Cytaty na temat plac (106 cytatów) | Cytaty sławnych ludzi

„Jeszcze nigdy nie widziałem tak twardego oporu na tym afrykańskim placu boju.”

Erwin Rommel (1891–1944) niemiecki generał

Fragment wpisu w pamiętniku 12 czerwca 1942 roku po wyparciu Wolnych Francuzów z fortu Bir Hakeim

„Nie liczcie na to, że o ósmej rano w Tokaju coś zjecie. W przeszklonej knajpie przy Kossuth ter można pić kawę za kawą i patrzeć, jak deszcz spada na pusty plac. Bardzo ciekawe myśli przychodzą wtedy do głowy. Na przykład, czy wziąć sobie za wzór tych dwóch przy sąsiednim stoliku, którzy zamówili dwa razy po trzysta aszu, czy też spokojnie zadawać sobie pytanie w stylu „co ja tu właściwie robię?”, czyli podstawową mantrę czy też modlitwę każdego podróżnika. Bo właśnie w podróży, rano, w obcym mieście, zanim druga kawa zacznie działać, doświadcza się najmocniej dziwności własnego, pozornie banalnego bytu. Podróż jest po prostu stosunkowo zdrowym rodzajem narkotyku.”

Andrzej Stasiuk książka Jadąc do Babadag

Jadąc do Babadag

O kawie , O myślach , O piciu , O myśleniu

„Kiedyś geje w Warszawie musieli się chować gdzieś na placu Trzech Krzyży, policja ich ganiała, byli traktowani jak zboczeńcy, niemalże przestępcy. Teraz urządzają parady w centrum miasta, mają kluby, organizacje, a nawet posłów w Sejmie.”

Zbigniew Lew-Starowicz (1943) polski lekarz, ekspert seksuologii

Źródło: Prof. Zbigniew Lew-Starowicz: Gender podoba się tylko elitom, fronda.pl, 1 grudnia 2013 http://www.fronda.pl/a/prof-zbigniew-lew-starowicz-gender-podoba-sie-tylko-elitom,32371.html

„Prawdziwa odwaga polega na tym, żeby pozostawać na placu i prowadzić walkę choćby w najmniej sprzyjających warunkach.”

Émile Zola (1840–1902) francuski pisarz

Źródło: Zdzisław Kępiński, Impresjonizm, op. cit., s. 194.

O odwadze , O walce

„W Polsce masła nie brakło, było go pod dostatkiem na wszystkich rynkach, placach targowych i sklepach. Z masła wyrabiano nawet mydło toaletowe, doskonale pieniące się na delikatnej skórze pań. Masło jedli wszyscy – z wyjątkiem chłopów polskich, wszyscy z wyjątkiem tych, którzy pieszo wędrowali w poszukiwaniu pracy.”

Kalman Segal (1917–1980) pisarz i poeta polski narodowości żydowskiej

Źródło: Opowiadania z zabitego miasteczka, s. 113

O poszukiwaniu

„Uciekłem od miłości.
Przyjechałem do Róż o czwartej po południu i kiedy wysiadłem z autobusu, zobaczyłem najpierw wielki kwietnik z różami, cudowny klomb w kształcie gwiazdy, zdobiący plac przed czerwonym ratuszem z wieżyczkami. Agnieszka byłaby zachwycona. Powiedziałaby coś w rodzaju:Ojej, ale bomba, róże w Różach!
Co mnie obchodzą teraz reakcje Agnieszki?”

Aleksander Minkowski (1933–2016) polski prozaik, reportażysta, scenarzysta filmowy

Ząb Napoleona

„Historia uczy nas, że na przestrzeni całego świadomego życia ludzkości problem istoty życia był jednym z głównych placów boju zaciętej walki ideologicznej, toczącej się między dwoma nieprzejednanymi obozami filozoficznymi – idealizmem i materializmem.”

Aleksandr Oparin (1894–1980) rosyjski biochemik

Powstanie życia na Ziemi

O historii , O problemach , O walce

„Na czym polega szczęście? Na tym, że masz prawo wyjść na plac i zawołać na cały głos: „O Boże, jaki paskudny mamy rząd!””

Tomáš Garrigue Masaryk (1850–1937) prezydent Czechosłowacji (1918–1935)

Demokracja

O Bogu , O szczęściu

„W moich snach wciąż Warszawa
Pełna ulic, placów, drzew,
Rzadko słyszysz tu brawa,
Częściej to drwiący śmiech.”

Andrzej Mogielnicki (1948) polski autor tekstów piosenek

Źródło: Stacja Warszawa – piosenka zespołu Lady Pank.

O śmiechu , O snach

„… uznaje się pana markiza de Sade i służącego jego Latoura, zbiegłych i nieobecnych, winnymi i przekonanymi o zbrodni trucicielstwa i sodomii (…) skazuje się ich na oddanie w ręce mistrza sprawiedliwości, który zaprowadzi ich na odbycie godziwej pokuty przed głównym wejściem kościoła katedralnego; tam na kolanach, z odkrytą głową i boso, w koszuli i ze sznurem na szyi, trzymając w rękach gorejące świece z żółtego wosku o wadze jednego funta każda, błagać będą o przebaczenie Boga, króla i sprawiedliwość; potem zaprowadzeni zostaną na koniec placu św. Ludwika, gdzie wzniesiony zostanie dla nich specjalny szafot; zetnie się tam głowę panu de Sade, a na wzniesionej na tym samym miejscu szubienicy zawieszony zostanie wspomniany Latour i zadławiony sznurem aż do chwili naturalnej śmierci. Potem ciała pana de Sade i rzeczonego Latoura zostaną spalone, a popioły ich rozrzucone na wietrze. Poza tym skazuje się pana de Sade na trzydzieści liwrów grzywny, a Latoura na dziesięć liwrów, płatnych na rzecz króla…”

Donatien Alphonse François de Sade (1740–1814)

wyrok w sprawie „afery cukierków kantarydowych” ogłoszony 11 września 1772 w Marsylii.
Źródło: Jerzy Łojek, Wiek markiza de Sade, Lublin 1973.

O śmierci , O Bogu , O sprawiedliwości , O przebaczeniu

„Ponieważ zaczynałam z nadzieją, że będę chodzić po czerwonym dywanie i zdobywać Oscary, coś się mocno przewartościowało. Dzisiaj nagrody i splendor nie są moim celem. Zdecydowanie bardziej, jest nim zamknięcie się w jakimś laboratorium sztuki i prowadzenie dyskursu z samą sobą. Dowiadywanie się czegoś o świecie i sobie poprzez pracę. Przeżywanie przygody i pielęgnowanie w sobie istoty otwartej, normalnej, czasami dziecka. Nie chciałabym stracić kontaktu z młodszymi reżyserami, stać się od nich mądrzejsza, a raczej od nich dowiadywać się czegoś nowego i tym nowym nasiąkać. Nie chciałabym stać się wszechwiedzącą gwiazdą. Mogę być zabłąkanym dzieckiem na placu zabaw. A na koniec fajną, dziwaczną staruszką.”

Ewa Skibińska (1963) aktorka polska

Źródło: Stopklatka, 17 września 2010 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=69380

O dzieciach

„Łukaszenka, chcemy ci powiedzieć, że wyrosło nowe pokolenie! Nie boimy się! Nie boimy się przesłuchań w celi KGB, pałek twoich milicjantów! (…) Kiedy byłem mały, rodzice straszyli: Franku, jak nie będziesz jeść, albo nie będziesz chciał iść spać, przyjdzie zły Aleksander Łukaszenka i cię zabierze. I to działało. Minęło 18 lat. Zamiast na zajęcia z ideologii, chodziliśmy na zakazane koncerty rockowe. Umieszczaliśmy biało-czerwono-białą flagę na budynkach publicznych. Zamiast oglądać telewizyjne dzienniki propagandowe, wchodziliśmy na Facebook, klaskaliśmy na placu na demonstracji (…) Aleksandrze Łukaszenka, chcę ci powiedzieć, że wyrosło nowe pokolenie, które nie boi się ciebie! Nie boimy się! Nie boimy się szczurów w celach twoich więzień, przesłuchań w korytarzach KGB, pałek twoich milicjantów. Przyszło nowe pokolenie. Nasze pokolenie przyszło, by zmienić Białoruś. I niedługo wyrzuci cię na śmietnik historii. Za nami jest solidarna Polska, wolna zjednoczona Europa. A kto za tobą?”

Franciszak Wiaczorka (1988) białoruski polityk

wypowiedź ze sceny podczas koncertu „Solidarni z Białorusią” w Warszawie, 22 kwietnia 2012.
Źródło: Polskie Radio, 22 kwietnia 2012 http://www.polskieradio.pl/75/921/Artykul/590646,Lukaszenka-to-pokolenie-wyrzuci-sie-na-smietnik-historii,

O historii , O rodzicach

„Powstanie to fakt żywy, fakt o niezwykłej trwałości, bez którego trudno dziś sobie wyobrazić świadomość współczesnego Polaka. Wszak to Powstanie Warszawskie stworzyło wielki i twórczy mit Armii Krajowej, a samo stało się legendą. Legendą walki o wolność wbrew wszystkim i wszystkiemu. Legendą, która wzywa i zobowiązuje. Legendą opartą na prawdzie i zakorzenioną w rzeczywistych wartościach. Od lat czterdziestu zdjęcia ruin Warszawy wystawiamy na odbudowanych placach, niemal szczycimy się nimi, pokazujemy w dziesiątkach filmów i w albumach. Ale przecież, na miły Bóg, to nie one są najważniejszym śladem, jedynym znakiem warszawskiego powstania. To nie one czynią, że legenda powstańcza tak przyciąga i fascynuje naszą młodzież, najlepszą i najbardziej wrażliwą; że zaczytuje się ona w takich książkach jak „Zośka” i „Parasol” czy „Pamiętniki żołnierzy baonu Zośka”. To wartości przyciągają ich tutaj, te wartości, których tak mało było – a czasem również jest – w naszym codziennym życiu, które się gubią w walce o chleb, w atmosferze szarzyzny i apatii. Te wartości, potrzebne młodym jak powietrze, potrafią oni odnaleźć w walce swych starszych braci i sióstr, w ich porywie i w ich nieugiętym trwaniu. Bo nie było to powstanie zrodzone tylko z nienawiści i chęci zemsty. Było to także, było to przede wszystkim powstanie wielkiej miłości i powstanie najwyższej ofiary. To sierpniowe powstanie chłopców i dziewcząt było także powstaniem ich ojców i ich matek. Było powstaniem do życia całego umęczonego narodu.”

Tomasz Strzembosz (1930–2004) polski historyk

Refleksje o Polsce i Podziemiu 1939–1945
Źródło: s. 127–128

O Bogu , O książkach , O młodzieży , O matce

„Przecież to takie proste – wystarczy przeczytać dokumenty, by zrozumieć, jaką ofiarę poniósł kraj, ile milionów istnień ludzkich pochłonęło barbarzyństwo tych polityków. Ale nie – Stalin wciąż figuruje w rankingach, a Lenin leży w mauzoleum na placu Czerwonym.”

Borys Jelcyn (1931–2007) prezydent Rosji

Źródło: „Izwiestija”, 25 kwietnia 2006

„Wyraziłem wobec prezydenta Andrzeja Dudy nasze zaniepokojenie związane z pewnymi działaniami i impasem w zakresie polskiego Trybunału Konstytucyjnego. Podkreśliłem, że oczywiście szanujemy polską suwerenność. Zdaję sobie sprawę, że parlament pracuje nad ustawą, która ma regulować tą sprawę, ale jako przyjaciel i sojusznik wzywam wszystkie strony, aby wspierać instytucje demokratyczne w Polsce. To właśnie sprawia, że jesteśmy demokracjami, nie tylko słowa zapisane w konstytucji czy głosowanie w wyborach, ale także instytucje, od których zależymy każdego dnia. Praworządność, niezależna władza sądownicza i wolna prasa – to są wartości na których Stanom Zjednoczonym bardzo zależy. To są wartości, które leżą u sedna naszego sojuszu, leżą u sedna Traktatu Północnoatlantyckiego. Były to wartości, które świętowaliśmy 2 lata temu na Placu Zamkowym. (…) W rzeczywistości po „zimnej wojnie” narodziny na nowo polskiej demokracji były inspiracją dla ludzi w całej Europie i w całym świecie, łącznie z Ameryką. (…) Postępy Polski pokazały, że demokracja i pluralizm nie są wyjątkowe tylko dla jednej z naszych kultur czy krajów, są to wartości uniwersalne. To jest podstawowa kwestia w amerykańskiej polityce zagranicznej – mówimy o tych wartościach na całym świecie, nawet wobec naszych najbliższych sprzymierzeńców.”

Barack Obama (1961) Amerykański polityk, 44. prezydent USA

wypowiedź w Warszawie na temat kryzysu wokół Trybunału Konstytucyjnego w Polsce, 8 lipca 2016.

O wojnie , O ludziach , O ustawie , O demokracji

„4 października i my wyszłyśmy z Warszawy. Na Placu Narutowicza widziałyśmy powstańców idących do niewoli. Hitler ogłosił, że będą traktowani jako wojskowi, według konwencji międzynarodowej, a nie jak zamierzał – jako bandyci. Pójdą więc do obozów wojskowych. Gdy przechodziłyśmy, chłopcy nas otoczyli. Podeszłyśmy do szeregów, wyciągnęłyśmy resztki medalików i rozdałyśmy komu się dało. Nie wiedziałyśmy czy można, tylu było dokoła Niemców, ale oni przybiegali i wszystko co miałyśmy rozdzieliłyśmy między nich. Ciągle rozdawałyśmy Matkę Bożą Jasnogórską i tak zostało do dzisiejszego dnia. To było nasze zadanie i nasz plan: Weźmiemy Jej Oblicze i pójdziemy do powstania. Temu byłyśmy wierne do końca.”

Maria Okońska (1920–2013)

Źródło: Maria Okońska Wspomnienie z powstania warszawskiego, Wydawnictwo im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego „Soli Deo”, Warszawa 2004, ISBN 83-88202-25-1, s. 129

O matce , O wspomnieniach

„A tam sprawozdawca grzmi:
– Nasi mają więcej z gry!
Zdanie to nic nie oznacza,
Naszych leją w rytmie cza-cza,
Przez plac jadą jak po stole
I ładują Polsce gole.
Ale po co ronić łzy?
Nasi mają więcej z gry!”

Andrzej Waligórski (1926–1992) polski artysta kabaretowy, poeta

Cytaty z tomu wierszy Błędny rycerz (wyd. 1999)

O łzach

„Architektura to nie plac zabaw dla dzieci, czy starszych. Architektura to prawdziwe pole zmagań ducha.”

Ludwig Mies van der Rohe (1886–1969) architekt niemiecki

o kompozycji architektonicznej

O dzieciach

„Warszawa wciąż była odbudowywana po wojnie. Przypominała wielki plac budowy. Była jednocześnie miastem z dużą liczbą studentów. Mam tylko dobre wspomnienia z Warszawy.”

Mokpokpo Dravi (1930–2014)

zapytany, jak zapamiętał Warszawę.
Źródło: Afryka w Warszawie. Dzieje afrykańskiej diaspory nad Wisłą pod redakcją Pawła Średzińskiego i Mamadou Dioufa, Fundacja Afryka Inaczej, Warszawa 2010, ISBN 9788362179015, s. 173.

O wojnie

Czesław Chruszczewski (1922–1982)

Źródło: Miasto

O szkole , O domu

„Na placu Tiananmen zginęło 3 tys. ludzi, kilkadziesiąt tysięcy uwięziono, a kolejne kilkadziesiąt uciekło z Chin w obawie przed represjami. To był przełomowy rok. Ludzie z powodu miłości do kraju stracili życie, więc później, za czasów Deng Xiaopinga, skupili się na miłości do pieniędzy. Ta sytuacja trwa do dziś.”

Liao Yiwu (1958)

Źródło: Paweł Sulik, Rozmowa z Liao Yiwu, represjonowanym w Chinach pisarzem Wartości na eksport, polityka.pl, 6 października 2011 http://www.polityka.pl/swiat/rozmowy/1519776,2,rozmowa-z-liao-yiwu-represjonowanym-w-chinach-pisarzem.read

O życiu , O ludziach

„To po tym wszystkim matkę Janka wsadzili z innymi jeszcze Niemcy na czołg i ruszyli Alejami Ujazdowskimi do placu Trzech Krzyży. Użyli ich jako żywego zabezpieczenia dla swojego ataku. Mama Janka siedzi na czołgu. I myśli: „No dobrze, ale co to będzie?” Są coraz bliżej. „Jeszcze chwila… no dobrze, ale co to będzie…” Powstańcy jakoś nie strzelają… Bo nie strzelali w takich wypadkach. Tu nastąpił jakiś nieoczekiwany zwrot w sytuacji. Chyba trafienie w czołg czymś. Ci zeskoczyli. Niemcy zginęli (albo w nogi, albo do niewoli). No i - byli u swoich. Nasi. Tu chyba dopiero matka Janka zobaczyła się z nim. I byli do końca razem. On miał wtedy mało lat. Prawie jeszcze harcerski wiek.”

Miron Białoszewski (1922–1983) polski poeta

Pamiętnik z powstania warszawskiego

O matce , O myślach , O wieku , O myśleniu

„Gdy wychodzę z pobliskiej knajpy, stoję późnym wieczorem na Placu Bankowym i pada śnieg, to czuję się tak, jakbym był Wokulskim. Mam wrażenie, stojąc w śnieżny wieczór przed pałacem prezydenta m. st. Warszawy, jakbym był panem Stachem, który stał w śnieżycy przed pałacem arcyksięcia. Nie wszedł jednak na bal i nie zobaczył Łęckiej, którą kochał. Stojąc jednak przed tym pałacem, znalazł się w momencie kluczowym swojego życia, wystawiając sobie słony rachunek z miłosnego zaangażowania. Czy miałoby to jednak znaczyć, że nie warto kochać?”

Jarosław Hebel (1974) dziennikarz polski

Wszyscy byli odwróceni

O wrażeniach , Kochać się

„Nie mogę odpowiadać za panienki, które gapią się w telewizor. Trzeba ich zapytać, czym je oczarował. Dla mnie obrzydliwe były te wszystkie jego sztuczki – tańczenie z dziećmi na placu zabaw, rozdawanie jabłek… Te triki wykorzystał też Kaczyński i baraszkował z bachorami w swoim biurze, które przerobił na przedszkole.”

Jerzy Urban (1933) polski dziennikarz

o kampanii prezydenckiej Grzegorza Napieralskiego.
Źródło: wp.pl, 25 października 2011 http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,page,2,title,Zaskakujace-wyznanie-Jerzego-Urbana,wid,13922720,komentarz.html

O dzieciach

„Wmawiano we mnie, że świat jest z tęcz, mężczyzna szczytem rozumu, dom świątynią, miłość wiecznością. Okazało się, że świat jest z piasku i sośniny, mężczyzna istotą pełną kaprysów, humorów i zacofania, dom placem sprzeczek i plotek, a miłość perfumą złego gatunku, która się ulatnia, zanim się jej zapach pozna!”

Maria Rodziewiczówna (1864–1944) polska pisarka

Czarny chleb. Opowiadania
Źródło: Znachor, s. 173

O miłości , O świecie , O domu

„Skoro wychodzi na plac słowo „masoni“, można być pewnym, że bezmyślność i głupota są za węgłem.”

Tadeusz Boy-Żeleński (1874–1941) polski pisarz, eseista, tłumacz

Źródło: Piekło kobiet, Warszawa 1933, s. 25.

O kobietach , O głupocie , O piekle

„Ci, którzy sądzą, że na Placu Wolności (tak amerykańscy Oburzeni przemianowali nowojorski Park Zuccottiego) jest tylko garstka idealistów, nie mają pojęcia o tym, co tu się naprawdę dzieje. Tu każdego dnia wykuwa się przyszłość.”

Carne Ross (1966)

Źródło: Komu bije dzwon, „USA Today”, tłum. „Forum”, 17 października 2011.

O wolności , O przyszłości

„Mieszkałem na ulicy Nowowiejskiej gdzie odbudowywały się dwa domy – na Nowowiejskiej i na placu Zbawiciela, a dookoła były gruzy (W związku z czym byłem przez wiele lat przekonany, że Gruzinki to nie są przedstawicielki narodu gruzińskiego tylko kurwy z sąsiedztwa).”

Stefan Meller (1942–2008) polski historyk i dyplomata

Źródło: pierwszy tom wywiadu rzeki przeprowadzonego przez Michała Komara; s. 32

„Bezpieczeństwo Polski zależy głównie od naszego własnego wysiłku. (…) Weźmy przykład Gruzji. Jaka była reakcja Waszyngtonu na pacyfikację części Gruzji przez wojsko rosyjskie w 2008 roku? (…) Gruzji już wcześniej oficjalnie obiecano członkostwo w NATO, a ponadto na jej terytorium stacjonowało wówczas kilkuset żołnierzy USA, którzy dopiero co skończyli ćwiczenia. Kilka tygodni przedtem sekretarz stanu USA Condoleezza Rice zapewniała Gruzinów na wielkim placu, że Ameryka nie pozostawia przyjaciół w nieszczęściu i zawsze przychodzi im z pomocą. Po tym, co się stało w Gruzji, wiele sztabów wojskowych zastanawiało się, ile warte są amerykańskie gwarancje bezpieczeństwa. Dlatego Polska powinna skupiać się na umacnianiu integralności i wiarygodności NATO, które ma wobec swych członków konkretne zobowiązania.”

Roman Kuźniar (1953) polski politolog

Źródło: wyborcza.pl, 27 maja 2011 http://wyborcza.pl/1,76842,9672970,Potrzebujemy_Ameryki__choc_mozemy_sie_z_nia_roznic.html#ixzz1NjsHjjnU

O ćwiczeniach , O wysiłku , O pomocy

„Warszawiacy, sprzątnijcie mi ten symbol sodomskich grzechów. Już jedni zasłaniali ten kościół placem bolszewickiej konstytucji. Diabli to wszystko wzięli… Nie zasłaniajcie grzeszną tęczą kościoła, który jest domem naszego Zbawiciela. (…) Ten plac w Warszawie jest placem Zbawiciela, a nie jakichś tam gejów i tych z wyspy Lesbos.”

Józef Zawitkowski (1938) polski duchowny katolicki, biskup

o tęczy w Warszawie na Pl. Zbawiciela; kazanie podczas mszy w Częstochowie dla Ogólnopolskiej Pielgrzymki Żywego Różańca
Źródło: „Jasna Góra: Ludzie homo, wy ani grzeszyć normalnie nie potraficie, ani kochać” http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,138764,16115406,Jasna_Gora__Ludzie_homo__wy_ani_grzeszyc_normalnie.html, Gazeta.pl, 7 czerwca 2014.

O ludziach , O domu , O górach

„(…) musiałam szybko się usamodzielnić. Nikt mnie nie pilnował. Sama wiedziałam o tym, że jak nie odrobię zadania to dostanę dwóję. Musiałam sobie narzucić życie dorosłego człowieka. Być może właśnie dlatego teraz bardzo podobają mi się place zabaw i plastikowe zabawki…”

Marieta Żukowska (1982) aktorka polska

Źródło: Bez ryzyka nie ma zabawy – wywiad z Marietą Żukowską, 12 stycznia 2009 http://www.m-jak-milosc.pl/Wywiady/5066/Bez-ryzyka-nie-ma-zabawy-wywiad-z-Marieta-Zukowska.html

O życiu

„(…) jeśli w trakcie koncerto-warsztatu dzieci wraz z rodzicami aktywnie uczestniczą w zaproponowanych aktywnościach, a w miarę rozwoju koncertu obserwowanie odwagi improwizacji u najmłodszych. Podczas dźwiękowych placów zabaw po prostu jestem. Śpiewam, liczę, wciągam towarzystwo w śpiewanie i liczenie, a potem się przyglądam, jak rozkwita improwizacja i trzymam mikrofon, żeby rodzice i inni uczestnicy koncertu słyszeli, jak mali improwizatorzy kombinują i jak wielka jest ich wyobraźnia.”

Monika Wierzbicka (1970)

o terenNowy. kids.
Źródło: Ewa Świerżewska, Spróbowałam i pozostaję w terenNowy.kids – rozmowa z Moniką Wierzbicką, aktorką i śpiewaczką http://qlturka.pl/2015/12/03/sprobowalam-i-pozostaje-w-terennowy-kids-rozmowa-z-monika-wierzbicka-aktorka-i-spiewaczka/, qlturka.pl, 27 września 2012

O dzieciach , O muzyce , O rodzicach , O śpiewie

„Rano zdarza mi się płakać, gdy oglądam króliczka Bugsa, naprawdę. Jak na dźwięk oboju w Sztuce fugi. A słychać go niemal zawsze, zwłaszcza w wolnych częściach, snuje się spiralnie nasuwając wyobrażenie jakichś kwietnych łąk pełnych delikatnych, białych margarytek, z których Cyganie splatają wianki, aby nazajutrz z wrednym uśmieszkiem sprzedawać je na placach.”

Răzvan Petrescu (1956)

W roli Jezusa

O płaczu

„Jej narzeczony był ogromnym mężczyzną – taki miś olbrzymiego wzrostu, barczysty i potężny, ale odnoszący się do niej z ogromną subtelnością. Tę delikatną dziewczynę gorąco pokochał. Kiedyś stali oboje razem. Zaczęło się bombardowanie. Ona się wyrwała, zaczęła uciekać i została trafiona – na jego oczach. Jakiś podmuch zdarł z niej całe ubranie. W szpitalu na Mokotowskiej w kostnicy, wśród kilkunastu trupów, zobaczyłyśmy jej ciało. Leżała tylko w białej koszulce, całej we krwi. To było wzruszające i wstrząsające. Jej narzeczony chciał koniecznie zrobić dla niej trumnę. Trumien już od dawna nie było, większość wydobytych spod gruzów zwłok po prostu zakopywano w ziemi. Ale on zdobył jakieś deski, zbił proste pudło i gdzieś za ulicą Wiejską mieliśmy ją pochować. Trzeba było iść dość daleko, przejść przez cały Plac Trzech Krzyży, w okolicy Instytutu Głuchoniemych. (Wtedy to zobaczyłam zniszczoną moją szkołę Królowej Jadwigi). Narzeczony Wandzi sam wykopał grób, złożył ją do „trumny”, szlochał jak dziecko, a jego łzy padały na ciało Wandzi. Ponieważ co chwilę był nalot, chcieliśmy jak najszybciej zakończyć ten pogrzeb. Tymczasem on ukląkł, złożył całe dłonie jak przy pacierzu i modlił się serdecznie. Wandzia leżała słodko uśmiechnięta, spokojna, uroczo dziecinna, drobniutka w tej swojej koszulce, prawie naga, calutka we krwi. Była jak polski sztandar: biała koszulka i czerwona krew… Nie było księdza, więc my prowadziłyśmy modlitwy – jej narzeczony modlitwę. Potem nakrył swą skrzynkę jakąś deską, rzuciliśmy troszkę ziemi, on sam grób zakopał, usypał kopczyk i postawił krzyż, który wystrugał z odpowiadał. Gdy skończyłyśmy się modlić, on jeszcze zaczął „Pod Twoją obronę” i gdy łkającym głosem mówił, wszyscy płakaliśmy i tak łkając kończyliśmy patyków. Było coś wstrząsającego w żałobie tego olbrzymiego mężczyzny. A myśmy stały, jak zawsze zdumione, że jeszcze żyjemy. Inni odchodzą, a my zostajemy, nawet żadna z nas nie jest ranna.”

Maria Okońska (1920–2013)

Źródło: Maria Okońska Wspomnienie z Powstania Warszawskiego, op. cit., s. 124–125.

O dzieciach , O wspomnieniach , O płaczu , O łzach

„Tej czy innej partii politycznej naprawdę opłaciłoby się dzisiaj zakasać rękawy, by agitować na rynkach i placach na rzecz europejskiej jedności.
Rezygnacja z „wielkich” projektów do niczego nie prowadzi. Wspólnota międzynarodowa nie ucieknie przed zmianami klimatycznymi, ryzykiem techniki jądrowej, potrzebą regulacji kapitalizmu napędzanego przez rynki finansowe oraz koniecznością forsowania praw człowieka. Wobec skali tych problemów cele, które stawiamy sobie w Europie, wydają się być niemal w zasięgu ręki.”

Jürgen Habermas (1929) niemiecki filozof, socjolog i publicysta polityczny

Źródło: wyborcza.pl, 11 kwietnia 2011 http://wyborcza.pl/1,97738,9402222,Pakt_dla_Europy_czy_przeciw_Europie_.html?as=2&startsz=x#ixzz1JJ6fPJNN

„Aktorów nie grzebano jednak w Polsce w niepoświęconej ziemi albo nocą, po kryjomu jak Moliera. Wojciech Bogusławski, twórca narodowego teatru, był chowany nie tylko za dnia, ale w obecności wielotysięcznego konduktu, który szedł przez Warszawę z dzisiejszego placu Teatralnego aż do Powązek. A przecież żywot Bogusławskiego trudno uznać za przykładny. Jego monografista Zbigniew Raszewski nie mógł się doliczyć jego dzieci, spłodzonych oczywiście z różnymi kobietami.”

Barbara Lasocka-Pszoniak (1933–2007)

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 26 września 2002 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/zemstan.htm

O kobietach , O dzieciach

„Wychodzimy z łona trzęsąc się ze straszliwą świadomością, że życie jest pewnym stałym dostosowywaniem się do bólu i cierpienia. Zaczynamy rozwijać narzędzie myśli i działania. Jesteśmy wykorzystani do pracy i robimy rzeczy. Staramy się być przydatni. To jest sposób społeczeństwa, aby skłonić mechanizm do pracy. To straszne. Wyjdźmy z tego mitu teraz i zacznijmy klaskać na rękach. Rzućmy piłką do koszykówki wokół placu zabaw. Odwiedźmy starszych ludzi w hospicjum. Zacznijmy robić rzeczy dla innych ludzi. To coś więcej dla życia.”

Sufjan Stevens (1975)

Źródło: Sounds Good, 10 listopada 2005 http://soundsgoodjj.blogspot.com/2005/11/interview-w-sufjan-stevens.html

O życiu , O ludziach , O myślach , O cierpieniu

„TV odebrała życie światu. Pozbawiła go wrażliwości, ograbiła z uczuć, zrobiła z nas ludzi bez oblicza, dokładnie takich samych jak wszyscy pozostali. Epatuje nas gestami niedorozwiniętego małolata (idioty, debila, imbecyla, kretyna), przemawia do nas jałowym szyfrem na zawsze utraconego i trwale nieobecnego znaczenia. Przymknijcie oczy. W tym jednym mgnieniu, wszystko jedno, z rana czy z wieczora, miliony ludzi w waszym mieście, na całym bożym świecie, bezmyślnie gapią się w tę otwartą puszkę Pandory – w ten prawdziwy symbol naszego stulecia. I toną wciąż głębiej i głębiej, w tępym oszołomieniu. W letargu tym przestaliśmy już rozróżniać dobro od zła, prawdę od fałszu – na wylot, bez najmniejszego oporu, przenikają nas błękitnawe, całkowicie sterylne obrazy. To, co przedstawiają, nie ma najmniejszego znaczenia: pustynia, ciało bez głowy, puszka gazowanego napoju, orkiestra symfoniczna, tłumy wrzeszczące na jakichś placach, seksualny stosunek antropoidów.”

Mihajlo Pantić (1957)

TV

O życiu , O ludziach , O świecie , O emocjach

„(…) zostało nakręconych pięćdziesiąt dwie godziny materiału, a film ma jak wiadomo półtorej godziny. Ja ten film widziałam zupełnie inaczej. Myślałam, że wejdą inne sceny, zupełnie inne jego fragmenty. Tak więc kiedy pierwszy raz go oglądałam, siedziałam wciśnięta w fotel zaskoczona jakimi środkami, scenami w końcu ujęciami uzyskano końcowy rezultat. Dopiero oglądając Plac Zbawiciela za drugim razem zbliżyłam się bardziej do samej historii. Przyznam, że na mnie działa to wszystko piorunująco i wzruszająco, ale przede wszystkim ze względu na dzieci. To mnie kompletnie rozstraja i rozczula. Niezależnie od okoliczności za każdym razem płaczę na dwóch scenach. Te dzieci są tam naprawdę biedne, mimo że film nie epatuje nieszczęśliwymi, zatroskanymi dziecięcymi buźkami. Jest jednak coś tak przerażającego w ich historii, że mnie ten film dosłownie rozkłada.”

Jowita Budnik (1973) polska aktorka

Źródło: Artur Cichmiński, Orły 2007. Czułam, że przechodzę to wszystko bezboleśnie. Rozmowa z Jowitą Budnik, stopklatka.pl, 27 lutego 2007 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=36272

O dzieciach , O historii , O myślach , O myśleniu

„Nie na Saskim Placu chwały nabyłem i nie na nim tracić ją myślę”

Józef Chłopicki (1771–1854) polski generał

po jednej z defilad na Placu Saskim przed wielkim księciem Konstantym

O myślach , O myśleniu

„Ludność Warszawy nazywa niemieckie miotacze min ruchomymi „szafami”, ponieważ wydają odgłos podobny do tego, jaki słychać przy przesuwaniu ciężkich mebli, po którym w ciągu kilku sekund następuje seria straszliwych wybuchów. W wieżowiec Prudentialu przy placu Napoleona, najwyższy budynek Warszawy, trzykrotnie uderzyły miny i raz trafiła w niego bomba. Jest całkowicie spalony. Chodniki warszawskich ulic zmieniły się w cmentarze. W wielu miejscach nie można nimi przejść, nie natykając się na świeże mogiły.”

John Ward (1921–1995) Oficer brytyjskich sił powietrznych RAF, w czasie II wojny światowej działający w polskim podziemiu

depesza sierżanta RAF Johna Warda do rządu brytyjskiego, Warszawa, 19 sierpnia 1944.
Źródło: Norman Davies Powstanie ’44, Wydawnictwo Znak, Kraków 2008, s. 410.

„Polscy studenci w klubie pili-swawolili, Dieter nic z tego wcale nie rozumiał, jak zrobili taki videoklip, jakiego tricku użyli, do jakiego właściwie songu, kręcił głową i wzruszał ramionami, aż w końcu ktoś mu wytłumaczył: the wallis break down, Du Dummkopf. Jesteś Dederonem, człowieku? Bracie, od dzisiaj jesteś wolny. I protekcjonalnie wziął Dietera w ramiona.
Julita spędziła ten dzień na placu zabaw w Wanne Eickel i niewiele ją to wszystko obchodziło. Siniaki ukrywała pod dużą warstwą makijażu. Do mamy bała się pisać.”

Brigitta Helbig-Mischewski książka Enerdowce i inne ludzie

Enerdowce i inne ludzie, czyli jak nie zostałem bohaterem

O piciu

„Fidel jest dziś tylko cieniem dawnego wodza, który w czasie, gdy milion gardeł skandowało jego imię na placu, ułaskawiał jednych ludzi, nakazywał stracić innych i przyjmował ustawy, w których sprawie z nikim się nie konsultował.”

Fidel Castro (1926–2016) przywódca kubański

Autorka: Yoani Sánchez
Źródło: Alessandro Scotti, Blogerka z Hawany, „Courrier International”, tłum. „Forum”, 23 sierpnia 2010.

O ludziach , O czasie

„Turcja to jest bardzo ciekawa historia. Bo to jest tak: jest rewolucja Atatürka, powstaje społeczeństwo krwią wyhodowane. Komunizm absolutny w sumie jeśli chodzi o działanie państwa, gigantyczne ofiary, absolutnie represyjny reżim, wojsko jako ostoja stabilności. No i mamy od 20 lat toczący się proces, który polega na tym, że Anatolia wygrywa, bo Turcja taką jaką my lubimy, jaką chcemy się z nią konfrontować, jaka jest dla nas zrozumiała, to jest Stambuł i okolice. A prawdziwa Turcja to jest Anatolia. (…) I to co obserwujemy teraz w Turcji, z tą walka o ten plac i tak dalej, i tak dalej, to jest być może ostatnie tchnienie takiej Turcji, którą… takiej atatürkowskiej, otwartej, chcącej, mającej aspiracje europejskie. Moim zdaniem ta walka jest przegrana, bo po drugiej stronie jest o wiele większa masa ludzi. (…) A w finale jest kalifat.”

Bartłomiej Sienkiewicz (1961) polski historyk, publicysta i polityk

Źródło: nagranie rozmowy Sienkiewicza z Belką 1:52:48 – YouTube 19 czerwca 2014 https://www.youtube.com/watch?v=aAfmXciiQTw

O ludziach , O historii , O walce

„Możemy ujawniać najbardziej skryte pragnienia, plany, koncepty dotyczące literatury, wskazując na podstawowy w naszym przypadku fakt, że czytając kogoś, jednocześnie piszemy siebie. Od początku tak naprawdę interesowało mnie tylko to: czy dasz mi coś, czego jeszcze nie mam, i jak mnie to wzbogaci, rozszerzy, w efekcie rzutując na to, co sam piszę? Jak we wszystkim, tak i tu chodzi o budowanie świata ze zbieranych kawałków. Każdej książce jakiś kawałek owej budowli zawdzięczam. Recenzja, szkic, felieton tworzą dokumentację tego procesu, są zapiskami z placu nieustającej budowy. Wznoszenie (się) musi mieć solidne podstawy fundowane na wspomnianym wcześniej recenzenckim rzemiośle; metafory „czeladnika” i „mistrza” wydają się tu być zupełnie na miejscu. Najpierw my służymy literaturze po to, by wreszcie ona zaczęła służyć nam.”

Karol Maliszewski (1960) polski poeta, prozaik, krytyk literacki

Źródło: Literatura, rozkwit osobny http://szafa.kwartalnik.eu/45/htm/esej/maliszewski.html, sZAFa, kwartalnik literacko-artystyczny, nr 45, grudzień 2012.

O literaturze , O czytaniu

„Gdyby Hitler i Rydz-Śmigły przyjęli na Placu Czerwonym defiladę sojuszniczych wojsk faszystowsko-sanacyjnych, nie byłoby zapewne Holokaustu.”

Paweł Wieczorkiewicz (1948–2009) historyk polski

Źródło: Janusz Choiński, Europa 1933–1939. Zaczarowane koło zaprzeczeń, s. 507.

„Na placu zabaw bawiły się trzyletnie, więc już dojrzałe nad wiek, dzieci. W piaskownicy chłopcy budowali zamki dla zbuntowanych żołnierzy, którzy co chwilę umierali na wojnie, by odrodzić się znowu, bo czas jest długi do zapełniania zabawą. W krzakach bawiły się dziewczynki, chowały się i zazdrośnie podglądały chłopców, marząc jednocześnie o wspólnej zabawie. „Nienawidzimy naszych matek!!!” ryczeli chłopcy, przelewając krew. „Nienawidzimy naszych ojców…” szeptały dziewczynki, maskując to jednocześnie śpiewem: „la, la, la…”. „Nienawidzimy naszych nieistniejących ojców!” wołali też osieroceni chłopcy, a zbratane dziewczynki mamrotały „matki to złodziejki… Pachną kwiateczki…”. Chłopcy oczywiście doskonale znali od początku grę dziewczynek. Wywołali je więc i zrobili zebranie na środku placu. Naprzeciw siebie stanęły dwie grupy przyszłości. „Mamy wspólny cel! Musimy zabić naszych rodziców!” – mówili chłopcy. Dziewczynki kiwały głowami, że tak, mówiąc jednocześnie „Ach, nie! To brutalne!”. „Zabijemy ich, a potem wydłubiemy mózg i zajrzymy do środka” – powiedzieli chłopcy. „Ach, wy brutale, wybryki natury: czyż nie wiecie, że człowiek rodzi się po to, by rodzić? Musimy ich zabić, ojej, po to, by same urodzić dzieci, a wy musicie zostać kobietami!” – mówiły dziewczynki, w wężu zjadającym własny ogon widząc tylko pierścionek. I ten młody świat nowego porządku, wszechdobra i porozumienia ruszył na ostateczną, a z góry przesądzoną, konfrontację ze światem zła. Gdy wszyscy rodzice już zginęli, drogie dzieci osiwiały ze zmęczenia. Chłopcy ocipieli, dziewczynki zaś wydaliły setki dzieci. I koło szczęścia powoli przechylało się wraz z nimi.”

Piotr Sobolczyk (1980)

Źródło: Opowieści obrzydliwe

O kobietach , O wojnie , O dzieciach , O świecie

„Nie rozwodzę się, nie zdradzam męża, nie spodziewam się dziecka, więc jestem dla mediów nieinteresująca. Czasem jest mi z tego powodu przykro i zazdroszczę jakiejś koleżance okładki. Ale co mogę zrobić, żeby zwrócić na siebie uwagę? Zdjąć majtki na środku Placu Konstytucji?”

Ewa Gawryluk (1967) polska aktorka

Źródło: „Na Żywo”, 2004.

O dzieciach , O czasie , O zdjęciach

„Zawsze jest tak samo: najpierw precz z tyranią i korupcją, wiwat wszystkie stany, a potem nocne pukanie do drzwi, szczęk karabinu i smutne rocznice w kalendarzu. Każda rewolucja tworzy najpierw swoją prawomocność, historię, legendę. W Meksyku miała za sobą dziesięć lat walki, milion zabitych, heroiczną epopeję. Lud wierzył w Rewolucję. Ale pewnego październikowego dnia na placu Tlatelolco Rewolucja otworzyła ogień do ludu. Był rok 1968.”

Artur Domosławski (1967) dziennikarz polski

Gorączka latynoamerykańska
Źródło: s. 17.

O ludziach , O historii , O walce

„Pozostała Ukraina. Bliska zagranica. Zamieszkuje ją nieco ponad 8 milionów Rosjan. Bałagan. Korupcja. Państwo, o którym decyduje się na głównym placu stolicy, w Moskwie i w Brukseli.”

Jacek Matecki (1963)

Źródło: Rosyjska wojna o białego człowieka. Putin wie, że można kupić wszystko, z wyjątkiem obywatela, wpolityce.pl, 19 września 2014 http://wpolityce.pl/swiat/215897-rosyjska-wojna-o-bialego-czlowieka-putin-wie-ze-mozna-kupic-wszystko-z-wyjatkiem-obywatela

O wojnie

„Nie przygotowuje żadnych historii. To one kształtują mnie. Plac budowy, zamierzenia, ludzie – to są źródła wielu opowieści. Ja tylko muszę ich słuchać. Nie mogę ich wymyślać. Niewiele by wtedy znaczyły.”

Daniel Libeskind (1946) amerykański architekt

Źródło: rozmowa Vladimira Belogolovsky’ego, „Archnewsnow”, tłum. „Forum”, 10 października 2011.

O ludziach , O historii

„W Madrycie doszło do aktów tolerancji. Ofiarami byli młodzi pielgrzymi. Oto nasza przyszłość w soczewce. Nadzieją prawa mniejszości. Cywilizacja życia zderzyła się z kulturą śmierci. W Madrycie. Z jednej strony półtora miliona pielgrzymów, z drugiej setki protestujących. Przyszli przeszkadzać w modlitwie. Bili pielgrzymów. Po raz pierwszy od 26 lat uczestnicy Światowych Dni Młodzieży spotkali się z taką niegościnnością. Z fizyczną agresją. Incydenty te były jednak tylko marginesem. Młodzi poza uczestniczeniem w spotkaniach religijnych po prostu się bawili. Na ulicach, placach. I wtedy widać było po nich, czym jest Radość. Ta Radość, którą Elżbieta zobaczyła na twarzy młodziutkiej Miriam. Radość, którą daje spotkanie, spotykanie się z Bogiem. A naprzeciwko Radosnych garstka wesołkowatych. I agresywnych. Gdy zbierają się w podobnej ilości na Paradzie „Miłości”, widać najlepiej różnicę. Wulgarność, obsceniczność i głęboko skrywany smutek. To tak naprawdę jest bardzo proste. Życie i śmierć. Każdy musi wybierać.”

Robert Tekieli (1961) polski dziennikarz i publicysta

Źródło: Nie da się zagadać strachu, „Gazeta Polska”, 26 sierpnia 2011

O życiu , O śmierci , O Bogu , O młodzieży

„Obejrzyj. Nie patrz na dzieci. Jasne, są straszne i będziesz się zastanawiał, co to za mutanty. Popatrz na rodziców. Właściwie na mamę, bo taty prawie nie ma w tych programach. Widzisz zabieganą, zaniedbaną kobietę, która już nie wytrzymuje? Chodzi w porozciąganym podkoszulku, ma trzydzieści kilogramów nadwagi. Jedne wrzeszczą na dzieci i narzekają, że nie mogą. Inne już się poddały. Dzieci na nie plują i je kopią, a one ocierają ślinę i proszą: „Bądź grzeczny”. (…) Niania cierpliwie obserwuje rozwój sytuacji. Potem udziela rad. Proponuje, żeby to ojciec położył dzieci spać i poczytał im przed snem. Albo organizuje dla całej rodziny atrakcję: wizytę dla całej rodziny na placu zabaw, w cyrku albo na torze przeszkód. No proszę, nawet działa. Dzieci się bawią i nie wrzeszczą, rodzice się bawią i nie są naburmuszeni. Tyle że za kilka dni niania wyjedzie. I choć jej rady na chwilę pomogły, rodzina się nie naprawi. Rodzina, w której mama jest wiecznie zmęczona i nie znajduje chwili dla siebie, ojciec czuje się przytłoczony narzekaniami, pracą i życiem i ucieka z domu, kiedy może. Dawno już przestali się kochać.”

Leszek Talko (1965)

o Superniani
Pomocy, jestem tatą!… czyli jak być dobrym ojcem i nie osiwieć zbyt szybko (2008)

O kobietach , O dzieciach , O rodzinie , O domu

„Pewnego ponurego dnia na placu Dzierżyńskiego dotarło do mnie, że moi przyjaciele, kumple, wszyscy rozjechali się po świecie. I zdałem sobie sprawę, że te wyjazdy zaczęły się w 68. To nie miał być film o polityce. Chciałem zrobić film o przyjaźni. A przy okazji powiedzieć, że to było świństwo co się stało.”

Radosław Piwowarski (1948) polski reżyser, scenarzysta i aktor filmowy

o filmie Marcowe migdały.
Źródło: Wywiad http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=60742

O przyjaźni

„Są rzeczy ważniejsze od wymiaru sprawiedliwości i od polityki. To sprawy święte, w obliczu których człowiek jest człowiekiem, a nie politykiem czy prawnikiem. W latach 50. w Smorgoni, gdzie mieszkałem w dzieciństwie, zburzono cerkiew. Wraz z matką modliliśmy się pod jabłonią. Matka umarła. W Smorgoni wybudowano nową cerkiew. Ale gdy tam przyjeżdżam modlę się pod jabłonią. (…) Plac jest kościołem, w którym modlimy się za Białoruś.”

Uładzimir Niaklajeu (1946) poeta, prozaik, polityk

Źródło: Sądzą nas za plac, „Gazeta Wyborcza”, 21–22 maja 2011

O sprawiedliwości , O matce , O dzieciństwie

„Ostygły to świat
świat z miernictwa geometrii
domy zamordowane przez czystość
pomniki które trwają poza wymiarami placu
ludzie którzy się nie spotykają
nie ma w nich serc ani mózgu
jest tylko harmonia kolorów rytmika linii
i formy wygładzone bardzo.”

Lajos Kassák (1887–1967) węgierski pisarz, malarz i architekt

Źródło: Giorgio Chirico, „Życie Literackie” nr 46, 17 listopada 1957, s. 5 http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=14889, tłum. Marian Jachimowicz

O życiu , O ludziach , O świecie , Serce

„Wzdłuż ulicy Złotej stał szpaler złożony z ludności cywilnej. Stoją po obu stronach prawie tłumnie. Stoją i żegnają polskich żołnierzy, którzy przecież oddali wszystko dla Polski. I oni – ludność cywilna – to wiedziała. Żegnali nas pełni modlitwy, wzruszających okrzyków, podziękowań za naszą postawę. Oni płakali, a myśmy szli najpiękniejszą defiladą, jaka mogła się żołnierzowi zdarzyć. Szliśmy wyprostowani, zdyscyplinowani i pełni wzruszenia. I tak ludność Warszawy odprowadziła nas prawie do miejsca, gdzie składaliśmy broń, w domu akademickim przy Placu Narutowicza. Wchodziliśmy na podwórze poszczególnymi oddziałami i każdy osobno występował z szeregu i rzucał na stos to nasze żelastwo, które przez dwa miesiące pozwoliło nam żyć w wolnej Warszawie. To była wielka, niezapomniana gorycz.”

Hanna Szczepanowska (1929–2017)

o powstaniu warszawskim.
Źródło: Hanna Szczepanowska „Heban” Archiwum Historii Mówionej http://www.1944.pl/archiwum-historii-mowionej/hanna-szczepanowska,607.html 1944.pl

O domu , O historii , O płaczu

„Śląski pejzaż, jego estetyczna forma – to wiem na pewno – był i jest dla mnie silną inspiracją. Atmosferę śląskich miast, klimat tutejszych ulic, zaułków i placów można wyłowić zwłaszcza w moich najbardziej drastycznych sztukach, w Helmuciku czy Entartete Kunst. Wiem, to jest pejzaż – obiektywnie biorąc – ponury i okrutny. Niedawno jechałem pociągiem do Opola i zastanawiałem się, dlaczego te widziane z okien wagonu obrazy umierającego świata są tak fascynujące. Dlaczego one mnie tak podniecają? Czy to czasem nie jest histeria artysty, którego percepcja jest, bo musi być, inna, dziwna? Przecież źródło tej fascynacji powinno się umieć nazwać. A jednak nie potrafię go precyzyjnie określić.”

Ingmar Villqist (1960)

Źródło: Krzysztof Karwat, „Tygodnik Powszechny” 29/04 http://www.teatry.art.pl/!Rozmowy/ziemiap.htm

O czasie , Obraz

„Wierzycie w Boga, ale gdyby On sam przyjął ludzką postać, stanął przed wami na placu w środku miasta i zaczął czynić cuda, zatłuklibyście Go, zanim zdążyłby westchnąć. Za kłamstwa, za oszustwo, za szarlataństwo i ze zwykłego, prymitywnego strachu przed tym, co nie mieści się w szufladach oznaczonych napisami „święty spokój”, „komfort”, „wygoda” i „codzienność.””

Jakub Małecki (1982)

W odbiciu (2011)

O Bogu , O kłamstwie , O strachu , O oszustwie

„Powszechnie mówi się, że: czas to pieniądz. A ja wam powiem: czas to miłość! Bo my wszyscy, jak tu stoimy, jesteśmy owocem Ojcowej miłości. Nie byłoby nas na świecie, ani na tym placu, gdyby Bóg Ojciec każdego z nas nie umiłował pierwszy! On cię umiłował wcześniej, zanim jeszcze twoja matka ujrzała cię na swoich ramionach, zanim przytuliła cię do piersi. Wiedz, że nie jej miłość do ciebie była pierwsza, ale miłość Ojca niebieskiego, który wszczepił swoją miłość w serce twej matki, a ona ci ją tylko przekazała. Dlatego jesteśmy wszyscy owocem miłości Ojcowej, Bożej. A na umocnienie tej prawdy posłał Bóg Syna swego, wołającego: Ojcze! Jako znak, że Ojciec miłuje. „Tak Bóg umiłował świat, że Syna swego Jednorodzonego dał, aby wszelki, który wierzy weń, nie zginął, ale miał wieczne życie” (J 3,16). Oto jest cała misja Chrystusa na ten świat przychodzącego. Potwierdzenie, że jesteśmy dziećmi miłości Ojcowej, i że Bóg nie przestaje nas miłować. Całe nasze życie tyle jest warte, ile jest w nim miłości.”

Stefan Wyszyński (1901–1981) polski duchowny katolicki, prymas

wypowiedziane na Jasnej Górze, 15 sierpnia 1979.

O miłości , O życiu , O pieniądzach , O Bogu

„Szmidt nie zawiódł pokładanych w nim nadziei i w przeciwieństwie do wielu sław sportowych, które legły na rzymskim placu boju, potrafił w decydującym momencie skoncentrować swój wysiłek i wolę i osiągnąć rezultat zapewniający mu pierwsze miejsce w swej specjalności.”

Józef Szmidt (1935) polski lekkoatleta, dwukrotny mistrz olimpijski

O Józefie Szmidcie
Źródło: „Sport”, 1960

O wysiłku , O sporcie

„Pumpkinsi uwielbiają rock’n’roll, kochamy go. Ale również myślimy, że jest to podnoszący ego plac zabaw dla dzieci. Możesz mieć swoje ciasto jak i zjeść je.”

Billy Corgan (1967)

The Pumpkins love rock-and-roll, we absolutely love it, but we also think it’s a flatulent, ego-serving kiddie playground. You can have your cake and eat it too. (ang.)
Źródło: Out on a Limb, „Details Magazine”, październik 1996

O dzieciach , O myślach , O myśleniu , Kochać się

„Widzieliśmy (…) na własne oczy, jak domy modlitwy doszczętnie burzono aż do fundamentów, jak boże i święte pisma na placach publicznych rzucano na pastwę płomieni.”

Euzebiusz z Cezarei (265–339) biskup Cezarei, historyk, pisarz wczesnochrześcijański,

Źródło: Historia kościelna VII, 21, tłum. A. Lisiecki

O Bogu , O historii

„Gdy Ojciec Święty odchodził do Domu Ojca miliony Polaków gromadziło się w kościołach, na placach, modląc się i zapalając znicze. Ojciec Święty sprawił, że potrafiliśmy się zjednoczyć i odkryć to, że w każdym z nas jest jakaś cząstka dobra. Pojawiły się deklaracje, że ludzie wstrząśnięci tą śmiercią na pewno staną się lepsi. Lecz z czasem nasz entuzjazm był coraz słabszy, czasu jakby było mniej. Mijają dwa lata od śmierci Jana Pawła II; warto zadać sobie dzisiaj pytanie co stało się z naszymi deklaracjami, postanowieniami, uniesieniami i prośbami.”

Roman Marcinkowski (1942) polski duchowny katolicki, biskup

Źródło: homilia w katedrze płockiej na mszy w drugą rocznicę śmierci Jana Pawła II, 2 kwietnia 2007

O śmierci , O ludziach , O domu , O czasie

„Gdy gromka sława przez ulice jedzie,
Natychmiast zapał wita ją niezmierny.
Ale gdy po niej przyjdzie myśl głęboka,
Na pewno znajdzie puste wokół place.”

Julius Zeyer (1841–1901)

O myślach , O myśleniu

„Halo, halo, witam państwa bardzo serdecznie, dzień dobry, a właściwie dobranoc, bo różnica czasu między moim a waszymi zegarkami wskazuje mi na to, że mam chyba pełne prawo tak powiedzieć. Wszystkie zegary na stadionie w Caracas, wielkim, nowoczesnym mieście, po placach i ulicach, których jeżdżą również polskie jaskółki postepu technicznego. Widziałem tam dzisiaj Żuka, a właściwie, dosłownie, cały autobus, przystrojony flagami naszych pobratymców zza demokratycznej Łaby, wszyscy bardzo podnieceni, ale w ramach całkowicie dozwolonej przepisami, z flagami i piosenkami o bardzo południowym temperamencie. A popołudniu zresztą równeiż jakieś szalenie wzruszające spotkanie, z szefem miejscowej policji, którego żona jest góralem spod Nowego Sącza. No, i ci wszyscy kibice, którzy pragnęliby jak najlepszej gry naszych reprezentantów w koszulkach na piersiach. Jak państwo słyszeli, gra się jeszcze nie rozpoczęła, trwa dopiero 26 minut, wpadła nam nawet bramka, z przypadkowego podania, którego nie bardzo widziałem, nie zostaliśmy bowiem wpuszczeni na zieloną murawę boiska i musimy relacjonować, dosłownie, że tak powiem, siedząc w kabinanch. Proszę państwa, 46 dziennikarzy z 79 krajów świata relacjonuje to pelne napięcia i ważne spotkanie. Ale może i nie pora teraz snuć te reminiscencje na przyszłość, bo o to tam widzę jak w gęstym mroku jasno rozjarzonego tunelu ukazują się sylwetki reprezentantów w swych żelaznych składach, no o, żelaznych, moze tam trochę i rdza, hehehehe, nażarła stalowe szeregi. Mam chyba pełne prawo tak powiedzieć, jako, że kapitanem zespołu jest znany szwedzki internacjonał, holenderski Jan Kora, nasz Jan, Jaś Korak, świetnie mówiący po polsku, bo zarówno on sami, jak jego rodzice pochodzą z Bośni i Hercegowiny.”

Stanisław Tym (1937) polski aktor, satyryk, felietonista

Cytaty ze skeczy, Sprawozdawca sportowy

O grach , O rodzicach , O czasie , O przyszłości

„szereg odremontowanych kamienic które cierpią na graffiti
bujne platany gęsto auta i knajpki synagoga z policjantem
podejrzliwym jak „Gazeta Wyborcza” Co by robiła teraz Kollwitz
zaangażowana artystka czy byłaby jak Becher w NRD
ideologiem i VIP-em czy to ona siedzi jak ruska baba
pośrodku placu bawiących się dzieci w piasku i turystów”

Kazimierz Brakoniecki (1952) polski poeta, eseista i krytyk literacki

Źródło: Szkice (wschodnio)berlińskie (2001)

O dzieciach , O cierpieniu

„Obóz, jak się zorientowałem. Obejmował teren około półtora kilometra kwadratowego płaskiego terenu. Otoczony był solidnym ogrodzeniem z drutu kolczastego, rozpiętego kilkoma rzędami pomiędzy drewnianymi słupami. Ogrodzenie miało ponad dwa i pół metra wysokości. Po zewnętrznej stronie przechadzały się patrole w odstępach około pięćdziesięciometrowych. Po stronie wewnętrznej strażnicy z bronią stali co jakieś piętnaście metrów. Za drutami stało kilkanaście baraków. Przestrzeń pomiędzy nimi wypełniał gęsty, falujący tłum. Więźniowie tłoczyli się, przekrzykiwali. Z kolei strażnicy starali się utrzymywać ich we względnym porządku…
… Po lewej stronie od bramy, o jakieś sto metrów za ogrodzeniem, był tor kolejowy, a właściwie rodzaj rampy. Prowadził od niej do ogrodzenia chodnik zbity z desek. Na torowisku stał pociąg złożony z około trzydziestu wagonów towarowych. Były brudne i zakurzone…
… Mijaliśmy akurat jakiegoś starca. Siedział na ziemi nagi i rytmicznie kiwał się do przodu i tyłu. Jego oczy błyszczały i nieustannie mrugał powiekami. Nikt nie zwracał na niego uwagi. Obok leżało dziecko w łachmanach. Miało drgawki. Z przerażeniem spoglądało dookoła.
Tłum pulsował jakimś obłędnym rytmem. Wrzeszczeli, machali rękami, kłócili się i przeklinali. Zapewne wiedzieli, że niedługo odjadą w nieznane, a strach, głód i pragnienie potęgowały poczucie niepewności i zwierzęcego zagrożenia. Ludzie ci zostali wcześniej ograbieni z całego skromnego dobytku, jaki im pozwolono zabrać w tę podróż. Było to pięć kilogramów bagażu. Były to zwykle jakieś najpotrzebniejsze w drodze przedmioty. Poduszka, jakieś okrycie, trochę jedzenia, butelka z wodą. Czasem kosztowności czy pieniądze. Docierała tu przeważnie ludność gett, która nie miała już nic…
Pobyt w obozie nie trwał długo. Zazwyczaj nie dłużej niż cztery dni. Potem pakowano ich w wagony na śmierć. Przez czas pobytu w obozie prawie nie otrzymywali jedzenia. Zdani byli na własne zapasy.
Baraki obozowe mogły pomieścić mniej więcej połowę więźniów. Drugie tyle pozostawało na dworze. Powietrze wypełniał odór ludzkich odchodów, potu, brudu i zgnilizny…
… Oficer SS, odpowiadający zapewne za załadunek, stanął przed tłumem Żydów. Nogi rozstawił szeroko.
– Ruhe! Ruhe! Spokój! – wrzasnął. – Wszyscy Żydzi mają wejść do wagonów. Pojedziecie tam, gdzie jest dla was praca. Ma być porządek. Nie wolno się pchać ani opóźniać załadunku. Kto będzie wywoływał panikę albo stawiał opór, zostanie zastrzelony.
Przerwał i wbił wzrok w masę ludzką przed sobą. Spokojnie zaczął otwierać kaburę pistoletu. Wyjął broń. Pierwsze szeregi Żydów zaczęły się cofać. Niemiec zaśmiał się i oddał trzy strzały w tłum. W grobowej ciszy rozległ się przeszywający krzyk. Spokojnie schował pistolet.
– A teraz do wagonów! Raus! – wrzasnął.
Tłum zamarł. Z tyłu rozległy się strzały. Ludzie ławą ruszyli do przodu, krzycząc przeraźliwie. Zbliżali się do drewnianego pomostu. Ludzki strumień był jednak zbyt szeroki, aby się w nim pomieścić. Esesmani otworzyli ogień. Pędzący zaczęli padać. Rozległ się głuchy tupot nóg po deskach rampy. Teraz zaczęli strzelać strażnicy stojący przy wagonach. Tłum przyhamował.
– Ordnung! Ordnung! – wrzeszczał esesman.
Pierwsi Żydzi wpadli do wagonu. Niemcy przy drzwiach odliczali ich. Po liczbie „sto czterdzieści” esesman zawył „Halt!” i dwukrotnie strzelił. Przystanęli. Pociąg powoli szarpnął i nowy wagon wtoczył się na wysokość pomostu. Zaczęli go wypełniać nowi więźniowie.
Wedle wojskowych regulaminów wagon towarowy przeznaczony był na osiem koni lub czterdziestu żołnierzy w transporcie. Upychając ludzi na siłę i bez jakiegokolwiek bagażu, można było pomieścić w wagonie sto osób. Niemcy wydali rozkaz pakowania po stu trzydziestu, ale jeszcze dopychali dodatkową dziesiątkę. Gdy drzwi nie dały się zamknąć, tłukli na oślep kolbami, strzelali do środka wagonu, wrzeszczeli na nieszczęsnych Żydów. Ci, aby zrobić miejsce dla nowych, wspinali się na ramiona i głowy już znajdujących się wewnątrz. Z głębi wagonu dochodził jakiś potępieńczy ryk i wycie.
Gdy upchnięto już sto czterdzieści osób, strażnicy przystąpili do zamykania drzwi. Były ciężkie, wykonane z drewna obitego żelazem. Miażdżyły wystające na zewnątrz kończyny wśród wrzasków bólu. Po zasunięciu drzwi zabezpieczano je żelazną sztabą i ryglowano.
Przed załadunkiem na podłogę wagonów sypano warstwę niegaszonego wapna. Oficjalnie był to zabieg higieniczny. Chodziło o nie rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych. W praktyce wapno gwałtownie absorbowało wilgoć z powietrza. Spadała zawartość tlenu i ludzie zaczynali się dusić. Równocześnie wapno w kontakcie z ludzkimi odchodami wydzielało trujące substancje, między innymi chlor. Ten zaś dusił stłoczonych więźniów. Niemcy osiągali podwójny cel. Choroby zakaźne istotnie się nie rozprzestrzeniały, a wagon można było łatwiej po transporcie wymyć. Po drugie, transportu tego nie przeżywało wielu „podróżnych”. A o to przecież chodziło.
Czasami od polskich kolejarzy docierały informacje, że takie wagony z Żydami stały na bocznicach po kilka dni. Po otwarciu znajdowano w nich same trupy…
… Na obozowym placu pozostali zabici i konający. Strażnicy przechadzali się wolnym krokiem i dobijali ich strzałami w głowę. Wkrótce zapanowała cisza…”

Jan Karski (1914–2000) prawnik, dyplomata, wykładowca akademicki, polski kurier czasów II wojny światowej

Karski dostał się w przebraniu strażnika do obozu tranzytowego dla Żydów w Izbicy, który był „ostatnim etapem” przez obozem zagłady w Bełżcu.
Tajne państwo: opowieść o polskim Podziemiu

Koń , O miłości , O śmierci , O pieniądzach

„Myślę, że czas się rozprowadza po świecie cienko jak masło, po drogach i domach i placach zabaw i sklepach, tak że na każdym miejscu jest tylko troszkę rozsmarowanego czasu, a potem każdy musi pędzić do następnej porcji.”

Emma Donoghue Pokój

Pokój

O domu , O myślach , O czasie , O myśleniu

„Dla Samuela Willenberga przepustką do życia okazała się skala mordów: ktoś musiał usunąć ciała z krematoriów, zakopać je lub spalić, posegregować pozostałe po nich rzeczy: ubrania, pieniądze, kosztowności. Prace te wykonywało 1500 więźniów, w dwóch grupach, nie mających ze sobą kontaktu. W jednej z nich, większej, znalazł się Willenberg. „Jednego z moich pierwszych dni w Treblince – opowiada – wśród stosów ubrań po zamordowanych znalazłem karakułową czapkę. Włożyłem ją, bo było zimno. Z powodu tej czapki nazwano mnie «Kacap». To był dziwny zbieg okoliczności: moja matka była Rosjanką i czasem kacapem przezywali mnie koledzy z podwórka w Częstochowie, gdzie spędziłem dzieciństwo. Tak mówią do mnie dziś ciągle ci, z którymi byłem w Treblince”.
Na jego oczach umierały tysiące ludzi.
Pewnego dnia na placu, gdzie segregował rzeczy zagazowanych, wpadły mu w ręce ubrania jego dwóch sióstr: Tamary i Ity. Zginęły tego dnia, w jednej z 13 komór gazowych.”

Samuel Willenberg (1923–2016)

O pieniądzach , O ludziach , O matce , O czasie

„Znane skądinąd hasło „zło dobrem zwyciężaj” znakomicie pasuje do atmosfery, jaka panuje na demonstracjach nowych ruchów społecznych. Trudno przeciwstawiać się egoizmowi, konkurencji, wyzyskowi, nienawiści i podejrzliwości, jeśli sami się do nich odwołujemy, generując w ten sposób przemoc. Siła nowych ruchów protestu polega na jednoczesnym występowaniu przeciw światu, jaki znamy, i kreowaniu wspólnoty społecznej opartej na zgoła odmiennych wartościach. Ktokolwiek znalazł się w sercu okupowanego przez Oburzonych placu, ten wie doskonale, że inny świat jest możliwy.”

Igor Stokfiszewski (1979) polski krytyk literacki

Źródło: Oburzeni na ACTA, krytykapolityczna.pl, 31 stycznia 2012 http://www.krytykapolityczna.pl/Opinie/StokfiszewskiOburzeninaACTA/menuid-1.html

O świecie , O sile , O złu , O egoiźmie

„Poprosiłem: Pamiętam ten uroczysty Dzień Chwały Wojskowej 8 września 1992 roku, kiedy wojskowi, członkowie Białoruskiego Związku Wojskowych i grupa deputowanych Rady Najwyższej na placu Niepodległości w Mińsku przyjmowali przysięgę na wierność narodowi Białorusi. Wtedy Halina stała na podium obok Wasila Bykaua, Michasia Tkaczoua, Mikoły Statkiewicza, i po tym jak wszyscy razem przeczytaliśmy tekst przysięgi, była bardzo wzruszona, podbiegła do nas i każdego z nas objęła, pocałowała. Człowiekowi, który wyrósł w rodzinie wojskowego, było zrozumiałe, co znaczy przysięga na wierność narodowi Białorusi.”

Leanid Dziejka (1950) białoruski parlamentarzysta

Памятаю той урачысты Дзень Вайсковай славы 8 верасьня 1992 году, калі вайскоўцы, сябры БЗВ і група дэпутатаў Вярхоўнага Савету на плошчы Незалежнасьці ў Менску прымалі прысягу на вернасьць народу Беларусі. Тады Галіна стаяла на подыюме побач з Васілём Быкавым, Міхасём Ткачовым, Міколам Статкевічам, і пасьля таго як мы ўсе разам прачыталі тэкст прысягі, яна была вельмі ўзрушаная, падбегла да нас і кожнага з нас абняла, пацалавала. Чалавеку, які вырас у сям’і вайскоўца, было зразумела, што значыць прысяга на вернасьць народу Беларусі. (biał.)
po śmierci Haliny Siamdzianawej
Źródło: Radio Swaboda http://www.svaboda.org/content/transcript/24333325.html, 19 września 2011

O rodzinie , O wierności

„Życie to jazda autobusem na plac egzekucyjny: przez całą drogę kłócimy się i walczymy o miejsca, i zanim się zorientujemy, dojeżdżamy.”

Eric Hoffer (1898–1983)

O życiu

„Tylko Żydowska Organizacja Bojowa jest znana w całym świecie. Poświęcono jej ogromną literaturę, realizowano o niej filmy. Jej bohaterowie mają w Warszawie ulice i place swego imienia. A walka Żydowskiego Związku Wojskowego niemal do dzisiaj jest przemilczana. Niektórzy bojowcy ŻOB którzy przeżyli wojnę, kwestionują jego istnienie a nawet potrafią nazywać ich faszystami. Ale my pamiętamy, że stalinowcy nazywali tak również Akowców.”

Bohdan Poręba (1934–2014) reżyser polski

Źródło: Wystąpienie pod Pomnikiem Bohaterów Getta Warszawskiego, 19 kwietnia 2008 http://kulturalny.blox.pl/2008/04/Bogdan-Poreba-Zydowski-Zwiazek-Wojskowy-byl-od.html

O literaturze , O walce

„Choć Gerhard od ponad pół roku mieszkał w tym mieście, każdy taki spacer stanowił dla niego misterium. Prawie nie miał wrażenia, że porusza się po ulicach i placach; wydawało mu się raczej, że ktoś prowadzi go przez amfilady i korytarze wielkiego nieznanego domu albo że błąka się w wąwozach wydrążonych w skałach.”

Ernst Jünger (1895–1998) pisarz niemiecki

Niebezpieczne spotkanie
Źródło: s. 8

O domu , O wrażeniach

„Chcieliśmy wziąć po cztery utwory z każdego okresu poprzedzającego Cryptic Writings… Cofnęliśmy się do czasów Rust in Peace i wzięliśmy cztery bardzo ciężkie kawałki – nagraliśmy FFF, Vortex, She Wolf i The Disintegrators – potem przeszliśmy do okresu Youthanasia, który jest stosunkowo niedawny, i nagraliśmy cztery bardzo melodyjne piosenki – Trust, Use the Man, I’ll Get Even i Almost Honest – a potem powróciliśmy do Countdown to Extinction, który był zdecydowanie punktem zwrotnym, kiedy zrezygnowaliśmy z bycia jeszcze jednym speed/thrash metalowym/heavymetalowym/hard rockowym zespołem, by spróbować coś osiągnąć zaangażowanymi tekstami – stąd masz kawałki jak Mastermind, Sin, A Secret Place i Have Cool, Will Travel.”

Dave Mustaine (1961) gitarzysta amerykański (Metallica, Megadeth)

„A ja… kiedy noc zapada…
by wszystko wyrównać i zatrzeć,
dopadam do okna w ciemności
i patrzę… żarłocznie patrzę…
i kradnę zgaszoną Warszawę,
szumy i gwizdy dalekie,
zarysy domów i ulic,
kikuty wieżyc kalekie…
Kradnę sylwetkę Ratusza,
u stóp mam plac Teatralny,
pozwala księżyc Wachmeister
na szmugiel sentymentalny…
Wbijają się oczy żarłocznie,
jak ostrza w pierś nocy utkwione,
w warszawski wieczór milczący,
w miasto me zaciemnione…
A kiedy mam dość zapasu
na jutro, a może i więcej…
żegnam milczące miasto,
magicznie podnoszę ręce…
zamykam oczy i szepce:
– Warszawo… odezwij się… czekam.”

Władysław Szlengel (1912–1943) polski poeta, autor tekstów kabaretowych i piosenek, dziennikarz, aktor estradowy

Źródło: Okno na tamtą stroną

O czekaniu , O nocy

„Doświadczyłem teatru prowincjonalnego, więc mam dużo pokory do tego zawodu. Nigdy jednak nie bałem się pracy i nie narzekałem. Jak było gorzej w zawodzie, to wspólnie z kolegą, też aktorem, zaczęliśmy sprzedawać toruńskie pierniki z samochodu na placu targowym we Wrocławiu. A były to czasy, w których takich rzeczy nie było w normalnym obrocie. Interes przynosił zyski, jednak później poprawiło się w zawodzie, więc zarzuciliśmy działalność biznesową.”

Cezary Żak (1961) polski aktor

Źródło: Artur Cichmiński, Wygrałem casting rozstrzygany poza granicami kraju. Rozmawiamy z Cezarym Żakiem, stopklatka.pl, 12 kwietnia 2007 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=37209

„Wstęp do Hollywood nie przyszedł za późno. Wciąż czułem radość podobną do tej, jaką czuje dzieciak wpuszczony na plac zabaw. Z tym że ja zabawek dostałem nieporównywalnie więcej i lepszej jakości. Broń, którą trzymałem w ręku, naprawdę strzelała. To było coś spektakularnego w moim życiu. Chłopiec we mnie był usatysfakcjonowany i zaspokojony.”

Alan Rickman (1946–2016) aktor brytyjski

o swojej roli w Szklanej pułapce.
Źródło: Artur Zaborski, Alan Rickman: To nie ja zdecyduję o tym, jak zostanę zapamiętany, gazeta.pl http://weekend.gazeta.pl/weekend/1,138262,19483727,alan-rickman-to-nie-ja-zdecyduje-o-tym-jak-zostane-zapamietany.html

Radość

„Pamiętam ten uroczysty Dzień Chwały Wojskowej 8 września 1992 roku, kiedy wojskowi, członkowie Białoruskiego Związku Wojskowych i grupa deputowanych Rady Najwyższej na placu Niepodległości w Mińsku przyjmowali przysięgę na wierność narodowi Białorusi. Wtedy Halina stała na podium obok Wasila Bykaua, Michasia Tkaczoua, Mikoły Statkiewicza, i po tym jak wszyscy razem przeczytaliśmy tekst przysięgi, była bardzo wzruszona, podbiegła do nas i każdego z nas objęła, pocałowała. Człowiekowi, który wyrósł w rodzinie wojskowego, było zrozumiałe, co znaczy przysięga na wierność narodowi Białorusi.”

Halina Siamdzianawa (1947–2011) białoruska polityk

O Halinie Siamdzianawej

O rodzinie , O wierności

„Fidel jest dziś tylko cieniem dawnego wodza, który w czasie, gdy milion gardeł skandowało jego imię na placu, ułaskawiał jednych ludzi, nakazywał stracić innych i przyjmował ustawy, w których sprawie z nikim się nie konsultował.”

Yoani Sánchez (1975)

Źródło: Alessandro Scotti, Blogerka z Hawany, „Courrier International”, tłum. „Forum”, 23 sierpnia 2010.

O ludziach , O czasie

„(…) bywają wysoce wydajne metaforycznie widoki na komisariaty, knajpy i place handlowe.”

Jerzy Pilch (1952) polski pisarz, publicysta, scenarzysta

Pozostałe dzieła
Źródło: Rozpacz z powodu utraty furmanki

O rozpaczy

„Matki z Placu Majowego, które do dziś poszukują swoich dzieci, mają pretensje do Kościoła, że nie ujawnia swoich informacji, gdzie ich bliscy mogli zginąć, jak, z czyjej ręki. Odpowiedzi mogą być w kościelnych archiwach, szczególnie w watykańskich.”

Marcelo Ciaramella (1958)

Źródło: rozmowa Mirosława Wlekłego, Frakcja biednych księży, „Gazeta Wyborcza”, 25–26 maja 2013.

O dzieciach , O poszukiwaniu , O matce

„A potem – tylko jak wyrzeźbić to, co stało się potem? – nadszedł esesman Mitte, zwany „Aniołem Śmierci”. Zbliżył się do dziewczynki. Na jego bladej twarzy z jasnym wąsem błąkał się uśmiech. Popychał ją lekko w kierunku placu sortowni, gdzie przeglądano rzeczy pozostawione przez więźniów. Z jednej z walizek wyjęła kolorową chustkę, zaczęła ją podrzucać. Potem kolejne, jakby była na jarmarku. Wyjęła też dziecięce okulary. Czy wiedziała, co ją czeka? Mitte poprowadził ją do wejścia w żywopłocie, na którym wisiała flaga Czerwonego Krzyża (za nią miał być lazaret). Rozległ się strzał.”

Samuel Willenberg (1923–2016)

O miłości , O śmierci , O uśmiechu , O aniołach

„Najstraszniejsze w dziejach ludzkości ludobójstwo, masakra kilku milionów Żydów w Polsce obranej przez Hitlera jako plac straceń, krew i popioły tych ofiar, które wsiąkły w ziemię polską, stanowią istotną więź, która spoiła Polskę z narodem żydowskim i od której zwolnić się nie jest w naszej mocy. Polska jest obciążona jeśli nie odpowiedzialnością za zbrodnię, to odpowiedzialnością za jej zadośćuczynienie.”

Maria Czapska (1894–1981)

Źródło: W odpowiedzi redaktorowi Turowiczowi, „Kultura” (Paryż) 1957, nr 6, str. 53.

„Gdyby na jednym placu postawić fanów Chmielewskiej, a na drugim moich, to wcale nie jestem taki pewien, czy liczyłbym się w tej konkurencji.”

Andrzej Sapkowski (1948) polski pisarz

Wywiady i spotkania
Źródło: Mariusz Czubaj, Wiedźmin w drodze na Łomianki http://sapkowski.pl/modules.php?name=News&file=article&sid=810, „Polityka”, 23 grudnia 2006, nr 51/52 (2585)

„Odór dotarł do nas na wiele kilometrów przed celem podróży. Droga wiodła wzdłuż torów kolejowych. Gdy zostało piętnaście czy dwadzieścia minut jazdy do Treblinki, zaczęliśmy natykać się na zwłoki leżące obok torów, najpierw dwie-trzy sztuki, potem więcej, a kiedy w końcu dojechaliśmy do stacji kolejowej, leżały ich chyba setki – leżały tak przez wiele dni, w upale […] Tego dnia w Treblince było istne Piekło Dantego. Kiedy wjechałem do obozu i wysiadłem z samochodu na placu, stałem po kolana w pieniądzach. Brodziłem w banknotach, monetach, kamieniach szlachetnych, biżuterii, odzieży. Leżały rozrzucone po całym placu. Fetor był nie do zniesienia. Wszędzie leżały setki, nie, tysiące rozkładających się ciał […] Pośród namiotów i ognisk zobaczyłem grupy Ukraińców i kobiet – były to, jak się później dowiedziałem, prostytutki z całej okolicy – wszyscy pijani, tańczyli, śpiewali i grali na instrumentach.”

Franz Stangl (1908–1971) Austriak, komendant obozów koncentracyjnych

relacja z pierwszej wizyty w Treblince.
Źródło: Gita Sereny, W stronę ciemności. Rozmowy z komendantem Treblinki, wyd. Cyklady, Warszawa 2002, s. 135.

O kobietach , O pieniądzach , O piekle , O relacjach

„Jeśli obywatel po prostu stoi na placu czy ulicy i nie narusza porządku społecznego, to nie nie ponosi odpowiedzialności ani administracyjnej, ani jakiejkolwiek innej. U nas jest naprawdę wolność. Jeśli klaszcze w dłonie – to także nie jest wbrew prawu. Jeśli te oklaski są ciągłe i bez przyczyny, to jest to pytanie dla wąskich specjalistów, którzy, być może, zechcą sprawdzić jego stan zdrowia. (…) Klaskać trzeba na stadionie albo w teatrze.”

Wiktar Haławanau (1952) białoruski prawnik i polityk

Если гражданин просто стоит на площади или улице и не нарушает общественный порядок, то никакой ответственности не наступает ни административной, ни какой-либо иной. У нас действительно свобода. Если он хлопает в ладоши, – то это тоже не противозаконно. Если это хлопанье длительное и беспричинное, то это вопрос к узким специалистам, которые возможно захотят проверить его состояние здоровья. (…) Хлопать надо на стадионе или в театре. (ros.)
na temat protestów społecznych w centrach białoruskich miast, 28 czerwca 2011.
Źródło: Ministerstwo Sprawiedliwości Republiki Białorusi http://www.minjust.by/ru/site_menu/news?id=893, 28 czerwca 2011

O wolności , Pytanie

„Zainspirował nas przykład islandzki. W dwóch referendach Islandczycy opowiedzieli się przeciwko spłacaniu z ich podatków długów banku, który zbankrutował. Z doświadczenia arabskiego pochodzi pomysł zdobycia jakiegoś miejsca. Dlatego demonstranci w Madrycie zajęli centralny plac przy Puerta del Sol”

Ignacio Escolar (1975)

Bramie Słonecznej
o początkach ruchu Oburzonych.
Źródło: rozmowa Helene Zuber, Jedyna nadzieja, „Der Spiegel”, tłum. „Forum”, 2 stycznia 2012.

O nadziei

„Im dalej wjeżdża się w miasto, tym bardziej widać gorzkie obrazy bezsensownego zniszczenia: obrabowane sklepiki z cygarami, w których wyposażenie leży zniszczone na podłodze. W innych sklepach obrabowane i zdemolowane regały z zawartością lub puste. Ulice pełne gapiącego się i namiętnie dyskutującego tłumu, częściowo ludzie starzy, jak i młodzi, są zachwyceni. Ale pomimo to, dławienie u wszystkich. (…) Był kwadrans przed dziesiątą, gdy dotarłem na plac Zamkowy, aby skręcić w Anger Strasse (dziś Łąkowa): tak zwana „Mauschelhalle”, znana i piękna budowla autorstwa von Opplera, była już tylko dymiącą ruiną. Górna kopuła już się zaczęła przechylać na jedną stronę i musiała być wysadzona w powietrze w południe między drugą a czwartą, w tym czasie wszyscy okoliczni mieszkańcy musieli opuścić swoje mieszkania (…).”

Walter Tausk (1890–1941) pisarz niemiecki, pamiętnikarz

O ludziach , O czasie , Obraz

„Gdyby mi ktoś 60 lat temu, gdy stałem skulony na placu apelowym KL Auschwitz, powiedział, że będę miał przyjaciół Niemców, obywateli demokratycznego i zaprzyjaźnionego kraju, tobym powiedział, że to wariat.”

Władysław Bartoszewski (1922–2015) polski polityk, działacz społeczny, historyk

odpowiedź na pytanie, czy kolejne polskie rządy będą zakładnikami tragicznej historii.
Źródło: wyborcza.pl http://wyborcza.pl/1,75515,6926006,Polacy_i_Niemcy__Starzy_przyjaciele_i_mlodzi_awanturnicy.html?as=3&ias=3&startsz=x, 13 sierpnia 2009

O wariatach , O historii

„Jest upalny letni wtorek. Stoi na placu przed dworcem Centraal, ma włączone gałki oczne. Kanał skrzy się słońcem, wokół śmigają skutery i rowerzyści-kamikadze, ze wszystkich stron trajkocą turyści. Plac pachnie wodą, ziemią, rozgrzanym metalem i spalinami z zimnych katalizatorów, jak pierdnięciem; w tle podzwaniają tramwaje, nad głową fruwają ptaki.”

Charles Stross książka Accelerando

Accelerando

O wodzie , O ptakach

„Regent nader zręcznie wprasował się do autobusu, który na pełnym gazie pędził w kierunku placu Arbackiego, i umknął. Iwan, zgubiwszy jednego ze ściganych, całą swoją uwagę skoncentrował na kocurze i zobaczył, że dziwny ów kot podszedł do drzwi wagonu motorowego linii A, który stał na przystanku, bezczelnie odepchnął wrzeszczącą kobietę, chwycił za poręcz i nawet wykonał próbę wręczenia konduktorce dziesiątaka przez otwarte z powodu upału okno.
Zachowanie się kota wstrząsnęło Iwanem do tego stopnia, że zastygł nieruchomo obok sklepu kolonialnego na rogu, i wtedy zdumiał się po raz drugi, i to znacznie silniej, tym razem za przyczyną konduktorki. Ta, skoro tylko zobaczyła włażącego do tramwaju kota, wrzasnęła, dygocąc z wściekłości:
-Kotom nie wolno! Z kotami nie wolno! Psik! Wyłaź, bo zawołam milicjanta!
Ani konduktorki, ani pasażerów nie zdziwiło to, co było najdziwniejsze – nie to więc, że kot pakuje się do tramwaju, to byłoby jeszcze pół biedy, ale to, że zamierza zapłacić za bilet!
Kot okazał się zwierzakiem nie tylko wypłacalnym, ale także zdyscyplinowanym. Na pierwszy okrzyk konduktorki przerwał natarcie, opuścił stopień i pocierając monetą o wąsy, usiadł na przystanku. Ale gdy tylko konduktorka szarpnęła dzwonek i tramwaj ruszył, kocur postąpił tak, jak postąpiłby każdy, kogo wyrzucają z tramwaju, a kto mimo to jechać musi. Przeczekał, aż miną go wszystkie trzy wagony, po czym wskoczył na tylny zderzak ostatniego, łapą objął sterczącą nad zderzakiem gumową rurę i pojechał, zaoszczędziwszy w ten sposób dziesięć kopiejek.”

Michaił Bułhakow książka Mistrz i Małgorzata

The Master and Margarita

O kotach , O kobietach , O zachowaniu , Szarpnięcie

„Słońce, tak dufnie jaskrawe
na placu przed klinika,
zamiast na wskros mnie przeniknać,
umiało na dobra sprawę

naswietlić tylko powierzchnię
mojej skóry czy kurtki,
co najwyżej pobieżnie
olsnić oczy przez krótki

moment przed ich zmrużeniem;
tu, w czterech scianach półmrocznych scianach,
przez scisła bryłę ciała
przebija się - nieznużenie

i błyskawicznie - nikła
bladosć promienia, który
jak wscibski brukowy dziennikarz
ujawnia pod gruboskórnym

zdrowiem wewnętrzne wstydy,
sztywna kruchosć i sliski
dygot, żałosne spiski,
skandale i ohydy,

skrywane w sobie przed soba,
by siebie nie przestraszyć.
Radiologu Bez Twarzy,
niech stanę obok

Ciebie, pokaż mi ekran
z tym mna, znanym na wylot
jedynie Tobie; chwila
wiedzy niech mnie przeswietla

Twój promień, tylko jedna:
daj - nim ja zaciemnię, zagrzebię -
sprobować, czy zniosę tę pewnosć
siebie.”

Stanisław Barańczak (1946–2014) polski pisarz

Widokówka z tego świata i inne rymy z lat 1986–1988

O wiedzę , O słońcu

„Gdańsk jest szczodry, Gdańsk dzieli się dobrem, Gdańsk chce być miastem solidarności. Za to wszystko wam serdecznie dziękuję, bo na ulicach, placach miasta wrzucaliście pieniądze, byliście wolontariuszami. To jest cudowny czas dzielenia się dobrem. Jesteście kochani. Gdańsk jest najcudowniejszym miastem na świecie! Dziękuję wam!”

Paweł Adamowicz (1965–2019) polski prawnik, polityk i samorządowiec; długoletni prezydent Gdańska

ostatnie słowa Pawła Adamowicza
Źródło: Ostatnie słowa Pawła Adamowicza https://wiadomosci.wp.pl/ostatnie-slowa-pawla-adamowicza-6338464585897601a, wp.pl, 14 stycznia 2019.

Kochać się , O czasie , O pieniądzach

„Sto razy myślałem: Nowy Jork to katastrofa, a pięćdziesiąt: To piękna katastrofa. Nowy Jork ma taką odwagę i entuzjazm, że wszystko można zacząć od nowa, powrócić na plac budowy i przemienić w coś jeszcze większego, coś doskonalszego.”

Le Corbusier (1887–1965) Francuski architekt szwajcarskiego pochodzenia, urbanista, malarz i rzeźbiarz.

Des centaines de fois j’ai pensé que New York est une catastrophe, et une cinquantaine de fois: c’est une magnifique catastrophe. (fr.)
Źródło: Kiedy katedry były białe, Paryż 1937

O myślach , O myśleniu

„Zrobił dla Polski rzeczy wielkie. I to także dzięki niemu, dzięki jego pracy, jego programowi, przekonaniom, które niestrudzenie starał się wcielać w życie, realizować swoją wizję wolnej Polski – ta Polska jest dzisiaj coraz silniejsza, coraz bezpieczniejsza. Bo my dzisiaj realizujemy to, o czym on mówił, a czego nie zdążył zrealizować. To, co nam zostawił w testamencie. Choćby właśnie za ten testament ten pomnik – i ta możliwość spojrzenia na plac marsz. Piłsudskiego, na Grób Nieznanego Żołnierza, na ten krzyż upamiętniający pierwszą pielgrzymkę Ojca Świętego do ojczyzny i ten monument – zwyczajnie mu się należy.”

Andrzej Duda (1972) polski polityk, prezydent, prawnik

o Lechu Kaczyńskim.
Źródło: VIII rocznica tragedii smoleńskiej. Odsłonięcie pomnika ofiar katastrofy z 10 kwietnia 2010 roku https://wpolityce.pl/smolensk/390264-viii-rocznica-tragedii-smolenskiej-odsloniecie-pomnika-ofiar-katastrofy-z-10-kwietnia-2010-roku-zdjecia-i-wideo, wpolityce.pl, 15 kwietnia 2018.

O ojczyźnie , O życiu

„Najpierw pod pretekstem religijnym szczuje się i zniesławia ludzi. Później pod pretekstem kłamstwa, że plac ma służyć obronności, przejmuje się plac i stawia się pomniki brata. To budzi niesmak i nie zmusi się Polaków do jakiegoś szacunku.”

Radosław Sikorski (1963) polski polityk, dziennikarz

Radosław Sikorski: działania PiS ws. pomnika Lecha Kaczyńskiego budzą niesmak https://wiadomosci.onet.pl/kraj/radoslaw-sikorski-dzialania-pis-ws-pomnika-lecha-kaczynskiego-budza-niesmak/dpb6q9l, onet.pl, 27 marca 2018

O ludziach , O kłamstwie

„Szlachta z Moskwą okropną walkę zakończyli, I chronią się gromadnie w domy i stodoły, Opuszczają plac boju, gdzie wkrótce żywioły Stoczą walkę.”

Adam Mickiewicz Pan Tadeusz

Pan Tadeusz (1834)
Źródło: księga IX, wers 45–48, Warszawa 2000, s. 298.

O walce

„Do tej wypowiedzi traktowałem panią premier jako niezbyt zdolną, pozbawioną inwencji kobietę, którą prezes postawił na ważnym państwowym odcinku, który ją po wielokroć przerasta. Zdolna na swój sposób jest, to znaczy jest zdolna uzasadnić każde, najgłupsze nawet posunięcie swoich ministrów, którzy ostentacyjnie pokazują jej, że ta pani w tym rządzie nie ma nic do powiedzenia. (…) Skoro ta osoba zdecydowała się tysiącom ludzi, którzy wyszli na ulice i place polskich miast i miasteczek, by stanąć w obronie niezależności sądów – publicznie napluć w twarz i oskarżyć nas o to, że protestowaliśmy wtedy za pieniądze i pod czyjeś dyktando. To powiem o tej nieporadnej, zakompleksionej i mijającej się z prawdą na każdym kroku kobiecie, słowami byłego marszałka Dorna – łże jak bura suka.”

Wojciech Lemański (1960) polski ksiądz

o premier Beacie Szydło
Źródło: Ksiądz Lemański o Beacie Szydło: łże jak bura suka http://wiadomosci.onet.pl/kraj/ksiadz-lemanski-o-beacie-szydlo-lze-jak-bura-suka/vxfv4yv, onet.pl, 30 sierpnia 2017

O kobietach , O pieniądzach , O ludziach , O sukach