Cytaty o złu

strona 2

„Czasami trzeba dopuścić zło, by mogło się to ostatecznie obrócić w dobro.”

„Najlepszym lekiem na większość zła, jeżeli nie na całe zło, jest wolność.”

„Zło nam wyrządzone, nawet największe, nie jest jednak i nie może być usprawiedliwieniem zła, które sami wyrządziliśmy”

„Bóg jest nie tylko dobry, życzliwy, łaskawy czy miłosierny. Ma także ciemną stronę. Nasz rozum nie umie znaleźć do niej dostępu. Pozostaje ona misterium. Byłoby błędem obarczanie tylko człowieka odpowiedzialnością za zło.”

„Bez wzglę­du na to, czy lu­bi­cie bo­gów, czy też nie – sam ra­czej za ni­mi nie prze­pa­dam – trud­no wy­obra­zić so­bie, że na­praw­dę wy­rzą­dza­ją świa­tu ca­łe to zło, któ­re wi­dzi­my – to raczej wy­klu­czo­ne.”

„Może i trzeba było na to czekać dwa pokolenia, może to i jest kowbojska sprawiedliwość, lecz jeśli o mnie chodzi, czuję ulgę, kiedy zło, pozornie nie do naprawienia, ktoś w końcu jednak naprawi.”

„Był taki czas, gdy życie ludzi było nieuporządkowane, zwierzęco dzikie, poddane panowaniu siły; nie było wtedy żadnej nagrody dla dobrych ani żadnej kary dla złych.
Dopiero później, jak przypuszczam, ludzie ustanowili prawa karzące; chodziło im o to, żeby Prawo stało się tyranem ujarzmiającym zuchwałość, by karany był, ktokolwiek popełnił przestępstwo. A kiedy już prawa zabraniały ludziom popełniania jawnych gwałtów, ludzie czynili zło po kryjomu. Wtedy dopiero jakiś przebiegły i mądry mąż wpadł na myśl, że trzeba wynaleźć lęk przed bogami, aby istniało coś, co odstrasza złych wtedy, gdy czynią, mówią lub zamyślają coś po kryjomu. Rozumując tak wymyślił bóstwo, mówiąc: „Istnieje dziwny duch (daimon), wiecznym cieszący się życiem, słyszy on, widzi i czuje rozumną myślą, na wszystko baczną, boską naturę mając, co wszelkie ludzkie słowo posłyszy zaraz i będzie mogło dojrzeć wszelakie czyny; a choćbyś zło ukradkiem zamyślał jakie, zostanie to zauważone przez bogów, bo rozum czujny posiadają.””

„Zło samo w sobie jest karą.”

„Jest sposób – i to jedyny sposób – aby zahamować i powstrzymać to zło: wszyscy czerwonoskórzy powinni się sprzymierzyć i wspólnie domagać się równych praw do tej ziemi, jak to było na początku i jak być powinno; albowiem nigdy nie była ona podzielona, lecz należy do wszystkich, będąc do użytku każdego. Żadne plemię nie ma prawa jej sprzedawać, nawet innemu plemieniu, a tym bardziej obcym – tym, którzy chcą mieć nie mniej niż wszystko.”

„Musisz jednak zrozumieć, że umysł potrafi nie tylko leczyć ciało, lecz także sprawić, by rozwinęła się w nim choroba. Dobro potrafi leczyć, a zło jest czymś w rodzaju infekcji.”

„Żeby otworzyć się na dobro w życiu, trzeba wyczyścić wszelkie zło, stawiając mu czoła.”

„Zło wojny wydaje się rzeczą niewątpliwą, rzeczą zbyt oczywistą, by należało podejmować trud przekonywania o tym innych. (…) A przecież obrońcy pokoju zmuszeni są wciąż do poszukiwania nowych środków perswazji, do przytaczania nowych dowodów, zobowiązani do największej czujności wobec klas panujących mijającego ustroju, którym do przetrwania wojna jest potrzebna.”

„A przecież sprawa Lutra ukazuje nam w całej okazałości jeden z problemów, z którym na próżno szamocze się współczesny człowiek. Jest to problem indywidualizmu i osobowości. Spójrzcie na kantystę, który czepia się kurczowo swojej autonomii, na protestanta dręczonego troską o swoją wolność wewnętrzną, na nietzscheanistę, który przygotowuje się do karkołomnego skoku ponad dobro i zło, na freudystę pielęgnującego swoje kompleksy i sublimującego swoje libido, na myśliciela, który przygotowuje na najbliższy kongres filozoficzny najnowszą koncepcję świata, na bohatera superrealizmu, który wprowadza się w trans i pogrąża w senną otchłań, na ucznia Andre Gide'a, który z bolesną żarliwością przegląda się w lustrze swojej dowolności – wszyscy ci biedni ludzie gonią za własną osobowością i wbrew obietnicy Ewangelii pukają, a nikt im nie otwiera, szukają, a nie znajdują. Patrzcie z jaką uroczystą nabożnością współczesny świat ogłosił święte prawa jednostki i jaką cenę za to zapłacił. A jednak nigdy wielkie, bezimienne potęgi Państwa, Pieniądza, Opinii nie panowały bezwzględniej nad jednostką.”

„Dobro jest silniejsze niż zło, Miłość jest silniejsza niż nienawiść; Światło jest silniejsze niż mrok; Życie jest silniejsze niż śmierć; Zwycięstwo jest nasze dzięki Temu, który nas kocha.”

„Masz wszelkie prawo się bać – powiedziała cicho panna Paleforth. – Tylko głupiec może twierdzić, że zło mu niestraszne. Ale każdy z nas prędzej czy później musi stanąć twarzą w twarz ze swoim strachem, inaczej ten strach powróci i zatruje mu całe życie.”

„Z hołotą tego rodzaju rozprawiano się dawniej jak z opryszkami, lecz wzrost jej sił wskazywał na głębokie zmiany w systemie porządku, zdrowia, a nawet bezpieczeństwa narodu. Tu właśnie należało rozpocząć dzieło, dlatego wpierw potrzebni byli ludzie prawa i nowi teologowie, którzy widzą zło wyraźnie – od wierzchołka aż po najdelikatniejsze korzenie; a dopiero później cios konsekrowanym mieczem, który jak błyskawica przenika mroki. Dlatego jednostki powinny żyć w związkach mocniejszych i jaśniejszych niż niegdyś, jako poszukiwacze nowego skarbu praworządności. Już chcąc wygrać krótki bieg, żyje się przecież w odmienny sposób. A tu chodziło o szlachetne życie, o wolność i godność człowieka.”

„Pamięć zbiorowa nie jest sumą pamięci indywidualnych, jest raczej rezultatem pewnych dominujących schematów interpretacyjnych. Kiedy pod tym kątem patrzymy na pamięć Polaków, na obowiązujące narracje historyczne i białe plamy, to widać, że dominuje pamięć Generalnego Gubernatorstwa. A przecież na terenach wcielonych do Rzeszy pozostało mnóstwo Polaków. Około 3 milionów obywateli II Rzeczypospolitej podpisało Niemiecką Listę Narodowościową, tzw. volkslistę. Postępowali w zgodzie nie tylko z własnym interesem, chroniąc się przed prześladowaniami, ale także z zaleceniami państwa podziemnego i Kościoła katolickiego, nawołujących do ochrony polskiego stanu posiadania. Tymczasem u nas dominuje obraz „volksdeutscha-zdrajcy.””

„Pragnienie, by zabić, zawsze odzywało się w taki sam sposób, on zaś niezmiennie wierzył, że jadąc długą autostradą, wreszcie zdobędzie nad tym kontrolę, okiełzna, tak jak jego dziadek poskramiał muskularne źrebaki na równinach rancza w Arizonie, gdzie Jonah jako nastoletni chłopiec spędził kilka lat. Jego psychopatologia miała bardzo podstępną konstrukcję, każąc mu wierzyć, że jest od niej potężniejszy, że tkwiąca w nim dobroć jest w stanie pokonać zło. Wierzył w to nawet teraz, choć za sobą w pobliżu autostrady pozostawił łącznie siedemnaście ciał.(…) Rzucił okiem na neonowy zegar wbudowany w deskę rozdzielczą, 3.20, i przypomniał sobie zdanie z Fitzgeralda:
Kiedy dusza tonie w prawdziwie ciemnej nocy, zawsze jest trzecia nad ranem.
Ten wers pochodził z krótkiego opowiadania Crack-up, „Załamanie”. Tytuł bardzo nawiązywał do tego, co się z nim działo – maleńkie szczeliny w mechanizmach obronnych jego psychiki rozgałęziały się, przechodziły w większe rozszczepy, łączyły się w ziejącą czarną dziurę, która go wchłaniała, potem zaś wypuszczała już jako potwora.”

„Serce z kamienia to zło życia i sztuki.”

„Zło wśliźnie się nawet w ciasną szczelinkę między głową a aureolą.”

„Nie ma bowiem grzechu niewinnego, zła, które nie niosłoby z sobą jakiejś krzywdy. Każde zło prędzej czy później zaowocuje jakimś bezsensem i zniszczeniem.”

„Co się tyczy kwestii żydowskiej, niektórzy zapytują, czy to, co robimy, jest chrześcijańskie i humanitarne. A ja tak zapytam: czy to po chrześcijańsku, że Słowacy chcą się uwolnić od swoich wiecznych wrogów, od Żydów? Miłość bliźniego jest nakazem Bożym. Ta miłość bliźniego narzuca mi obowiązek usuwania wszystkiego, co chce wyrządzać zło mojemu bliźniemu.”

„Fascynuje mnie zło przeciętnego katolika. Takie ukryte, tajemnicze, które nie wychodzi na wierzch, dopóki w lodówce nie znajdzie się trup noworodka. Albo w beczce z kapustą. W głębi duszy takiego katolika widzę hitlerowską swastę. Nie staroindyjski znak szczęścia.”

„Zło ukrywane rośnie.”

„I to zło, zanim zginie, właśnie po to, by zginać, musiało się uzewnętrznić, musiało górę wziąć i doprowadzić siebie do bankructwa. To nastąpi. By tę chwilę przyśpieszyć, trzeba naszą pewność tego bankructwa przelać w masy, by nie zwątpiły, by przetrwały w gotowych zastępach.”

„Mała sprawdź to, Ty jesteś lekiem na całe zło,
Ty wyleczysz moją duszę i ciało,
na koniec świata prosto, za Tobą pójdę dnia każdego,
miłość lekiem jest, więc Ty daj mi go.”

„Bo wszystko zło, którego się wiecznie spodziewała, może się stać lub nie. Ale to jedno czeka na pewno i ją, i tych czworo, siedzących wesoło przy stole. Nieunikniony rozpad i rozkład, choroba, męka i śmierć.”

„Dziecko to widz bardzo uczciwy i wymagający. W dodatku mam świra na punkcie muzyki dla dzieci, nienawidzę uproszczonych struktur muzycznych, które próbuje im się ładować do głowy. Pokoleniu walkmanów i discmanów powinno się grać jak najlepszą muzykę i w ogóle traktować je serio. Ale robienie porządnych przedstawień dla dzieci jest pracochłonne i męczące, bo muszą być dynamiczne, rządzą się innymi prawami i żądają innego aktorstwa.(…) Spektakle trzeba grać rano, a wcześniej potrzeba czasu na rozśpiewanie się. Często traktowane są przez aktorów jako zło konieczne, więc z czasem zamieniają się w wyrobnictwo. W dodatku ten typ pracy nie jest w Polsce szanowany, a krytyka nie zauważa takich kreacji. Dopiero sukces tytułu albo znane nazwisko działa jak lokomotywa.”

„Zło to zło. Mniejsze, większe, średnie, wszystko jedno, proporcje są umowne a granice zatarte (…), jeżeli mam wybierać pomiędzy jednym złem a drugim, to wolę nie wybierać wcale.”

„Ktokolwiek czyni dobro, zbierze dobro; ktokolwiek czyni zło, zbierze zło.”

„Niektórzy powiedzieliby, jesteś tylko kroplą, złamanie twojego słowa jest tylko kroplą, nie ma znaczenia. Ale całe zło świata składa się z małych kropli. Głupio jest mówić, że nieważne są małe krople. Małe krople i ocean to to samo.”

„Zło nie istnieje, ponieważ wszystko jest złe. Kosmos jest ciemny. Rodzimy się źli. Zło jest punktem wyjścia, tym, co naturalne.”

„Zło jest zawsze brakiem jakiegoś dobra, które w danym bycie powinno się znajdować, jest niedostatkiem. Nigdy nie jest jednak całkowitą nieobecnością dobra.”

„Królowa wojna wtedy rządzi.
Księżniczka śmierć wszystko zamiata.
Wujek zło udaje dobrego, szczodrego.
Udaje, że kocha Jezusa nagiego.”

„Od lat staczamy się w dół. Liczby przemawiają przeciwko nam. Ludzkości żyje się coraz gorzej. Globalizacja w niczym nie pomogła, a kryzys nie przyniósł opamiętania. Powróciliśmy do tych samych spekulacji finansowych, bez żadnych ograniczeń. Co gorsza, przedmiotem spekulacji stały się również produkty pierwszej potrzeby, jak żywność i woda, które powinny być chronione przez rządzących. Jednakże w rządach brak dziś ludzi wartościowych. W większości krajów nie głosuje się dziś na lepszego, ale jedynie na mniejsze zło. Świat kieruje się zasadą „ratuj się kto może.””

„Nie daj się zwyciężyć złu, lecz zło dobrem zwyciężaj.”

„Szatan jest małpą Pana Boga. Wszystko czyni Mu na przekór. Zamiast dobra wprowadza zło, zamiast ładu – chaos, zamiast miłości – nienawiść, zamiast pokoju – wojnę, zamiast prawdy – kłamstwo, zamiast zgody – kłótnię, zamiast jedności – rozdział i rozproszenie, zamiast obiecywanej ciągle całkowitej wolności – anarchię moralną, która przynosi najgorsze zniewolenie.”

„Pan Wałęsa mógłby w końcu okazać więcej pokory i przestać się ośmieszać, bo niewątpliwy wkład Ojca Świętego Jana Pawła II w upadek komunizmu uznają historycy z różnych opcji politycznych i religioznawcy. Wałęsa sam tyle Ojcu Świętemu zawdzięcza, więc mógłby wykazać większy umiar w formułowaniu opinii.”

„Ów bezimienny piekielny potępieniec – pół bestia, pół człowiek – wciąż przebywa na wolności i grasuje po naszym mieście. Ohydne, nieludzkie zło, śmiertelnie niebezpieczna przebiegłość, nienasycona żądza krwi – oto cechy charakteryzujące tego szalonego zabójcę. Ta upiorna kreatura, podążająca śladem swych ofiar niczym tropiący zwierzynę Indianin, upaja się krwią, a mimo to wciąż pozostaje nienasycona.”

„Zło zawsze i wszędzie jest hałaśliwe. A dobro jest jak powietrze, jego się nie dostrzega. Dobro jest dyskretne. Ale ono istnieje.”

„Główny fałsz i zło egoizmu tkwi nie w absolutnej samoświadomości i samoocenie podmiotu, a w tym, że słusznie przypisując sobie absolutne znaczenie, człowiek niesłusznie odmawia innym tego samego znaczenia.”

„Dobro i zło, czy rzeczywiście dzieli je wyraźna linia?”

„Duma to rzetelna reakcja na możliwość osiągnięcia założonych wartości, to przyjemność, jaką czerpie się ze swej skuteczności. I to mistycy uznają za zło.”

„Musimy się uczyć przezwyciężyć zło tak, by nikomu przy tym zła nie wyrządzić.”

„Tak naprawdę etyka nie dostarcza gotowych odpowiedzi, jak mamy postępować, bo musiałaby zastąpić całe życie moralne. I tak samo jak etyka nie zastąpi nikogo w podejmowaniu decyzji moralnych, tak również spontaniczność naszych odruchów moralnych nie gwarantuje doskonałości działania. Dobrzy ludzie też czynią zło.”

„Podział na dobro i zło jest chyba zjawiskiem archetypicznym i tylko w niewielkim stopniu zależy od kultury konkretnych czasów.”

„To zło wcielone i najgorszy przywódca w historii Serbii.”

„Uczyniłem w swoim życiu wiele zła. Trochę z małej wiary, tchórzostwa, lenistwa, bezmyślności, braku wyobraźni. Znacznie więcej jednak z mocnej wiary, odwagi, pracowitości, namysłu, troski.”

„Niestety, większość Białych intelektualistów nie jest w stanie odróżnić socjalizmu jako takiego od jego wypaczonej formy, a mianowicie żydowskiego komunizmu. Niestety, Biała Rasa w swej ignorancji klasyfikuje komunizm i socjalizm razem, jako bliźniacze zło i uważa, że jeśli jesteś socjalistą, to jesteś pobratymcem komunistów. To fałszywe i zwodnicze.”

„(…) Budda (…) nie ma cech moralnego nadzorcy, nie jest sędzią sprawiedliwym i ostatecznym, którzy karze za zło i nagradza za dobro. Co więcej – filozofia buddyjska poszła chyba najdalej w Japonii w nauczaniu, że każdy człowiek jest potencjalnym Buddą i każdy ma szansę odkryć kiedyś w sobie własne światło, bez względu na to, jak dotąd postępował.”

„Miłość – choroba to straszliwa.
Niczym nieuleczona:
Kwiat, co, deptany, znów ożywa,
Pielęgnowany – kona.
W tym zło:
Zechcesz jej – nie dba o to zgoła,
Nie chcesz jej – sama ciebie woła,
Hej-ho!”

„Wszystko zło rodzi się ze słabości ludzkiej.”

„Dobro czy zło jako takie są równie rzadkie, jak czysta czerń czy biel w przyrodzie.”

„Polska normalna to w ogóle nie jest zło. To może nie jest ideał, to nie jest moje marzenie, ale to nie jest zło. Ja się nie zgadzam na to określenie. To środowisko polityczne, które broni normalności naszego państwa, broni dobra (…) Jak ci proponują kawę albo denaturat, nie możesz w tym momencie mówić, że chcesz koniak. Pewnie, że chcesz koniak, ale wybierasz to co masz do wyboru.”

„Oczywiście wierzę w to, że świat napędzają dwie siły: destrukcyjne zło i – z drugiej strony – pozytywna twórcza energia. Wciąż istniejemy, bo to co lepsze wciąż jest, mimo wszystko, na wierzchu. W każdym człowieku jest i jedno i drugie. Czasem trudno uruchomić te lepsze cechy, ale one są.”

„Świat nie jest tak prosty, jak niektórzy chcieliby nam wmówić. Kontury są niewyraźnie, liczą się odcienie. Nic nie jest czarne albo białe. Zło może skrywać dobro albo piękno i na odwrót, a żadne z tych pojęć nie wyklucza drugiego. Istota ludzka potrafi kochać i zdradzić ukochaną osobę, co w niczym nie zaprzecza autentyczności jej uczuć.”

„Stefano oparł się o okno, chłodząc czoło o szybę. Jego nauczyciel mawiał: „Zło nigdy nie znajdzie spokoju. Może zatriumfować, ale spokoju nigdy nie odnajdzie.””

„Cierpienie jest rzeczywistością straszną i czymś nieznośnym jest taki optymizm, który zło definiuje a priori jako mniejsze dobro.”

„Młodzi, prężni ze sztandarem w dłoni – do takiego oblicza jesteśmy przyzwyczajeni…”

„Świat jest w większym niebezpieczeństwie ze strony tych, którzy tolerują lub wspierają zło niż ze strony tych, którzy rzeczywiście je popełniają.”

„Otóż, co najbardziej uderza, wiążę i coraz mocniej dominuje w człowieku, to niesamowite poczucie swojskości. Największa tęsknota na odległość jest niczym w stosunku do tęsknoty powstającej, gdy się znowu opuszcza kraj po krótkim pobycie. Życie nabiera sensu, gdy się wychodzi z samolotu i gdy spotyka się ludzi, z którymi mówi się zarówno o rzeczach dobrych, jak i złych. Widzi się wówczas całą czczość, nierealność, o ile nie wprost cynizm czy też melodramatyczną rzewność rozmów emigracyjnych. Może być w kraju jak najgorzej, może to ktoś nazwać długą i ciemną nocą, która zapada (tak jak to zawsze pisano w historii polskiej o okresach popowstaniowych), niemniej ta noc ciemna posiada więcej światła, czaru niż najpiękniejsze światła życia w Anglii czy Ameryce. Wszystko złe w kraju jest czymś, z czym można i trzeba walczyć, choćby nawet za to groziły największe represje. Wszystko zło, z którym walczą emigranci, wydaje się nie tylko walką z krajem, ale również walką z tymi, którzy w kraju nadstawiają swego karku w imię wspólnych celów.”

„Zawsze ciekawe jest zagranie, używając pretensjonalnego określenia „czarnego charakteru”, ponieważ jest taka szansa, że gdzieś tam na dnie w tym człowieku drzemie coś dobrego. A zło jest bardzo intrygujące, dużo bardziej niż dobro, bo to ostatnie jest oczywiste, natomiast zło jest zazwyczaj wieloznaczne.”

„Rozejrzyjcie się wokół siebie: Czyż tylko zło nosi wysoko głowę? Czyż nie dostrzegacie przejawów zwycięstwa dobra?…”

„Nie sposób w niewielu słowach opisać zło, które powoduje nadmiar słów. Gadatliwość jest matką gnuśności, przyczyną niewiedzy i obłąkania, bramą oszczerstwa i szafarką kłamstw. Studzi też pobożny zapał. Umacnia występne namiętności, wskutek czego język coraz łatwiej skłania się do nierozważnych wypowiedzi. Zastanów się, zanim wypowiesz słowa, które nosisz w sercu, a często uznasz, że lepiej ich nie wypowiadać. Jednak nawet rzeczy, które uznasz za godne wypowiedzenia, czasem lepiej zatrzymać dla siebie.”

„Mniejsze zło jest zwykle trwalsze.”

„To kim jesteśmy (dzisiaj) jest wynikiem tego, co myśleliśmy (wczoraj).
Trzeba patrzeć na świat szeroko otwartymi oczami i widzieć w nim wszystko, także zło. Musi mi się to udać. Nikt nie jest doskonały, nic nie jest doskonałe”

„Może na tym właśnie polega piekło. Kiedy stajesz twarzą w twarz z prawdą. Widzisz cały ten ból, zło wyrządzone innym i wiesz, że nie możesz im pomóc.”

„Zło rzuca silniejszy czar niż dobro.”

„W naszych filmach z lat 70. polityka była ukryta pod metaforą, aluzją, ale dla widzów czytelna. Dzisiaj polityka mniej mnie interesuje, bo jest jej nadmiar. W Enenie najciekawsze były dla mnie inne pytania, powiedziałabym, natury filozoficznej i moralnej: czy jesteśmy w stanie poznać drugiego człowieka? Jak ocenić postępowanie kogoś, kto nawet kierując się dobrą wolą, może inną osobę unieszczęśliwić? Jaką odpowiedzialność ponosi lekarz psychiatra, budząc do życia pacjenta? Czy ma prawo narażać na zagrożenie własną rodzinę? Czy powinien kontynuować terapię, wiedząc kim jest jego pacjent? I wreszcie, czy można wyleczyć zło? Enen nie jest dla mnie filmem z kategorii kina społeczno-politycznego.”

„Już to pewna, że kto całe życie pracuje nad jednym, lżej mu idzie, ręka się wprawia, ale umysł ociężeć musi, mechanicznie palce wykonywają, czego się wyuczyły, a głowa pracować nie potrzebuje. Jest w tym zło, jest i dobro. Może ten dobroczynny podział pracy nadaje się dla mas, które nie mają wielkich darów – ale na ludzi, co by chcieli iść naprzód, nakłada kajdany.”

„Osobiście uważam, że jest to rozkradanie majątku narodowego. Zawsze byłem zwolennikiem, że to, co narodowe, jest w rękach państwa. PO prowadzi bardzo ostrą politykę liberalną i chce wszystko sprzedać. Tu jednak trzeba patrzeć długofalowo. Co będą robiły kolejne pokolenia? Będą niewolnikami we własnym kraju? Dlatego na pewno nie będę popierał pomysłów ministra Grada (…) To jest znana zagrywka, że najpierw trzeba podatników zastraszyć, a później pokazuje się mniejsze zło.”

„Współczuję wszystkim. Nie wierzę w zło. Wierzę w nieszczęście. Olbrzymie, niesamowite, porażające nieszczęście, które niszczy ludzi, ale zawsze można im choć trochę pomóc w ocaleniu człowieczeństwa.”

„Trochę więcej nikotyny, trochę mniej wątroby,
to dużo mniejsze zło niż śpiewać „Jak zapomnieć”, sorry.”

„Posłuchajcie tego starego niedowiarka, który wie, co mówi: Mistrzowska propaganda antychrześcijańska zdołała wytworzyć u chrześcijan, zwłaszcza u katolików, złą świadomość, opanowaną niepokojem, jeśli już nie wstydem, z powodu własnej historii. Siłą stałego nacisku, od reformacji aż do naszych czasów, zdołała przekonać was, że jesteście odpowiedzialni za całe, albo prawie całe, zło na świecie. Sparaliżowała was na etapie masochistycznej samokrytyki, aby zneutralizować krytykę tych, którzy zajęli wasze miejsce.”

„Istnieje tylko Zło i Wielkie Zło, a za nimi oboma, w cieniu, stoi Bardzo Wielkie Zło. Bardzo Wielkie Zło, Geralt, to takie, którego nawet wyobrazić sobie nie możesz, choćbyś myślał, że nic już nie może cię zaskoczyć. I widzisz, Geralt, niekiedy bywa tak, że Bardzo Wielkie Zło chwyci cię za gardło i powie: „Wybieraj, bratku, albo ja, albo tamto, trochę mniejsze”. (…) Mniejsze zło istnieje, ale my nie możemy wybierać go sami. To Bardzo Wielkie Zło potrafi nas do takiego wyboru zmusić. Czy tego chcemy, czy nie.”

„Mniejsze zło to film o dojrzewaniu, o kształtowaniu moralnego kręgosłupa.”

„Kto szuka dobra, z trudnością je znajdzie, ale zło znajdzie, choć go nie szuka.”

„Wszystko, co nas spotyka – zdrowie czy cierpienie, dobro czy zło, chleb czy głód, przyjaźń ludzka czy niechęć dobrobyt czy niedostatek – wszystko to w ręku Boga może działać ku dobremu.”

„Każdy nieludzki świat dzięki przyzwyczajeniu przekształca się w świat ludzki. Wszystkie zło pozostaje ukryte w jego mroku.”

„Rzeczywistość – tę część raczej brudną – powinniśmy niewątpliwie z n a ć: złudzeniami żyć się nie godzi. Ale nie powinniśmy się w nią w p a t r y w a ć; bo ze zła i brzydoty cóż ostatecznie innego niż zło i brzydota może się udzielić nam samym?”

„Zło niszcz w zarodku.”

„Paradoksalnie, pakt z Lepperem (w mniejszym stopniu, ale dotyczy to także Giertycha) przyniósł społeczne spustoszenia podobne do atakowanego przez obecną władzę (słusznie skądinąd) Okrągłego Stołu. Zło Okrągłego Stołu polegało bowiem nie tylko na tym, że za pokojowe wyjście z gabinetów zapłacono komunistom, zwłaszcza tym ze służb specjalnych, swoistą koncesją na stworzenie rujnującej kraj oligarchii i bezkarnością dla mafijnych sposobów bogacenia się. Największym złem było to, że milionom Polaków brutalnie pokazano, iż mogą sobie wsadzić w buty wzbudzone przez solidarnościowy zryw nadzieje na przywrócenie życiu publicznemu uczciwości i przyzwoitości. Cyniczni dranie i partyjni karierowicze okazali się pionierami ustrojowej transformacji, a ludzie uczciwi, patrioci i szeregowi uczestnicy solidarnościowych zrywów – zwykłymi frajerami, jeśli nie groźnymi oszołomami.”

„Emanowała ze mnie potężna chciwość wampira, dawne zło, przyczajone teraz, lecz nadal straszliwe.”

„Ciemność wciąż istnieje – potwierdził. – Pomimo dokonującego się postępu, który, jak się nam każe wierzyć, ma rozjaśniać mroki, eliminować zagrożenia i odpędzać strachy. Jak dotąd, postęp większych sukcesów w tej materii nie odniósł. Jak dotąd, postęp tylko wmawia nam, że ciemność to wyłącznie ćmiący światło przesąd, że nie ma się czego bać. Ale to nieprawda. Jest się czego bać. Bo zawsze, zawsze będzie istniała ciemność. I zawsze będzie rozpanoszone w ciemności Zło, zawsze będą w ciemności kły i pazury, mord i krew. I zawsze będą potrzebni wiedźmini. I oby zawsze pojawiali się tam, gdzie właśnie są potrzebni. Tam, skąd dobiega wołanie o pomoc. Tam, skąd się ich przyzywa. Oby zjawiali się, wzywani, z mieczem w ręku. Mieczem, którego błysk przebije ciemności, którego jasność mroki rozproszy. Ładna bajka, prawda? I kończy się dobrze, jak każda bajka powinna.”

„Zło narasta (…) i musi zostać przekazane nowemu i on rodzi się ze mnie, chociaż jako śmiertelna istota byłam bezpłodna.”

„Dobro i zło zawsze ze sobą graniczą.”

„Słowiański los nas trudny koledzy dawno zbratał
Na dolę i niedolę, na dobro i na zło
Gdy trębacz nad Krakowem w hejnale stromym wzlata
Z nadzieją strzygę uchem i szabli szuka dłoń”

„„Kim jest ten człek o białych włosach, który tu, o woźnico,
rękę opiera na lasce, z oczami ukrytymi pod brwiami,
z powykręcanymi, obwisłymi kończynami, – czy to jego przewina,
czy taka jego natura, czy wypadek jaki?”

Tak zapytany, zdradził woźnica królewiczowi sekret,
który powinien być pilnie skrywany, myśląc w swej
prostocie, że to nic zdrożnego, tak oto bogowie zaćmili mu umysł:

„To starość go złamała – ten złodziej
urody, burzyciel siły, przyczyna niedoli, niszczyciel
radości, zatrata pamięci, wszystkich zmysłów wróg.

On również dzieckiem będąc mleko pił i, z biegiem czasu,
nauczył się po ziemi stąpać, i krok po kroku dorastał
na mocnego młodzieńca a potem, krok za krokiem, się starzał.”

Po takiej odpowiedzi królewicz, z pewnym przerażeniem, wypowiedział te
słowa do woźnicy: Co?! Czy to zło dosięgnie również mnie?” A
woźnica znów mu odpowiedział:

„Przyjdzie na pewno z biegiem czasu, po wielu
latach, nawet do mojego długowiecznego pana; cały świat wie o tym, że starość
będzie niszczyć ich urodę i się tym nie przejmuje.””

„Z dwojga złego musiałam wybrać mniejsze zło dla Polski, ponieważ prezydent elekt Lech Kaczyński ma poglądy pro-społeczne i pro-socjalne, które to są zbieżne z moimi poglądami i moich wyborców. Dlatego wybrałam Lecha Kaczyńskiego. Czasami podczas wyborów kierujemy się wyglądem fizycznym kandydatów, a nie ich poglądami. Uważam, że jest to mylne i złe posunięcie wyborców.”

„Szaleństwo nie jest złem, ale każde zło jest szalone.”

„Dobro i zło muszą istnieć obok siebie, a człowiek musi dokonywać wyborów.”

„Choćby książęta Kościoła udawali nie wiem jak nowoczesnych, otwartych na świat i oświeconych, to i tak będą trzymać się tego, co sformułował niegdyś papież Innocenty III (1198–1216): „Papieżowi należy się posłuch, nawet jeśli nakazuje on czynić zło.” Podkreślają oni ciągle, że Kościół ani na jotę nie odejdzie od swych wcześniejszych nauk i nigdy od nich nie odszedł.”

„Mój ojciec był bardzo otwartym i postępowym człowiekiem. Razem z matką dawali nam przestrzeń, żebyśmy rozwinęli się jako jednostki. Nigdy nie odczuwałam, że coś było poza moim zasięgiem, bo jestem dziewczynką. Zachęcał córki do nauki. Przynosił do domu filmy, żebyśmy je wspólnie oglądali. Miałam zielony rower. Ale ojciec znajdował się pod ogromną presją. Ludzie wysyłali do niego listy, w których pisali: „Jak taki uczciwy i dobry człowiek może pozwalać córkom pojawiać się w telewizji i kręcić filmy? To zepsucie, zło i deprawacja.””

„Ludzie, cienie, dobro, zło, niebo, piekło: wszystko to tylko etykietki, nic więcej. Ludzie sami stworzyli te przeciwieństwa: natura ich nie dostrzegała. W naturze nawet życie i śmierć nie były przeciwieństwami – po prostu jedno stawało się przedłużeniem drugiego.”

„Opiewałem zło, tak jak to czynili Mickiewicz, Byron, Milton, Southey, A. de Musset, Baudelaire itd. Naturalnie trochę przesadziłem podnosząc ton, aby zdziałać coś nowego w duchu tej wzniosłej literatury, która opiewa rozpacz jedynie po to, by przygnębić czytelnika i wzbudzić w nim pragnienie dobra jako lekarstwa.”

„Poznanie Kristiiny to była tylko kropla, która przelała czarę goryczy. Dusiłem się w Polsce. Nie chodzi nawet o politykę, bo w moim domu rodzinnym się nie politykowało. Po prostu wiedziałem, że socjalizm jest zły i tyle. Dużo czytałem, mity greckie pochłonąłem już, jak miałem sześć lat. Potem czytałem Tyrmanda, świat książek to był świat wolnej myśli, gdzie istniało dobro i zło, i sprawiedliwość. A wokół mnie było wszechobecne kłamstwo, biurokracja, upodlenie. Jacyś ludzie wciąż decydowali o moim życiu i postępowaniu. To się czuło wszędzie, na uczelni, w każdym urzędzie. Zaduch. Powiedziałem mamie, że chcę od tego uciec.”

„Jeśli miałbym wybierać między Polską komunistyczną i żadną, to wybiorę tę pierwszą jako mniejsze zło.”

„Nie każda – nawet pełna i prawdziwa – informacja jest pożyteczna. W pracy dziennikarza najważniejsze powinno być dobro człowieka, miłość do drugiej osoby. Niedopuszczalne jest, by zło było wykorzystywane jako coś, co uatrakcyjnia przekaz medialny”

„Dla mnie bycie na scenie nie jest najważniejsze. Tak naprawdę to zło konieczne. Nie można już być muzykiem bez sprzedawania się, a granie koncertów na żywo jest najbardziej uczciwym sposobem robienia tego. W przeciwieństwie do sprzedaży zdjęć z twoją podobizną, ubrań czy kreskówkowej wersji samego siebie.”