Cytaty o literaturze (561 cytatów) | Cytaty sławnych ludzi

„Ja lubię literaturę, bo dla mnie tam jest więcej życia niż w moim własnym. Jest ono tam w takiej kondensacji, w jakiej nie znajdę go w rzeczywistości nigdy.”

Stanisław Ignacy Witkiewicz książka Nienasycenie

Nienasycenie

O rzeczywostości

„Uczennice… pochodziły z różnych stron świata: z Włoch, Indonezji, Ameryki Południowej, Grecji, Hiszpanii… Tak jak ja były tu, aby nauczyć się języków. Tak jak ja były tu, aby zostać obytymi towarzysko damami i perfekcyjnymi żonami. Uczono nas także tańca, gotowania i dobrych manier. Wspólnie wybierałyśmy się na narty do Gstaad, gdzie dla pensji wynajmowano każdej zimy jeden wiejski domek. Miałyśmy zajęcia z malarstwa, sztuki i literatury. Porównywałyśmy obyczaje panujące w naszych krajach, dyskutowałyśmy o polityce lub teologii – robiąc to, kręciłyśmy sobie włosy z lokówkami. Przywykałyśmy do życia, jakie wyznaczali nam rodzice.”

Sorajja Esfandijari Bachtijari (1932–2001) księżniczka Iranu

o swej nauce w szkole Printaniere w Zurychu – surowej pensji dla dziewcząt.
Źródło: Ulrike Grunewald, Słynne rywalki, czyli gra o miłość, pieniądze i władzę, op. cit., s. 109–110.

O miłości , O pieniądzach , O grach , O rodzicach

„Zaletą literatury jest to, że pozwala ludziom postawić się na miejscu innych.”

Immanuel Kant (1724–1804) niemiecki filozof

Źródło: Adam Żółtowski, Filozofia Kanta, 1923.

„Przestępcy, potwory, zwyrodnialcy często w literaturze są przedstawiani jako postaci przewrotne i inteligentne.”

Janusz Gajos (1939) polski aktor

Źródło: „Zwierciadło”, 2/1960, luty 2010

„Ciało zaniemogło, dusza choruje, pomnożyły się blizny na duszy i ciele, a nie ma lekarza, który mógłby mnie uleczyć. Szukałem współczucia, nie znalazłem. Pocieszenia nie chciałem. Zapłacono mi złem za dobro, nienawiścią za miłość (…).”

Iwan IV Groźny (1530–1584) car Rosji

Źródło: Ludwik Stomma, Choroby i dolegliwości sławnych ludzi, Wydawnictwo Literatura Net Pl, Gdańsk, ISBN 8392364546, s. 71.

O miłości , O ludziach , O chorobach , O duszy

„Klasy to takie grupy ludzi, z których jedna może sobie przywłaszczać pracę innej z powodu różnicy miejsca zajmowanego przez nią w określonym systemie gospodarki społecznej.”

Włodzimierz Lenin (1870–1924) organizator i przywódca Rewolucji Październikowej

Inne cytaty
Źródło: Henryk Markiewicz, O marksistowskiej teorii literatury. Szkice, Zakład Narodowy im Ossolińskich, 1952, s. 31.

O ludziach

„Patrzę na teatr z dystansu, jestem z nieco innej, literackiej bajki. Dlatego może uważam, że teatr powinien o wiele mocniej pokazywać rzeczywistość. Że nie powinien odcinać kuponów od pewnych konwencji, ale podobnie jak literatura zacząć kreować rzeczywistość, nazywać ją po imieniu. Odteatralnienie nazwałbym zerwaniem ze zbyt wygodną maską bycia aktorem.”

Mariusz Sieniewicz (1972) polski prozaik i felietonista

Źródło: „Gazeta Olsztyńska”, 4 lipca 2005 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/rzeczywistosc.htm

O rzeczywostości , O zerwaniu

„Pisarz francuski to dla wielu blagier, dla którego nie ma nic świętego, który ze wszystkiego się śmieje i mówi sprośności. (…) Skoro przeznaczeniem naszym jest poznawać Francję z owej śmiejącej strony, nauczmyż się bodaj rozumieć ten francuski uśmiech. Wieki nieprzerwanej pracy i kultury są poza tym uśmiechem. Trzeba było zdeptać we wszystkich kierunkach wszystkie ścieżki, wszystkie dziedziny ducha, aby w świecie myśli stworzyć sobie ogródek intelektualnej zabawy, aby skrót mądrości pokoleń umieć podawać w żartobliwej formie.”

Tadeusz Boy-Żeleński (1874–1941) polski pisarz, eseista, tłumacz

Źródło: Antologia literatury francuskiej [Pisma, tom XIV], s. 41

O uśmiechu , O myślach , O wieku , O myśleniu

„Wielu uzna za słuszne ganić mnie, wykazując, że twierdzenia, że twierdzenia moje sprzeciwiają się autorytetowi pewnych ludzi, którym wielka cześć się należy mimo ich niedoświadczone sądy; nie zważają, że dzieło moje zrodziło się z prostego i czystego doświadczenia, które jest prawdziwą mistrzynią.”

Leonardo da Vinci (1452–1519) malarz, rzeźbiarz, architekt, konstruktor maszyn, filozof

Źródło: Materiały do literatury polskiej pod red. Zenona Alexandrowicza, Interim Treasury Committee for Polish Question-Educational Branch, 1947, s. 17.

O ludziach

„Jeżeli chodzi o mnie, egzystuję i bardzo mi z tym dobrze. Ubóstwiam mój przybrany kraj, czuję się tu świetnie i wróciłbym do Kraaaaaju chyba tylko wtedy, gdybym upadł na głowę. (…) nikt mnie nie nabierze, bo w tym systemie, nawet popaździernikowo-socjalistycznym, niczego nigdy się nie zbuduje.”

Andrzej Bobkowski (1913–1961) polski pisarz i przedsiębiorca emigracyjny

Źródło: list do Andrzeja Chciuka, 1957 cyt. za: culture.pl http://www.culture.pl/baza-literatura-pelna-tresc/-/eo_event_asset_publisher/eAN5/content/andrzej-bobkowski

„Smutne, ale pierwsi ludzie na ziemi nie potrzebowali książek, filmów, gier czy muzyki, by mogli mordować z zimną krwią. W dniu, w którym Kain roztrzaskał mózg swego brata Abla, jedynej motywacji, jakiej potrzebował, była jego ludzka skłonność do przemocy. Czy traktujecie Biblię jako literaturę, czy jako ostateczne słowo Boga, kimkolwiek on może być, chrześcijaństwo dało nam obraz śmierci i seksualności, na której zbudowaliśmy naszą kulturę. Półnagi martwy mężczyzna wisi w większości naszych domów oraz na naszych szyjach, a my po prostu bierzemy to za spełnienie dla naszego życia. Czy jest to symbol nadziei, czy beznadziei?”

Marilyn Manson (1969) kontrowersyjny muzyk amerykański

Columbine: Whose fault is it (esej)

O śmierci , O Bogu , O ludziach , O książkach

„Literatura każdego narodu jest jego moralnym bytem, bezpieczna w swych granicach, żadnemu zniszczeniu niepodległa.”

Kazimierz Brodziński (1791–1835) polski poeta, historyk, krytyk literacki, tłumacz i publicysta

„Mam swoje skrzywienie, uważam mianowicie, że literatura i sztuka nigdy nie powinny być narzędziem pochwały. Powinny obnażać to, co mroczne, pokazywać ciemne strony i niesprawiedliwości społeczeństwa, a także mroczną stronę ludzkiej duszy, złą część człowieczej natury.”

Mo Yan (1955) chiński pisarz, noblista

wykład na Wolnym Uniwersytecie Hongkongu (2005).
Źródło: Katarzyna Sarek, SAREK: Milczący noblista [Literacki Nobel dla Mo Yana http://kulturaliberalna.pl/2012/10/16/sarek-milczacy-noblista-literacki-nobel-dla-mo-yana/, kulturaliberalna.pl, 16 października 2012]

O sztuce , O duszy , O naturze

„Bardzo powinny być nam podejrzane sądy przyjaciół, kiedy padają na naszą korzyść.”

Kartezjusz (1596–1650) francuski filozof, matematyk i fizyk, jeden z najwybitniejszych uczonych XVII wieku, uznawany również za oj…

Źródło: Pisma. Antologia literatury francuskiej, wyb. Tadeusz Boy-Żeleński, PIW, s. 134.

„Człowiek, który nikogo nie lubi, jest bardziej nieszczęśliwy niż ten, którego nikt nie lubi.”

François de La Rochefoucauld (1613–1680) pisarz i filozof francuski

Źródło: Antologia literatury francuskiej, wybór Tadeusz Boy-Żeleński, wyd. PIW, s. 168.

„Plagiat – to podstawa wszystkich literatur, z wyjątkiem pierwszej, której zresztą nikt nie zna.”

Jean Giraudoux (1882–1944) francuski powieściopisarz i dramaturg

„Aforyzmu o książce nie potrafię niestety wymyślić. Książki kupuję, zbieram, czytam, nawet je piszę – i zanadto kocham, aby zbywać je aforyzmami.”

Julian Tuwim (1894–1953) polski poeta

Źródło: Biblioteki i książki w literaturze, wyb. Krystyna Bednarska-Ruszajowa, Wydawn. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1998, s. 149.

O książkach , O czytaniu , Kochać się

„Dopiero w XV wieku, dopiero za panowania Jagiellonów, powstał, urósł i zmężniał ten wspaniały język polski, który wejdzie do literatury XVI wieku, a będzie w swoim pięknie, zwrotności i układności z najpiękniejszą konkurował łaciną i zacznie upadać i brudzić się, żargonować, dopiero po drugiej wojnie światowej. Wszystko się na świecie zmienia, nic nie stoi w miejscu.”

Stanisław Mackiewicz (1896–1966) premier Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Wychodźstwie

Herezje i prawdy
Źródło: s. 278

O wojnie , O wieku

„Bardzo Dzikie Historie. Tę książkę (…) traktuję trochę wyjątkowo, głównie ze względu na Kukudłę, która się w niej pojawia… a która jest moją najbardziej ukochaną postacią ze wszystkich tych, które wymyśliłem! Kto przeczyta, ten zrozumie dlaczego.”

Marcin Pałasz (1971)

Źródło: Trzy minuty dla Qlturki – Marcin Pałasz, qlturka. pl, 22 października 2008 http://www.qlturka.pl/czytelnia,literatura,trzy_minuty_dla_qlturki__marcin_palasz,84.html

O historii

„Żaden jeszcze mężczyzna nie umarł z miłości.”

Aleksander Fredro (1793–1876) polski komediopisarz, pamiętnikarz i poeta

Źródło: Księga cytatów z polskiej literatury pięknej od XIV do XX wieku, op. cit., s. 78.

O wieku

„Przyjaciele to nic innego jak wrogowie, z którymi zawarliśmy rozejm, choć nie zamierzają przestrzegać jego warunków.”

Giovanni Papini (1881–1956)

Źródło: Historia literatury włoskiej, cyt. za: Emmanuel Hecht, Druga śmierć Duce w: Ostatnie dni dyktatorów, wyd. Znak Horyzont, Kraków 2014, tłum. Anna Maria Nowak, s. 18.

O śmierci , O historii

„Życie nic z literaturą wspólnego nie ma – chyba u autorów, którzy w ogóle do literatury nie należą – są bezmyślnymi fotografami jakichś zatęchłych kącików rzeczywistości.”

Stanisław Ignacy Witkiewicz książka Nienasycenie

Genezyp do Księżnej.
Nienasycenie
Źródło: cz. 2, Obłęd, wyd. Dom Książki Polskiej Spółka Akcyjna, Warszawa 1930, s. 47 http://kpbc.umk.pl/dlibra/doccontent?id=42024&dirids=1.

O życiu , O książkach , O domu , O rzeczywostości

„Nie ma takiej epoki, takiego stylu, którego najszlachetniejsze elementy krytycznie przyswojone, przekształcone i włączone do nowego kontekstu, nie przydadzą się przy wyrażeniu nowych elementów treściowych.”

Lucjan Szenwald (1909–1944) polski poeta i komunistyczny działacz polityczny

Źródło: Stanisław Gawliński, Tadeusz Bujnicki o literaturze polskiej XX-lecia międzywojennego, „Alma Mater” nr 156–157, kwiecień-maj 2013, s. 32.

„Ludziom zawsze bardziej podoba się prosty serial niż ambitne kino. Z serialem można się szybciej i łatwiej utożsamić. Poważne kino zmusza do zadumy, refleksji, a czasem skrajnych emocji, które potrafią widza wyczerpać. Kino, teatr i literatura to sztuka tworzenia rzeczywistości, a nie jej odtwarzania. Kino ambitne to sztuka wyrafinowana i elitarna. Nie dla wszystkich. Jeżeli kogoś zainteresuje, to bardzo dobrze, a jak nie, to nie.”

Kinga Preis (1971) polska aktorka

Źródło: Kinga Preis: Wolę kino ambitne, PAP, 9 marca 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/112571.html

O sztuce , O rzeczywostości , O czasie

„Moja firma, Patagonia, jest eksperymentem. Istnieje po to, by wprowadzić w życie wszystkie zalecenia literatury katastroficznej, usilnie namawiając nas do podjęcia natychmiastowych działań, bez których dzika przyroda zginie, a cywilizacja ludzka ulegnie zagładzie. Choć naukowcy zgodnie twierdzą, że świat znajduje się na krawędzi katastrofy ekologicznej, społeczeństwu nadal brakuje woli działania. Wszystkich nas paraliżują apatia, bezwładność i brak wyobraźni. Patagonia istnieje po to, by podważyć powszechnie obowiązujące przekonania i zaprezentować nowy styl odpowiedzialnego biznesu. Jesteśmy przekonani, że powszechnie akceptowany model kapitalizmu, który wymusza nieustanny wzrost i jest winny zniszczeń w środowisku naturalnym, musi zostać zastąpiony nowym modelem działania. Patagonia i tysiąc zatrudnionych w niej osób ma środki i wolę, by udowodnić pozostałej części świata biznesu, że owocem słusznego postępowania jest zdrowe i zyskowne przedsiębiorstwo.”

Yvon Chouinard (1938)

Źródło: Dajcie im popływać, cyt. za: Yvon Chouinard, drytooling.com.pl http://drytooling.com.pl/baza/ludzie/6260-yvon-chouinard-z-firmy-patagonia-przedsiebiorca-mimo-woli

O życiu , O ludziach , O świecie , O biznesie

„Ma pretensje do literatury. I odwrotnie.”

Tadeusz Gicgier (1927–2005)

„W latach sześćdziesiątych stopniowo przekonaliśmy się z Merabem Kostawą, że kontynuowanie podziemnej nielegalnej działalności politycznej było w ówczesnej Gruzji praktycznie niemożliwe. (…) Poważnie zastanawialiśmy się nad odrodzeniem duchowości i wiary religijnej, (…) bez których nie wyobrażaliśmy sobie odrodzenia narodu i ponownego ożywienia ruchu niepodległościowego. (…) Zaczęliśmy intensywnie studiować teologi, historię religii, (…) zakładaliśmy koła lektury Pisma Świętego, chodziliśmy do cerkwi, próbowaliśmy zainteresować młodzież religią i mistyką, powielaliśmy literaturę religijną, tworzyliśmy biblioteki książek religijnych.”

Zwiad Gamsachurdia (1939–1993) polityk gruziński

Źródło: Lewan Berdzeniszwili, Zwiad Gamsachurdia w: Słownik dysydentów. Czołowe postacie ruchów opozycyjnych w krajach komunistycznych w latach 1956–1989, tom II, wyd. Fundacja Ośrodka Karta, Warszawa 2007, ISBN 9788388288845, s. 204–205.

O książkach , O młodzieży , O wierze , O religii

„Okazało się dowodnie, że śród narodów europejskich nie stanowimy żadnego idealnego wyjątku, że w naszem łonie istnieją też same, co gdzieniegdziej, żywioły i antagonizmy, że przy odpowiednich warunkach wystąpią w nim też same zjawiska. (…) Według naszego przekonania, namiętności, które tak gwałtownie trysnęły z ciemnych mas, sączą się w naszem społeczeństwie i zbierają z dwu źródeł pokrewnych: z fanatyzmu chrześcijańskiego i żydowskiego. Lud polski nienawidzi żydów religijnie i rasowo. Jakże go z tej nienawiści leczy klasa oświecona w stosunkach społecznych, w literaturze i prasie? Większość albo wprost ją podsyca, albo biernością ośmiela.”

Aleksander Świętochowski (1849–1938) polski pisarz, publicysta, filozof i historyk

o pogromie warszawskim w 1881 r.
Źródło: Marcin Wodziński, Antysemityzm; w: Historia Żydów polskich, „Polityka. Pomocnik Historyczny”, 3/2013.

O ludziach , O historii

„Wiedz, że interesy Stolicy Apostolskiej, a także twojej korony czynią obowiązkiem eksterminację Husytów. Pamiętaj, że ci bezbożni ludzie ośmielają się głosić zasadę równości; twierdzą, że wszyscy chrześcijanie są braćmi, i że Bóg nie dał ludziom uprzywilejowanym prawa władania narodami; utrzymują, że Chrystus przyszedł na świat aby znieść niewolnictwo; wzywają ludzi do wolności, to znaczy do unicestwienia królów i kapłanów.(…) Teraz, kiedy jeszcze jest czas, zwróć swoje siły przeciwko Czechom, pal, zabijaj i czyń wszędzie pustynię, gdyż nic nie jest bardziej miłe Bogu, ani bardziej pożyteczne dla sprawy królów, niż eksterminacja Husytów.”

Marcin V (1369–1431) papież

fragment listu papieża Marcina V z 1429 do Władysława Jagiełły, w którym nakłania go do wzięcia udziału w krucjacie antyhusyckiej.
Źródło: The Papacy and the Civil Power (Nowy York, 1876), s. 253, cyt. wg David Hunt, Woman Rides the Beast, s. 2; cyt. za: Literatura Chrześcijańska: Jan Hus http://www.literatura.hg.pl/hus.htm

O Bogu , O ludziach , O świecie , O wolności

„Potrafimy [z reżyserem] siebie słuchać, a to jest zdolność kluczowa. Łączy nas sympatia, wrażliwość na podobny typ sztuki i literatury, wspólne poczucie rytmu. Pracując z Pawłem, mam komfort partnerstwa. Jedna osoba uruchamia drugą, dlatego czasami trudno powiedzieć, komu przypisać autorstwo pomysłu. Nie musimy sobie udowadniać swoich racji. Jeżeli nawet ścieramy się po drodze, zawsze podążamy w tym samym kierunku.”

Barbara Hanicka (1952)

Źródło: „Dziennik”, dodatek „Kultura” 2007, nr 109

„Wszelkiego rodzaju myśli snują mi się po głowie. Cały dzień czuję wewnętrzny chaos i zawieruchę. Gdy tylko jedna myśl mnie opuszcza, pojawia się następna; każda zajmuje mnie i każda jest innej treści. Czasami jest pogodnie, kiedy indziej mroczno i ogarnia mnie wściekłość (…).”

Rudolf Habsburg-Lotaryński (1858–1889)

zapisane w wieku 16 lat.
Źródło: Ludwik Stomma, Choroby i dolegliwości sławnych ludzi, Wydawnictwo Literatura Net Pl, Gdańsk, ISBN 8392364546, s. 142–143.

O ludziach , O chorobach , O myślach , O wieku

„(…) w czasach PRL-u przeżywałam pewne dylematy jako tłumaczka. Różnica między poziomem życia w krajach Zachodu a naszą przaśną polską rzeczywistością była tak ogromna, że pewne słowa, jak na przykład rocquefort czy camembert, wymagały objaśnień w przypisach. Myślę też, że wielu ówczesnym czytelnikom, a zwłaszcza dzieciom, dziwny musiał wydawać się świat, gdzie prawie wszyscy mieli domki i samochody, gdzie mamy nie chodziły do pracy, tylko zajmowały się domem, gdzie od święta jadało się homary.”

Barbara Grzegorzewska (1947)

Źródło: Mikołajek w oczach tłumaczki – wywiad z Barbarą Grzegorzewską, qlturka.pl, 20 października 2009 http://www.qlturka.pl/czytelnia,literatura,mikolajek_w_oczach_tlumaczki__wywiad_z_barbara_grzegorzewska,2795.html

O dzieciach , O świecie , O domu , O myślach

„Parcie na wschód uchodzi za jedną z najmniej subtelnych cech niemieckiego charakteru. Jeśli jednak owo parcie wynika z pożądliwości ducha? Kiedy zawiera w sobie chęć czytania polskiej literatury, odkrywania słowackich górskich ścieżek, spotykania litewskich przyjaciół czy praktycznego zastosowania rosyjskiego języka?”

Matthias Biskupek (1950)

Rodzona ojczyzna. Wschodnie rozważania jawne, ze skrycie przyklejoną zniewagą

O charakterze , O czytaniu

„Przełomowy charakter literatury Dostojewskiego, polegający na wyzwoleniu się spod władzy idealistycznej, inteligenckiej psychologii i usiłowaniu wytworzenia świadomej, dziejowej psychiki rosyjskiej, czynnej, nowoczesnej wiary narodu rosyjskiego.”

Stanisław Brzozowski (1878–1911) polski pisarz i filozof

Głosy wśród nocy (1912)
Źródło: Kryzys w literaturze rosyjskiej

O wierze , O charakterze

„Ciekawe jest to, na ilu płaszczyznach można o literaturze opowiedzieć. Nasza literatura poprzez kontekst polityczno-historyczny, poprzez to jak się zmieniała i wpływała na twórców i jak twórcy ją kształtowali, jest wyjątkowa. Miasto jest natchnieniem dla poetów i pisarzy, ale też historia sprzęga się z literaturą. Czasem literatura jest ucieczką przed tym, co się dzieje w kraju i w mieście.”

Magdalena Piekorz (1974) polska reżyser i scenarzystka filmowa

Źródło: Powstaje film o literackim Krakowie, culture.pl, 21 stycznia 2013 http://www.culture.pl/kalendarz-pelna-tresc/-/eo_event_asset_publisher/L6vx/content/powstaje-film-o-literackim-krakowie

O historii , O czasie

„Czytam dużo klasyki i sensacji, a także literaturę polską. Ciągle wracam do Dostojewskiego, to mój życiowy nauczyciel. Natomiast za największego poetę uważam ks. Twardowskiego. Nie wiem, czy ktoś jeszcze na świecie pisze tak dobre i mądre wiersze, jak on. Gdybym mogła przyznawać Nobla, to dawno by go dostał! W jego wierszach jest coś szczególnego. Jeśli czegokolwiek chcemy się dowiedzieć o życiu, w prawdach prostych a nie natrętnych, to wszystko można znaleźć u ks. Twardowskiego. To „niezbędnik” w trudnych chwilach.”

Daria Trafankowska (1954–2004) aktorka polska

Źródło: Małgorzata Karnaszewska, Daria Trafankowska – Nie jestem kobietą luksusową http://www.nadobre.pl/18904/daria-trafankowska-nie-jestem-kobieta-luksusowa.html

O kobietach , O nauczycielach , O czytaniu

„O homoseksualizmie mówi się w kontekście „tu i teraz”. A przecież geje i lesbijki są z nami od bardzo, bardzo dawna. To żadna moda, tylko zwykłe życie.”

Krzysztof Tomasik (1978)

Źródło: Łukasz Maślanka Iwaszkiewicz pewnie odetchnął z ulgą, artykuł w serwisie „Dla Studenta”, 12 czerwca 2008 http://www.dlastudenta.pl/literatura/artykul/Iwaszkiewicz_pewnie_odetchnal_z_ulga,22557.html, dostęp 10 stycznia 2009

O życiu , O modzie

„Jak powiedziałem w radiu Kraków, że Dzieci z Bullerbyn we wczesnym dzieciństwie zrobiły na mnie największe wrażenie, to pani redaktor zapytała, czy w dzieciństwie byłem dziewczynką.”

Piotr Rowicki (1975)

Źródło: Beata Rudzińska, W „Dzieciach z Bullerbyn” rozpoznawałem otaczającą mnie rzeczywistość – rozmowa http://qlturka.pl/2015/12/08/w-dzieciach-z-bullerbyn-rozpoznawalem-otaczajaca-mnie-rzeczywistosc-rozmowa-z-piotrem-rowickim/, qlturka.pl, 8 czerwca 2009

O dzieciach , O wrażeniach , O rzeczywostości , O dzieciństwie

„Ludzie o wiele są lepsi, niż mogą się wydać na oko,
W sercu najgorszym jest coś, co zasługuje na cześć:
Wnet by ten klejnot rozbłysnął ukryty w ciemnościach głęboko,
Ale potrzeba by wprzód światło do duszy tej wnieś.”

Lucjan Rydel (1870–1918) polski poeta i dramatopisarz

Źródło: Księga cytatów z polskiej literatury pięknej od XIV do XX wieku, wyb. Paweł Hertz, Władysław Kopaliński, Warszawa 1975, PIW, s. 424.

O ludziach , O duszy , O świetle , O wieku

„Nienacki, Niziurski, Bahdaj, Ożogowska, ale także Woroszylski czy Szmaglewska. Takich nazwisk mógłbym wymienić chyba jeszcze z tuzin i prawdą jest, że znacząco odcisnęły się na tworzeniu mojego literackiego świata. Każdemu pisarzowi najłatwiej inspirować się tym, co w życiu przeczytał, zobaczył, o czym usłyszał, rozmawiał lub miejscami, które odwiedził. Jeżeli mówi, że tak nie jest, to kłamie.”

Dariusz Rekosz (1970)

Źródło: Agata Hołubowska, W wolnym czasie piszę książki – wywiad z Dariuszem Rekoszem, autorem książek dla dzieci i młodzieży http://qlturka.pl/2015/12/11/w-wolnym-czasie-pisze-ksiazki-wywiad-z-dariuszem-rekoszem-autorem-ksiazek-dla-dzieci-i-mlodziezy/, qlturka.pl, 9 grudnia 2011

O dzieciach , O książkach , O młodzieży , O czasie

„Czas ma nadzwyczaj coś gorzkiego w sobie!”

Zygmunt Krasiński (1812–1859) polski poeta i dramatopisarz

Źródło: Księga cytatów z polskiej literatury pięknej od XIV do XX wieku, oprac. Paweł Hertz, Władysław Kopaliński, Warszawa 1991, PIW, s. 204.

O czasie , O wieku

„Talent to kwestia ilości. Talent nie polega na napisaniu stronicy, ale trzystu stronic… Silni nie wahają się. Zasiadają do stołu, nie ustaną w trudzie… W literaturze są tylko woły. Geniusze to najtęższe woły, orzą przez 18 godzin na dobę, niezmordowanie. Sława to ciągły wysiłek.”

Jules Renard (1864–1910)

Źródło: Dziennik

O wysiłku

„Ja mam bardzo mało zaufania do słów jako takich czy do fabuły. Fabuła dla fabuły dla mnie nie istnieje. Dla mnie ideałem prozy jest jakaś proza afabularna.”

Natasza Goerke (1960) pisarka polska

Źródło: Natasza Goerke, culture.pl, kwiecień 2003 http://www.culture.pl/baza-literatura-pelna-tresc/-/eo_event_asset_publisher/eAN5/content/natasza-goerke

O zaufaniu

„Jako warszawiak, to powinienem kibicować klubowi, który jest na Muranowie. No tak. Weź – mówię – jakąkolwiek literaturę przedwojenną – lata pięćdziesiąte, sześćdziesiąte to samo. Na co idą Lermaszewscy w serialu „Dom”? Na jaki stadion? Na Polonię. Mieszkańcy Śródmieścia. Tyrmand Polonia. „Do przerwy 0-1″ i „Paragon gola”? Też Polonia. Nigdy nie byłem kibicem tego klubu, nigdy nie będę, ale jeśli chcemy znaleźć klub do którego pasują kaszkieciarze warszawscy, to znajdziemy Polonię.”

Eldo (1979) polski raper

Źródło: Ponawijajmy o piłce nożnej. Naprawdę warto..., weszlo. com, 11 stycznia 2010 http://www.weszlo.com/news/4306

O domu

„Literatura wysoka pisana przez kobiety to zjawisko historycznie nowe, zaledwie dwieście lat – zaczynając od sióstr Brontë, Jane Austen, Madame de Staël czy George Sand. W literaturze ukraińskiej, powiedzmy, ponad sto pięćdziesiąt lat: Marko Wowczok (Maria Ołeksandriwna Wilińska) a potem Łesia Ukrainka (Larysa Kosacz-Kwitka). Kobieta może mieć trochę inną wizję świata, ma prawo do innej wizji świata. Inaczej mówi, inaczej buduje zdania. To prawo do bycia sobą.”

Oksana Zabużko (1960) pisarka ukraińska

Źródło: Łukasz Saturczak, Co niezrealizowane http://www.dwutygodnik.com/artykul/3920/, Dwutygodnik.com nr 91/2012.

O kobietach

„Akurat rozwodziłam się z moim mężem. I pomyślałam sobie, że może mieć do mnie pretensje, bo szargam jego nazwisko po literaturze, jego zdaniem podrzędnej.”

Joanna Chmielewska (1932–2013) polska pisarka powieści sensacyjnych

wyjaśnienie stosowania pseudonimu.
Źródło: „Gazeta Poznańska”, 4 maja 1996.

„Kocham literaturę ponad wszystko, ale nie podoba mi się pomysł bycia pisarzem zamkniętym w swojej wieży z kości słoniowej, odciętym od reszty świata. Nie napisałbym połowy swoich powieści, gdyby nie dziennikarstwo, gdyby nie moje felietony czy reportaże.”

Mario Vargas Llosa (1936) pisarz peruwiański

Źródło: wywiad Gillesa Anquetila i François Armaneta, „Le Nouvel Observateur”, tłum. „Forum”, 11 października 2010.

Kochać się

„Wietnamczycy nie mogli na przykład zrozumieć, dlaczego arcydzieło polskiej literatury zaczyna się od zdania „Litwo Ojczyzna moja”. Litwa to Litwa, Polska to Polska.”

Nguyễn Văn Thái (1945)

Źródło: Van Pham, Radosław Pyffel, „Pan Tadeusz” po wietnamsku – wywiad z dr. Nguyen’em Van Thai, polska-azja. pl, 6 sierpnia 2012 http://www.polska-azja.pl/2012/08/06/pan-tadeusz-po-wietnamsku/

O ojczyźnie

„(…) dla mnie literatura rosyjska i teatr rosyjski to wzory niedoścignione. Pokazujące, że się da, że można. To jest ten rodzaj opowiadania o człowieku, który na mnie najbardziej działa. Z jednej strony, jest Czechow, bliski Iwaszkiewiczowi, z niedopowiedzeniami, z akcją przebiegającą właściwie między słowami, a z drugiej – Dostojewski, pisarski wulkan namiętności. Te dwa bieguny się dopełniają, są dla mnie punktami odniesienia w myśleniu o świecie i o sztuce.”

Karolina Gruszka (1980) aktorka polska

Źródło: „Przegląd” 28/06, 13 lipca 2006 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/zwpw.htm

O myślach , O myśleniu

„Nie ma zbyt wiele postaci kobiecych w polskiej literaturze, która biegnie za czymś innym, więc wszystko, w czym pojawiają się interesujące kobiety, należy pilnie obserwować.”

Andrzej Wajda (1926–2016) polski reżyser filmowy

Źródło: wywiad dla stopklatka.pl http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=52514

O kobietach

„Lud zaczyna od swobody, a kiedy swoboda się ustali, wtedy sięga po dochody.”

Karol Hubert Rostworowski (1877–1938) poeta, dramaturg i muzyk polski

Źródło: Księga cytatów z polskiej literatury pięknej od XIV do XX wieku, wyb. Paweł Hertz, Władysław Kopaliński, Warszawa 1975, PIW, s. 423.

O ludziach , O wieku

„A co ja robię, kiedy nie piszę? Pracuję w korporacjach. Teraz akurat trafiła mi się dość miła i bliska moim zainteresowaniom korporacja. Jestem opiekunem literackim podręczników do nauczania zintegrowanego wydawanych przez Nową Erę. Pracuje tam też Wojtek Widłak i razem tworzymy w tej korporacji komórkę liryczno-prozatorską.”

Rafał Witek (1971)

Źródło: Dorota Koman, Pokaż język! – Z Rafałem Witkiem rozmawia Dorota Koman http://qlturka.pl/2015/12/10/pokaz-jezyk-z-rafalem-witkiem-rozmawia-dorota-koman/, qlturka.pl, 1 września 2010

„Wierzę w ogólnoludzką kulturę. W swojej twórczości dotykam jednocześnie spraw lokalnych i uniwersalnych. Podobno pisarstwo jest zawsze autobiograficzne, ale tylko częściowo się z tym zgadzam. Tworzenie beletrystyki nie jest przede wszystkim opowiadaniem innym ludziom własnej historii. Znacznie ciekawsze jest to, że literatura daje nam nieograniczone możliwości poznawania życia innych ludzi, podróżowania w czasie i przestrzeni, budowania empatii pomiędzy ludźmi, którzy bardzo się różnią. Sztuka opowiadania historii pomaga nam wcielić się w inną osobę i spojrzeć na świat jej oczami. Dlatego sztuka i literatura mają fantastyczne możliwości budowania porozumienia pomiędzy ludźmi. Cała sztuka temu służy…”

Elif Şafak (1971) Turecko-brytyjska pisarka i działaczka feministyczna

Źródło: Magdalena Walusiak, Kuchnia to kultura – rozmowa z Elif Safak, Empik.com http://www.empik.com/kuchnia-to-kultura-rozmowa-z-elif-safak,59362,a, 28 kwietnia 2010.

O ludziach , O świecie , O sztuce , O podróżowaniu

„Triumf teorii ewolucji nie wypłynął pobudzająco na nauki humanistyczne. Literatura i sztuka utraciły nagle źródło wyższej inspiracji. Nastąpiła dekadencja, której przykładem na polu literatury może być Ulisses Joyce’a - transpozycja homeryckiej Odysei. W najlepszym wypadku zdolne były jedynie do ponownego przetwarzania dawniej utworzonych arcydzieł, w wyniku czego powstawało nieraz nawet i piękne dzieło, ale już nie dorównujące oryginałowi (A. Silitoe, Gawędziarz). Wielu autorów na nic innego nie potrafiło się zdobyć jak utytłanie czytelnika w brudzie. Prawdziwą inspiracją były natomiast hasła rewolucyjne, te jednak tylko dotąd pozostawały szczytnymi, dopóki rewolucja nie została wprowadzona w czyn. Po jej zrealizowaniu niemal natychmiast przychodziła degrengolada. Niektórzy, nie widząc wyboru, uznali że trzeba iść w dół. Szybko jednak osiągnięto dno, więc i to przestało bawić.”

Leszek Jańczuk (1965) biblista, duchowny protestancki

Filozofia historii

O sztuce , O nauce

„W ciągu minionych trzydziestu pięciu lat byłem pisarzem. Z sukcesem opublikowałem wiele książek. Książka, o której mowa, jest moim ostatecznym dokonaniem. Jest dziełem człowieka przez pięcdziesiąt lat wiernie służącego na ołtarzu sztuki, zwłaszcza literatury. To było moje życie. Nie mam dzieci. Są nimi moje dzieła.”

Truman Capote (1924–1984) pisarz amerykański

o nigdy niedokończonej powieści Spełnione życzenia.
Źródło: Gerald Clarke, Truman Capote, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 2008, tłum. Jarosław Mikos, s. 550.

O życiu , O dzieciach , O książkach , O sukcesie

„Prawomyślni byli zgodni co do tego, że przeważająca część (literatury jest w najlepszym razie przegadana, w najgorszym zas razie – wywrotowa. W końcu, czy warto przechowywać wypociny takiego złodzieja jak Villon albo pedała jak Genet, czy też schizofrenika jak Kafka? Czy warto trzymać tysiące sprzecznych opinii tylko po to, żeby potem wyjaśniać, czemu są niesłuszne? Czy można oczekiwać od ludzi, aby zachowywali się właściwie i zgodnie z zaleceniami pod tak potężnym gradem różnorakich wpływów? Jak ich w takich warunkach zmusić do posłuchu?”

Robert Sheckley (1928–2005) amerykański pisarz science fiction

Źródło: Mnemon

O ludziach

„Myślę, że na tym rzeczywiście polega oddziaływanie wszelkiej sztuki bez względu na to, czy chodzi o literaturę, rzeźbę czy nawet zamki z piasku. Pewne rzeczy po prostu przemawiają do nas. Tak jakby ludzie, którzy je zrobili, mówili do nas w naszych myślach.”

Stephen King książka Rose Madder

Rose Madder

O ludziach , O myślach , O myśleniu

„Kiedy patrzę na polską sztukę, to widzę w niej jeden podstawowy brak – brak możliwości epiki. Czyli możliwości opisu rzeczywistości z różnych punktów widzenia czy, jak nazywał to Hegel, totalności obiektu. W literaturze mamy lirykę, to liryczne „ja”, albo groteskę – czyli też bardzo subiektywną wizję. Gdy pytam o epikę, na ogół słyszę Lalka Prusa – ale jak na taki duży naród, to naprawdę mało. Zwłaszcza że poza Polakami mało kto jest w stanie ją czytać – z Tołstojem, Balzakiem to nie wytrzymuje porównania. Jakie ma to konsekwencje? Najważniejszą dla mnie jest niemożność zmierzenia się ze złem. Zło się wyprowadza na zewnątrz, zawsze jest ktoś inny winny, nie my.”

Agnieszka Holland (1948) polska reżyserka i scenarzystka

Źródło: Holland, Shore, Sierakowski: Laboratorium moralnej niejednoznaczności, krytykapolityczna.pl, 20 lipca 2013 http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/opinie/20130720/holland-shore-sierakowski-laboratorium-moralnej-niejednoznacznosci

O rzeczywostości , O złu , O czytaniu

„Wierność autorowi to bardzo osobiste odpowiadanie na postawione przez autora pytania”. Odpowiadanie jak najprostsze. Bez wykrętów czy uników. I bez zasłaniania zwierciadła swego czasu. Oczywiście, dobra literatura, ma pewien procent pytań, które pozostają bez odpowiedzi.”

Krzysztof Babicki (1956)

Źródło: „Teatr” 1984, nr 2

O czasie , O wierności , Pytanie

„W młodości inspirował mnie Artur Grottger i tego typu malarstwo. Duży wpływ wywarł na mnie także Picasso, ale to nic oryginalnego. (…) Myślę, że o wiele większe znaczenie dla mojego malarstwa miała literatura, zwłaszcza utwory Franza Kafki, do którego nadal mam duży sentyment.”

Zdzisław Beksiński (1929–2005) polski malarz, rzeźbiarz, fotografik i grafik komputerowy

Źródło: Zdzisław Beksiński: malował swoje sny, „Konfrontacje”, 1989 http://www.cialo-umysl-dusza.pl/strefa-dobrych-mysli/138-zdzislaw-beksinski-malowal-swoje-sny

O duszy , O myślach , O malarstwie , O myśleniu

„(…) dzieci są w stanie przyjąć zawartą w książkach treść. Postrzegają i interpretują książki w zupełnie inny sposób niż dorośli. To dorośli uważają, że treść zawiera temat trudny, lecz w interpretacji dzieci tak w cale nie musi być. Dzieci odczytują taką książkę na zupełnie innej płaszczyźnie.”

Svein Nyhus (1962)

o tym, że jego książki dla dzieci poruszają trudne tematy społeczne.
Źródło: Tomasz Kuźmicki, Nie chciałem napisać smutnej książki – wywiad ze Sveinem Nyhusem http://qlturka.pl/2015/12/08/nie-chcialem-napisac-smutnej-ksiazki-wywiad-ze-sveinem-nyhusem/, qlturka.pl, 7 grudnia 2008

O dzieciach , O książkach

„Ja chcę być królową! Jak można tchórzliwie rezygnować z korony!”

Maria Charlotta Koburg (1840–1927)

gdy Maksymilian miał wątpliwości, czy objąć tron w Meksyku.
Źródło: Ludwik Stomma, Choroby i dolegliwości sławnych ludzi, Wydawnictwo Literatura Net Pl, Gdańsk, ISBN 8392364546, s. 138.

O ludziach , O chorobach

„Powstanie Warszawskie zorganizowane, podjęte i prowadzone przez generałów i pułkowników, było – jak mało która bitwa – dziełem dwudziestolatków, ich sprawą, ich czynem, ich wielką życiową przygodą. Przyjęli je oni za własne i nasycili sobą, nadając mu ten kształt i tę atmosferę, którą znamy z tysięcznych przekazów: z pamiętników i wspomnień, piosenek i wierszy, z całej powstańczej literatury. Zawdzięczało im powstanie nie tylko atmosferę. Zawdzięczało także swoje uporczywe trwanie, aż do ostatecznego wyczerpania się możliwości walki, pomimo braku broni, zaopatrzenia i żywności. Oni spowodowali, że ta często do rzezi podobna walka zachowała się w pamięci społecznej nie tylko jako koszmar, ale także jako wielki i piękny zryw młodzieży, wspartej przez przytłaczającą większość ludności stolicy. Bo także jest prawdą, i to prawdą nie do podważenia, że wszędzie tam, gdzie powstanie nabrało charakteru walki nie pozbawionej szans powodzenia, gdzie trwało nieco dłużej i nie zaczynało się od rzezi, jak na Ochocie i Woli, zaakceptowane zostało przez ogół warszawiaków. I dlatego dzień 1 sierpnia gromadzi dziś na cmentarzu wojskowym w Warszawie, tak jak gromadził przez tyle lat, tłumy nie tylko byłych żołnierzy powstania, ale także ogromne rzesze tych, którzy przeżyli je nie na barykadzie i nie z bronią w ręku. Obok tych, którzy stracili wtedy swoich najbliższych, przychodzą tu co rok tacy, którzy nie mają nikogo ze swoich na tym cmentarzu. Powstanie bowiem było sprawą nie jakiejś garstki szaleńców, którzy wydali miasto na łup pożarów i pod kule żołdaków, lecz było i jest sprawą ludu Warszawy, który podobnie jak ci chłopcy i te dziewczęta w opaskach, przyjął je za swoje własne.”

Tomasz Strzembosz (1930–2004) polski historyk

Refleksje o Polsce i Podziemiu 1939–1945
Źródło: s. 119–120

O ludziach , O młodzieży , O zachowaniu , O charakterze

„Przecie trza wprzódy wypróbować, trza coś przecierpieć, coś przeboleć, żeby móc miłość uszanować.”

Stanisław Wyspiański (1869–1907) polski dramatopisarz, poeta, malarz, grafik, architekt

Źródło: Księga cytatów z polskiej literatury pięknej…, op. cit.

O miłości

„Uważam, że mówienie prawdy to bez wątpienia jedna z najwartościowszych cech pisarza. Jeśli pisarz kłamie, to społeczeństwo nie ma z jego pracy żadnych korzyści, nie pozostaje to też bez negatywnego wpływu na jakość literatury. Największe dzieła literatury muszą mieć w sobie coś z prawdy, a w szczególności powinny odzwierciedlać życie ludzi z klas niższych.”

Mo Yan (1955) chiński pisarz, noblista

wykład na Wolnym Uniwersytecie Hongkongu (2005).
Źródło: Jakub Urbański, [Dzienniki zza Tarczy http://www.polska-azja.pl/2012/10/13/dzienniki-zza-tarczy-mo-yan-jak-zostalem-pisarzem/ Mo Yan – jak zostałem pisarzem, polska-azja.pl, 13 października 2012]

O życiu , O ludziach

„Okres wzajemnej nieufności powinien się dla kina i literatury skończyć. Literat jest kinu potrzebny. Nie gotowe dzieło literackiej, książka, ale właśnie żywy literat, autor scenariuszy.”

Antoni Bohdziewicz (1906–1970)

O książkach

„Prawie cała literatura, prawie cała poezja, prawie cała sztuka wyrosły z ludzkiego bólu; w niebie chyba sztuki nie ma.”

Leszek Kołakowski (1927–2009) polski filozof

Mini wykłady o maxi sprawach (1997–2003)

O sztuce

„Czyż cała doniosłość nauki literatury nie polega właśnie na tym, że przedstawia ona doskonałe wzory, jak należy najważniejsze zagadnienia życia ujmować w formy myślowe?”

Jacek Woroniecki (1878–1949) teolog polski, dominikanin

Około kultu mowy ojczystej
Źródło: s. 10

O nauce

„Palikot jest politykiem nowej generacji, przyszedł do polityki z literatury, z Gombrowicza. W pojedynkę wodzi za nos całą opozycję. Więcej Palikotów.”

Kazimierz Kutz (1929–2018) polski reżyser filmowy, teatralny i telewizyjny; działacz polityczny i senator RP

o Januszu Palikocie.
Źródło: tvn24.pl http://www.tvn24.pl/-1,1551108,wiadomosc.html

„Ethan też świetnie pasował do mojego bohatera filmowego, profesora literatury, bo jest aktorem w typie intelektualnym. Zresztą, sam napisał dwie powieści. Poza tym ma w sobie jeszcze coś z młodzieńca, łatwo wzbudza sympatię, a na tym bardzo mi zależało. Tym bardziej, że w trakcie filmu ta postać staje się coraz bardziej podejrzana i dwuznaczna, a ja chciałem, żeby widzowie jakoś się z nią utożsamiali. Niewielu jest takich aktorów, którzy mają w sobie naturalny autentyzm. Ethan go ma.”

Paweł Pawlikowski (1957) polski reżyser i scenarzysta

o filmie Kobieta z piątej dzielnicy.
Źródło: Marcin Zawiśliński, Polacy w Piątej Dzielnicy, portalfilmowy.pl, 25 września 2012 http://www.portalfilmowy.pl/wydarzenia,5,10918,4,1,Polacy-w-Piatej-Dzielnicy.html

O kobietach

„Literaturze nie są potrzebni wielcy pisarze, ale wielkie dzieła.”

Aleksander Kumor

„Książka Łojka obala zakorzeniony w literaturze (zwłaszcza romantycznej) i w powszechnej świadomości mit o niemożności wygrania walki z carską potęgą, o nieuchronności klęski, przerzucając ciężar winy z tzw. warunków obiektywnych na dowództwo powstania i otumanioną opinię publiczną, dzięki której władza w tym przełomowym okresie znalazła się w rękach ludzi najmniej do jej sprawowania powołanych.”

Jerzy Łojek (1932–1986) polski historyk i pisarz

O Jerzym Łojku
Źródło: Biogram Jerzego Łojka na czwartej stronie okładki jego książki pt. Szanse powstania listopadowego. Rozważania historyczne. Instytut Wydawniczy Pax, wyd. 3, Warszawa 1986. ISBN 8321107761.

O ludziach , O książkach , O walce

„Wesele Wyspiańskiego to jakby wycinek z takiego dzieła poetyckiego jak Boska Komedia Dantego. Tylko że Boska Komedia porusza problematykę swoich czasów w sposób uniwersalny, absolutny. Olbrzymie to dzieło jednocześnie rozstrzyga wszelkie problemy polityczne i moralne, a potem jeszcze z punktu widzenia zasad w tym dziele sformułowanych ocenia moralną i polityczną wartość osób znanych Dantemu bądź z historii czy literatury, bądź osobiście. Wesele zajmuje się problemem, który wobec gigantyczności tematyki Boskiej Komedii jest po prostu mikroskopijny – mianowicie stosunkiem inteligenckiej elity Krakowa z 1900 roku do haseł politycznych narodu polskiego. Tam całość zagadnień ówczesnego świata cywilizowanego – tu zaścianek polski, a w tym zaścianku jeszcze zaścianeczek krakowski.”

Stanisław Mackiewicz (1896–1966) premier Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Wychodźstwie

Herezje i prawdy
Źródło: s. 77, 78.

O historii

„Sądzę, że nieustanny atak telewizyjnych migawek, przesyconych wysokoenergetyczną akcją oraz błyskotliwe gry komputerowe uczyniły więcej złego literaturze niż sposób, w jaki my podajemy opowieści czytelnikom. Współczesny odbiorca zdaje się mieć bardzo ograniczoną pojemność zainteresowania i staje się niecierpliwy przy długich passusach opisowych.”

Celia Friedman (1957)

Źródło: „Nie wierzę w niekończącą się wojnę pomiędzy dobrem a złem” – wywiad z Celią S. Friedman , gildia.pl, 14 lipca 2013 http://www.literatura.gildia.pl/wywiady/wywiad-z-celia-s-friedman

„Pisarze zwykle coś tam rozważają nad czasem, bo czas jest kategorią literacką – w literaturze zawsze chodzi o opowiadanie czegoś, co w czasie się zaczęło, miało jakieś przedłużenie i gdzieś się skończyło.”

Jurij Andruchowycz (1960) ukraiński pisarz

Źródło: Zofia Król, Tęsknoty http://www.dwutygodnik.com/artykul/3968/, Dwutygodnik.com, nr 92/2012.

O czasie

„Sam nie uznaję siebie za dokumentalistę, uprawiam raczej filmowe pamiętnikarstwo. W literaturze forma dziennika zaszła bardzo daleko, może być wyznaniem, opisywać dzień po dniu, albo może być dziennikiem fikcyjnym. To osobna forma, która nie jest dokumentem. W filmie, klasyczne dokumenty, uprawiane w latach trzydziestych i czterdziestych miały wiodący temat. Ich kręcenie polegało na tym, że kolekcjonowało się materiały do zilustrowania tego tematu. Zazwyczaj decydowano się na przedstawienie czegoś złego i zbierało się materiał, żeby pokazać jak bardzo to jest złe. Potem przyszli ludzie z Cinéma Vérité, którzy twierdzili, że będą otwarci i nie będą mówić, czy coś jest złe czy dobre, ale odkryją to ze wszystkich stron i widz sam zdecyduje o ocenie. Ale nawet pobieżne zapoznanie się z dokumentami Cinéma Vérité uświadamia, że wiele w tych filmach naświetla postawy ich twórców. Ja nie przynależę do żadnej z tych grup. Idę przez życie, zbieram niektóre jego momenty, nigdy nie planuję. Po prostu coś zachwyca moje oko i każe mi złapać za kamerę. Ja nawet się specjalnie nie rozglądam. Zwyczajnie idę. Nigdy nie wiem czemu i kiedy będę kręcił. Zatem cały mój materiał przedstawia mnie. Jeśli jestem dokumentalistą – to dokumentuję wyłącznie siebie. Bez scenariusza, aktorów, ustawionego planu, sztucznie wyprodukowanej rzeczywistości jak w hollywoodzkim filmie.”

Jonas Mekas (1922–2019) litewski reżyser i scenarzysta

Źródło: wywiad, 2010 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=66195

O życiu , O ludziach , O rzeczywostości

„Nie ma na świecie nikogo, kto by wiedział i mógł chociaż pojąć to wszystko, co uczyniłem w życiu; nie ma nikogo na tej ziemi, kto mógłby to uczynić.”

Gilles de Rais (1405–1440) marszałek Francji

Źródło: Ludwik Stomma, Choroby i dolegliwości sławnych ludzi, Wydawnictwo Literatura Net Pl, Gdańsk, ISBN 8392364546, s. 41.

O ludziach , O chorobach

„Teraz, kiedy technika poszła tak mocno do przodu, a podstawowy sprzęt filmowy można kupić w każdym hipermarkecie, filmy mogą robić wszyscy, ale reżyserować bardzo niewielu. Z filmem jest tak jak z literaturą, każdy ma papier, ołówek, ale nie każdy pisze świetne książki.”

Márta Mészáros (1931)

Źródło: Marta Meszaros myśli po polsku http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=55109

O książkach , O myślach , O myśleniu

„Cenię w literaturze starość, nie dojrzałość, lecz mądrą, wyzbytą z pragnień starość, sam takiej literatury próbuję, jeżeli jestem w stanie przyjąć artystyczne nowatorstwo, to tylko pod warunkiem, że jego rdzeniem jest starość.”

Eustachy Rylski (1944) polski prozaik, dramaturg, scenarzysta

Źródło: Po śniadaniu, „Newsweek Polska”, nr 12/08.

O starości

„Tak prawdę mówiąc, mam raczej bardziej refleksyjną naturę, co mnie predestynuje do romansu z literaturą niż bezpośrednio z kamerą. Choć każdy romans jest kuszący.”

Cezary Harasimowicz (1955) polski scenarzysta i dramaturg

Źródło: Wywiad http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=60760

O naturze

„Od zawsze poszukuję prostoty, w moich rysunkach, tekstach i kolorach.”

Dick Bruna (1927–2017)

Źródło: „Tata” Miffy w ogniu pytań http://qlturka.pl/2015/12/08/tata-miffy-w-ogniu-pytan/, qlturka.pl, 28 listopada 2008

O poszukiwaniu

„(…) interesuje mnie adaptacja polskiej literatury reportażowej. Chociażby Wojciecha Tochmana. Mam silne poczucie, że rytm, wartość tej prozy powinna zabrzmieć w teatrze.”

Joanna Szczepkowska (1953) aktorka polska

Inne wypowiedzi
Źródło: „Dziennik Gazeta Prawna”, 13 lutego 2010 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/18950

O czytaniu

„Forma jest tym, co nadaje artystycznego charakteru temu, co się pisze. To ona decyduje o niejednoznaczności, za sprawą czego literatura różni się od publicystyki i produkowanych przez przemysł wydawniczy czytadeł. Ona też decyduje o dynamice i uniwersalizmie przekazu. A także o pozazmysłowym wymiarze.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Źródło: Niewrzęda: Rany, które wynikają z empatii – rozmowa Kamili Kasprzak dla „Krytyki Politycznej” http://www.krytykapolityczna.pl/kluby-kp/publicystyka/20130922/niewrzeda-rany-ktore-wynikaja-z-empatii

O charakterze

„Nie masz wiedzy tak trudnej jak umieć dobrze i wedle natury przeżyć to życie. Najdziksza ze wszystkich chorób, to gardzić naszą własną istotą.”

Michel de Montaigne książka Próby

Próby (1580)
Źródło: Antologia literatury francuskiej http://www.polona.pl/dlibra/doccontent?id=38439, wyd. Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1922, s. 62.

O życiu , O wiedzę , O naturze

„Za bliską parantelą dziennikarstwa z literaturą przemawiają występujące często w publicystyce pierwiastki baśniowe i science fiction.”

Wiesław Stradomski (1927–2012)

Aforyzmy

„Złoty środek? Coś takiego nie istnieje w literaturze, bo wtedy będą to problemy torreadora, który nie lubi zabijać byków. W mojej wsi Mokre Pyski chłopy mówią w takowych przypadkach: będziesz za słodki – połkną cię, będziesz za gorzki – wyplują.”

Andrzej Rodan (1945)

Autobiografia

„Literatura jest takim miejscem, w którym ludzie próbują uzgadniać wyobrażenia o tym, co im się przytrafiło. Przychodzi taki czas, że zaczyna się pojawiać nowy rodzaj książek. Ale nie wiadomo, co jest najpierw. Czy książki zmieniają świat, czy świat zmienia książki. Ja bym obstawiała to drugie. Książki są ważne nie dlatego, że coś zmieniają, tylko dlatego, że coś pokazują, coś, czego do tej pory nie widzieliśmy. Pokazują na przykład, co czują inni ludzie. Niektóre uczą, jak sobie radzić z czymś, co zobaczyliśmy, a wolelibyśmy nie zobaczyć. Wtedy czytamy z gęsią skórką.”

Magdalena Tulli (1955) polska pisarka i tłumaczka

Źródło: Agnieszka Sowińska, Czytelnia: Rozlazłość mi wyszła uszami http://www.dwutygodnik.com/artykul/4729-czytelnia-rozlazlosc-mi-wyszla-uszami.html, dwutygodnik.com nr 115/2013.

O ludziach , O książkach , O świecie , O czasie

„Ani władza nie może być praktykowana bez wiedzy, ani wiedza nie może nie płodzić władzy.”

Michel Foucault (1926–1984) filozof francuski

Źródło: Gry władzy, tłum. T. Komendant, [w:] Literatura na świecie, nr 6/1988.

O wiedzę

„Gram, odkąd skończyłam osiem lat, nie znam innego życia. Naprawdę nie mam pojęcia, co innego mogłabym robić. Studiowałam literaturę angielską na uniwersytecie, może zostałabym nauczycielką?”

Rose Byrne (1979) aktorka australijska

Źródło: „To i Owo” nr 5, 2 lutego 2010, s. 5.

„Nie mnie analizować – czy, broń Boże, komentować – wypowiedzi dziennikarzy, tytanów i koryfeuszy myśli.”

Andrzej Sapkowski (1948) polski pisarz

Wywiady i spotkania
Źródło: Bohdan Gadomski, Największy bufon polskiej literatury? http://sapkowski.pl/modules.php?name=News&file=article&sid=510, „Angora” 15/2001

O Bogu , O myślach , O myśleniu

„Naiwnie wierzę w tradycję i równie naiwnie wierzę w kulturę. A barbarzyńcy zawsze byli w większości. Gdyby jednak wierzyć, że większość ma zawsze rację, do dziś chodzilibyśmy po płaskiej ziemi opartej na dwóch żółwiach. Nie należy mylić prawdy z opinią większości, jak mawiał Jean Cocteau.”

Robert Rutkowski (1978)

Źródło: Marcin Bałczewski, Robert Rutkowski – sylwetka poety (wywiad) http://plasterlodzki.pl/literatura/prezentacje-autorow/708-robert-rutkowski-sylwetka-poety-wywiad, Plaster łódzki, 22 lutego 2010.

„Niemożliwe jest pisanie przy całkowitym wyłączeniu swojej osoby z tego procesu, a jeśli już ktoś bardzo się uprze, to wychodzi z tego coś kompletnie nieszczerego. Ja pewnie nigdy tego nie zrobię, pisanie prozy jest zawsze procesem odbywającym się we wnętrzu. Wydaje mi się, że niemożliwe jest napisanie powieści współczesnej bez żadnych odniesień kulturowych.”

Jakub Żulczyk (1983) polski pisarz i dziennikarz

Źródło: Jacek Sobczyński, Nam wybacza się życiowy freestyle http://e.czaskultury.pl/czytanka/literatura/606-nam-wybacza-sie-zyciowy-freestyle, e.CzasKultury.pl, 21 lutego 2011.

„Recenzenci to policjanci w literaturze.”

Novalis (1772–1801)

„Myślałem, że poświęcam się Literaturze, gdy tymczasem – naprawdę – wstępowałem do zakonu.”

Jean-Paul Sartre (1905–1980) powieściopisarz, dramaturg, eseista i filozof francuski, noblista

O myślach , O myśleniu

„Jeśli ktoś faktycznie uważa się za „religijnego” pod względem moralnym, duchowym i intelektualnym, wtedy czuje się on szczęśliwy i radosny. Tacy ludzie posiadają doprawdy wyrafinowane poczucie humoru.”

Henepola Gunaratana (1927) lankijski mnich

Źródło: Humor w literaturze palijskiej, sasana.wikidot.com http://sasana.wikidot.com/humor-w-literaturze-palijskiej

O ludziach

„Literaturą zajmują się ludzie, którzy potrafią wyrazić zapach, przywołać muzykę, oddać intensywność kolorów.”

Jerzy Łukosz (1958)

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, Wrocław, 8 sierpnia 2005 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/autobiografiaj.htm

O ludziach

„(…) opis filozoficzny jest abstrakcyjnym opisem świata rzeczywistego; opis literatury jest abstrakcyjnym opisem świata fikcyjnego.”

Marian Przełęcki (1923–2013) polski filozof

Źródło: wartość poznawcza wypowiedzi literackich i filozoficznych w: Wypowiedź literacka a wypowiedź filozoficzna pod red. Michała Głowińskiego i Janusza Sławińskiego, Wrocław 1982, s. 21.

„(…) wielkie pytania dzieci są zawsze te same.”

Pija Lindenbaum (1955)

Źródło: Agata Hołubowska, Tak naprawdę cały czas piszę o tym samym dziecku, tylko nadaję mu różne imiona – rozmowa z Piją Lindenbaum http://qlturka.pl/2015/12/11/tak-naprawde-caly-czas-pisze-o-tym-samym-dziecku-tylko-nadaje-mu-rozne-imiona-rozmowa-z-pija-lindenbaum/, qlturka.pl, 19 czerwca 2013

O dzieciach , O piciu , O czasie , Pytanie

„Literatura, w tym poezja, była już od wczesnego dzieciństwa ważnym dopełnieniem moich muzycznych fascynacji. Zawsze lubiłem komponować do tekstów poetyckich, czasem też do własnych.”

Włodzimierz Pawlik (1958) polski pianista jazzowy, kompozytor i pedagog

Źródło: Marek Dusza, Nie ma życia bez poezji, „Rzeczpospolita”, 21 maja 2011 http://www.rp.pl/artykul/9145,661526_Wlodkek_Pawlik_o_albumie__Struny_na_ziemi_.html

O duszy , O czasie , O dzieciństwie

„Ludzie odrodzenia dopracowali się uświadomienia sobie odrębności swoich czasów i odrębności swoich wytworów, zwłaszcza zaś wytworów sztuki i literatury, które nawiązywały do tradycji starożytnych, ale były czymś odmiennym od antycznych wzorów.”

Janusz Pelc (1930–2005)

Źródło: Europejskość i polskość literatury naszego renesansu (1984)

O ludziach

Cytaty o literaturze

Najlepsze cytaty o literaturze

Cytaty o literaturze