Cytaty na temat chleb (277 cytatów) | Cytaty sławnych ludzi

„Poszedłem do sklepu kupić podstawowe rzeczy potrzebne do życia: chleb, mleko i pistolet.”

Ninus Nestorović (1965) serbski aforysta

Tom Syzyfie, Serbie!

„Głód nie testuje jakości chleba.”

Antoni Regulski

Kolacja u Pascala

O głodzie

„Kto nie kocha bliźniego, tym Bóg pogardza.
Kto działa z niedbałością, jest bliski upadku.
Kto gardzi modlitwą, gardzi wszelkim dobrem.
Lepsze jest opanowanie języka, niż post o chlebie i wodzie.
Lepiej jest cierpieć dla Boga, niż cudów dokonywać.
O, jakiegoż szczęścia będziemy doznawać na widok Trójcy Przenajświętszej.
Nie miej podejrzeń w stosunku do brata, abyś nie utracił czystości serca.
Nic nie umie, kto nie umie cierpieć dla Chrystusa.”

Jan od Krzyża (1542–1591)

O Bogu , O cierpieniu , Serce , Kochać się

„Ciężkie miałem życie w Wiedniu. Bywało, że miesiącami nie jadłem nic ciepłego, żywiłem się mlekiem i suchym chlebem, a dzień w dzień wydawałem trzynaście krajcarów na papierosy, paliłem dwadzieścia pięć do czterdziestu papierosów dziennie! Jeden krajcar to było dla mnie więcej jak dzisiaj dziesięć tysięcy marek. Aż pewnego dnia naszła mnie myśl: człowieku, wydajesz trzynaście krajcarów na papierosy. Kupiłbyś sobie masła do chleba, wyniosłoby cię to pięć krajcarów i jeszcze by ci trochę zostało! Wyrzuciłem papierosy do Dunaju i więcej po nie nie sięgnąłem. Jestem przekonany, że gdybym palił, tobym nie zniósł tego wszystkiego, co dźwigam od dłuższego czasu. Może naród niemiecki temu zawdzięcza ocalenie! Tylu wybitnych ludzi straciłem przez papierosy: Starszy Pan [feldmarszałek Hindenburg], Dietrich Eckart, Troost! Pana, Hoffmann, też przez nie stracę!”

Adolf Hitler (1889–1945) kanclerz Rzeszy, twórca i dyktator III Rzeszy niemieckiej

Cytaty przypisywane, Rozmowy przy stole
Źródło: s. 326

O życiu , O ludziach , O myślach , O czasie

„Czy w takim kraju chciałeś żyć?
Co tylko z nazwy jeszcze twój.
Gdzie czerwoni płaczą na grobach tych,
których sami zabili by żyć!
Sprzedajne błazny, ty ich znasz!
Potworów Stalina dawne psy,
Masońskich lóż przyboczna straż
To oni rządzą tą Polską. Nie my! (…)
Czy rządem prawa nazwiesz twór
co polski naród w przepaść pcha?
Patriotyzm karze więzieniem,
a sam żydowskim kurewstwom kłania się w pas.
Czy taki to ma być twój kraj,
gdzie Jahwe ważniejszy jest niż chleb,
gdzie kościół szponami ciemnoty od lat
kaleczy Twe dzieci i wpaja im strach!”

Mariusz Szczerski (1970–2005) wokalista polski (Honor)

Cytaty z utworów zespołu Honor
Źródło: Na szubienice

O dzieciach , O strachu , O karze , O psie

„Lepsza kromka suchego chleba i przy tym spokój niż dom pełen mięsa, a przy tym kłótnie.”

Salomon (-990–-931 p. n. e.) prorok biblijny oraz Koranu, król Izraela, syn i następca króla Dawida

O domu

„Chleb objawia ducha narodu”

Mira Kuś (1958) poetka polska

Źródło: Chleb w tomie Miedzy tym a tamtym brzegiem,Collegium Columbinum, Kraków 2010

„Nie mogę więc się skarżyć, jednak coś z życia wyciągnąłem, a że inni więcej, no cóż, zresztą kto ich wie, każdy tylko trajluje, przechwala się, że z tą, że z
tamtą, a naprawdę bida z nędzą, wraca do domu, siada, buty zdejmuje, do łóżka się kładzie sam z sobą, więc po co tyle gadania, ja przynajmniej, wie pan, jak człowiek tak na sobie się skupi i zacznie sobie małe, nieznaczne przyjemnostki świadczyć, nie tylko
zresztą erotyczne, bo na przykład, może się pan jak basza zabawić kuleczkami z chleba, przecieraniem binokli, ze dwa lata to uprawiałem, tu mnie głowę suszą sprawami rodzinnymi, biurowymi, polityką, a ja sobie binokle… otóż, mówię, co to ja chciałem, acha, pan nie ma pojęcia jak się od takich drobnostek ogromnieje, wprost nie do wiary, człowiek się rozrasta, swędzi pana pięta to jakby gdzieś daleko na Wołyniu, na kresach, zresztą ze swędzenia pięty też można mieć trochę satysfakcji, wszystko zależy od
podejścia, ujęcia intencji, panie, jeśli odcisk może boleć, to dlaczegożby nie miał i rozkoszy przysporzyć? A wsadzenie języka w zakamarki zębów? Co chciałem powiedzieć? Epikureizm, czyli rozkosznisium, może być dwojakie, bo primum dzik, bawół, lew, secundum pchełka, muszka, ergo w skali wielkiej i w skali małej, ale, jeśli w małej, to
potrzebna jest zdolność mikroskopowania, dozyfikowania i właściwego podzielenia, lub rozczłonkowania, bo jedzenie karmelka możesz pan rozłożyć na etapy primum wąchanie secundum lizanie, tertium wsadzanie, quartum zabawki z językiem, ze ślinką, quintum wyplucie na rękę, przypatrzenie się, sextum rozpęknięcie za pomocą zęba, że poprzestanę na tych kilku etapach, ale, jak pan widzi, można już sobie jako tako poradzić
i bez dancingów, szampana, kolacyjek, kawioru, dekoltów, frufru, pończoszek, majteczek, biustów, wyprężeń, skotek hi, hi, hi, ojej, co pan, jak pan śmie, hihihi, hahaha,; hochoch, yych, yych, z karczkiem. Ja przy kolacji sobie siedzę, z rodziną gawędzę, z lokatorami, a przecie i tak trochę paryskiego szantanu sobie po cichu wyskrobię. I niech mnie przyłapią! Tle, he, he, nie przyłapią! Cała rzecz polega na pewnego rodzaju wewnętrznym
wymoszczeniu się rozkosznisiowym i przyjemnościowym z wachlarzami, z pióropuszami, w rodzaju Sułtana Selima Wspaniałego. Ważne są wystrzały artylerii. Oraz bicie w dzwony.

Wstał, ukłonił się, zaśpiewał:

Gdy się nie ma, co się lubi
To się lubi, co się ma!”

Witold Gombrowicz książka Kosmos

Cosmos

O rodzinie , O wierze , O pomocy , O jedzeniu

„Pieniądze… Czy wy wiecie, jakie spustoszenie w lodówce potrafi zrobić nastoletni chłopak? Wróci taki z treningu, zakrada się do lodówki i zaczyna. Chleb ciach, ciach i już jest cały stół kromek. Potem kiełbasa: ciach, ciach, ciach i pół kilo w plasterkach poszło. W końcu pytam żonę: Baśka, gdzie są pieniądze!? Zapisujemy teraz każdy wydatek. Kino, tramwaj i tak dalej. I co się okazało? Na sam jogurt 300 złotych miesięcznie wydajemy! Jak czasami nas, posłów, zaczepiają i chcą, żebyśmy coś zasponsorowali, to mi ciężko 50 złotych wyjąć. A niektórzy posłowie to i tysiąc dają. Skąd mają – nie wiem, bo czasami dzieci niewiele u nich mniej. I to mnie dziwi.”

Tadeusz Cymański (1955) polski ekonomista i polityk

Źródło: wywiad dla „Gazety Wyborczej”

O pieniądzach , O dzieciach , Chłopak , Trening

„W okresie historycznym grupą ludzi o najsprawniejszych umysłach byli kapłani izraelscy, czyli autorzy Biblii. Jaka była dieta kapłanów izraelskich? Informacja ta jest bardzo ważna. Jest w Biblii podana 7 razy w formie nakazu. Kapłani oraz ich żony i dzieci, też w przyszłości przewidziane do stanu kapłańskiego, mieli zjadać tylko wybrane części młodych, upieczonych zwierząt ofiarnych: cały tłuszcz, wątrobę, nerki i nieco mięsa z łopatki. I to wszystko! Bez chleba, mąki, soli.”

Jan Kwaśniewski (1937–2019) polski lekarz i propagator diet

Dieta optymalna, Tłuste życie
Źródło: s. 71

O dzieciach , O ludziach , O przyszłości , O zwierzętach

„Gdziekolwiek jesteś, żyjesz własnym życiem,
i to jest ważne, co przynosisz z sobą:
bochenek chleba i garsteczkę soli
czy połyskliwą blaszkę i kamyczek.”

Ludmiła Marjańska (1923–2005) polska poetka, tłumaczka literatury angielskiej

Źródło: Gdziekolwiek jesteś

„… pamięta tyle obrazów, tyle poznała „nowych prawd”, o sytuacji, o człowieku, o sobie. Rosjanie mówili, że życie ludzkie jest nic nie warte, jednego człowieka mniej, nie ma różnicy. Mówili: – Niczewo, padachniosz. Nic się nie przejmuj, zdechniesz. Nie martw się, i tak koniec przewidziany. Nie widziano nic złego w tym, żeby donieść na drugiego, nawet bliskiego człowieka, na brata czy ojca – za kawałek chleba. Myślało się tylko o jedzeniu. Aby przeżyć do jutra, traciło się czasami człowieczeństwo. Głód tłumaczył wszelkie zachowania. Jedzenie było najważniejsze. Jak nie miało się co jeść, to zaczynało się chorować i umierało.”

Aleksandra Ziółkowska (1949) pisarka polska

Lepszy dzien nie przyszedł już
Źródło: Winnice Wartanowiczów na Podolu [w: Lepszy dzień nie przyszedł już], Warszawa, Iskry 2012, str 80

O życiu , O głodzie , O jedzeniu , O zachowaniu

„Sztuka jest zaiste nie chlebem, lecz winem życia.”

Jean-Paul Sartre (1905–1980) powieściopisarz, dramaturg, eseista i filozof francuski, noblista

O sztuce

„Powinno się być dobrym jak chleb, powinno się być jak chleb, który dla wszystkich leży na stole, z którego każdy może kęs dla siebie ukroić i nakarmić się, jeśli jest głodny.”

Adam Chmielowski (1846–1916) polski malarz, święty kościoła katolickiego

Źródło: „Prace polonistyczne”, Tom 53, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1998, s. 164.

„W chlebie jest klimat
i duch miejsca”

Mira Kuś (1958) poetka polska

Źródło: Chleb w tomie Miedzy tym a tamtym brzegiem, Kraków 2010

„Gorzki to chleb jest polskość…”

Cyprian Kamil Norwid (1821–1883) polski poeta, dramatopisarz, prozaik, artysta plastyk

Źródło: list do Józefa Bogdana Zalewskiego z 8 stycznia 1852, cyt. za: Gorzki to chleb jest polskość…, op. cit., s. 199.

„Utrwaliła mi się mocno w pamięci taka scena z umywalni, do której po kolacji poszedłem umyć nogi.
Pod jednym sitkiem jeden Niemiec wykańcza drugiego, który stoi nago pod lodowatą wodą i wrzeszcząc chce uciec; ten drugi, też wrzeszcząc, wpędza go z powrotem tłumacząc mu to odpowiednio grubym kołkiem. Z jednej strony umywalni Hiszpan myje nogi i śpiewa głośno jakąś arię. Z drugiej strony Polak myje się i głośno modli. A pod ścianą, w skrzyni zwanej trumną, leży nagi człowiek, który jeszcze żyje, lecz pewnie już nieprzytomny – tak jak ryba łapie od czasu do czasu powietrze. Na brzuchu umierającego siedzi inny, który spokojnie zjada swój kolacyjny chleb, krojąc go na maleńkie kawałeczki. Myślałem, że może to jaki kolega, który chce być przy jego śmierci, więc pytam:
– To twój kolega?
– Nie, tylko na bloku taki bałagan, że tu przynajmniej spokojnie zjem kolację.”

Stanisław Grzesiuk książka Pięć lat kacetu

Pięć lat kacetu, O życiu w obozie koncentracyjnym

O śmierci , O myślach , O rybach , O wodzie

„Ja naprawdę nie mam pojęcia, skąd się ta nienawiść bierze. Nigdy nie zrobiłem nikomu krzywdy, nigdy nikomu nie odebrałem chleba (…), potraktujcie mnie jak nikogo, będzie mi z tym lepiej żyć. Ja będę robił swoje, a kto będzie chciał, będzie tego słuchał. Mogę być dla was nikim, przyznaję się do tego – jestem nikim. Czy to wam wystarczy, byście przestali wieszać na mnie psy?”

Michał Wiśniewski (1972) polski wokalista i autor tekstów

Źródło: Tupot małych słów, onet.pl http://muzyka.onet.pl/10172,1604951,0,6,wywiady.html

O nienawiści , O psie , O muzyce

„Żyjąc o chlebie i wodzie, przyjemności ciała wywołują we mnie grozę, gardzę luksusowymi rozkoszami, nie ze względu na nie, ale na niewygody z nimi związane.”

Epikur (-341–-269 p. n. e.) grecki filozof

Źródło: Richard H. Popkin, Avrum Stroll, Filozofia, tłum. Jan Karłowski, Norbert Leśniewski, Andrzej Przyłębski, Poznań 1994, s. 20.

O przyjemności

„Lubię rzeczywistość – ona ma smak chleba.”

Jean Anouilh (1910–1987)

O rzeczywostości

„Dzielić los ubogich tłumów, tak dobry, jak i zły. Jeść ten sam czarny chleb i nędzny posiłek ubogiego robotnika, gdyż w tych trudnych czasach nędza moralna i niesprawiedliwe traktowanie są bardziej bolesne aniżeli nędza materialna. Niektórzy żyją w luksusie, pośród szampana i kawioru, podczas gdy inni nie mają nawet chleba pod rządami reżimu demokratycznego, mieniącego się przyjacielem ludu.”

Corneliu Zelea Codreanu (1899–1938)

Droga legionisty

O losie , O ludziach

„Brak nam chleba, światła i okryć. Chłopi nie cieszą się poprawą warunków życia. Sytuację wykorzystują wrogowie rewolucji i elementy niezdecydowane, które obciążają rząd jako nieudolny. Ci ludzie celowo zapominają, że w Boliwii dojrzewa rewolucyjna zmiana warunków bytu, stosunków między klasami społecznymi oraz sposobu myślenia. Celowo zapominają, że nie zdarzają się rewolucje bez krwi, bez łez i bez potu. Rewolucja francuska 1789 r., rewolucja rosyjska 1917 r. i, ostatnio, rewolucja chińska, pokazują, iż dla budowy trzeba niszczyć, zaś aby żyć – trzeba zabijać. (…)”

Juan Lechín Oquendo (1914–2001)

Źródło: Marcin Kula, Anatomia rewolucji narodowej (Boliwia w XX wieku), Wydawnictwo Leopoldinum, Wrocław 1999, s. 132.

O ludziach , O myślach , O zmianach , O wieku

„Nie mają chleba? To niech jedzą ciastka!”

Maria Antonina Austriaczka (1755–1793) królowa Francji, żona Ludwika XVI

S’ils n’ont pas de pain, qu’ils mangent de la brioche! (fr.)
rzekomy komentarz królowej do demonstracji, jaka toczyła się pod oknami pałacu. Stwierdzenie to jest przypisywane Marii Antoninie - wypowiedziała je jednak najprawdopodobniej jej poprzedniczka - Maria Leszczyńska (żona króla Ludwika XV). Wątpliwości wynikają z tego, że cytat pojawił się w tekstach Jeana Jacques'a Rousseau, kiedy Maria Antonina miała zaledwie 10 lat i żyła na austriackim dworze.

„A ten pokarm nazywa się u nas Eucharystią; nikomu nie wolno brać w nim udziału, tylko temu kto wierzy, że prawdą jest to czego uczymy, i kto został obmyty ową wodą na odpuszczenie grzechów i na odrodzenie, i kto żyje tak jak Chrystus przykazał. Bo my tego nie pożywamy, tak jak się je pospolity chleb i pije pospolity napój, lecz nauczono nas, że jak Jezus Chrystus Zbawiciel nasz, przez Słowo Boże stawszy się człowiekiem, miał Ciało i Krew dla naszego zbawienia, tak też i ów pokarm nad którym przez modlitwę zawierającą jego słowa, odprawiono dziękczynienie, a którym przez przemianę krew i ciało nasze odżywia się-jest Ciałem i Krwią tegoż Jezusa, który się wcielił.”

Justyn Męczennik (100–165) święty filozof i pisarz chrześcijański

Źródło: Apologia I, 66.

O Bogu , O piciu , O wodzie , Chrystus

„Razem z błogosławionym Janem Pawłem dziękujmy codziennie Bogu, że jest w Polsce takie Radio, że jest Radio Maryja, dziękujmy zwłaszcza za błogosławione owoce służby tego Radia w Kościele, który od zarania swoich dziejów trwa w nauce apostołów i we wspólnocie na łamaniu chleba i modlitwie.”

Andrzej Suski (1941) polski duchowny katolicki, biskup toruński

Źródło: Serca bijące wspólnym rytmem, naszdziennik.pl, 4 lipca 2011 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20110704&typ=wi&id=wi03.txt

O Bogu , O nauce

„Król ścięty! … dziw tak rzadki w kronikach ludzkości
Wart zapewne zdziwienia, wart wielkiej litości,
Lecz raczcie się zapytać własnego sumienia,
Czy wart jest w sercach sprawiać tak wielkie wzburzenia?
(…)
Oto niegodny sąsiad, co was świeżo zdradził,
Z urąganiem na chleb wasz wojska w kraj wprowadził,
A gdy wam wolność, honor, majątki odjęto –
Wy płaczecie, że króla o mil trzysta ścięto!
Polacy! nie nicujmy robót obcych/naszych rządów,
Zrzućmy dzikie wrażenia odwiecznych przesądów;
Wszyscy ludzie są równi: czy król, czy poddany –
Jak kto prawu zawinił, tak będzie karany.
(…)
Alboż te milijony ludzi niezliczone
Są dla kilku despotów igraszki stworzone?
Nie, ludzie! Czas się wybić z tej grubej podłości,
Chciejmy się lepiej poznać na naszej zacności!
Ludwik zginął, tak chciała krajowa ustawa,
Żałujmy go jako człeka, lecz szanujmy prawa.
Daj Boże, by ten przykład przez mocne wrażenia
Oszczędził nam potrzebę jego powtórzenia,
Lecz jeśli ich poprawić i ten nie jest zdolny –
Mówmy: niech zginą króle, a świat będzie wolny.”

Jakub Jasiński (1759–1794) polski poeta i generał

O Bogu , O ludziach , O świecie , O ustawie

„Kanapka w ZSRR to jedna kartka na szynkę pomiędzy dwiema kartkami na chleb.”

Coluche (1944–1986) francuski komik, aktor

„Radio słyszane za oceanem i za Uralem jednoczy po latach rodaków pod sztandarem Kościoła, pod sztandarem Niepokalanej. Jednoczy ich Ta, która Jasnej broni Częstochowy i w Ostrej świeci Bramie. To prawda, że rodacy na obczyźnie poznali różne języki, jednak modlić się potrafimy tylko w języku serca. Z językiem serca dotarło do nich Radio Maryja. Fale radiowe, telewizyjne i impulsy internetu przyniosły prawdę o Kościele w Polsce i melodię „Czarna Madonna”. Chcesz dobrze rozpocząć nowy dzień, włącz Radio Maryja. Tam płynie modlitwa, która towarzyszyć ci będzie przy krojeniu chleba dla dzieci, zaprowadzi cię też do zakładu pracy.”

Kazimierz Ryczan (1939–2017) polski duchowny katolicki, biskup ordynariusz diecezji kieleckiej

Źródło: Zwyciężycie razem z Narodem, naszdziennik. pl, 3 grudnia 2011 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20111203&typ=rd&id=rd60.txt

O dzieciach , O prawdzie , Serce

„Chrystus ubogi nigdy nie żył w rozkoszach, nie wzywał też do nich swych służebników, nie rozdawał im skarbów ani dóbr ziemskich. Nigdy nic nie słyszał o papieżu, kardynałach i tym podobnych potworach. Wzywając bowiem do siebie biednych, pozostawiał ich na zawsze w tym ubóstwie, kazał im w modlitwie prosić o chleb na jeden dzień, a nie domagać się gwałtem dziesięciny za cały rok.”

Jerzy Blandrata (1515–1588)

Przeciwstawienie fałszywego Chrystusa i owego prawdziwego, zrodzonego z Maryi, Chrystus ubogi, za którym idą biedacy znienawidzeni przez świat

Chrystus

„Głodnemu każdy chleb pachnie.”

Urszula Zybura (1952)

„– Nie uczcie mnie jak gadać. Chodziłem w poselstwa już wtedy, kiedy wy jeszczeście na chleb mówili: „bep”, a na muchy: „tapty.””

Andrzej Sapkowski (1948) polski pisarz

Yarpen Zigrin do kanclerza Gyllenstierna.
Miecz przeznaczenia, Granica możliwości

„W obozie są inni, którzy potrzebują chleba.”

Michał Kozal (1893–1943) polski biskup, męczennik Kościoła Katolickiego

słowa Michała Kozala do głodnych, współuwięzionych w Dachau.
Źródło: Patron Włocławka – Błogosławiony Michał Kozal. Urząd miasta Włocławek – Wloclawek.pl http://www.wloclawek.pl/aktualnosci/12742.html

„Aby człowieka poznać, trzeba zjeść razem beczkę soli, powiada przysłowie. Ale z Francuzem wystarczy jedna kromka chleba.”

Pietro Aretino (1492–1556) włoski pisarz

Źródło: Myślę, więc jestem: aforyzmy, maksymy, sentencje, oprac. Czesława i Joachim Glenskowie, Antyk, Kęty 1993, ISBN 8386482001, s. 24.

„… Słychać było wiatr, który pachniał i można go było jeść jak lody, jak ubity na krem śmietankowy niewidzialny śnieg, można go było niemal jeść łyżeczką, miałem wrażenie, że gdybym wziął bułkę albo kawałek chleba, to mógłbym to powietrze gryźć, prawie jak wosk.”

Bohumil Hrabal (1914–1997) czeski pisarz

Obsługiwałem angielskiego króla
Źródło: s. 33

O wrażeniach

„Synu, marzyć to znaczy wierzyć w co się wydarzy,
co do marihuany bądź mądrzejszy niż tata.
Widzisz, łatwo odfrunąć, jednak trudniej się wraca.
(…)
Kiedy zaczynałem rap moja matka piekła chleb,
miałem jedną parę spodni i jebany z piekła stres.
Nie było co jeść, brat, to ćwiczy charakter.
Dziś marzę o zdrowiu, a co, mam liczyć kabzę
(…)
Jak nie wierzysz w marzenia, to nic nie mów, a lecz się.”

O.S.T.R. (1980) raper polski

Album O.c.b.
Źródło: Synu

O zdrowiu , O marzeniach , O matce , O piekle

„Potrzebujemy chleba posmarowanego miłością!”

Tadeusz Rydzyk (1945) polski duchowny katolicki, publicysta

Źródło: Radio Maryja, 2002

„(…) dostałem za współlokatora chłopaka mniej więcej w moim wieku. Jakbym już widział tę żółtą twarz i duże, płonące oczy – ale tu żółte twarze i duże, płonące oczy mieli wszyscy. W pierwszych słowach zapytał, czy nie znalazłoby się dla niego trochę wody, a ja mu powiedziałem, że sam bym nie pogardził; zaraz potem: – A papierosy? – z tym też nie miał szczęścia, oczywiście. Zaproponował, że mógłby zapłacić chlebem, ale dałem mu do zrozumienia, że nie w tym rzecz, zwyczajnie nie mam; wtedy zamilkł na jakiś czas. Przypuszczam, że musiał mieć gorączkę, bo od jego rozdygotanego ciała bił nieustający żar, z którego przynajmniej miałem pożytek.”

Imre Kertész książka Los utracony

Los utracony

O zrozumieniu , O czasie , O wieku , Chłopak

„Każdy za kamieniem się ogląda, czy chleba nie minął.”

Aleksander Świętochowski (1849–1938) polski pisarz, publicysta, filozof i historyk

Źródło: Klemens Boruta [w:] Pisma I. Obrazki powieściowe, G. Gebethner i Spółka, 1896, s. 132.

„Powstanie to fakt żywy, fakt o niezwykłej trwałości, bez którego trudno dziś sobie wyobrazić świadomość współczesnego Polaka. Wszak to Powstanie Warszawskie stworzyło wielki i twórczy mit Armii Krajowej, a samo stało się legendą. Legendą walki o wolność wbrew wszystkim i wszystkiemu. Legendą, która wzywa i zobowiązuje. Legendą opartą na prawdzie i zakorzenioną w rzeczywistych wartościach. Od lat czterdziestu zdjęcia ruin Warszawy wystawiamy na odbudowanych placach, niemal szczycimy się nimi, pokazujemy w dziesiątkach filmów i w albumach. Ale przecież, na miły Bóg, to nie one są najważniejszym śladem, jedynym znakiem warszawskiego powstania. To nie one czynią, że legenda powstańcza tak przyciąga i fascynuje naszą młodzież, najlepszą i najbardziej wrażliwą; że zaczytuje się ona w takich książkach jak „Zośka” i „Parasol” czy „Pamiętniki żołnierzy baonu Zośka”. To wartości przyciągają ich tutaj, te wartości, których tak mało było – a czasem również jest – w naszym codziennym życiu, które się gubią w walce o chleb, w atmosferze szarzyzny i apatii. Te wartości, potrzebne młodym jak powietrze, potrafią oni odnaleźć w walce swych starszych braci i sióstr, w ich porywie i w ich nieugiętym trwaniu. Bo nie było to powstanie zrodzone tylko z nienawiści i chęci zemsty. Było to także, było to przede wszystkim powstanie wielkiej miłości i powstanie najwyższej ofiary. To sierpniowe powstanie chłopców i dziewcząt było także powstaniem ich ojców i ich matek. Było powstaniem do życia całego umęczonego narodu.”

Tomasz Strzembosz (1930–2004) polski historyk

Refleksje o Polsce i Podziemiu 1939–1945
Źródło: s. 127–128

O Bogu , O książkach , O młodzieży , O matce

„Chleb: r z e c z o w n i k posiłkowy.”

Antoni Regulski

Kolacja u Pascala

„Pomyślałam, że podwieczorek z panią Caffrey to wspaniały pomysł. Kawałek sera i kromka ciemnego chleba zupełnie wystarczą. No i mała pogawędka. Dowiem się, co tam słychać u naszego brodacza z dywanika.”

Mary Arrigan (1943)

Postać: Bron
Zemsta ducha
Źródło: rozdział 5

„Kto szuka Cię, już znalazł Ciebie;
Już Cię ma, komu Ciebie trzeba;
Kto tęskni w niebo Twe, jest w niebie;
Kto głodny go, je z Twego chleba.”

Leopold Staff (1878–1957) poeta polski

Źródło:

„Gdy Chrystus Pan sam oświadczył o chlebie: To jest ciało moje, któż by śmiał o tym wątpić? A gdy sam zapewnił: To jest krew moja, któż by śmiał nie dowierzać i mniemać, że wino nie jest jego krwią? Dawniej przemienił wodę w wino; mielibyśmy więc nie wierzyć, że wino w krew przemienił?”

Cyryl Jerozolimski (313–386) Biskup Jerozolimy 2ej poł. IV wieku

Źródło: ks. Walenty Gadowski, Apologetyczny Katechizm Katolicki, Te Deum, Warszawa 2002, s. 435.

O wodzie , O winie , Chrystus

„Mnie ten Gorzów zjadł. Benzyna dusi, powietrze złe. Dobre ludzi dali mieszkanie, ale wziąć słowika w klatkę zamknąć, to on wszystko traci. Choć pięknie śpiewa, to jemu jest smutno. I te ściany takie ciężkie nade mną. A ja cygańska córka, las mi zdrowie daje. Jechałam taborem, to czułam się jak królowa Bona. Do mnie należeli perły rannej rosy. Moje były gwiazdy złote. Dziś co we włosy wplotę? W majowym słońcu jagody zbirałam, czarne jak łzy cygańskie. Na gałązkach się huśtałam. Żyłam wodnym szumem i jego srebrzystym dźwiękiem. Śpiewać nauczył mnie wiatr, ruczaje płakać. A jak lipy kwitły, to aż mnie zatykało, tak miód było czuć. W górach też cudnie. Jechalimy potokiem, pienił się, skakł, chodził po kamieniach, w deszczu groźniał, rozlewał się, wszystkich nas potopić chciał. Cyganka zejszła z wozu na drogę i tańczyła. Czemu? Bo jej radość była. Kawałek chleba suchego ugryzła, wody się napiła i była szczęśliwa. Z gołymi ręcami jechał człowiek po świecie. Czasem tylko coś pomieniał, parę groszy wziął. Wywróżył. I szedł dalej za tym chlebem żebraczym. Po pięćdziesiąt wozów jeździło u nas. Polskę znam od końca do końca. To wszystko nie można wydrężyć ze serca. Ale kto to zrozumi? Może tylko ci, co lubią przyrodę, świat, stare dawne życie przepamiętują w sobie.”

Papusza (1908–1987)

Źródło: Angelika Kuźniak, Papusza, op. cit., s. 21, 24.

O życiu , O ludziach , O zdrowiu , O świecie

„Dla mnie nie ma słów, które są wyświechtane, wytarte lub zbyt często używane. Pod każdym słowem istnieje intencja. Jeżeli intencja jest prawdziwa, to słowa są autentyczne. Jestem daleki od takiej postawy, w której się na coś zamykamy i koncentrujemy na znaczeniu, które kojarzy nam się z medialnych przekazów. Misja jest jednym z piękniejszych słów, jakie możemy sobie w ogóle wyobrazić. Wszystko, co robimy w życiu jest misją, ale samo słowo zostało zdewaluowane w wyniku nadużywania lub przeinaczania sensu, najczęściej w przypadku telewizji. Artysta bez misji przestaje być artystą. On tworzy postać, kreuje rzeczywistość, względem tej, w której funkcjonuje. Artysta na początku tego działania nie ma myślenia o chlebie, o zarobkach. Jest misja, tylko i wyłącznie.”

Tomasz Schimscheiner (1973) aktor polski

Źródło: „Aktor bez misji przestaje być artystą”. Schimscheiner w Stopklatce, Stopklatka, 1 października 2010 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=69814

O myślach , O rzeczywostości , O myśleniu , Sens

„Dawno, dawno temu – tak Sonia zaczynała szczególne zdania, w których nie pojawiały się krowy, kury i świnie, święta, chleb i podatki, sianokosy, wykopki i gradobicia, tak zaczynała zdania, które grzęzły gdzieś w krtani, zatrzymywały na gładkich, bezzębnych dziąsłach, by ześliznąć się na powrót w ciało, do płuc, serca i kurzu, zbijającego się w kłębki pośród starych, zużytych narządów. (…) Minęło dziesięć, trzydzieści i pięćdziesiąt lat, lecz dla Soni od dwudziestu, czterdziestu i sześćdziesięciu lat to było równie dawne dawno temu.”

Ignacy Karpowicz książka Sońka

Sońka

Serce

„Choć dobrze jest znać odpowiedzi na większość zagadek i tajemnic, jakie niesie za sobą życie, bodaj parę winno zostać nie rozwiązanych, dla dobra samego człowieka, aby nie urósł w pychę, sądząc, iż jest ponad wszystkim i wszystko wie. A także dla dodania urody życiu, które bez tajemnic jest jak chleb bez soli.”

Dorota Terakowska (1938–2000) polska pisarka i dziennikarka

Córka czarownic

O życiu , O tajemnicy

„Mniejsza lub większa ilość monet wywołuje takie różnice między ludźmi, jakich by nikt sobie nie wyobraził, gdyby nie codzienne doświadczenie. Bogacz po świetnej uczcie bez drgnienia podpisuje dekret, który całą prowincję może pozbawić chleba, bo czyż w pierwszej godzinie swego długotrwałego trawienia może on zrozumieć, że inni ludzie umierają z głodu? Oto uroczy i zdrowy młodzieniec, pan na opactwie i dziesiątku majątków. Obok zaś sześćset rodzin głodnych, nie mających w zimie opału ani skrawka przyzwoitego odzienia…”

Jean de La Bruyère książka Charaktery

Charaktery, czyli Obyczaje naszych czasów (1688)

O głodzie , O ludziach

„Siedziałem na szarej podłodze, blisko drzwi i płakałem. Drzwi były uchylone, na progu stała matka i pocieszała mnie, że zaraz wróci. W ręku trzymałem skórkę chleba i przez łzy patrzyłem na drzwi, które nieubłaganie zamknęły się za matką. Nieraz zadaję sobie pytanie, czy to jest naprawdę moje pierwsze wspomnienie i pierwszy przebłysk świadomości, czy też widziałem takie dziecko płaczące za oddalającą się matką i ten widok przywłaszczyłem sobie.”

Paweł Hulka-Laskowski książka Mój Żyrardów

Mój Żyrardów

O dzieciach , O matce , O wspomnieniach , O płaczu

„Chrystus uczył o Bogu, że jest Ojcem, który daje chleb powszedni – to jest najważniejsze przesłanie, a te wszystkie inne obrazki, które sobie ponaklejała historia, są wtórne i nieistotne. Oczywiście Chrystus mówi o Bogu więcej, niż mówi refleksja nad nauką, ale to doskonale jedno do drugiego pasuje. Bóg Chrystusa i Bóg, do którego można dojść, kontemplując świat przez szkiełko nauki, nie są różnymi bogami.”

Michał Heller (1936) polski filozof, teolog, fizyk kosmolog

Wywiad Język Pana Boga

O Bogu , O świecie , O historii , O nauce

„Filmy to nie konie wyścigowe. Ale zmuszony bywam do udziału w festiwalach. Filmy trzeba przecież gdzieś sprzedać, zapewnić chleb sobie i swojej ekipie. Kilka razy ugiąłem się i wziąłem udział w konkursach ze świadomością, że pomoże mi to uzyskać lepszą cenę. Ale czułem się, jakbym poszedł na ulicę. W młodości powtarzałem sobie: Jeść trzeba, nic jednak nie usprawiedliwia prostytuowania się sztuki.”

Aki Kaurismäki (1957)

Źródło: Matti Pukko, Ironiczny i nostalgiczny, „Kino” nr 11/2006, s. 31, tłum. Irena Gruca-Rozbicka.

O koniach

„Pamiętam, że na dołku dechy twarde, chleb ze smalcem.”

Wilku (1977)

Hemp Gru, Klucz
Źródło: Nienawiść

O nienawiści

„Nie mów nic, proszę Cię,
no bo co można rzec, w takiej chwili?
nie mów, że wrócisz tu,
że odchodzisz na dni tylko kilka,
wyjdź ot jak gdyby nic,
jakbyś szła kupić chleb do sklepiku,
Anno, nie mów nic, proszę Cię,
nie mów: „kiedyś wrócę tu.””

Bogdan Loebl (1932)

Źródło: Anna, piosenka śpiewana przez Stana Borysa

„Abyśmy byli jedno, podajmy sobie ręce.
Abyśmy byli razem i jedno mieli serce.
Dzielmy się chlebem, dzielmy się niebem.
Niech się odmieni, niech się odmieni oblicze ziemi, tej ziemi.”

Józef Zawitkowski (1938) polski duchowny katolicki, biskup

Źródło: pieśń Abyśmy byli jedno

Serce

„A ja wiersz piszę
Po prostu o pięści
Z płaczu omijanego
Z chleba oddalonego
Z mozołu daremnego
Z postarzałego marzenia
Co się w wiecznego tułacza przemienia
Ze słów bez ciała i że z jęku
Tylko samotność dźwięku
I że z kruszyną litościwego daru
Mocujesz się ponad miarę
Ona lekka jak piórko
A ty ją dźwigasz jak tonę ciężaru
Z tego właśnie – tak mi ta leszczyna szeleści
Ukute są pięści”

Julian Kawalec (1916–2014) polski prozaik, publicysta i poeta

Źródło: Pięść

O marzeniach , O samotności

„Pieniądze nie kupią mnie,
Lecz oczu twych blask.
Wystarczy mi biały chleb,
Dopłyńmy do dna.”

Marek Dutkiewicz (1949) polski autor tekstów piosenek

Źródło: Malinowy król z repertuaru Urszuli

O pieniądzach

„To właśnie jest kamień poezji:
skrzypnięcie drzwi w zawiasach nadziei,
wchodzi ktoś inny
i kładzie kamień jak żytni chleb.”

Zdeněk Rotrekl (1920–2013)

Źródło: Kamień, tłum. Andrzej Babuchowski

„Nie mają chleba? To niech jedzą ciastka!”

Maria Leszczyńska (1703–1768) królowa Francji, żona Ludwika XV

S’ils n’ont pas de pain, qu’ils mangent de la brioche! (fr.)
to zdanie przypisuje się najczęściej Marii Antoninie (następczyni Marii Leszczyńskiej), jednak w rzeczywistości wypowiedziała je właśnie Maria Leszczyńska. Była ona odsunięta od wszelkiej polityki, jej jedynym zadaniem było rodzenie dzieci, dlatego też nie miała pojęcia o sytuacji kraju i stanu zadłużenia, jaki spowodował jej mąż Ludwik XV, rozpieszczając swoje metresy. Jest wręcz niemożliwe, ażeby słowa te pochodziły z ust Marii Antoniny, gdyż umieszczone są Wyznaniach Rousseau, które to napisane zostały, kiedy austriacka arcyksiężniczka miała zaledwie 10 lat.

„(Magdalena Mołek wręcza Garou Wiktora, gratulując mu w języku angielskim) Może ja będę tłumaczył. Witamy cię, o Garou, w tej pięknej sali. Chciałam powitać cię chlebem i solą, alem go zjadła. (Magdalena Mołek uzasadnia werdykt Akademii Telewizyjnej i pyta Garou o wspomnienia z Sopot Festivalu) Kiedy tak pięknie śpiewasz i śpiewasz, wszyscy jesteśmy tym oczarowani, włączamy odbiorniki, przestrajamy stacje radiowe, a kucharki nawet odchodzą od garu. (Magdalena Mołek pyta Garou, czy zechciałby powiedzieć kilka słów) Czy chciałbyś, żebym ja nadal coś mówił? (Garou wita się mówiąc „Dobry wieczór”) Good evening. (Garou mówi „Dziękuję bardzo” i wyjaśnia, że są to jedyne polskie słowa, jakich się nauczył). Kiedy szedłem dziś Krakowskim Przedmieściem… (Garou składa podziękowania) Zobaczyłem takie dwa bałwanki ze śniegu ulepione. I bardzo chciałbym je jeszcze kiedyś zobaczyć. (Garou wyraża nadzieję, że Maciej Stuhr jest dobrym tłumaczem) I chciałbym być tak przystojny jak ten facet z prawej.”

Maciej Stuhr (1975) aktor polski

Teksty kabaretowe
Źródło: gala rozdania Wiktorów, 3 marca 2003

O facetach , O śpiewie

„Do wyboru mając śmierć własną i śmierć przyjaciela
Wybieraliśmy jego śmierć, myśląc zimno: byle się spełniło.

Uszczelnialiśmy drzwi gazowych komór, kradliśmy chleb,
Wiedząc że dzień następny cięższy będzie od poprzedniego.

Jak należy się ludziom poznaliśmy dobro i zło.
Nasza złośliwa mądrość nie ma sobie równej na ziemi.

Należy uznać za dowiedzione, że jesteśmy lepsi od tamtych,
Łatwowiernych, zapalnych a słabych, mało sobie ceniących
życie.”

Czesław Miłosz (1911–2004) polski poeta, prozaik, eseista, tłumacz i krytyk literacki, noblista

Źródło: Dziecię Europy, Nowy Jork, 1946 http://www.milosz.pl/w_de.php.

O życiu , O śmierci , O mądrości , O myślach

„Ciężkie lata pracy Wojewódzkiego, Owsiaka i „Krytyki Politycznej” zaowocowały. O tonie polityki PO będzie decydował Palikot. Od poniedziałkowej dymisji Napieralskiego rozpoczyna się w Polsce czas nowej lewicy. Nie tej wrażliwej socjalnie. Nie tej interesującej się losem kasjerek z „Biedronki”. Dziś mieć będziemy lewicę od pasa w dół. Wersal się skończył. Tusk zdobył nowe narzędzie do przykrywania największych nawet swoich błędów czy zaniechań. Spuści hienę na księży i będzie wyła do księżyca, by ich opodatkować. Wszyscy wpadną w amok i zapomną o kryzysie. Nie będzie chleba, będą igrzyska zapateryzmu.”

Robert Tekieli (1961) polski dziennikarz i publicysta

o wynikach wyborów parlamentarnych w 2011.

O losie , O czasie

„Polska – dla Żydów – to kraj szczególny. Z jednej strony wspólnota naszych losów trwała na tej ziemi prawie 1000 lat. W Polsce znajdowały się wspaniałe, promieniujące na cały świat żydowskie akademie i synagogi. Żydzi tworzyli tutaj wielkie dzieła swojej architektury i sztuki, ukształtowali własny żydowski język (jidisz) i bogatą literaturę. Polska jest ojczyzną żydowskiej mistyki i chasydyzmu. Do dziś Żydzi dobrze pamiętają smak chleba i szum polskich sosen, ale towarzyszy temu poczucie, że nigdy tu nie wrócą. Oni tę ziemię kochali, czuli się tu u siebie. Wielokrotnie spotykałem się ze stwierdzeniem, że o ile Izrael jest dla nich Ojcem, o tyle Polska – Matką. Nic więc dziwnego, że traktują nasz kraj inaczej niż jakikolwiek inny kraj na świecie.”

Waldemar Chrostowski (1951)

Rozmowy o dialogu
Źródło: s. 51.

O losie , O świecie , O literaturze , O matce

„Proszę zwrócić uwagę, markizie, na prostotę i wielkość naszych modlitw. Nie prosimy w nich niebios o złoto ani diamenty, ani o godności. Prosimy o chleb: „Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj”. Jest jednak inny niezbędny człowiekowi pokarm, o który nie prosimy w naszych modlitwach – woda. Nie mogę zrozumieć, dlaczego w Pater noster chrześcijanin nie prosi Pana o powszednią wodę.”

Marcel Pagnol (1895–1974) francuski pisarz, dramaturg, reżyser filmowy

O wodzie

„To, co jeszcze niedawno było wyczynem na miarę nagrody Nobla, dziś jest chlebem powszednim fizyków.”

Michał Heller (1936) polski filozof, teolog, fizyk kosmolog

Wszechświat u schyłku stulecia (1994)
Źródło: s. 58, Rozdział 8: Tworzywo Wszechświata

„Mądra i pożyteczna jest władza, która nie dopuszcza, by ludzie czynili sobie nawzajem krzywdy, a jednocześnie nie miesza się do ich pracy i nie zabiera im zarobionego przez nich chleba… Oto na czym polega dobre rządzenie.”

Thomas Jefferson (1743–1826) 3. prezydent Stanów Zjednoczonych

Źródło: list do Andrew Jacksona.

O ludziach

„Czegóż chce więcej ta kraina z nieba,
Mając dość sławy, obrony i chleba?
– Rządu potrzeba!”

Jan Andrzej Morsztyn (1621–1693) poeta polski

Źródło: Non fecit taliter ulli nationi.

„Co to jest radość?
Niebo, kiedy nagle w kałuży zaświeci.
Ciepły wiatr
niespodziany
Co nam wybiega naprzeciw,
i jeszcze:
wcześnie rano chleb,
kiedy słońce w ostrzu noża tuż obok.
I ni stąd, ni zowąd,
twój uśmiech,
mój uśmiech
I tam w górze, dziko rozpędzony
obłok. (…)”

Joanna Kulmowa (1928–2018) polska pisarka i poetka

Źródło: Co to jest radość?

O uśmiechu , O słońcu , Radość

„Jeśli ktoś wam powie, jak napisano w „La Presse”: „Gdy nie ma się czym płacić za chleb, trzeba kupować wołowinę”, odpowiedzcie: „To jest rada tak samo mądra jak ta, której pan Sęp udzielił swojemu lokatorowi: Gdy się nie ma środków na zapłacenie czynszu, trzeba sobie kupić własny dom.””

Frédéric Bastiat (1801–1850) francuski ekonomista

Sofizmaty ekonomiczne – część druga
Źródło: 15. Mały arsenał zwolennika wolnego handlu, s. 428

O domu

„Zrozumienie to kłopotliwe uczucie znane wszystkim tym, którzy przeszli psychoterapię, tym, co z niejednego pieca chleb jedli, i tym, co uczciwie przepłynęli morze łez.”

Katarzyna Leżeńska (1963)

Ależ Marianno!

O emocjach , O piekle , O zrozumieniu , O morzu

„Dziel z innymi swój chleb, a lepiej będzie ci smakował.”

Phil Bosmans (1922–2012)

„Najważniejsze, żebym każdego dnia miała na chleb i żebym się tym chlebem umiała podzielić.”

Edyta Olszówka (1971) polska aktorka

Źródło: „Dziennik Zachodni”, 25 lipca 2006 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/zkdm.htm

„Rolnicy są dziś lekceważeni, a nawet pogardzani. Media nie zauważyły nawet tegorocznych żniw i pracy na roli. Tym bardziej trzeba patrzeć z szacunkiem na te ręce, które dają nam chleb.”

Stanisław Napierała (1936) polski duchowny katolicki, biskup

Źródło: Brońmy polskiej ziemi!, naszdziennik.pl, 29 sierpnia 2011 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20110829&typ=wi&id=wi03.txt

„Kiedy włoskie pociągi wojskowe czy nasze oddziały pojawiały się na stacjach kolejowych w Rosji, na ulicach podbitych miast czy na błotnistych drogach wiejskich, tam wszędzie wybuchała prosta i żarliwa wiara poczciwego ludu rosyjskiego, jak podziemny strumień, który odnalazł promień światła po długiej wędrówce. Zanim o chleb, a często zamiast chleba, proszą o przedmioty kultu bosi, obdarci mężczyźni i kobiety.”

Carlo Gnocchi (1902–1956)

Chrystus wśród Strzelców Alpejskich
Źródło: s. 39.

O kobietach , O mężczyznach , O ludziach , O wierze

„Gdy byłem mały, bawiłem się w lekarza i wszystkim kolegom na podwórku wstrzykiwałem patykiem szczepionki z błota. Paskudziło się to później, ale i tak uważam, że nic bardziej prawdziwego nigdy nie zrobiłem. Bo tam była wiara. Tego trzeba w sztuce – wiary, smaku chleba, zapachu dzieciństwa.”

Rimas Tuminas (1952) litewski reżyser teatralny

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 17 lutego 2006 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/22135,druk.html

O wierze , O dzieciństwie

„Ruch „Solidarności” w PRL nie był nigdy dążącym do obalenia komunizmu, lecz do ulepszenia go. Poprawienia zarówno warunków ekonomicznych, jak i społecznych. „Więcej chleba i wolności!”. Był w tym konsekwentny. Zgodził się na dominującą rolę partii komunistycznej, byle w jej polskokatolickim wydaniu… W tym swoim dążeniu do „Porozumienia Narodowego” znalazł też pełne poparcie ze strony Kościoła, od prymasa Wyszyńskiego począwszy, na papieżu Janie Pawle II skończywszy. I tu rozwarła się dziedzina niekonsekwencji, a częściowe zakłamanie w słowach i hasłach, gestach i komentarzach, przymykanie oczu na rzeczywistość. Bo: „porozumienie narodowe” z kim?…”

Józef Mackiewicz (1902–1985) polski pisarz i publicysta

Źródło: Artur Domosławski, Narodowość – antykomunista, „Gazeta Wyborcza”, 1 grudnia 2001.

O rzeczywostości , O wolności

„Kto może żyć kawałkiem chleba, być zdrowym i silnym, nie tęsknić za delikatesami – stokroć jest większym panem niż milionowy sybaryta, co się lęka więcej o utratę dobrego stołu niż dobrego imienia.”

Józef Ignacy Kraszewski (1812–1887) pisarz polski

Pałac i folwark

„Renoir przynosi nam od siebie chleb, żebyśmy nie głodowali. Od ośmiu dni ani chleba, ani ognia na kuchni, ani światła – to okropne.”

Claude Monet (1840–1926) malarz francuski

Listy
Źródło: list do Frédérica Bazille’a, 9 sierpnia 1869, cyt. za: Zdzisław Kępiński, Impresjonizm, op. cit., s. 75, 76.

„Lepszy kawałek chleba na stojąco niż kurczak na kolanach.”

Salvador Allende (1908–1973) chilijski polityk

Źródło: Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, s. 138.

O książkach , O świecie

„(…) by chleb był dla miłości, nie miłość dla chleba.”

Krzysztof Kamil Baczyński (1921–1944) polski poeta

przykład użycia antymetaboli w postaci antytezy.
Źródło: Polacy

O miłości

„O, zaprawdę ciężki to chleb całe życie pocieszać niepocieszonych, bezradnych, zbłąkanych. Ciężki i jakże gorzki. Trzeba być samemu jednym z nich, może nawet najbiedniejszym spośród biednych, zagubionym w niepewności tego i tamtego świata, a może i grzesznym jak oni, aby ta twoja pociecha nie była słowami, aby wspólna była wasza pociecha, jak wspólny jest wasz los. Zastanawiam się nieraz, czy w tych wszystkich nadziejach, co je w ludzkich sercach budziłem (…) sam dla siebie nie szukałem pocieszenia. Tylko że im dłużej człowiek innych pociesza tym go mniej znajduje dla siebie, tym gorzej zwątpieniem nasiąka.”

Wiesław Myśliwski książka Kamień na kamieniu

Kamień na kamieniu (1984)

O życiu , O losie , Serce

„Jednak także uczniom swoim daje radę, żeby pierwociny ze stworzeń Jego składali Bogu w ofierze nie jako sam tego potrzebował, lecz żeby oni nie byli bezowocni i niewdzięczni. Wziął więc chleb, który jest ze stworzenia i dzięki czynił mówiąc: To jest Ciało moje. Podobnie o kielichu, który pochodzi z tego samego stworzenia, co i my, oświadczył, że to jest Jego Krew, i ustanowił nową ofiarę Nowego Testamentu. Kościół otrzymawszy tę ofiarę od apostołów, składa ją na całym świecie Bogu, który nam daje żywność, jako pierwociny, ze swych darów w Nowym Testamencie. O tym tak przepowiadał Malachiasz: Nie mam chęci do was i daru z waszej ręki nie przyjmę. Bo od wschodu słońca aż do zachodu wielkie jest imię moje między narody, a na każdym miejscu poświęcają mi i ofiarują ofiarę czystą, bo wielkie jest imię Moje między narody, mówi Pan Bóg zastępów. Znaczy to oczywiście, że najpierw lud przestanie składać ofiary, ale potem na każdym miejscu będzie składana ofiara Bogu, i to czysta, i że imię Jego będzie wysławiane wśród narodów.”

Ireneusz z Lyonu (130–202) pisarz chrześcijański, święty Kościoła katolickiego

Źródło: Przeciwko herezjom, IV, 17, 5.

O Bogu , O ludziach

„Potrzebowałem odpoczynku. Czułem się wypalony, miałem wrażenie, że kiszę się we własnym sosie. Nie miałem pojęcia, co zrobić ze swoją karierą. I nagle przypomniałem sobie mojego dawnego nauczyciela aktorstwa. To był taki stary, siwowłosy mędrzec, który zawsze kojarzył mi się trochę z postaciami z bajek. Wyobrażałem go sobie jako czarodzieja, który wita podróżnych na leśnej drodze i mówi: „Jeśli poczęstujesz mnie chlebem, spełnię twoje trzy życzenia”. Udzielał nam wskazówek, które w tamtych czasach wydawały się proste i oczywiste, ale dopiero kiedy człowiek znalazł się na pewnym etapie życia, rozumiał, że kryła się w nich mądrość. Jedna z jego rad brzmiała: „Nie można przez cały czas zajmować się tym samym i nie popaść w rutynę. Jeśli nie chcesz stracić artystycznej formy, to raz na jakiś czas musisz zrobić sobie przerwę. Dzięki temu będziesz w stanie dokonywać lepszych wyborów w przyszłości.””

Mel Gibson (1956) amerykański aktor, reżyser i producent filmowy

I rzeczywiście, miał rację. Uważam, że decyzja o kilkuletnim urlopie była słuszna. Z tym większą przyjemnością wróciłem do aktorstwa.
Źródło: Yola Czaderska-Hayek, Czułem się wypalony. Yola rozmawia z Melem Gibsonem, 23 kwietnia 2010 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=64928

O mądrości , O przyjemności , O wrażeniach , O decyzjach

„Wytarłem ostrze sztyletu i włożyłem go z powrotem do pochwy przy pasie. Zabijanie ludzi nie było dla mnie chlebem powszednim, ale nie widziałem też powodów żałować ludzkich śmieci, które bezsensownie tłoczyły się na ulicach metropolii. Zresztą, kto napatrzył się tyle na śmierć, co ja, temu stawała się już ona niemal obojętna. (…) W każdym razie odmówiłem krótką modlitwę za spokój duszy człowieka, który miał nieszczęście przed chwilą umrzeć. (…)”

Jacek Piekara (1965) polski pisarz

Miecz aniołów
Źródło: s. 370, wyd. I

O śmierci , O nieszczęściu , O ludziach , O duszy

„Dziś jeszcze ciąży na nas pierworodny grzech szlachetczyzny. Dziś jeszcze, gdy wzbogacony niepomiernie ziemianin wyjdzie o poranku wiosennym na ganek dworu i spostrzeże, że, dajmy na to, słońce zbyt silnie przygrzewa, a w łanach pszenicy i żyta tworzą się łysiny w miejscach przypalonych, postanawia stante pede podnieść cenę „pary” zboża. Gbur wzbogacony idzie w tym wypadku ręka w rękę z dziedzicem i skwapliwie go naśladuje. Gdy tylko ta koncepcja w czyn wchodzi, co prędzej piekarz podnosi cenę chleba. Robotnik fabryczny, wskutek podwyższenia ceny chleba, żąda podwyższenia swej płacy dziennej, a skoro mu nie podwyższają, musi strajkować, ażeby mieć za co chleba kupić. Skoro zaś fabrykant, czy przedsiębiorca płacę za dzień roboczy podwyższył, natychmiast skacze cena cegły z dwudziestu tysięcy na trzydzieści tysięcy za tysiąc – i wyżej. Ktokolwiek zamierzał wznosić budowle, staje i na czas nieograniczony odkłada swój zamiar. Pęka Warszawa od nadmiaru mieszkańców, walą się stare domostwa. A ziemianin poczciwy, zgarnąwszy papierków bez liku i bez miary, nic nie buduje. W starym swym dworze, urąga na żydów i czytuje kiedy niekiedy gazetkę co reakcyjniejszą, co soczystszą w wymyślaniu na strajkujących parobków, pisaną przez najemnych chwalców starego porządku rzeczy.”

Stefan Żeromski (1864–1925) powieściopisarz polski

Snobizm i postęp
Źródło: rozdz. IV, s. 40 http://www.biblioteka.vilo.bialystok.pl/lektury/Dwudziestolecie_miedzywojenne/Stefan_Zeromski_Snobizm_i_postep.pdf

O życiu , O czasie , O słońcu

„Męża zarazem i kochanka dostać trudno… Ktoś to powiedział bardzo trafnie, że mężczyzna jest jak scyzoryk, którym jeśli się pióra temperuje, chleba nim krajać nie można, i odwrotnie… Mąż to nóż do chleba… kochanek… temperuje pióra.”

Józef Ignacy Kraszewski książka Dziennik Serafiny

Dziennik Serafiny

O kochankach

„Nie ma już Wandei, obywatele republikanie. Wraz ze swymi kobietami i dziećmi zginęła pod naszą wolną szablą. Grzebię ją w bagnach i lasach Savenay. Zgodnie z rozkazami, któreście mi dali, miażdżyłem dzieci kopytami koni, masakrowałem kobiety, które – przynajmniej te właśnie – nie będą już rodzić bandytów. Nie mam na sumieniu wzięcia chociażby jednego jeńca. Tępiłem wszystkich… Moi huzarzy mają przy końskich ogonach strzępy bandyckich sztandarów. Drogi są zasłane trupami. Jest ich tyle, że w wielu miejscach tworzą piramidy. Bez przerwy rozstrzeliwuje się w Savenay, ponieważ ciągle przybywają bandyci chcący się poddać… My nie bierzemy jeńców; trzeba by im było dawać chleb wolności, litość zaś to nie rewolucyjna sprawa.”

François Joseph Westermann (1751–1794)

raport dla Komitetu Ocalenia Publicznego, 24 grudnia 1793 r.
Źródło: Paweł Jasienica, Rozważania o wojnie domowej, Warszawa 2008.

O kobietach , O wojnie , O dzieciach , O wolności

„W czasie wojny jadaliśmy żytni chleb, który w środku był zawsze wilgotny. Ja, która jadałam mało i nie lubiłam bobu, często pojawiającego się na stole, schodziłam po chleb i byłam zadowolona, bo do wagi bochenków był zawsze dodatek, który brałam dla siebie, choć babcia się gniewała, bo brakowało potem chleba dla wszystkich, ale ja i tak go sobie brałam i chowałam na zapas. Potem ja i moja siostra Maria wyjmowałyśmy miąższ i odkładałyśmy na bok. Kiedy tylko mama na nas nie patrzyła, robiłyśmy z tego wilgotnego miąższu laleczki, które kładłyśmy na parapecie do wyschnięcia. Następnego ranka, kiedy byłyśmy głodne, choć były już twarde, zjadałyśmy je.”

Sophia Loren (1934) włoska aktorka filmowa

Źródło: Zakazany związek, który potępiał Watykan i inne sekrety z życia Sophii Loren, Wirtualna Polska, 5 lutego 2013 http://ksiazki.wp.pl/gid,15310875,page,11,tytul,Zakazany-zwiazek-ktory-potepial-Watykan-i-inne-sekrety-z-zycia-Sophii-Loren,galeria.html

O wojnie , O siostrze , O czasie , O babci

„Tylko wielkie cele warte są wielkich ofiar, tylko wysiłek na miarę olbrzymią posiada moc oczywistą, która przekształca miliony „zjadaczy chleba” w świadomych twórców historii.”

Adam Ciołkosz (1902–1978) polski działacz socjalistyczny, instruktor harcerski

Źródło: Służba przyszłości, „Dziennik Ludowy”, 11 listopada 1938.

O historii , O wysiłku , O przyszłości

„Jesteśmy zespołem nie w pełni profesjonalnym, pracujemy normalnie i w zasadzie nie utrzymujemy się z grania. Trzeba połączyć pracę, która daje chleb i tę pasję, czyli granie, oraz czas dla rodziny. Natomiast ten okres – dwa lub trzy lata – jest przychylny, daje możliwość zmienienia się. Człowiek nabiera doświadczenia, dystansu, staje się kimś innym, przeżyje pewien okres i naturalnie się zmienia. Dzięki temu gdy podchodzimy do następnych dokonań, nie musimy się siłować, żeby być kimś innym.”

Hubert Dobaczewski (1974) polski muzyk i wokalista

o Lao Che.
Źródło: Michał Kapuściarz, Staramy się być oryginalni http://muzyka.onet.pl/alternatywa/staramy-sie-byc-oryginalni/f87j9, muzyka.onet.pl, 13 marca 2008.

O muzyce , O czasie

„Jeśli ktoś wam powie: „Niech cena chleba będzie wysoka, a dzięki temu wzbogacony rolnik wzbogaci przemysłowca”, odpowiedzcie: „Chleb jest drogi, gdy jest go mało, a niedostatek może powiększać jedynie liczbę ubogich albo, jeśli wolicie, głodujących bogatych.””

Frédéric Bastiat (1801–1850) francuski ekonomista

Sofizmaty ekonomiczne – część druga
Źródło: 15. Mały arsenał zwolennika wolnego handlu, s. 425–426

„No i tak to z nami jest. I to nie są żarty. Z pasją wychowujemy nasze dzieci według tradycyjnych zasad, które głoszą, że miłość – erotyczna zwłaszcza – jest be, to wręcz świństwo dla małych dzieci. Za to wiadomości ze świata są cacy, a w najgorszym razie „neutralne”, no i powtarzalne jak codzienny chleb.”

Dorota Terakowska (1938–2000) polska pisarka i dziennikarka

Dobry adres to człowiek

O miłości , O dzieciach

„Z finansowymi ulgami Kościoła jest jak z nożem, który może służyć i do krojenia chleba i do morderstwa.”

Tadeusz Pieronek (1934–2018) polski duchowny katolicki, biskup

Źródło: „Życie Warszawy”, 24 lutego 2004.

O życiu

„Nawet profesorowie uniwersytetu są zainteresowani jedynie zarabianiem na chleb.”

Kōdō Sawaki (1880–1965)

Do ciebie. Powiedzenia zen
Źródło: s. 25

„Od śmierci męża w ten sposób zarabiam na chleb i mogłabym żyć wcale wygodnie, gdyż nasze gaetanki mają dość silną wiarę, gdyby mnisi nie zabierali mi zarobku; tłumaczą oni sny, za przebłaganie gniewu świętych każą sobie składać okup, dziewczętom przyrzekają mężów, kobietom ciężarnym synów, bezpłodnym dzieci, a nocą, kiedy mężowie wyruszają na połów ryb, odwiedzają kobiety, z którymi się za dnia umówili w kościele.”

Giovanni Pontano (1426–1503)

słowa czarownicy.
Źródło: Antonius (1487), cyt. za: Jakub Burckhardt, Kultura Odrodzenia we Włoszech, przeł. Maria Kreczowska, Wyd. Czytelnik, Warszawa 1961, s. 278.

O śmierci , O kobietach , O dzieciach , O wierze

„Właściciele ziemscy żyją dzięki twojej harówce, każdy kawałek chleba, który wkładają sobie do ust, został ukradziony naszym dzieciom; każdy prezent, który dają swoim kobietom, został naznaczony biedą, głodem i zimnem, może prostytucją, naszych kobiet.”

Errico Malatesta (1853–1932) włoski myśliciel polityczny, anarchista

Kapitalizm

O kobietach , O głodzie , O dzieciach

„Kromka chleba i dwa komplementy całkowicie wystarczają kobiecie, aby przeżyć dzień.”

Marcel Achard (1899–1974) francuski dramatopisarz

O kobietach

„A może by z niej upiec chleb?”

Eva Perón (1919–1952) argentyńska działaczka związkowa, żona gen. Perona

podczas rozmów Juana Peróna z Francisco Franco w Hiszpanii, kiedy ten drugi stwierdził fałszywie, że posiada tyle mąki, iż nie wie, co z nią zrobić.
Źródło: Sigrid Maria Grössing, Kobiety za kulisami historii, tłum. Barbara i Daniel Lulińscy, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2002, ISBN 8311095914, s. 171.

O kobietach , O domu , O historii

„W roku 1907 był świadkiem skutecznego napadu bojówki PPS na kasę fabryki „Poręba” pod Zawierciem. Było to w dniu wypłacania pensji pracownikom, w większości prostym robotnikom, których interesów rzekomo bronili socjaliści(…) Jacek Kuroń z aprobatą opisuje („Wiara i wina, do i od komunizmu”, 1990, s. 6–7) jak to jego stryjeczny dziadek, Władysław Kuroń, pseudonim partyjny „Julek”, działając w okolicach Zawiercia, w ramach rewolucji 1905 r., dzielnie zdobywał pieniądze na potrzeby organizacyjne PPS, dokonując tzw. ekspropriacji na burżujach. (…) To, co dla Kuronia było dowodem patriotycznego bohaterstwa, dla mojej rodziny było przejawem pospolitego bandytyzmu (…) Socjaliści uważają, że trzeba zabrać bogatym, by mieć na swoja działalność polityczną. Narodowcy zaś uważają, że trzeba sumienną pracą zarabiać na chleb i opodatkowywać się na cele patriotyczne.”

Maciej Giertych (1936) polski polityk narodowy

wspomnienia ojca Jędrzeja Giertycha przytoczone przez Macieja Giertycha.
Źródło: Z nadzieją w przyszłość

O pieniądzach , O wierze , O przyszłości

„Należy zwrócić uwagę, że historia wykazała także powierzchowność innego sądu, wywodzącego się ze starożytności, a głoszącego, iż lud potrzebuje jakoby tylko chleba i igrzysk. Nieraz mogli się przekonać różni późniejsi władcy, że otrzymawszy sam chleb, lud niechybnie zapyta zaraz o masło i wędlinę, bojkotując najatrakcyjniejsze nawet igrzyska.”

Janusz A. Zajdel książka Limes inferior

Limes inferior

O ludziach , O historii

„Ach, biedny Mordimerze, czego nie musisz znieść, by zarobić na kubeczek wody i pajdkę chleba?”

Jacek Piekara (1965) polski pisarz

Miecz aniołów
Źródło: s. 67, wyd. I