Cytaty na temat przedmiot (423 cytatów)

„Często uwielbiamy kogoś, kto nie domyśla się, że jest przedmiotem ubóstwiania, i dochowujemy niezłomnej wiary komuś, kto o tym nie wie. Ale na to trzeba, aby miłość była bardzo subtelna i bardzo czysta.”

Blaise Pascal (1623–1662) filozof, matematyk i fizyk francuski

O miłości , O wierze

„Jaka jest teza tej książki? Są dwie:
1. przedmiotem matematyki jest rzeczywistość,
2. matematyka jest uniwersalna: nie ma rzeczy, która by była jej obca.”

Hugo Steinhaus (1887–1972) polski matematyk

Źródło: przedmowa do Kalejdoskopu matematycznego z 1956 roku

O książkach , O rzeczywostości , O matematyce

„Kto chce jednym spojrzeniem ująć wiele równocześnie przedmiotów, ten żadnego z nich nie widzi wyraźnie.”

Kartezjusz (1596–1650) francuski filozof, matematyk i fizyk, jeden z najwybitniejszych uczonych XVII wieku, uznawany również za oj…

„Przedmiotem miłości jest wieczne posiadanie dobra.”

Platon Uczta

Uczta

„Każdy, kto był zakochany, wie, że namiętność jest najsilniejsza, a pożądanie najsłabsze, gdy przedmiot miłości jest nieobecny; i odwrotnie – gdy osoba ukochana jest przy nas.”

Samuel Taylor Coleridge (1772–1834) poeta angielski

„Stereoskopia wymaga dwóch obrazów jednego przedmiotu, przesuniętych. Kto zna dwa języki, widzi świat stereoskopowo – ten właśnie efekt powstaje z przesunięcia znaczeń wyrazów przyporządkowanych sobie w słowniku.”

Hugo Steinhaus (1887–1972) polski matematyk

Słownik racjonalny

O świecie , Obraz

„Jesteśmy wdzięczni wydawcom „Washington Post”, „New York Times”, „Time Magazine” i innym wielkim publikacjom, których menadżerowie uczestniczyli w naszych spotkaniach i dotrzymali swych obietnic zachowania dyskrecji przez blisko 40 lat. Byłoby dla nas niemożliwością zrealizowanie naszego planu budowy światowego rządu, jeśli bylibyśmy w tym czasie przedmiotem zainteresowania prasy. Dziś jednak świat jest już dużo bardziej wyrafinowany i przygotowany do organizacji rządu światowego. Idea ponadnarodowej suwerenności elit intelektualnych i światowych bankierów jest z całą pewnością korzystniejsza od narodowego samostanowienia, praktykowanego w minionych stuleciach.”

David Rockefeller (1915–2017) amerykański przemysłowiec

w 1991.

O świecie , O zachowaniu , O czasie

„Listę tych przyczyn spadku poziomu nauczania przedmiotów ścisłych można by długo ciągnąć. Sądzę jednak, że jest na dnie praprzyczyna. To dominacja w naszym życiu społecznym, we władzach wszelkiego rodzaju, w mediach, tzw. kultury humanistycznej, traktującej matematykę i inne nauki jak zaawansowaną hydraulikę. Bez znaczenia kulturowego, bez wyższej wartości.”

Stanisław Bajtlik (1955) polski astrofizyk

Źródło: Nie ma demokracji bez matematyki http://www.polityka.pl/kraj/analizy/1505748,1,nie-ma-demokracji-bez-matematyki.read

O demokracji , O nauce , O matematyce

„Ludzie są różni. To nie sprawy, przedmioty, smaki, zupy ich dzielą, lecz przekonania. To przekonania ich łączą, budują wspólnotę lub barykadę.”

Maciej Bennewicz (1961)

Miłość toksyczna, miłość dojrzała. Coaching relacji (2011)

O ludziach

„Przedmiotem potępienia nowych swobód przez papieży jest wolność edukacji. Bądźcie więc zgorszone, dusze niedoświadczone, liberalne umysły, które nie znacie same siebie, mózgi wyprane przez dwa wieki kultury liberalnej! Tak, przyznacie, że nie możecie tego zrozumieć: papieże potępiają wolność w edukacji! Co za zdziwienie! Co za skandal! Papież – i to jaki papież! Leon XIII, zwany przez niektórych liberalnym, potępia najświętszą wolność nauczania!”

Marcel Lefebvre (1905–1991) francuski biskup katolicki, twórca schizmy

Oni Jego zdetronizowali
Źródło: s. 91

O duszy , O wolności , O wieku

„A cóż piękniejszego nad niebo, które przecież ogarnia wszystko co piękne?…
A zatem, jeżeli godność nauk mamy oceniać według ich przedmiotu, to bez porównania najprzedniejszą z nich będzie ta, którą… nazywają astronomią…”

Mikołaj Kopernik (1473–1543) polski astronom, matematyk, lekarz, kanonik epoki Renesansu

O nauce

„Zürich: reprezentacyjna główna ulica. Domy towarowe ustawiają się w dwustronny szpaler, szklane domy wypełnione bogactwem, migocące złotem i srebrem, barwami, które tutaj dostrzegam wszędzie: na damskich pantofelkach i toaletach, przedmiotach sportowych i kulinarnych naczyniach, ba – nawet włosy pań niekiedy mienią się pozłótką, intensywną – niby z zabawek na choinkę. Między jednym a drugim „szklanym domem” banki: ciężkie, o grubych murach i straszliwych, pseudoklasycznych posągach (z kamienia albo z betonu), o złoconych napisach.
Tłum uliczny jest barwny i – zarazem – powiedziałbym: dwurodny. (…) Nie spieszą się. Kroczą poważnie z twarzami pełnymi znudzenia, wyższości i jakby protekcyjnego przyzwolenia: „Proszę, pokażcie co macie do sprzedania, mamy pieniądze, mamy dużo pieniędzy, mamy bardzo dużo pieniędzy”. Ludzie „stąd” są zaaferowani i czynni. Spieszą się. Jeśli spotykają znajomych zamieniają kilka rzeczowych, zwięzłych zdań i biegną dalej (tutaj forsa się „nie należy, czy się stoi czy się leży””

Jerzy Grotowski (1933–1999) polski reżyser, teoretyk teatru, pedagog

trzeba na nią zapracować ciężkim, lojalnym trudem).
Źródło: Impresje zapisane w Szwajcarii http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=5777, „Dziennik Polski” nr 3, 4/5 stycznia 1959, s. 5, 7.

O pieniądzach , O ludziach , O domu , O bogactwie

„Przedmioty osiodłały człowieka i jadą na nim.”

Ralph Waldo Emerson (1803–1882) filozof amerykański

„Na antypodach umysłu jesteśmy mniej lub bardziej wyzwoleni z języka, przebywamy poza systemem myślenia pojęciowego. W rezultacie nasza percepcja przedmiotów wizyjnych posiada całą świeżość, całą nagość intensywności doświadczenia, które nigdy nie było werbalizowane ani przekładane na martwą abstrakcję.”

Aldous Huxley (1894–1963) pisarz angielski

O myślach , O myśleniu

„2.021 Przedmioty stanowią substancję świata. Dlatego nie mogą być złożone.”

Ludwig Wittgenstein książka Traktat logiczno-filozoficzny

2.0211 Die Gegenstände bilden die Substanz der Welt. Darum können sie nicht zusammengesetzt sein.
Tractatus Logico-Philosophicus

„Gdyby on był właścicielem kur, byłby z nich równie dumny. Były znacznie lepsze od ludzi. Zawsze po dziesiątej w nocy dolewał im wodę do poidła i nauczył się odróżniać ich nastroje. Tylko ignorant zdobyłby się na to, aby nimi pogardzać za każdym razem, gdy popatrzy na nie. Przyzwyczaił się do tych ptaków, nie ptaków. Chyba kury na całym świecie naprawdę by go polubiły. Podobnie jak Watersów i jego bolał fakt, że ludzie obżerali się nimi, traktując je jak bezmyślne kawałki mięsa. W supermarketach chłodnie były zawalone drobiem, Normanowi serce się ściskało na widok obskubanych, zamrożonych na kość kur, które dla niego były czymś innym niż dla ludzi; chociaż jak oni, kury żyły w stadach i były ciekawskie, najżywiej reagując na błyszczące przedmioty. Najpiękniejsze były białe. Przypominały obłoki, które spadły na ziemię, a kiedy pierzyły się, zostawiały za sobą piórka, śnieżyste jak strzępki bawełny.”

Marzena Broda (1965) polska pisarka, poetka i dramaturg

Nie dotykać Normana Hammera

O ludziach , O ptakach , O wodzie , Serce

„Ludzie umierają na śmierć. Przedmioty na nicość.”

Manuela Gretkowska (1964) pisarka polska

O śmierci , O ludziach

„Człowiek miewa w życiu takie chwile, że lubi otaczać się przedmiotami, które przypominają smutek.”

Bolesław Prus książka Kamizelka

Kamizelka

O smutku

„Jeśli cenić nie będziecie przedmiotów drogocennych, trudnych do zdobycia, doprowadzicie do tego, że wśród ludu nie będzie złodziei.”

Laozi (-604)

Źródło: Księga Drogi i Cnoty, II

O ludziach

„Jeśli miłość nie znajduje dla siebie żadnego przedmiotu, kochająca istota musi pokochać samą swoją miłość, pojętą jako coś zewnętrznego w stosunku do niej.”

Simone Weil (1909–1943) francuska filozof i myślicielka

O miłości

„Nazwać jakiś przedmiot, znaczy odebrać trzy czwarte przyjemności poetyckiej, która polega na stopniowym odgadywaniu; zasugerować – to dopiero ideał.”

Stéphane Mallarmé (1842–1898) francuski poeta

O przyjemności

„U podstaw dzisiejszego podziału zawodów leży milcząco przyjęte założenie, że praca może być traktowana jako produkcyjna tylko wtedy, gdy jej istotą jest przekształcanie użyteczne przedmiotów martwych bądź zwierząt. Oparte o siłę wykorzystywanie człowieka przez człowieka nie jest uważane dzisiaj za pracę produkcyjną, w przeciwieństwie do wszelkich wysiłków skierowanych na podtrzymanie ludzkiego życia przez wykorzystanie pozaludzkiego środowiska. Ekonomiści wierni tradycji klasycznej uważają „opanowywanie natury przez człowieka” za cechę charakterystyczną działalności produkcyjnej. To „produkcyjne” panowanie nad naturą oznacza panowanie człowieka nad zwierzętami i nad żywiołami. Linia podziału przebiega między człowiekiem a zwierzęciem.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

O naturze , O wysiłku , O sile , O zwierzętach

„Zasadniczo w fotografii interesuje mnie jej wiarygodność, lacanowski punkt widzenia, natomiast malowanie jest widzeniem zewsząd, dlatego myślę, że fotografia reprezentuje widzenie, a malarstwo bycie widzianym. Obraz staje się odwzajemnionym spojrzeniem przedmiotu.”

Paweł Książek (1973)

Źródło: culture.pl http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_ksiazek_pawel

O myślach , O malarstwie , O myśleniu , Obraz

„Nic tak nie ułatwia piorunującej miłości jak pochwały innych kobiet przed poznaniem osoby, która ma być jej przedmiotem.”

Stendhal (1783–1842)

O kobietach

„Ludzie muszą na wszystkie dostrzeżone zjawiska naklejać etykietki, a mają tylko bardzo ograniczony zapas takich nalepek. Nie znaleźliby spokoju, widząc wokół siebie przedmioty, których jeszcze nie nazwali. Czarne, białe, dobre, złe, miłość, nienawiść, zdrada, wierność. A gdy zdarzy się zjawisko bardziej złożone, zbyt wielostronne, by jedna nalepka wystarczyła, powiadają: „to jest nienormalne” i pod taką etykietą gotowi są umieścić wszystko, co wykracza poza najprymitywniej sztancowane rzeczy.”

Tadeusz Dołęga-Mostowicz (1898–1939) polski pisarz

Świat pani Malinowskiej
Źródło: Świat pani Malinowskiej, s. 306

O miłości , O nienawiści , O ludziach , O świecie

„Kronika miejscowa i zagraniczna.
Kraków 19 kwietnia.
(…)
Zbiór gemm i kamei p. Schmidt-Ciążyńskiego, przeniesiony został wczoraj z Magistratu do Sukiennic i wystawiony będzie w Langierówce. W chwili, kiedy Rada miasta ma ostatecznie w sprawie nabycia kollekcyi powziąć postanowienie, będzie to sposobnością dla osób, które się jeszcze z tym zbiorem nieobeznały, wyrobienia sobie o nim właściwego sądu. Oprócz objaśnień odnoszących się do swojej kolekcyi, p. Ciążyński oświadczył uprzejmie, że jest gotów udzielać także w godzinach po południowych wszelkich wskazówek i informacyj osobom, pragnącym zasięgnąć jego rady co do wartości i artystycznego charakteru posiadanych przedmiotów, któreby się na Wystawę nieustającą kwalifikowały.”

Konstanty Schmidt-Ciążyński (1818–1889) polski kolekcjoner dzieł sztuki

O Konstantym Schmidcie-Ciążyńskim
Źródło: „Czas” nr 92, 20 kwietnia 1884, s. 3, Małopolska Biblioteka Cyfrowa http://mbc.malopolska.pl/publication/20747

O charakterze , O czasie

„Kto się kocha, temu się zwykle zdaje, że każdy sięga po przedmiot jego miłości.”

Henryk Sienkiewicz (1846–1916) polski pisarz

Źródło: Dzieła, tom 36, PIW, Warszawa 1951, s. 14.

Kochać się

„Każda z nauk posiada określony materialny przedmiot badania, jak też swój aspekt, pod kątem którego rozpatruje rzeczy badane, co nazywa się przedmiotem formalnym danej nauki.”

Stefan Kunowski (1909–1977) profesor, pedagog, autor teorii warstwicowej, poeta

Podstawy współczesnej pedagogiki
Źródło: s. 39

O nauce

„Jak mawiał mój nauczyciel, w szkole są dwa najważniejsze przedmioty: przysposobienie obronne, żeby wiedzieć, jak strzelać, i historia, żeby wiedzieć, do kogo.”

Michaił Dielagin (1968)

Źródło: „Forum”, 29 listopada 2010.

O historii , O nauczycielach

„Ludzie, którzy wszystko zamawiają gotowe, sami nie wiedzą, ile tracą, gdyż najzwyklejsze przedmioty stają się piękne, jeśli wykonały je kochające ręce.”

Louisa May Alcott książka Małe kobietki

Małe kobietki. Część druga

O ludziach

„Nie ma wiedzy, nie ma rzemiosła, które by mogło zastąpić przeżycie, uratować od banału, jeżeli artysta reaguje, odczuwa banalnie. Spojrzenie malarza, pisarza jest stopione z jakością jego odczuwania, odruchowe wartościowanie, doświadczenia życiowe, męka i radość – wszystko działa na spojrzenie. Sam akt pisania, malowania jest już zagadnieniem wtórnym, może on wrażliwość pogłębić, nawet wobec takiego czy innego faktu czy przedmiotu – wywołać, ale na dnie arcydzieła jest zawsze przeżycie intymne.”

Józef Czapski (1896–1993) polski malarz i pisarz

Patrząc
Źródło: s. 183–184 [O lekkości, grudzień 1953]

O wiedzę , Radość

„Młodzi najwyraźniej potrzebują fizykalnego kontaktu z przedmiotami codziennego użytku, którego dziś prawie nie da się posmakować. Zmiana podejścia wpływa na sposób myślenia i rozumienie kategorii posiadania.”

Régis Roinsard (1972)

Źródło: Anna Bielak, Régis Roinsard: Z tęsknoty za dotykiem, wp.pl, 15 marca 2013 http://film.wp.pl/id,134220,title,Rgis-Roinsard-Z-tesknoty-za-dotykiem,wiadomosc.html

O myślach , O zmianach , O myśleniu

„Muzyka symfoniczna była głównym przedmiotem studiów, można rzec, że jedynym. Jest oczywiście kilka dzieł, które działają mi na wyobraźnię i z którymi chciałbym się zmierzyć. Opera, czy raczej wszystkie gatunki teatru muzycznego, wypełnia jednak cały mój czas i brak intensywnego kontaktu z symfoniką jest naturalną koleją rzeczy. Nie można mieć wszystkiego.”

Tomasz Biernacki (1974)

Źródło: „Nasz Dziennik”, 24 października 2006 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/ccze.htm

O muzyce , O czasie

„[Przynieśli] nam papugi, kłębki bawełny, strzały oraz wiele innych rzeczy. Wymienili to wszystko na pewne drobiazgi przez nas ofiarowane, jak np. Małe naszyjniki ze szkła i dzwoneczki. (…) Byli dobrze zbudowani, więź ciała i wygląd twarzy mieli niezwykle miły. (…) Broni nie mają i nie wiedzą, co to jest; gdyż kiedy pokazałem im miecze, niewiedza ich była taka, że chwytali je za ostrza i pocięli sobie palce. Żelaza nie posiadają. Ich strzały to dziryty bez żelaznych ostrzy, niekiedy osadzają na ich końcu ości rybne, a czasem inne przedmioty twarde. (…) Można by z nich zrobić doskonałych robotników (…) pięćdziesięciu ludzi starczyłoby zupełnie, aby utrzymać ich w ryzach i kazać im wykonywać wszystko, cokolwiek by się od nich żądało.”

Krzysztof Kolumb (1451–1506) włoski żeglarz i odkrywca

fragment dziennika poświęcony pierwszemu spotkaniu z Arawakami na Bahamach.
Źródło: Pisma, tłum. Anna Ludwika Czerny, PIW, Warszawa 1970, s. 38–39.

O ludziach , O wyglądzie , O czasie

„Według znanych praw psychologii, nikt nie może działać sprawnie i gorąco w zakresie, w którym nie ma jasnych pojęć i mocnych wyobrażeń. Jakże moglibyśmy żyć w pełni naszą religią, skoro ona składa się u nas z niezrozumiałych i nigdy nie przemyślanych formułek? Jakże może być religijnym życie człowieka, którego ogólne wykształcenie stoi na poziomie uniwersyteckim, a prawdy wiary tkwią ciągle na nizinach nauczania szkół normalnych? Kto nie czyni prawd wiary przedmiotem swoich rozważań, naraża się na to, że jego religia będzie oparta wyłącznie na uczuciu i kiedy przyjdzie nacisk myśli wrogiej wierze, złamie się nie mogąc stawić oporu.”

Józef Maria Bocheński (1902–1995) polski duchowny katolicki, dominikanin, filozof

Kazania i przemówienia, Tom 1
Źródło: Myśl katolicka, Wydawnictwo Salwator, Kraków 2000, s. 143.

O życiu , O wykształceniz , O wierze , O religii

„Horoskopy, bazujące wyłącznie na uproszczonej i zwulgaryzowanej wersji Zodiaku, są najczęstszym, uzasadnionym, ale i zarazem najłatwiejszym przedmiotem krytyki. Uderza ona w te „horoskopy”, ale nie w astrologię, która nie przyznaje się nawet do dalekiego pokrewieństwa z tym mało szlachetnym płodem dziennikarskiej fantazji.”

Jerzy Prokopiuk (1931)

O fantazji

„Przedmiotem sądów rozumu są wyłącznie fakty lub stosunki.”

David Hume (1711–1776) brytyjski filozof, pisarz i historyk

Badania dotyczące zasad moralności (1751)

„Zwykle z pojęciem mistyki łączymy pewne nadzwyczajne objawy życia duchowego, które się u niektórych wybranych dusz trafiają, jak ekstazy, widzenia, duch proroctw i. t. p. i sądzimy, że one stanowią właściwy przedmiot teologji mistycznej. Nic bardziej fałszywego ani też bardziej szkodliwego dla życia chrześcijańskiego!”

Jacek Woroniecki (1878–1949) teolog polski, dominikanin

Przewodnik po literaturze religijnej
Źródło: s. 61.

O duszy

„W projektowaniu istotny jest dla mnie kontekst miejsca, sytuacji, indywidualna potrzeba. Testuję kondycję przedmiotów, a zabawa ich znaczeniami daje mi możliwość komunikowania się ze zmysłami odbiorcy.”

Agnieszka Bar (1982)

Źródło: Paulina Kucharska, Agnieszka Bar, culture.pl, styczeń 2013 http://www.culture.pl/baza-sztuki-pelna-tresc/-/eo_event_asset_publisher/eAN5/content/agnieszka-bar

„Jeśli jednak powiecie, że intelekt nie jest w stanie poznać bytu, negujecie akt intelektu i czynicie go niezależnym od jego przedmiotu. Tego właśnie chcieli moderniści – wolności, największej możliwej wolności. Czcimy wolność, poszukujemy wolności, kochamy wolność, a największą wolnością jest powiedzieć, że ten namiot nad moją głową jest namiotem jedynie wówczas, jeśli chcę, by był namiotem. Jeśli jednak zechcę, by był słoniem, będzie słoniem. Przymioty są przymiotami namiotu, rekonstruuję jednak dane zmysłowe tego namiotu i twierdzę, że jest to w rzeczywistości słoń. Rozumiecie więc szaleństwo tego systemu. Ci, którzy go wyznają, muszą stosować go selektywnie, aby nie popaść w obłęd i by utrzymać się przy życiu. Kiedy więc schodzą na śniadanie i widzą przed sobą białą filiżanką z czarnym płynem w środku, wybierają twierdzenie, że jest to kawa. Czynią tak dlatego, że gdyby zdecydowali, iż jest to coś innego, mogliby cierpieć pragnienie! Potem idą do garażu i uruchamiają kluczykiem silnik samochodu, tj. złudzeniem kluczyka uruchamiają złudzenie silnika, aby odjechać złudzeniem samochodu – inaczej nigdy nie dostaliby się na uniwersytet, gdzie nauczają tych nonsensów. (…) To mord dokonywany na zdrowym rozsądku.”

Richard Williamson (1940) angielski duchowny katolicki, biskup Bractwa Świętego Piusa X

O poszukiwaniu , O kawie , O rzeczywostości , O wolności

„We WGIK-u marnowano wtedy masę czasu na przedmioty ideologiczne, a jednak po paru tygodniach zacząłem poznawać inną Moskwę. Wędrowałem po dziwnych mieszkaniach… Jacyś ludzie chcieli, żebym im opowiadał o Grotowskim. W Moskwie powstawały wtedy różne nieformalne grupy teatralne, najczęściej amatorskie. Myślę, że chodziło głównie o to, żeby chociaż przez chwilę poczuć się wolnym.”

Maciej Drygas (1956) polski dokumentalista, reżyser filmowy i radiowy, scenarzysta

Źródło: Moja Rosja. Mówi Maciej Drygas, zanotowała Bożena Janicka, „Kino” 1994, nr 10

O ludziach , O myślach , O czasie , O myśleniu

„Przez cały okres ewolucji wydatkowania na pokaz – dóbr, usług lub ludzkiego życia – obowiązuje niezłomna zasada: jeśli ma ono rzeczywiście przynieść dobrą sławę, wydatkować należy to, co ma się w nadmiarze. Musi być ono marnotrawstwem, by przynosić zaszczyt. Konsumpcja niezbędnych środków utrzymania nie jest tytułem do chwały, chyba że w porównaniu z nędzarzami, którym nie wystarcza nawet na minimum egzystencji; wyjściowy poziom konsumpcji dla takiego porównania okazałby się jednak bardzo nędzny, a „poziom przyzwoitości” – bardzo prozaiczny i nieatrakcyjny. Pewien standard można wyznaczać również w odniesieniu do innych wartości niż bogactwo, np. w odniesieniu do poziomu moralnego lub intelektualnego, urody bądź siły fizycznej, które mogą stać się przedmiotem rywalizacji. Rywalizacja tego rodzaju jest w dzisiejszych czasach na porządku dziennym. Jednakże jest ona zwykle tak mocno powiązana z rywalizacją majątkową, że trudno odróżnić jedną od drugiej. Dotyczy to zwłaszcza estetyki i poziomu intelektualnego, bardzo często bowiem różnice intelektualne bądź estetyczne są w gruncie rzeczy tylko różnicami majątkowymi.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

O sile , O bogactwie

„Gdybym był dyrektorem szkoły, pozbyłbym się nauczyciela historii i zastąpiłbym go nauczycielem czekolady; moi uczniowie uczyliby się choć jednego przedmiotu, który ich wszystkich dotyczy.”

Roald Dahl (1916–1990) pisarz brytyjski pochodzenia norweskiego

O historii , O nauczycielach

„Człowiek nie jest ilościową cząstką ludzkości, że społeczeństwo to nie suma jednakowych wartości. Jest przede wszystkim sobą, indywidualnością. Posiada do dyspozycji mózg, czy też ulega swemu umysłowi, temu fenomenowi przyrody, będącemu jednocześnie podmiotem i przedmiotem, nierozdzielnie wiążącemu te dwa elementy na pozór nie dające się utożsamić. Jeżeli chcesz w istocie ludzkiej szukać pierwiastka nadprzyrodzonego, to właśnie w tym nielogicznym węźle, w tym, iż ten węzeł musi stać w sprzeczności z logiką, znajdziesz punkt wyjścia.”

Tadeusz Dołęga-Mostowicz (1898–1939) polski pisarz

Świat pani Malinowskiej
Źródło: Świat pani Malinowskiej, s. 240

O świecie

„(…) pedagogia może być albo twórczym działaniem na dzieci i młodzież, płynącym z talentu wychowawcy, albo rzemieślniczym naśladowaniem wzorów postępowania, zależnym od nabytej wprawy i rutyny.(…) Pedagogika jest (…) nauką, której przedmiot stanowi sprawa praktycznej pedagogii wszelkiego rodzaju (sztuki i techniki wychowania), czyli wychowawczego prowadzenia dzieci, młodzieży oraz oddziaływania na rozwój ludzi dorosłych.”

Stefan Kunowski (1909–1977) profesor, pedagog, autor teorii warstwicowej, poeta

Podstawy współczesnej pedagogiki
Źródło: s. 23, 24

O dzieciach , O ludziach , O młodzieży , O nauce

„Jakaż to szczególna rzecz, pokusa! Spoglądasz na jakiś przedmiot i powoli czujesz,że rzuca na ciebie urok, wznieca niepokój, zyskuje nad tobą moc, jak twarz kobiety. Przenika cię jego czar, dziwny czar, płynący z kształtu, barwy, wyglądu; i już go kochasz, pragniesz, pożądasz. Ogarnia cię potrzeba posiadania, potrzeba z początku łagodna, jak gdyby nieśmiała, ale która rośnie, staje się gwałtowna, nieodparta.”

Guy de Maupassant (1850–1893)

Źródło: Włosy (tłum. I. Wieczorkiewicz)

O kobietach , O wyglądzie , Kochać się

„Konstytucja z 1997 r. nie była przedmiotem szerokiej debaty publicznej, co więcej warto przypomnieć, że referendum konstytucyjne było jedynym referendum, w ramach którego nie było wymagane minimum 50 proc. obywateli, żeby zatwierdzić konstytucję. Per saldo dawało to taki wynik, że za przyjęciem konstytucji opowiedziało się 22 proc. obywateli. Mam wątpliwości, czy ci, którzy mówią, że „suweren” przyjął konstytucję, wiedzą, co mówią.”

Kamil Zaradkiewicz (1972) polski prawnik

Źródło: Mocne słowa prof. Kamila Zaradkiewicza: spór wokół TK to spór o Polskę http://www.fronda.pl/a/mocne-slowa-prof-kamila-zaradkiewicza-spor-wokol-tk-to-spor-o-polske,72868.html, fronda.pl, 5 czerwca 2016.

„(…) wiele problemów, będących przedmiotem psychologicznych badań eksperymentalnych, to bardzo interesujące łamigłówki, których rozwiązanie ma niewielką przydatność praktyczną.”

Tomasz Maruszewski (1946) polski psycholog

Źródło: Psychologia poznawcza, Polskie Towarzystwo Semiotyczne, Warszawa 1996, s. 212.

„Stworzenie w podziemiu namiastki państwa, było przedsięwzięciem zupełnie bez precedensu w okupowanej Europie i słusznie stanowi przedmiot dumy naszego narodu.”

Tomasz Szarota (1940) polski historyk i publicysta

Źródło: Powstanie warszawskie z perspektywy półwiecza, Marian Marek Drozdowski (red.), wyd. Instytut Historii PAN, Warszawa 1995, s. 18

O historii

„Reklama tworzy nową filozofię, zgodnie z którą wartości absolutne utożsamiane są z przedmiotem użytkowym.”

Ewa Szczęsna (1967)

Poetyka reklamy
Źródło: s. 53

„Jakże, to się właśnie liczy – zwykłe codzienne sprzęty, rodzina, dla której trzeba gotować, cztery ściany domu, kilka ulubionych przedmiotów. Tysiące szarych ludzi, krzątających się wokół własnych spraw, uprawiających ziemię, robiących garnki, wychowujących dzieci, śmiejących się i płaczących, wstających rano i kładących się spać wieczorem. To oni się liczą, a nie przewrotni aniołowie, którzy chcą zbudować nowy świat, nie bacząc na cudzą krzywdę.”

Agatha Christie książka Spotkanie w Bagdadzie

Spotkanie w Bagdadzie (1951)

O dzieciach , O ludziach , O świecie , O rodzinie

„Film rodzi się najpierw w mojej głowie i umiera na papierze; wskrzeszają go żywe osoby i prawdziwe przedmioty, które umierają na taśmie, lecz po odpowiednim uporządkowaniu i wyświetleniu na ekranie – ożywają jak kwiaty w wodzie.”

Robert Bresson (1901–1999)

O Kwiatach

„Istnieją zmiany, ale nie ma pod zmianą rzeczy, które się zmieniają; zmiana nie potrzebuje substratu. Istnieją ruchy, ale nie ma przedmiotu bezwładnego, niezmiennego, który by się poruszał: ruch nie implikuje czegoś, co się porusza.”

Henri Bergson (1859–1941) francuski filozof, noblista

Źródło: Postrzeżenie zmiany w: Myśl i ruch. Dusza i ciało, Warszawa 1963, tłum. P. Beylin i K. Błeszyński, s. 119.

O duszy , O myślach , O zmianach , O myśleniu

„Dla przedmiotów i spraw jest prawo, lecz dla człowieka bezprawie.”

Emil Zegadłowicz (1888–1941)

„Zasada ostentacyjnego marnotrawstwa kieruje kształtowaniem się nawyków myślowych, określających co jest stosowne i godne w odniesieniu do sposobu życia i przedmiotów użytkowych. Tą drogą zasada ta przenika inne zasady zachowania się, które nie są związane bezpośrednio z pieniężnym kodeksem prestiżu, lecz mają pewne trwałe bądź przejściowe znaczenie gospodarcze. A więc zasada zaszczytnego marnotrawstwa może wpłynąć bezpośrednio lub pośrednio na poczucie obowiązku, poczucie piękna, pojęcie użyteczności, pojmowanie pobożności i naukowe rozumienie prawdy.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

O zachowaniu

„Religia – każda religia i każda święta księga – jest w demokracji przedmiotem krytyki, a czasem też i kpiny. Może to być bolesne i trudne, każdy bowiem, kto czuje, że coś mu najdroższego nie jest podzielane przez innych, musi pogodzić się z poczuciem przegranej. Ale taka jest istota wolnego społeczeństwa – prawo wierzących jest także prawem niewierzących i prawem odszczepieńców. Nikt nie może żądać wolności dla siebie i nie chcieć bronić tej wolności dla innych.”

Ayaan Hirsi Ali (1969) holenderska działaczka polityczna pochodzenia somalijskiego

Źródło: spotkanie z okazji Dnia Wolności Prasy w Stowarzyszeniu Dziennikarzy Holenderskich, 3 maja 2005 r.

O religii , O demokracji , O wolności , O czasie

„Zawsze określam siebie – a nie fikcyjne idee, ogólniki. Zacieram sprzeczności między rzeczywistością a fikcją poetycką. Między realnością kształtów, form, przedmiotów – a ich irracjonalnym oddziaływaniem.”

Marek Włodarski (1903–1960)

Źródło: culture.pl http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_wlodarski_marek

O rzeczywostości

„Natura ludzka bowiem niesie to ze sobą, iż kiedy przy wspólnym myśleniu, tzn. przekazywaniu opinii, A. dowiaduje się, iż B. myśli o tym samym przedmiocie co innego niż on, to nie swoje myślenie przede wszystkim skontroluje w poszukiwaniu błędu, lecz założy go w myśli drugiego. Mówiąc inaczej, człowiek z natury swej chce mieć rację.”

Arthur Schopenhauer (1788–1860) filozof niemiecki

Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów

O błędach , O poszukiwaniu , O myślach , O naturze

„Albowiem wielka miłość rodzi się z wielkiej wiedzy o ukochanym przedmiocie.”

Leonardo da Vinci (1452–1519) malarz, rzeźbiarz, architekt, konstruktor maszyn, filozof

O miłości , O wiedzę

„Ten, kto nie cierpi na nerwicę, być może nie potrzebuje środków oszałamiających, by uśmierzyć jej skutki. Owszem, człowiek taki znajdzie się w trudnej sytuacji, będzie musiał wyznać całą swą bezradność, przyznać się, że w krzątaninie tego świata pełni całkiem podrzędną rolę, że oto już nie jest centrum stworzenia, nie stanowi przedmiotu czułej troski dobrotliwej Opatrzności. Taki człowiek znajdzie się w sytuacji dziecka, które opuściło ciepły i przytulny dom ojcowski. Czyż jednak do natury infantylizmu nie należy to, że powinien zostać przezwyciężony? Człowiek nie może być dzieckiem wiecznie, musi się ważyć na wejście we „wrogie życie”. Można to określić mianem „wychowania do rzeczywistości”, co do mnie zaś, to muszę jeszcze wyjaśnić Panu, że jedynym zamiarem mej rozprawy jest zwrócić uwagę na konieczność podjęcia tego kroku.”

Zygmunt Freud (1856–1939) austriacki neurolog i psychiatra

Przyszłość pewnego złudzenia (1927)

O życiu , O dzieciach , O domu , O naturze

„Polska, sąsiadująca z państwem Sowietów, nie może sobie pozwolić na zbytek długotrwałej autosugestii w ocenie tworzącej się o miedzę formacji dziejowej. „Nieustraszonymi oczyma”, jak mówi Żeromski, wpatrzeć się musi w to, co tam wyziera z mgławicy rewolucyjnej. Tymczasem pojęcia nasze opierają się przeważnie na przeżyciach i wrażeniach z lat 1918–1920. Sądzimy o krajobrazie na podstawie zdjęcia migawkowego, dokonanego w czasie szalonej wichury. Tworzymy sobie więc zdanie, że w tym dziwnym kraju drzewa rosną nie pionowo, lecz pałąkowato, nachylone w jedną stronę, a także, że różne przedmioty u nas nieruchome, tam mają zwyczaj bujać w powietrzu.”

Julian Brun (1886–1942) polski dziennikarz i działacz komunistyczny

o podejściu II RP do Rosji sowieckiej.
Źródło: Stefana Żeromskiego tragedia pomyłek, www.nowakrytyka.pl http://www.nowakrytyka.pl/spip.php?article446

O wrażeniach , O czasie

„Przy założeniu, że człowiek jest człowiekiem i jego stosunek do świata jest ludzki, miłość możesz wymienić tylko na miłość, zaufanie tylko na zaufanie itd. Jeśli chcesz rozkoszować się sztuką, musisz być człowiekiem wykształconym w dziedzinie sztuki; jeśli chcesz wywierać wpływ na innych ludzi musisz być człowiekiem, który rzeczywiście inspiruje i wiedzie naprzód innych ludzi. Każdy twój stosunek do człowieka – i do przyrody – musi być określonym, odpowiadającym przedmiotowi twej woli przejawem twego rzeczywistego indywidualnego życia. Jeśli kochasz nie wzbudzając miłości, tzn. jeśli twoja miłość jako miłość nie wytwarza wzajemnej miłości, jeśli poprzez swój przejaw życia człowieka kochającego nie czynisz siebie człowiekiem kochanym, miłość twoja jest bezsilna, jest nieszczęściem.”

Karol Marks książka Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne

Rękopisy ekonomiczno-filozoficzne (1844)

O miłości , O nieszczęściu , O ludziach , O zaufaniu

„Czy jest cokolwiek na świecie, co by nie ciągnęło za sobą rozczarowania? Ile razy stwarzałem sobie [nadzieję na] tyle szczęścia, jeżelibym dosięgnąć mógł tego lub innego przedmiotu, i kiedy dopiął [już] celu, zawsze zostawała jakaś próżnia, której niczym nie udawało się zapełnić.”

Rafał Kalinowski (1835–1907) polski karmelita, powstaniec styczniowy, święty Kościoła Katolickiego

w liście do brata, 1856 rok; uzupełnienia od autora książki.
Źródło: Krzysztof Marcin Prokop, Św. Rafał Kalinowski, Wydawnictwo WAM, Kraków 2007, s. 16–17.

O książkach , O rozczarowaniu

„Parę razy w życiu przychodzi na człowieka taka niedziela, gdy sięga się do niepotrzebnych zakamarków, w których lata gromadzą zapomniane przedmioty.”

Zofia Bystrzycka (1922–2011) powieściopisarka polska

„Jest taka funkcja autogrill i tak bym to nazwał. Przedmiot grilluje się sam i to obserwujemy w PiS.”

Grzegorz Schetyna (1963) polski polityk

Źródło: tvn24.pl http://www.tvn24.pl/0,1544050,wiadomosc.html

„Pomiędzy paradoksem a prawdą zachodzi ta różnica, że pierwszy rozjaśnia przedmiot silnym światłem z jednej strony, a druga słabym światłem z wielu.”

Aleksander Świętochowski (1849–1938) polski pisarz, publicysta, filozof i historyk

„W państwowej szkole praca skupia się głównie na nauce przedmiotów objętych programem nauczania. Obecność na lekcjach jest obowiązkowa; tumany z matematyki muszą siedzieć na lekcji i robić, co w ich mocy. W szkole musi panować dyscyplina i nie może być hałasu, ale przecież wolne dzieci robią wiele hałasu. Wszystko jest przeciw nauczycielowi budynki, brak przestrzeni do zabawy, uporządkowanie, a w rzeczywistości cały system edukacji.”

Alexander Sutherland Neill (1883–1973) pedagog brytyjski

Źródło: Wolność w edukacji, EID http://www.eid.edu.pl/archiwum/1996,94/styczen,115/wolnosc_w_edukacji,443.html

O dzieciach , O rzeczywostości , O wolności , O nauce

„Otóż nie ma silniejszego odczucia niż cierpienie fizyczne. Jego doznania są głębokie, nie budzą najmniejszych wątpliwości, w przeciwieństwie do wrażenia przyjemności, które kobiety nieustannie udają, prawie nigdy go nie przeżywając. Ani miłość własna, ani młodość, ani siła, ani zdrowie, nie są w stanie wywołać u kobiety tego wątpliwego i mało satysfakcjonującego wrażenia przyjemności. Natomiast uczucie bólu nie wymaga szczególnych starań. Im więcej wad cielesnych ma mężczyzna, im jest starszy, im mniej zdolny jest się podobać, tym łatwiej osiąga ten cel. Gdy idzie o cel, to istotę jego rozumiemy najlepiej uświadamiając sobie, że najbardziej podnieca i podrażnia nasze zmysły właśnie to, co wywołuje w służącym nam przedmiocie możliwie najsilniejsze wrażenia jakiegokolwiek rodzaju. A zatem ten, kto wywoła u kobiety najbardziej wstrząsające wrażenie i zbulwersuje jej istotę, bezsprzecznie zapewni sobie największą dozę rozkoszy. Albowiem wzburzenie, jakiego doznajemy obserwując przeżycia kobiety, będzie niewątpliwie żywsze jeżeli jej odczucia będą okrutne, niż gdyby były łagodne lub miłe. W ten sposób egoistyczny rozpustnik przekonany, że jego przyjemności będą tym większe, im więcej obejmą doznań, zada poddanemu sobie obiektowi (kiedy już stanie się jego panem) możliwie najdotkliwszy ból wiedząc, że osiągnięta rozkosz będzie tak duża, jak silnymi będą wrażenia, które zdoła wywołać w służącym obiekcie.”

Donatien Alphonse François de Sade (1740–1814)

Pozostałe dzieła

O miłości , O kobietach , O bólu , O zdrowiu

„To, co wiecznie, zawodzi, wiecznie też jest przedmiotem nadziei.”

Maria Dąbrowska (1889–1965) pisarka polska

„Często o wartości przedmiotu decyduje w naszych oczach nawet nie on sam, ale otoczenie, w jakim go ujrzymy, jego kontekst, oprawa.”

Ryszard Kapuściński (1932–2007) polski reportażysta, dziennikarz, pisarz i publicysta

Kultura – filozofia, nauka, sztuka i religia

„(…) przedmioty się psują i czasami są naprawiane, ale w większości przypadków uświadamiamy sobie, że bez względu na to, co się zniszczyło, życie układa się na nowo, by zrekompensować nam stratę, niekiedy w sposób cudowny.”

Hanya Yanagihara książka Małe życie

Małe życie
Źródło: II Postczłowiek, rozdział 1

O życiu

„Kończąc, chcę podkreślić, że tegoroczny raport jest lepiej przygotowany jak ubiegłoroczny. Ma jednak te same wady zasadnicze – omawia działalność instytucji, a nie omawia przedmiotu jej działalności i przestrzeni produkcyjnej, na której operuje.”

Jan Łączny (1950) polski rolnik i polityk

o raporcie z działań ANR, wystąpienie w Sejmie, 10 marca 2005

„Istnieje przekonanie, że wszyscy ludzie należący do jednego narodu mówią tym samym językiem. W ogólności rzeczywiście tak jest. W sprawach ogólnych i podstawowych każdy Polak porozumiewa się z innymi Polakami tymi samymi wyrazami. Ale kiedy dochodzimy do szczegółów, okazuje się, że w różnych okolicach Polski te same przedmioty mają różne nazwy. Na przykład rośliny, gatunki grzybów albo owoców leśnych.”

Krystyna Pisarkowa (1932–2010) polska językoznawczyni, polonistka

Wyliczanki polskie (1975)
Źródło: s. 6

O ludziach

„8 grudnia 1980 zastrzeliłem Johna Lennona. Wcześniej tego samego wieczoru poprosiłem go o podpisanie płyty Double Fantasy. Podpisał ją, zamieszczając również datę: 1980. Umieściłem następnie tę płytę za budką ochroniarza, gdzie znaleziono ją po moim aresztowaniu. Przez lata bezskutecznie próbowałem ją odzyskać (pomagało mi w tym 2 prawników), w nadziei, że będę mógł wystawić ją na aukcję i zdobyte w ten sposób pieniądze przeznaczyć na cel charytatywny związany z dziećmi. Pomyślałem, że mogę zrobić chociaż tyle. Czy można w jakiś sposób oszacować wartość takiego przedmiotu? Kilka razy chciałem napisać w tej sprawie do jakiegoś handlarza (do głowy przychodził mi na przykład Charles Hamilton), ale nie zrobiłem tego. Wydaje mi się, że słuchając pana w radiu, zrozumiałem, że mogę panu ufać – bo tak w ogóle jestem raczej odludkiem. Czy można ocenić wartość takiej rzeczy? Czy może da się to zrobić tylko podczas aukcji? Proszę napisać mi, jak pan uważa.”

Mark David Chapman (1955) Amerykanin, morderca Johna Lennona

z listu do eksperta memorabiliów z 10 kwietnia 1986; słowa Double Fantasy zostały przez Chapmana w liście podkreślone.
Źródło: Shaun Usher (zebr. i oprac.), Listy niezapomniane, tłum. Jakub Małecki, SQN, Kraków 2013, ISBN 9788379243327, s. 366.

O pieniądzach , O dzieciach

„Każdy rytuał ogranicza się po części do powtarzania formułek. Ta postępująca formalizacja cechuje zwłaszcza tradycyjne, bardziej rozwinięte kulty, gdzie życie i ubiór kapłanów są jednocześnie bardziej surowe i bardziej ozdobne, jednakże da się również zaobserwować w kultach sekt nowszych, gdzie wymagania wobec księży, szat liturgicznych i przedmiotów kultu są mniej rygorystyczne. Powtarzanie formułek w służbie bożej (termin „służba” zawiera odcień znaczeniowy istotny dla omawianego problemu) nabiera coraz bardziej powierzchownego I zewnętrznego charakteru, w miarę jak kult utrwala się, staje się starszy i bardziej tradycyjny. Ta powierzchowność powtarzanych formułek daje satysfakcję ludziom, którzy w sprawach religii przestrzegają dobrych manier. Jednocześnie przez swoją powierzchowność i formalizm obrzęd taki świadczy wyraźnie, że władca, na cześć którego się go odprawia, nie wymaga autentycznej gorliwości od swoich sług. Są to sługi nie przynoszące bezpośrednich korzyści i fakt ten przydaje splendoru ich panu. Nie potrzeba chyba nawet wskazywać na ścisłą analogię między rolą kapłana a lokaja. W obu przypadkach formalny charakter tych czynności jest widoczny i oczywisty. Zawodowe czynności kapłana nie powinny być wykonywane zręcznie ani sprawnie, gdyż powinny świadczyć o braku możliwości wykonywania przez niego innej pracy.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

O życiu , O religii , O charakterze

„Świat, w którym rodzimy się w klinice i umieramy w szpitalu, w którym mnożą się, w wydaniu ekskluzywnym lub nieludzkim, punkty tranzytowe i tymczasowe miejsca pobytu (sieci hoteli i squaty, kluby wakacyjne, obozy uchodźców, slumsy skazane na zniszczenie lub powolny rozkład), w którym rozwija się zwarta sieć środków transportu, także stanowiących przestrzenie zamieszkane, gdzie bywalec wielkich supermarketów, użytkownik automatów i kart kredytowych odnawia – poprzez „nieme” handlowe gesty – świat, którego przeznaczeniem jest samotna indywidualność, w drodze, w tymczasowości i efemeryczności, stanowi dla antropologa i innych badaczy pewien nowy przedmiot. (…)”

Marc Augé (1935)

Nie-miejsca
Źródło: Bülent Diken, Od obozów dla uchodźców do osiedli grodzonych Biopolityka i koniec miasta, s. 131 http://www.praktykateoretyczna.pl/PT_nr2-3_2011_Biopolityka/09.diken.pdf.

O świecie

„Kobieta opętana namiętnością, dziwne doprawdy, ma twarz dziecka. Obojętne, co jest przedmiotem tej namiętności – może to być parasol.”

Ryūnosuke Akutagawa (1892–1927) japoński pisarz

Aforyzmy japońskie
Źródło: s. 29.

O kobietach , O dzieciach

„Mówiąc i pisząc jedynie we własnym języku, nie zwracamy żadnej uwagi na nazwę przedmiotów, na historię rzeczowników, która niejednokrotnie sięga zamierzchłych czasów, na dostojność i, niejako, moc tajemniczą wyrazów. Są one dla nas powszednie i zdeptane, jak bruk i piasek drogi. Skoro zaś zajdzie potrzeba myślenia w jednej, a pisania w innej mowie, wyrazy dźwigają się ze swego poniżenia, mienią się, wiążą i, niejako, przechwalają, pokazując swą dostojność. Stąd wypływa konieczność szukania synonimów, dobierania nazw i strojenia inaczej wyrazów. Język zabarwia się i lśni niepowszednio, niezwykle, zgoła inaczej.”

Stefan Żeromski (1864–1925) powieściopisarz polski

Źródło: „Pisma wybrane” Josepha Conrada, w: Elegie i inne pisma literackie i społeczne, wyd. J. Mortkowicza, Warszawa-Kraków 1928.

O historii , O myślach , O myśleniu

„Do istot, które kochałem bardziej niż bardzo zaliczam „Dar Przemyśla” (…) Żyję z połową duszy, ta druga połowa leży na wraku lub we wraku „Daru Przemyśla” na kubańskiej plaży, gdzie (…) został on bezmyślnie, nonszalancko, jak własność państwowa, rozbity na progu rafowym 80 metrów od suchego lądu, przy doskonałym wietrze ENE 4°B i idealnej widzialności. Wygląda to tak, przy innym spojrzeniu na sprawę, jakby ten jacht nie mógł żyć beze mnie, jakby połowa mojej duszy zadomowiona w nim zrewoltowała się, brzydziła się dotykiem steru jachtu tych rąk, które wydarły go moim. Często wydaje mi się, że ten jacht popełnił samobójstwo (…) przy wraku została połowa mojej duszy, a ta druga, zdumiona nieszczęściem tamtej, nie może się pozbierać do dzisiaj. Nikt nie postawił pomnika czy choćby kamienia przy wraku, czas zdrapał nazwę z burty, nikt tutaj nie uronił jednej łzy, bo dla wszystkich w Przemyskim OZŻ jacht był przedmiotem, a nie istotą, jak dla mnie; ten jacht rodził się na moich oczach, z moich marzeń i nadziei, i nim został zwodowany był już otoczony moim gorącym uczuciem. Niech te słowa będą hołdem dla jachtu w każdą rocznicę jego zagłady, już nieważne czy w wyniku samobójstwa, czy morderstwa. Niech te słowa zastąpią mu kamień przygrobowy z opisem jego czynów. Wspomnienie o „Darze Przemyśla” zakończę marszem żałobnym z III Symfonii „Eroica” Beethovena i westchnieniem: Okręcie mój kochany, rozumiem to, że nie mogłeś żyć beze mnie, ale nie rozumiem tego, jak ja mogę bez ciebie żyć.”

Henryk Jaskuła (1923) żeglarz polski

Pożegnanie jachtu „Dar Przemyśla” wygłoszone w polonijnym Yacht Clubie im. Josepha Korzeniowskiego w Chicago
Źródło: Przemyślanin – Przemyski Niezależny Serwis Historyczno-Informacyjny

O nieszczęściu , O emocjach , O duszy , O samobójstwie

„Pomyślał, ze każda próba uspokojenia umysłu pochodząca z samego umysłu jest jak pragnienie cienia, by usunąć przedmiot, który zasłania mu słońce.”

Wiktor Pielewin (1962) pisarz rosyjski

Napój ananasowy dla pięknej damy

O słońcu

„Moje moce chronienia, uleczania, i ratowania ludzi oraz materializowania przedmiotów pochodzą od Boga i mogą być używane jedynie przez Awatarę. Moje moce nie są w żadnej mierze obmyślane, ćwiczone ani rozwijane, lecz wypływają ze źródła mocy kosmicznej.”

Sathya Sai Baba (1926–2011)

Spotkania z Sai Babą
Źródło: s. 107

O Bogu , O ludziach

„Marzę o Europie młodej, zdolnej by być jeszcze matką: matką, która miałaby życie, ponieważ szanuje życie i daje długie życie. Marzę o Europie, która troszczy się o dziecko, pomaga jak brat ubogiemu i tym, którzy przybywają w poszukiwaniu gościnności, bo nic nie mają i proszą o schronienie. Marzę o Europie, która wysłuchuje i docenia osoby chore i starsze, aby nie sprowadzano ich do bezproduktywnych przedmiotów odrzucenia. Marzą o Europie, gdzie bycie imigrantem nie byłoby przestępstwem, ale zaproszeniem do większego zaangażowania na rzecz godności wszystkich istot ludzkich. Marzę o Europie, gdzie ludzie młodzi oddychaliby czystym powietrzem uczciwości, kochali piękno kultury i prostego życia, nie zanieczyszczonego przez niekończące się potrzeby konsumpcjonizmu; gdzie zawarcie małżeństwa i posiadanie dzieci jest wielką odpowiedzialnością i radością, a nie problemem spowodowanym brakiem dostatecznie stabilnej pracy. (…) Marzę o Europie, o której nie można powiedzieć, że jej zaangażowanie na rzecz praw człowieka było jej ostatnią utopią.”

Franciszek (papież) (1936) papież

fragment przemówienia wygłoszonego podczas odbierania nagrody Karola Wielkiego.
Źródło: CONFERIMENTO DEL PREMIO CARLO MAGNO. DISCORSO DEL SANTO PADRE FRANCESCO, vatican.va, 6 maja 2016 http://w2.vatican.va/content/francesco/pl/speeches/2016/may/documents/papa-francesco_20160506_premio-carlo-magno.html

O życiu , O małżeństwie , O dzieciach , O ludziach

„Organizm reaguje na elementy instrumentalne z taką samą czy co najmniej podobną siłą pożądania, jak w przypadku przedmiotów dających mu bezpośrednią fizjologiczną przyjemność.”

Bronisław Malinowski (1884–1942) polsko-brytyjski antropolog

Naukowa teoria kultury (1944)

O przyjemności , O sile

„Ideą tej wystawy – wyjaśniał artysta – jest wprowadzenie nas w atmosferę, która może przywołać wspomnienie sennych koszmarów z dzieciństwa: budzenie się w nocy, sikanie do łóżka, jawa po przebudzeniu dalej będąca snem. Wprowadzenie nas do świata, w którym przedmioty, które znamy, przepoczwarzają się w miarę przyglądania się im. Budzą nas z jednej rzeczywistości, a wciągają w inną.”

Olaf Brzeski (1975)

o wystawie Tylko dla zwierząt z 2004.
Źródło: culture.pl http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_brzeski_olaf

O rzeczywostości , O snach , O wspomnieniach , O zwierzętach

„W moim ostatnim mieszkaniu często zdarzało mi się,
że kiedy się rano budziłem,
w pokoju była wycieczka.
Młoda przewodniczka pokazywała turystom przedmioty na półkach:
chińskie posążki, pudełka po herbacie i szklane kule,
demonstrowała im zawartość moich szuflad,
posyłała w obieg rzadkie druki z mojej biblioteki.
Wszystko opatrywała fachowym komentarzem.
Turyści gapili się na moje naczynia kuchenne jak
na średniowieczne narzędzia tortur,
co tylko można obmacywali i fotografowali.”

Michal Ajvaz (1949) czeski pisarz i poeta

Źródło: Turyści, tłum. Leszek Enkelking

O pokoju , O herbacie , Pudełko

„W tym roku Rada Główna Szkolnictwa Wyższego podjęła uchwałę wyznaczającą ogólne minimum programowe dla wszystkich kierunków studiów. Składa się na nie informatyka, wychowanie fizyczne i języki obce. Nie ma psychologii. Nie ma socjologii. Nie ma politologii. Nie ma filozofii. Nie ma żadnych przedmiotów humanistycznych pomagających w życiu. Zapewne z wielu uczelni znikną teraz katedry filozofii, psychologii i nauk społecznych. Wyobraża pan sobie poziom debaty publicznej i jakość demokratycznego wyboru w kraju, w którym nawet elita zna się tylko na słupkach?”

Tadeusz Gadacz (1955) polski filozof i religioznawca

Źródło: rozmowa Jacka Żakowskiego, Nie ma szczęścia bez myślenia, „Polityka” wydanie specjalne, 6/2010.

O myślach , O nauce , O myśleniu

„Jedyną drogą do kierowania własnym życiem jest aktywne przekształcanie otaczającego nas świata przedmiotów, relacji łączących nas z partnerami i wreszcie – świata stosunków społecznych. Swe życie zmieniać możemy pośród innych, dla innych i wspólnie z innymi.”

Jacek Kuroń (1934–2004) polski historyk, pisarz, polityk, działacz społeczny i polityczny

Źródło: Działanie. Jeśli nie panujemy nad swoim życiem, ono panuje nad nami, Wrocław 2002, s. 6.

O życiu , O relacjach

„Gdy czujemy znużenie, mówimy o sennych marzeniach, jakby były spełnieniem naszych najszczerszych pragnień – co chcielibyśmy mieć, gdy to, co mamy, sprawia nam bolesny zawód. Ale dla wędrowca prawdziwym przedmiotem pożądania zawsze był świat materialny. A znużenie przychodziło dopiero wtedy, gdy świat zaczynał wydawać się jak ze snu.”

Anne Rice (1941) pisarka amerykańska

Mumia

O świecie

„Natura też jest językiem. Przedmioty posiadają znaczenie podobne jak słowa; prawdziwy zaś artysta jest tłumaczem tego języka.”

William Hazlitt (1778–1830)

O naturze

„Umieć wyrazić obyczaje, idee, epokę wedle swego uznania; być nie tylko malarzem, ale człowiekiem; słowem, stworzyć sztukę żywą – oto mój cel… Uważam również, że malarstwo jest sztuką z gruntu konkretną i może polegać jedynie na przedstawianiu rzeczy realnych i istniejących. Jest to język fizyczny, którego słowami są wszystkie przedmioty widoczne; przedmiot abstrakcyjny, niewidoczny, nie istniejący, nie należy do dziedziny malarstwa. Wyobraźnia w sztuce polega na umiejętności znalezienia najpełniejszego wyrazu dla rzeczy istniejącej; ale nigdy na stworzeniu tej rzeczy.”

Gustave Courbet (1819–1877) malarz francuski

Źródło: Téophile Thoré Bürger, Courbet w oczach własnych i w oczach przyjaciół, red. P. Courthion, Warszawa 1963.

O malarstwie

„Kiedy włoskie pociągi wojskowe czy nasze oddziały pojawiały się na stacjach kolejowych w Rosji, na ulicach podbitych miast czy na błotnistych drogach wiejskich, tam wszędzie wybuchała prosta i żarliwa wiara poczciwego ludu rosyjskiego, jak podziemny strumień, który odnalazł promień światła po długiej wędrówce. Zanim o chleb, a często zamiast chleba, proszą o przedmioty kultu bosi, obdarci mężczyźni i kobiety.”

Carlo Gnocchi (1902–1956)

Chrystus wśród Strzelców Alpejskich
Źródło: s. 39.

O kobietach , O mężczyznach , O ludziach , O wierze

„Tradycja nie istnieje dla niej, o związku teraźniejszości z przeszłością woli nie mówić, starając się natomiast olśniewać rozległymi planami na przyszłość. I w imię tych wielkich planów i celów usiłuje tych wszystkich, co dobrze czy źle (bardzo często źle) uosabiają tradycję, ośmieszać, opluwać, uczynić ich, jako „arystokratów”, przedmiotem pogardy i nienawiści; wszelkie objawy niechlujstwa moralnego, wszelkie łajdactwa, jakie się tam zdarzyć mogą, są starannie wyłapywane i piętnowane, jako specyficzne właściwości owych „wyższych” sfer, pomimo iż rzeczy podobne dzieją się w środowiskach demokratycznych i nikogo tam nie dziwią i nie gorszą, „stąd zaś wypływa wniosek, że kto by chciał legalnie robić świństwa, ten musi wpierw stać się demokratą.”

Wacław Lipiński (1882–1931)

Religia i Kościół w historii Ukrainy

O przeszłości , O przyszłości

„Nie kocha świat szaleńców, wizjonerów, tłukących
w szyby zaparkowanych samochodów jak oszalałe
brunatne motyle. Nikt nie podnosi słuchawki żeby
zadzwonić gdziekolwiek, do schroniska dla zwierząt,
do międzymiastowej, czy do wielkiego budynku z wieżą
by wyrwać ze snu złote hełmy strażackie.
Mieszczańskie ciała kobiet i mężczyzn wpłynęły
w morze przedmiotów i papierowych pieniędzy.”

Mariusz Baryła (1964)

Źródło: Okna

O kobietach , O świecie , O zwierzętach , O morzu

„Nic mnie tak nie ekscytuje, jak znajdowanie w prawdziwym życiu modeli i postaci do filmowania. Uwielbiam patrzeć, jak ludzie sami się reżyserują, słuchać, jak mówią, obserwować ich gesty, ich naturalną scenografię i przedmioty, jakimi się otaczają.”

Agnès Varda (1928–2019) francuska reżyserka filmowa

Źródło: Magazyn „Film” http://www.film.com.pl/?q=node/1768

O ludziach

„Uroczystość dwuchsetletniej rocznicy zwycięstwa Jana III pod Wiedniem.
(…)
Po Prezydencie miasta mówił dyrektor Muzeum Narodowego, prof. Łuszczkiewicz następnemi słowy:
(…)
Miesięcy temu parę, jak do biblioteki tutejszej Jagiellońskiej na imię zacnego a gorliwego miłośnika rzeczy narodowych, jej przewodnika Dra Karola Estreichera, nadeszła paka z przedmiotami sztuki. Paka ta z Londynu zawierała dwa cenna portrety Helsta, jedno dzieło, jak twierdzi napis, Van dycka – całe szeregi studyj akwarelowych jednego z utalentowanych artystów dzisiejszych włoskich i kilka drobnych przedmiotów sztuki. Przysyłał je p. Schmidt-Ciążyński, jako ofiarę do narodowych zbiorów w Krakowie. Kto był ów tak hojny ofiarodawca, nieumiano powiedzieć, Polska go dotąd nie znała, choć wiedziały o nim Muzea całej Europy i znały go, jako znawcę i pośrednika w nabywaniu przedmiotów sztuki. Ten znawca, z urodzenia Polak miał i uczucia polskie, które mu były przewodnią gwiazdą w ciężkich trudach życia za granicą. Ale skupił je w kierunku jednym cichego gromadzenia arcydzieł sztuki, rzniętych kamieni, owych drobnych kamyczków kosztownych materyałem, kosztownych sztuką – cennych, oryginalnych prac wszystkich epok, aby je kiedyś krajowi dać. Zbierał dla Ojczyzny, a zbierał tak skrzętnie, że zapomniał o stosunkach z tą ziemią polską, o której zbogaceniu myślał. (…) Przesyłka obrazów na ręce czcigodnego Dra Estreichera dla narodowych zbiorów w Krakowie, jeżeli nie była odosobnioną ofiarą pana Schmidta Ciążyńskiego, bo z łaski jego zbogaciło się i Muzeum Towarzystwa Przyjaciół nauk w Poznaniu, to wystarczyła do wskazania, dawcy, gdzie swój skarb właściwy ma ulokować. Nie miejsce tutaj wykazywać w tej sprawie zabiegów Dra Estreichera i Prezydenta miasta Dra Weigla, hr. Zygmunta Cieszkowskiego Dra Maryana Sokołowskiego i Dra Faustyna Jakubowskiego, powiedzmy, że dobrze zasłużyli się oni Muzeum – ale jakie znaleść słowa na wyrażenie czci dla szanownego dawcy, osądzicie sami, patrząc na ten bogaty zbiór kamei i intaglii, jaki własną ręką p. Schmida, tu między nami bawiącego, ułożone w tej sali oglądamy. Nie wątpimy, że warunki, jakie przy tym królewskim darze stawia pan Schmidt, łatwo uwzględnionemi będą, a zbiór stanie się własnością Muzeum. (…) Kończę uwagą, iż tak losy chciały, aby każda uroczystość narodowa w Krakowie, zaznaczała się imieniem wielkiego dobrodzieja dla Muzeum narodowego – był nim Siemiradzki na uroczystości Kraszewskiego, jest nim dziś p. Schmidt Ciążyński w chwili uroczystości dwuchset-letniej rocznicy odsieczy Wiedeńskiej, uroczystości Sobieskiego.”

Konstanty Schmidt-Ciążyński (1818–1889) polski kolekcjoner dzieł sztuki

O Konstantym Schmidcie-Ciążyńskim
Źródło: „Czas” nr 206, 12 września 1883, s. 3, Małopolska Biblioteka Cyfrowa http://mbc.malopolska.pl/publication/20747

O losie , O emocjach , O myślach , O nauce

„Uważam osobiście, że państwo polskie nie powinno zabierać głosu w sprawach, które do niego nie należą, państwo polskie, a zatem i Senat, nie powinno zabierać głosu na temat honorowania czegoś, co stanowi przedmiot sporu między kościołami protestanckimi a Kościołem Rzymskokatolickim. Nie nasza rola.”

Jan Żaryn (1958) polski historyk

podczas debaty w Senacie nad projektem uchwały w sprawie jubileuszu 500-lecia Reformacji.
Źródło: „Protestant może być dobrym Polakiem”. Gorąca dyskusja o reformacji http://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/senat-przyjal-uchwale-na-500-lecie-reformacji,711985.html, tvn24.pl, 2 lutego 2017.

„Przyznam się, że trochę przeraża mnie dzisiejszy sposób wychowywania dzieci. Często spotykam się z twierdzeniem, że dziecko to inwestycja, kapitał… Rodzice od najmłodszych lat próbują zapewnić swoim pociechom to, co ich zdaniem najlepsze – wykształcenie. Opłacają dzieciom drogie kursy językowe, zajęcia sportowe, dodatkowe lekcje z wybranych przedmiotów. Planują ich przyszłą karierę, przygotowują do wyścigu o najwyższe stanowiska, pieniądze… I nie ma w tym nic nagannego, tylko że gdzieś w tym wyścigu gubi się naturalna potrzeba bycia razem rodziny jako całości, nie tworzymy więzi, zostawiamy dzieci same sobie. Zapracowani rodzice, zajęci zaspakajaniem potrzeb materialnych, nie mają czasu na zwyczajną rozmowę ze swoim dzieckiem. Tymczasem wypowiedzi młodych ludzi ukazują nam, jak bardzo frustruje ich bycie „inwestycją”, która musi przynosić oczekiwane efekty.”

Dariusz Chętkowski (1970)

Źródło: czytelnia.onet.pl http://czytelnia.onet.pl/0,1218848,3,do_czytania.html

O pieniądzach , O dzieciach , O ludziach , O wykształceniz

„Po krótkim odpoczynku brat mój zajął się mną serdecznie i zaczął przygotowywać mnie do tego pięknego zawodu. (…) chciał prowadzić ze mną zajęcia praktyczne, ale brak narzędzi nie pozwolił na to. (…) Zacząłem wykuwać dłuta, a brat mój (…) doprowadzał [je] do idealnego wyglądu. (…) Po wykonaniu dłut brat mój Józef zaczął projektować przedmioty przemysłu artystycznego. Były to różnego rodzaju talerze, patery, kasetki, papierośnice, kałamarze. Wszystkie (…) były wykonane z dużym smakiem, żeby jako tako żyć.”

Józef Gosławski (1908–1963) polski rzeźbiarz i medalier

wspomnienia Stanisława Gosławskiego, brata Józefa.
Źródło: Anna Rudzka: Józef Gosławski. Rzeźby, monety, medale, wyd. 1, Alegoria, Warszawa 2009, ISBN 9788362248001, s. 24.

O wyglądzie

„Człowiek mądry nie uważa śmierci za rzeczywistość godną myślenia. Przedmiotem myślenia filozoficznego może być tylko życie.”

Stefan Żeromski książka Dzieje grzechu

Dzieje grzechu
Źródło: tom I, rozdz. IV

O życiu , O śmierci , O myślach , O rzeczywostości

„Ten prosty przedmiot przebył daleką drogę, z Rzymu do Bizancjum. Ma 1000 lat a teraz jest u ciebie… Przez 300 lat spoczywał w trumnie obok ucznia naszego Pana – św. Pawła, dopóki jego grób nie został odkopany przez cesarza Konstantyna. Krzyż ten zmienił bieg historii…”

James Patterson (1947)

Postać: Morgan Czarny Krzyż
do księżnej Anny.
Źródło: Krzyżowiec (2003), tłum. Zygmunt Halka

O historii