Cytaty o śmierci
strona 5

Witold Gombrowicz Fotografia
Włodzimierz Sokorski Fotografia
Jan Łopuszański Fotografia

„Jakże dziwna jest śmierć, skoro potrafi nie tylko rozbić człowieka i zmienić różne rzeczy na zawsze, ale także zmienia osoby, o których, jak myślisz, wszystko już wiesz.”

Susan Hill (1942)

How strange death was that it should not only shatter people and change things for ever, but bring different people out of the ones you thought you knew. (ang.)
Źródło: Ludzie czystego serca, tłum. Maciej Nowak-Kreyer, Wyd. Amber, Warszawa 2006, s. 171.

Girolamo Savonarola Fotografia

„Życie chrześcijanina, który pełen miłości Chrystusowej niczego się nie obawia, nawet śmierci, jest bezgranicznie szczęśliwe.”

Girolamo Savonarola (1452–1498) dominikanin włoski, reformator religijny

Źródło: Adam Ostrowski, Savonarola, op. cit., s. 20.

Józef Szczepański Fotografia

„Niech siostry żyją Panem Jezusem i kochają siebie nawzajem.”

Zofia Tajber (1890–1963)

słowa wypowiedziane na dzień przed śmiercią.
Źródło: Sługa Boża Matka Paula Zofia Tajber (1890–1963) http://mtrojnar.rzeszow.opoka.org.pl/paula_tajber/zycie2.htm, rzeszow.opoka.org.pl

Jacek Odrowąż Fotografia
Comte de Lautréamont Fotografia
Cezar Borgia Fotografia

„Przewidziałem i zaplanowałem wszystko, tylko nie to, że w momencie wyboru papieża sam będę umierający.”

Cezar Borgia (1475–1507) włoski polityk i kondotier, książę Romanii, kardynał

słowa wypowiedziane do Machiavellego podczas trwania konklawe – wyboru nowego papieża, po śmierci Aleksandra VI

Tomasz à Kempis Fotografia
Tomasz Sakiewicz Fotografia

„Patrzyłem na niego jak na samobójcę – nie dlatego, że podejrzewałem, iż coś sobie zrobi, tylko, że pakuje się w gigantyczne kłopoty. Narażał się potężnym ludziom ze świata polityki i biznesu, jednocześnie czekały go kłopoty prawne, ponieważ to, co mówił, było sprzeczne z jego wcześniejszymi zeznaniami w sądzie.”

Tomasz Sakiewicz (1967) polski dziennikarz

o Andrzeju Lepperze.
Źródło: On zna okoliczności śmierci Andrzeja Leppera?, wp.pl, 12 sierpnia 2011 http://wiadomosci.wp.pl/kat,129314,title,Czy-on-zna-okolicznosci-smierci-Andrzeja-Leppera,wid,13685398,komentarz.html

Jehuda Amichaj Fotografia
Urszula Małgorzata Benka Fotografia
Raúl Lozano Fotografia
Ernst Jünger Fotografia
Seung Sahn Fotografia
Antony Beevor Fotografia
George Bernard Shaw Fotografia
Tadeusz Gocłowski Fotografia

„Zapytany, czy min Kopacz jest już wykluczona z Kościoła, abp Gocłowski odparł: „Jeśli rzeczywiście wskazała miejsce aborcji, to bezpośrednio uczestniczyła w tym czynie. A przepis odnosi się do każdego, kto przyczynia się do śmierci dziecka nienarodzonego.””

Tadeusz Gocłowski (1931–2016) polski duchowny katolicki, arcybiskup gdański

wypowiedź w sprawie ekskomuniki minister zdrowia Ewy Kopacz, która wskazała szpital, który przeprowadzi aborcję u 14-letniej „Agaty”.

Jim Morrison Fotografia
Lew Tołstoj Fotografia
Iwan IV Groźny Fotografia
Andrzej Ziemiański Fotografia
Stefan Wyszyński Fotografia

„Jest to porównanie może zbyt zuchwałe, ale godzi się je tutaj przytoczyć. Śmierć Chrystusa na krzyżu w oczach oglądających Go w tej kaźni wydawać się mogła nieużyteczna. Ale patrząc na nią oczyma wiary, przez którą dostrzegamy gorącą miłość Chrystusa do Ojca i Jego dzieci, widzimy jak bardzo była skuteczna i użyteczna. Podobnie możemy myśleć o małych chłopcach i dziewczynkach, o młodzieży z powstania warszawskiego, o żołnierzach bez broni, którzy chcieli zwyciężyć stalowego okrutnika mocą swojego ducha. Wiemy, że ta ofiara była owocna, bo groza płonącej Warszawy, w której Pius XII widział tygiel żarzący dla jej dzieci wstrząsnęła sumieniem narodów. Nie mogły one przejść do porządku dziennego po takim widzeniu Polski. Ojczyzna nasza doszła do głosu w układach międzynarodowych, przez krew swych dzieci i synów rozlaną w płonącej Warszawie. Dlatego też i my, w 33 rocznicę powstania warszawskiego doceniamy każdy odruch serca, każde zwycięstwo nas sobą, każdy wyraz gotowości na wszystko, na walkę wbrew wszelkiej nadziei. Doceniamy to zmaganie się ducha i stali i z głęboką czcią oraz wdzięcznością patrzymy na tych, którzy mieli odwagę oddać własne życie, abyśmy mogli żyć.”

Stefan Wyszyński (1901–1981) polski duchowny katolicki, prymas

z wypowiedzi prymasa 1 sierpnia 1979.
Źródło: Świadectwa powstania warszawskiego 1944, Andrzej Gałka (red.), op. cit., s. 10.

Aleksandr Błok Fotografia

„W zachodu krwawych, ostatnich promieniach,
Pragnący śmierci – nie czekam już na nic.
I znowu dzień wstaje, brzask bije z otchłani,
Powraca męka codzienna istnienia.”

Aleksandr Błok (1880–1921) rosyjski poeta-symbolista epoki srebrnego wieku, dramaturg

Źródło: Dolor ante lucem

Mata Hari Fotografia

„Moje życie stało się puste i jałowe bez niego.”

Mata Hari (1876–1917) tancerka holenderska, stracona za szpiegostwo

o śmierci swego dwuletniego synka Normana (zmarłego 27 czerwca 1899).
Źródło: Bogusław Wołoszański, Wojna, miłość, zdrada, Wydawnictwo Wołoszański, Warszawa, ISBN 9788389344830, s. 13.

Franciszek Michał le Tellier, markiz de Louvois Fotografia

„Jak to możliwe, Najjaśniejszy Panie, że największy monarcha na świecie chce poślubić taką kobietę? Poślij mnie na śmierć, a i tak powiem, że to hańba.”

krytyka małżeństwa Ludwika XIV i markizy de Montespan.
Źródło: Helmut Werner, Tyranki. Najokrutniejsze kobiety w historii, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa 2005, tłum. Monika Gajowa, ISBN 8389632241, s. 159.

Pierre Reverdy Fotografia

„Odnalazłem twój cień w półmroku
Jest bardziej wyciszony niż ty sam
Niegdyś
Cień stawał smutny w rogu
To śmierć przyniosła tobie ten spokój”

Pierre Reverdy (1889–1960) francuski poeta

Źródło: Serce przy sercu z tomu Plupart du temps 1915–1922, tłum. Kazimierz Brakoniecki

Fidel Castro Fotografia

„Na Kubie przez ostatnie 45 lat nikt nikogo nie torturował, nie było szwadronów śmierci, nie było ani jednej egzekucji pozasądowej.”

Fidel Castro (1926–2016) przywódca kubański

na wiecu w Hawanie, 17 maja 2004.

Dariusz Suska Fotografia

„Trochę zdradziliśmy dziś umysł na rzecz zewnętrzności. To znaczy uważamy mniej więcej, że to, co widzimy, to wszystko, co jest.”

Dariusz Suska (1968)

Źródło: Agnieszka Sowińska, Czytelnia:Wszystkie wiersze o śmierci http://www.dwutygodnik.com/artykul/3859/, Dwutygodnik.com nr 89/2012.

Stanisław Wielgus Fotografia
Kornel Filipowicz Fotografia
Tadeusz Mazowiecki Fotografia

„W przypadku pobicia ze skutkiem śmiertelnym ofiara ma wiele obrażeń. Pyjas miał ich bardzo niewiele, w zasadzie tylko przecięcie śluzówki połączone z intensywnym krwawieniem, reszta to drobne otarcia. Gdyby go ktoś pobił i zostawił, to nie miałby pewności, czy nie przeżyje.”

Jan Widacki (1948) polski prawnik i dyplomata

Źródło: Widacki: Śmierć Pyjasa to był wypadek, dziennik.pl, 19 lipca 2008 http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/78436,widacki-smierc-pyjasa-to-byl-wypadek.html

Werner Heisenberg Fotografia

„Po śmierci, gdy spotkam Boga osobiście, zapytam go o dwie rzeczy. Po pierwsze – jak skwantować grawitację, a po drugie – jak matematycznie opisać turbulencję. Może zna odpowiedź na pierwsze pytanie, ale na pewno nie odpowie na drugie.”

Werner Heisenberg (1901–1976) fizyk niemiecki

poproszony o sformułowanie najważniejszego pytania, które chciałby zadać.
Źródło: wywiad z prof. Markiem A. Abramowiczem, „Gazeta Wyborcza”, 22 kwietnia 2011.

Dani Filth Fotografia
Witold Dębicki Fotografia

„(…) dla mnie najważniejsze jest to, jak facet – o wielkich ambicjach i żądzy władzy – wiezie się na okolicznościach. Jak je wykorzystuje: śmierć brata, pojawienie się poplecznika… Jak myśli: ktoś jest dobry, ale najlepszy jestem ja. Na tym buduję jego postać.”

Witold Dębicki (1943) polski aktor

o roli Ryszarda II.
Źródło: Ewa Obrębowska-Piasecka, Wszystko zagrało znakomicie, „Gazeta Wyborcza – Poznań” nr 108, 10 maja 2004 http://www.e-teatr.pl/en/artykuly/1496,druk.html

„(…) urzędnicy najniższego szczebla są kluczową siłą, jednoczącą i wiodącą masy na śmiertelny bój z separatyzmem oraz stabilizującą regiony rolnicze i pasterskie.”

Raidi (1938)

wypowiedziane 15 listopada 1998.
Źródło: Polityka Chin w Tybecie Walka na śmierć i życie ze starożytną cywilizacją, str. 17 http://www.hfhrpol.waw.pl/Tybet/pdf/polityka_chin.pdf

Maria Rodziewiczówna Fotografia
Olof Palme Fotografia
Chuck Palahniuk Fotografia
Zbigniew Ziobro Fotografia
Santo Caserio Fotografia

„Niech żyje anarchia!”

Santo Caserio (1873–1894)

uciekając po dokonanym zamachu.
Źródło: Isabelle Bricard, Leksykon śmierci wielkich ludzi, tłum. Anita i Krzysztof Staroniowie, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1998, ISBN 8305129713, s. 88.

Samuel Willenberg Fotografia

„Z likwidacją Boga powoli nas się oswaja, Ojczyznę się likwiduje, honorem zajął się Gross.”

Bohdan Poręba (1934–2014) reżyser polski

Źródło: Gross na przedpolu cywilizacji śmierci, „Myśl Polska”, 8 czerwca 2001 http://www.naszawitryna.pl/jedwabne_504.html

Éric-Emmanuel Schmitt Fotografia
Jorge Luis Borges Fotografia
Janusz Leon Wiśniewski Fotografia
Piotr III Romanow Fotografia

„Co ci zrobiłem?”

Piotr III Romanow (1728–1762) car Rosji

do Aleksieja Orłowa, który miał go zamordować.
Źródło: Isabelle Bricard, Leksykon śmierci wielkich ludzi, op. cit., s. 359.

Jan Lechoń Fotografia
Péter Esterházy Fotografia
Martin Luther King Fotografia
Antoni Kępiński Fotografia

„Absolutna władza wiąże się z absolutną zależnością. Lek wobec władcy i sędziego jest może nawet silniejszy niż lek przed śmiercią.”

Antoni Kępiński (1918–1972) polski psychiatra i pisarz

Autoportret człowieka. Myśli, aforyzmy
Źródło: s. 139

Gabriel García Márquez Fotografia

„Wielkie obsesje silniejsze są niż śmierć.”

Sto lat samotności (1967)

Tadeusz Kantor Fotografia

„Śmierć jest ostatecznym argumentem przeciw konformizmowi.”

Tadeusz Kantor (1915–1990) polski reżyser, malarz, scenograf, grafik

Źródło: Pożegnania - Andrzej Matynia, „Gazeta Wyborcza - Stołeczna” nr 191, 17 sierpnia 2012 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/144491.html

Robin Hobb Fotografia

„(…) śmierć jest zawsze mniej bolesna i łatwiejsza niż życie!”

Robin Hobb (1952) amerykańska pisarka science fiction

Misja błazna

Luise Rinser Fotografia
Aureliusz Augustyn z Hippony Fotografia

„Nie trzeba mniemać, iż kłamstwo nie jest grzechem, skoro posługuje na korzyść cudzą. (…) Czy kłamstwo może kiedykolwiek nie być złem? Czy może kiedykolwiek być dobrem? (…) Powinniśmy nienawidzić powszechnie wszelkiego rodzaju kłamstwa, ponieważ nie ma żadnego, które przeciwnym nie byłoby prawdzie. Podobnie jak nie masz zgody pomiędzy światłem a ciemnością, między religią a bezbożnością, zdrowiem a chorobą, życiem a śmiercią: tak też nie ma żadnej godziwej umowy między kłamstwem a prawdą. O ile ta jest dla nas drogą, o tyle kłamstwem brzydzić się powinniśmy. Ale oto jest człowiek niewinny, któremu trzeba ocalić życie, oświadczając wbrew prawdzie, że nie wiemy gdzie się ukrył. Czy powiedzielibyście to samo w obecności najwyższego Sędziego, który by wam zadał to pytanie? Czyliż nie jest większą odwagą i cnotą odpowiedzieć: „Nie będę ani donosicielem, ani kłamcą”. Biskup Thagaste, imieniem Firmus wezwany imieniem cesarza, o wydanie człowieka, który się ukrywał u niego, odpowiedział śmiało, że nie chce ani kłamać, ani wydać nieszczęśliwego, woląc raczej wycierpieć najsroższe męki, niżeli uczynić to, czego wymagają po nim, lub powiedzieć fałsz.(…) Gdy nas przymuszają do kłamania z powodu zbawienia wiekuistego jakiej osoby, na przykład gdy idzie o udzielenie jej sakramentu chrztu świętego, do kogoż wtedy mam się uciec, jeżeli nie do ciebie; o prawdo święta? Ale czy prawda może pozwolić dopuścić się kłamstwa? (…) Nie uważane są za kłamstwa, pewne żarty, w których jawnie okazuje się ze sposobu, w jakim je wyrażamy, że nie mamy zamiaru oszukiwać, nawet mówiąc nieprawdę.”

Aureliusz Augustyn z Hippony (354–430) wczesnochrześcijański biskup i teolog

Źródło: Ks. Ambroży Guillois, Wykład historyczny, dogmatyczny, moralny, liturgiczny i kanoniczny wiary katolickiej, Wilno 1863, s. 380, 382.

Bolesław Pylak Fotografia

„My, Polacy umiemy umierać, nie umiemy żyć. To jest nasza wada narodowa. Dopiero śmierć nas łączy. I tragedia.”

Bolesław Pylak (1921–2019) polski duchowny katolicki, arcybiskup

Źródło: Waldemar Sulisz, Arcybiskup Bolesław Pylak: Pogodziła ich matka ziemia http://www.dziennikwschodni.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20100416/KATASTROFA_SAMOLOTU_PREZYDENTA/971612955, dziennikwschodni.pl, 16 kwietnia 2010

Jonasz Kofta Fotografia

„Nie, nie możesz teraz odejść,
Popatrz, listki takie młode,
Nim jesieni rdza i śmierć.
Bądź – proszę cię, na rozstań moście,
Nie zabijaj tej miłości,
Daj spokojnie umrzeć jej.”

Jonasz Kofta (1942–1988) polski poeta, dramaturg, satyryk, i piosenkarz

Źródło: Samba na rozstanie w: Wiersze, Toruń 1994, s. 43.

Sławomir Mrożek Fotografia
Michaił Bułhakow Fotografia
Janusz Brochwicz-Lewiński Fotografia

„To bardzo inteligentny człowiek, który umiał przewidzieć pewne fakty, bo był dobrym prawnikiem i dobrze wykształconym człowiekiem. On miał wielką miłość do kraju, był wierny Polsce. Wiedział, o co chodzi w polityce. On był bardzo niewygodny dla Rosjan ze swoją polityką wschodnią, m. in. wobec Gruzji, czy Armenii. Rosjanie widzieli w Kaczyńskim niebezpieczeństwo. To niebezpieczeństwo, to co robił przed śmiercią spowodowało, że Rosjanie go wyeliminowali.”

Janusz Brochwicz-Lewiński (1920–2017) polski wojskowy, powstaniec warszawski

o prezydencie Lechu Kaczyńskim.
Źródło: Gen. Gryf o powstaniu, emigracji, III RP, Smoleńsku i walce z Rosją. „Gdyby mogli, sprzątnęliby mnie na ulicy” http://wpolityce.pl/historia/261112-tylko-u-nas-gen-gryf-o-powstaniu-emigracji-iii-rp-smolensku-i-walce-w-rosja-gdyby-mogli-sprzatneliby-mnie-na-ulicy?3, wpolityce.pl, 1 sierpnia 2015.

Henning Mankell Fotografia

„Musi być przecież jakaś różnica pomiędzy życiem a śmiercią.”

Henning Mankell (1948–2015) szwedzki pisarz

Cienie rosną o zmierzchu (1991)

Thomas Alva Edison Fotografia

„Tam jest bardzo pięknie.”

Thomas Alva Edison (1847–1931) amerykański wynalazca

ostatnie słowa przed śmiercią, gdy obudził się ze śpiączki i powiedział do swojej żony.
Źródło: Ostatnie słowa 17 słynnych osób https://businessinsider.com.pl/cytaty-ostatnie-slowa-przed-smiercia-slynnych-osob/25l4phj, businessinsider.com.pl

Eliza Orzeszkowa Fotografia
Charles Spencer, 9. hrabia Spencer Fotografia

„Zawsze wiedziałem, że prasa ją zabije, ale nie spodziewałem się, że zrobi to tak dosłownie. Wszyscy redaktorzy naczelni pism, które zamawiały sensacyjne zdjęcia Diany, mają dziś krew na rękach!”

Charles Spencer, 9. hrabia Spencer (1964) arystokrata angielski

po śmierci Diany, która zginęła wraz z Dodim Al-Fayedem w wypadku samochodowym podczas ucieczki przed paparazzimi
Źródło: Tomasz Raczek, Karuzela z Madonnami. 57 bardzo zakręconych kobiet, Instytut Wydawniczy Latarnik, Michałów-Grabina 2003, ISBN 83-917891-3-6, s. 72.

Max Cavalera Fotografia

„Cisza to śmierć, stań na swe nogi
Strach w tobie, twój wróg najgorszy”

Max Cavalera (1969) brazylijski muzyk rockowy

Silence means death, stand on your feet
Inner fear your worst enemy (ang.)
Utwór Refuse/Resist na albumie Chaos A.D.
Sepultura

Nikołaj Gogol Fotografia
Jacek Woroniecki Fotografia
Régis Debray Fotografia

„Każdy skrycie obawia się tego, że nie istnieje – i rzeczywiście nie istnieje, dopóki inni nie uznają jego tytułu do istnienia. Istnieje tylko o tyle, o ile inni o nim mówią – chwalą go, cytują, krytykują, oczerniają, wyśmiewają, itd.”

Régis Debray (1940)

Źródło: Le Pouvoir intellectual en France, Ramsay, Paryż 1979, s. 97; za: Z. Bauman, Śmierć i nieśmiertelność. O wielości strategii życia, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1998, s. 101

Jerzy Kosiński Fotografia

„W śmierci tak naprawdę nie ma nic strasznego prócz strachu przed nią.”

Jerzy Kosiński (1933–1991) pisarz amerykański polskiego pochodzenia

Źródło: MASKI, Jerzy KOSIŃSKI (Muzeum Żydów Mazowieckich w Płocku, 2016)

Grzegorz Fitelberg Fotografia

„Dziś w nocy śmierć zabrała nam wspaniałego człowieka… Straciliśmy geniusza, którego uwielbiałem i ja, i wy. (…) Dziś w nocy zmarł wielki radziecki kompozytor, mój przyjaciel Siergiej Prokofjew. Proszę państwa o uczczenie jego pamięci minutą ciszy.
(Po dłuższej chwili, zwracając się do koncertmistrza): Panie Wochniak, a tak swoją drogą: podobno Stalin też umarł.”

Grzegorz Fitelberg (1879–1953) polski dyrygent i kompozytor

6 marca 1953.
Źródło: Marcin Zasada, Śmierć Stalina i Stalinogród to źródło dobrych anegdot. Czy w Katowicach śmiali się z komunistów?, „Dziennik Zachodni”, 10 marca 2013 http://www.dziennikzachodni.pl/artykul/778964,smierc-stalina-i-stalinogrod-to-zrodlo-dobrych-anegdot-czy-w-katowicach-smiali-sie-z-komunistow-historia-dz,id,t.html?cookie=1

Maria Simma Fotografia
Pol Pot Fotografia

„No, czy ja wyglądam na gwałtownika? Nie.”

Pol Pot (1925–1998)

ze sfilmowanego wywiadu z amerykańskim dziennikarzem Nate’owi Thayerowi pod koniec 1997.
Źródło: Jean-Louis Margolin, Sześć śmierci Pol Pota w: Ostatnie dni dyktatorów, op. cit., s. 130.

Aleksander I Obrenowić Fotografia

„Litości, zostawcie mnie!”

Aleksander I Obrenowić (1876–1903)

ostatnie słowa
Źródło: Isabelle Bricard, Leksykon śmierci wielkich ludzi, tłum. Anita i Krzysztof Staroniowie, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1998, ISBN 8305129713, s. 17.

Dennis Lehane Fotografia
John Green Fotografia
Tomasz Polak Fotografia
Krzysztof Wyszkowski Fotografia
Ben Klassen Fotografia
Ryszard Siwiec Fotografia
Irwin Shaw Fotografia
Francis Ford Coppola Fotografia
Orson Scott Card Fotografia