Cytaty o literaturze (561 cytatów, strona 2)

„Czego szukają w powieściach kryminalnych wytrawni czytelnicy? Przede wszystkim atrakcyjnej intrygi, wartkiej akcji i wyrazistej postaci głównego bohatera, tego kogoś (policjanta, prywatnego detektywa, prokuratora, dziennikarza i tak dalej), kto po licznych perypetiach rozwiązuje mroczne zagadki. Tak, to są – bez wątpienia – najważniejsze składowe prozy kryminalnej. Jednak jej autorzy dbają także o to, aby ich książki jak najbardziej wyróżniały się spośród setek innych propozycji tego rodzaju, starają się więc dodawać do podstawowego schematu coś jeszcze – ekstrabonus, który przyciągnąłby uwagę czytelników, ale także podniósł rangę kryminałów, wciąż jeszcze przez wielu znawców literatury uważanych za prozę pośledniego sortu. W ten sposób powstają rozmaite odmiany powieści kryminalnej.”

Robert Ostaszewski (1972)

Źródło: Miasto mój bohater (i nie tylko), „Dekada Literacka” 2008, nr 1 (227)

O książkach

„Polska – dla Żydów – to kraj szczególny. Z jednej strony wspólnota naszych losów trwała na tej ziemi prawie 1000 lat. W Polsce znajdowały się wspaniałe, promieniujące na cały świat żydowskie akademie i synagogi. Żydzi tworzyli tutaj wielkie dzieła swojej architektury i sztuki, ukształtowali własny żydowski język (jidisz) i bogatą literaturę. Polska jest ojczyzną żydowskiej mistyki i chasydyzmu. Do dziś Żydzi dobrze pamiętają smak chleba i szum polskich sosen, ale towarzyszy temu poczucie, że nigdy tu nie wrócą. Oni tę ziemię kochali, czuli się tu u siebie. Wielokrotnie spotykałem się ze stwierdzeniem, że o ile Izrael jest dla nich Ojcem, o tyle Polska – Matką. Nic więc dziwnego, że traktują nasz kraj inaczej niż jakikolwiek inny kraj na świecie.”

Waldemar Chrostowski (1951)

Rozmowy o dialogu
Źródło: s. 51.

O losie , O świecie , O matce , O ojczyźnie

„Mogę eksperymentować z formą, ze sposobem narracji, ale do języka mam duży szacunek. Nie przepadam za literaturą „przeładowaną” słowem. Bliżej mi do takiego pisarza, o którym opowiadał Krzysztof Mętrak w anegdocie, aby uczynić bohaterem powieści kryminalnej detektywa, narkoleptyka zapadającego co pewien czas w sen, a wówczas zostawiać puste stronice. I gdyby jeszcze znaleźć wydawcę, który będzie płacił nie od znaków, lecz od strony!”

Grzegorz Bartos (1976)

Źródło: Marcin Kępa, Grzegorz Bartos o mieszaniu się kultur, gazeta.pl, 2 marca 2013 http://radom.gazeta.pl/radom/1,48201,13489290,ROZMOWA__Grzegorz_Bartos_o_mieszaniu_sie_kultur.html

O snach , O czasie

„Dobrze, że dzieci znają literaturę, która odróżnia dobre uczynki od złych, budzi wiarę w ideały wyższe. Ale pamiętajmy, że te same dzieci pilnie obserwują, jak ojciec traktuje matkę, oglądają mordobicia w telewizji i brutalność na ulicach. Wychowywanie do ideału nie ma sensu, trzeba wychowywać do życia.”

Wiktor Jerofiejew (1947) pisarz rosyjski

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 13 czerwca 2007 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/zzks.htm

O dzieciach , O wierze , O matce , Sens

„Jeśli chodzi o adaptację literatury w teatrze, reżyser jest tłumaczem, który musi przełożyć sens książki na logikę scenicznego świata, zachowując jednocześnie własny głos. Poza wieloma środkami wyrazu, teatr posiada ten najważniejszy, który pokazuje i opisuje wewnętrzny świat: mowę ludzkiego ciała.”

Mariusz Sieniewicz (1972) polski prozaik i felietonista

Źródło: „Gazeta Olsztyńska”, 2 września 2006 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/njpr.htm

O książkach , O świecie , Sens

„To sezon ogórkowy. Opowieści dziwnej treści. Literatura fantastyczna.”

Mariusz Błaszczak (1969) polski polityk

o plotkach na temat ustąpienia Jarosława Kaczyńskiego z funkcji prezesa PiS.
Źródło: Tok FM http://www.tokfm.pl/Tokfm/1,103087,8301214,Blaszczak__Kluzik_Rostkowska_dostala_propozycje_wiceprezesury.html, 27 sierpnia 2010

„Nie jestem zbyt wielkim entuzjastą zanadto już sławnej filozofii egzystencjalistycznej i – szczerze mówiąc – uważam, iż jej konkluzje są fałszywe. Ale reprezentuje ona wielką przygodę ludzkiej myśli.”

Albert Camus (1913–1960) francuski pisarz, noblista

pod koniec II wojny światowej; twórczość Camusa jest kojarzona z egzystencjalistycznym nurtem myślowym.
Źródło: „Literatura na świecie”, wydania 1–3, Współczesne RSW Prasa, 1980, s. 360.

O wojnie , O myślach , O myśleniu

„Somalijczycy, mężczyźni i kobiety, starzy i młodzi. Składam wam w darze tych kilka słów, jako spuściznę, spadek, o piśmiennictwie, literaturze i języku Somalijczyków. Nie mam wątpliwości, że jest to wspaniała podstawa waszej kultury, o którą musicie się troszczyć ze wszystkich stron, zewsząd, gdziekolwiek będziecie. Zarówno, gdy będzie to literatura w pojęciu ogólnym, jak i poezja, prawdziwe opowieści czy fikcja, teatr czy krytyka. Jesteście wspaniałym narodem i utalentowanymi ludźmi. Jestem tego pewien.”

Bogumił Andrzejewski (1922–1994) polski językoznawca i poeta

ostatnie słowa skierowane do Somalijczyków krótko przed śmiercią w 1994 roku.

O śmierci , O kobietach , O mężczyznach

„(…) zapytaj swoich piersi i brodawek, które napięły się na myśl o ukochanym – mówią, że dusza wyrywa się do zmagań miłosnych.”

Dźajadewa (1170–1245) poeta indyjski

Źródło: Zdzisław Wróbel, Erotyzm w literaturze dawnych wieków, KAW, 1986, s. 75.

O duszy , O myślach , O wieku , O myśleniu

„Filozofia indyjska to, by użyć znanej przenośni, ogromne morze, które jest trudno przepłynąć. Żaden naród na świecie nie wydał bowiem literatury filozoficznej i religijnej, która pod względem zakresu, bogactwa i różnorodności treści dorównywałaby indyjskiej.”

Erich Frauwallner (1898–1974)

Historia filozofii indyjskiej
Źródło: s. 63

O morzu , O bogactwie

„(…) chciałem tworzyć dla dzieci. Uznałem, że jest to rodzaj twórczości, który daje największe możliwości. Na przykład jeśli chodzi o kolory. Można w pełni korzystać z własnej fantazji i wyobraźni. Wcześniejsza praca była zbyt nudna.”

Sven Nordqvist (1946)

Źródło: Agata Hołubowska, Tworzenie dla dzieci daje największe możliwości – rozmowa ze Svenem Nordqvistem http://qlturka.pl/2015/12/11/tworzenie-dla-dzieci-daje-najwieksze-mozliwosci-rozmowa-ze-svenem-nordqvistem/, qlturka.pl, 11 czerwca 2013

O dzieciach , O fantazji

„Literatura i teatr mają, zwłaszcza dzisiaj, wiele punktów wspólnych. Chciałbym, poprzez literackie, zdystansowane spojrzenie, próbować „odteatralnić” sam teatr.”

Mariusz Sieniewicz (1972) polski prozaik i felietonista

Źródło: „Gazeta Olsztyńska”, 4 lipca 2005 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/rzeczywistosc.htm

„Jest bardzo wielu zdolnych i to nie jest problem naszej kinematografii. Istotne są dwie rzeczy. Po pierwsze nasze kino – Polskiej Szkoły Filmowej – wspierała literatura. Robiliśmy filmy na ten sam temat, czy na podstawie tych samych utworów literackich. Dzisiaj to się trochę rozmija. Z drugiej strony kinematografia przestała być kinematografią zawodową, a stała się obszarem natchnionych, zdolnych młodych twórców, którym z kolei za mało pomagają ci, którzy naprawdę potrafią robić filmy.”

Andrzej Wajda (1926–2016) polski reżyser filmowy

Źródło: wywiad, 2007 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=40317

O problemach

„Jedno z miejsc najbardziej centralnych w przebudowie humanistyki polskiej zajmuje sprawa polonistyki. Z kilku ważnych przyczyn je zajmuje. Przede wszystkim zamącenie horyzontów poznawczych i uwstecznienie metod badawczych, jakie nastąpiło w całej humanistyce burżuazyjnej doby imperializmu, na odcinku polonistycznym wystąpiło w sposób bodaj najbardziej ważki i niebezpieczny społecznie. Niebezpieczny, albowiem odpowiednie rozumienie i ocena literatury ojczystej zajmuje jedno z zasadniczych miejsc w budowie poglądu na świat. Literatura bowiem dostarcza przykładów postępowania społecznego, wrażających się w pamięć z mocą wprost proporcjonalną do artystycznej siły danego utworu.”

Kazimierz Wyka (1910–1975) polski historyk literatury

Źródło: Na froncie polonistycznym, „Życie Literackie” 1951, nr 5 (1 kwietnia), s. 1 http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=14096

O życiu , O świecie , O sile

„Literatura rosyjska jest najlepsza na świecie. I Rosjanie ją czytają; nawet prości ludzie potrafią cytować klasyków z pamięci. Może dlatego znakomite debiuty rodzą się tam jak grzyby po deszczu. Tamtejsi współcześni dramaturdzy powołują się na wielką literaturę rosyjską, bez skrępowania pożyczają wątki.”

Barbara Sass (1936–2015) polska reżyserka i scenarzystka filmowa

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, Łódź, 28 października 2004 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/opremierzed.htm

O ludziach , O czytaniu

„(…) klasycyzm znaczy dziś naśladownictwo Sofoklesa i Eurypidesa, przekonane, że nie wywoła ziewania Francuzów XIX wieku (…).”

Stendhal (1783–1842)

Źródło: Jerzy Adamski, Historia literatury francuskiej. Zarys, Wrocław 1989, s. 129.

O historii , O wieku

„Teoria ustatkowała się i nie jest już tym, czym była (…) Jest zaszufladkowana, niegroźna, oczekuje studentów o określonej godzinie, nie kontaktując się z innymi specjalnościami ani ze światem inaczej, jak za pośrednictwem tych studentów, którzy błąkają się pomiędzy dyscyplinami. Nie jest bardziej żywotna od innych w tym sensie, że to już nie ona mówi, dlaczego i jak należałoby badać literaturę, gdzie leży istota, aktualny cel badań literackich. A przecież nic jej w tej roli nie zastąpiło, zresztą badań literackich nie prowadzi się już na wielką skalę”

Antoine Compagnon (1950)

Źródło: Demon teorii. Literatura a zdrowy rozsądek

O świecie , Sens

„Czy pisarz zajmujący się fantastyką musi być od razu zamknięty w getcie? Nie musi. Żyjemy w wolnym kraju – w to akurat głęboko wierzę – i w związku z tym mogę uprawiać taką dziedzinę literatury, jaka mi się żywnie podoba.”

Jacek Inglot (1962) polski pisarz

Źródło: Paulina Głuszek, „Niemcy też ludzie”, studnia.net.pl, 11 października 2012 http://www.studnia.net.pl/2012/10/11/niemcy-tez-ludzie/

O ludziach

„Bez praw nie może być prawdziwej wolności.”

Andrzej Frycz Modrzewski (1503–1572) polski pisarz polityczny

Źródło: Ignacy Chrzanowski, Historia literatury niepodległej Polski, wyd. Gebethner i Wolff, Warszawa 1922, s. 121.

O historii , O wolności

„Energie potrzebne do tego, by spenetrować obszar kwantowej grawitacji, są tak ogromne, że może nimi swobodnie operować tylko literatura science fiction.”

Michał Heller (1936) polski filozof, teolog, fizyk kosmolog

Kosmologia kwantowa (2001)
Źródło: s. 32, Rozdział 2: Względność i kwanty

„Piękny jest twój wschód na horyzoncie nieba, o żywy Atonie, będący początkiem wszelkiego życia. Gdy zaświecisz na wschodnim horyzoncie nieba, to napełniasz ziemię pięknością swoją.”

Echnaton faraon egipski

autorstwo przypisywane.
Źródło: Hymn do słońca cyt. za: Wielka literatura powszechna, t. 5, cz. 1 pod red. S. Lama, Warszawa 1932, s. 150, tłum. A. Śmieszek.

„Coraz bardziej zaczyna mnie interesować emocja, ale staram się jednak w kinie szukać tego, co najważniejsze, czyli obrazu. Znajduję temat w Czeskiej Republice, w Ostrawie (…). Okazuje się, że w krajach leżących tak blisko siebie jest kompletnie inne podejście do śmierci. Czeska kultura zawsze mnie fascynowała, literatura i szczególnie fotografia, film. Ale też mnie fascynuje podejście Czechów do śmierci.”

Marcin Koszałka (1970) polski operator filmowy

Źródło: Masterclass Marcina Koszałki, pisf.pl, 2 listopada 2011 http://www.pisf.pl/pl/kinematografia/news/masterclass-m-koszalki-w-jihlavie

O śmierci , Obraz

„Wszystko przepadło. Już kopytem stuka
Apokalipsę niosąca Chimera
Na próżno serce zatrwożone szuka
Przed nią ucieczki. Ta już krew wyżera.

Już rwie łańcuchy, już oplata szyję
Głupota, która ogarnia świat cały,
A ja tym czasem, widząc wszystko, ryję
Swój nowy sonet w swym kawałku skały.

Gdy w noc czerwone uniosły się łuny
I krzyk rozpaczy się rozległ dokoła
Wieszcząc, że „Gotów w Imperium tabuny!”

W Rzymie ktoś stanął i nie kryjąc czoła
Wspomniał na czasy pokoju Augusta.
I wers z Horacego wyszeptały usta.”

Kálmán Kalocsay (1891–1976) węgierski poeta esperancki

Źródło: Wszystko przepadło http://tlumacz-literatury.pl/index.php?page=tekst/dronis&lista=esperanta_poezja, tłum. Jarek Zawadzki

O miłości , O głupocie , O świecie , O pokoju

„Wbrew najszczerszym życzeniom protektorów literatury – nie utworzyły się żadne grupy literackie. Nie są nimi przecież redakcje pism powstałe z doboru nie zawsze naturalnego. Nie ma grup literackich [pod koniec lat 50. XX wieku], nie ma powodu do ich powstania.”

Anna Kamieńska (1920–1986)

Źródło: Utrata wiary w piękne słowo, „Życie Literackie” nr 10, 9 marca 1958, s. 1. http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=14904

O życiu , O wierze , O wieku

„Najpiękniejsze życie jest to, które kształtuje się na wzór pospolity i ludzki, z porządkiem, ale bez cudu i bez przekraczania miary.”

Michel de Montaigne książka Próby

Próby (1580)
Źródło: Antologia literatury francuskiej http://www.polona.pl/dlibra/doccontent?id=38439, wyd. Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1922, s. 66.

O życiu

„Prawda historii łączy się tu z legendą, a losy bohaterów opromienia światło mitu, dając wizję poruszającą i wieloznaczną. Ta pozornie historyczna opowieść dotyka rzeczy współczesnych dużo bardziej niż niejedna opowieść współczesna.”

Stefan Chwin (1949) polski pisarz

o utworze Panna Ferbelin.
Źródło: culture.pl http://www.culture.pl/baza-literatura-pelna-tresc/-/eo_event_asset_publisher/eAN5/content/stefan-chwin-panna-ferbelin

O losie , O prawdzie , O historii , O świetle

„Tylko praca daje okazję odkryć nam nas samych.”

Joseph Conrad (1857–1924) pisarz angielski polskiego pochodzenia

Źródło: O życiu i literaturze

„Bóg Starego Testamentu jest prawdopodobnie najmniej przyjazną postacią całej literatury pięknej: zazdrosny i dumny z tej zazdrości; małostkowy, niesprawiedliwy, nie znający przebaczenia pedant; roszczeniowy, krwiopijczy zwolennik czystek etnicznych; mizoginiczny, homofobiczny, rasistowski, mordujący dzieci, ludzi w ogóle, czy też synów w szczególności, zsyłający plagi, megalomański, sadomasochistyczny, kapryśnie manifestujący brak zrozumienia despota.(…) Atakowanie tak łatwego celu nie byłoby fair.”

Richard Dawkins (1941) angielski biolog

Cytaty z książek, Bóg urojony (2006)

O Bogu , O dzieciach , O ludziach , O przebaczeniu

„Zawsze w takich sytuacjach winni są Żydzi, cykliści, ale najczęściej literatura. Czytając ten artykuł miałem od razu wrażenie, że nie orzeł to pisał, ale reszka.”

Antoni Słonimski (1895–1976) polski poeta, felietonista, dramatopisarz, satyryk, krytyk teatralny i działacz społeczny

Alfabet wspomnień
Źródło: s. 143

O wrażeniach , O czytaniu

„Żadne miejsce na świecie nie sprawia ludziom radości, jeśli otoczone jest dookoła grubym, wysokim murem.”

Tadeusz Rittner (1873–1921) dramatopisarz polski

Źródło: Księga cytatów z polskiej literatury pięknej..., op. cit., s. 420.

„Kto podnosi rękę na literaturę, temu ta rączka uschnie. To jest nieuchronne. Proces, który niebawem się rozpocznie, wygrałem więc, zanim się rozpoczął. I wygram go – nawet jeśli przegram w sądzie. Adam Michnik jest skończony. To jest koniec jego fałszywego mitu. Ten proces to jest koniec Adama Michnika. W naszym języku istnieje pojęcie śmierci cywilnej. Okazuje się, że możliwe jest także cywilne samobójstwo.”

Jarosław Marek Rymkiewicz (1935) polski pisarz i krytyk literacki

Źródło: Oświadczenie Jarosława Marka Rymkiewicza, bibula.com, 25 października 2010 http://www.bibula.com/?p=27830

O śmierci , O samobójstwie

„Kinematografia zajmuje miejsce pośrednie między malarstwem a literaturą. Jej dyskrecja (…) polega (…) na zachowaniu nacechowanego umiarem dystansu.”

Jerzy Płażewski (1924–2015) polski krytyk i historyk filmu

Język filmu
Źródło: s. 53

O zachowaniu , O malarstwie

„Trzeba ci koniecznie obmyślić jakiś fach. Pracowałeś w Ministerstwie Kultury, to może literat… dziennikarz?… Co o tym sądzisz? To dosyć trudne do sprawdzenia zajęcie. Bo lekarz czy inżynier to zbyt ryzykowne. Zaraz mogłoby się wydać, że się na tym nie znasz, a literat… Przecież masz jakieś pojęcie o literaturze? Coś tam chyba czytałeś?”

Zygmunt Zeydler-Zborowski (1911–2000)

Źródło: Sekret Julii, s. 7

O czytaniu

„Dobry nauczyciel literatury nie wymaga od ucznia, by wiedział, w którym roku umarł Homer, a w którym urodził się Adam Mickiewicz, ale uczy rozpoznawać piękno, a tym samym mnożyć przyszłe przyjemności konsumenta piękna.”

Jerzy Płażewski (1924–2015) polski krytyk i historyk filmu

Język filmu
Źródło: s. 9

O przyjemności , Cytaty o pięknie , O nauczycielach

„Mówiąc o cierpieniu towarzyszącym poecie warto powołać się na „Notatkę o klęsce” Mariana Stali, w której można przeczytać, że: „wybierając literaturę ryzykujemy trzy spotkania z klęską. Najpierw jest ryzyko artystycznego niespełnienia (i niedocenienia przez odbiorców), potem – ryzyko cierpienia, jakie towarzyszy kreacji, wreszcie ryzyko zetknięcia się ze złem i bólem tkwiącym w świecie.””

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

I taka jest odpowiedź na pytanie: czy cierpienie zawsze towarzyszy poecie?
Źródło: Najwięcej miejsca trzeba zostawić dla ciszy – rozmowa Marleny Cieślik w „Poezja światłem i mrokiem w rozgrywkach o życie” (UŚ, 2005)

O życiu , O cierpieniu , Pytanie

„Polacy są masowo i całkowicie niegramotni w rosyjskim, jednym z najważniejszych, najpiękniejszych i najbogatszych w wielką literaturę języków świata.”

Robert Stiller (1928–2016) polski tłumacz i pisarz

Pokaż język!

„Oczywiście inne rodzaje muzyki docierają do mnie poprzez radio czy telewizję. Muszę jednak przyznać, że wszystko w moim życiu w jakiś sposób obraca się wokół muzyki poważnej. Oczywiście nie tylko literatury fortepianowej. Jest też symfonika oraz muzyka organowa, szczególnie Jana Sebastiana Bacha czy Cesara Francka.”

Rafał Blechacz (1985) polski pianista

Źródło: Maciej Karłowski, Rafał Blechacz - Chopin nie był moją pierwszą inspiracją, empik.com, 10 lutego 2012 http://www.empik.com/rafal-blechacz-chopin-nie-byl-moja-pierwsza-inspiracja-wywiady-empikultura,83635,a

O muzyce

„(…) gdybym umiał tak pisać wiersze, jak Wiktor, i gdyby Wiktor umiał tak komponować dramat, jak ja (…).”

Alexandre Dumas (1802–1870) pisarz francuski

o Wiktorze Hugo.
Źródło: Jerzy Adamski, Historia literatury francuskiej. Zarys, Wrocław 1989, s. 130.

O historii

„Teledyski są odpowiednikami poezji w literaturze. Nie znoszę teledysków, które są małymi filmami, mają bohaterów i opowiadają jakąś historię. Lubię natomiast takie, które są luźną grą nastrojów i emocji.”

Mariusz Grzegorzek (1962) polski reżyser teatralny i filmowy

Źródło: Leszek Karczewski, „Gazeta Wyborcza”, Katowice, 21 kwietnia 2005 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/wewnetrznyk.htm

O historii

„Bergman znał wszystkie odpowiedzi. To był człowiek wielkiej kultury, bardzo pogłębionej, która obejmowała zarówno dziedzinę literatury, historii, filozofii, jak i muzyki… To prawda, że bardzo surowemu wychowaniu, jakie odebrał, towarzyszyły ciężkie chwile, ale wytworzyło ono w nim wyjątkowe zdolności twórcze.”

Max von Sydow (1929) aktor szwedzki

Źródło: rozmowa Pascala Merigeau, Wolność gwiazdora, „Le Nouvel Observateur”, tłum. „Forum”, nr 14/15, 2 kwietnia 2012.

O prawdzie , O historii , O wolności

„Najbliższą mi pozycją z literatury światowej jest „Idiota” Dostojewskiego. Pewnie nigdy go nie zaadaptuję, ale sprawy, o których ta powieść mówi, są mi bardzo bliskie. Może napiszę o nich własny tekst. Podobno każdy może w życiu napisać jedną dobrą książkę. To się chyba odnosi i do filmu. Może potrafiłbym zrobić jeden ciekawy film o swoim życiu?”

Olaf Lubaszenko (1968) aktor i reżyser polski

Źródło: Logika genetyczna http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/logikag.htm

„Myślę, że cel pisania nigdy nie ulega zmianie, jeśli przyjmiemy, że opis życia ludzkiego jest celem podstawowym. (…) Zmiana ustroju i odzyskanie niepodległości przez Polskę wpłynęły na sytuację życiową pisarzy, ale raczej nie na ich twórczość. Sądzę, że każdy pozostaje wierny swoim tematom do końca życia.”

Kazimierz Orłoś (1935) polski pisarz, scenarzysta filmowy i telewizyjny

Źródło: Eliza Kącka, Kazimierz Orłoś http://www.culture.pl/baza-literatura-pelna-tresc/-/eo_event_asset_publisher/eAN5/content/kazimierz-orlos, culture.pl, styczeń 2011.

O myślach , O zmianach , O myśleniu

„Każdy pisarz jest kapusiem. Literatura jest jednym wielkim donosem.”

Frédéric Beigbeder (1965)

29,99

„Wbrew potocznej opinii, przypisującej decyzję podjęcia walki w Warszawie jedynie dowódcy AK i jego sztabowi, podjęło ją gremium znacznie szersze i o kompetencjach nie tylko wojskowych. Przede wszystkim zgodę na powstanie w Warszawie wyraził premier rządu polskiego Stanisław Mikołajczyk, przekazując ostateczną decyzję w ręce delegata rządu na kraj, Jana Stanisława Jankowskiego. O decyzji tej powiadomieni byli i poparli ją bądź nie zgłosili zasadniczych zastrzeżeń: przewodniczący Rady Jedności Narodowej Kazimierz Pużak, członkowie Komisji Głównej RJN, reprezentujący najważniejsze stronnictwa, oraz członkowie Krajowej Rady Ministrów, najbliżsi współpracownicy delegata, który miał wówczas tytuł wicepremiera. Była to decyzja generalna: że w Warszawie będzie powstanie, że dojdzie do próby opanowania stolicy Polski. Ostateczna decyzja pozostawała jednak rzeczywiście w dużym stopniu w rękach generała Tadeusza Komorowskiego: on bowiem stawiał wniosek co do terminu powstania, chociaż o samym wybuchu zdecydować miał wspólnie z delegatem rządu i przewodniczącym RJN. Ostateczne postanowienie podjęli pod wieczór 31 lipca 1944 r. delegat rządu i dowódca AK, gdyż na ściągnięcie Pużaka zbrakło już czasu. Ale była to tylko sprawa terminu – decyzja zasadnicza zapadła kilka dni wcześniej. Nad sprawą powstania w Warszawie zastanawiały się więc najbardziej kompetentne czynniki polskiego państwa podziemnego. Jest to fakt o znaczeniu podstawowym, na który w literaturze przedmiotu nie zwraca się dostatecznej uwagi.”

Tomasz Strzembosz (1930–2004) polski historyk

Refleksje o Polsce i Podziemiu 1939–1945
Źródło: s. 113–114

O decyzjach , O czasie , O walce

„(…) lecz choćby przyszło tysiąc pisarzy
i każdy tysiąc strof by wysmażył,
i każdy nie wiem, jak się nadymał,
nikt nie dogoni Julka Tuwima.”

Agnieszka Frączek (1969)

Źródło: tom Rany Julek, wyd. Literatura

„Tu mieszka cesarzowa Meksyku, szwagierka cesarzowej Austrii, sojusznika Rzeszy. Niech zachowany będzie jej spokój.”

Maria Charlotta Koburg (1840–1927)

napis na tablicy, którą książę Albert (późniejszy król Belgii Albert I) kazał umieścić na bramie jej posiadłości.
Źródło: Ludwik Stomma, Choroby i dolegliwości sławnych ludzi, op. cit., s. 139.

O ludziach , O chorobach , O zachowaniu

„Postanowiłam zbadać, jaki wpływ ma na literaturę religia, obyczaje i prawo oraz jaki wpływ na religię, obyczaje i prawo wywiera literatura (…). Wydaje mi się, że przyczyny moralne i polityczne, które zmieniają ducha literatury, nie zostały dostatecznie zanalizowane (…).”

Anne-Louise Germaine Necker (1766–1817)

Źródło: Jerzy Adamski, Historia literatury francuskiej. Zarys, Wrocław 1989, s. 133.

O religii , O historii

„Promocje i nagrody istnieją na całym świecie i zwracają uwagę na prawdziwą literaturę, która jest oczywiście rodzajem mniejszości w kretyńskim domu Wielkiego Brata.”

Paweł Huelle (1957) pisarz polski

Źródło: Janusz Wróblewski, Rozmowa z Pawłem Huelle, polityka.pl, 4 listopada 2009 http://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/paszportypolityki/6146,1,rozmowa-z-pawlem-huelle.read

O domu

„Do grubego kloca gruby klin.”

Novalis (1772–1801)

Źródło: „Literatura na świecie”, nr 9/1984, s. 377.

„Intelekt Jarockiego widać było w myśli inżynierskiej, w potężnym geście interpretatora literatury dramatycznej, w tym, że jego teatr w osobie autora spektaklu dostarczał przenikliwego rozmówcy.”

Jerzy Jarocki (1929–2012)

Źródło: Małgorzata Dziewulska, Paradoks Jarockiego http://www.dwutygodnik.com/artykul/4012/, Dwutygodnik.com nr 93/2012.

O myślach , O myśleniu

„Wydaje mi się, że cała współczesna sztuka to w pewnym sensie nekrolog dla starej Europy. Wszystkie filmy, wszystkie spektakle, cała literatura to tak naprawdę nekrolog starych, dobrych czasów, które ciągle żyją w naszej pamięci, w naszych wyobrażeniach o przeszłości.”

Alvis Hermanis (1965)

Źródło: Tomasz Kireńczuk, Nekrolog dla starej Europy Rozmowa z Alvisem Hermanisem, dwutygodnik.com http://www.dwutygodnik.com/artykul/897-nekrolog-dla-starej-europy.html

O sztuce , O przeszłości , Sens

„Najbardziej niepokoił mnie brak opracowań krytycznych czy wręcz paszkwilanckich z ducha, jakiejś analizy podsumowującej wszystkie ujemne skutki zabiegu, bo o tym, że musiały istnieć, ani przez chwilę nie wątpiłem; nie dla braku szacunku wobec badaczy, ale dlatego po prostu, że taka jest istota wszelkich ludzkich poczynań: nigdy nie ma w nich dobrego bez złego.”

Stanisław Lem książka Powrót z gwiazd

bohater (Hal Bregg) o współczesnej literaturze naukowej służącej nowej ideologii globalnej.
Utwory, Powrót z gwiazd
Źródło: s. 135

„Większość pisarzy rozumie nie więcej z literatury niż ptak z ornitologii.”

Marcel Reich-Ranicki (1920–2013) niemiecki krytyk literacki, szpieg

Die meisten Schriftsteller von der Literatur nicht mehr verstehen als die Vögel von der Ornithologie. (niem.)
Źródło: Mein Leben

O ptakach

„Literatura – potencjalny rozsadnik wszelkich struktur władzy, tekstowa maszynka osłabiająca i ośmieszająca wszelkie hierarchie, nośnik rewolty i gotowa matryca najsilniejszej więzi społecznej.”

Przemysław Czapliński (1962) polski krytyk literacki

Źródło: Powrót centrali

„(…) wielka literatura zobowiązuje aktora, pobudza go intelektualnie, zmusza do uczciwości, a tym samym jest on w stanie – nawet jeśli nie dotknąć sedna – to przynajmniej rozwinąć postać i wiele doświadczyć, a to buduje pewien bagaż aktorski.”

Krzysztof Zawadzki (1970) polski aktor

Źródło: Wywiad, 2006 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=32177

„Wojna była zawsze moją pasją, zgłębiłem na ten temat pokaźną literaturę. Najbardziej interesował mnie front wschodni i mogę powiedzieć, że siedzę w tym temacie. Mam mnóstwo książek, albumów, oglądam mnóstwo zdjęć… Można powiedzieć, że jestem mocno zakręcony. Mnie w Powstaniu Warszawskim, zresztą jak w całej II Wojnie Światowej, urzeka środowisko walki. Walka jako walka. Pole boju.”

Mariusz Denst (1971) magnetofony, pady w Lao Che

Źródło: Artur Wróblewski, „Powstanie Warszawskie”: Nie można przejść obojętnie, muzyka.interia.pl, 8 lutego 2012 http://muzyka.interia.pl/artykuly-i-relacje/news/powstanie-warszawskie-nie-mozna-przejsc-obojetnie,1757021,7758

O wojnie , O książkach , O muzyce , O relacjach

„Uważam, że literatura jest odbiciem doświadczeń, ale przeżyte doświadczenie jest o wiele bardziej wartościowe zwłaszcza gdy jest przefiltrowane przez moją wyobraźnię.”

Sufjan Stevens (1975)

Źródło: JamBase, 17 grudnia 2007 http://www.jambase.com/Articles/12599/Sufjan-Stevens-%7C-12.17.07-%7C-Brooklyn

„Nie wiem, czy to za sprawą urodzenia, czy z łaski Bożej, ale uwielbiam honory, uczty mnie nie nudzą, uroczystości mnie cieszą. Nie wiem, czy na starość nie stanę się zblazowana…”

Maria Charlotta Koburg (1840–1927)

w liście do ojca z początków jej małżeństwa z Maksymilianem.
Źródło: Ludwik Stomma, Choroby i dolegliwości sławnych ludzi, op. cit., s. 137.

O małżeństwie , O ludziach , O starości , O chorobach

„Literatura daje nam poczucie więzi duchowej z innymi ludżmi.”

Rabindranath Tagore (1861–1941) poeta i prozaik indyjski

„Podobnie jak książę Machiavellego, w naszym obrazie renesansu kluczową postacią stał się dworzanin Castiglionego. Il Cortegiano przedstawia go jako człowieka „wszechstronnego” – równie biegłego w wojnie, co w literaturze, potrafiącego śpiewać, tańczyć, malować, pisać wiersze i zalecać się (…) do kobiet (…). Ta idealna postać zdaje się wcieleniem renesansowego ruchu odnowy.”

Peter Burke (1937)

Źródło: Dworzanin (1988), tłum. Anna Osmólska-Mętrak

O kobietach , O wojnie , O śpiewie , Obraz

„U mnie [z wymyślaniem historii] to jest tak: zjawia się pomysł, myślę o nim przed zaśnięciem (to moja ulubiona pora na takie rozmyślania), potem zaczynam pisać i wtedy widzę, że to wcale nie tak miało wyglądać. Dalej jest już ciężka praca, pomysł się zmienia, aż w końcu wszystko do siebie pasuje i nic nie fałszuje.”

Maria Ewa Letki (1948)

Źródło: Dorota Koman, Najbardziej zaczarowana historia – z Marią Ewą Letki rozmawia Dorota Koman, qlturka.pl, 26 kwietnia 2013 http://www.qlturka.pl/czytelnia,literatura,najbardziej_zaczarowana_historia__z_maria_ewa_letki_rozmawia_dorota_koman,5139.html

O historii , O myślach , O myśleniu , Pora roku

„Krytycy zawsze wszystko plączą. Podobnie jak Susan Sontag, bardzo rzadko czytam recenzje z moich książek. Po pierwsze, z powodu swego rodzaju skromności, może fałszywej skromności, nie wiem, ale jestem zażenowany, że okazuje mi się tyle uwagi, niezależnie od tego, czy jest to uwaga życzliwa czy niechętna.”

John Ashbery (1927–2017) amerykański poeta

Źródło: wywiad „Literatura na świecie”, nr 7 (180), 1986

O książkach , O czytaniu

„(…) nie jestem fanem literatury grozy, chociaż doceniam ten rodzaj literatury.”

Ian Somerhalder (1978) aktor amerykański

Źródło: Wampiry są trendy, „To i Owo”, nr 8, 22 lutego 2011, s. 5.

„Moje wymarzone role są z literatury rosyjskiej: Czechow, Dostojewski, Bułhakow. Marzy mi się grać te kobiety – i ostre, i po przejściach. Ale jakoś na razie nie jest mi dane…”

Agnieszka Przepiórska (1979)

Źródło: Tomasz Kaczorowski, „Nowa Siła Krytyczna”, 15 grudnia 2012 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/152464.html

O kobietach , O sile

„Jeśli się dobrze zastanowić, całą literaturę można by potraktować jako historię salw i uników, mapę przemyślnych kampanii, w których autorzy poszukują własnego, najbardziej skutecznego fortelu. Przeciw komu, przeciw czemu?”

Marcin Orliński (1980)

Cytaty z tekstów krytycznych, Płynne przejścia

O historii , O poszukiwaniu

„Przyjdź Królestwo Twoje…
A jeśli niemożliwe jest Królestwo Twoje
jeśli zadepczą je buty ledwie zakiełkuje
ukaż nam ranę Twojego boku
krzyż biały
Papieża w skrwawionej sutannie”

Anna Kamieńska (1920–1986)

Źródło: Literatura współczesna „źle obecna” w szkole. Antologia tekstów literackich i pomocniczych dla klas maturalnych, wybór Bożena Chrząstowska, wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1990, s. 78.

O butach

„Dzieci bzdurzą i – że tak powiem – chcą być bzdurzone. Potem im to przechodzi. Któremu nie przejdzie – zostaje poetą.”

Julian Tuwim (1894–1953) polski poeta

o literaturze dziecięcej.
Pegaz dęba, czyli panopticum poetyckie
Źródło: s. 17

O dzieciach

„Polskość jako zadany temat… Wydawałoby się: tylko usiąść i pisać. A tu pustka, tylko gdzieś w oddali przetaczają się husarie i ułani, powstańcy i marszałkowie, majaczą. (…) Jak wyzwolić się z tych stereotypów, które towarzyszą nam niemal od urodzenia, wzmacniane literaturą, historią, powszechnymi resentymentami? Co pozostanie z polskości, gdy odejmiemy od niej cały ten wzniosło – ponuro – śmieszny teatr niespełnionych marzeń i nieuzasadnionych rojeń? 'Polskość to nienormalność' – takie skojarzenie narzuca mi się z bolesną uporczywością, kiedy tylko dotykam tego niechcianego tematu. Polskość wywołuje u mnie niezmiennie odruch buntu: historia, geografia, pech dziejowy i Bóg wie co jeszcze wrzuciły na moje barki brzemię, którego nie mam specjalnej ochoty dźwigać, a zrzucić nie potrafię (nie chcę mimo wszystko?), wypaliły znamię i każą je z dumą obnosić. Więc staję się nienormalny, wypełniony do granic polskością, i tam, gdzie inni mówią człowiek, ja mówię Polak; gdzie inni mówią kultura, cywilizacja i pieniądz, ja krzyczę Bóg, Honor i Ojczyzna (wszystko koniecznie dużą literą); kiedy inni budują, kochają się i umierają, my walczymy, powstajemy i giniemy. I tylko w krótkich chwilach przerwy rozważamy nasz narodowy etos odrobinę krytyczniej, czytamy Brzozowskiego i Gombrowicza, stajemy się normalniejsi.”

Donald Tusk (1957) polski polityk

Źródło: Polak rozłamany, „Znak”, listopad-grudzień 1987 http://www.miesiecznik.znak.com.pl/archiwumcyfrowe/80s/1987/390-391.pdf, s. 191.

O pieniądzach , O Bogu , O historii , O czytaniu

„Niech głosu mego ziemia przebudzona słucha!
Króle, dajcie baczenie; ludu, nadstaw ucha!
Niech świat cały umilknie, niech zważa na słowa!
Pienia moje wspierają mojej liry tony,
Duch mię święty przenika, jam przezeń natchniony,
By godnie wielkie prawdy głosiła ma mowa.”

Jean-Baptiste Rousseau (1669–1741) poeta i dramaturg francuski

Źródło: Jerzy Adamski, Historia literatury francuskiej. Zarys, Wrocław 1989, s. 86, tłum. F. Zaleski

O ludziach , O świecie , O historii

„Francuska literatura katolicka jest nadzwyczaj bogata; wbrew bowiem temu, co się u nas o Francji myśli, katolicyzm francuski jest jeszcze bardzo żywotny i coraz bardziej rośnie na siłach. Na nieszczęście francuskie dzieła katolickie są u nas zupełnie nieznane; niech się najgorsza powieść francuska w Paryżu ukaże, nazajutrz będzie i u nas na wystawach księgarskich, najlepsze zaś dzieła katolickie i po kilkunastu latach nie są u nas znane!”

Jacek Woroniecki (1878–1949) teolog polski, dominikanin

Przewodnik po literaturze religijnej
Źródło: s. 22.

O nieszczęściu , O myślach , O sile , O myśleniu

„Moment, w którym zakończono pisanie gramatyki jakiegoś języka, nie tylko nie skazywał poetów na bezczynność, ale bywał często bodźcem do rozkwitu literatury.”

Jerzy Płażewski (1924–2015) polski krytyk i historyk filmu

Źródło: Mała historia filmu

O historii

„Jeśli istnieje głos tak zwany „z piersi” i głos tak zwany „z głowy”, toż samo można by rzec o zapale. Jest pewien zapał pochodzący z głowy, pewne natchnienie z głowy, i takie znajdujemy u Horacego. (…) Kochanowski, przeciwnie, przemawia z głębi serca, ma często żar iście poetycki, ale ten żar nie może ożywić każdego utworu; często wybucha, ale i przygasa.”

Adam Mickiewicz (1798–1855) polski poeta

Źródło: Literatura słowiańska, kurs I, wykład XXXVI (1841)

Serce

„Podczas pracy nad Hanemannem wiele razy miałem dziwne wrażenie, że wchodzę do świata w którym już kiedyś byłem, że rozpoznaję dawne miejsca, ulice, drzewa, przedmioty, ludzi. Tak jakbym to wszystko już kiedyś widział.”

Stefan Chwin (1949) polski pisarz

Źródło: culture.pl http://www.culture.pl/baza-literatura-pelna-tresc/-/eo_event_asset_publisher/eAN5/content/stefan-chwin

O ludziach , O wrażeniach

„Jednym z wielkich zadań literatury jest oswojenie człowieka z niewiadomym. Przemiana w robaka jest niewiadomym, śmierć jest niewiadomym – przy odrobinie wysiłku można by prawdopodobnie udowodnić, że niewiadome to największy temat literatury. A jednocześnie literatura najmniej chciałaby o tym mówić. Niewiadome zostało skompromitowane tanią literaturą sensacyjną i filmem przygodowym. Współczesna proza nie uznaje golemów, bestii, demonów, światów tajemnych i czarów, a tym samym więc i Szatana, a więc i Boga.”

Dariusz Bitner (1954) polski pisarz

Źródło: culture.pl http://www.culture.pl/baza-literatura-pelna-tresc/-/eo_event_asset_publisher/eAN5/content/dariusz-bitner

O śmierci , O Bogu , O świecie , O wysiłku

„Dziennikarz: Czy klasyka literatury amerykańskiej ma jakiś wpływ na twoje teksty?
Sufjan Stevens: Hmm, tylko tyle, że to lektura obowiązkowa w liceum i na uczelni. Każdy czyta Thoreau i jego Walden, Emersona i transcendentalistów i tak dalej. Ale to wydaje się być archaiczną filozofią. Nie wiem, jak bardzo wpłynęła na mnie, na pewno mam respekt dla świata przyrody, który jest ogromny i myślę, że w mojej muzyce w dużej ilości to zakomunikowałem – niemal strach na cuda natury. Ale jednocześnie jestem bardzo społecznie aktywny i bardzo miejski i wolę żyć we wspólnocie i społeczeństwie. Wiem, że to trochę napięcie z transcendentalistami, jednak Whitman był przyrodnikiem i romantykiem, ale był również bardzo miejski i mieszkał na Brooklynie czując przynależność do miasta. Jest to w Ameryce dość powszechny rodzaj napięcia, miejski przeciw wiejski walka przez cały czas, czy to w polityce czy estetyce lub w sposobie życia i to coraz bardziej staje się wyraźne, ludzie wracają do miast za wszystkimi jego odnowami, a przedmieścia uważane są za te dziwne, problematyczne, czyścowa rzecz, która jest teraz zupełnie nie modna.”

Sufjan Stevens (1975)

Źródło: Bunyip Voodoo, 16 listopada 2009 http://bunyipvoodoo.blogspot.com/2009/11/law-of-abstraction-sufjan-stevens-urban.html

O ludziach , O strachu , O myślach , O naturze

„Celem literatury nie powinna być sama literatura. Są autorzy, którzy szukają poklasku, chcą być admirowani. Tworzą na zasadzie: „Zobaczcie, jak ja świetnie piszę”. Narcyzm pisarza to jest coś zupełnie mi obcego, tego nie uznaję. Moja literatura ma na celu oddawać się innym, pomagać ludziom żyć. To coś więcej niż rozrywka, zwykłe opisywanie doświadczeń czy nawet chwytanie złożoności świata i natury ludzkiej. Dla mnie literatura powinna spełniać funkcję filozoficzną. Być narzędziem rozwoju osobistego. Takie same wymagania stawiam literaturze jako czytelnik. Oczekuję, że lektura mnie wzbogaci, zmieni moje spojrzenie na świat, pozwoli mi przekroczyć pewne granice we mnie samym.”

Éric-Emmanuel Schmitt (1960) pisarz francuski

Źródło: Katarzyna Surmiak-Domańska Eric-Emmanuel Schmitt: Codziennie w pracowni uprawiam miłość http://wyborcza.pl/1,75475,9357034,Eric_Emmanuel_Schmitt__Codziennie_w_pracowni_uprawiam.html, „Gazeta Wyborcza”, 1 kwietnia 2011

O miłości , O świecie , O naturze

„Literatura: szlifiernia słowa pisanego.”

Antoni Regulski

„O ile poza granicami Francji, w Kanadzie, w Belgii walońskiej, w Szwajcarii romańskiej, literatura francuskojęzyczna wyrasta niejako na gruncie naturalnym rodzimego języka, o tyle w Luksemburgu ta literatura nie jest zjawiskiem spontanicznym, lecz efektem dobrowolnej przynależności do duchowej ojczyzny, która nakłada się niejako na ojczynę oficjalną. Jest wyznaniem wiary, aktem miłości, świadectwem przyjaźni, być może najlepszym i niezaprzeczalnym dowodem naszego przywiązania do Francji.”

Alphonse Arend (1907–1987)

Źródło: Józef Łaptos, Historia Luksemburga w: Historia małych krajów Europy pod red. Józefa Łaptosa, Ossolineum, Wrocław, 2002, ISBN 8304045907, s. 235.

O przyjaźni , O wierze , O historii , O ojczyźnie

„Zwróćże mi, niewdzięczniku, wszystkie wiersze Cyda,
A poznasz wtedy jasno, oskubana wrono,
Że ci ta twoja pycha rozgłosu nie przyda −
Mnieś to winien twą całą sławę niezmierzoną.”

Jean de Mairet (1604–1686)

oskarżenie Pierre'a Corneille'a o plagiat z Młodości Cyda hiszpańskiego poety Guillen de Castro. Corneille z tego utworu istotnie korzystał.
Źródło: Jerzy Adamski, Historia literatury francuskiej. Zarys, Wrocław 1989, s. 76, tłum. J. Dackiewicz

O historii

„Istnieje niezliczona ilość opowiadań na świecie. Jest to przede wszystkim cudowna różnorodność gatunków, utrwalonych w najrozmaitszych tworzywach (…). Co więcej, w nieskończonej niemal liczbie opowiadanie obecne jest we wszystkich czasach, wszystkich miejscach, wszystkich społeczeństwach. Narodziło się wraz z samą historią ludzkości; nie ma ani nigdzie nie było społeczeństwa nieznającego opowiadania (…). Opowiadanie drwi sobie z dobrej czy niedobrej literatury; międzynarodowe, ponadczasowe, ogólnokulturalne, jest wszechobecne, jak życie.”

Roland Barthes (1915–1980)

Źródło: Wstęp do analizy strukturalnej opowiadań, wyd. 1966, tłum. Wanda Błońska

O życiu , O historii

„Jeśli się chce ten zawód traktować poważnie - jako stałe obcowanie z najlepszą literaturą, najlepszymi utworami, jako stały rozwój artystyczny - to oczywiście jest szansa na to, by być szczęśliwym, nawet będąc zupełnie nieznanym aktorem.”

Wiktor Zborowski (1951) aktor polski

Źródło: Beata Kęczkowska, "Mistrz i Małgorzata", Michaił Bułhakow (audiobook z serii "Mistrzowie Słowa", biblioteka gazety wyborczej), Warszawa 2012, s. 20.

O szansie

„Aktorstwo zmusiło mnie do pewnych wysiłków intelektualnych, do zapoznania się z literaturą, do sprawdzenia, co mnie naprawdę interesuje. Ta z kolei dała mi dużo do myślenia, pokazała, jak można sobie pomóc w życiu prywatnym. Aktorstwo jest moim tropem na życie.”

Krzysztof Globisz (1957) aktor polski

„Angora”, 33/03

O życiu , O myślach , O wysiłku , O myśleniu

„Pewnego razu, gdy miałem już na koncie wiele okładek, które zaprojektowałem do innych książek, pomyślałem, że byłoby przyjemnie wymyślić raz książkę dla siebie, książkę obrazkową. I jestem szczęśliwy, że książka, którą zrobiłem dla siebie, podoba się dzieciom!”

Dick Bruna (1927–2017)

Źródło: „Tata” Miffy w ogniu pytań http://qlturka.pl/2015/12/08/tata-miffy-w-ogniu-pytan/, qlturka.pl, 28 listopada 2008

O dzieciach , O książkach

„Możemy ujawniać najbardziej skryte pragnienia, plany, koncepty dotyczące literatury, wskazując na podstawowy w naszym przypadku fakt, że czytając kogoś, jednocześnie piszemy siebie. Od początku tak naprawdę interesowało mnie tylko to: czy dasz mi coś, czego jeszcze nie mam, i jak mnie to wzbogaci, rozszerzy, w efekcie rzutując na to, co sam piszę? Jak we wszystkim, tak i tu chodzi o budowanie świata ze zbieranych kawałków. Każdej książce jakiś kawałek owej budowli zawdzięczam. Recenzja, szkic, felieton tworzą dokumentację tego procesu, są zapiskami z placu nieustającej budowy. Wznoszenie (się) musi mieć solidne podstawy fundowane na wspomnianym wcześniej recenzenckim rzemiośle; metafory „czeladnika” i „mistrza” wydają się tu być zupełnie na miejscu. Najpierw my służymy literaturze po to, by wreszcie ona zaczęła służyć nam.”

Karol Maliszewski (1960) polski poeta, prozaik, krytyk literacki

Źródło: Literatura, rozkwit osobny http://szafa.kwartalnik.eu/45/htm/esej/maliszewski.html, sZAFa, kwartalnik literacko-artystyczny, nr 45, grudzień 2012.

O czytaniu

„No taki chabaźnik, specjalista od mchów i porostów – mimo to objaśnił Sekułowski. – Taki strach na wróble, konopiasty łeb. Umiał tyle łaciny, żeby sklasyfikować, tyle fizjologii, żeby móc pisać artykuły, i tyle znał się na polityce, żeby swobodnie rozmawiać ze swoim woźnym. Kiedy się w dyskusji wyszło za grzyby, tumaniał. Nasz światek roi się od takich genialnych rachmistrzów, tylko oni wykształcili swą biedna umiejętność w kierunku pożytecznym społecznie, wiec się ich toleruje. Literatura pełna jest takich, którzy pisząc do praczki, stylizują z myślą o pośmiertnym wydaniu listów… no, a lekarze?”

Stanisław Lem książka Szpital Przemienienia

rozprawka Sekułowskiego.
Utwory, Szpital Przemienienia

O strachu , O myślach , O myśleniu

„Polska – stanowi dla środowiska kulturalnego ZSRR zupełnie specjalny problem. Rosjanie zwracają uwagę na organiczne związki, jakie łączą kulturę polską z całokształtem literatury zachodnio-europejskiej. Jednocześnie jesteśmy im bliscy jako kraj o analogicznym ustroju społecznym i tradycjach wspólnej walki z caratem.”

Jerzy Grotowski (1933–1999) polski reżyser, teoretyk teatru, pedagog

Źródło: Jakie dostrzegłem zmiany w życiu kulturalnym ZSRR http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=9331, „Dziennik Polski” nr 216, 9/10 września 1956, s. 6, 9.

O problemach , O walce

„Orzeł, sęp i kruk nie śpieszy
Z większą do ścierwa ochotą,
Jako lud, mnisi i kleszy,
Gdy poczuje w kiesie złoto.
Jak oplączą bogatego,
Nim wyda ostatnie tchnienie,
Że im całe odda mienie,
A wyzuje zeń krewnego.
Mnich i Frank złe chwalić każą,
Bo też korzyść z tego mają,
A pisarki i lichwiarze
Wszyscy kupy się trzymają.
Łgarstwo, kłamstwo tak już światem
Zawładnęło, że w parafii
Nie masz, kto by nie potrafił
Klepać głupstw za panem bratem.”

Peire Cardenal (1180–1278)

Źródło: liryka prowansalska, cyt. za: Jerzy Adamski, Historia literatury francuskiej. Zarys, Wrocław 1989, s. 14, tłum. Z. Romanowicz.

O ludziach , O kłamstwie , O świecie , O historii

„Owszem, literatura przez duże L to coś wielkiego. Jedno z niezbyt licznych usprawiedliwień dla istnienia człowieka i świadectw, że istnieje też człowiek przez duże C. Oraz jedna ze spraw, którym warto poświęcać życie.”

Robert Stiller (1928–2016) polski tłumacz i pisarz

Źródło: wywiad Roberta Pucka z Robertem Stillerem https://web.archive.org/web/20150325092723/http://www.ferdys.com.pl/_pol/kolacja/robert_stiller.html

O życiu

„Za dużo używek i seksu i za mało rock'n'rolla. Literatura, filmy, przemyślenia i pragnienia powiedziały mi, że życie to coś więcej niż plaże i piwo.”

Christopher Doyle (1952) australijski operator filmowy

odpowiedź na pytanie, co skłoniło go do wyjazdu z Australii.
Źródło: Wywiad, 2003 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=13704

O życiu , O seksie , O piwie

„Spokój jest jedną z rzadkich możliwości szczęścia.”

Eugène Fromentin (1820–1876)

Źródło: Jerzy Adamski, Historia literatury francuskiej. Zarys, Wrocław 1989, s. 138.

O historii

„W nowozelandzkiej literaturze, a także w kinie, popularnym zabiegiem jest prowadzenie narracji z punktu widzenia dzieci. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest chyba to, że postrzegamy siebie jako ludzi otwartych, nie zdradzających tendencji do manipulacji, pozbawionych cynizmu i snobizmu. Ponieważ nie posiadamy bogatej historii, patrzymy na świat bez jej bagażu, próbujemy go po prostu zobaczyć i zrozumieć. Dlatego percepcja dziecka jest najlepszą formą do wyrażenia tego, jak odbieramy rzeczywistość i samych siebie.”

Vincent Ward (1956)

Źródło: wywiad, 2008 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=47590

O dzieciach , O ludziach , O świecie , O historii

„Podczas okupacji zajmowałem się przede wszystkim wojskiem. Byłem zapisany do szkoły mechanicznej, ogrodniczej. Wtedy tylko takie działały. Ale nauka to była żadna. Sam więc uczyłem się w domu matematyki, fizyki, chemii, literatury i angielskiego. We wrześniu 1945 roku zdałem do liceum, przerobiłem dwuletni program w ciągu roku i zdałem maturę na samych piątkach. I dopiero potem była politechnika w Łodzi, a później w Warszawie. Naprawdę studiowałem, nie imprezowałem. Nie opuściłem ani jednego wykładu. A że miałem fenomenalną pamięć, do egzaminów wcale nie musiałem się uczyć.”

Jacek Karpiński (1927–2010) polski elektronik i informatyk

Źródło: Martwię się tylko wtedy, jeśli mogę coś zmienić…, wywiad z Jackiem Karpińskim, crn.pl, 15 maja 2010 http://www.crn.pl/artykuly/archiwum/2007/5/martwie-sie-tylko-wtedy-jesli-moge-cos-zmienic?searchterm=jacek

O domu , O nauce , O matematyce

„Zabawne, że ze wstydliwości uczyniono prawo kobiet, w których mężczyźni niczego tak nie cenią, jak bezwstydu.”

Luc de Clapiers de Vauvenargues (1715–1747)

Źródło: „Literatura na świecie”, wydania 1–3, Współczesne RSW „Prasa”, 1975, s. 329.

O kobietach , O mężczyznach

„Dziwnym sposobem od literatury oczekiwałem więcej bodźców niż od nagiego, rzeczywistego życia.”

Günter Grass książka Blaszany bębenek

Postać: Oskar Matzerath
Blaszany bębenek

„Polska nie miała bogatej literatury w średnich wiekach, a tym bardziej nie zdobyła się na literaturę narodową. Kościół i jego potrzeby panowały samowładnie nad drobnymi objawami myśli i uczucia, które się ujawniały w modlitwach, kazaniach, pewnych próbach przekładów części Pisma Św., żywotach świętych, przeznaczonych dla zbudowania wiernych.”

Kazimierz Morawski (1852–1925) polski filolog klasyczny

Źródło: Walka o język polski w czasach Odrodzenia, wyd. Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1923, s. 7.

O emocjach , O myślach , O wieku , O walce

„Na swoją stolicę Maryja wybrała Jasną Górę i poprzez Świętą Ikonę ofiaruje nam swą obecność. Nie tylko tam, w Częstochowie, ale nawiedzając również wsie i miasta naszej Ojczyzny. Jakże dziś nie dziękować Panu Bogu za ogrom łask, jakie przyniosło i przynosi nadal to spotkanie Maryi z Jej ludem! Jakże nie dziękować Opatrzności za ową niezwykłą intuicję Prymasa Tysiąclecia! Patrząc z perspektywy pięćdziesięciu lat możemy powiedzieć, że przygotowała ona poniekąd Polaków na polski pontyfikat oraz na przemiany społeczne, jakie przyniosło pojawienie się masowego ruchu społecznego zwanego „Solidarnością”. Zaiste, ten kraj przesiąkł Jej imieniem, Jej obecnością na tyle, że gdyby wyłączyć historyczne więzy łączące Polskę z Matką Bożą, utracilibyśmy jakąś część własnej tożsamości jako społeczeństwo i jako wspólnota polityczna. Dialog z Nią prowadzili Polacy nie tylko prywatnie, w swych sercach. Jego zapis widoczny jest w literaturze i sztuce, w muzyce i obyczajach, w dziejach polskiej kultury.”

Piotr Libera (1951) polski duchowny katolicki, biskup

Źródło: homilia w Makowie Mazowieckim podczas uroczystości dożynkowych województwa mazowieckiego i diecezji płockiej w liturgiczne święto NMP Częstochowskiej, 26 sierpnia 2007

O Bogu , O ludziach , O górach , O matce

„Jedną z rzeczy, które interesują mnie najbardziej, nie tylko w literaturze, ale w życiu generalnie, jest stykanie się kultur, przecinanie, mieszanie czy jak to tam nazwać.”

Grzegorz Bartos (1976)

Źródło: Marcin Kępa, Grzegorz Bartos o mieszaniu się kultur, gazeta.pl, 2 marca 2013 http://radom.gazeta.pl/radom/1,48201,13489290,ROZMOWA__Grzegorz_Bartos_o_mieszaniu_sie_kultur.html