Cytaty na temat niewolnik (200 cytatów, strona 2)

„Cenę niewolnika ustalało się według jakości uzębienia. Ludzie wyrywali sobie zęby albo piłowali je kamieniami, żeby mieć niską wartość rynkową. Tyle męki, żeby być wolnym.”

Ryszard Kapuściński książka Jeszcze dzień życia

Jeszcze dzień życia

O ludziach

„Samotność może być sposobem na życie. Dla mnie jest to sposób na ten czas. Po to, by siebie uporządkować. Samotność daje poczucie wolności. A wolność jest rodzajem niewoli, którą się kocha ponad wszystko. A ja nie chcę być niewolnikiem.”

Maciej Kozłowski (1957–2010) polski aktor

Źródło: „Viva!” nr 8, 13 kwietnia 2004

O życiu , O samotności , O wolności , O czasie

„Moralność niewolników, by powstać, potrzebuje zawsze świata przeciwnego i zewnętrznego, potrzebuje, mówiąc fizjologicznie, podniet zewnętrznych, by w ogóle działać – jej akcja jest z gruntu reakcją.”

Friedrich Nietzsche książka Z genealogii moralności

Z genealogii moralności (1887)

O morzu

„Kościół nigdy nie był apolityczny, bo jako instytucja społeczna uprawiał politykę – tyle że przez wieki ta polityka była raczej prawicowa, bo sprzymierzona z tronem. Dopiero kiedy Kościół ujął się za biedakami, ludźmi bez ziemi, Indianami, potomkami czarnych niewolników, za bezdomnymi i innymi wykluczonymi, oskarżono go o polityczność. A przecież to jest polityka sprawiedliwa, bo broni najsłabszych, których Jezus Chrystus i apostołowie miłowali szczególnie.”

Leonardo Boff (1938)

Źródło: Maciej Stasiński, Pan Bóg ma serce po lewej stronie, „Gazeta Wyborcza”, 16–17 sierpnia 2014.

O Bogu , O wieku , Chrystus

„Religia zamiast poszerzać naszą zdolność do korzystania z życia, zamiast uczyć radości i prowokować do nadziei, narzuca człowiekowi wąskie horyzonty i tłumi nasze człowieczeństwo. Tajemnica ludzkiej istoty i samego Boga została ubrana w sztywne dogmaty, które krępują ruchy i tworzą masy identycznie brzmiących i zachowujących się niewolników, którzy utracili różnorodność, która miała dowodzić twórczych zdolności naszego Boga.”

Bogdan Olechnowicz (1967)

Wzgardzeni czy wybrani

O Bogu , O tajemnicy , O religii

„Kto dał ziemię przodkom właścicieli ziemskich; wzięli ją sobie siłą w posiadanie, zmusili innych by na nich pracowali i niezadowoleni z życia w bezczynności, ciemiężeniu i zgładzaniu wielkich mas dookoła siebie, pozostawili własność, którą ukradli dla swoich dzieci i dzieci swoich potomków, skazując całą przyszłą ludzkość na bycie niewolnikami swoich potomków, którzy teraz są zepsuci bezczynnością i możliwością robienia tego, na co mają ochotę, bez pytania kogokolwiek.”

Errico Malatesta (1853–1932) włoski myśliciel polityczny, anarchista

Kapitalizm

O dzieciach , O sile , Pytanie

„Najważniejsza jest w tej chwili konsolidacja Europy. Bo jeśli Europa się rozpadnie, a rozpad jej grozi, staniemy się niewolnikami wielkich imperiów, w których odradza się nacjonalizm. (…) Z tymi, którzy tego chcą – pozostałych nie będziemy zatrzymywać – trzeba odbudować projekt europejski i przywrócić entuzjazm do Europy wśród naszych obywateli.”

Alain Juppé (1945) polityk francuski

Źródło: David Pujadas, Léa Salamé, Invité: Alain Juppé, „L'Emission Politique” http://www.francetvinfo.fr/replay-magazine/france-2/l-emission-politique/l-emission-politique-du-jeudi-6-octobre-2016_1848299.html, francetvinfo.fr, 6 października 2016.

„Świadomie staram się unikać drogich przyjemności. Gdy tylko zaczniesz mieć drogie przyzwyczajenia, natychmiast stajesz się niewolnikiem pieniędzy.”

Richard Stallman (1953) hacker, twórca ruchu wolnego oprogramowania

Źródło: rozmowa Wiery Szengeliji, Kopiuj i dziel się, „Wokrug Swieta”, tłum. „Forum”, 18 czerwca 2012.

O przyjemności

„Bogaci mają raj na tym świecie i na następnym, podczas gdy my skazani jesteśmy na piekło na ziemi i tylko wówczas raj na tamtym świecie, jeśli będziemy posłusznymi niewolnikami i jeśli oni ustąpią nam skrawka miejsca w niebie.”

Errico Malatesta (1853–1932) włoski myśliciel polityczny, anarchista

Religia

O piekle

„Terach opływał we wszelkie dostatki. Mieszkał w pięknym domu z rozliczną służbą i posiadał niewolników, setki baranów, złoto i srebro, a także synów, którzy wyręczali go w pracy i na podmiejskich pastwiskach sprawowali pieczę nad czeladzią pasterską. Zajmował się nadto handlem, jako że od dawna pożegnał się z życiem wędrownego pasterza. Był więc szacownym patrycjuszem sławnego miasta Ur Chaldejskiego, jak je nazywa Biblia.”

Zenon Kosidowski (1898–1978) polski pisarz, esseista, poeta

Opowieści biblijne (1963)
Źródło: s. 31

O domu , O pożegnaniu

„Wciąż chce mi się oddychać, bo wiem, że nie jestem w ogóle niewolnikiem zasad.”

David Schickler (1969)

Pocałunki na Manhattanie
Źródło: s. 115.

„Na miejsce Boga próbują bolszewicy postawić swych krwawych czerwonych carów, zmarłego Lenina i żyjącego Stalina, którzy lud rosyjski zamienili na stado pędzonych batem niewolników. Obecne stosunki w Rosji bolszewickiej przypominają krwawe czasy faraonów egipskich, gdy to sto tysięcy niewolników musiało pod batem pracować, przez 40 lat by dla boga faraona zbudować olbrzymią piramidę na grobowiec.”

Józef Panaś (1887–1940) polski ksiądz

komentarz odnośnie wewnętrznej polityki ZSRR.
Źródło: Chwała na wysokości Bogu, a na ziemi pokój ludziom dobrej woli, „Gazeta Grudziądzka” nr 148 z 24 listopada 1932.s.1.

O Bogu , O ludziach , O pokoju , O zmarłych

„Nazywa się mnie filozofem wolności. Jakiś prawicowy hierarcha powiedział o mnie, że jestem „niewolnikiem wolności”. Rzeczywiście, wolność jest czymś, co ukochałem nade wszystko. Cały wywodzę się z wolności. Jest ona niejako moją rodzicielką. Wolność stanowi dla mnie szczególny rodzaj stanu pierwotnego. Moja oryginalność jako filozofa sprowadza się do tego, że podstawą mojej filozofii nie jest byt, lecz – wolność. Wydaje mi się, że w sposób tak radykalny, jak ja nie czyni tego żaden inny filozof. W wolności kryje się tajemnica świata.”

Nikołaj Bierdiajew (1874–1948)

O tajemnicy , O wolności

„Najwyższe PKB na głowę mieszkańca ma Katar, który będzie gospodarzem piłkarskiego mundialu. Według Międzynarodowej Konfederacji Związków Zawodowych przy samych przygotowaniach do tych mistrzostw umrze 4 tys. niewolników.”

Tomasz Piątek (1974) polski pisarz i dziennikarz

Źródło: Policz swoich niewolników http://wyborcza.pl/magazyn/1,142071,17001823,Policz_swoich_niewolnikow.html, wyborcza.pl, 22 listopada 2014.

„Rzeczy, których pożądasz, które chcesz mieć. Które możesz kupić za pieniądze. Być niewolnikiem rzeczy, to niewola jeszcze doskonalsza niż więzienie. To niewola doprawdy ideologiczna, bo tu już nie ma żadnej przemocy z zewnątrz, żadnego przymusu. To już sama tylko dusza niewolnicza niewolę sobie stwarza, bo niewoli łaknie.”

Sławomir Mrożek książka Emigranci

Emigranci

O pieniądzach , O duszy

„Kiedy niewolnik spotyka człowieka wolnego, albo go za tę jego wolność znienawidzi, albo sam staje się wolny.”

Józef Tischner (1931–2000) filozof polski, ksiądz katolicki

O wolności

„Polski pracownik już jest tani. W wielu przypadkach różnica między nim a niewolnikiem przestała być widoczna. Podam przykład oferty zatrudnienia, jaką dał jeden z nowo powstałych marketów. Chce zatrudnić pracowników na pół etatu, za 800 zł brutto. To jakiś absurd, za co ci ludzie mają żyć? Więc jak słyszę, że w Polsce pracownik jest drogi, to się pytam, ile w takim razie warta jest praca? Ciągle tylko słyszymy, że jest kryzys, nie ma pieniędzy, firmy będą zwalniać. A potem czytam w gazetach, że oszczędności przedsiębiorców są rekordowe. To gdzie tu sprawiedliwość?”

Piotr Duda (1962) związkowiec, przewodniczący NSZZ "Solidarność"

Źródło: rozmowa Marty Piątkowskiej, Polski pracownik już jest tani, wyborcza.biz, 22 października 2012 http://wyborcza.biz/biznes/1,101716,12711286,Piotr_Duda_z__S___Polski_pracownik_juz_jest_tani.html#ixzz2A2V5sFU4.

O ludziach , O sprawiedliwości , O biznesie , O czytaniu

„Wszystkie współczesne gospodarki krajów rozwiniętych wywodzą się z handlu niewolnikami. Portugalia, Hiszpania, Wielka Brytania czy Francja – wszystkie zostały oparte na tym handlu.”

Paulo Lins (1958) pisarz brazylijski

Źródło: Aleksandra Szyłło, Maciej Stasiński, Jeż z Miasta Boga, „Gazeta Wyborcza”, 26 marca 2012.

O Bogu

„Jako poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej ziemi wielkopolskiej świadom jestem straszliwego zagrożenia dla narodu polskiego i państwa polskiego, jakim jest przystąpienie Polski do Unii Europejskiej na warunkach niewolnika, a nie partnerstwa. Dlatego też wyrażam stanowczy protest przeciwko krótkowzrocznej i antypolskiej polityce obecnego rządu, który wmontował Polskę w ten polityczny układ.”

Zdzisław Jankowski (1943) polski polityk

wystąpienie w Sejmie, 25 czerwca 2003

„W naszym kraju istniały dwie ekonomie stworzone przez cudzoziemców: północnoamerykańska i niemiecka. Niemcy opanowali doskonałe ziemie i uprawiali kawę, trzcinę cukrową, a także hodowali bydło, traktując chłopów gwatemalskich nawet nie jak swoich poddanych, ale jak niewolników. Majątki niemieckie, sięgające tysięcy hektarów, oraz ich wspaniałe pałace powstawały z potu Indian i kosztem wsi: ciągnęli stąd większe zyski niż z jakiejkolwiek innej kolonii. Hamburg zamienił się w wielki rynek naszej kawy. Gwatemala stała się półkolonią niemiecką. Nasz rynek został w wielu dziedzinach opanowany przez Stahla, Nottebohma, Sappera, Dieseldorffa, Gerlaha itd.”

Luis Cardoza y Aragón (1901–1992)

Źródło: Ryszard Kapuściński, Chrystus..., op. cit., s. 96.

O kawie

„Agenci pozyskiwani szantażem czy groźbami nigdy nie stanowili więcej niż 1,5 procenta ogólnego pogłowia kapusiów. To logiczne: z niewolnika nie ma pracownika. Agenta też. Agent pozyskany przemocą to agent kiepski – będzie oszukiwał, kombinował, próbował się urwać. 99 procent kapusiów kapowało dobrowolnie: dla pieniędzy, dla awansów, wyjazdów zagranicznych, dobrych recenzji, przekładów na obce języki… I wielu z nich, jak sądzę, dzięki porobionym przy wsparciu SB karierom robi dziś za autorytety, pryncypialnie krytykujące lustrację.”

Rafał A. Ziemkiewicz (1964) polski pisarz

Źródło: Kłamstwa michnikowszczyzny - blog Rafał Ziemkiewicz, salon24.pl, 15 maja 2007 https://www.salon24.pl/u/rafalziemkiewicz/576,klamstwa-michnikowszczyzny

O wsparciu , O oszukiwaniu

„Kiedy nie będzie niewolników, ani panów i gdy walka pomiędzy ludźmi oraz wynikające z niej zawiść i zazdrość nie będą koniecznością istnienia; kto może przewidzieć postęp nauki, nowe sposoby produkcji, komunikacji itp.”

Errico Malatesta (1853–1932) włoski myśliciel polityczny, anarchista

Państwo i władza

O zazdrości , O komunikacji , O nauce , O walce

„Nie słuchajcie, gdy wam mówią, że Polska to Mesjasz ludów, nie słuchajcie, gdy wam mówią, że ludzkość to rojowisko gadów pożerających się wzajemnie, że Europa to jarmark na cmentarzu idei; wierzcie tylko sobie, tylko własnemu poczuciu, że człowiek nie może być niewolnikiem; walczcie, pracujcie, twórzcie przyszłość wbrew wszystkiemu, wbrew obłudzie, połowiczności, zobojętnieniu, sceptycyzmowi serc wystygłych.”

Stanisław Brzozowski (1878–1911) polski pisarz i filozof

Źródło: Ludzkość i naród, „Świt” nr 26, 25 sierpnia 1907. http://lewicowo.pl/ludzkosc-i-narod/

O ludziach , O przyszłości , Serce

„Lud jest zrozpaczony i gotowy ryzykować życie, by następne pokolenia Kolumbijczyków nie były niewolnikami. Rewolucja jest nie tylko dozwolona, ale konieczna…”

Camilo Torres Restrepo (1929–1966)

Źródło: Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, s. 348.

O życiu , O ludziach , O książkach , O świecie

„Dla strony ukraińskiej film, który by prawdziwie odzwierciedlał historię, musiałby być czymś w rodzaju „Django” Quentina Tarantino, z upowcami jako mszczącymi się niewolnikami.”

Grzegorz Motyka (1967) historyk polski

Źródło: rozmowa Andrzeja Brzezickiego, Noży nie święcili http://wyborcza.pl/magazyn/1,124059,20738472,wolyn-nozy-nie-swiecili.html, wyborcza.pl, 24 września 2016.

O historii

„Naród może być wolny jedynie kosztem wolności jednostki, a im wolniejszy naród, tym większym niewolnikiem jest jednostka.”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

O wolności

„Krainy, gdzie zadomowił się despotyzm i zbytek, pozbawione są całkowicie patriotyzmu, dzieje się tak dlatego, ze wraz z wolnością i cnotą zniknęło tam szczęście, dlatego, ze nie ma ojczyzny dla niewolników, którym kraj służy za niewygodne więzienie; dlatego, że los panującego i narodu nie wzrusza wcale nieszczęśników, którzy nie mają nic do stracenia; dlatego, że ruina państwa czyni nader małe wrażenie na ludziach zepsutych i lekkomyślnych, którzy cieszą się tylko chwilą i nie troszczą się o nieprzyjemną przyszłość.”

Paul d'Holbach (1723–1789)

Etokracja, czyli rząd oparty na moralności (1776)

O losie , O szczęściu , O wrażeniach , O wolności

„Czas zabrał wszystkich, uśmiercił ich albo zniszczył. Jak on nienawidził tej prymitywnej siły, która potrafi tylko iść naprzód, depcząc wszystko co piękne. Czy była na świecie sprawa szlachetniejsza od walki z czasem, z tym ohydnym nadzorcą niewolników, w takt bębnów, którego żyła ludzkość?”

Krzysztof Piskorski (1982) pisarz polski, autor fantastyki

Źródło: Krawędź czasu

O sile , O czasie , O walce

„Nie tylko (…) zmieniają się ekonomiczne formy niewolnictwa z nastaniem indywidualnej nadwartości, lecz zarazem zmienia się i cała jego ideologja, przyznane zostają niewolnikom dusza i tytuł człowieka, pewne prawa własnościowe i osobiste, czego społecznym i moralnym wyrazem jest chrześcijaństwo.”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

Źródło: Zagadnienia historyczne i djalektyka przewrotowa w: Edward Abramowski, Pisma, tom II http://dir.icm.edu.pl/pl/Pisma/Tom_2/75, Warszawa 1924

O duszy

„Tyś niewolnik, jedyna broń niewolników – podstępy.”

Adam Mickiewicz Konrad Wallenrod

Konrad Wallenrod (1828)

„Nie było to pozbawione uczucia, nie przypominało padliny parzącej się padliną. Gardziłem rozwiązłością tego rodzaju, seksem typowym dla Los Angeles, Hollywood, Bel Air, Malibu, Laguna Beach. Obcy podczas pierwszego spotkania, obcy przy rozstaniu – sala gimnastyczna pełna bezimiennych ciał onanizujących się nawzajem. Ludzie pozbawieni zasad moralnych często uważają się za bardziej wyzwolonych, ale przeważnie nie potrafią nic odczuwać lub są niezdolni do miłości. Dlatego uciekają w rozwiązłość. Trupy spółkujące z trupami. W ich grach nie ma ani elementu ryzyka, ani poczucia humoru. To wielka orgia zwłok. Moralność stwarza ograniczenia, ale ma oparcie w doświadczeniu ludzi na przestrzeni wieków. Niektóre jej zasady czynią z ludzi niewolników spędzających życie w fabrykach i kościołach, lojalnych poddanych państwa. Inne są całkiem rozsądne. To tak jak ogród, w którym rosną trujące i jadalne owoce. Trzeba wiedzieć, które można zerwać i zjeść, a które lepiej zostawić w spokoju.”

Charles Bukowski (1920–1994) amerykański poeta i powieściopisarz

Kobiety

O życiu , O losie , O ludziach , O seksie

„Kto przyjmuje służbę u władcy, staje się jego niewolnikiem, choćby przyszedł był jako człowiek wolny.”

Sofokles (-496–-406 p. n. e.) grecki dramaturg

„Dający musi być wyższy w hierarchii od tego, którego karmi jak pisklę. Nie przyjmuje się wartości kulturowych od pogardzanego niewolnika.”

Konrad Lorenz (1903–1989) austriacki zoolog i ornitolog, noblista

„A kim ja jestem? – Człowiekiem, nic więcej!
Czyż inni ludzie mogą być miernikiem
mojej godności? – Zresztą, jestem jeńcem:
nie zna godności, kto jest niewolnikiem!
Nie jestem księciem, bardzo się mylicie
zwąc mnie tak nadal, lecz z tego wynika,
że nazbyt drogo cenicie me życie –
taniej też można kupić niewolnika!
Umrzeć to stracić całą swą istotę,
kto przegrał wojnę, ten wszystko utracił –
jestem już martwy!”

Pedro Calderón de la Barca (1600–1681) hiszpański poeta i dramaturg okresu baroku

Przez jakąż głupotę
chcecie żywymi za mnie, trupa, płacić?!
Książę niezłomny
Źródło: wersy 232–243, tłum. Leszek Biały

O życiu , O ludziach , O głupocie

„Na tym właśnie polega współczesne niewolnictwo – jesteśmy niewolnikami przedmiotów i własnego wyobrażenia o luksusie.”

Audrey Tautou (1976) aktorka francuska

Źródło: „Zwierciadło” nr 3/1925, 2007

„Jesteśmy niewolnikami wskazówek zegara, więźniami kalendarzy, gońcami kont bankowych.”

Jean Anouilh (1910–1987)

„Kto Bogu służy jako dziecko, a nie jak niewolnik, ten boi się, by Go nawet w drobnych rzeczach nie obrazić.”

Bazyli Wielki (329–379)

O Bogu , O dzieciach

„Lepiej być niewolnikiem siebie niż rzeczy.”

Jan Stępień (1949) polski rzeźbiarz, poeta i pisarz

Zamyślenia

„Marzę, iż pewnego dnia ten naród powstanie, aby żyć wedle prawdziwego znaczenia swego credo: „uważamy za prawdę oczywistą, że wszyscy ludzie zostali stworzeni równymi”.
Marzę, że pewnego dnia na czerwonych wzgórzach Georgii synowie dawnych niewolników i synowie dawnych właścicieli niewolników będą mogli zasiąść razem przy braterskim stole. (…)
Marzę, iż pewnego dnia moich czworo dzieci będzie żyło wśród narodu, w którym ludzi nie osądza się na podstawie koloru ich skóry, ale na podstawie tego, jacy są.”

Martin Luther King (1929–1968) pastor, przywódca Murzynów w USA

I have a dream that one day this nation will rise up and live out the true meaning of its creed: "We hold these truths to be self-evident, that all men are created equal."
I have a dream that one day on the red hills of Georgia, the sons of former slaves and the sons of former slave owners will be able to sit down together at the table of brotherhood. (…)
I have a dream that my four little children will one day live in a nation where they will not be judged by the color of their skin but by the content of their character. (ang.)
wygłoszone 28 sierpnia 1963 na wiecu w Waszyngtonie.
Źródło: americanrhetoric.com/speeches http://www.americanrhetoric.com/speeches/mlkihaveadream.htm

O dzieciach , O ludziach , O snach

„Burżuazja jest niezdolna do pozostawania nadal klasą panującą społeczeństwa i do narzucania społeczeństwu warunków istnienia swej klasy jako normy regulującej. Jest ona niezdolna do panowania, gdyż jest niezdolna do zapewnienia swemu niewolnikowi egzystencji bodaj w ramach jego niewolnictwa, gdyż jest zmuszona spychać go do takiego stanu, przy którym musi go żywić, zamiast być przezeń żywiona.”

Karol Marks książka Manifest komunistyczny

Die Bourgeoisie unfähig ist, noch länger die herrschende Klasse der Gesellschaft zu bleiben und die Lebensbedingungen ihrer Klasse der Gesellschaft als regelndes Gesetz aufzuzwingen. Sie ist unfähig zu herrschen, weil sie unfähig ist ihrem Sklaven die Existenz selbst innerhalb seiner Sklaverei zu sichern, weil sie gezwungen ist ihn in eine Lage herabsinken zu lassen, wo sie ihn ernähren muß, statt von ihm ernährt zu werden. (niem.)
Manifest komunistyczny (1848)

„Mój drogi Winstonie – muszę przyznać, że ja również zauważyłam zmiany w Twoim zachowaniu: nie jesteś już tak miły jak dawniej. W obliczu jakiegoś partactwa to do Ciebie należy podejmowanie odpowiednich kroków – z wyjątkiem Króla, Arcybiskupa Canterbury i Przewodniczącego Izby Gmin możesz wylać z pracy każdego – dlatego też, posiadając tak ogromną władzę, musisz pielęgnować w sobie dobroć, uprzejmość i możliwie jak najwięcej opanowania. (…) nie mogę znieść myśli, że ludzie, którzy służą Krajowi i Tobie, będą Cię podziwiać i szanować, ale nie kochać… Poza tym drażliwością i grubiaństwem nie osiągniesz wiele. Twoi podwładni nie będą Cię lubić albo przyjmą postawę niewolników”

Clementine Churchill (1885–1977) żona Winstona Churchilla

a bunt w czasie Wojny jest przecież nie do pomyślenia!
fragment listu do Winstona Churchilla z 27 czerwca 1940.
Źródło: Shaun Usher (zebr. i oprac.), Listy niezapomniane, tłum. Jakub Małecki, Wydawnictwo SQN, Kraków 2013, ISBN 9788379243327, s. 129–131.

O wojnie , O ludziach , O zachowaniu , O myślach

„Człowiek z natury jest leniwy i przyjmuje dogmaty jako symbole spakowanej rzeczywistości. Wtedy jest wygodniej żyć oraz dokonywać wyborów. Natomiast ta wygoda życia jest w rzeczywistości kastracją intelektualną. Jeśli nie ma on poczucia humoru, które to rozłoży w jednej chwili, to jest niewolnikiem swoich własnych ustaleń, planów, dogmatów.”

Aleksy Awdiejew (1940) polski aktor, piosenkarz i językoznawca

Wypowiedzi w wywiadach
Źródło: Mówię o sobie „błazen”, wywiad http://hum.uwb.edu.pl/~kolo/wy_awd.htm

O naturze , O rzeczywostości

„Samowładztwo bezwstydnie wyciąga ku nam zbroczone krwią ręce i doradza pojednanie! Ogłosiło jakiś „ukaz najwyższy”, w którym obiecuje nam jakąś tam „wolność” (…) Stare łotry! Myślą, że słowami nakarmią miliony głodującego proletariatu Rosji! Spodziewają się, że słowami zaspokoją zubożałe i udręczone wielomilionowe masy chłopskie! Obietnicami chcą zagłuszyć płacz osieroconych rodzin – ofiar wojny! Nikczemni! Tonąc chwytają się słomki!… Tak towarzysze, od podstaw chwieje się tron rządu carskiego! Rząd, który za złupione z nas podatki płaci pensje naszym siepaczom – ministrom, gubernatorom, naczelnikom powiatów i więzień, komisarzom policji, żandarmom i szpiegom: rząd, który żołnierzy wziętych spośród nas – naszych braci i synów – zmusza do przelewania naszej krwi; który na wszelkie sposoby popiera obszarników i przedsiębiorców w ich codziennej walce przeciwko nam; który spętał nam ręce i nogi i zepchnął nas do położenia wyzutych z praw niewolników; który bestialsko zdeptał i sponiewierał to, co mamy najświętszego – naszą godność ludzką – ten właśnie rząd chwieje się teraz i traci grunt pod nogami! Czas już pomścić! Czas pomścić okrytych sławą towarzyszy bestialsko zamordowanych przez siepaczy carskich w Jarosławiu, Dąbrowie, Petersburgu, Moskwie, Batumie, Tyflisie, Złatouście, Tichorieckiej, Michajłowie, Kiszyniowie, Komlu, Jakucku, Gurii, Baku i innych miejscowościach! Nastał czas porachunku za dziesiątki tysięcy niewinnych nieszczęsnych ludzi, którzy zginęli na polach Dalekiego Wschodu! Czas osuszyć łzy ich żon i dzieci. Czas pociągnąć carat do odpowiedzialności za cierpienia i poniżenia, za łańcuchy hańby, w które zakuł nas od wieków! Czas skończyć z rządem carskim i oczyścić szlak wiodący do ustroju socjalistycznego! Czas obalić rząd carski! I my obalimy go!”

Józef Stalin (1879–1953) przywódca ZSRR

Źródło: Robotnicy Kaukazu nadszedł czas pomsty!, styczeń 1905 r., tom I, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1949, s. 94, 95.

O wojnie , O dzieciach , O ludziach , O książkach

„Czym jest to równe, tzn. ta wspólna substancja, którą np. dom przedstawia wobec poduszki w wyrazie wartości poduszki? Coś podobnego „nie może w rzeczywistości istnieć” – mówi Arystoteles. Dlaczego? Dom przedstawia – wobec poduszki coś równego o tyle, o ile przedstawia to, co jest istotnie wspólne obojgu, poduszce i domowi. A tym jest – praca ludzka.
Ale Arystoteles nie mógł z samej formy wartości wyczytać, że w formie wartości towarów wszystkie prace są wyrażone jako jednakowa praca ludzka, a wiec jako praca równoznaczna, gdyż społeczeństwo greckie opierało się na pracy niewolników, a więc nierówność ludzi i ich sił roboczych była jego podstawą naturalną. Tajemnicę wyrazu wartości, równość i równoznaczność wszystkich prac, dlatego że są i o ile są pracą ludzką w ogóle, można było odgadnąć dopiero wtedy, gdy pojęcie równości ludzi utrwaliło się jak przesąd ludowy. A to stało się możliwe dopiero w społeczeństwie, w którym forma towarowa stała się powszechną formą produktu pracy, a co za tym idzie, wzajemny stosunek ludzi jako posiadaczy towarów – panującym stosunkiem społecznym.”

Karol Marks książka Kapitał

Kapitał (1867)
Źródło: tom I, rozdz. I, 3

O ludziach , O tajemnicy , O domu , O rzeczywostości

„Dlaczego najgłośniej o wolności krzyczą nadzorcy niewolników?”

Samuel Johnson (1709–1784) pisarz i leksykograf angielski

How is it that we hear the loudest yelps for liberty among the drivers of negroes? (ang.)
Źródło: Taxation No Tyranny, 1775

O wolności

„Człowiek, który pozostaje niewolnikiem uprzedzeń z przeszłości, nie jest w stanie zrobić niczego w przyszłości.”

Benazir Bhutto (1953–2007) pakistański polityk

Źródło: wyborcza.pl http://wyborcza.pl/1,86669,4659814.html

O przeszłości , O przyszłości

„Każdemu panu i narodowi więcej na morskim państwie zależy, niźli na ziemskim. Kto ma państwo morskie, a nie używa go albo je sobie da wydzierać, wszytkie pożytki od siebie oddala, a wszytkie szkody na się przywodzi, z wolnego niewolnikiem się stawa, z bogatego ubogim, z swego cudzem.”

Jan Dymitr Solikowski (1539–1603)

Źródło: Rozmowa kruszwicka, 1573.

„To, co mnie łączy z Nikiforem, to z pewnością brak chciejstwa. (…) Świadomie rezygnuję z posiadania rzeczy, które uważam za zbędne. (…) Nie chcę być niewolnikiem rzeczy nabytych, które nie są mi do życia potrzebne. Od wartości materialnych znacznie wyżej stawiam wartości duchowe.”

Krystyna Feldman (1916–2007) aktorka polska

Źródło: wywiad, 2005 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=24467

„Wsie byłyby zaludnione i kwitnące, gdyby je uprawiał wolny lud. Chłopi polscy są przywiązani do ziemi, podczas gdy nawet w Azji niewolnicy pochodzą z handlu albo jeńców wojennych, zawsze cudzoziemców, Polska uderza w swe własne dzieci. Każdy pan jest obowiązany zapewnić mieszkanie swemu chłopu. Umieszcza się go w nędznej lepiance, gdzie nagie dzieci, narażone pospołu z bydłem na lodowate zimno, zdają się urągać naturze, że ich nie ubrała tak samo jak zwierząt. Niewolnik, który dał im życie, patrzyłby ze spokojem na płonącą lepiankę, ponieważ nic nie jest jego własnością. (…) wszystko należy do pana, który może sprzedać zarówno rolnika, jak wołu. Rzadko sprzedaje się kobiety, ponieważ one to przysparzają trzody. Nieszczęsna ludność, zimno zabija wielką jej część. Na próżno papież Aleksander III potępił poddaństwo na jednym z soborów w XII wieku. Polska jest bardziej oporna pod tym względem niż reszta chrześcijaństwa. Biada słudze, jeśli pijany pan uniesie się przeciw niemu gniewem. Można by powiedzieć, że to, czego natura odmówiła innym ludom, to właśnie Polacy lubią do szaleństwa: nadmiar wina i silnych trunków czyni w Rzeczypospolitej wielkie spustoszenia. Kazuiści przechodzą lekko nad pijaństwem jako nad skutkiem klimatu; sprawy publiczne załatwia się tylko ze szklanką w ręku.”

Denis Diderot (1713–1784) francuski pisarz, filozof

o Polsce.
Encyklopedia. Słownik rozumowany nauk, sztuk i rzemiosł

O życiu , O kobietach , O dzieciach , O ludziach

„Jeśli nie mamy własności, to nawet takie powodzenie jest chwilowe. Niewolnikowi też może być czasem wygodnie, ale na dłuższą metę jego los jest ciężki. Prawda jest taka, że tyle wolności, ile własności. I tyle ojczyzny, ile ziemi.”

Tadeusz Rydzyk (1945) polski duchowny katolicki, publicysta

Źródło: Bez mediów nie obronimy naszych wartości, „Uważam Rze”, 5 lutego 2012

O losie , O prawdzie , O wolności , O czasie

„(…) od nas zależy, co chcemy nosić i w czym jest nam dobrze. Możemy sami się kreować, nie stając się niewolnikami mody, którzy z sezonu na sezon robią z siebie pajaca, ale wybierać rzeczy, które podkreślają naszą osobowość i charakter. Dobrze ubrany człowiek to taki człowiek, którego odbieramy całościowo – widzimy, że dobrze wygląda bez rozdzielania na części, bez patrzenia jakie buty idą, albo z jakim kapeluszem rozmawiamy.”

Robert Kupisz (1967)

Źródło: Anna Piątkowska, Trendy zniewalają ludzi, styl.pl http://www.styl.pl/magazyn/wywiady/news-trendy-zniewalaja-ludzi,nId,942535,nPack,2

O ludziach , O butach , O charakterze , O osobowości

„Do tej pory nie mam samochodu, a ostatecznie, przez tyle lat, mogłabym. Nie mam komórki ani tego diabła komputera. Nie chcę być niewolnikiem pewnych rzeczy. Ktoś zapytał mnie kiedyś: „A jakimż to niewolnikiem lodówki można być?” Jak to jakim – ile razy trzeba tam zaglądać, czyścić, coś kłaść. A co ja tam mogę wkładać? Gospodarstwa nie prowadzę, 5 deka szynki na śniadanie – na to mi lodówka nie jest potrzebna.”

Krystyna Feldman (1916–2007) aktorka polska

Źródło: stopklatka. pl, wywiad, 2004 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=22004

„Lepiej być głodnym, niż być niewolnikiem.”

Szamil Basajew (1965–2006) czeczeński przywódca

„Choćbyś tysiąc wzniósł pysznych miast, większą zasługę
Będzie miał, kto myśl trefną w smutne serce rzuci;
Jeżelibyś dobrocią mógł zniewolić pana,
Więcej zdziałasz, niż szlachcąc tysiąc niewolnika.”

Abu Sajid Fadlullah ben Abulchajr książka Czterowiersze

Źródło: Czterowiersze, I

O myślach , O myśleniu , Serce

„Jeżeli to robisz dla mężczyzn, jesteś nieszczęśnikiem, jeżeli dla kobiet – niewolnikiem.”

Diogenes z Synopy (-404–-322 p. n. e.)

rzekomo do wystrojonego chłopca.

O kobietach

„Ci, co nie będą niewolnikami,
idą cię bronić, ziemio hiszpańska,
abyś nie była, jak przed wiekami,
znowu królewska, księża i pańska.”

Władysław Broniewski (1897–1962) polski poeta

Źródło: Cześć i dynamit

O wieku

„Posiadanie na własność kobiet wiąże się z przywożeniem branek z wypraw wojennych i bierze swój początek z niższej fazy barbarzyństwa. Pierwotne branki były uważane za trofea wojenne. Praktyka ta dała początek instytucji małżeństwa własnościowego, gdzie mężczyzna był głową domu, a kobieta niewolnicą i jego własnością. Następstwem tego zwyczaju było rozszerzenie niewolnictwa nie tylko na kobiety branki; pojmani wrogowie mężczyźni, a także ludzie niższego stanu stawali się niewolnikami, zaś małżeństwo własnościowe stało się formą stosowaną nie tylko wobec branek, lecz wobec wszystkich kobiet. Tak więc współzawodnictwo w kulturze łupieżczej doprowadziło, z jednej strony, do ustanowienia małżeństwa opartego na przymusie, a z drugiej – do instytucji własności indywidualnej. We wczesnej fazie obie te instytucje pokrywają się, obie pełnią tę sama funkcję; pozwalają zwycięskiemu mężczyźnie złożyć dowody w formie trwałych i widomych dowodów zwycięskiego podboju. Obie sprzyjają z kolei umocnieniu dążenia do panowania, właściwego wszystkim społeczeństwom łupieżczym. Prawo posiadania na własność kobiet rozszerza się następnie na owoce ich pracy i tak powstaje – obok prawa posiadania ludzi – prawo posiadania rzeczy.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

O kobietach , O mężczyznach , O małżeństwie , O ludziach

„Politykowi nie wolno być niewolnikiem własnych słów.”

Niccolò Machiavelli (1469–1527) włoski pisarz, historyk i dyplomata

„Ten, kto straci oko, nogę, rękę albo władzę w nich (…) otrzyma (…) sześćset dolarów lub sześciu niewolników.”

William Kidd (1645–1701)

punkt 2.
Regulamin obowiązujący na pokładzie Adventure Galley

O stracie

„Możemy się wreszcie zająć pytaniem: co byłoby bez biurokracji? Przestałoby państwu grozić bankructwo. Utrzymanie biurokracji przekracza od dawna siły finansowe wszystkich państw kontynentu europejskiego. Obcina się pensje urzędnikom, a za to przybywa ich całymi hufcami. Z nieuchronnego bankructwa państw wyłania się widmo anarchii na kilka pokoleń. Wspomnijmy tylko o tzw. „klasie średniej”, wieszającej się klamki państwowej. Jednocześnie mniej więcej bankructwo kilku państw europejskich toć bankructwo urzędników, oficerów, nauczycieli wszelkich rodzajów i stopni, sędziów policji, dostawców przemysłowych i handlowych, tudzież upadek mnóstwa drobnych „kapitalistów” i znacznej większości towarzystw akcyjnych. Nie zapobiegnie się temu inaczej, jak obcięciem radykalnym wszystkich budżetów w ogóle i zmniejszeniem podatków. Bez biurokracji żyłoby się w atmosferze wzajemnej życzliwości państwa wobec społeczeństwa. Zniknęłyby powody do starć, gdyby urzędy państwowe ograniczyły się do spraw państwowych, a przestały mieszać się w sprawy społeczne. Zniknęłoby schorzenie organizmu polskiego, pochodzące stąd, że niemal cała inteligencja nasza siedzi na publicznych urzędach. Wszyscy są niewolnikami „pierwszego”, zawiśli materialnie od władzy urzędowej. Jakżeż wobec tego ma ta inteligencja tworzyć „opinie publiczne”, skoro nie może wypowiadać swej myśli? Inaczej byłoby, gdyby się rzucili do handlu i przemysłu. Gdyby młodzież nie mogła liczyć na posady urzędowe, zmieniłaby się struktura społeczna w Polsce na korzyść narodu polskiego. Przestalibyśmy być najuboższym w Europie narodem. A my nawet nie zdajemy sobie sprawy z tego, żeśmy tacy ubodzy! My zatraciliśmy wszelki miernik bytu materialnego i nie wiemy nawet, jak wygląda zamożność. Ubóstwo nasze stanowi ciężką kulę u nogi dla wszystkich kategorii naszego bytu, od polityki do literatury.”

Feliks Koneczny (1862–1949) historyk polski, historiozof

O biurokracji
Źródło: Państwo i Prawo, Wydawnictwo WAM, Kraków 1997, s. 92–93.

O młodzieży , O inteligencji , O literaturze , O myślach

„Czyż jest rzeczą sprawiedliwą, by tylko ludzie wolni ginęli dla oswobodzenia niewolników? Czyż nie jest rzeczą słuszną, by sami niewolnicy nabywali swe prawa na polu bitwy i by tym skutecznym i zgodnym z prawem sposobem niebezpieczna ich liczba ulegała zmniejszeniu?”

Simón Bolívar (1783–1830) południowoamerykański przywódca walk wyzwoleńczych

w liście do F.de Paula Santandera, 1820.
Źródło: Tadeusz Łepkowski, Dwie biografie amerykańskie. Bolivar i Juarez, Warszawa 1970, s. 105–106.

O ludziach

„Nigdy nie przyzwyczaiłem się do widoku krzyża. Przez długi czas myślałem, że wyjątkowość śmierci Jezusa polega na tym, iż został On ukrzyżowany, natomiast reszta ludzi umiera w innych okolicznościach. Jednak mając dziesięć czy jedenaście lat, przeżyłem kryzys: przeczytałem książkę o powstaniu Spartakusa i dowiedziałem się, że Rzymianie ukrzyżowali tysiące pokonanych niewolników. Wtedy przyszło olśnienie: nie o śmierć tu chodzi, lecz o to, co sprowokowała – o zmartwychwstanie!”

Waldemar Chrostowski (1951)

Głosy Ziemi Świętej
Źródło: s. 8.

O śmierci , O ludziach , O myślach , O czasie

„Bo jest to znakomitym mężom nie honor, jak niewolnikom ślęczeć godzinami przy obliczeniach.”

Gottfried Wilhelm Leibniz (1646–1716) niemiecki filozof, matematyk, inżynier-mechanik, fizyk i dyplomata

„Allah nie ma nic wspólnego z Bogiem chrześcijańskim. Z Bogiem Ojcem, Bogiem Dobra, Bogiem miłującym, głoszącym miłość i przebaczenie. Bogiem, który w ludziach widzi swoje dzieci. Allah jest Bogiem-właścicielem, Bogiem-tyranem. Bogiem, który w ludziach widzi swoich poddanych, ba, swoich niewolników. Bogiem, który zamiast miłości naucza nienawiści, który w Koranie nazywa „psami” niewiernych, którzy wierzą w innego boga i rozkazuje ich ukarać. Podbić, wymordować. Jakże więc można stawiać na tym samym poziomie Jezusa i Mahometa? Czy wystarczy brednia o Jedynym Bogu, by ustalić zgodność pojęć, zasad i wartości?”

Oriana Fallaci (1929–2006) włoska dziennikarka i pisarka

O miłości , O Bogu , O dzieciach , O przebaczeniu

„Daemon nazywał to grą w jaja i pyskówki. Jeśli nowy mężczyzna na dworze płaszczy się, bez względu na powód, i nie okazuje siły ani złości, królowa i czarownice z Pierwszego Kręgu odbierają to jako bunt, a inni mężczyźni, obawiający się o swoją pozycję na dworze – jako wyzwanie. Natomiast jeśli nowy mężczyzna pokazuje, że ma jaja, i zaczyna pyskować, zmuszając królową i inne czarownice, by pamiętały, jak groźne są ciemne Kamienie, nawet jeśli ich właściciel nosi pierścień i nazywany jest niewolnikiem, traktowany jest ostrożniej, napotyka mniej wyzwań ze strony mężczyzn i zyskuje opinię drapieżnika na łańcuchu, a nie ofiary. Na niektórych dworach oznaczało to różnicę między życiem a śmiercią.”

Anne Bishop (1955) amerykańska pisarka

Niewidzialny pierścień (2000)

O śmierci , O mężczyznach , O sile

„Nawet nasi wrogowie, kiedy ich dobrze poznamy, mogą stać się naszymi przyjaciółmi. Naszymi towarzyszami. Naszymi służącymi. Naszymi niewolnikami.”

Ajahn Lee (1907–1961)

Kilesa Mara
Źródło: s. 4 http://mahajana.net/teksty/ajahn_lee-kilesa_mara.pdf

„Żyjemy w świecie, który jest niewolnikiem szatana, niewolnikiem wszystkich błędów tego świata. Ale my pragniemy trzymać się mocno prawdy, chcemy ją kontynuować, chcemy ją głosić. A na czym polega ta prawda? Czy mamy do tego prawo? Czy jesteśmy na tyle wykształceni, żeby mówić: My mamy prawdę, inni zaś jej nie mają? Nie, ta prawda nie należy do nas, ona nie pochodzi od nas, my jej wymyśliliśmy. Ta prawda została nam przekazana, została nam dana, została nam wiążąco przedstawiona, ona żyje w Kościele i w całej historii Kościoła.”

Marcel Lefebvre (1905–1991) francuski biskup katolicki, twórca schizmy

Źródło: s. 75

O prawdzie , O historii

„Ludzie sądzą, że kłamca odnosi zwycięstwo nad ofiarą. Ja jednak nauczyłem się, że kłamstwo jest sprzeniewierzeniem się samemu sobie, bo rezygnuje się z własnej rzeczywistości na rzecz człowieka, którego się okłamuje, czyniąc go swoim panem i skazując się od tego momentu na udawanie takiej rzeczywistości, jakiej domagają się jego poglądy. I jeśli dzięki kłamstwu osiąga się doraźny cel, płaci się potem cenę niszczącą to, czemu owa zdobycz miała służyć. Człowiek, który okłamuje świat, jest od tej pory niewolnikiem świata.”

Ayn Rand książka Atlas zbuntowany

Atlas zbuntowany

O ludziach , O kłamstwie , O świecie , O rzeczywostości

„A zatem okazuje się, że sprowadzanie niewolników już teraz jest tak kosztowne i niekorzystne, że tańszą siłą roboczą staje się ludność krajowa. Pytam więc, jeśli ten, kto sprowadza niewolników, nie będzie mógł tego robić inaczej, jak tylko drogą przemytu i jeśli do wszystkich jego dzisiejszych utrapień dołożymy jeszcze koszty i niebezpieczeństwa związane z przemytem, dbając o to, by prawo było w tym przypadku skrupulatnie przestrzegane, czy w tej sytuacji należy się obawiać, że tą drogą zaczną napływać do naszego kraju liczne zastępy nowych niewolników?”

William Pitt Młodszy (1759–1806) brytyjski polityk, premier Królestwa Wielkiej Brytanii

mowa w Izbie Gmin, 2 kwietnia 1792.
Źródło: Za zniesieniem handlu niewolnikami, przeł. Katarzyna Witakowska, w: Wielkie mowy historii, t. 1, wyd. Polityka Spółdzielnia Pracy, Warszawa 2006.

O historii , O sile

„Obserwujemy w naszych czasach dwie skrajne tendencje w podejściu do ludzkiego ciała: z jednej strony istnieje przesadny kult ciała, które staje się bożkiem, zagarniającym wielu w niewolę ciała. Mamy dziś wielu takich niewolników ciała – nawet nie zdajemy sobie z tego sprawy. Z drugiej zaś strony możemy zaobserwować pogardę dla ciała: wyniszcza się swe ciało narkotykami, lub czasem głodzi się to ciało, co prowadzi do śmiertelnej choroby zwanej anoreksją. Jedno i drugie podejście do ludzkiego ciała jest nie do pogodzenia nauką chrześcijańską, jest złem, jest grzechem. Wniebowzięcie Matki Najświętszej przypomina nam wszystkim, że nasze ciało ma wielką wartość w oczach Bożych: jest ono darem i będzie uczestniczyć w życiu wiecznym. Należy zatem rozwijać w sobie świadomość, że jestem odpowiedzialny za to ciało, ponieważ kiedyś będę musiał zdać sprawę Bogu, jak z tego daru korzystałem i jak się o ten dar troszczyłem.”

Piotr Libera (1951) polski duchowny katolicki, biskup

Źródło: homilia w katedrze płockiej podczas uroczystości odpustowej ku czci Wniebowzięcia NMP, 15 sierpnia 2007

O Bogu , O chorobach , O matce , O nauce

„Jeżeli mówiłem do Huoy [żona Hainga S. Ngora], że – na przykład – rządy, które tak ciemiężą, pchają się w stronę własnej zguby, a ona przyznawała mi rację, nasza wymiana zdań niczego nie zmieniała. Reżim trwał, a my nadal kopaliśmy motykami rowy. Byliśmy nadal zmęczeni i głodni. Oszukiwano nas ze wszystkich stron. We „frontowej” izbie chorych usłyszałem, jak jedna pielęgniarka zapytała drugiej: – Dałaś już jeść tym wojennym niewolnikom? – To przypadkowe pytanie uderzyło mnie bardziej niż brudna strzykawka, niż niechlujstwo i obojętność, które królowały w tej „klinice”. Objaśniało to postawę Czerwonych Khmerów w stosunku do nas. Wszystkie ich przemowy o społeczeństwie bezklasowym, o zbudowaniu nowego narodu, ta ich walka o niezależność – to tylko gadki! Zaś rzeczywistość była następująca: Czerwoni Khmerzy wygrali wojnę, a my byliśmy niewolnikami. Oni brali na nas odwet i kropka.”

Haing S. Ngor (1940–1996)

Kambodżańska odyseja

O rzeczywostości , O walce , O oszukiwaniu , O obojętności

„Musisz być albo młotem, albo kowadłem, powiedział Goethe, mając może na myśli nie co innego, jak tylko stosunek między mężczyzną i kobietą. (…) Na namiętności mężczyzny opiera się moc kobiety, której ona nigdy nie omieszka wykorzystać, jeżeli tylko mężczyzna nie ma się na baczności. Musi on być albo jej tyranem, albo niewolnikiem… jedno z dwojga. Wybór do niego należy. Jeśli się jej podda, oho! Wprzągł się w jarzmo i niebawem poczuje chłostę.”

Leopold von Sacher-Masoch książka Wenus w futrze

Wenus w futrze (1870)

O kobietach , O myślach , O myśleniu

„Bywam niewolnikiem swojego charakteru, swoich przyzwyczajeń, ale jako artysta czuję się wolny. A to znaczy, że jestem skazany na siebie.”

Jan Frycz (1954) aktor polski

Źródło: „Polityka” 49/04 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/niechceg.htm

O charakterze

„(…) odparł, że nie zamierza być niewolnikiem talentów, których bynajmniej nie wybierał, a które zostały mu najzwyczajniej w świecie narzucone. Co z tego, że wykazujemy zdolność do czegoś, co nie sprawia nam radości? W takim przypadku talent staje się przekleństwem.”

Marcelo Figueras (1962) pisarz argentyński

Szpieg czasu

„Człowiek stosujący przemoc jest większym niewolnikiem od tego, który cierpi z jej powodu.”

Lew Tołstoj (1828–1910) pisarz rosyjski

O cierpieniu

„Socjalizm dążący do upaństwowienia całego życia człowieka, nie może postawić żadnego ideału etycznego, który, jako rzecz nawskroś wewnętrzna i indywidualna, musi być wiekuistym buntownikiem. Zrozumiałe jest także, że wcielenie przez państwo rewolucyjne społecznych ideałów sprawiedliwości i braterstwa nie będzie mogło dokonać żadnego przewrotu moralnego w duszach ludzkich, tak samo jak nie mogła przeobrażać się moralność niewolników, zależnie od tego, czy mieli dobrych czy złych panów, wydających sprawiedliwe czy niesprawiedliwe rozkazy. W obu tych razach mamy zachowanie tego samego typu moralności, polegającej na posłuszeństwie rozkazowi lub prawu i nie zmieniającej się od tego, jaką treść lub dany rozkaz zawiera w sobie, ponieważ nie ma tutaj wolności wyboru, ani dobrowolnego posłuszeństwa.”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

Źródło: Moralność i polityka doktryny w: Edward Abramowski, Pisma, tom II http://dir.icm.edu.pl/pl/Pisma/Tom_2/301, Warszawa 1924.

O sprawiedliwości , O zachowaniu , O duszy , O wolności

„Według historyków demografii w imperium cesarza Augusta było ich 5 mln. Eltis i Richardson wyliczyli, że w latach 1525–1866 Europejczycy wywieźli z Afryki 12,5 mln niewolników. Przez trzy i pół wieku. Podczas gdy w roku 2014 jest ich na świecie 36 mln – podaje organizacja Walk Free. Według Free the Slaves–27 mln. Według Międzynarodowej Organizacji Pracy–21 mln, z czego 18 mln 700 tys. należy do osób i firm prywatnych. A mowa tu tylko o niewolnikach zmuszanych do pracy gołą siłą. Jest jeszcze nieporównanie liczniejsze bonded labour: niewolnictwo wymuszone przez głód, nędzę, uwikłanie w długi.”

Tomasz Piątek (1974) polski pisarz i dziennikarz

Źródło: Policz swoich niewolników http://wyborcza.pl/magazyn/1,142071,17001823,Policz_swoich_niewolnikow.html, wyborcza.pl, 22 listopada 2014.

O głodzie , O sile , O wieku

„Nie jestem niewolnikiem własnego telefonu.”

Mateusz Kościukiewicz (1986) aktor polski

jego poczta głosowa.
Źródło: „Zwierciadło”, 2/1960, luty 2010

„Są jednak jeszcze inne sposoby, żeby nasze było górą. Trzeba z pokarmu zamienić się w drapieżnika. I chyba to właśnie chce nam zaproponować w swoim programie wyborczym PJN. Na razie pomysł ten testuje w swojej szwalni ekspert gospodarczy tej partii, Maciej Polakowski. To nie są żarty z nazwiska, naprawdę tak się nazywa, patriotycznie. Ponieważ pomysł jest dopiero testowany, nie wszystko jeszcze działa idealnie. Ze szwalni eksperta udało się spuścić z okien na prześcieradłach grupie przetrzymywanych tam Wietnamczyków. Jak można się domyślić, zabrano im paszporty i komórki, pracowali po kilkanaście godzin dziennie o misce ryżu. Pomysł, żeby oprzeć gospodarkę na niewolnictwie, a niewolników przywozić gdzieś ze świata, nie jest nowy, a więc i nie jest oryginalny. I chyba nie ma w nim nic złego, skoro Polska jest najważniejsza.”

Kinga Dunin (1954) polska publicystka, socjolog kultury, krytyk literacki

Źródło: Podnieś koszulę, krytykapolityczna.pl, 6 czerwca 2012 http://www.krytykapolityczna.pl/Dunin/Podnieskoszule/menuid-68.html

„Tak, to miasto, St. Petersburg, kaprys tyrana, który zapragnął, by jego wspomnienie Wenecji przybrało kształt w kamieniu na bagnistym brzegu rzeki, gdzieś na końcu świata, pod najbardziej niegościnnym z nieb, to miasto, wznoszone cegła po cegle przez poetów, szarlatanów, awanturników i szalonych kapłanów, przez niewolników i wygnańców, to miasto nosi wspólne imię tego księcia i świętego, który dzierży klucze niebios… Petersburg, miasto zbudowane z dumy, wyobraźni i pragnień… Tak jak my sami jesteśmy, lub być powinniśmy.”

Angela Carter (1940–1992) pisarka angielska

Źródło: Wieczory cyrkowe

O wspomnieniach

„Bądźmy niewolnikami prawa, abyśmy mogli być wolni.”

Cyceron (-106–-43 p. n. e.) mówca rzymski, popularyzator filozofii greckiej, polityk

„Kobiety i inni niewolnicy są wysoko cenieni zarówno jako dowody bogactwa, jak też jako środki jego gromadzenia. Wśród plemion pasterskich nabycie niewolników jest taką samą inwestycją podejmowaną z myślą o zysku, jak nabycie bydła. Niewolnictwo kobiet wywarło tak wielki wpływ na życie ekonomiczne w okresie kultury quasi-pokojowej, że np. w czasach Homera kobieta stała się jednostką miary wartości. Nie jest istotne wśród jakich plemion to miało miejsce – istotny jest fakt, że niewolnictwo stało się podstawą systemu produkcji i że niewolnikami były zwykle kobiety. Powszechną i podstawową formą stosunków międzyludzkich w tym okresie jest stosunek pana i sługi. Uznanym dowodem bogactwa – posiadanie wielu kobiet oraz innych niewolników, których zadaniem było obsługiwanie osoby swego pana oraz produkowanie dóbr dla niego.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

O życiu , O kobietach , O myślach , O bogactwie

„Moralność pracy to moralność niewolników, a świat współczesny nie potrzebuje niewolnictwa.”

Bertrand Russell (1872–1970) angielski logik, matematyk, filozof, myśliciel, działacz społeczny i eseista, noblista w dziedzinie literat…

O świecie , O morzu

„Istna kwadratura koła. Żeby wykorzystać moją jedyną szansę – utraciłem ją. Uciekłszy, przestałem być niewolnikiem. Rozrzedziłem się, rozpłynąłem w wolności.”

Sławomir Mrożek książka Emigranci

Emigranci

O wolności

„Uczciwość polega na uznaniu faktu, że to, co nierzeczywiste, jest nierzeczywiste i nie może mieć żadnej wartości, że ani miłości, ani sławy, ani pieniędzy nie zdobywa się za pomocą oszustwa — że próba zdobycia wartości poprzez oszukiwanie cudzych umysłów stanowi akt wynoszenia swoich ofiar ponad rzeczywistość, stwarzanie sytuacji, w której sam stajesz się pionkiem w rękach ich ślepoty, niewolnikiem ich bezmyślności i uników, podczas gdy ich inteligencja, rozumność i spostrzegawczość stają się wrogami, których musisz się bać i wystrzegać — że człowiek nie chce żyć jako istota uzależniona, szczególnie zaś uzależniona od cudzej głupoty, ani jako dureń czerpiący wartość z otumaniania innych durniów — że uczciwość nie jest obowiązkiem społecznym ani poświęceniem dla dobra innych, lecz najbardziej samolubną cnotą, jaką może praktykować człowiek: odmową poświęcenia rzeczywistości własnego istnienia na rzecz cudzych iluzji.”

Ayn Rand książka Atlas zbuntowany

Atlas zbuntowany

O głupocie , O inteligencji , O rzeczywostości , O pomocy

„Żegnaj, niezrównany przywódco,
większy niż Wespazjan, Mustafa Kemal Atatürk, zbiegły niewolnik z Dominikany,
O François Duvalier, niechaj ta haitańska ziemia, którąś tak ukochał…”

François Duvalier (1907–1971) polityk haitański

niedokończony napis na murze okalającym cmentarz w Port-au-Prince, który nieznany nikomu przechodzień namalował pędzelkiem.
Źródło: Vincent Hugeux, Łagodna śmierć „Papy Doca” w: Ostatnie dni dyktatorów, op. cit., s. 84

O śmierci

„Wolność jest marzeniem niewolników. Człowiek wolny wie, że potrzebuje kryjówki, ochrony i pomocy.”

Nicolás Gómez Dávila (1913–1994)

O wolności , O pomocy

„Nikt nie ma władzy od Boga do mianowania jednych bezbożnikami, innych – świętymi. Kto to czyni, jest tylko niewolnikiem własnej pychy i własnych uzurpatorskich skłonności.”

Stefan Pacek (1938)

O Bogu

„Cóż ci polecił przekazać, niewolniku?
-Nie jestem niewolnikiem – odpowiedział coraz bardziej rozwścieczony Mateusz Lewita. - Jestem jego uczniem.
-Mówimy, jak zawsze, różnymi językami – powiedział Woland. - Ale rzeczy, o których mówimy, nie ulegają od tego zmianie, prawda?”

Michaił Bułhakow książka Mistrz i Małgorzata

The Master and Margarita

O prawdzie

„W przeszłości można było sięgać po realne zasoby gospodarcze: pola pszenicy, kopalnie złota czy niewolników. Zatem wojny miały sens, bo można się było wzbogacić, atakując sąsiadów. Dziś głównym zasobem gospodarczym jest wiedza, a trudno jest zdobyć wiedzę drogą przemocy. Większość wielkich konfliktów w dzisiejszym świecie występuje na takich obszarach jak Bliski Wschód, gdzie źródła bogactwa są materialne – to ropa naftowa i gaz.”

Yuval Noah Harari (1976) izraelski historyk i profesor

Źródło: Pożegnanie z wojną, wywiad dla „The Guardian”, 19 marca 2017, przedruk i tłumaczenie Andrzej Ehrlich, „Gazeta Wyborcza”, 15–17 kwietnia 2017.

O bogactwie , O wiedzę , Sens , O wojnie

„Przez ostatnie 400 lat w naszej części świata można było zostać bohaterem narodowym na dwa sposoby. Pierwszy sposób: zabić wielu sąsiadów, drugi: dać się zabić sąsiadom. Szanując wszystkich bohaterów, ja osobiście nie mam poczucia, że to jest najlepsza oferta dla naszych dzieci i wnuków. Nie powinniśmy być niewolnikami historii. Budując nasze stosunki z sąsiadami, pamiętajmy, że nie zawsze było źle. Były momenty w historii, kiedy razem walczyliśmy o wolność i potrafiliśmy współpracować. Wtedy byliśmy niepokonani.”

Krzysztof Stanowski (1959) Polski polityk i działacz społeczny

Źródło: Paweł Krysiak, Polacy i Ukraińcy razem. Pielęgnujmy ten Cud nad Wisłą. Rozmowa z Krzysztofem Stanowskim, 9 sierpnia 2017 https://lublin.wyborcza.pl/lublin/7,48724,22244761,polacy-i-ukraincy-razem-pielegnujmy-ten-cud-nad-wisla-rozmowa.html

O historii , O dzieciach , O wolności

„Zbrodnia w Piaśnicy to jedna z odsłon ludobójstwa, jakiego nazistowskie Niemcy dopuściły się na polskich elitach. W przekonaniu mocodawców tego nieludzkiego barbarzyństwa miało ono zepchnąć Polaków do roli wiecznych niewolników.”

Andrzej Duda (1972) polski polityk, prezydent, prawnik

o zbrodni w Piaśnicy z II wojny światowej.
Źródło: Uroczystości ku czci pomordowanych w Lesie Piaśnickim https://www.radiomaryja.pl/informacje/uroczystosci-ku-czci-pomordowanych-w-lesie-piasnickim/, radiomaryja.pl, 7 października 2018.

„Tak to świadomość czyni nas wszystkich tchórzami; to zdanie doskonale wyrażało stan młodzieńczej duszy Johna Bridgensa, przygnębionego stanem własnej egzystencji i swymi nienaturalnymi pragnieniami, przygnębionego udawaniem kogoś, kim nie był, przygnębionego byciem sobą i przygnębionego przede wszystkim faktem, że mógł tylko myśleć o odebraniu sobie życia, gdyż strach, że po drugiej stronie myśl może istnieć nadal, że on może wciąż pozostawać niewolnikiem własnego umysłu, spać i śnić, skutecznie powstrzymywał go przed tym czynem.”

Dan Simmons (1948) amerykański pisarz fantastyki naukowej

Terror (2007)
Źródło: rozdział 50, Bridgens

O myślach , O myśleniu , O strachu , O duszy

„Żaden Niemiec z tej wsi nie uszedł losowi, jaki mu był pisany. Stodoły, gdzie w słomie i sianie ukryło się kilka kobiet, ogarnęły płomienie. Żona lokalnego administratora gospodarstw rolnych, którą wielu Polaków wytykało palcami, ponieważ zachowywała się jak wyniosła władczyni niewolników, została tyle razy zgwałcona, że zmarła.”

Jürgen Thorwald (1915–2006)

Wielka ucieczka (1951), ISBN 978-83-08-05853-4, Wydawnictwo Literackie Sp. z o.o. 1995

O kobietach , O zmarłych

„Skandynawowie nie tylko zbudowali system nadbałtyckich faktorii handlowych, ale też najwyraźniej sprowadzali coś z głębi lądu. Potwierdza to duża liczba znajdowanych w Wielkopolsce srebrnych monet arabskich, tzw. dirhamów, które musiano przecież na coś wymieniać. Ich znaleziska nie świadczą bynajmniej, że tu docierali arabscy kupcy. Jesteśmy pewni, że dostawały się do Polski za pośrednictwem Skandynawów. (…) W tej chwili przyjmuje się, że głównym towarem eksportowym byli ludzie – niewolnicy. Nie bez powodu tysiące słowiańskich niewolników docierały na rynki muzułmańskie, do kalifatu bagdadzkiego, a potem do kordobańskiego.”

Przemysław Urbańczyk (1951) polski historyk, mediewista

Źródło: rozmowa Beaty Janowskiej, Polskie tropy wikingów, „Ale Historia” http://wyborcza.pl/alehistoria/7,121681,21379916,polskie-tropy-wikingow.html, wyborcza.pl, 20 lutego 2017.

O ludziach

„Kościół nie może stać się niewolnikiem żadnej partii, musi być dla wszystkich, bo do wszystkich posyła Chrystus.”

Kazimierz Nycz (1950) polski duchowny katolicki, arcybiskup

Źródło: Kard. Kazimierz Nycz: Kościół nie może być niewolnikiem partii https://wiadomosci.onet.pl/kraj/kard-kazimierz-nycz-kosciol-nie-moze-byc-niewolnikiem-partii/5ncc65t?utm_source=plista&utm_medium=synergy&utm_campaign=allonet_plista_n_desktop_wiadomomsci, onet.pl, 3 marca 2018

Chrystus

„Ani pracodawca nie może być niewolnikiem pracownika, ani pracownik pracodawcy.”

Jacek Stryczek (1963)

Źródło: Ks. Stryczek: Ewangelia uczy, jak się bogacić, „Rzeczpospolita”, 28 kwietnia 2016 https://www.rp.pl/Plus-Minus/304289906-Ks-Stryczek-Ewangelia-uczy-jak-sie-bogacic.html