwoje dzieci. Siedzieli na koszykach i tobołach. (…) Mówili ze sobą przyciszonymi głosami po polsku. Patrzyłem na nich długo i nagle poczułem, że łzy płyną mi po policzkach. I to, że właśnie na nich zwróciłem uwagę w tłumie, i moje gwałtowne wzruszenie były spowodowane ich zupełną innością. Była to ludzka rodzina, jak wyspa w tłumie, któremu czegoś brakowało do zwyczajnego, małego człowieczeństwa. Gest ręki nalewającej herbatę, uważne, delikatne podanie kubka dziecku (…) ich odosobnienie, ich prywatność w tłumie – oto co mną wstrząsnęło.”

Czesław Miłosz książka Zniewolony umysł

Zniewolony umysł

O wojnie , O dzieciach , O prawdzie , O rodzinie

„Może człowiek staje się szaleńcem, kiedy próbuje odgrywać rolę boga. Mówi się, że pokora jest cnotą chrześcijańską, teraz rozumiem dlaczego. Pokora pozwala zachować rozum i człowieczeństwo.”

Agatha Christie książka Spotkanie w Bagdadzie

Postać: Victoria Jones
Spotkanie w Bagdadzie (1951)

O Bogu , O zachowaniu

„Kiedy człowiek po raz pierwszy widzi ukochaną osobę nago, kiedy może jej wtedy dotknąć – jest to jedna z tych chwil w życiu, kiedy ocieramy się o obcowanie z bóstwem. Jeżeli istnieje we wszechświecie jakaś prawdziwa religia, musi uwzględniać ową prawdę, w przeciwnym bowiem razie będzie ziała pustką. Możliwość kochania się z jedyną właściwą osobą, która zasługuje na naszą miłość, to jedna z nielicznych nie podlegających dyskusji korzyści, jakie daje bycie człowiekiem; wynagradza cały ból, wieczne poczucie straty, niezręczność, samotność, głupotę i skłonność do kompromisu, które nierozłącznie wiążą się z człowieczeństwem. Kochanie się z odpowiednim człowiekiem może osłodzić świadomość wszystkich omyłek.”

Dan Simmons (1948) amerykański pisarz fantastyki naukowej

Cykl Hyperion Cantos, Dylogia Endymion, Triumf Endymiona (1997)
Źródło: rozdział 18

O miłości , O bólu , O głupocie , O religii

„Jestem Rzymianinem, gdyż od konsula Mariusza i boskiego Juliusza aż po Teodozjusza zarysował się pierwotny ideał Francji. Jestem Rzymianinem, gdyż to Rzym, Rzym księży i papieży, dał wieczność uczuciom, metodom, kultowi, dziełu politycznemu całych pokoleń urzędników i sędziów. Jestem Rzymianinem, gdyż gdyby moi ojcowie nie byli takimi Rzymianami, jakim ja jestem, to pierwsza inwazja barbarzyńców między V a X wiekiem uczyniłaby moją ziemię ziemią niemiecką lub norweską. Jestem Rzymianinem, gdyż bez opieki romańskiej druga faza inwazji barbarzyńców, która miała miejsce w XVI wieku, inwazja protestancka, uczyniłaby moją ziemię ziemią szwajcarską. Jestem Rzymianinem w bogactwie bytu historycznego, intelektualnego i moralnego. Jestem nim, gdyż gdybym nie był, nie byłoby we mnie nic francuskiego. (…) Dzięki temu skarbcowi, który otrzymał z Aten i przekazał mojemu Paryżowi, Rzym stał się cywilizacją i człowieczeństwem.”

Charles Maurras (1868–1952)

Le dilemme de Marc Sangnier. Essai sur la démocratie religieuse
Źródło: s. 63

O emocjach , O wieku , O bogactwie

„Nie gódź się nigdy z przymusem człowieczeństwa,
z przymusem nadziei, z niewolą szczęścia.
Twoją jedyną prawdą jest zwierzę, które rozszarpuje boga
w tajemniczo cichych głębinach czerniejącej krwi.”

Artur Nils Lundkvist (1906–1991) szwedzki pisarz

Źródło: Nie gódź się nigdy…

O Bogu , O zwierzętach

„Ależ ja w ogóle nie czuję się aktorem! A w każdym razie nie takim, który gra po to, żeby kłaniać się, rozdawać uśmiechy i autografy… Uważam, że autografy mogę dawać dopiero, jeśli mam coś do powiedzenia. Ale gdy jestem „pusty”, to – choćbym nawet miał nazwisko „z pięcioma gwiazdkami” – mój podpis nic nie znaczy. Moim zdaniem, z każdego aktora powinno wychodzić człowieczeństwo. Sztuka wcale nie musi być filozoficzna czy ponadczasowa. To może być brudny, „węgielny” czy nawet „błotny” temat – ważne, by dotykał ludzi. By odnalazło się w nim kilku, kilkunastu czy może parę milionów widzów.”

Henryk Talar (1945) Polski aktor

Źródło: Henryk Talar, wywiad http://www.m-jak-milosc.pl/Wywiady/816/Henryk-Talar.html

O ludziach , O uśmiechu , O sztuce , O grach

„Nałóg to dowód człowieczeństwa.”

Éric-Emmanuel Schmitt (1960) pisarz francuski

Kiedy byłem dziełem sztuki

„Nigdy nie mogłem aspirować do zwariowanej intuicji i sposobu postrzegania Syda. W rzeczywistości przez długi czas nawet nie marzyłem o osiągnięciu jakiejkolwiek intuicji w ogóle. Zawsze będę miał wielkie uznanie dla sposobu, w jaki połączył on swoją własną nieświadomość ze zbiorową nieświadomością grupy. 15 lat zajęło mi dojście do mniej więcej zbliżonego poziomu. Nawet jeśli był właściwie niepoczytalny podczas tworzenia swoich dwóch solowych albumów, część z tej pracy jest tak zwichrowanie poruszająca. To właśnie człowieczeństwo jest tym, co sprawia, że to wszystko jest tak imponujące. Dotyka głęboko odczuwanych wartości i przekonań. Chyba właśnie do tego aspirowało Dark Side of the Moon.”

Roger Waters (1943) muzyk rockowy, basista i wokalista

Do wywołania podobnych odczuć.
Filozofia, Roger Keith Syd Barrett
Źródło: Julian Palacios, Lost In The Woods, 1997

O rzeczywostości , O czasie

„Konstytucja weimarska nie jest konstytucją socjalistyczną. My jednak popieramy zawarte w niej zasady państwa prawa, równouprawnienia i praw socjalnych. My, niemieccy socjaldemokraci, stajemy w tej historycznej chwili z pełnym zdecydowaniem po stronie zasad człowieczeństwa i sprawiedliwości, wolności i socjalizmu.
Żadne nadzwyczajne uprawnienia nie dadzą wam prawa niszczenia ideałów, które są ponadczasowe i nienaruszalne. (…) Pozdrawiamy uciśnionych i prześladowanych. Pozdrawiamy naszych przyjaciół w Rzeszy. Ich wytrwałość i wierność są godne podziwu.”

Otto Wels (1873–1939)

mowa w Reichstagu, 23 marca 1933.
Źródło: Przeciwko ustawie o uprawnieniach, tłum. Henryk Stanke, w: Wielkie mowy historii, t. 3, wyd. Polityka Spółdzielnia Pracy, Warszawa 2006.

O sprawiedliwości , O ustawie , O historii , O wolności

„Bydlęctwo i człowieczeństwo toczą nieustającą walkę – powiedział z powagą – W jednym jestestwie wspinamy się i spadamy. I tak bez końca. Ta wieczna wędrówka Syzyfa w naszej duszy. – posmutniał – Tylu zginęło marnie na tej drodze. Już nie potrafi po upadku zacząć mozolnej wspinaczki wzwyż. Zabrakło im sił.”

Marek Nowakowski (1935–2014) polski pisarz, publicysta, scenarzysta i aktor

Empire (2001)

O duszy , O walce

„Ten większy spojrzał mi prosto w oczy
Pies człowieczeństwem mnie zaskoczył”

Tede (1976) polski raper

Źródło: Mróz

„Walczę i umrę jedynie dlatego, że w wychodku, jakim jest nasze życie, żyć nie mogę, to ubliża – słyszysz! – ubliża mi jako człowiekowi z godnością nie niewolniczą. Niech inni się bawią w hodowanie kwiatów czy socjalizmu, czy polskości, czy czego innego w wychodkowej (nawet nie klozetowej) atmosferze – ja nie mogę! To nie sentymentalizm, nie mazgajstwo, nie maszynka ewolucji społecznej, czy tam co, to zwyczajne człowieczeństwo. Chcę zwyciężyć, a bez walki, i to walki na ostre, jestem nie zapaśnikiem nawet, ale wprost bydlęciem, okładanym kijem czy nahajką. Rozumiesz chyba mnie. Nie rozpacz, nie poświęcenie mną kieruje, a chęć zwyciężenia i przygotowania zwycięstwa. Ostatnią moją ideą (…) jest konieczność wytworzenia w każdej partii, a tym bardziej naszej [PPS-Frakcja Rewolucyjna], funkcji siły fizycznej, funkcji, że użyję tak nieznośnego dla uszu „humanitarystów” określenia (histeryczne panny, nie znoszące drapania po szkle, ale znoszące pranie ich po pysku) funkcji „przemocy brutalnej”.”

Józef Piłsudski (1867–1935) polski działacz niepodległościowy i polityk, premier, Naczelnik Państwa, twórca tzw. rządów sanacyjnych

Źródło: list do Feliksa Perla, 1908, cyt. za: Andrzej Garlicki, Józef Piłsudski 1867–1935, Warszawa 1988.

O życiu , O piciu , O sile , O walce

„Ten, kogo bardziej przejmują i poruszają procesy kosmiczne, ewolucja i naukowe spekulacje niż obraz świętego człowieczeństwa Chrystusa w człowieku, który świętość osiągnął, niż to zwycięstwo nad światem, jakie samo istnienie świętego uosabia – nie jest już napełniony duchem chrześcijaństwa. Ten, kto troszczy się bardziej o doczesną pomyślność ludzkości niż o jej uświęcenie, zgubił chrześcijański pogląd na świat.”

Dietrich von Hildebrand (1889–1977)

Koń trojański w mieście Boga
Źródło: s. 345

O świecie , O zwycięstwie , Obraz , Chrystus

„Zjawisko przeistoczenia się medycznego etosu w profesjonalne zabijanie bezbronnych ofiar ukazuje nam najczarniejszą stronę człowieczeństwa. W tym wypadku nie byli to prymitywni troglodyci ani psychopatyczni mordercy, lecz elita społeczeństwa – profesorowie, doktorzy medycyny, wykształceni lekarze, biolodzy, chemicy, farmaceuci. Okazali się nadspodziewanie łatwo przekształcalni w wyrafinowanych oprawców, zdolnych do najokrutniejszych bestialstw. Lekarze hitlerowscy okryli wielką hańbą najbardziej szczytne ideały medycyny. Zbrodnie zostały dokonywane przez lekarzy w imię fałszywej nieludzkiej ideologii.”

Stanisław Sterkowicz (1923–2011)

Źródło: Nieludzka medycyna – lekarze w służbie nazizmu

„Wolę niedoskonałą duchowość od niedoskonałego człowieczeństwa.”

Maria Valtorta (1897–1961) włoska pisarka

Zeszyty z 1943
Źródło: s. 282.

„Po raz pierwszy w historii człowieczeństwa wszystkie masy ludzkie oddają się tej samej zabawie na całej ziemi.”

Gilbert Cohen-Séat (1907–1980) francuski dziennikarz i producent filmowy

o oglądaniu filmów.
Zarys zasad filozofii filmu
Źródło: s. 21, cyt. za: Jerzy Płażewski, Język filmu, op. cit., s. 8.

O historii

„Jeśli tylko zechcą, ludzie mogą zmienić wszystko. Musimy tylko przestać udawać, że nie mamy na nic wpływu. Wydostać się z kolein, którymi podążamy przez życie. Centrum naszego świata musi być na powrót człowieczeństwo. Chciwość zaprowadzi nas donikąd.”

Joe Strummer (1952–2002) brytyjski muzyk rockowy, gitarzysta i wokalista

Źródło: Robert Sankowski, Wujek Joe zmienia świat, „Gazeta Wyborcza”, 22–23 grudnia 2012.

O życiu , O ludziach , O świecie

„Istotą sztuki jest życie spotęgowane i najbardziej ludzkie. Ten tylko kocha twórczo sztukę, czyja miłość dla niej jest miłością dla człowieka i zawartych w nim możliwości i bogactw. Nie można wywalczyć dla sztuki żadnych praw, jeżeli się nie wywalczy dla ludzi możliwości bycia ludźmi w jak najwyższym, i najpełniejszym znaczeniu. Walka o sztukę to – walka o prawa ludzkie, o treść życia ludzkiego, o człowieczeństwo.”

Stanisław Brzozowski (1878–1911) polski pisarz i filozof

Kultura i życie (1907)

O miłości , O życiu , O ludziach , O walce

„Kreacje w dramatach Wyspiańskiego noszą na sobie ślady procesu epistemologicznego, poznawczego. Człowiek powinien sam siebie słuchać, sam siebie obserwować. Powinien być otwarty na impulsy płynące do niego ze świata – to konstytuuje pełny wymiar osobowy. Tak traktuje swoje postacie. Zawsze jest to bogate i konkretne wyobrażenie człowieczeństwa.”

Ewa Miodońska-Brookes (1939)

Źródło: Anna Czabanowska-Wróbel, NIEPRZERWANY DIALOG. O Wyspiańskim i tajemnicach jego twórczości, „Alma Mater”, nr specjalny, 2007, s. 18.

O tajemnicy

„Wszyscy jesteśmy nierozerwalnie związani z naszymi przodkami, z naszą rasą… i to jest piękne, świadczy o naszym człowieczeństwie, i nie powinniśmy się tego wstydzić, lecz być z tego dumni.”

Graham Masterton (1946) brytyjski pisarz

Źródło: Bezsenni

„Praca wyróżnia człowieka wśród reszty stworzeń, których działalności związanej z utrzymaniem życia nie można nazywać pracą – tylko człowiek jest do niej zdolny i tylko człowiek ją wykonuje, wypełniając równocześnie pracą swoje bytowanie na ziemi. Tak więc praca nosi na sobie szczególne znamię człowieka i człowieczeństwa, znamię osoby działającej we wspólnocie osób – a znamię to stanowi jej wewnętrzną kwalifikację, konstytuuje niejako samą jej naturę.”

Jan Paweł II (1920–2005) papież, święty Kościoła katolickiego

Encyklika Laborem exercens

O naturze

„Wychowano mnie w miłości do Jerozolimy. Była ona ziemskimi wrotami do boskiego świata, w którym żydowscy, chrześcijańscy i muzułmańscy prorocy, ludzie z wizją i poczuciem człowieczeństwa, spotykali się – choćby tylko w wyobraźni.”

Sari Nusseibeh (1949)

Źródło: Simon Sebag Montefiore, Jerozolima. Biografia, Warszawa 2011, Wydawnictwo Magnum, s. 540.

O ludziach

„Wszyscy nosimy w głowie obraz tego, jak powinno wyglądać nasze życie, namalowany pędzlem naszych pragnień i celów. Tymczasem w ostatecznym rozrachunku okazuje się, że ono nigdy nie wygląda tak, jak sobie wyobrażaliśmy. W tym tkwi tajemnica człowieczeństwa. Choć wolimy w to nie wierzyć, życie w znacznej części jest tylko reakcją na okoliczności.”

Richard Paul Evans (1962)

Słonecznik (Bliżej słońca; 2006)

O życiu , O tajemnicy , Obraz

„Człowieczeństwo jest dobrem niezbywalnym, którego nie można się pozbyć, ani nie można zostać go pozbawionym.”

Éric-Emmanuel Schmitt (1960) pisarz francuski

Kiedy byłem dziełem sztuki

„Im większy jest procent ludzi znajdujących się na odpowiednim poziomie moralnym, im więcej jest ludzi wykształconych, szlachetnych, mądrych, i pracowitych, tym większa szansa stworzenia dobrze funkcjonujących instytucji rozwoju całego państwa, utrwalenia tożsamości narodowej. Wniosek nasuwa się sam – jeżeli chcemy należeć do społeczności liczącej się wśród innych i przeżyć w niej pełnię swego człowieczeństwa czy odczuwać dumę ze swej tożsamości, powinniśmy zabrać się do wytrwałej i kreatywnej pracy nad swoimi możliwościami fizycznymi i duchowymi.”

Maurycy Niedziela (1934)

Źródło: Co zrobić z faktem swojego istnienia? Czy wystarcza nam to, z czym przychodzimy na świat?, w: Sługa Boży ojciec Jacek Woroniecki uczy, wyd. „Gaudium”, Lublin 2006, s. 53.

O ludziach , O świecie , O szansie

„Człowiek widywał czasem takie rzeczy, po których nie mógł uwierzyć nie tylko w bogów, ale też w normalne człowieczeństwo i świadectwo własnych oczu.”

Terry Pratchett książka Straż nocna

Straż nocna (2002)

O Bogu , O czasie

„Pojęcie feminizmu stało się dwuznaczne. Dodatnie i ujemne. Wiele napisała o tym (chyba najmądrzejsza kobieta świata) Esther Vilar, której twórczość wprowadziłem do Polski, przekładając jej powieści 'Matematyka Niny Gluckstein', 'Amerykańska papieżyca' i ostatnio 'Na dziewczęcej skórze'. Ta wielka (i do tego piękna) pisarka i feministka niemiecko-argentyńska podkreśla, że niektóre działaczki źle zaczęły z feminizmem, zwłaszcza w amerykańskiej wersji Women’s Liberation. Wmawiają sobie i światu, że kobieta i mężczyzna to wrogowie, że mężczyźni są potworami chcącymi tylko wykorzystać i zniszczyć kobietę. Tymczasem Vilar uświadamia, że kobiety również do perfekcji opanowały sztukę wyzyskiwania mężczyzn w zamian za usługi seksualne; że wynikają z tego mechanizmy chorobliwe i zgubne dla obu stron; że zdrowym rozwiązaniem może być tylko rzetelna i wszechstronna współpraca kobiet i mężczyzn w człowieczeństwie swym co najmniej równorzędnych.”

Robert Stiller (1928–2016) polski tłumacz i pisarz

Źródło: „Wysokie Obcasy”, 12 lipca 2009

O kobietach , O mężczyznach , O świecie , O matematyce

„Nieopisanej demoralizacji (…) ulegają ludzie prości i słabi. Uczą się oni złodziejstwa i zbrodni ludobójstwa; tracą poczucie sprawiedliwości i człowieczeństwa. W listach pasterskich, oczywiście konfiskowanych, protestowałem przeciw ludobójstwu.”

Andrzej Szeptycki (1865–1944) greckokatolicki metropolita kijowsko-halicki

List do papieża Piusa XII, 29–31 sierpnia 1942

O ludziach , O sprawiedliwości

„To, że masz polskie nazwisko, dodaje ci człowieczeństwa.”

Graham Masterton (1946) brytyjski pisarz

„W kontekście kontrowersyjnych tematów publicznych, takich jak aborcja czy „zabójstwo na żądanie”, niektórzy obywatele przejawiają odczucia moralne wyrażalne jedynie w języku religijnym, np. w odniesieniu do „człowieczeństwa na obraz Boga”. Ja mam w tej materii raczej liberalne nastawienia. Ale możemy się przecież mylić w tej kwestii, dlatego winniśmy się w siebie wsłuchiwać.”

Jürgen Habermas (1929) niemiecki filozof, socjolog i publicysta polityczny

Źródło: rozmowa Sławomira Sierakowskiego, Gesty radykalizmu są dziś puste, „Krytyka Polityczna” nr 11–12/2007.

O Bogu , Obraz

„Człowiek najprawdopodobniej rodzi się z długiem, którego nigdy nie może spłacić, niezależnie od tego, jak bardzo się stara, bo dług ten ciągle rośnie. Człowiek zawsze zawdzięcza coś innym. Jeśli zignoruje ten dług, to powoli zatruwa sobie duszę. Jeśli zaczyna go spłacać, to w rezultacie powoduje tylko zwiększenie zadłużenia. Ale to, co potrafi dać, jest miara jego człowieczeństwa.”

John Steinbeck (1902–1968) pisarz amerykański, noblista

O duszy

„Trzeba zdefiniować na nowo fundamenty swojego człowieczeństwa. Dziś nie jest nam potrzebny europejski czy zachodni humanizm, tylko uniwersalny. Odnoszę wrażenie, że zachodni humanizm się zaciął. Jak postrzega Innego? Czy to zwierzę, czy człowiek? Identyczne pytanie zadawał sobie Robinson na temat Piętaszka. Jesteśmy w tej samej sytuacji: jak zdefiniować uchodźcę? Jeśli to zwierzę – trzeba je odgrodzić albo zabić. Jeśli człowiek – przesunąć się i zrobić mu trochę miejsca.”

Kamel Daoud (1970)

Źródło: Krzysztof Umiński, Jak odkrywałem język. Rozmowa z Kamelem Daoudem http://www.dwutygodnik.com/artykul/6197-jak-odkrywalem-jezyk.html, „Dwutygodnik” nr 171/2015.

O wrażeniach , O zwierzętach , Pytanie

„Ginę po to, żeby zwyciężyła prawda, żeby zwyciężyło człowieczeństwo i żeby zwyciężyła miłość. Ginę po to, żeby zginęło kłamstwo, zginęła nienawiść i zginął terror. Nie odczuwam żadnego bólu i nie odczuwałem żadnego bólu przez cały czas. Bolą mnie tylko dwie ręce, lewa od składania fałszywych przysiąg, a prawa od ściskania ręki tych, którym złożyło się fałszywą przysięgę.”

Ryszard Siwiec (1909–1968) żołnierz AK, zmarły śmiercią samobójczą przez samospalenie

Źródło: Usłyszcie mój krzyk! 46. rocznica samospalenia Ryszarda Siwca http://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/679910,Uslyszcie-moj-krzyk-46-rocznica-samospalenia-Ryszarda-Siwca, polskieradio.pl, 8 września 2014.

O miłości , O nienawiści , O prawdzie , O kłamstwie

„Religia to rodzaj duchowego alkoholu, w którym niewolnicy kapitału topią swoje człowieczeństwo i pragnienie lepszego życia.”

Włodzimierz Lenin (1870–1924) organizator i przywódca Rewolucji Październikowej

Źródło: Socjalizm a religia

O religii

„Jeżeli postawą, której oczekuje od nas Bóg w obliczu spustoszenia Jego winnicy, będzie, po pierwsze, szczególny wzrost wiary, nadziei i miłości, po drugi wzmożona czujność, by nie ulec zarażeniu, a po trzecie, bezlitosna walka z owym spustoszeniem, to, po czwarte, reakcją tą będzie także świadomość, iż absolutna prawda depositum catholicae fidei pozostanie nienaruszona mimo całej paplaniny teologów. Świat, o którym mówi msza trydencka, który promieniuje z chorału gregoriańskiego, jest obiektywnie światem prawdziwym, uszczęśliwiającym, który oczekuje nas w wieczności. Niepojęta świętość i piękno człowieczeństwa Jezusa istnieją realnie, mimo wszelkich prób desakralizacji i sekularyzacji.”

Dietrich von Hildebrand (1889–1977)

Spustoszona winnica
Źródło: s. 286

O Bogu , O prawdzie , O świecie , O wierze

„Bo czymże w rzeczywistości jest człowiek, którego człowieczeństwo mierzy się siłą mięśni, otóż jest ucieleśnieniem strachu, boi się, że ta siła okaże się niewystarczająca, by powstrzymać potwora, który go bezlitośnie ciągnie ze sobą.”

José Saramago (1922–2010) pisarz portugalski, noblista

Baltazar i Blimunda
Źródło: s. 275.

O strachu , O rzeczywostości , O sile