Cytaty o naturze
strona 9

Zygmunt Bauman Fotografia

„Fundamentalizm religijny nie jest zwiastunem restauracji przednowoczesnego irracjonalizmu. (…) Jest on, przeciwnie, ofertą „racjonalności alternatywnej”, skrojonej na miarę problemów, które gnębią członków ponowoczesnego społeczeństwa. Jak wszystkie odmiany racjonalizmu, i ta alternatywa dzieli i selekcjonuje, jej preferencje różnią się od preferencji narzucanych przez zderegulowane siły rynkowe – co samo w sobie nie czyni jej bardziej ani mniej racjonalną od bezosobowej logiki rynku. Jeśli racjonalizm rynkowy podporządkowany jest zasadzie wolności wyboru i kwitnie w sytuacji niepewności przez konieczność wyboru wzniecanej, to racjonalizm fundamentalizmu stawia na pierwszym miejscu pewność decyzji i ubezpieczenie od ryzyka, i potępia wszystko, co spokój ducha podważa, a więc głównie kapryśną z natury wolność jednostkową. W fundamentalistycznym wydaniu religia nie jest „sprawą osobistą”, sprywatyzowaną jak wszystkie inne wybory indywidualne i prywatnie praktykowaną, ale czymś w rodzaju compleat mappa vitae: stanowi ona prawa wiążące każdą, najintymniejszą nawet dziedzinę życia, zdejmując w ten sposób nieznośny ciężar odpowiedzialności z barków jednostki – tych barków, którym ponowoczesna kultura przypisała siłę herkulesową.”

Zygmunt Bauman (1925–2017) polski socjolog, filozof, eseista

Ponowoczesność jako źródło cierpień

Karneades z Cyreny Fotografia

„To, co natura stworzyła, to i zniszczy.”

Karneades z Cyreny (-214–-129 p. n. e.)

Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.

Deng Xiaoping Fotografia
Denis Diderot Fotografia

„Wsie byłyby zaludnione i kwitnące, gdyby je uprawiał wolny lud. Chłopi polscy są przywiązani do ziemi, podczas gdy nawet w Azji niewolnicy pochodzą z handlu albo jeńców wojennych, zawsze cudzoziemców, Polska uderza w swe własne dzieci. Każdy pan jest obowiązany zapewnić mieszkanie swemu chłopu. Umieszcza się go w nędznej lepiance, gdzie nagie dzieci, narażone pospołu z bydłem na lodowate zimno, zdają się urągać naturze, że ich nie ubrała tak samo jak zwierząt. Niewolnik, który dał im życie, patrzyłby ze spokojem na płonącą lepiankę, ponieważ nic nie jest jego własnością. (…) wszystko należy do pana, który może sprzedać zarówno rolnika, jak wołu. Rzadko sprzedaje się kobiety, ponieważ one to przysparzają trzody. Nieszczęsna ludność, zimno zabija wielką jej część. Na próżno papież Aleksander III potępił poddaństwo na jednym z soborów w XII wieku. Polska jest bardziej oporna pod tym względem niż reszta chrześcijaństwa. Biada słudze, jeśli pijany pan uniesie się przeciw niemu gniewem. Można by powiedzieć, że to, czego natura odmówiła innym ludom, to właśnie Polacy lubią do szaleństwa: nadmiar wina i silnych trunków czyni w Rzeczypospolitej wielkie spustoszenia. Kazuiści przechodzą lekko nad pijaństwem jako nad skutkiem klimatu; sprawy publiczne załatwia się tylko ze szklanką w ręku.”

Denis Diderot (1713–1784) francuski pisarz, filozof

o Polsce.
Encyklopedia. Słownik rozumowany nauk, sztuk i rzemiosł

Marek Kondrat Fotografia
Georg Christoph Lichtenberg Fotografia
Tacyt Fotografia

„Właściwe jest naturze ludzkiej nienawidzić tego, kogo się obraziło.”

Tacyt (54–120) historyk rzymski

Proprium ingenii humani est odisse, quem laeseris. (łac.)

Antoni Lange Fotografia
Julien Offray de La Mettrie Fotografia
Leonardo da Vinci Fotografia

„A ty, człowieku, który w tym moim trudzie rozeznasz podziwu godne dzieło natury, jeżeli za rzecz niegodziwą uznasz jej zniszczenie, pomyśl, iż rzeczą najbardziej niegodziwą jest odbieranie życia człowiekowi… kto go nie ceni, ten nie jest go godzien.”

Leonardo da Vinci (1452–1519) malarz, rzeźbiarz, architekt, konstruktor maszyn, filozof

Źródło: Anna Klubówna, Krajobraz z tęczą. Sylwetki artystów od Fidiasza do Picassa, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1986, wyd. III, s. 77.

Aleksander Świętochowski Fotografia
Oceana Mahlmann Fotografia
Timothy Snyder Fotografia
Fethullah Gülen Fotografia

„Przedkładanie interesów innych nad swoje jest wyrazem głębokiej duchowości i wielkoduszności. Ci, którzy czynią dobro bez oczekiwania czegoś w zamian, pewnego dnia ukłonią się przed Bogiem w podziwie i zachwycie. Nastąpi to wtedy, kiedy nieoczekiwanie spotkają się ze wszystkimi dziełami, będącymi rezultatem ich pełnej rozwagi natury oraz z całym dobrem, które uczynili.”

Preferring the interests of others over one’s own is high spirituality and magnanimity. Those who always do good without expecting any return will one day bow before God in wonder and admiration when, unexpectedly, they meet the accumulated results of their considerate nature and all the good they have done. (ang.)
Źródło: Perły mądrości

Timothy Snyder Fotografia

„Zawsze tak było, że właśnie te rzeczy, których nie rozumiemy, i zjawiska, których nie potrafimy wyjaśnić, wiodły nas ku odkrywaniu nowych tajemnic natury.”

George Ogden Abell (1927–1983) amerykański astronom i popularyzator nauki

Źródło: Świat fizyki – podręcznik dla szkół ponadgimnazjalnych; zakres podstawowy pod red. Marii Fiałkowskiej, wyd. Zamkor, Kraków 2014, ISBN 9788302147975, s. 5.

Niccolò Machiavelli Fotografia

„Toteż widzimy, że wszyscy uzbrojeni prorocy zwyciężają, a bezbronni padają, czego przyczyną, oprócz powyższych rzeczy, jest i ta, że natura ludów jest zmienna, łatwo ich o czymś przekonać, lecz trudno umocnić w tym przekonaniu.”

Di qui nacque che tutt’i profeti armati vinsono, e li disarmati ruinorono. Perché, oltre alle cose dette, la natura de’ populi è varia; et è facile a persuadere loro una cosa, ma è difficile fermarli in quella persuasione. (wł.)
Książę (1513)
Źródło: rozdz. VI

Lance Armstrong Fotografia
Katarzyna II Fotografia

„Byłam atrakcyjna. To już w połowie wystarczyło, aby stać się pokusą, resztę czyniła ludzka natura. Kusić i być kuszonym to praktycznie to samo.”

Katarzyna II (1729–1796) cesarzowa Rosji w latach 1762–1796

Źródło: Adam Ian, Seks i sława. Od Kleopatry do Polańskiego, op. cit., s. 21.

Jan Paweł II Fotografia
Karol Irzykowski Fotografia
Oscar Wilde Fotografia

„Natura jest niewygodna. Trawa jest twarda, wilgotna, pełna obrzydliwych insektów. Gdyby natura byłaby wygodna, ludzkość nie wymyśliłaby architektury.”

…) If Nature had been comfortable, mankind would never have invented architecture. (ang.
The Decay of Lying (1889)

Adam Hanuszkiewicz Fotografia

„Z natury rzeczy jestem monogamistą. To jest ciągle ta sama kobieta, urodzona w trzeciej dekadzie maja. Mają krótkie nazwiska: Ryś, Kuc, Cwen. Przy całej różnorodności, gdzieś w środku drzemie w nich bardzo silna indywidualność.”

Adam Hanuszkiewicz (1924–2011) polski aktor i reżyser

Źródło: Janusz R. Kowalczyk, Zbierał zachwyty i cięgi, „Rzeczpospolita” nr 282, 5 grudnia 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/128574.html

Wojciech Dąbrowski Fotografia
Thomas Mann Fotografia

„Młodość ma w sobie coś kobiecego, a stosunek starości do niej jest męski, ale nie pogodny i ufny w swoim pożądaniu, lecz przez swoją niedołężność pełen wstydu i nieśmiałości wobec niej i wobec całej natury.”

Thomas Mann (1875–1955) prozaik niemiecki, noblista

Źródło: Oszukana [w:] Ostatnie nowele, tłum. Andrzej Dołęgowski, Czytelnik, 1958, s. 285.

Teresa Radziewicz Fotografia
Warłam Szałamow Fotografia
Eugène Delacroix Fotografia

„Nie ma prostych linii w naturze.”

Eugène Delacroix (1798–1863) malarz francuski

Źródło: Maria Rzepińska, Siedem wieków malarstwa europejskiego, op. cit., s. 385.

Stanisław Ignacy Witkiewicz Fotografia

„Jestem idealnym mężem w porównaniu do innych. Ale w klatce zdechnę marnie. Taką mam naturę.”

Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885–1939) polski pisarz, filozof, dramaturg i malarz

I bez klatki zdycham. A cóż dopiero?
Listy do żony (1923–1927)

Jane Austen Fotografia
Zygmunt Freud Fotografia
Mieczysław Albert Krąpiec Fotografia
Jan Stachniuk Fotografia

„Zasadniczą właściwością człowieka jest geniusz tworzycielski, czyli zdolności wiązania żywiołów psychiki ludzkiej z żywiołami natury w taki sposób, że powstaje nowy i potężny kształt mocy, temuż człowiekowi podległy.”

Jan Stachniuk (1905–1963) polski filozof kultury, publicysta

Człowieczeństwo i kultura (1946)
Źródło: Bogumił Grott, Między realizmem a utopią, czyli Jana Stachniuka i Zadrugi sny o prawdziwej potędze, konserwatyzm. pl, 20 maja 2012 http://www.konserwatyzm.pl/artykul/4502/miedzy-realizmem-a-utopia-czyli-jana-stachniuka-i-zadrugi-sn

Donatien Alphonse François de Sade Fotografia
Filip Springer Fotografia
Epifaniusz z Salaminy Fotografia

„Niektórzy myślą i mówią o Marii pogardliwie; inni jednak, skłaniając się ku przeciwnej stronie, wychwalają ją ponad to, co przystoi. (…) Pod pretekstem, iż jest to słuszne, diabeł skrycie wchodzi do umysłów ludzi i ubóstwia śmiertelną naturę; on kształtuje posągi, które mają ludzkie podobieństwo po to, aby ludzie mogli czcić zmarłych i wprowadzać obrazy dla uwielbienia, popełniając cudzołóstwo z umysłem przeciwko jednemu i jedynemu Bogu. Tak, z pewnością, ciało Marii było święte, lecz ona nie była Bogiem. Tak, istotnie, Dziewica była dziewicą, i czcigodną, ale nie została nam dana po to, by ją uwielbiać. Ona uwielbiała tego, którego urodziła ze swego ciała; tego, który jest z nieba i z łona Ojca. I dla tej przyczyny Ewangelia zapewnia nas w tym, sam Pan oświadcza, że: „O kobieto, co ty masz do mnie? Moja godzina jeszcze nie nadeszła” (J 2, 4). I tak, aby nikt nie wywnioskował ze słów, „O kobieto, co ty masz do mnie”, że święta Dziewica jest ważniejsza, nazywa ją „kobietą”. (…) Słowo, którym jest Bóg, przybrało ciało z Marii, jednak nie po to, aby Dziewica mogła być adorowana, ani też, by on mógł uczynić ją Bogiem. Niechaj Maria będzie poważana, lecz niech Ojciec i Syn i Duch Święty będą czczeni; niech nikt nie czci Marii. (…) Niech te rzeczy zostaną wymazane, które zostały błędnie zapisane w sercach tych, którzy zostali zwiedzeni. Niech pożądanie posążków będzie wytępione z ich oczu. Niech stworzenie znów powróci do Mistrza. Niech Ewa i Adam powrócą do oddawania czci samemu Bogu. Niech nikt nie będzie prowadzony głosem węża.(…) Chociaż Maria jest święta i ma być poważana, jednakże nie jest przeznaczona by ją czcić.”

Epifaniusz z Salaminy (315–403)

Źródło: Panarion 79–3.2:4; 3.2:7.

Stanisław Gądecki Fotografia

„Bez transcendentnego wymiaru człowiek rozpływa się w materii. Nie osiąga pełni, która była zamierzona przez Boga i która kryje się w samej jego naturze. Myślę, że u tych, którzy pozostają poza Kościołem, nie ma jeszcze tej świadomości, bo gdyby ona była, nie dawałaby im spokoju.”

Stanisław Gądecki (1949) polski duchowny katolicki, arcybiskup

Źródło: o. Stanisław Tasiemski, Nowa ewangelizacja nie będzie tylko hasłem http://ekai.pl/wydarzenia/temat_dnia/x60084/nowa-ewangelizacja-nie-bedzie-tylko-haslem/, ekai.pl, 26 października 2012

Sławomira Łozińska Fotografia

„Mam naturę krokodyla: przeczekuję, a potem mocno chwytam!”

Sławomira Łozińska (1953) aktorka polska

Źródło: Łozińskiej natura krokodyla http://www.barwyszczescia.pl/wywiady:1252:120.html

Shang Yang Fotografia
John Maynard Keynes Fotografia
Bernardyna Maria Jabłońska Fotografia
Irena Nalepa Fotografia
Grzegorz Ryś Fotografia
Rafał Królikowski Fotografia

„Nigdy nie czułem się amantem, nie umiałem korzystać z tego daru natury i, paradoksalnie, uroda gdzieś mi tam rzeczywiście przeszkadzała… Głównie przez fakt, że tak jednoznacznie mnie oceniano.”

Rafał Królikowski (1966) aktor polski

Źródło: Rafał Królikowski – Każdy jest inną konstelacją http://www.m-jak-milosc.pl/Wywiady/804/Rafa-Krlikowski-Kady-jest-inn-konstelacj.html

Michaił Fokin Fotografia

„Nie należy usuwać z natury ludzkiej litości jak ze świątyni ołtarza.”

Michaił Fokin (1880–1942) tancerz i choreograf rosyjski

Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.

Tomasz z Akwinu Fotografia
Leszek Kołakowski Fotografia
Aleksander Świętochowski Fotografia
Joanna Szczepkowska Fotografia

„Nigdy nie można powiedzieć, skąd się biorą pomysły literackie. Bo to był pomysł na teatr, ale w gruncie rzeczy rodzaj takiego pomysłu natury literackiej.”

Joanna Szczepkowska (1953) aktorka polska

Inne wypowiedzi
Źródło: „Dziennik Teatralny”, Katowice, 29 stycznia 2008 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/dscw.htm

Katarzyna Figura Fotografia
Naomi Klein Fotografia
Jeanette Winterson Fotografia
Truman Capote Fotografia

„Mózg może przyjąć rady, ale nie serce, a jako że miłość nie zna geografii, nie zna więc także i granic (…) chociażby ją obciążyć i zatopić głęboko, zawsze wypłynie na powierzchnię. I zresztą czemu nie? Każda miłość mieszcząca się w ludzkiej naturze jest naturalna i piękna; jedynie hipokryci mogą obwiniać człowieka o to, co kocha – emocjonalni analfabeci i tacy cnotliwi zazdrośnicy, którzy w swoim zacietrzewieniu zbyt często biorą strzałę wskazującą na niebo za tę, co wiedzie do piekła.”

The brain may take advice, but not the heart, and love, having no geography, knows no boundaries: weight and sink it deep, no matter, it will rise and find the surface: and why not? any love is natural and beautiful that lies within a person's nature; only hypocrites would hold a man responsible for what he loves, emotional illiterates and those of righteous envy, who, in their agitated concern, mistake so frequently the arrow pointing to heaven for the one that leads to hell. (ang.)
Inne głosy, inne ściany

Leonardo da Vinci Fotografia

„Natura pełna jest nieskończonych rzeczy, niedostępnych doświadczeniu.”

Leonardo da Vinci (1452–1519) malarz, rzeźbiarz, architekt, konstruktor maszyn, filozof
Maria Rodziewiczówna Fotografia
Juan Donoso Cortés Fotografia
Adam Wielomski Fotografia

„Jeden spacer po lesie więcej uczy o naturze świata, niż grube książki miejskich intelektualistów, którzy spędzili dziesięciolecia zamknięci w czterech betonowych ścianach.”

Adam Wielomski (1972) polski publicysta konserwatywny, monarchista

Źródło: Złe z miasta idzie…, 9 maja 2008 http://adamwielomski.salon24.pl/64762,zle-z-miasta-idzie

Pitagoras Fotografia

„Natura jest wszędzie taka sama.”

Pitagoras (-585–-495 p. n. e.) grecki matematyk i filozof,
Arystoteles Fotografia
John D. Rockefeller Fotografia
Carlos Ruiz Zafón Fotografia
Tomasz Konior Fotografia
Ryszard Bugaj Fotografia
Bruce Lee Fotografia
Piotr Abelard Fotografia
Julian Aleksandrowicz Fotografia

„Hipoteza o kontynuacji życia rodziców w potomstwie jest oczywistą prawdą, ale ludzie długo tego nie rozumieją.”

Julian Aleksandrowicz (1908–1988) polski lekarz

Źródło: Andrzej Szyszko-Bohusz, Problem natury świadomości (pokłosie 40 lat poszukiwań), „Rocznik Naukowy – IDŌ Ruch dla Kultury”, t. 3, nr 3/2002, s. 40.

Gustavo Gutiérrez Fotografia
Kamil Sipowicz Fotografia
Howard Phillips Lovecraft Fotografia
Anna Fotyga Fotografia

„Szczyt, a zwłaszcza już taki szczyt to jest z natury rzeczy teatr jednego aktora. I tym aktorem był prezydent. I powiedziałabym, że jedno trzeba docenić, bo to była rola oskarowa.”

Anna Fotyga (1957) polska działaczka polityczna

komentarz po szczycie Unii w Brukseli, czerwiec 2007.
Źródło: Sygnały dnia, 27 czerwca 2007 http://www.polskieradio.pl/jedynka/news.aspx?iID=7972&c=2

Józef Ignacy Kraszewski Fotografia
Daniel Passent Fotografia

„Nie ma co się afiszować opakowaniem, najważniejsza jest zawartość.”

Daniel Passent (1938) dziennikarz polski, publicysta

Źródło: wywiad przeprowadzony przez Małgorzatę Domagalik http://www.styl.pl/magazyn/wywiady/mistrz-i-malgorzata/news-admirator-kobiecej-natury,nId,325534, styl.pl, 20 stycznia 2011.

Adam Daniel Rotfeld Fotografia

„Nie jest nadczłowiekiem, ponieważ – co świadczy o jego boskiej naturze – zstąpił między ludzi, oni zaś dostrzegli w nim wcielenie najwyższego człowieczeństwa.”

Jean Daniel (1920) francuski pisarz

o Mao Zedongu.
Ostatni bóg (artykuł w „Nouvel Observateur”, wrzesień 1976)
Źródło: Claude Quetel, Długa śmierć Mao w: Ostatnie dni dyktatorów, wyd. Znak Horyzont, Kraków 2014, tłum. Anna Maria Nowak, s. 109.

Johannes Kepler Fotografia
Karol Darwin Fotografia
Andrzej Maksymilian Fredro Fotografia
Budda Siakjamuni Fotografia
Bogusław Linda Fotografia

„Kobieta może sobie pozwolić na niezdecydowanie bo, dajmy na to, zakochuje się w jakimś bogatym gościu i spędza przy nim życie. Natomiast mężczyzna nie może być mężem swojej żony. To sprzeczne z naturą.”

Bogusław Linda (1952) aktor i reżyser polski

Źródło: wywiad, „Gala”, 4-5/2010 http://www.gala.pl/gwiazdy/wywiady/zobacz/viewpointer/3/artykul/boguslaw-linda-zmusil-mnie-pan-do-mowienia.html

Christiaan Huygens Fotografia