„Człowiek nie dostrzega ważnych chwil w życiu, rozumie to dopiero wtedy, gdy jest już za późno.“
— Agatha Christie, książka Noc i ciemność
Noc i ciemność (1967)
Data urodzenia: 15. Wrzesień 1890
Data zgonu: 12. Styczeń 1976
Agatha Christie, Lady Mallowan, DBE, właśc. Agatha Mary Clarissa Miller Christie – brytyjska autorka powieści kryminalnych i obyczajowych. Córka Clary i Fredericka Miller.
Najbardziej znana na świecie pisarka kryminałów oraz najlepiej sprzedająca się autorka wszech czasów. Wydano ponad miliard egzemplarzy jej książek w języku angielskim oraz drugi miliard przetłumaczonych na 45 języków obcych. W samej Francji sprzedano 40 milionów jej książek. Pod pseudonimem Mary Westmacott wydała kilka powieści obyczajowych, które również cieszyły się popularnością.
Christie wydała ponad 90 powieści i sztuk teatralnych. Ich akcja toczyła się głównie w zamkniętych pomieszczeniach, a mordercą mógł być tylko jeden z mieszkańców. Wniosła wiele nowych rozwiązań do tradycyjnej sztuki pisania kryminałów. Niektóre z jej powieści mają zaskakujące i wcześniej niespotykane w kryminałach rozwiązania, np. Zabójstwo Rogera Ackroyda czy Morderstwo w Orient Expressie. Jej sztuka Pułapka na myszy, wystawiona po raz pierwszy w 1952 roku w Londynie, jest nadal grana, po 20 tysiącach przedstawień.
Pisarka stworzyła słynne postaci literackie dwojga detektywów: Belga Herkulesa Poirota oraz starszej pani, detektyw-amator panny Marple. Będąc jeszcze u szczytu kariery napisała dwie powieści z tymi bohaterami – z zastrzeżeniem, że mają się ukazać dopiero po jej śmierci . Miały to być ostatnie zagadki do rozwiązania dla Poirota i Marple. W ostatniej sprawie kryminalnej rozwiązywanej przez belgijskiego detektywa zostaje on uśmiercony, bo – jak wyjaśniła w swym pamiętniku – zawsze uważała go za nieznośnego. Natomiast panna Marple, której cechy były wzorowane na babce autorki, po rozwiązaniu tajemnicy Uśpionego morderstwa spokojnie powróciła do swojej wioski.
Wiele z jej powieści i opowiadań zostało sfilmowanych, niektóre wielokrotnie . Na ich podstawie powstały także seriale telewizyjne i słuchowiska radiowe.
Jej pierwsze małżeństwo – z lotnikiem Archibaldem Christiem, zakończyło się rozwodem w 1928. Z tego związku pochodzi córka Rosalind urodzona 5 sierpnia 1919 r, zmarła 28 października 2004 r. Podczas I wojny światowej pracowała w szpitalu oraz jako technik farmaceutyczny, stąd też znajomość trucizn, wykorzystana później w powieściach. W grudniu 1926 pisarka zaginęła na 11 dni, co wywołało poruszenie w prasie. Do tej pory trudno powiedzieć, czy wynikało to z załamania psychicznego, czy może była to po prostu chwytliwa reklama. W 1930 wyszła ponownie za mąż za archeologa Maxa Mallowana, z którym wyjeżdżała na wykopaliska na Bliskim Wschodzie będącym później tłem kilku jej powieści. Akcja innych rozgrywa się w Torquay , gdzie się urodziła. W 1971 roku otrzymała Order Imperium Brytyjskiego.
„Człowiek nie dostrzega ważnych chwil w życiu, rozumie to dopiero wtedy, gdy jest już za późno.“
— Agatha Christie, książka Noc i ciemność
Noc i ciemność (1967)
„Życie zgodne z prawem jest nudne. Wolałbym już jakąś zbrodnię. Piję pod tę zbrodnię!“
— Agatha Christie, książka Dziesięciu Murzynków
Postać: Anthony Marston
I nie było już nikogo (1939)
— Agatha Christie, książka Śmiertelna klątwa
Źródło: Śmiertelna klątwa (1979), tłum. Agnieszka Bihl
Inne cytaty
Źródło: wywiad dla radia BBC, listopad 1962, cyt. za: Nieśmiertelna Agatha Christie, Polskie Radio, 25 listopada 2012 http://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/731389
— Agatha Christie, książka Tragedia w trzech aktach
Tragedia w trzech aktach (1934)
Inne cytaty
Źródło: Henryk Piecuch, Byłem gorylem Jaruzelskiego, Agencja Wydawnicza CB, 2001, s. 89.
— Agatha Christie, książka Morderstwo w Mezopotamii
Postać: siostra Leatheran
Morderstwo w Mezopotamii (1936)
— Agatha Christie, książka Spotkanie w Bagdadzie
Spotkanie w Bagdadzie (1951)
— Agatha Christie, książka Kieszeń pełna żyta
dziecięcia rymowanka
Źródło: Kieszeń pełna żyta (1953; ang. A Pocket Full of Rye), tłum. Tadeusz Jan Dehnel
— Agatha Christie, książka Dwanaście prac Herkulesa
Postać: Herkules Poirot
Dwanaście prac Herkulesa
Źródło: Hydra lernejska, s. 40
„Stare grzechy mają długie cienie.“
Inne cytaty
Źródło: Edward Polański, Tomasz Nowak, Marek Szopa, Słownik języka polskiego, wyd. Videograf II, 2005, s. 182.
„Tacy są właśnie mężczyźni. Jeden na sto dba o to, by ożenić się z właściwą osobą.“
— Agatha Christie, książka Morderstwo w Mezopotamii
Postać: siostra Leatheran
Morderstwo w Mezopotamii (1936)
Autobiografia (1977)
„Czuję się zawsze młoda. Mój mąż jest archeologiem. Archeolodzy to detektywi przeszłości.“
Inne cytaty
Źródło: Myślę, więc jestem, Czesława i Joachim Glenskowie (oprac.), op. cit., s. 67.
„Błahostka, drobiazg na podobieństwo snu, a śmierć jest zakończeniem.“
— Agatha Christie, książka Zakończeniem jest śmierć
Źródło: Zakończeniem jest śmierć (1944), tłum. Dominika Chylińska
„Śmierć czyha na nas w pełni życia.“
— Agatha Christie, książka Dziesięciu Murzynków
Postać: Emily Brent
I nie było już nikogo (1939)
„Idziemy przez życie jak pociąg, pędzący w ciemności do nieznanego celu.“
Źródło: Świadek oskarżenia