Cytaty o szaleństwie (269 cytatów) | Cytaty sławnych ludzi

„Każdy wiek ma swój szczególny obłęd – pewien schemat, projekt lub fantazję, w którą wpadają ludzie powodowani chęcią zysku, potrzebą wielkich przeżyć lub siłą naśladownictwa. Uleganie tym czynnikom prowadzi do szaleństwa, które jest stymulowane przez powody polityczne albo religijne, lub oba rodzaje tych przyczyn jednocześnie.”

Charles Mackay książka Extraordinary Popular Delusions and the Madness of Crowds

Źródło: Niezwykle popularne urojenia i szaleństwo tłumów (ang. Extraordinary Popular Delusions and the Madness of Crowds)

O ludziach , O fantazji , O sile , O wieku

„Czyż nie wie pani, że istnieją dusze wiecznie udręczone? Potrzebują kolejno marzeń i czynów, najczystszych uczuć i najdzikszych namiętności i tak popełniają wszelkiego rodzaju wybryki i szaleństwa.”

Gustave Flaubert Pani Bovary

Pani Bovary
Źródło: część 1

O emocjach , O duszy

„To pewnie wina księżyca; zanadto
Przybliżył się do ziemi, a to wpędza
Ludzi w szaleństwo.”

William Shakespeare Otello

Otello

O ludziach

„Sceptycyzm jest może najrozumniejszym stanowiskiem, ale, wyzwalając nas od błędu, zabija on życie. Dojrzałość umysłu polega, być może, na tym, ażeby dobrowolnie brać udział w przymusowej grze życia, zachowując pozory kogoś, co grę tę traktuje poważnie. Taka dobrowolna rezygnacja, uzupełniona przez lekki uśmiech ironii, zachowuje nam przynajmniej pozory swobody.(…) Kto wpadł już w potrzask życia, powinien los swój znosić pogodnie; opór nie prowadzi do niczego, co najwyżej – do szaleństwa, jeżeli już odmawiamy sobie samobójstwa. Rezygnacja pełna pokory – czyli stanowisko religii – lub też pogodne rozczarowanie z pewną domieszką ironii – oto jedyne dwa wyjścia.”

Henri Frédéric Amiel (1821–1881)

Dziennik intymny

O życiu , O losie , O religii , O uśmiechu

„Nie mam ciebie, nie mam nic, tylko teksty,
które w mym notesie ciągle gryzą się jak wściekłe psy,
od szaleństwa ciut-ciut, w mózgu chłód i brud,
a serce trzęsie się jak epileptyk.”

Taco Hemingway (1990) polski raper, znany też jako FV, albo Fifi

Trójkąt warszawski
Źródło: utwór Mięso

O psie , Serce

„Szaleństwo i długie piesze spacery to okno z najrozleglejszym widokiem na ludzką naturę (…).”

John Katzenbach (1950)

Opowieść szaleńca

O naturze

„Jestem sam, przepełnia mnie straszliwa pustka, tęsknota i lęk. Cały pokój wypełniają moje myśli. Nic poza mną i moimi myślami, moim lękami. Mógłbym wyobrazić sobie najbardziej niestworzone historie, mógłbym tańczyć, pluć, stroić miny, przeklinać, zawodzić – nikt by się o tym nie dowiedział, nikt nie usłyszałby tego. Myśl o takiej absolutnej prywatności mogłaby mnie doprowadzić do szaleństwa. To tak jak udany poród, wszystkie więzy odcięte. Jesteś odseparowany, nagi, samotny. Błogosławieństwo połączone z agonią. Masz mnóstwo czasu. Każda sekunda przytłacza cię jak góra. Toniesz w niej. Pustynie, morza, jeziora, oceany. Zegar wybija godziny jak rzeźnicki topór. Nicość. Świat. Ja i nie ja. Oomaharumooma. Wszystko musi mieć nazwę. Wszystkiego trzeba się nauczyć, doświadczyć, wszystko trzeba sprawdzić. Faites comme chez vous, chéri.”

Henry Miller (1891–1980) pisarz amerykański

O górach , O czasie , O myślach , O świecie

„Nie ma sztuki bez upojenia. Ale musi to być upojenie szaleńcze! szaleństwo! precz z rozumem! w najwyższym stopniu szał!”

Jean Dubuffet (1901–1985) francuski malarz i rzeźbiarz

1946
o art brut

„Wydaje mi się, że jeśli człowiek kieruje się w życiu chęcią uzyskania rodzicielskiego „uznania” czy „błogosławieństwa”, popełnia wielki błąd. Im szybciej powie sobie: „Dobra, oni to oni, ja to ja”, tym lepiej na tym wyjdzie w życiu. Moglibyśmy znacznie ograniczyć występowanie chorób psychicznych w skali całego świata, gdybyśmy przyznali, że rodzice mogą doprowadzić dzieci do szaleństwa. Jestem przekonany, że do pewnego stopnia to właśnie oni są winni temu, że dzieciom odbija. Mają w tym większy udział niż telewizja czy płyty z rock and roiłem. Istnieją tylko dwie rzeczy, które biją pod tym względem telewizję i rodziców – religia i narkotyki.”

Frank Zappa (1940–1993) amerykański muzyk rockowy, multiinstrumentalista, kompozytor

Źródło: Takiego mnie nie znacie

O dzieciach , O religii , O błędach , O rodzicach

„Ten głupiec popełnił to szaleństwo? Jeżeli nie stawi się do mnie, my pójdziemy do niego.”

Edward I Długonogi (1239–1307) król Anglii

reakcja na bunt Johna Balliola.
Źródło: André Maurois, Dzieje.., op. cit., s. 159.

O głupcach

„Powiedzieć, co się myśli, jest czasem największym szaleństwem, a czasem najwyższą sztuką.”

Marie von Ebner-Eschenbach (1830–1916) pisarka austriacka

O myślach , O czasie , O myśleniu

„Człowiek zyskuje wolność, gdy uwolni się od swego otoczenia. Tylko tak może zyskać jednostkowość. Krok ten musi jednak przypłacić szaleństwem. Ceną za wolność jest obłęd.”

Slavoj Žižek (1949) słoweński socjolog, filozof, psychoanalityk i krytyk kulturalny

Źródło: rozmowa Arno Widmanna, Cena wolności, „Frankfurter Rundschau”, tłum. „Forum”, 23 stycznia 2012.

O wolności

„Prawda za wszelką cenę – oto szaleństwo w najczystszej postaci.”

Marcin Orliński (1980)

Cytaty z tekstów krytycznych, Płynne przejścia

O prawdzie

„Powiem panu tylko, że całe dziesięciolecia spędziłem nawet nie jako obywatel drugiej kategorii, ale spychano mnie do roli wariata, wpychano do jakiejś ciemnej piwnicy, miałem status psychopaty, bo skoro nie rozumiem potrzeby i ducha nowych czasów – perswadowano mi – to znaczy, że jestem wariatem. A gdy niemal wszyscy przez dziesięciolecia wmawiają ci, że jesteś psychopatą, to stopniowo zapędzają w matnię, w szaleństwo.”

Zygmunt Kubiak (1929–2004) polski pisarz, eseista, tłumacz, propagator kultury antycznej

Źródło: Klasyczne miary i świat współczesny. Z Zygmuntem Kubiakiem rozmawia Paweł Czapczyk, Biblioteka „Więzi”, 2009, s. 84.

O świecie , O wariatach

„Wszyscy musimy, chcąc uczynić rzeczywistość znośną, utrzymać w sobie kilka drobnych szaleństw.”

Marcel Proust (1871–1922) pisarz francuski

O rzeczywostości

„Krwawe znaki wypisywali na drodze, którą szli (męczennicy), a ich głupota uczyła, że prawdy dowodzi się krwią. Lecz krew jest najgorszym świadkiem prawdy; krew zatruwa nawet najczystszą naukę, czyniąc z niej szaleństwo i nienawiść serca.”

Friedrich Nietzsche (1844–1900) filozof niemiecki

Antychryst (1895)

O nienawiści , O głupocie , O nauce , Serce

„Życie godne jest szaleństwa,
bo czy jest rzeczą normalną i zwykłą,
że ktoś się wybiera, aby zerwać Niebo?”

Roman Mleczko (1962)

O życiu , O zerwaniu

„Ukończywszy Życie pewnego szaleńca, przypadkowo w sklepie ze starzyzną natrafił na wypchanego łabędzia. I mimo że stał on z dumnie wzniesionym dziobem, nawet jego pożółkłe skrzydła były przeżarte przez mole. Rozmyślając nad własnym życiem, poczuł w oczach wzbierające łzy i na ustach gorzki uśmiech. Na drodze przed nim czyhało tylko szaleństwo lub samobójstwo. Szedł samotnie pośród wieczornego tłumu, zdecydowany czekać na swój los, który powoli przyjdzie go unicestwić.”

Ryūnosuke Akutagawa (1892–1927) japoński pisarz

Życie pewnego szaleńca i inne opowiadania
Źródło: Życie pewnego idioty (jap. 或阿呆の一生 Aru ahō no isshō), tłum. Mikołaj Melanowicz, rozdz. 49: Wypchany łabędź, s. 160.

O życiu , O losie , O uśmiechu , O samobójstwie

„Może ja jestem obłąkana? Czy to możliwe, żeby samotność doprowadziła kogoś do szaleństwa i naprawdę uczyniła kogoś wariatem?”

Jana Frey (1969)

W ślepym zaułku wolności

O wariatach , O samotności

„Kim Jong Il, jest kamykiem, który uruchomi we wschodniej Azji lawinę.”

Madeleine Albright (1937–2022) amerykańska działaczka polityczna

Źródło: Atomowe szaleństwo. Rozmowa z Madeleine Albright byłą sekretarz stanu USA, „Wprost”, 26 stycznia 2003, s. 89, cyt. za: Waldemar Jan Dziak, Kim Jong Il, Wydawnictwo Trio, Instytut Studiów Politycznych Polskiej Akademii Nauk, Warszawa 2004, s. 133.

O nauce

„(…) radio. To miejsce na odrobinę szaleństwa – i to natychmiastowego. Niektórzy pewnie by się złapali za głowę, gdyby wiedzieli, jak tam pracujemy. Wchodzimy do studia i nagrywamy. Ale od lat jesteśmy przyzwyczajeni do takiego trybu pracy i nieźle dajemy sobie radę, o czym świadczą międzynarodowe nagrody dla naszych słuchowisk. Poza tym, co jest nie bez znaczenia, w radiu mogę zagrać chudego, a nawet bardzo chudego, co mi się niezmiernie podoba.”

Krzysztof Kowalewski (1937) aktor polski

Źródło: Małgorzata Piwowar, W teatrze umiem być groźny, „Rzeczpospolita”, 29 sierpnia 2008 http://www.dziennikteatralny.pl/artykuly/w-teatrze-umiem-byc-grozny.html

O studiach

„Nic tak jak miłość nie potrafi doprowadzić człowieka do szaleństwa.”

Trudi Canavan (1969)

Ostatnia z dzikich (2006)

O miłości

„Nigdy nie słyszałem, żeby ta choroba miała nazwę, była to po prostu choroba Heroda, ani też, żeby ktokolwiek inny był na nią kiedykolwiek chory; jej symptomami był wilczy głód, po którym następowały wymioty, gnijący żołądek, trupi oddech, robaki rozmnażające się w miejscach wstydliwych i permanentna wodnista wydzielina z jelit. Choroba powodowała ból nie do zniesienia i rozpalała do szaleństwa i tak już dziką naturę.”

Herod Wielki (-74–-3 p. n. e.) król Judei

Źródło: Robert Graves, Klaudiusz i Messalina, cyt. za: Shelley Klein, Najgroźniejsi dyktatorzy w historii, tłum. Jolanta Sawicka, wyd. Muza, Warszawa 2008, ISBN 9788374953238, s. 23–24.

O głodzie , O bólu , O chorobach , O historii

„Antyamerykanizm to szaleństwo sprzeczne z długotrwałymi interesami naszego świata.”

Tony Blair (1953) brytyjski polityk

Źródło: „Dziennik”, 19 września 2006

„(…) ojciec kochał matkę do szaleństwa i chociaż niczego nie posiadali, mieli wszystko.”

Ángela Becerra (1957)

Przedostatnie marzenie

O matce , Kochać się

„Namiętność przemocy nie jest nieprzytomnym szaleństwem, ekstatycznym przeniesieniem się w inny świat, w którym człowiek już zapomniał, kim naprawdę jest. Dokładnie wie, co czyni. (…) Zdobywa nowy teren, teren wolności absolutnej. Czym ona jest? W pierwszym rzędzie oznacza wolność od śmierci. Śmierć to czysta przemoc, siła absolutna. Kto ma udział w działaniu tej siły, temu daje ona niezwykłą satysfakcję.(…) Kto zabija kogoś drugiego, sam jest wolny od śmierci. Co więcej – uzależnił od siebie tę najpotężniejszą ze wszystkich mocy, sam uczynił siebie panem nad śmiercią. Teraz już nie wszyscy są sobie równi. Tylko władca decyduje o śmierci. Może ją w każdej chwili przywołać, jak często zechce.”

Wolfgang Sofsky (1952)

Źródło: Traktat o przemocy, przeł. M. Adamski, Wrocław 1999, str. 58–59.

O śmierci , O świecie , O wolności , O sile

„Wszystko, co wiązało się z Hughesem, było ponad ludzką miarę, łącznie z pełną paradoksów legendą. Urodzony w Houston spadkobierca rodzinnej fortuny osiągniętej dzięki patentowi głowicy wiertła, która zrewolucjonizowała przemysł wydobywczy ropy naftowej, dziarski młody Hughes przykuł wyobraźnię Amerykanów w czasach wielkiego kryzysu. Brawurowy pilot, hollywoodzki playboy, patriotyczny producent sprzętu wojskowego, genialny finansista, był jak bohater komiksu, dla którego nie ma rzeczy niemożliwych. W późniejszym okresie jego życia, kiedy ekscentryczność przekształciła się w szaleństwo, pojawił się bardziej mroczny obraz: starzec z zaniedbanym, rozczochranymi włosami, przemawiający z patosem wariat, który z powodu śmiertelnej obawy przed zarazkami zaszył się w swojej luksusowej pustelni. Przez całe życie obsesja władzy Hughesa wyrażała się w manii szpiegowskiej, zwłaszcza jeżeli wiązało się to z rozwojem jego i tak już znacznych zasobów finansowych. Jednak pomimo jego pozornej wszechobecności w centrum burzliwych spisków, Hughes był manipulowany dokładnie tak samo, jak inni. Zwany w kręgach szpiegowskich Akcjonariuszem, występował jako parawan tajnych operacji CIA, często bez swojej wiedzy. Ten szalony pustelnik przekonał się, że jego imperium było zdalnie sterowane.”

Howard Hughes (1905–1976) lotnik amerykański, przedsiębiorca lotniczy

Autorzy: Jonathan Vankin, John Whalen, Największe spiski w historii (księga 1.) z serii Księgi tajemnic, tłum. Sławomir Kędzierski, Amber, Warszawa 2004, ISBN 8324120645, s. 167.

O życiu , O wariatach , O wiedzę , Obraz

„Gdy jedna osoba cierpi na urojenia nazywa się to szaleństwem. Gdy wiele osób cierpi na urojenia nazywa się to religią.”

Robert M. Pirsig (1928–2017)

When one person suffers from a delusion it is called insanity. When many people suffer from a delusion it is called religion. (ang.)

O religii , O cierpieniu

„Jeśli jednak powiecie, że intelekt nie jest w stanie poznać bytu, negujecie akt intelektu i czynicie go niezależnym od jego przedmiotu. Tego właśnie chcieli moderniści – wolności, największej możliwej wolności. Czcimy wolność, poszukujemy wolności, kochamy wolność, a największą wolnością jest powiedzieć, że ten namiot nad moją głową jest namiotem jedynie wówczas, jeśli chcę, by był namiotem. Jeśli jednak zechcę, by był słoniem, będzie słoniem. Przymioty są przymiotami namiotu, rekonstruuję jednak dane zmysłowe tego namiotu i twierdzę, że jest to w rzeczywistości słoń. Rozumiecie więc szaleństwo tego systemu. Ci, którzy go wyznają, muszą stosować go selektywnie, aby nie popaść w obłęd i by utrzymać się przy życiu. Kiedy więc schodzą na śniadanie i widzą przed sobą białą filiżanką z czarnym płynem w środku, wybierają twierdzenie, że jest to kawa. Czynią tak dlatego, że gdyby zdecydowali, iż jest to coś innego, mogliby cierpieć pragnienie! Potem idą do garażu i uruchamiają kluczykiem silnik samochodu, tj. złudzeniem kluczyka uruchamiają złudzenie silnika, aby odjechać złudzeniem samochodu – inaczej nigdy nie dostaliby się na uniwersytet, gdzie nauczają tych nonsensów. (…) To mord dokonywany na zdrowym rozsądku.”

Richard Williamson (1940) angielski duchowny katolicki, biskup Bractwa Świętego Piusa X

O poszukiwaniu , O kawie , O rzeczywostości , O wolności

„Jestem przekonany, że gdybym nie miał środków komunikacji mojej wyobraźni w pracy, prawdopodobnie oddalałbym się w szaleństwie. Jest pewnego rodzaju grunt, który tworzy muzykę. Jest to forma pracy dla mnie z powodu moich zaburzeń, emocjonalnych i umysłowych. Czasami myślę, że wszyscy jesteśmy w pewnym sensie umysłowo niepełnosprawni, ale są struktury w życiu, które prowadzą nas w linii, ale czasami jesteśmy też zbyt sformalizowani i uwarunkowani. Wystarczy spojrzeć na dzieci bawiące się same w swoim pokoju i ogrom z dźwięków i znaków. Tworzą wszystkie te rzeczy z własnej wyobraźni i wszyscy ją mamy, to wciąż jest w nas.”

Sufjan Stevens (1975)

Źródło: „Irish Times”, 6 maja 2011 http://web.archive.org/web/20110712154638/http://www.irishtimes.com/newspaper/theticket/2011/0506/1224296203710.html

O dzieciach , O pokoju , O komunikacji , O myślach

„Dworzec autobusowy w Nowym Jorku znajdował się w pobliżu Times Square. Wyszedłem ze swą starą walizką na ulicę. Był wieczór. Z metra wysypywały się roje ludzi. Ludzkie postacie o nierozróżnialnych twarzach, opętane zbiorowym szaleństwem, jak chmary insektów, pędziły obok mnie, wprost na mnie i wokół mnie z niezwykłą wprost intensywnością. Wirowały, potrącały się nawzajem i wydawały z siebie jakieś potworne dźwięki.”

Charles Bukowski książka Faktotum

Faktotum

O ludziach

„To było oczywiste szaleństwo, ale czasami jakaś myśl potrafi człowiekiem zawładnąć tak bardzo, że wszystko inne schodzi na dalszy plan.”

John Marsden (1950) Pisarz australijski

Seria Jutro, Jutro 6: Cienie

O myślach , O myśleniu

„Dziwaczne szaleństwo ogarnęło klasę robotniczą krajów o rozwiniętej cywilizacji kapitalistycznej. To szaleństwo pociąga za sobą osobiste i społeczne niedole, torturujące od dwóch wieków zmęczoną ludzkość. Tym szaleństwem jest miłość do pracy, wściekła namiętność pracy aż do wyczerpania sił witalnych osobnika i jego potomstwa.”

Paul Lafargue (1842–1911) polityk francuski

Prawo do lenistwa
Źródło: s. 3

O miłości , O wieku

„Z iluż to szaleństw rodzą się arcydzieła, a proszę mi pokazać, aby jedno rozum wystrugał??”

Józef Ignacy Kraszewski (1812–1887) pisarz polski

Historia kołka w płocie

„Papierowy księżyc z nieba spadł,
umarł król, niech żyje król,
znów taksówką sama jadę w świat,
w którym nie liczy się nic
prócz paru szaleństw i bzdur.”

Janusz Kondratowicz (1940–2014) polski poeta, satyryk

Źródło: piosenka Papierowy księżyc z repertuaru Haliny Frąckowiak

O świecie

„Kokaina to sposób, w jaki Bóg ci mówi, że masz za dużo pieniędzy.”

Robin Williams (1951–2014) aktor amerykański

Źródło: Wojciech Orliński, Robin Williams - komik od łez i szaleństwa, wyborcza.pl, 13 sierpnia 2014 http://m.wyborcza.pl/wyborcza/1,105406,16468645,Robin_Williams___komik_od_lez_i_szalenstwa__ORLINSKI_.html

O Bogu

„Nie boimy się własnej śmierci tak bardzo, jak odejścia tych, których kochamy. Nie umiemy pogodzić się z ich stratą i doprowadza nas to do szaleństwa.”

Dean Koontz (1945) pisarz amerykański

Przepowiednia (2004)

O śmierci , O odejściu , Kochać się

„Są armie miłosierdzia, ale są państwa podłości, a zło nad dobrem tę ma przewagę, że pasuje do porządku świata.”

Juliusz Erazm Bolek (1960) polski poeta

Źródło: Skróty szaleństwa, Biblioteka Okolic, Warszawa 1992, s. 29.

O złu

„Niezbyt lubię etykietki określające rodzaj patologii. Według mnie doświadczenie naszej najbardziej fundamentalnej udręki sytuuje się bardzo blisko szaleństwa ludzi, którzy naprawdę są chorzy psychicznie.”

Marina de Van (1971)

Źródło: Marina de Van o filmie „Nie oglądaj się”, „Kino Świat”, 16 września 2010 http://www.kinomaniak.pl/katalog/wywiad/114,1

O ludziach , O świecie , O udręce

„Miłość szczęśliwa, jak również nieszczęśliwa, pełna jest niepokoju, cierpień, szaleństwa, i tak samo pełna zazdrości.”

Sakaguchi Ango (1906–1955)

O miłości , O cierpieniu

„Pamiętaj, że kochamy się do szaleństwa, więc możesz mnie całować, kiedy tylko zechcesz.”

Suzanne Collins książka Igrzyska śmierci

Trylogia Igrzyska śmierci, Igrzyska śmierci

Kochać się

„Motocykl przy najmniejszej kolizji nie ma szans z samochodem, ciało musi się samo wówczas bronić. Motory są dla ludzi, mamy kilku młodych zawodników, którzy jeżdżą niebezpiecznie samochodami. Gdy jedziemy choćby na Orła, to szaleństwo widać w ich oczach. Trzeba się nauczyć jeździć mądrze, wszystko jest dla ludzi.”

Marek Saganowski (1978) piłkarz polski

Źródło: Gabriel Antoniak, Saganowski: „W ŁKS-ie urodziłem się jako gracz”, dlastudenta.pl, 1 sierpnia 2011 http://lodz.dlastudenta.pl/sport/artykul/Saganowski_W_LKS_ie_urodzilem_sie_jako_gracz,71451.html

O ludziach , O sporcie

„Patrz na rynkowe zmiany raczej jak na przyjaciela, a nie wroga – korzystaj z szaleństwa, ale nie bierz w nim udziału.”

Warren Buffett (1930)

„(…) od slasherów zaczynało wiele osób w Hollywood. My nie rachowaliśmy czy to jest dobre, wartościowe kino – chcieliśmy robić filmy, na początku łączyło się to z zabawą, ale też bardzo chcieliśmy szlifować warsztat.”

Scott Alexander (1963)

Źródło: Szaleństwo i pasja to za mało w Hollywood. Scott Alexander specjalnie dla Stopklatki (I), Stopklatka, 6 października 2010 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=69961

O pasji

„Żaden żywy organizm nie może istnieć zbyt długo w warunkach absolutnej rzeczywistości, nie popadając w szaleństwo; są tacy, którzy twierdzą, że nawet skowronki i pasikoniki mają jakieś sny.”

Shirley Jackson (1916–1965)

Źródło: Dom na wzgórzu

O domu , O rzeczywostości

„Egipt zawsze pozostawał jednym z pierwszych źródeł moich inspiracji, ponieważ to kraj moich przodków, ale jest to również kraj, który dał ludzkości pierwszą i najświetniejszą cywilizację. Potem idzie Demokratyczna Republika Konga, kraj, w którym się urodziłem, który przeżywa trudne momenty, doprowadza do tragedii i niszczy marzenia z powodu ludzkiego szaleństwa. Cierpienie ludzi jest dla mnie inspiracją do pisania poezji. Biorę część z walki tych, którzy stracili nadzieję, ale również od tych, którzy opierają się fatalnemu losowi i występkom uzurpatorów w nadziei na lepszy świat.”

Kama Sywor Kamanda (1952)

O ludziach , O świecie , O marzeniach , O cierpieniu

„To, co jest roztropnością w prywatnym życiu każdej rodziny, nie może być chyba szaleństwem w życiu wielkiego królestwa.”

Adam Smith (1723–1790) brytyjski myśliciel

What is prudence in the conduct of every private family, can scarce be folly in that of a great kingdom. (ang.)
Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów
Źródło: Księga IV, rozdz. II

„Przeżyliśmy może groteskowe dni i wielu z nas zapamięta tych pseudobojowników, powstańców walczących, jak mówili, o wolność, o demokrację, o Polskę. Wielu z nas zapamięta tych ludzi, przepraszam za określenie, jako bandę przygłupów. Ale musimy pamiętać, że wyjątkowo prawdziwe w tym przypadku są słowa: „w tym szaleństwie jest metoda.””

Paweł Bortkiewicz (1958)

o protestach opozycji w Polsce rozpoczętych 16 grudnia 2016.

O ludziach , O demokracji , O wolności

„Dlaczego zatem ludzkość nie wymarła już dawno temu podczas wielkich epidemii szaleństwa? Co jest powodem, że tylko nieznaczna liczba jednostek ginie, nie mogąc znieść ciężaru życia – nałożonego im przez zdolność poznania, która obarcza je większym ciężarem, niż są w stanie udźwignąć? Zarówno historia kultury, jak i obserwacja nas samych oraz innych dają podstawę ku wysunięciu następującej tezy: większość ludzi uczy się ratować siebie samych poprzez sztuczne zredukowanie zawartości swej świadomości.”

Peter Wessel Zapffe (1899–1990)

Ostatni Mesjasz

O ludziach , O historii

„A czymże jest prawdziwa męskość, jeśli nie wymieszanymi we właściwych proporcjach klasą i szaleństwem?”

Andrzej Sapkowski Wiedźmin

Pani Jeziora
Saga o wiedźminie, Pani Jeziora
Wariant: A czymże jest prawdziwa męskość jeśli nie wymieszanymi w odpowiednich proporcjach klasą i szaleństwem?

„Nie można być obojętnym wobec misterium życia i śmierci. Ta książka jest dla tych, którzy myślą za siebie i nie ulegli wpływom radia, kina oraz gazet. Oferuje ludzkości pomoc: obdarowuje społeczeństwo zdrowym rozsądkiem i szczęściem zamiast szaleństwa, które dotyka tak wielu z nas.”

Aleister Crowley (1875–1947) okultysta angielski

o książce Ekwinokcjum bogów.
Ekwinokcjum bogów
Źródło: s. 177

O śmierci , O Bogu , O szczęściu , O książkach

„Gdybym miał nadać obecnej epoce jakąś nazwę, powiedziałbym, że żyjemy w epoce szaleństwa.”

Ai Weiwei (1957) chiński artysta i architekt

Źródło: rozmowa Henrika Borka, Zadarł z wielkim smokiem, „Süddeutsche Zeitung”, tłum. „Forum”, 11 kwietnia 2011.

„Zbiorowe i ewidentne szaleństwo PiS, jawna bierność i miękkość PO, polityczny cynizm Kościoła – wszystko to stwarza lewicy niepowtarzalną szansę. Wśród tysięcy ludzi pod Pałacem Prezydenckim panował nie tylko nastrój wesołej zabawy, ironii, szyderstwa.”

Michał Sutowski (1985)

Źródło: krytykapolityczna.pl, 11 sierpnia 2010 http://www.krytykapolityczna.pl/MichalSutowski/Politykapodkrzyzem-zamiastHydeParku/menuid-295.html,

O ludziach , O nastroju

„Czym jest życie? Szaleństwem?
Czym życie? Iluzji tłem,
Snem cieniów, nicości dnem.
Cóż szczęście dać może nietrwałe,
Skoro snem życie jest całe
I nawet sny tylko snem!”

Pedro Calderón de la Barca Życie jest snem

¿Qué es la vida? Un frenesí.
¿Qué es la vida? Una ilusión,
una sombra, una ficción,
y el mayor bien es pequeño;
que toda la vida es sueño,
y los sueños, sueños son. (hiszp.)
motyw ten zaczerpnięty jest z Baśni z tysiąca i jednej nocy.
Życie snem

O życiu , O szczęściu , O snach

„Kiedyś ćpałem, piłem na umór, miałem kompleksy i myślałem tylko o pieniądzach i karierze. Dziś mam stabilizację i podoba mi się moje życie. Owszem, ono jest nudne, bo siedzę w domu i oglądam programy sportowe. Nie chciałbym jednak tej niepewności, którą miałem kiedyś. A na szaleństwa jestem już za stary.”

Samuel L. Jackson (1948) aktor amerykański

Źródło: „Gazeta Telewizyjna” nr 132, czerwiec 2007

O życiu , O pieniądzach , O domu , O myślach

„Czy szaleństwo i zło to dwie różne rzeczy, czy też tylko my postanowiliśmy, że tam, gdzie nie jesteśmy w stanie zrozumieć celu destrukcji, określamy ją jako szaleństwo. Potrafimy zrozumieć, że ktoś musi zrzucić bombę atomową na miasto, w którym mieszkają niewinni cywile, ale już nie to, że ktoś inny musi kroić prostytutki roznoszące choroby i moralny upadek po slumsach Londynu. Dlatego to pierwsze nazywamy realizmem, a to drugie szaleństwem.”

Jo Nesbø (1960)

Pierwszy śnieg (2007)
Źródło: s. 238.

O chorobach , O złu

„Zamachy norweskie przypominają Europie, że zabijać przypadkowych niewinnych ludzi potrafią nie tylko radykalni islamiści, lecz także „obrońcy cywilizacji białego człowieka”. Dorobią sobie usprawiedliwienie dla zbrodni z realnych konfliktów i problemów wynikających z tego, jak wygląda dziś nasz kontynent. (…) Zdrowie społeczne nie polega na izolacji mniejszości, tylko fanatyków.”

Adam Szostkiewicz (1952)

Źródło: Oslo, Utøya, szaleństwo, polityka. pl, 23 lipca 2011 http://www.polityka.pl/swiat/komentarze/1518036,1,tragedia-w-norwegii.read#ixzz1T96prtqy

O ludziach , O zdrowiu

„Nadanie sensu życiu może doprowadzić do szaleństwa, ale życie bez sensu jest torturą niepokoju i próżnych pragnień, jest łodzią pragnącą morza i jednocześnie obawiającą się go.”

Edgar Lee Masters (1868–1950)

O życiu , Sens

„Kiedy widzi się postępowanie tak skrajne, można pomyśleć, że to szaleństwo. Ale trzeba rozdzielić ekstremizm polityczny od szaleństwa w klinicznym sensie tego słowa. Nie jestem przypadkiem psychiatrycznym i jestem poczytalny.”

Anders Behring Breivik (1979) norweski masowy morderca

Źródło: Mateusz Szaniewski, Breivik tłumaczy swój świat, wyborcza.pl, 20 kwietnia 2012 http://wyborcza.pl/56,75248,11584081,Breivik_tlumaczy_swoj_swiat.html

O świecie , Sens

„A czym jest szaleństwo wojny? Również tym, że są bardzo sztywno wytyczone różnego rodzaju granice i zakazy regulujące ludzkie zachowania.”

Michał Rogalski (1970)

Źródło: Wywiad, 2008 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=44508

O wojnie , O zachowaniu

„W wielu ludziach krąży po cichu robak szaleństwa. jest czarny i ma trzy wielkie, fosforyzujące szkarłatem oczy. Długi ryjek zakończony otworem gębowym służy mu do plucia – pluje celnie jak zawodowy snajper. karmi się naszymi snami; chłepcze je po nocach, trawi i wydala z powrotem, by przyszły do nas nad ranem i objawiły jeszcze inny świat. Małe szeleszczące chwytniki pozwalają mu przeciskać się przez każdą szczelinę ciała. Tak właśnie wychodzi z jakiegoś zdarzenia, wiersza lub religii i wdziera się w nas przez oko, ucho albo por skóry, a potem wędruje w milczeniu żyłami i nitkami nerwów szukając stałej przystani. Kiedy wejdzie do duszy, człowiek staje się niebezpieczny dla swojej uczciwości. Kiedy dosięgnie mózgu, człowiek zaczyna zagrażać swemu otoczeniu. ale kiedy dosięgnie serca, człowiek zakochuje się w jakiejś istocie ludzkiej. Wówczas świat staje się dla niego niebezpieczny i każdy krok zagraża mu klęską.”

Waldemar Łysiak (1944) polski pisarz i publicysta

Flet z Mandragory

O świecie , O religii , O duszy , O snach

„Szaleństwo? To jest przedszkole „Chmurki, żabki i spartiaci”!!!”

Maciej Frączyk (1984)

Postać: Leonidas (aluzja do słynnej sceny z filmu 300 w reżyserii Zacka Snydera)
Ale Kino! – czyli co by było, gdy postaci filmowe były dziećmi
Źródło: s. 91

„Geniuszowi wybacza się szaleństwo, ale szaleńcowi geniuszu – nigdy.”

Stefan Pacek (1938)

„Można się poświęcić matematyce, a zaniedbać historię, bo wykształcenie matematyczne nic na tym nie cierpi, że nie będzie miało oparcia o wykształcenie historyczne. Ale nie można specjalnie wychowywać się w cnocie męstwa, a zaniedbać roztropność, lub dbać o sprawiedliwość, a zapomnieć o wstrzemięźliwości; i to nie tylko dlatego. że każda z tych cnót jest równie potrzebną w życiu, ale że żadna z nich nie może być doskonałą, żadna nie może normalnie funkcjonować bez pomocy drugich, na których koniecznie musi się opierać; jak męstwo bez roztropności nie jest męstwem, lecz wnet przeradza się w zuchwalstwo i szaleństwo, tak i sprawiedliwość nie jest możliwą bez wstrzemięźliwości i vice versa.”

Jacek Woroniecki (1878–1949) teolog polski, dominikanin

W szkole wychowania
Źródło: Oświata a wychowanie, ss. 36, 37

O wykształceniz , O sprawiedliwości , O historii , O cierpieniu

„Miłość upiększa każde romantyczne przeżycie i usprawiedliwia każde szaleństwo.”

George Bernard Shaw (1856–1950) dramaturg i prozaik irlandzki, noblista

O miłości

„Nuda nie jest już moją miłością. Przystępy wściekłości, rozpusta i szaleństwo – których znam wszystkie uniesienia i klęski – całe moje brzemię jest zdjęte. Oszacujemy bez przesady granice mojej niewinności.”

Arthur Rimbaud (1854–1891) francuski poeta

Sezon w piekle

O zdjęciach

„Takich tekstów [jak Opowieść o zwyczajnym szaleństwie] brakuje w naszych filmach i sztukach. Wypełniają lukę w dramaturgii. To opowieść o nas wszystkich, o tym że często gubimy się w tym świecie, w którym wolno już wszystko. Zelenka nie sięga do skrajności czy brutalności. W każdym szczególe jest taki zwyczajny, w dodatku ze świetnym poczuciem humoru.”

Małgorzata Bogajewska (1975)

Źródło: „Gazeta Wyborcza – Zielona Góra”, 3 marca 2003

O górach

„Nowo przyjęci członkowie to osoby znane i szanowane: Zbigniew Kuźmiuk – świetny fachowiec w sprawach gospodarczych; Bogdan Pęk – radykalny obrońca polskich interesów, znany z przeciwstawiania się szaleństwom prywatyzacji; Wojciech Szczęsny-Zarzycki – najprzyzwoitszy z przyzwoitych, który swego czasu udzielał PSL swojej twarzy prawdziwego rolnika, który walczy o chłopskie interesy w Sejmie, a jak trzeba – to i na ulicy. Obecność takich działaczy na pewno zwiększy zaufanie wsi do PiS.”

Janusz Wojciechowski (1954) polityk polski

Źródło: Witos i Mikołajczyk byliby w PiS, naszdziennik.pl, 17 listopada 2010 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20101117&typ=po&id=po31.txt

O zaufaniu , O czasie

„Zdrowi na umyśle mają o wiele więcej wyobraźni niż ci, którzy są naprawdę chorzy. Wygadują głupstwa, wymyślają nieprawdopodobne rzeczy. Naprawdę chorzy są łatwo rozpoznawalni. Tkwią głęboko w swoim szaleństwie, osaczeni nim, bezsilni. Nawet szaleństwo ma swoją logikę.”

Jean-Christophe Grangé (1961)

Purpurowe rzeki

„Gardzę tym, kogo zniewoliły argumenty, ponieważ słowa powinny wyrażać coś, a nie kierować ludźmi. (…) Szanuję natomiast człowieka, który niezależnie od słów, a nawet kiedy słowa przeczą sobie wzajemnie, trwa niezmienny, jak rufa statku, wbrew szaleństwu morza w nieodgadniony sposób powracająca wciąż pod tę samą gwiazdę. Wiem wtedy, dokąd idę.”

Antoine de Saint-Exupéry (1900–1944) francuski pisarz i poeta, lotnik

Twierdza

„W tym jedynym w swoim rodzaju mieście szaleństwem byłoby tracić czas na opukiwanie płuc i macanie wątrób absolutnie takich samych, jak te w kraju. [o Paryżu. ] (Źródło: Moje wyznania”

Tadeusz Boy-Żeleński (1874–1941) polski pisarz, eseista, tłumacz

Mes confessions, odczyt wygłoszony na Sorbonie w 1927, tłum. Tomasz Stróżyński: Pracowite błazeństwo. O przekładach Tadeusza Żeleńskiego (Boya), "Akcent" numer 2–3, 1991.

O czasie

„Na pierwszej łyżeczce
było napisane
Mądrość pustyni
tonie w szaleństwie morza
Na drugiej (…)
Kto w czas wrzucony
ten rozumie wieczność
Na trzeciej (…)
Siejesz rady
zbierasz plewy
Na czwartej (…)
Męstwo to żółw
stary, uparty i bez wyobraźni
Na piątej (…)
Przestańcie już pytać
Kto pomnaża wiedzę pomnaża smutek
Na szóstej (…)
Eneasz wlókł za sobą sznur pamięci
przez całą drogę aż do wtórej Troi
Na siódmej (…)
Kto wynalazł strach?
Złotooki lew czy srebrnowełnisty baranek?”

Andrzej Busza (1938) polski poeta, eseista, krytyk literacki

Źródło: Hagia Sophia, tłum. Bogdan Czaykowski

O mądrości , O smutku , O strachu , O czasie

„Najdroższy,
To pewne, znowu ogarnia mnie szaleństwo. Czuję, że nie możemy przejść razem przez ten straszny czas. I tym razem nie wyzdrowieję. Zaczynam słyszeć głosy, i nie mogę się skoncentrować. Więc robię to, co wydaje się najbardziej odpowiednie. Dałeś mi całą możliwą radość. Byłeś tak bardzo, jak tylko ktokolwiek mógłby. Nie wierzę, by dwoje ludzi mogłoby być bardziej szczęśliwych, dopóki nie pojawiła się ta straszna choroba. Nie mogę już dłużej walczyć, wiem że psuję twoje życie, że beze mnie mógłbyś pracować. I będziesz, wiem. Widzisz, nawet nie potrafię tego poprawnie napisać. Nie mogę czytać. Co chcę powiedzieć, to to, że zawdzięczam ci całą radość mojego życia. Byłeś niewiarygodnie cierpliwy i niezwykle dobry. Chcę powiedzieć – wszyscy to wiedzą. Jeśli ktokolwiek mógłby mnie uratować, byłbyś to ty. Wszystko mnie opuściło prócz przekonania o twojej dobroci. Nie mogę dłużej psuć twojego życia.
Nie wierzę, by dwoje ludzi mogło być bardziej szczęśliwi niż my.”

Virginia Woolf (1882–1941) angielska pisarka

Dearest,
I feel certain that I am going mad again. I feel we can’t go through another of those terrible times. And I shan’t recover this time. I begin to hear voices, and I can’t concentrate. So I am doing what seems the best thing to do. You have given me the greatest possible happiness. You have been in every way all that anyone could be. I don’t think two people could have been happier 'til this terrible disease came. I can’t fight any longer. I know that I am spoiling your life, that without me you could work. And you will I know. You see I can’t even write this properly. I can’t read. What I want to say is I owe all the happiness of my life to you. You have been entirely patient with me and incredibly good. I want to say that – everybody knows it. If anybody could have saved me it would have been you. Everything has gone from me but the certainty of your goodness. I can’t go on spoiling your life any longer.
I don’t think two people could have been happier than we have been. (ang.)
Listy
Źródło: list pożegnalny napisany przed samobójstwem do Leonarda Woolfa (28 marca 1941) http://en.wikisource.org/wiki/Virginia_Woolf_suicide_note.

O życiu , O ludziach , O chorobach , O samobójstwie