Cytaty na temat stulecie (130 cytatów)

„Jesteśmy wdzięczni wydawcom „Washington Post”, „New York Times”, „Time Magazine” i innym wielkim publikacjom, których menadżerowie uczestniczyli w naszych spotkaniach i dotrzymali swych obietnic zachowania dyskrecji przez blisko 40 lat. Byłoby dla nas niemożliwością zrealizowanie naszego planu budowy światowego rządu, jeśli bylibyśmy w tym czasie przedmiotem zainteresowania prasy. Dziś jednak świat jest już dużo bardziej wyrafinowany i przygotowany do organizacji rządu światowego. Idea ponadnarodowej suwerenności elit intelektualnych i światowych bankierów jest z całą pewnością korzystniejsza od narodowego samostanowienia, praktykowanego w minionych stuleciach.”

David Rockefeller (1915–2017) amerykański przemysłowiec

w 1991.

O świecie , O zachowaniu , O czasie

„Nie odrzucając całkowicie soboru, twierdzę, że była to największa katastrofa naszego stulecia, ale również i wszystkich stuleci od czasu powstania Kościoła.”

Marcel Lefebvre (1905–1991) francuski biskup katolicki, twórca schizmy

Oni Jego zdetronizowali
Źródło: s. 17

O czasie

„Prawdziwe dzieje Jezusa to prawdopodobnie dzieje sprawiedliwego człowieka, który potępił grzechy faryzeuszów i którego faryzeusze skazali na śmierć. Potem zrobiono zeń proroka, a po trzech stuleciach – boga: oto jak działa ludzki rozum.”

Voltaire (1694–1778) francuski pisarz epoki Oświecenia, filozof, dramaturg i historyk

O śmierci , O Bogu

„Wiek XXI będzie stuleciem ekologii albo nie będzie go wcale.”

Henryk Skolimowski (1930–2018) filozof polski

O wieku

„Aby osoba, grupa lub społeczeństwo mogły zasłużyć na miano „nowoczesnych”, nie muszą nic wielkiego czynić. Żadnych strategicznych przegrupowań, żadnych nowych twarzy, obejdzie się też bez mitycznych „inwestycji”. Dla stworzenia nowoczesnego państwa wystarczy, że jego elity amputują sobie jedną niedużą wajchę, jeden malutki, ale kluczowy dla funkcjonowania społeczeństwa dynks. Ta zbędna wajcha służyła dawniej do przełączania zachowania z trybu „publiczny” do trybu „prywatny” i nazywała się WSTYD. Poczucie wstydu było tak silnym bodźcem formującym, że w sferze publicznej ludzie pragnęli wyglądać lepiej, przyzwoiciej i mądrzej niż we własnej chałupie. To się skończyło gdzieś pod koniec dwudziestego stulecia, wraz z konkluzją, że skoro wstyd jest uczuciem przykrym i ograniczającym, to trzeba go odgórnie znieść. Zadanie zlikwidowania tych nienowoczesnych umysłowych ograniczeń powierzono psychologii. Psychologia to najmniej wstydliwa ze wszystkich gałęzi filozofii. Rozpustna i pozbawiona zahamowań nauka nieścisła. Pod hasłem „precz z hipokryzją” przystąpiono do walki z zakłamaną, udawaną przyzwoitością na pokaz. Z pruderią umysłową. Człowiek pozbawiony hamulców stał się pozytywnym bohaterem i wzorem do naśladowania.”

Anna M. Nowakowska (1960)

Źródło: Wyciekło http://annanowakowska.blog.pl/2015/06/18/wycieklo/, „Tygodnik Ciechanowski”, 16 czerwca 2015

O ludziach , O zachowaniu , O emocjach , O nauce

„Na początku bieżącego stulecia dojrzewała myśl narodowego uświadomienia na Śląsku. Okazało się, że opieranie polskiej polityki narodowej na niemieckim Centrum stanowiło niebezpieczną grę, gdyż centrowcy tworzyli partię katolicką, ale nie polską. Dążeniem ich było, żeby lud polski wychować na wiernych synów, posłusznych państwu niemieckiemu. Potępiali dążenia nacjonalistyczne jako sprzeczne ze światopoglądem chrześcijańskim, ale oczywiście w praktyce tylko polskie, albowiem nie sprzeciwiali się szowinizmowi niemieckiemu.”

Stanisław Krzyżowski (1893–1933) polski oficer, polityk i dyrektor banku

Źródło: W obronie godności człowieka, „Polonia” nr 306, 7 listopada 1927, s. 2.

O ludziach , O myślach , O myśleniu

„rewolucja to rozwój nowych idei równościowych o stosunkach między obywatelami – idei, które wkrótce stają się rzeczywistością, a wtedy zaczynają promieniować na sąsiednie narody, przekształcają świat oraz narzucają następnemu stuleciu swoje piętno, swe zagadnienia, naukę, kierunek rozwoju ekonomicznego, politycznego i moralnego.”

Piotr Kropotkin (1842–1921)

Rewolucja

O świecie , O rzeczywostości , O nauce

„Spójrzcie, jaka wciąż sprawna,
jak dobrze się trzyma
w naszym stuleciu nienawiść.
Jak lekko bierze wysokie przeszkody.
Jakie to łatwe dla niej – skoczyć, dopaść.”

Wisława Szymborska (1923–2012) polska poetka, noblistka

Koniec i początek (1993)
Źródło: Nienawiść

O nienawiści

„Nauczyłem się – życie to nie sen
Nauczyłem się – prawda oszukuje
Człowiek to nie Bóg
Życie trwa stulecie
Śmierć chwilę.”

Gregory Nunzio Corso (1930–2001) pisarz amerykański

Źródło: Pisane na stopniach portorykańskiego Harlemu

O życiu , O śmierci , O Bogu , O prawdzie

„Od co najmniej 15 lat głoszę, że kapitalizm nie wytrzyma rozpoczętego stulecia. Banki wyszły poza swoją tradycyjną rolę. Dziś źle działają. Bankierzy biorą wielkie pieniądze, a co gorsza nikt nie kontroluje ile tych pieniędzy biorą i dlaczego. Kapitaliści zwalniają ludzi. To nie ma szans na przetrwanie.”

Lech Wałęsa (1943) polski polityk i działacz związkowy, przywódca Solidarności, laureat Pokojowej Nagrody Nobla, były prezydent Pol…

Źródło: rozmowa Anity Sobczak, Kapitalizm zapomniał o człowieku, wp.pl, 19 października 2011 http://media.wp.pl/kat,1022941,wid,13908597,wiadomosc.html

O pieniądzach , O ludziach

„Teoria ewolucji opierała się początkowo na danych morfologicznych, embriologicznych i paleologicznych. W tym stuleciu znaczenie jej wzmocniło się dzięki całej serii wyników badań zgromadzonych przez genetykę, biochemię i biologię molekularną. Wszystkie informacje zgromadzone przez te różne dyscypliny tworzą to, co określa się często mianem współczesnego darwinizmu. Ślady ewolucji odnajdywane są dzisiaj w każdej z naszych komórek, w każdej naszej cząsteczce. Obecnie stało się w zasadzie niemożliwe wyjaśnienie olbrzymiej ilości danych zebranych od początku tego wieku bez teorii bardzo zbliżonej do współczesnego darwinizmu. Prawdopodobieństwo, że pewnego dnia teoria ta w całości zostanie obalona jest obecnie bliskie zeru. Tymczasem jednak jesteśmy jeszcze daleko od sformułowania jej wersji ostatecznej, zwłaszcza gdy chodzi o wytłumaczenie samych mechanizmów ewolucji.”

François Jacob (1920–2013) francuski genetyk, noblista

Źródło: Gra możliwości, PIW, Warszawa 1987.

O grach , O wieku

„Na krótką metę jednak – a rozumiem przez to następne sto lat – twierdzę, iż potęga Stanów Zjednoczonych jest do tego stopnia przytłaczająca i tak głęboko zakorzeniona w rzeczywistości gospodarczej, technologicznej i kulturowej, że w XXI stuleciu kraj nadal będzie się umacniał, choć mogą nim wstrząsać wojny i kryzysy.”

George Friedman (1949)

Następne 100 lat. Prognoza na XXI wiek
Źródło: s. 43

O wojnie , O rzeczywostości

„Przez całe stulecia ludzkość nie musiała się martwić o wpływ działalności produkcyjnej na środowisko – przyroda była w stanie dostosować się do wyrębu lasów, korzystania z węgla i ropy itd. Być może jednak zbliżamy się do jej punktu załamania – nie możemy być tego pewni, ponieważ tego rodzaju punkty widać dopiero wówczas poniewczasie. W takiej sytuacji gadanie o antycypacji, ostrożności i kontroli ryzyka staje się bezsensowne, ponieważ mamy do czynienia z „nieznanymi niewiadomymi.””

Slavoj Žižek (1949) słoweński socjolog, filozof, psychoanalityk i krytyk kulturalny

Źródło: Życie u kresu czasu, „Krytyka Polityczna”, 19/2009

O życiu , O czasie

„Jeśli chcą cię dopaść, napisała kiedyś młoda Quell o harlanickiej elicie, prędzej czy później zgarną cię z planety, jak kłębki kurzu z marsjańskiego artefaktu. Przekrocz otchłań gwiazd, a pójdą za tobą. Skryj się w stulecia przechowalni, a będą czekać na ciebie w świeżych klonach kiedy się upowłokowisz. Są niczym ci, o których śniliśmy kiedyś jako o bogach, mityczni słudzy przeznaczenia, równie nieuchronni jak Śmierć, ta biedna wyrobnica, przygięta nad swą kosą. Biedna Śmierć, nie jest równym przeciwnikiem dla potężnych technologii przechowywania i odtwarzania danych w modyfikowanym węglu, a wszystko sprzysięgło się przeciwko niej. Kiedyś żyliśmy w strachu przed jej przybyciem. Teraz flirtujemy z jej mroczną godnością, a istoty takie jak te nie dopuszczają jej nawet do wejścia dla służby.”

Richard Morgan książka Modyfikowany węgiel

Modyfikowany węgiel (2002)
Źródło: s. 346

O śmierci , O Bogu , O strachu , O czekaniu

„Pod koniec XIX i z początkiem XX stulecia wyraz „kolektywizm” był w użyciu jako wyraz jednoznaczny z wyrazem „socjalizm”. Do roku 1896 wyraz „anarchizm” oznaczał prąd, który uznawano za jedną z odmian socjalizmu, później doszło do ostatecznego rozbratu i dzisiaj już nikt nie utożsamia anarchistów i socjalistów. Wyraz „komunizm” był do roku 1919 używany wymiennie z wyrazem „socjalizm”.”

Adam Ciołkosz (1902–1978) polski działacz socjalistyczny, instruktor harcerski

Źródło: Socjalizm – ale jaki?, „Orzeł Biały”, Nr 140, kwiecień 1976 http://lewicowo.pl/socjalizm-%E2%80%93-ale-jaki/.

„Jestem człowiekiem stulecia. Nikt nigdy o mnie nie zapomni. Polowałem na moje ofiary całymi dniami. Szukałem dziewcząt w których spojrzeniu była niewinność i piękno. To były dobre dziewczęta. Pomagały swoim matkom. Chodziłem za nimi kilka dni, czekałem aż zostaną same. Dawałem im jakieś prezenty, np. małe lusterko. Potem zabierałem je na skraj miasta, obiecując prezent dla ich matek.”

Pedro López (1948)

z wywiadu udzielonego w styczniu 1999.
Źródło: Michał Filipczak, López Pedro http://killer.radom.net/~sermord/New/zbrodnia.php-dzial=mordercy&dane=LopezPedro.htm, zbrodnia.of.pl

Cytaty o pięknie , O matce , O czekaniu

„Obecne stulecie jest stuleciem męża pantoflarza i w konsekwencji stuleciem opuszczonej żony.”

Cyril Northcote Parkinson (1909–1993)

„Większość tego, co powiedziałem, może się wydawać trudne do pojęcia. Idea że XXI stulecie może się zakończyć konfrontacją pomiędzy Meksykiem a Stanami Zjednoczonymi, z pewnością jest mało prawdopodobna w 2009 roku, podobnie jak wizja potężnej Turcji czy Polski.(…) Oczywiście, im dokładniejszy jest opis, tym mniej staje się wiarygodny. Nie da się przewidzieć szczegółów nadchodzącego stulecia – poza tym że od dawna nie będę już żył i nigdy się nie dowiem, jakie błędy popełniłem. Ale twierdzę, że naprawdę można zobaczyć szerokie zarysy tego co nastąpi, i spróbować nadać temu jakąś interpretację, choćby była to interpretacja często spekulatywna. O tym właśnie jest niniejsza książka.”

George Friedman (1949)

Następne 100 lat. Prognoza na XXI wiek
Źródło: s. 24

O książkach

„Nazywam moje dzieciństwo najdziwniejszym z dziwnych, ponieważ w czasach, gdy Chiny obwołano republiką, a ludzkość wkraczała w wiek XX, ja nadal prowadziłem życie cesarza i wdychałem kurz dziewiętnastego stulecia.”

Puyi (1906–1967) ostatni cesarz Chin

Byłem ostatnim cesarzem Chin
Źródło: tom I, s. 33

O życiu , O wieku , O dzieciństwie

„Za godny potępienia uważamy skrajny nacjonalizm oraz szowinizm. To on bowiem, obok ateistycznego i totalitarnego komunizmu oraz nazizmu, był ideologią, która w trakcie XX stulecia spowodowała miliony ofiar.”

Światosław Szewczuk (1970)

we wspólnej z Episkopatem Polski deklaracji na temat zbrodni wołyńskiej.
Źródło: Kościoły z Polski i Ukrainy przepraszają za zbrodnię wołyńską. „Tylko prawda może nas wyzwolić” http://www.tvn24.pl/wiadomosci-z-kraju,3/koscioly-z-polski-i-ukrainy-przepraszaja-za-zbrodnie-wolynska-tylko-prawda-moze-nas-wyzwolic,336129.html, tvn24.pl, 28 czerwca 2013.

O prawdzie

„Ameryka okazała się dobrze przygotowana do roli światowego lidera. Uzasadnione jest więc nazywanie tego stulecia wiekiem Ameryki. W XXI w. wkraczamy z poczuciem, że podstawowe wartości – wolność, demokracja, równość szans – nigdy nie były tak dobrze ugruntowane jak obecnie.”

Bill Clinton (1946) prezydent USA

Źródło: orędzie noworoczne

O demokracji , O wolności , O wieku

„A czymże innym w istocie jest państwo niż zorganizowanym bandytyzmem? Czym są podatki, jeśli nie złodziejstwem na gigantyczną, niekontrolowaną skalę? Czym jest wojna, jeśli nie masowym mordem w skali niemożliwej do osiągnięcia przez prywatną policję? Czym jest pobór, jeśli nie masowym niewolnictwem? Czy można sobie wyobrazić prywatną formację policyjną, której uszłoby na sucho popełnienie choćby maleńkiej części tego, co państwa robią bezkarnie, rutynowo, rok po roku i stulecie po stuleciu?”

Murray Rothbard (1926–1995) ekonomista amerykański

And, indeed, what is the State anyway but organized banditry? What is taxation but theft on a gigantic, unchecked, scale? What is war but mass murder on a scale impossible by private police forces? What is conscription but mass enslavement? Can anyone envision a private police force getting away with a tiny fraction of what States get away with, and do habitually, year after year, century after century? (ang.)
Źródło: O nową wolność. Manifest libertariański, s. 141. http://mises.pl/pliki/upload/Rothbard_manifest_libertarianski.pdf

O wojnie , O wolności

„Kościół ma na swoim sumieniu miliony ludzkich istnień. I to nie tylko z powodu wojen krzyżowych czy inkwizycji. W 1299 r. papież Bonifacy VIII zakazał „sekcji zwłok, jako czynności bezbożnej”, co wstrzymało na stulecia postęp medycyny i uniemożliwiło odkrycie skutecznych metod leczenia. Kościół zabraniał też transfuzji krwi twierdząc, że „zagadnienie przepływu krwi Bóg umyślnie ukrył przed ludzkim rozumem”. Okazało się, że tylko przed rozumem swoich funkcjonariuszy. Niczego to ich nie nauczyło. Teraz zakazują in vitro.”

Joanna Senyszyn (1949) polska działaczka polityczna, ekonomistka

Źródło: blog Joanny Senyszyn, 28 grudnia 2008

O Bogu

„Czy to ważne, co zdarzy się jutro? Dla nas skalą jest całe stulecie czy nawet tysiąclecie.”

Jean-Pierre Raffarin (1948) francuski polityk, premier Francji

Źródło: „Financial Times”, 24 stycznia 2005

„Miłość uznaje godziny za miesiące i dni za lata, a każda chwila nieobecności jest stuleciem.”

John Dryden (1631–1700) poeta i dramatopisarz angielski

O miłości

„Walkę o wolność Kościoła, walkę o to, żeby królestwo Jezusa nie było utożsamiane z żadną formacją polityczną, trzeba toczyć przez wszystkie stulecia. Bo w ostatecznym rozrachunku cena, jaką płaci się za stapianie się wiary w władzą polityczną, zawsze polega na oddaniu się wiary na służbę władzy i na konieczności przyjęcia jej kryteriów.”

Benedykt XVI książka Jezus z Nazaretu

Źródło: Jezus z Nazaretu. Część I, s. 49

O wierze , O wolności , O walce

„W naszym stuleciu wszyscy są poszukiwaczami przygód.”

Fiodor Dostojewski książka Idiota

Idiota

„TV odebrała życie światu. Pozbawiła go wrażliwości, ograbiła z uczuć, zrobiła z nas ludzi bez oblicza, dokładnie takich samych jak wszyscy pozostali. Epatuje nas gestami niedorozwiniętego małolata (idioty, debila, imbecyla, kretyna), przemawia do nas jałowym szyfrem na zawsze utraconego i trwale nieobecnego znaczenia. Przymknijcie oczy. W tym jednym mgnieniu, wszystko jedno, z rana czy z wieczora, miliony ludzi w waszym mieście, na całym bożym świecie, bezmyślnie gapią się w tę otwartą puszkę Pandory – w ten prawdziwy symbol naszego stulecia. I toną wciąż głębiej i głębiej, w tępym oszołomieniu. W letargu tym przestaliśmy już rozróżniać dobro od zła, prawdę od fałszu – na wylot, bez najmniejszego oporu, przenikają nas błękitnawe, całkowicie sterylne obrazy. To, co przedstawiają, nie ma najmniejszego znaczenia: pustynia, ciało bez głowy, puszka gazowanego napoju, orkiestra symfoniczna, tłumy wrzeszczące na jakichś placach, seksualny stosunek antropoidów.”

Mihajlo Pantić (1957)

TV

O życiu , O ludziach , O świecie , O emocjach

„Życzyłbym sobie, abyśmy w obecnym stuleciu potrafili w końcu połączyć wiedzę naukową i techniczną, rozwiniętą jak nigdy dotąd w historii, z umiejętnościami ludzkimi i politycznymi, które, jak na ironię, są najbardziej w historii zacofane. Dysponujemy wszystkimi środkami naukowymi, technicznymi i nawet finansowymi, aby wykorzenić biedę, głód, ciemnotę dotykającą co najmniej połowę mieszkańców naszej planety. Dlaczego tego nie robimy? Dlatego, że brakuje nam politycznej woli, połączenia pragnienia i działania, żeby to zrobić.”

Carlos Fuentes (1928–2012) pisarz meksykański

Źródło: Contra Bush, tłum. Paulina Bojarska-Gargulińska, wyd. Świat Książki, Warszawa 2005.

O głodzie , O książkach , O świecie , O historii

„Przyszłe pokolenia katolików będą uznawać arcybiskupa Lefebvre za świętego, gdyż zachował on dla nas niektóre najcenniejsze tradycje naszych ojców i umożliwił niezliczonym katolikom kontynuację prawdziwie katolickiego życia w czasie największej herezji, która dotknęła Kościół od czwartego stulecia.”

Michael Davies (1936–2004) brytyjski nauczyciel, tradycjonalista katolicki, publicysta

O zachowaniu , O czasie

„W czasie jej trwania będzie się wam wydawać, tak jak nam na wojnie, że życie ustało, że skończyło się wszystko, co osobiste, że na świecie nie dzieje się nic poza zabijaniem i umieraniem (…), przekonamy się, że w ciągu tych pięciu czy dziesięciu lat przeżyliśmy więcej niż inni przez całe stulecia.”

Borys Pasternak (1890–1960) rosyjski poeta i prozaik

na przemówieniu komunistycznym

O życiu , O wojnie , O czasie

„Biali Afrykanerzy mają takie samo historyczne prawo do posiadania własnego miejsca w burskim volkstaat jak Żydzi w odniesieniu do Izraela i czarne narody w całej niepodległej Afryce. Zgodnie z historycznym prawem kraj ten nie należy do nikogo innego, jak tylko do Burów, którzy w ostatnim stuleciu okupili go swoją krwią, swoim potem i łzami swych mężczyzn, kobiet i dzieci.”

Eugène Terre'Blanche (1941–2010)

Źródło: Grzegorz Bębnik, Ostatnia walka Afrykanerów, Biała Podlaska 2004, str. 169

O kobietach , O dzieciach , O walce , Łza

„Poezja Brylla zaczynała się od ironii ludzi schwytanych, którzy muszą lawirować i kluczyć, żeby jakoś przeżyć i coś cennego ocalić. Następnie przekroczył próg i zwrócił się przeciwko swoim towarzyszom w nieszczęściu, atakując ich za to, że łudzą się, nie chcą uznać tego, co jest, ciągle marząc o tym, co być powinno, toteż słusznie są bici. Poezja jego przekształciła się w katalog sarmackich obrzydliwości, bynajmniej nie podawanych za piękne, właśnie za ohydne, ale nieuniknionych, swoich, narzuconych przez konieczność czy Opatrzność. Teza, jaką można z niej odczytać, jest następująca: inteligenci [którzy] wyobrażają sobie, że w Polsce może być miejsce na szlachetne zachcianki, jak w XIX wieku, to głupcy, bo jakakolwiek wybredność podniebienia jest w Polsce ponad stan, i Polak musi być świnią, ponieważ się Polakiem urodził. Zaiste przyzwyczajono nas w tym stuleciu do wszystkiego, gotowi więc nawet jesteśmy pokwitować wzruszeniem ramion prosty fakt, że stylistycznie Bryll wywodzi się z Norwida, stanowiąc zarazem najjaskrawsze zaprzeczenie ideałów, jakim całe życie służył Norwid. Oto późny jego wnuk, który nie minął pisma, ale spożytkuje pismo swego pradziada, żeby zatwierdzać „śmierć mej ojczyzny.””

Czesław Miłosz książka Prywatne obowiązki

Prywatne obowiązki

O życiu , O śmierci , O ludziach , O wieku

„Nie pierwszy raz w tym stuleciu teoretycy relatywiści zaszczepili nowe metody w geometrii.”

Michał Heller (1936) polski filozof, teolog, fizyk kosmolog

Początek jest wszędzie. Nowa hipoteza pochodzenia Wszechświata (2002)
Źródło: s. 66, Rozdział 4: Dramat początku i końca

„XX-wieczne myślenie polega na tym, że gdy dam ci mój zegarek – czyli coś materialnego – to zostanę bez zegarka. Zmieńmy to. Jeżeli dam ci swój pomysł na konstrukcję tego zegarka, to nadal mam i zegarek, i pomysł. Wszystko, czego uczyłem się przez lata studiowania nauk ekonomicznych, sprowadzało się do tego, jak lokować rzadkie zasoby. Teraz jednak otwiera się przed nami zupełnie nowy system organizacji ekonomicznej. (…) Nasza mentalność wciąż tkwi w poprzednim stuleciu. Tyczy się to zresztą nie tylko sposobu myślenia, ale i systemów zarządzania czy prawodawstwa. Copyright, patenty, własności. Wszędzie masz pośredników, którzy nie pozwalają udostępniać tych technologii reszcie świata. Tymczasem dziś chodzi o to, żeby postawić na bezpośredniość. Liczba pośredników zmniejszyła się w wielu dziedzinach dzięki internetowi. Przybywa rzeczników otwartego dostępu do wiedzy.”

Ladislau Dowbor (1941)

Źródło: rozmowa Pawła Cywińskiego i Mateusza Lufta, Pociągnąć system w dół, „Magazyn Kontakt”, 14 października 2013 http://magazynkontakt.pl/ladislau-dowbor-pociagnac-system-w-dol.html

O myślach , O wiedzę , O nauce , O myśleniu

„Czy ktoś pamięta, żeby katolicy w Polsce skrzyknęli się w jakimś zbożnym celu i oddolnie, wspólnie uczynili coś naprawdę dobrego? Ja ich widzę wyłącznie wtedy, kiedy przeciw czemuś protestują. Sprawcie wy sobie, katolicy, plastikowe butelki i je czcijcie. Wyjdźcie na ulicę protestować przeciw koncertom, plakatom, filmom, obrazkom, no i oczywiście Owsiakowi, bo przecież nie wyjdziecie, by zażądać chociażby przerwania farsy stulecia. Tej związanej z waszym papieżem. Jak ja mam traktować was poważnie?”

Feliks W. Kres (1966) polski pisarz

ubolewając nad faktem, że papież Jan Paweł II nie został kanonizowany natychmiast po śmierci
Galeria dla dorosłych (2010)
Źródło: Król i żebrak. s. 407.

O śmierci

„Byliśmy postępowi. Chcieliśmy odnowić teologię od podstaw, a tym samym na nowo ukształtować i ożywić Kościół. Wszyscy – wtedy było to w modzie – żywiliśmy pewną pogardę dla XIX stulecia, chodzi o neogotyk i kiczowate posągi świętych, a dalej także o ciasną i nieco kiczowatą pobożność i nadmierną sentymentalność. Chciano to przezwyciężyć przez nową fazę pobożności wykształcającą się z liturgii, jej trzeźwości i wielkości, sięgnięcie do początków – co właśnie stanowiło istotę jej odnowy i postępu.”

Benedykt XVI (1927) papież

Źródło: Ostatnie rozmowy, op. cit., s. 100.

„Podchodzący do lądowania samolot TU-154 (model specjalny), targnięty nagłym porywem wiatru wypadł z pasa i eksplodował. Tak przynajmniej podano w oficjalnym oświadczeniu. Identyczną wersję przedrukowały wszystkie gazety świata. W podobnym brzmieniu przekazywały wiadomość, przerywając w pół słowa programy, główne stacje telewizyjne. Bo i była to istotnie katastrofa stulecia, fatalnym tupolewem podróżowała bowiem cała „wierchuszka”. Czy był to przypadek, czy zaplanowany zamach? Speckomisja badająca sprawę nigdy nie ogłosiła wyników śledztwa. Nie wyjaśniono nawet dlaczego, wbrew procedurom bezpieczeństwa, aż tylu członków ścisłego kierownictwa leciało jednym samolotem…”

Marcin Wolski (1947) polski historyk, pisarz, dziennikarz, satyryk

Cytaty z powieści, Alterland (2003)

O podróżowaniu

„Wiele osób chciało oglądać jego grę, chociaż nie było kibicami. To gracz stulecia.”

Dolph Schayes (1928–2015) koszykarz amerykański

o Michaelu Jordanie.
Źródło: Kto zastąpi Mike'a?, „Pro-Basket. Magazyn” nr 5/99 (33), s. 47.

„(…) przez całe stulecia wywyższał człowieka nad zwierzę i wznosił go ku wyżynom nie kij, ale muzyka: czar powabnej prawdy, powab jej wzorców.”

Borys Pasternak (1890–1960) rosyjski poeta i prozaik

O muzyce , O zwierzętach

„Jako jednego z czołowych dżentelmenów PRL-u i III RP „Gazeta Wyborcza” lansowała literata Andrzeja Szczypiorskiego, skądinąd Tajnego Współpracownika Mirka, który przez ćwierć stulecia donosił esbecji na kolegów.”

Waldemar Łysiak (1944) polski pisarz i publicysta

Źródło: „Gazeta Polska” nr 7, 14 lutego 2007

„To jedna z kilku najlepiej napisanych, najmądrzejszych i najatrakcyjniejszych sztuk minionego stulecia. Daje szansę na poważną (choć i wesołą) rozmowę o współczesności, daje szansę na popis aktorski.”

Mikołaj Grabowski (1946) polski reżyser i aktor, pedagog

o Kto się boi Wirginii Woolf?.
Źródło: „Gazeta w Katowicach”, 22 marca 2001 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/mgrabowski2.htm

„Przeciwko Kościołowi katolickiemu szaleje walka jak przeciwko żadnej innej instytucji na świecie. Preferowaną „amunicją” są grzechy Kościoła w przeszłości, inkwizycja i palenie czarownic. Jest to walka prowadzona przez jednookich, którzy nie są gotowi spojrzeć drugim okiem na ogromną rzekę świętych i męczenników płynącą nieprzerwanie od początków Kościoła aż do współczesności. Liczba męczenników w XX wieku jest większa niż we wszystkich stuleciach razem wziętych i ciągle rośnie na naszych oczach, przede wszystkim w krajach islamskich, Chinach i Korei Północnej.”

Gabriele Kuby (1944)

Rewolucja genderowa. Nowa ideologia seksualności.
Źródło: s. 51, 52

O wieku , O przeszłości , O walce

„Gniazdem ideologii demokratycznej ze wszystkimi jej tradycjami i iluzjami było drobnomieszczaństwo. W ciągu drugiej połowy XIX stulecia zdążyło ono wewnętrznie się wyrodzić, ale całkiem nie zeszło ze sceny. Podczas gdy rozwój kapitalistycznej techniki bezpowrotnie podkopał jego rolę ekonomiczną, powszechne prawo wyborcze i powszechny obowiązek obrony nadały mu, dzięki jego liczebności, pozór znaczenia politycznego. Wielki kapitał, chociaż nie starł go z powierzchni ziemi, podporządkował je sobie za pomocą systemu kredytowego. Trzeba było tylko jeszcze, żeby przedstawiciele polityczni wielkiego kapitału podporządkowali je sobie na arenie parlamentarnej, otworzywszy fikcyjny kredyt dla jego zużytych teorii i przesądów.”

Lew Trocki (1879–1940) rosyjski rewolucjonista

Źródło: Pacyfizm w służbie imperializmu, „Wpieriod” nr 4, 17 (30) czerwca 1917

O pomocy

„Wspomnienia spowijają mnie niczym welon. Unoszę ramię i zaraz otacza je rękaw wspomnień. Spoglądam i widzę mnogość czasów. Najbardziej jednak lękam się tego, że podobnie jak z innymi kwestiami, okaże się, że tak się one tylko ciągną przez stulecia na samej granicy nicości.”

Anne Rice książka Wampir Armand

Wampir Armand

„Europę paraliżuje narodowa iluzja, którą karmi się jej intelektualne elity. Ich przedstawiciele załamują ręce nad bezduszną europejską biurokracją albo upadkiem demokracji, przyjmując zarazem całkowicie nierealistyczne założenie, że powrót do narodowej idylli wciąż jest możliwy. Wiara w państwo narodowe pozostaje ślepa na bieg historii; pada ofiarą upartej i niepokojącej naiwności, która postrzega jako wieczne lub naturalne to, co dwa czy trzy stulecia temu uznawano za absurdalne.”

Ulrich Beck (1944–2015) niemiecki socjolog

Źródło: Przed nami Wielkie Może, „Forum”, 20 kwietnia 2008, przedruk z: „Guardian News and Media”, 13 kwietnia 2009.

O wierze , O demokracji , O historii

„Gdyby w 1950 roku ktoś powiedział, że największymi potęgami gospodarczymi pół stulecia później będą Japonia i Niemcy, zajmując drugie i trzecie miejsce w świecie, z pewnością zostałby wyśmiany. A gdybyśmy w 1970 roku wystąpili z twierdzeniem, że do roku 2007 Chiny staną się czwartą największą potęgą gospodarczą, śmiech byłby jeszcze głośniejszy. Ale w 1800 roku tak samo śmiesznie brzmiałaby przepowiednia, że do 1900 roku Stany Zjednoczone będą światowym mocarstwem. Rzeczy się zmieniają i należy oczekiwać tego, co nieoczekiwane.”

George Friedman (1949)

Następne 100 lat. Prognoza na XXI wiek

O śmiechu

„Została koronowana w 1837 roku jako nastolatka, która dopiero co przestała bawić się lalkami. Tak przynajmniej sądzili politycy. Udowodniła jednak, że ma zadatki na dobrą królową, pozwalając swoim ministrom przejąć ster władzy. Wyrosła na rozsądną, mającą własne zdanie matronę, przywiązaną do dworskiego rytuału i wrogo nastawioną do większości zmian i reform, które nabierały tempa podczas jej sześćdziesięcioczteroletniego panowania. (…) Brytyjczycy mieli tak silnie zakodowaną potrzebę posiadania monarchii, że kiedy Wiktoria świętowała swój diamentowy jubileusz, cały naród zmobilizował się, by wydać na jej cześć przyjęcie stulecia. Była już wówczas dostojną, starszą damą, a kiedy umarła, w wieku osiemdziesięciu jeden lat, poddani szczerze ją opłakiwali.”

Wiktoria Hanowerska (1819–1901) królowa Wielkiej Brytanii

Autorzy: Nigel Blundell, Susan Blackhall, Upadek domu Windsorów, tłum. Grażyna Jagielska, Wydawnictwo Prolog, Warszawa 1993, ISBN 8385763058, s. 47.
O Wiktorii Hanowerskiej

O wieku

„Faszyzm był dla nas przede wszystkim poezją – poezją XX stulecia (tak samo jak komunizm). Jestem głęboko przekonany, że ta poezja nie może umrzeć.”

Robert Brasillach (1909–1945)

Źródło: Jacek Bartyzel, Robert Brasillach, legitymizm.org http://www.legitymizm.org/ebp-robert-brasilach

„W moim przekonaniu znajdujemy się na progu ogromnego kryzysu, dotyczącego przynajmniej dwóch sfer. Po pierwsze, gigantycznych nierówności majątkowych i dochodowych w skali planety. Po drugie, kryzysu samej planety, którą przez ostatnie dwa stulecia traktowaliśmy w sposób haniebny.”

Stéphane Hessel (1917–2013)

Źródło: Najgorsza jest obojętność, krytykapolityczna.pl, 6 maja 2011 http://www.krytykapolityczna.pl/Wywiady/HesselNajgorszajestobojetnosc/menuid-1.html

O obojętności

„Kościół rzymski nie był bez ciężkiej winy. Jeśli istnieje w ogóle jakaś dialektyka historii, to w jej świetle można by zaryzykować pogląd, że naród niemiecki wziął na siebie wykonanie tej zbrodni, która się przewijała przez stulecia w brudnych, złych snach chrześcijańskiej Europy.”

Andrzej Szczypiorski (1928–2000) pisarz polski

O historii , O snach

„Już w naszym stuleciu, w 1920 roku został odsunięty od władzy prezydent Francji Paul Deschanel. Wypadł on niepostrzeżenie z jadącego pociągu i stracił przytomność – nieprzytomnego odnalazł dróżnik. Od tego czasu cierpiał na poważne zaburzenia równowagi umysłowej. Wprawdzie lekarze sądzili, że może to być skutkiem postępującego syfilisu – ale czy był syfilitykiem? Nigdy tego nie udowodniono. W każdym razie dwu wybitnych profesorów medycyny nie wahało się oświadczyć publicznie, że prezydent nie jest zdolny do kierowania państwem i zażądać jego dymisji. Dziś byłoby to niemożliwe w żadnym kraju, nawet najbardziej demokratycznym.”

Paul Deschanel (1855–1922) prezydent Francji

Autorzy: Pierre Accoce, Pierre Rentchnick, Chorzy, którzy nami rządzą, tłum. Marta Kubiak, Wydawnictwo Test, Lublin 1992, s. 28.

O cierpieniu , O czasie

„Pogląd, że pisanie historii musi polegać po prostu na podsumowaniu dominujących w przeszłości niepowodzeń, sprawia, że historycy przyczyniają się do utrwalenia nieskończonego cyklu porażek. Jeśli historia ma być twórcza, jeśli ma przewidywać możliwą przyszłość, nie negując przy tym przeszłości, kiedy to – choćby w krótkich przebłyskach – ludzie pokazywali, że potrafią stawiać opór, jednoczyć się, a niekiedy – zwyciężać. Przypuszczam, a właściwie jedynie mam nadzieję, że naszą przyszłość można odnaleźć w przeszłości – w owych ulotnych chwilach współczucia, nie zaś w stuleciach ciągłych wojen.”

Howard Zinn (1922–2010)

Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś
Źródło: s. 39.

O ludziach , O historii , O przeszłości , O przyszłości

„W Szczecinie jeszcze w latach 80. minionego stulecia wyczuwało się atmosferę życia na walizkach. Powszechne były przecież opowieści lokatorów przedwojennych kamienic o odwiedzających ich Niemcach, którzy doglądali swoich dawnych własności i zostawiali pieniądze na remonty i inwestycje. Mimo przywiązania do Polski, szczecinianie byli więc właściwie zdziwieni, że ich miasto wciąż jeszcze w Polsce pozostaje. Tym bardziej że władza centralna raz za razem kompromitowała się, podejmując decyzje dotyczące stolicy Pomorza Zachodniego.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Źródło: W centrum czy na peryferiach kontynentu? Miasto w poszukiwaniu własnej tożsamości – „Szczecin. Odrodzenie miasta” (Deutsches Kulturforum östliches Europa, 2017)

O pieniądzach , O poszukiwaniu , O decyzjach

„Tybetańczycy przeszli metamorfozę od feudalnej teokracji żądnych władzy arystokratów do demokratycznego, patrzącego w przyszłość społeczeństwa. To nasze największe osiągnięcie w ostatnim stuleciu.”

Tenzin Cunde (1975)

Źródło: Mangtso: nasza demokratyczna wizja; cyt. za Natalia Bloch, Urodzeni uchodźcy: tożsamość pokolenia młodych Tybetańczyków w Indiach, Wrocław 2011, str. 418

O przyszłości

„Oczy Juana igrały z ciałem Mildred, muskały jej piersi, prześlizgiwały się po biodrach. Spostrzegł, że westchnąwszy lekko wygięła plecy – i gdzieś głęboko zadrgał w nim impuls nienawiści. Nie bardzo silny, bo nie było jej wiele w Juanie – ale miał w sobie indiańską krew i z mrocznej przeszłości brała się ta nienawiść do ojos claros, do jasnookich, do rasy blondynów. Była to nienawiść i wstręt. Ludzie o jasnych oczach zabierali im przez całe stulecia najlepszą ziemię, najlepsze konie, najlepsze kobiety. Wstrząsnęło nim jak od porażenia piorunem, zalało go przyjemne ciepło satysfakcji, że oto, gdyby tylko zechciał, mógłby wziąć sobie tę dziewczynę. Zgnieść ją i zniweczyć. Mógłby stłamsić ją, zgwałcić moralnie i fizycznie, a potem odrzucić. Zalała go fala okrucieństwa i nie próbował jej powstrzymać.”

John Steinbeck książka Zagubiony autobus

Autobus do San Juan

O kobietach , O nienawiści , O ludziach , O przeszłości

„Najważniejszy europejski projekt początku bieżącego stulecia – ostateczne przezwyciężenie bolesnego podziału Europy – może zostać teraz z powodzeniem zakończony.”

Gerhard Schröder (1944) niemiecki polityk, kanclerz RFN

Źródło: PAP, 31 października 2002

„Wiele bym dał, żeby żyć w latach dwudziestych i trzydziestych minionego stulecia. Idąc w sobotnie popołudnie Nowym Światem w Warszawie, widziałbym zupełnie inny, taki chyba bardziej zaczarowany świat. Mijałyby mnie dorożki, przedwojenne samochody, babinka stojąca na ulicy sprzedawałaby kwiaty Piotrkowi Dołowemu, który spieszyłby na randkę ze swoją ukochaną Zosią z Jutro idziemy do kina. Przechodząc obok „Bliklego”, mijałbym Dołęgę-Mostowicza, który gnałby od wydawcy prosto przed siebie na skręcenie karku, mając pomysł na napisanie kolejnej niezwykle poczytnej i równie dochodowej powieści. Późnym wieczorem z „Ziemiańskiej” wychodziłby zaś pijany Wieniawa-Długoszowski, na całe gardło krzycząc: „Bo w sercu ułana, gdy je położysz na dłoń, na pierwszym miejscu panna, przed nią tylko koń!”.”

Jarosław Hebel (1974) dziennikarz polski

Jeszcze będzie pięknie

O świecie , O Kwiatach , Serce , Koń

„Dobro wspólne wymaga udoskonalenia stosunków społecznych, a co za tym idzie i pewnych zmian w zakresie prawa i struktur. To ujęcie relacji między osobą a społecznością, które jest jeszcze uzupełnione przez postawienie prymatu osoby, jej nienaruszalnych praw, każe odrzucić jako nieprawdziwe i niezgodne z chrześcijańskim pojmowaniem człowieka poglądy indywidualizmu i totalizmu. Poglądy te zostały już wielokrotnie rozpatrzone i odrzucone jako błędne oraz szkodliwe w encyklikach społecznych ostatniego stulecia. Powtarzam, człowiek jest istotą społeczną. Do pełni rozwoju i do realizacji swojego najwyższego powołania potrzebuje szeroko zróżnicowanej pomocy i tych ułatwień, jakie dać może społeczeństwo, zarówno tworząc naturalną wspólnotę życia w ramach narodu, jak też organizując się w państwo z jego strukturą i prawem.”

Andrzej Rychlik (1955) polski polityk

Źródło: wystąpienie na posiedzeniu Sejmu, 24 lipca 1992 http://orka2.sejm.gov.pl/Debata1.nsf/5c30b337b5bc240ec125746d0030d0fc/bf801c1ecf81f058c125750c0043f9dc?OpenDocument

O relacjach , O pomocy

„Prawdę mówiąc, Kartel nie jest całkiem pewien, ile pocisków Kempa wciąż krąży poza planetą…
– Coś takiego – burknął Hansen.
–… ale próba umieszczenia na wysokiej orbicie każdej większej platformy nie byłaby na tym etapie dostatecznie…
– Dochodowa? – zapytała Wardani.
Hand uśmiechnął się do niej nieprzyjemnie.
– Mało ryzykowna.
– Za chwilę opuścimy zasięg parasola WPG Landfall – przez interkom rozległ się głos Ameli Vongsavath, mówiącej tonem przewodnika wycieczki. – Może trochę trząść.
Poczułem lekkie zwiększenie ciśnienia na skroniach, gdy odciągnięto moc z pokładowych kondensatorów. Vongsavath przygotowywała się do akrobacji wokół krzywizny planety i ponownego zejścia na jej powierzchnię. Kiedy WPG zostanie w tyle, nie będzie już ojcowskiej opieki korporacyjnej, która osłaniałaby lądowanie w strefie wojny. Od tej chwili będziemy zdani na własne siły.
Wykorzystują, handlują i nieustannie zmieniają warunki, ale mimo wszystko można się do nich przyzwyczaić. Można się przyzwyczaić do ich błyszczących wież i nanokopterowej ochrony, ich karteli i WPG, rozciągniętego na stulecia nieludzkiej cierpliwości i odziedziczonego statusu ojców chrzestnych rasy ludzkiej. Tak bardzo się przyzwyczaja, że zaczyna się być wdzięcznym za ich równą boskiej łaskawość z jaką pozwalają człowiekowi na nędzną egzystencję na ich korporacyjnej platformie.
Przyzwyczaja się tak bardzo, że uważa się to za wiele lepsze od wywracającego wnętrzności spadku w ludzki chaos czekający na dole.
Przyzwyczaja się tak bardzo, że zaczyna się być wdzięcznym.
Lepiej na to uważać.”

Richard Morgan (1965)

Upadłe anioły(2003)
Źródło: s. 212

O miłości , O wojnie , O sile , O cierpliwości

„Żadne z rozwiązań proponowanych w ciągu ostatniego stulecia – może z wyjątkiem państwa socjalnego i paru innych pożytecznych pomysłów – nie daje nam odpowiedzi, co dalej. Potrzebujemy świeżego spojrzenia i nowych pomysłów.”

Slavoj Žižek (1949) słoweński socjolog, filozof, psychoanalityk i krytyk kulturalny

Źródło: rozmowa Arno Widmanna, Cena wolności, „Frankfurter Rundschau”, tłum. „Forum”, 23 stycznia 2012.

O wolności

„Według mnie inteligencja jest przesadzona w ostatnich dwóch stuleciach uważamy ludzi za mądrych i myślimy, że to dobrze, ale nie mamy kontroli nad naszymi umysłami, jedyną rzeczą która jest w stanie kontrolować ludzki umysł to serce. Inteligencja jest mniej ważna niż piękno.”

Serj Tankian (1967) wokalista rockowy (SOAD)

O ludziach , Cytaty o pięknie , O inteligencji , O myślach

„Dla Polaków nadszedł czas uznania „kolonialnego” charakteru ich obecności na Ukrainie, z której w końcu zostali wygnani. Możemy dyskutować i twierdzić, że bardzo dawne panowanie Polaków na prawym brzegu Dniepru – przez ponad cztery stulecia – miało raczej charakter feudalny, co potwierdzają rusińskie korzenie wielu znacznych rodów (acz daleko nie wszystkich) spolonizowanych od XVII wieku, lecz zarówno sposób traktowania miejscowej ludności, jak i typ gospodarki latyfundialnej, nastawionej przede wszystkim na eksport, przypomina nade wszystko system kolonialny właśnie.”

Daniel Beauvois (1938)

Źródło: Trójkąt ukraiński. Szlachta, carat i lud na Wołyniu, Podolu i Kijowszczyźnie 1793–1914, Lublin 2005, str. 725.

O ludziach , O charakterze , O czasie , O wieku

„Przyczyną najważniejszych konfliktów zbrojnych stulecia były zwykle granice. Wojny religijne, konfrontacje spowodowane układem przymierzy, bunty, walki o większą chwałę, starcia spowodowane intrygami lub ambicjami dynastycznymi, w których dominującym czynnikiem był zwykle element osobisty – stopniowo zostały zastąpione wojnami o granice, które wybuchały z powodu ekspansji państwa bądź królestwa. Pozostało już niewiele miejsca nadającego się do zamieszkania, dlatego interesy bądź ambicje jednego kraju wchodziły w gwałtowną kolizję z aspiracjami innego.”

George Curzon (1859–1925) brytyjski polityk, lord

w 1907.
Źródło: Lord Curzon of Kedleston, Frontiers: The Romanes Lecture, 1907, Oksford 1907, tłum. Zuzanna Piotrowska.

O wojnie , O walce , O zamieszkaniu

„Współczesne interpretacje zjawisk mikroświata niewiele mają wspólnego z prawdziwie materialistyczną filozofią. Można właściwie powiedzieć, że fizyka atomowa sprowadziła naukę z drogi materializmu, którą kroczyła ona w dziewiętnastym stuleciu.”

Werner Heisenberg (1901–1976) fizyk niemiecki

Źródło: Fizyka a filozofia

O nauce

„Do diabła, latami byłem obiektem nieustannych napaści, ale w jakiś sposób dodawało mi to tylko energii. Moich krytyków miałem zawsze za skończonych dupków. Jeżeli świat dotrwa do następnego stulecia, ja też przetrwam, podczas gdy krytycy minionej epoki umrą w zapomnieniu, ustępując miejsca nowym krytykom, nowym dupkom.”

Charles Bukowski książka Hollywood

Hollywood

O świecie

„Nie dożyję nowego stulecia. Anglicy by mi tego nie darowali.”

Oscar Wilde (1854–1900) angielski poeta, prozaik i dramatopisarz

Źródło: „Polityka”, wyd. 8–13, Wydawn. Prasowe Polityka, 2005, s. 60.

„Człowiek rodzi się, nosi krótkie majtki, czyta o Indianach, później o odległych epokach trucizny, miecza, przetargów i intryg, nie wiedząc, jakie gorycze gotuje mu jego stulecie.”

Czesław Miłosz książka Zdobycie władzy

Źródło: Zdobycie władzy

O czytaniu , O gotowaniu , Odległy

„Żyjemy w czasach, gdy to, co wydawałoby się utopijne lub niemożliwe, staje się aż nazbyt oczywiste i realne. To właśnie w XX stuleciu człowiek po raz pierwszy poleciał w kosmos, a nawet wylądował na Księżycu. W ciągu jednej nocy został obalony pilnie strzeżony Mur Berliński. Bez światowej wojny rozpadł się Związek Radziecki, a szereg jego satelitów zmieniło ustrój. Dlaczegóż wiec – wobec takich radykalnych w dziejach ludzkości faktów – nie mogłaby zostać wprowadzona w Polsce nowoczesna dziedziczna monarchia konstytucyjna?”

Leszek Wierzchowski (1949) polski polityk, pisarz i poeta

Źródło: Pokłon dla monarchii, [w:] Herbarz: nadania godności szlacheckich i arystokratycznych w Polsce 1992–1995, Wydawnictwo Sapientia, Kraków 1996, ISBN 838635402X, s. 7.

O wojnie

„Jest to rodzaj tajnego bractwa mającego własne obrzędy obcowania z umarłymi, gdzie płacz i śmiech, patos i ironia współistnieją na równych prawach. Przejęta historią, zawsze aluzyjna, w tym stuleciu tak jak dawniej towarzyszyła ludowi w jego ciężkich przejściach. Linie polskiego wiersza krążyły w podziemiu, były pisane w barakach koncentracyjnych obozów i w żołnierskich namiotach, w Azji, Afryce i Europie. Reprezentować tutaj taką literaturę znaczy czuć się pokornym wobec świadectw miłości i poświęcenia zostawionych przez tych, którzy już nie żyją.”

Czesław Miłosz (1911–2004) polski poeta, prozaik, eseista, tłumacz i krytyk literacki, noblista

o literaturze polskiej, przyjmując w 1980 Nagrodę Nobla.
Źródło: Adam Michnik, Rozpacz Miłosza, „Gazeta Wyborcza”, 31 grudnia 2010.

O ludziach , O historii , O literaturze , O śmiechu

„Wierzę, że inteligentne życie rozprzestrzeni się z Ziemi na całą galaktykę i poza nią. Ewolucja drastycznie przyspieszy w tym stuleciu. Nie będzie dłużej wynikiem darwinowskiej selekcji naturalnej, lecz inteligentnej interwencji – poprzez genetyczne modyfikacje, specjalnie zaprojektowane leki czy krzemowe implanty w mózgu.”

Martin John Rees (1942)

Źródło: wyborcza.pl, 24 stycznia 2005 http://wyborcza.pl/1,75248,2509424.html

O życiu

„Gdyby pan zaprowadził Arystotelesa na Wiejską, to pewnie by mu się tam nawet spodobało – bo kłócą się, głosują, większość decyduje – ale gdyby mu pan powiedział, że to jest demokracja, wybuchnąłby śmiechem. Bo do ateńskiego rynku ma się to nijak, choć pełni podobne funkcje. To, co się w obecnym stuleciu na szczeblu globalnym wytworzy, też będzie spełniało funkcje polityki na szczeblu państwa narodowego, ale nie będzie do znanych nam mechanizmów podobne.”

Zygmunt Bauman (1925–2017) polski socjolog, filozof, eseista

Źródło: polityka.pl, 22 grudnia 2010 http://www.polityka.pl/spoleczenstwo/artykuly/1511368,2,rozmowa-z-zygmuntem-baumanem-socjologiem.read

O demokracji , O śmiechu

„(…) sam maestro Luciano Pavarotti gratulował mi, powiedział, że jestem świetnym tenorem: „grande tenore polacco”, powiedział, że mam świetny głos, świetną technikę, świetne włoskie belcanto. To było na stulecie prapremiery „La boheme” Pucciniego w Turynie w 1996 r., kiedy śpiewałem jako jedyny obcokrajowiec na zmianę z Pavarottim partię Rudolfa, występując także obok Mirelli Freni i Nikolai Ghiaurowej.”

Dariusz Stachura (1962) polski śpiewak operowy

Źródło: Grande tenore polacco, „Nasz Dziennik”, 25 października 2004 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/grandt.htm

O śpiewie

„Rytm przyrody w Polsce wygląda następująco. W styczniu jest zawsze zima stulecia. Śnieg leży na drogach i ulicach do marca, kiedy to następują roztopy oraz powódź. Na przełomie marca i kwietnia Wisła znosi już most pod Wyszogrodem”

Michał Ogórek (1955) polski dziennikarz, felietonista i satyryk

Źródło: „Najlepszy ogórek”, czyli kalendarz na każdy rok

O zimie

„To niebywałe w skali polskiej, ba – nawet światowej, aby Opatrzność jedną osobę obdarowała aż tyloma artystycznymi przymiotami, które odpowiednio ukształtowane legły u podstaw artystycznej kariery. Mowa o Ewie Iżykowskiej, śpiewaczce nieschodzącej ze scen i estrad począwszy od lat osiemdziesiątych, a już w naszym stuleciu pedagogu z coraz bardziej interesującymi rezultatami, obecnie Protektorze Uniwersytetu Muzycznego w Warszawie. Od czasu do czasu śpiewa jeszcze repertuar pieśniarski, aby młodzieży dać przykład mistrzostwa interpretacji i kunsztu w posługiwaniu się głosem.”

Sławomir Pietras (1943)

Wejście dla artystów (rubryka felietonowa w tygodniku „Angora”)
Źródło: Śpiewane lata Ewy Iżykowskiej, „Angora” nr 19 (1229), 10 maja 2015, s. 9.

O młodzieży , O śpiewie , O czasie

„Postęp - w znaczeniu tego ruchu, który rozwija się, poczynając od XVI stulecia - w każdej praktycznie sprawie oznacza prześladowanie zwyczajnego człowieka. Postęp ów, jak każda inna religia, ma swoją hagiologię i martyrologię, ma całą masę opowieści o rozmaitych dziwach; ale najczęściej są one kłamstwem, przynależnym do fałszywej wiary. Najbardziej znana z tych legend głosi, że osoba młoda i postępowa to zawsze udręczona ofiara osoby starej i zwykłej. Nic podobnego. Właśnie osoba stara i zwykła z reguły pada ofiarą osób młodych i postępowych. To ona w coraz większym stopniu jest wyzuwana ze swoich starych, zwykłych praw.”

Gilbert Keith Chesterton (1874–1936) pisarz angielski

Obrona rozumu
Źródło: Zwyczajny człowiek, s. 264.

O kłamstwie , O wierze , O religii

„Często ludy odpokutowują stuleciami nędzy za to, że miały zaszczyt posiadania, jako zwierzchnika, jednego z tych cudownych ludzi, których nazywa się wielkimi królami.”

Paul d'Holbach (1723–1789)

Etokracja, czyli rząd oparty na moralności (1776)

O ludziach

„Bóg szlochał, ale nie miało to wielkiego znaczenia w tym stuleciu niewiary. Najbardziej liczyło się to, że świat płakał – i płacze nadal – oślepiony łzami i krwią. Bowiem to właśnie wtedy, w 1876 roku, zaczął wzrastać w Ameryce nowy kapitalizm i nowe zniewolenie ludzi pracy.”

W.E.B. Du Bois książka Black Reconstruction

Źródło: Black Reconstruction (1935); cyt. za: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 277.

O Bogu , O ludziach , O świecie , O wierze

„Wzrost wiedzy we wszystkich dziedzinach budzi wśród ludzi poczucie własnej godności i świadomość ich naturalnych, niezbywalnych praw. Ludzie dłużej nie pozwolą na to, by te prawa ignorowano lub pogardzano nimi, ale raczej uciekną się do przeciwnej krańcowości. Jedno spojrzenie na minione stulecia pozwoli dostrzec zapisywaną krwią historię niezadowolenia narodów. Prorocy też oznajmiają, że z powodu wzrostu wiedzy jeszcze powszechniejsze i szersze niezadowolenie wyrazi się ostatecznie w ogólnoświatowej rewolucji, w zniesieniu wszelkiego prawa i porządku, oraz że rezultatem tego będzie anarchia i rozpacz wszystkich klas.”

Charles Taze Russell (1852–1916) amerykański działacz religijny Świadków Jehowy

Źródło: Boski Plan Wieków, Wydawnictwo Na Straży, s. 106.

O ludziach , O historii , O wiedzę , O wieku

„Trudno uniknąć choroby swojego stulecia.”

Stendhal (1783–1842)

O chorobach

„Do takich narodów niezbędnych należy w XIX stuleciu niewątpliwie naród polski.”

Fryderyk Engels (1820–1895) niemiecki filozof i rewolucjonista

Źródło: Debata polska we Frankfurcie w: Dzieła, t. 5, Warszawa 1962, s. 391–393.

„Kiedy przeglądasz wiadomości o ochronie historyczno-kulturowego dziedzictwa na obszarach naszego kraju, to Mohylew wygląda całkiem przyzwoicie. (…) Możliwe, że chodzi o to, jak symboliczny i istotny obiekt został odrodzony. Ratusz z końca XVII stulecia demonstrował światu, że mieszkańcy Mohylewa mogą umiejętnie rozporządzać własną wolnością i dobrobytem.”

Alaksandr Ahiejeu (historyk) (1960) białoruski historyk i samorządowiec

Калі праглядаеш інфармацыйныя паведамленні пра ахову гісторыка-культурнай спадчыны на абшарах нашай краіны, то Магілёў выглядае цалкам прыстойна. (…) Магчыма, адказ у тым, наколькі сімвалічны і знакавы аб'ект быў адроджаны. Ратуша з канца XVII стагоддзя дэманстравала свету, што магілёўцы могуць умела паспараджацца ўласнай свабодай і дабрабытам. (białorus.)
o odbudowie ratusza miejskiego w Mohylewie
Źródło: Аляксандр Агееў. Магілёўская ратуша: гісторыя адраджэння і яе ўрокі. „ARCHE Paczatak”. Nr 3 (90), s. 342, marzec 2010.

O świecie , O wolności

„Książki moje zalicza się zwykle do kategorii popularnonaukowych. Nie uchybiając tej skądinąd pożytecznej dziedzinie, muszę wyznać, że ambicje moje sięgają dalej. Może ulegam złudzeniu, ale uważam siebie za pisarza, który za tworzywo artystyczne obrał sobie po prostu epopeję zdobyczy naukowych. Pasjonuje mnie odkrycie, ale w większym jeszcze stopniu sam odkrywca jako człowiek, jego trud, jego mozół i dramatyczna przygoda w drodze ku prawdzie, jego sukcesy jakże często osiągane za cenę zdrowia i życia. (…) Jeżeli pisałem o losach starodawnych kultur, to zawsze czyniłem to w poszukiwaniu tej właśnie afirmacji życia, tego cennego wątku ludzkiego postępu, który przewija się poprzez burzliwe czasokresy wojen, okrucieństw i ciemnoty. Szukałem człowieka, który miotając się w pętach pierwotnych instynktów i zabobonów, szedł jednak naprzód ku świtającym horyzontom bytu. Śledzenie jego pełnej udręki wędrówki przez ery, epoki i stulecia – to właśnie temat moich książek. Nie ma bowiem bardziej przejmującej epopei niż pochód rodzaju ludzkiego od jaskiniowca do odkrywcy atomu i tajemnic kosmosu.”

Zenon Kosidowski (1898–1978) polski pisarz, esseista, poeta

Opowieści biblijne (1963)
Źródło: ze wstępu, wydanie dwunaste, Warszawa 1987, s. 7.

O losie , O tajemnicy , O książkach , O poszukiwaniu

„Co jednoczyło epokę, co sprawiło, że wiek dziewiętnasty stał się jednym rozdziałem historii? Narodziny myśli socjalistycznej. Wybuchały rewolucje, ofiarni młodzi ludzie walczyli na barykadach. Publicyści łamali sobie głowy, jak okiełznać zwierzęcy bezwstyd pieniądza, podźwignąć i obronić godność ludzką biedaka. Pojawił się marksizm. Wskazał korzenie zła i środki lecznicze. Stał się potężną siłą stulecia. Stolicą (…) z brudem, z blaskami świetności, z rozpustą, z dzielnicami robotniczymi, z proklamacjami i barykadami.”

Borys Pasternak (1890–1960) rosyjski poeta i prozaik

O ludziach , O historii , O myślach , O narodzinach

„Na spisku i konspiracji zbudowano Imperium Brytyjskie. Historia otwarta miesza się z tajną, jedna jest częścią drugiej. Gdy przed stuleciami przybiliśmy do wybrzeży Indii, pierwszą myślą było, jak skłócić jednego maharadżę z drugim, doprowadzić ich do wojny, by osłabić, a potem skutecznie kontrolować. To były operacje jak z archiwów KGB. Brytyjska tradycja imperialna zalecała, by kontrolować jak najwięcej ludzi, trzymać ich na cieniutkim sznurku splecionym z siły i podstępu. Nie zastanawiano się zbytnio nad różnicami między dyplomacją a szpiegostwem.”

John le Carré (1931)

Źródło: rozmowa Adama Michnika i Pawła Smoleńskiego, „Gazeta Wyborcza”, 17–18 września 2011.

O wojnie , O ludziach , O historii , O myślach

„Obie podstawowe doktryny Lenina: doktryna scentralizowanej, dyktatorskiej władzy państwowej, posługującej się „partią nowego typu”, czyli monopartią oraz doktryna budowania nowoczesnych środków produkcji metodami, jakimi kapitaliści prywatni budowali zakłady przemysłowe w XIX stuleciu, wiążą się z sobą ściśle, jedna bez drugiej istnieć by nie mogła. W żadnym razie nie należy ich określać mianem marksizmu ani też mianem socjalizmu, należy je określać jako leninizm albo komunizm albo sowietyzm.”

Adam Ciołkosz (1902–1978) polski działacz socjalistyczny, instruktor harcerski

Źródło: Socjalizm – ale jaki?, „Orzeł Biały”, Nr 140, kwiecień 1976 http://lewicowo.pl/socjalizm-%E2%80%93-ale-jaki/.

„Stan szlachecki nie jest po to, aby istniał w przeciągu jednego ludzkiego życia – w przeciwieństwie do tego, co dzieje się z jednostkami i rodzinami w społeczeństwach demokratycznych, gdzie często sławny człowiek znika nawet zanim umrze. Stan szlachecki jest utworzony, aby trwać jako ród. A ród, dziedziczny z zasady, jest po to, aby trwać przez stulecia bez uszkodzeń; ród obrasta w wartości z biegiem czasu.”

Plinio Corrêa de Oliveira (1908–1995) polityk brazylijski

Źródło: Jacek Bartyzel, Plinio Corrêa de Oliveira, legitymizm.org http://www.legitymizm.org/ebp-pilinio-correa-de-oliveira

O czasie

„W XXI stuleciu wybuchnie więcej wojen niż w XX, ale będą to wojny mniej katastrofalne, zarówno z powodu zmian technologicznych, jak i charakteru geopolitycznego wyzwania.”

George Friedman (1949)

Następne 100 lat. Prognoza na XXI wiek
Źródło: s. 20

O wojnie , O charakterze

„Miał wrażenie, że przenieśli się w ubiegłe stulecie. Tutaj nie było samochodów ani nawet skuterów, słychać było tylko cuchy świst opon rowerów i ich dzwonki, odgłosy bawiących się dzieci i melodyjne nawoływanie handlarzy zachwalający swój towar.”

Lisa See (1955)

Sieć rozkwitającego kwiatu

O dzieciach , O wrażeniach

„Dusza polska niezmiennie obraca się ku prawicy, jakby miała wbudowaną igłę magnetyczną wskazującą ten kierunek (…). Doświadczenia tego stulecia – a przede wszystkim myślę o okresie międzywojennym – wystarczą, żeby przekonać, że kultura polska jałowieje, jeżeli zwycięża w niej prawicowe myślenie. Kto więc sądzi, że krocząc na prawo, służy Narodowi przez wielkie N, ten wybiera drogę prowadzącą do jego paraliżu. (…) Czyż trzeba przypominać, że przedwojenny sojusz Kościoła z endecją odsuwał od niego ludzi twórczych i poszukujących, że wytworzył przedział: z jednej strony świat literatury i sztuki, czyli tzw. intelektualiści itp., z drugiej kruchta i nacjonalistyczne hece.”

Czesław Miłosz (1911–2004) polski poeta, prozaik, eseista, tłumacz i krytyk literacki, noblista

Źródło: Adam Michnik, Rozpacz Miłosza, „Gazeta Wyborcza”, 31 grudnia 2010.

O ludziach , O świecie , O duszy , O literaturze

„Europa znakomicie dawała sobie radę przez stulecia bez tolerancji… na końcu każdej tolerancji jest wojna.”

Maciej Franz (1969) polski historyk

O wojnie

„Niektórzy mówią, że będzie to stulecie Ameryki. Moim zdaniem stulecie w które wkraczamy, stulecie, które narodzi się po wojnie, może i musi być stuleciem prostego człowieka. Nie będzie to militarny ani gospodarczy imperializm. Marsz wolności trwający przez ostatnie 150 lat to wielka rewolucja. Była rewolucja amerykańska, francuska, rewolucja w Ameryce Łacińskiej i radziecka. Każdą wzniecono w imię prostego człowieka. Czasem używano przesadnych środków, lecz przedarto się do światła.”

Henry Wallace (1888–1965) polityk amerykański

przemówienie z maja 1942 roku.
Źródło: Oliver Stone's Untold History of the United States (2012), tłum. Anna Rajca, odcinek 2

O wojnie , O wolności , O czasie

„Twoje troski poważam, wzruszają mnie i widzę w Tobie jedyny wzór doskonałej przyjaźni w naszym zepsutym stuleciu.”

Fryderyk II Wielki (1712–1786)

słowa zawarte w liście do siostry Wilhelminy, 9 września 1759.
Źródło: Stanisław Salmonowicz, Fryderyk II

O przyjaźni , O siostrze

„Stany Zjednoczone stoją dopiero u progu swojej potęgi. XXI stulecie będzie stuleciem amerykańskim.”

George Friedman (1949)

Następne 100 lat. Prognoza na XXI wiek
Źródło: s. 32

„Nie dość, że oni [księża] przez stulecia starali się zniszczyć duchowe i rasowe wartości naszego narodu, to jeszcze przejmując zewnętrzne formy, udawali, że zachowują te wartości, i dziś twierdzą, że są strażnikami tego świata. Zamiast być prawdziwymi bezinteresownymi pośrednikami, pod pozorem działań religijnych zdobywali jeden przyczółek władzy po drugim.”

Reinhard Heydrich (1904–1942) polityk niemiecki, nazista

Źródło: Mario R.Dederichs, Heydrich. Twarz zła, Wydawnictwo Dolnośląskie, Wrocław 2008, s. 70.

„Tak, my jesteśmy w głównej swej masie, w tym, co stanowi naród przyszłości, społeczeństwem młodym, zaczynającym się dopiero dorabiać i wciskać na pole międzynarodowego współzawodnictwa, na którym się dziś rozsiadły wygodnie inne ludy. I jeżeli można powiedzieć, że powalona na ziemię i skrępowana od stulecia Polska zaczyna się poruszać na nowo, to głównym momentem jest tu właśnie ruch masy ludowej, młodej, żywotnej, dorabiającej się, pierwszymi, obudzonymi z uśpienia siłami rwącej się do życia: nie jest to właściwie odradzanie się starej Polski, ale powstawanie nowej z nieruchomych przez wieki pokładów.”

Roman Dmowski (1864–1939) polski polityk

Źródło: Myśli nowoczesnego Polaka, 1903

O ludziach , O myślach , O sile , O wieku

„Armię buduje się przez stulecia.”

Paweł Jasienica (1909–1970) polski pisarz i eseista

„W czasach swojej największej sławy i chwały, wówczas kiedy Kościół katolicki był raczej prześladowany, był collegium illicitum (stowarzyszeniem nielegalnym), w czasach pierwszych trzech, czterech stuleci naszej ery, wówczas Kościół katolicki był oddzielony od państwa i najwyżej stał wówczas pod względem swojej siły moralnej. Dopiero gdy, jak powiada historyk kościoła Rudolf Sohm, gdy się połączył kościół z państwem, wówczas nastąpiły te czasy, jak on się wyraża, „karierowiczostwa i chciwości w kościele” i wówczas rozpoczęła się ta walka z państwem, ta walka o wpływy w państwie, która trwała przez całe stulecia; która to walka zatruwała życie Europie przez cały szereg wieków.”

Kazimierz Czapiński (1882–1941)

Źródło: Dokąd kler prowadzi Polskę? Laickie mowy sejmowe, oprac. M. Agnosiewicz, Wrocław 2009.

O życiu , O sile , O wieku , O walce

„Teoria strun to fizyka XXI wieku, która przypadkowo pojawiła się w dwudziestym stuleciu.”

Edward Witten (1951)

String theory is 21st century physics that fell accidentally into the 20th century.
Źródło: Michio Kaku, Hyperspace: a scientific odyssey through parallel universes, time warps, and the tenth dimension http://books.google.pl/books?id=EMiu3xTidOEC&printsec=frontcover&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false, Oxford University Press, 1995, s. 151.

O wieku

„W historii nauki – po krótkim okresie działalności presokratejskich filozofów jońskich (takich jak Tales z Miletu), którzy byli myślicielami racjonalnymi i uważali, że wszechświat opisać można na podstawie obserwacji i rozumu – dociekania naukowe i religijne były przez długie stulecia nierozerwalnie ze sobą splecione. Od czasów Arystotelesa, poprzez czasy Kopernika, Keplera, Kartezjusza i Newtona, uczeni odwoływali się do Boga nie tylko jako stwórcy świata, lecz jako aktywnego uczestnika, sprawcy i kontrolera procesów fizycznych. Uczeni przywoływali istotę wyższą wtedy, gdy współczenej teorie nie były w stanie wyjaśnić pewnych zjawisk. Z czasem, w miarę postępu wiedzy naukowej, Bóg „zwalniany” był stopniowo ze swych rozlicznych wcześniejszych obowiązków i filozofowie nauki zaczęli go nazywać „Bogiem luk.””

Krzysztof Szymborski (1941) polski fizyk

Tam, gdzie zawodziła wiedza, odwoływano się do wiary, a zatem rezygnowano niejako z nadziei czy ambicji naukowego poznania.
Źródło: „Charaktery”, 12/2010

O Bogu , O wierze , O historii , O charakterze