Cytaty o literaturze (561 cytatów, strona 3)

„Język mówiony czy pisany ogranicza i krępuje choćby przez swoją dosłowność, przez natychmiastową i prostą sprawdzalność. Stąd w świecie formy muzyka i malarstwo z reguły wyprzedzają literaturę.”

Ryszard Kapuściński (1932–2007) polski reportażysta, dziennikarz, pisarz i publicysta

Kultura – filozofia, nauka, sztuka i religia

O muzyce , O malarstwie

„W moich książkach nie ma zadań z liczenia czy pisania, ale czytając wiersze, można poćwiczyć wymowę, nauczyć się, jak poprawnie mówić po polsku, a jakich form unikać; można się dowiedzieć, co to znaczy „mieć siano w głowie” albo „chodzić spać z kurami.””

Agnieszka Frączek (1969)

Źródło: Dzieci pytają: Jak pani produkuje książki?, czyli rozmowa z Agnieszką Frączek http://qlturka.pl/2015/12/11/dzieci-pytaja-jak-pani-produkuje-ksiazki-czyli-rozmowa-z-agnieszka-fraczek/, qlturka.pl, 10 maja 2011

O dzieciach , O książkach , O czytaniu

„Powieści Dostojewskiego to demoniczna, niebywałej siły krytyka urojeń świadomości: ukazuje on przerażonym idealistom kryjące się pod osłoną abstrakcyjnych haseł podziemne życie instynktu i gdy cofają się oni, woła: to przecież wy!”

Stanisław Brzozowski (1878–1911) polski pisarz i filozof

Głosy wśród nocy (1912)
Źródło: Kryzys w literaturze rosyjskiej

O życiu , O sile

„Pisarz jest tyle wart, ile niepowtarzalnego i oryginalnego wnosi do literatury.”

Jerzy Putrament (1910–1986) polski pisarz

„Już samo pojęcie nowości, rozumiane awangardowo, wydaje mi się groteskowe. Mam wrażenie, że oddają się mu ludzie niedostatecznie wykształceni. Nie chcę przytaczać nazwisk, ale za dużo przeczytałem w życiu książek i zbyt wiele doświadczyłem na własnej skórze rozmaitych zjawisk, bym się miał teraz podniecać wierszem bez kropek. Prawdziwa nowość w literaturze polega na czym innym. Jeśli potrafię odtworzyć w polszczyźnie tok łacińskich zdań świętego Augustyna, jeśli frazy te na nowo płoną w moim języku, to znaczy, że udało mi się stworzyć nową jakość literacką.”

Zygmunt Kubiak (1929–2004) polski pisarz, eseista, tłumacz, propagator kultury antycznej

Źródło: Klasyczne miary i świat współczesny. Z Zygmuntem Kubiakiem rozmawia Paweł Czapczyk, Biblioteka „Więzi”, 2009, s. 131.

O ludziach , O książkach , O świecie , O wrażeniach

„Spotykam się z młodymi reporterami. Są to ludzie bardzo ambitni, oczytani, z wielkimi pasjami (…)
Mają wątpliwości co do swojej zawodowej przyszłości?
Tak, boją się. W masowych radiostacjach potrzebni są ludzie, którzy potrafią nacisnąć guzik, by puścić właściwą płytę i od czasu do czasu nadać reklamę. Do tego nie potrzeba dziennikarza. (…) Ambitne dziennikarstwo – na przykład reportaż literacki – zostało przesunięte w rejon literatury.”

Ryszard Kapuściński książka Autoportret reportera

Autoportret reportera, Zbiór wypowiedzi i fragmentów wywiadów z Ryszardem Kapuścińskim
Źródło: Zawód: dziennikarz, rozm. Katarzyna Janowska i Piotr Mucharski, „Tygodnik Powszechny” nr 22, 2001

O ludziach , O czasie , O przyszłości

„Literatura żywi się tą samą padliną co ja, więc nasze robaki tylko by się pomordowały walcząc o zdobycz. Mnie jest potrzebny własny prywatny trup, i to jeszcze żywy.”

Alan Sillitoe (1928–2010) pisarz angielski

Gawędziarz

„Kaszubi mogą sami tworzyć kulturę dla siebie.”

Jan Drzeżdżon (1937–1992) pisarz tworzący w języku kaszubskim

Źródło: Współczesna literatura kaszubska 1945–1980

„Wiosna warszawska jest wiosną pokrzywdzoną. Morze atramentu wylano dla uświadomienia ludzkości uroków wiosny paryskiej czy wiedeńskiej. Powstała cała literatura muzyczna narzucająca światu nastroje tych wiosen. Ludzie na najróżniejszych równoleżnikach i południkach nauczyli się zachwycać paryską i wiedeńską wiosną, marzyć o nich, tęsknić do nich. Jest to ogromna mistyfikacja, oparta o reklamową potęgę sztuki: poeci, malarze i muzycy Wiednia i Paryża potrafili po prostu tak reklamować i spopularyzować swe wiosny, że uczynili z nich ideał dla reszty świata. Czas najwyższy zdemaskować tę grę! Warszawska wiosna na pewno w niczym nie ustępuje paryskiej czy wiedeńskiej. Gdzież jest bowiem na świecie miasto, w którym pierwsze promienie słońca tak przekornie poczynają sobie z topniejącym śniegiem, takie w nim zapalają tęczowe blaski i tak rycersko zmuszają go do ustąpienia? Gdzież jest na świecie miasto, w którym pierwsze wiosenne ciepło tak leniwie i radośnie przykleja zimową odzież do pleców i tak powołująco zmusza do jej zrzucenia? Gdzież jest na świecie miasto, w którym pachnący świeży wiatr od rzeki tyle w sobie niesie dziwnej melancholii, uciskającej duszę w pełne złota poranki, widoczne w prostokątach wiosennych, błękitnych okien? Gdzież jest na świecie miasto, w którym rozedrgane zmierzchy uliczne przepojone są tak trudną i nigdy nie wyjaśnioną tęsknotą za niewiadomym, za nigdy nie zniszczonym, za czymś, o czym nic nie wiemy, czego bardzo pragniemy i czego nigdy nie dostaniemy ani nie osiągniemy w naszym pojedynczym, własnym życiu. Chyba nie ma na świecie takiego miasta, tak właśnie jak niepowtarzalne nigdzie indziej są warszawskie wiosenne zapachy, nastroje, uczucia i myśli. I dlatego nie mówcie nam o wiosnach paryskich czy wiedeńskich! Nam, którzy wiemy, czym jest, czym być potrafi warszawska wiosna.”

Leopold Tyrmand książka Zły

Zły

O ludziach , O świecie , O emocjach , O duszy

„Oczy kłamać nie powinny
Sercu, które im dowierza.”

Lucjan Rydel (1870–1918) polski poeta i dramatopisarz

Źródło: Księga cytatów z polskiej literatury pięknej..., op. cit., s.

Serce

„Uważam za głupie zarzuty, że u mnie pobrzmiewa Gombrowicz albo Masłowska. Zastaję literaturę na pewnym etapie. Jeśli Masłowska zrobiła rewolucję w języku, pokazała, że można zupełnie nielogicznymi zdaniami wyrazić więcej emocji, niżby się to powiedziało w stu zdaniach logicznych, to powrót do prozy pt. „wyszedł z domu i skręcił w lewo” będzie brzmieć anachroniczne. Trzeba sobie powiedzieć: tu jest linia demarkacyjna, stąd startujemy i staramy się przesunąć granicę o kilka centymetrów do przodu.”

Michał Witkowski (1975) pisarz polski

Źródło: Katarzyna Janowska, Rozmowa z Michałem Witkowskim, polityka.pl, 4 lutego 2008 http://www.polityka.pl/kultura/rozmowy/244394,1,rozmowa-z-michalem-witkowskim.read?backTo=http://www.polityka.pl/kultura/ksiazki/recenzjeksiazek/1520850,1,recenzja-ksiazki-michal-witkowski-drwal.read

O domu

„Zawsze byłam pisarką, moje wywiady były literaturą. Moje korespondencje z wojny w Zatoce Perskiej też są literaturą. Ja nie jestem pisarką, która wywodzi się z dziennikarstwa. Jestem pisarką, która uprawiała dziennikarstwo”

Oriana Fallaci (1929–2006) włoska dziennikarka i pisarka

Źródło: polityka.pl, Oriano, gdzie jesteś? http://archiwum.polityka.pl/art/oriano-gdzie-jestes,368074.html

O wojnie

„Skromnie cierp, czego minąć nie możesz.”

Biernat z Lublina (1465–1529) polski renesansowy poeta, tłumacz, bajkopisarz

Źródło: Księga cytatów z polskiej literatury pięknej od XIV do XX wieku, wyb. Paweł Hertz, Władysław Kopaliński, Warszawa 1975, PIW, s. 39.

O cierpieniu , O wieku

„Najlepsze sceny burdelowe w literaturze zostały napisane, bez wyjątku, przez pobożnych wiernych albo pobożnych niewiernych.”

George Orwell książka Córka proboszcza

Córka proboszcza (1935)

„Potem świecznik nagle cienie zmylił,
żeśmy sądzili, że jesteśmy w Sewilli,
jaka Sewilla?! To Katowice w zamieć.”

Konstanty Ildefons Gałczyński (1905–1953) polski poeta

Kronika olsztyńska (1950)
Źródło: Wojciech Janota, Katowice w literaturze polskiej, Katowice, Biblioteka Śląska, Śląskie Towarzystwo Miłośników Książki i Grafiki, 2008, s. 30.

O książkach

„Wolne Indie [to] cel, którego wygląda oko indyjskiego patrioty.”

Behramji Malabari (1853–1912)

Źródło: Historia anglojęzycznej literatury indyjskiej, red. Arvind Krishna Mehrotra, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa 2007, s. 119.

O historii

„Mam czasami złudzenie, że dzięki literaturze możliwe są rozmowy transoceaniczne i międzygwiezdne, że daty narodzin czy zgonu nie są bezwzględne.”

Adam Szczuciński (1978)

Źródło: Włoskie miniatury

O narodzinach

„To, co najbardziej boli, to ignorancja i arogancja osób obecnie kierujących Ministerstwem Edukacji Narodowej, nieliczenie się z opinią środowiska. To nie jest tylko moje zdanie. Jestem członkiem Komisji Dydaktyki Szkolnej i Akademickiej przy Komitecie Nauk o Literaturze Polskiej Akademii Nauk i na zebraniu w tej instytucji próbowaliśmy pytać przedstawiciela MEN o planowane zmiany i kształt tego dokumentu – właściwie żadnych informacji nie mogliśmy uzyskać.”

Sławomir Jacek Żurek (1967) Filolog i historyk

Źródło: „Szkoła ma wykształcić elektorat PiS”. Profesor z KUL-u mocno uderza w reformę edukacji http://www.tokfm.pl/Tokfm/7,103454,21351262,szkola-ma-wyksztalcic-elektorat-pis-profesor-z-kul-u-mocno.html, tokfm.pl, 9 lutego 2017.

O szkole , O nauce

„Niewrzęda, uciekając od wielkiej literatury, zwraca uwagę na porzucone niedopałki, wyzbyte wzniosłości śmierci i życiorysy, a także tandetę, która je wypełnia. Jest to jedyna chyba adekwatna poezja w świecie, gdzie złote rybki nie spełniają życzeń.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Autorka: Katarzyna Szumlewicz, MIEJSKIE OBRZĘDY, „Twórczość” Nr 9/2001.
O Krzysztofie Niewrzędzie

O śmierci

„Przez wielka literaturę można powiedzieć wiele o współczesności, niekoniecznie ubierając tekst w glany czy koturny, ale sięgając głębiej.”

Krzysztof Zawadzki (1970) polski aktor

Źródło: Wywiad, 2006 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=32177

„Kultury seksualnie progresywne dały nam matematykę, literaturę, filozofię, cywilizację i resztę, podczas gdy kultury seksualnie recesywne dały nam Mroczne Wieki i Holokaust.”

Alan Moore (1953) pisarz brytyjski, autor komiksów

Źródło: „Arthur Magazine” nr 25

O matematyce , O wieku

„W odróżnieniu od literatury realistycznej, fantastyka jest literaturą bardzo aktualną. Książki sf natychmiast reagują na problemy interesujące czytelnika. Fantastyka nie tylko bada relację człowiek-człowiek, ale i stosunek człowiek-społeczeństwo oraz człowiek-nauka. Wszystko, co niepokoi czytelnika, od razu pojawia się na kartach książek.”

Kir Bułyczow (1934–2003) rosyjski historyk i pisarz science fiction

Jak zostać pisarzem fantastą

O książkach , O nauce , O relacjach

„Bunty, bunty, bunty. Nieprzerwane pasmo buntów i cierpień.(…) Kultywowany w literaturze i niektórych rodzinach mit o kresowej idylli miał niewiele wspólnego z rzeczywistością. Szlachta nie tylko wyzyskiwała chłopów ekonomicznie, ale gdy ci się buntowali, wzywała na pomoc carską policję i wojsko.”

Daniel Beauvois (1938)

Źródło: Polacy na Ukrainie 1831–1863. Szlachta polska na Wołyniu, Podolu i Kijowszczyźnie, Instytut Literacki, Paryż 1987.

O rzeczywostości , O cierpieniu , O pomocy

„Rośnij stopo wysoko
jak pan leży głęboko.”

Sławomir Mrożek (1930–2013) polski dramatopisarz, prozaik i rysownik

Postępowiec
Źródło: Literatura o stopie, „Życie Literackie” nr 15, 14 kwietnia 1957, s. 12 http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=14858

O życiu

„Jest to niby cudowny poemat, bardzo spokojny, bardzo przejrzysty i bardzo swojski.”

Wacław Sieroszewski (1858–1945) polski pisarz, podróżnik i działacz niepodległościowy

o naturze.
Źródło: Puszcza Białowieska, Nowele t. II, Biblioteka Polska, Warszawa 1922, za: Witold Tatarczyk, Puszcza Białowieska w literaturze pięknej, s. 18.

O naturze

„Moje kino, narracja filmowa ma charakter wizualny, jej punktem wyjścia jest zawsze literatura. Operowanie czasem. Skróty czasowe. Skoki w czasie. Jego boczne odnogi i różne warstwy. Domeną malarstwa jest przestrzeń, domeną literatury i filmu – czas. Igraszki z czasem uruchamiają wyobraźnię filmowego odbiorcy (…) podstawowy dla mnie temat kina – to temat wędrówki.”

Wojciech Jerzy Has (1925–2000) polski reżyser filmowy, scenarzysta, producent

Źródło: culture.pl http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_has_wojciech_jerzy

O charakterze , O czasie , O malarstwie

„W literaturze coś się jednak zmienia. Ludzie, którzy dziś piszą bestsellery, przed dwudziestu laty siedzieliby w więzieniu.”

Ben Hecht (1894–1964) amerykański scenarzysta i pisarz

O ludziach , O lecie

„Prawda Woolf nie leży przede wszystkim w języku i tu natrafiamy na właściwy rausz jej powieści – jej pisarskie odkrycie. Jest nim strategia samego opisu; ta literatura jest gęsta, ale rozkojarzona, pełno w niej lśniących ciągów: lamp i obić, luster i okien, nieważkich obrusów i krawędzi oglądanych jakby przez denka barwionych butelek. Wszystko to wypływa na chwilę na powierzchnię migotliwego, przytłumionego tła – zjawia się niespodziewanie, jest nienaturalnie wyraźne, drażni percepcję i przepada, by dać pole kolejnym asocjacjom.”

Paweł Soszyński (1979) polski literaturoznawca, krytyk teatralny i pisarz

Źródło: Kultura na rauszu: Virginia Woolf w Bloomsbury http://www.dwutygodnik.com/artykul/2668-kultura-na-rauszu-virginia-woolf-w-bloomsbury.html, Dwutygodnik.com nr 66, październik 2011.

O prawdzie

„Chcą mnie wydać! Bij zdrajców!”

Karol VI Szalony (1368–1422)

wykrzyczane przez niego w sierpniu 1392 podczas wędrówki w otoczeniu świty królewskiej przez lasy hrabstwa Maine; Karol dostał ataku szału, gdy jeden z jeźdźców przez przypadek osunął lancę na ostrogę; szczęk, który tym wywołała, wzbudził nagłą furię Karola VI, który rzucił się na własnych dworzan, raniąc 10 dworzan, w tym czterech śmiertelnie.
Źródło: Ludwik Stomma, Wzloty i upadki królów Francji, cyt. za: tenże, Choroby i dolegliwości sławnych ludzi, Wydawnictwo Literatura Net Pl, Gdańsk, ISBN 8392364546, s. 37.

O ludziach , O chorobach

„Film nie ma nic wspólnego z obrazem. To bardzo radykalne, co mówię. Film natomiast ma wiele wspólnego z literaturą.”

Jakub Kossakowski (1752–1784) poeta polski, działacz państwowy

Źródło: Wywiad, 2008 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=48110

Obraz

„Wcześnie rano, słuchając fugi Bacha, myślę o Raymondzie Queneau, o tym, że on kiedyś, w podobnej sytuacji, bo również słuchając fugi Bacha, tyle że nie z radia, a z estrady, wpadł nagle na pomysł, by stworzyć coś podobnego w literaturze.(…) Wcześnie rano, słuchając fugi Bacha, myślę o tym, że znam takiego jednego, co prowadzi dziennik i notuje w nim sobie codziennie takie bzdury, że na przykład budzi się wcześnie rano i słucha fugi Bacha, i myśli przy tym o czymś tam, na przykład o Raymondzie Queneau i o jego literaturze, a w rzeczywistości budzi się na kacu i o niczym nie myśli, bo chce mu się pić, więc pierwsze, co robi, to szuka wódy pod stołem i włącza telewizor, jakiś rap w emtiwi, i w ogóle nie wie, co to znaczy właściwie, ta cała fuga dokładnie, a o Queneau słyszał tylko coś niewyraźnie od kolegi przy barze w Spatifie, w nocy, niewyraźnie, bo leciała głośno muzyka, nie żaden Bach oczywiście ani nic takiego, i że to dosyć śmieszne, myśli, że tak wypisuje, te wszystkie bzdury, że jaki to on uduchowiony, że jakie mądre myśli przewijają mu się przez głowę, a w rzeczywistości to nic, tylko wódę chleje i Murzynów sobie z telewizji albo radia puszcza, takich jak on sam, i dziwki do chaty sprowadza nad ranem.”

Marek Gajdziński (1962) pisarz polski

Źródło: Queneau, „Twórczość” nr 1, styczeń 2006

O muzyce , O myślach , O piciu , O rzeczywostości

„Ślązacy na pewno odróżniają się od pozostałych obywateli językiem. Dążą do zachowania swojego języka. Przykładem są: bardzo częste wybory przez nauczycieli i uczniów ścieżek regionalnych w szkołach, powstawanie ciągle nowych słowników śląskich, konkursy mowy śląskiej, teksty o Śląsku pisane po śląsku, próby wprowadzania etnolektu śląskiego na deski teatralne i do literatury. Etnolekt śląski zasłużył więc w pełni na status języka regionalnego”

Jolanta Tambor (1958)

Źródło: Orędowniczka śląskiej mowy może zostać pełnomocnikiem wojewody, 10 marca 2011 http://katowice.gazeta.pl/katowice/1,35063,9234260,Oredowniczka_slaskiej_mowy_moze_zostac_pelnomocnikiem.html#ixzz1IUdVKGSO

O zachowaniu , O nauczycielach

„Bohaterowie literatury gejowsko-lesbijskiej wciąż chowają się w szalecie, tylko że jest to szalet coraz większy, lepiej wyposażony i bardziej liberalny. Można w nim spotkać koleżanki i kolegów o rozmaitej orientacji seksualnej. Zabawić się. Przechodnie zaglądają przez okna, wciąż zdziwieni, ale coraz rzadziej rzucają kamieniami.”

Kinga Dunin (1954) polska publicystka, socjolog kultury, krytyk literacki

„Przyszłość jest wielką próżnią. Niczego w niej nie ma, może co najwyżej podniecać miłośników literatury science fiction, marksistów, kapitalistów albo starzejące się panny. Istnieje tylko to, co minęło, ponieważ posiada swoją formę, jest uchwytne, dotykalne i w pewien sposób ocala nas przed szaleństwem, przed mentalnym unicestwieniem.”

Andrzej Stasiuk (1960) pisarz polski

Fado

O przyszłości , O szaleństwie

„W języku danego narodu objawia się jego charakter. Nie można kształtować narodowości bez języka. Odbierając narodowi jego język, zabiera się mu rydwan jego myśli, zabiera się mu mądrość jego praojców (…).”

Stephanus Jacobus du Toit (1847–1911)

Źródło: Jerzy Koch, Historia literatury południowoafrykańskiej. Literatura afrikaans. XVII–XIX wiek, Warszawa 2004, s. 342

O mądrości , O historii , O myślach , O charakterze

„Coraz więcej i więcej ojców naszej przeszłości
mnoży się wciąż podług kwadratu nieskończoności;
łańcuch nierozerwalny, cienki a jednak mocny,
łańcuch ogniw żywota, światów potomek nocny,
nietrwała nic żywota, która się rozwinęła,
kiedy wieczność z żywiołem żywioł łączyć zaczęła
za sprawą drgnień wszechświata i jakaś obca siła
pierwszy płomień żywota jaskrawy zapaliła,
jeszcze słaby i wiotki jak pierwszy lot motyla –
och, ja wiem doskonale: MNIE spłodziła ta chwila!”

William Auld (1924–2006) szkocki poeta esperancki, pisarz i tłumacz

Źródło: Planeta dzieci http://tlumacz-literatury.pl/index.php?page=tekst/infana&lista=esperanta_poezja, tłum. Jarek Zawadzki

O dzieciach , O świecie , O sile , O przeszłości

„Ranicki uwielbia powtarzać, że polska literatura jest prowincjonalna, siermiężna i zbyt polska, by ktokolwiek (poza Polakami) mógł ją rozumieć. Myślę, że to niewiarygodny krytyk, z jakimś kompleksem i nie należy przykładać zbyt dużej wagi do tego co mówi o współczesnej literaturze. Za to niezły z niego showmann. Dużo lepszy niż literaturoznawca.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Źródło: Nikt się o nas nie upomina – rozmowa Marii Kalczyńskiej – „Odra” Nr 2/2002

O myślach , O myśleniu

„Lepiej śmiechem jest pisać niż łzami,
Śmiech to szczere królestwo człowieka.”

François Rabelais (1494–1553) francuski pisarz

Źródło: Jerzy Adamski, Historia literatury francuskiej. Zarys, Wrocław 1989, s. 53.

O historii , O śmiechu , Łza

„[Literatury] potrzebuję jak powietrza.”

Małgorzata Musierowicz (1945) pisarka polska

Małomówny i rodzina (1975), Ciotka Zgryzotka (2018)
Źródło: „Dobry Magazyn”, kwiecień 2006

„Niezbędnym elementem jednak do polubienia czytania jest dobry nauczyciel i wcale nie mam tutaj na myśli szkoły – może to być ktokolwiek: ojciec, brat, czy inna osoba, która umie odpowiedzieć na pytania związane z tym, co dziecko lubi i zna. Czyli np. jeżeli dziecko lubi brutalne gry komputerowe, to nie należy przekonywać go do sięgnięcia po Romeo i Julię, tylko dać mu do czytania książkę, w której odnajdzie interesujące go aspekty, bo wówczas dopiero zacznie wyłapywać połączenia i koneksje ze światem, który go ciekawi, a książka stanie się odpowiednim do jego nawiązania narzędziem. Dziecko znajdzie wówczas przyjemność w czytaniu, książka będzie przez niego postrzegana jako nośnik interesujących go treści.”

Jonathan Carroll (1949) pisarz amerykański

Źródło: Wywiad z Jonathanem Carrollem, gildia.pl, 22 listopada 2013 http://www.literatura.gildia.pl/wywiady/jonathan-carroll-2013

O dzieciach , O przyjemności , O książkach , O świecie

„A przecie umrzeć nikomu się nie chce!”

Stanisław Herakliusz Lubomirski (1642–1702) magnat polski, marszałek wielki koronny, poeta

Źródło: Księga cytatów z polskiej literatury pięknej od XIV do XX wieku, wyb. Paweł Hertz, Władysław Kopaliński, Warszawa 1991, PIW, s. 154.

O wieku

„Historia literatury według Kabaretu Moralnego Niepokoju”

Paweł Królikowski (1961) aktor polski

O historii

„Opiewałem zło, tak jak to czynili Mickiewicz, Byron, Milton, Southey, A. de Musset, Baudelaire itd. Naturalnie trochę przesadziłem podnosząc ton, aby zdziałać coś nowego w duchu tej wzniosłej literatury, która opiewa rozpacz jedynie po to, by przygnębić czytelnika i wzbudzić w nim pragnienie dobra jako lekarstwa.”

Comte de Lautréamont (1846–1870) poeta francuski

Źródło: list z 23 października 1869.

O złu , O rozpaczy

„Niczym swobodna jestem wiklina
Lub na gałęzi mata ptaszyna,
Co latem śpiewa.
A w zimie łzami oczy zalewam
I drżę jak z liści odarte drzewa,
Gdy chłód zagości.
Lecz nie ma we mnie jadu ni złości,
………………………………………….
Nie mam pod słońcem żadnej własności.
Że jutro będzie lepiej, nadzieja −
To moje święto.”

Rutebeuf

Źródło: liryka starofrancuska, cyt. za: Jerzy Adamski, Historia literatury francuskiej. Zarys, Wrocław 1989, s. 17, tłum. J. Adamski.

O nadziei , O historii , O śpiewie , Łza

„Osaczony zewsząd nawałem nakazów, zwyczajów, pragnień, pełen pogmatwanych i zepchniętych w podświadomość instynktów, człowiek – a ściślej jego pozycja, stała się na tyle niebezpieczna, na tyle niewymiarowa, arbitralna, tak zarazem tragiczna i groteskowa, że nigdy jeszcze napisanie powieści nie było rzeczą łatwiejszą. Ale też i powstająca literatura jest rozpaczliwie nieznośna. Otaczają nas narody nadwrażliwych przygłupów, najmniejszy wstrząs może wywołać nie kończące się, mordercze konwulsje.”

Louis-Ferdinand Céline (1894–1961) pisarz francuski

„Umiejętność pisarska zasadza się na sztuce wykreślania.”

Gotthold Ephraim Lessing (1729–1781) pisarz niemiecki

Źródło: Ludwik Bohdan Grzeniewski, „Drobiazgów duch wspaniały i powietrzny”. Szkice o realiach literatury, PIW, 1981, s. 48.

„Wkrótce do walki z błękitnym morzem pozostały tylko meandry ścieżek pod drzewami i okoliczne rodziny zbliżały się do siebie. Był między nami chłopczyk w marynarskim ubranku. Chłopczyk był smutny; wziął mnie za rękę: „Proszę pana – powiedział – byłem w Neapolu; czy pan wie, że w Neapolu jest dużo małych uliczek; w uliczkach można zostać w pojedynkę, tak aby nikt pana nie widział; nie dlatego, żeby nie było dość ludzi w Neapolu, ale jest tyle małych uliczek, że na każdą osobę wypada jedna”. – „Co za kłamstwa ten mały panu opowiada – odezwał się ojciec – on nigdy nie jeździł do Neapolu.””

Max Jacob (1876–1944) franc. pisarz

„Panie, syn pana jest poetą.”
Źródło: Literatura a poezja

O ludziach , O kłamstwie , O walce

„Rzeczpospolita XVIII wieku była już rosyjskim protektoratem i rozbiory oznaczały raczej błąd rosyjskiej polityki, skoro carat musiał podzielić się z innymi monarchiami tym, co już miał.”

Czesław Miłosz (1911–2004) polski poeta, prozaik, eseista, tłumacz i krytyk literacki, noblista

Źródło: O historii polskiej literatury, wolnomyślicielach i masonach

O błędach , O historii , O wieku

„Żadne z wydarzeń historii nowożytnej choć w przybliżeniu nie przypominało kataklizmu wiosny 1945 roku. Nieuchronna klęska nie była jedynym źródłem cierpienia milionów ludzi. Z historycznego punktu widzenia upadek Berlina można porównać jedynie z podbiciem Kartaginy. Trudno było pojąć rozmiar zniszczeń: martwe ciała, hałdy rumowisk, szlak ruin ciągnący się przez kontynent. A może przez cały świat. Bo, jak w przypadku wszystkich prawdziwych upadków, zniszczeniu ulega znacznie więcej niż to, co dostrzec można gołym okiem.”

Joachim Fest (1926–2006)

Źródło: Upadek. Hitler i kres III Rzeszy, cyt. za: Zygmunt Kałużyński, Tomasz Raczek, Leksykon filmowy na XXI wiek. Ekranizacje literatury z cyklu Perły kina (tom 2), Instytut Wydawniczy Latarnik im. Zygmunta Kałużyńskiego, Michałów-Grabina 2005, ISBN 8360000050, s. 323–324

O ludziach , O świecie , O historii , O wiośnie

„Gdy piszę, zanurzam się w innej rzeczywistości, powstającej właśnie wewnątrz mojej głowy. Postacie, które niedawno jeszcze nikomu się nie śniły, nagle zaczynają własne, bardzo intensywne życie, domagają się imion, wyrazistego charakteru, wyglądu, przyjaciół i rodziny. W tym fikcyjnym świecie przebywam prawie 24 godzin na dobę, bo wymyśleni bohaterowie mają dziwną władzę – opanowują również moje sny.”

Zofia Staniszewska (1968) polska pisarka

Źródło: Ewa Świerżewska, Dobre wychowanie ma uczyć wrażliwości – rozmowa z Zofią Staniszewską http://qlturka.pl/2015/12/11/dobre-wychowanie-ma-uczyc-wrazliwosci-rozmowa-z-zofia-staniszewska/, qlturka.pl, 30 maja 2011

O życiu , O charakterze , O rzeczywostości , O wyglądzie

„Jak to możliwe, że w Polsce, w której coraz pewniej czuje się gejowska literatura, najlepszy teatr robią geje, w modzie jest ujawnianie homoseksualnej orientacji przez osoby publiczne – kino gejowskie wcale nie istnieje, a wątek homoerotyczny bywa poruszany chyłkiem, cichaczem średnio raz na dekadę? Ano tak właśnie, że każdy kiniarz i producent w tym kraju drży na brzmienie słowa „niszowość”, a w kraju srawa i prawiedliwości są tematy, które z mety na niszowość skazują.”

Wojciech Kuczok (1972) pisarz polski

Źródło: „Zwierciadło” nr 7/1941, lipiec 2008

„(…) przyznam się, że trochę tęsknię za przeżyciami metafizycznymi, których źródłem była wiara. Nie mówię, żeby mi się na tacce od frytek Matka Boska ukazywała w formie zacieku z tłuszczu, tak jak dzieciom w szkole amerykańskiej, ale chciałbym, aby przynajmniej od czasu do czasu emocje brały górę nad racjonalnym podejściem do życia. W literaturze często się odwołuję do sfery emocji, nawet jeśli rozbija mi ona konstrukcję książki. Mimo to wolę, żeby moja literatura była żywiołowa, emocjonalna.”

Michał Witkowski (1975) pisarz polski

Źródło: Katarzyna Janowska, Rozmowa z Michałem Witkowskim, polityka.pl, 4 lutego 2008 http://www.polityka.pl/kultura/rozmowy/244394,1,rozmowa-z-michalem-witkowskim.read?backTo=http://www.polityka.pl/kultura/ksiazki/recenzjeksiazek/1520850,1,recenzja-ksiazki-michal-witkowski-drwal.read

O dzieciach , O książkach , O wierze , O górach

„(…) jak większość dzieci, lubiłem wymyślać różne niesamowite historie i jakoś mi to nie przeszło z wiekiem.”

Marcin Brykczyński (1946)

Źródło: Agata Hołubowska, W moim pisaniu staram się korzystać z języka w pełnym wymiarze – rozmowa z Marcinem Brykczyńskim http://qlturka.pl/2015/12/11/w-moim-pisaniu-staram-sie-korzystac-z-jezyka-w-pelnym-wymiarze-rozmowa-z-marcinem-brykczynskim/, qlturka.pl, 14 marca 2013

O dzieciach , O historii , O wieku

„Nie ma znaczenia, czy dzieci są w Szwecji czy w innym kraju. Najważniejszy w książkach jest kontakt między dorosłym i dzieckiem i to na całym świecie wygląda tak samo. Staram się, by książki były jak najbardziej uniwersalne.”

Sven Nordqvist (1946)

Źródło: Agata Hołubowska, Tworzenie dla dzieci daje największe możliwości – rozmowa ze Svenem Nordqvistem http://qlturka.pl/2015/12/11/tworzenie-dla-dzieci-daje-najwieksze-mozliwosci-rozmowa-ze-svenem-nordqvistem/, qlturka.pl, 11 czerwca 2013

O dzieciach , O książkach

„Zawsze interesowałam się literaturą. Przypuszczam, że przekłady zajęły mnie dlatego, że nie miałam dość odwagi, żeby zacząć pisać. Wydawało mi się, że tłumaczyć będzie łatwiej. Pisać byle czego nie chciałam, a młoda osoba, żeby pisać coś naprawdę porządnego, musi być bardzo utalentowana.”

Joanna Guze (1917–2009) polska tłumaczka, krytyk literacki, popularyzatorka malarstwa

odpowiedź na pytanie Jak to się stało, że została pani tłumaczką?
Źródło: Jacek Szczerba, wywiad, „Gazeta Wyborcza” http://www.textum.pl/tlumaczenia/portal_tlumaczy/informacje/tlumaczenia_literackie/artykuly/wywiad_guze.html

„Cała książka – tekst i ilustracje – powstaje 9 miesięcy, tyle co ciąża.”

Pija Lindenbaum (1955)

Źródło: Agata Hołubowska, Tak naprawdę cały czas piszę o tym samym dziecku, tylko nadaję mu różne imiona – rozmowa z Piją Lindenbaum http://qlturka.pl/2015/12/11/tak-naprawde-caly-czas-pisze-o-tym-samym-dziecku-tylko-nadaje-mu-rozne-imiona-rozmowa-z-pija-lindenbaum/, qlturka.pl, 19 czerwca 2013

O dzieciach , O książkach , O piciu , O czasie

„W czasach, kiedy jeszcze wydanie książki pozostawało dla mnie w sferze marzeń, byłam przekonana, że widok mojej powieści na półce sklepowej ogromnie mnie poruszy, że wręcz będę biegać do sklepu tylko po to, żeby na nią popatrzeć. No, a wybrałam się do Empiku zobaczyć „Cienie przeszłości” dopiero, kiedy znajomi na mnie naskoczyli, że do tej pory tego nie zrobiłam. Poszłam, spojrzałam. Tylko właściwie co z tego, że książka stoi na półce? Ważny jest dla mnie jej odbiór, to, czy spodoba się Czytelnikom. Dlatego z uwagą czytam recenzje i ewentualne komentarze na temat cyklu, cieszy mnie każda pozytywna wypowiedź i martwi krytyczna, zwłaszcza kiedy dostrzegam słuszność danego zarzutu, natomiast fakt, że mogę sobie na książkę spojrzeć w księgarni – czy w domu na półce z książkami – nie ma aż takiego znaczenia.”

Magda Parus (1975)

Źródło: Wywiad, 2010 http://www.literatura.gildia.pl/wywiady/wywiad_z_magda_parus

O książkach , O domu , O czytaniu , O przeszłości

„Szczycę się tym, że nie jestem osobą przyciągającą publiczne zainteresowanie. Nigdy w życiu nie byłem pijany. Nigdy nie używałem sztubackich wyrazów o czterech literach. Nigdy nie pracowałem w biurze ani kopalni węgla. Nigdy nie należałem do żadnego klubu ani grupy. Żadne wierzenie religijne czy szkoła nigdy nie wywarły na mnie najmniejszego wpływu. Nic nie nudzi mnie bardziej niż powieści polityczne i literatura o zacięciu społecznym.”

Vladimir Nabokov (1899–1977) pisarz rosyjski

1962.

O szkole

„Rodzice wpoili mi szacunek do literatury. Zaczęłam czytać w wieku trzech lat.”

Nicole Kidman (1967) amerykańska i australijska aktorka i piosenkarka

Źródło: wywiad, 2003 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=13621

O rodzicach , O czytaniu , O wieku

„Podobnie jak książę Machiavellego, w naszym obrazie renesansu kluczową postacią stał się dworzanin Castiglionego. Il Cortegiano przedstawia go jako człowieka „wszechstronnego” – równie biegłego w wojnie, co w literaturze, potrafiącego śpiewać, tańczyć, malować, pisać wiersze i zalecać się (…) do kobiet (…). Ta idealna postać zdaje się wcieleniem renesansowego ruchu odnowy.”

Baldassare Castiglione (1478–1529) pisarz włoski, dyplomata

o traktacie Castiglionego Il Cortegiano.

O kobietach , O wojnie , O śpiewie , Obraz

„Trzeba pilnie nauczyć dzieci, aby nienawidziły zła dla jego własnej ohydy, i pokazać im naturalną jego szpetotę, iżby go unikały nie tylko w uczynku, ale zwłaszcza w sercu…”

Michel de Montaigne książka Próby

Próby (1580)
Źródło: Antologia literatury francuskiej http://www.polona.pl/dlibra/doccontent?id=38439, wyd. Krakowska Spółka Wydawnicza, Kraków 1922, s. 46.

O dzieciach , Serce

„Jacek [Borcuch] zrobił film z kompletnie nieznanymi twarzami i okazało się, że dokładnie wiemy, o co chodzi, nie jesteśmy przy tym bezbronnymi małpkami, mamy własne poglądy, ideały, coś czytamy, kogoś podziwiamy itd. Myślę, że to nie był żaden przypadek. Polska 20-latków jest w rozkwicie. Albo moje pokolenie wskoczy do kina, telewizji, teatru, literatury, albo będzie zadyma.”

Mateusz Kościukiewicz (1986) aktor polski

o filmie Wszystko, co kocham.
Źródło: wywiad Łukasza Maciejewskiego, „Film”, nr 9/2010

O myślach , O czytaniu , O myśleniu

„Z woli Boga zostałem mistrzem olimpijskim i z woli Boga uległem wypadkowi. Nie posiadałem się z radości, kiedy dwukrotnie zwyciężałem w biegu maratońskim, ale tak jak zaakceptowałem moje zwycięstwa, tak samo akceptuję tragedię, która mnie spotkała. Muszę zaakceptować obydwa wydarzenia jako fakty, które wydarzyły się w moim życiu, i żyć nadal szczęśliwie.”

Abebe Bikila (1932–1973) etiopski lekkoatleta, biegacz

komentując fakt, że po wypadku samochodowym z 20 marca 1969 został sparaliżowany od pasa w dół.
Źródło: Ludwik Stomma, Choroby i dolegliwości sławnych ludzi, Wydawnictwo Literatura Net Pl, Gdańsk, ISBN 8392364546, s. 207.

O Bogu , O ludziach , O chorobach

„(…) co to w ogóle jest olśniewająca literatura? Jest tyle książek doskonałych formalnie, które w ogóle nas nie ruszają.”

Dorota Segda (1966) aktorka polska

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, Poznań, 18 sierpnia 2003 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/katedraj.htm

O książkach

„Zdobycie każdej wiadomości jest zawsze pożyteczne dla umysłu, gdyż będzie on mógł wygnać z siebie rzeczy nieużyteczne a zachować dobre. Bo nie można żadnej rzeczy kochać ni nienawidzić, jeśli się jej wprzód nie poznało.”

Leonardo da Vinci (1452–1519) malarz, rzeźbiarz, architekt, konstruktor maszyn, filozof

Źródło: Materiały do literatury polskiej, op. cit., s. 17.

O zachowaniu , Kochać się

„Uczę się filozofii, architektury, literatury, po czym idę na film Chaplina i tam widzę to, co chciałbym osiągnąć.”

Zdzisław Leśniak (1930–2002)

Źródło: pamiętnik (1950), cyt. za: Danuta Leśniak, nota biograficzna, e-teatr.pl http://www.e-teatr.pl/pl/osoby/6948.html

„Celem tedy niniejszego „Przewodnika” jest dać poznać bogactwa katolickiej literatury religijnej francuskiej i niemieckiej. Oprócz jednak spisu odpowiednich dzieł będzie on dawał też i pewien program, podług którego należałoby się zabrać do studjum nauki wiary i związanych z nią dziedzin.”

Jacek Woroniecki (1878–1949) teolog polski, dominikanin

Przewodnik po literaturze religijnej
Źródło: s. 23.

O wierze , O nauce , O bogactwie

„Gdy byłam na studiach, zajmowałam się głównie językoznawstwem i skierowano mnie do osoby, która opiekowała się dziewczynkami, bliźniętami z zespołem Downa z elementami autyzmu. One posługiwały się swoim własnym językiem, który miał regularną gramatykę i indywidualne reguły. Dziewczynki świetnie się ze sobą porozumiewały, natomiast nikt z zewnątrz tego nie rozumiał. Dla mnie to było niesamowite, wręcz kosmiczne przeżycie, tak jak zwiedzanie innej planety. Udało mi się ten język rozszyfrować, ale nie zrobiłam z tego pracy, którą mi zlecono, bo uznałam, że byłoby to zbyt silną ingerencją w cudzą intymność.”

Katarzyna Ryrych (1959)

Źródło: Agnieszka Sikorska-Celejewska, Pisanie prozy zawdzięczam kotu – wywiad z Katarzyną Ryrych http://qlturka.pl/2015/12/11/pisanie-prozy-zawdzieczam-kotu-wywiad-z-katarzyna-ryrych/, qlturka.pl, 19 kwietnia 2011

O kotach

„(…) dosłowność interpretacji znaku językowego prowadzi w języku literatury (zwłaszcza poezji) do wnioskowania ze struktury znaku o strukturze desygnatu.”

Krystyna Pisarkowa (1932–2010) polska językoznawczyni, polonistka

Źródło: Walery Pisarek, Wstęp do nauki o komunikowaniu, Warszawa 2008, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, s. 67.

O nauce

„Tak jak wszystkie kobiety, chciałam wiedzieć, jaka była żona naszego wielkiego Przywódcy. Czy była inteligentna, piękna wykształcona, energiczna? Czy lubiła teatr, muzykę, malarstwo, literaturę? Czy raczej była jedną z tych prostych bojowniczek, „szarych gęsi”, jak większość żon członków partii?”

Wiera Dawydowa (1906–1993)

po śmierci Nadieżdy Alliłujewej.
Wyznania kochanki Stalina
Źródło: s. 11

O śmierci , O kobietach , O malarstwie

„Rzeczywistość przedmiotowa i podmiotowa doznaje w zdaniu poetyckim gruntownego przekształcenia i im głębiej sięga to przekształcenie, tym bliżej jesteśmy piękna zdania; nic nie jest bardziej obce poezji niż nazywanie rzeczy po imieniu; im dalej od imienia, tym dalej od prozy, tym bliżej poezji. I to jest jedyne uzasadnione rozróżnienie między obiema dziedzinami literatury: proza nazywa, poezja pseudonimuje. (…) Rozwój poezji polega na tym, że słowny ekwiwalent oddala się coraz bardziej od imienia rzeczy.”

Tadeusz Peiper (1891–1969) polski poeta, krytyk literacki, teoretyk poezji

Nowe usta (1925)
Źródło: s. 341 (podkreślenia Peipera)

O rzeczywostości

„Nie jest czynem – rzeź dziecinna! Nie jest czynem – wyniszczenie!”

Zygmunt Krasiński (1812–1859) polski poeta i dramatopisarz

Źródło: Aleksander Brückner, Dzieje literatury polskiej w zarysie, tom 2, Instytut Wydawniczy Bibljoteka Polska, 1924, s. 185.

„Powinniśmy się dziwić tylko temu, że jeszcze możemy się dziwić.”

François de La Rochefoucauld (1613–1680) pisarz i filozof francuski

Źródło: Literatura polska 1989–2009. Przewodnik, wyd. ha! art, 2010, s. 255.

„Niepodległość niejako pojawiła się we współczesnej historii Kanady, chociaż nigdy nie została osiągnięta.”

Rick Salutin (1942)

Źródło: Agnieszka Rzepa, Kanada i literatura kanadyjska. Postkolonialne dylematy, czytelnia.onet.pl http://czytelnia.onet.pl/0,1193907,2,do_czytania.html

O historii

„Legendy na temat mojej osoby są od początku do końca bzdurami, wiem o tym, bo kilka sam wymyśliłem i puściłem w obieg. Wyjątek stanowią legendy dotyczące mojej erudycji – te są zaledwie bladym cieniem rzeczywistości.”

Andrzej Sapkowski (1948) polski pisarz

Wywiady i spotkania
Źródło: Bohdan Gadomski, Największy bufon polskiej literatury? http://sapkowski.pl/modules.php?name=News&file=article&sid=510, „Angora” 15/2001

O rzeczywostości

„Kiedy literatura irlandzka wyzwoliła się spod dominacji kultury brytyjskiej i zaczęła szukać korzeni, to znalazła je w antyku.”

Barbara Sass (1936–2015) polska reżyserka i scenarzystka filmowa

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, Łódź, 24 września 2005 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/kobietyi.htm

„W literaturze l’art pour l’art pisarz ma po raz pierwszy do czynienia z językiem w taki sposób, w jaki kupujący ma do czynienia z towarem na wolnym rynku. Klient utracił kontakt z procesem produkcji towarowej w wyjątkowym stopniu. Twórcy literatury l’art pour l’art należą do ostatnich, o których dałoby się powiedzieć, iż wywodzą się z „ludu”. Żaden problem nie jest dla nich tak palący, by mógł określić kształt ich słów. Raczej są skazani na dobieranie słów. Toteż „wyszukane słowo” wnet zostało wpisane na sztandary poezji.”

Walter Benjamin (1892–1940) niemiecki filozof, teoretyki kultury, tłumacz, krytyk literacki i eseista

Paryż II Cesarstwa według Baudelaire’a
Źródło: Anioł historii…, op. cit., s. 336.

O ludziach , O aniołach , O historii , O problemach

„Szczególnie trzeba koniecznie zwrócić uwagę na ogromną doniosłość wychowawczą nauki języka ojczystego i to samej nauki języka, a nie literatury. Nauka języka ojczystego, która, miejmy nadzieję, raz już nareszcie będzie uznana jako jedyny centralny ogólnokształcący przedmiot każdej szkoły, jakiegokolwiek typu, ma w dziedzinie wychowania dużo większe znaczenie niż ogół wychowawców zdaje się mniemać. W jej rękach jest całe kierownictwo rozwoju umysłowego dziecka, wyćwiczenie i nastawienia poszczególnych władz psychicznych i wdrożenie do kontrolowania własnych procesów umysłowych. Wszystko to ma także kapitalne znaczenie dla procesów wychowania.”

Jacek Woroniecki (1878–1949) teolog polski, dominikanin

W szkole wychowania
Źródło: Zdolność wychowawcza szkoły publicznej i jej granice, s. 73

O dzieciach , O nauce

„Kino to nie literatura, a scenariusz to nie powieść. Ma swoją strukturę. Struktura to architektura, a architektura to dziedzina techniczna. Tworzenie scenariusza jest więc pracą techniczną. O wiele trudniejszą niż pisanie książki.”

Andriej Konczałowski (1937) reżyser rosyjski

Źródło: Wywiad, 2004 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=22037

O książkach

„Dzieci wyczują każdy fałsz i nagięcie historii w imię tak zwanych walorów wychowawczych, wtedy robią się nieufne. A ja chcę pisać tak, by być jak najbliżej nich.”

Malina Prześluga (1983) polska dramatopisarka i pisarka

o tworzeniu literatury dla dzieci.
Źródło: Stefan Drajewski, Nie znam żadnej królewny, „Polska Głos Wielkopolski” nr 45, 23 lutego 2012 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/133774.html

O dzieciach , O historii

„Galant w półtory poły.”

Salomon Rysiński (1560–1625)

Źródło: Michał Wiszniewski, Michała Wiszniewskiego Historya literatury polskiéj, Uniwersytet Oksfordzki, 1844

„Na początku było Słowo. Potem pojawił się pieprzony edytor tekstu. Potem procesor myślowy. A potem nastąpił koniec literatury. Tak to właśnie wygląda.”

Dan Simmons (1948) amerykański pisarz fantastyki naukowej

Cykl Hyperion Cantos, Dylogia Hyperion, Hyperion (1989)
Źródło: Pieśni Hyperiona

„Boże, gdybym tak jaskółką
Wzbił się do przestworu
I po nocy dotarł ciemnej
Do mej Pani dworu!
Piękna Pani, twój kochany
Z miłości marnieje,
Jeszcze chwila, a w nim serce
Do reszty omdleje.
Pani ukochana,
Padam na kolana!
Śliczne ciało, twarz rumiana
Srogi ból zadaje.”

Bernart de Ventadorn

Źródło: prowansalska liryka miłosna, cyt. za: Jerzy Adamski, Historia literatury francuskiej. Zarys, Wrocław 1989, s. 14, tłum. Zofia Romanowicz.

O Bogu , O bólu , O historii , Serce

„Prawdziwej krytyki, pogłębionego, indywidualnego czytania, szukam dziś u pisarzy. Mówią wprost albo między wierszami o stanie kultury i literatury, pokazując nie tylko to, jak pisać, ale również, jak czytać. Boję się gazetowych pokrzykiwań niecierpliwych recenzentów – ten rodzaj krytyki sprowadzony został do krótkich, błyskotliwych „zajawek”, biorących udział w wyścigu kreowanym na użytek wydawniczych korporacji…
Jestem za osobowością rosnącą z każdą przeczytaną książką. Osobowością poufnie informującą nas od czasu do czasu o swym wewnętrznym rozkwicie.”

Karol Maliszewski (1960) polski poeta, prozaik, krytyk literacki

Źródło: Literatura, rozkwit osobny http://szafa.kwartalnik.eu/45/htm/esej/maliszewski.html, sZAFa, kwartalnik literacko-artystyczny, nr 45, grudzień 2012.

O czasie , O czytaniu , O osobowości

„O ile historia morderstwa jest zawsze wymyślona, o tyle postaci w niej występujące muszą być za sprawą tajemnych reguł literatury żywe.”

Josef Škvorecký (1924–2012) czeski pisarz

Kryminały w moim życiu
Źródło: Kryminały w moim życiu, „Literatura na świecie” nr 3–4/2007

O historii

„Wymyślanie usprawiedliwień dla własnej bezczynności było zawsze silną stroną naszego społeczeństwa.”

Stanisław Brzozowski (1878–1911) polski pisarz i filozof

Źródło: Eseje i studia o literaturze, t. 1, Ossolineum 1990, s. 371 http://books.google.pl/books?id=gptiAAAAMAAJ&q=%22Wymy%C5%9Blanie+usprawiedliwie%C5%84+dla+w%C5%82asnej+bezczynno%C5%9Bci+by%C5%82o+zawsze+siln%C4%85+stron%C4%85+naszego%22&dq=%22Wymy%C5%9Blanie+usprawiedliwie%C5%84+dla+w%C5%82asnej+bezczynno%C5%9Bci+by%C5%82o+zawsze+siln%C4%85+stron%C4%85+naszego%22&hl=pl&ei=beCdTpPWEsmYhQfTj7GICQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCsQ6AEwAA

O studiach

„Niestety, inwigilacji władzy podlega Białoruski Związek Pisarzy, w którym są wyłącznie literaci lojalni. Trzeba pamiętać, że cenzurze podlegają na Białorusi wszystkie państwowe wydawnictwa i czasopisma, tylko w podziemnym nurcie poezja ma szansę na niezależność.”

Juryj Humianiuk (1969–2013) białoruski poeta, prozaik i dziennikarz

o sytuacji literatury na Białorusi, 25 listopada 2008.
Źródło: Maciej Jung, Rozmowa z Jurym Humianiukiem i Vitalem Voranauem http://zeszytypoetyckie.pl/krytyka/223-z-jurym-humianiukiem-i-vitalem-voranauem-rozmawia-maciej-jung, „Zeszyty Poetyckie”

„Literatura – gówienko małe ludzkości wobec filozofii.”

Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885–1939) polski pisarz, filozof, dramaturg i malarz

„Irytuje mnie dominująca obecnie w literaturze polskiej poetyka silnego, osobistego głosu. „Ja”, które opowiada, że jadło kanapkę w tramwaju, z ręką w kieszeni i z palcem w dupie. Myślałam nad tym, czy da się mówić z perspektywy ogółu, zagłuszając podmiot. Teraz myślę nad tym, czy da się zagłuszyć ogół. Ciężko mi powiedzieć, w co wierzę. Wydaje mi się, że nasza osobliwość nie znika – wręcz przeciwnie – cały czas jest budowana z szumów i śladów, z szeptów i krzyków, aby ulegać ciągłym zmianom. „Ja” to taki błazen, który pławi w przesadzie, bawi, zwodzi, kłamie i straszy, jak jakieś dydko.”

Katarzyna Fetlińska (1991) poetka polska, urodzona w 1991 roku

Źródło: „Jestem matematyczną, oczytaną katarynką”. Z Katarzyną Fetlińską rozmawia Łukasz Zatorski http://biuroliterackie.pl/przystan/czytaj.php?site=200&co=txt_4168

O myślach , O czasie , O czytaniu , O myśleniu

„Literatura zaczyna się tam, gdzie przestaje być normalnie.”

Michał Witkowski (1975) pisarz polski

Drwal (2011)

„Zatem, by stać się człowiekiem dojrzałym, trzeba maksymalnie wchłonąć w siebie zasadnicze momenty kultury – samo poznanie i jej rezultaty. Dokonuje się to w normalnym biegu życia, w szkole i jej różnych szczeblach, oraz podczas osobistej pracy intelektualnej. Szczególnie zaś doniosłym w wychowaniu patriotycznym jest zapoznanie się z twórczością kulturalną narodu – poezją, literaturą, muzyką, architekturą, malarstwem, gdyż te dziedziny świadczą o wielkości narodowego ducha, trwającego przez pokolenia. Twórczość artystyczna jest bowiem jakby „wypowiedzeniem się” człowieka w swych dziełach, których poznanie jest „wziernikiem” w głębię ludzkiej psychiki i „duszą narodu”; zarazem służy modelowaniu własnej psychiki na wzór tego, co piękne i wzniosłe.”

Mieczysław Albert Krąpiec (1921–2008) filozof polski, duchowny katolicki

w artykule z 2003.
Źródło: Niepodległość - dar i zobowiązanie, naszdziennik.pl, 13 listopada 2008 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20081113&typ=my&id=my22.txt

O duszy , O malarstwie

„Chyba tak naprawdę nie mam talentu w tej dziedzinie sztuki.”

Mieko Harada (1958) japońska aktorka i pisarka

o literaturze.
Źródło: Anna Bielak, Kobieta Akiry Kurosawy. Mieko Harada specjalnie dla Stopklatki, Stopklatka.pl, 29 maja 2010 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=66102

O kobietach

„Pierwszą troską człowieka, który chce żyć, jest otoczyć się wysokim murem.”

Maurice Barrès (1862–1923) polityk francuski

Źródło: Jerzy Adamski, Historia literatury francuskiej. Zarys, Wrocław 1989, s. 160.

O historii

„Dziś już się nie pamięta, że kiedyś jedynym sposobem na to, żeby się wybić – i nie chodzi o pracę w Kopalni „Wujek” – była literatura. Dopiero potem kino czy teatr.”

Janusz Morgenstern (1922–2011) polski reżyser filmowy

Źródło: Wywiad, 2009 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=59755

„Rozmowa w Katedrze” dowodzi, że nawet jeśli literatura opowiada o tak egzotycznych sprawach jak sojusz zamordystycznego prawicowego reżimu z Kościołem katolickim w dalekim Peru, to lektura nawet w leżącej na drugim końcu świata Polsce może być pasjonująca. Bo Peru może być wszędzie.”

Krzysztof Varga (1968) polski pisarz

Źródło: Skurwione Peru, czyli polityka z brukowca, „Duży Format” http://wyborcza.pl/duzyformat/7,127290,21181539,skurwione-peru-czyli-polityka-z-brukowca-varga.html, wyborcza.pl, 2 stycznia 2017.

„Czasem wydaje mi się, że nasz fin de siécle już się zaczął.”

Ewa Lipska (1945) poetka polska

Źródło: Michał Nalewski, Literatura po kataklizmie, „Newsweek”, 27 kwietnia 2012 http://kultura.newsweek.pl/literatura-po-kataklizmie,90999,1,1.html

O czasie

„Chwila obecna wytworzyła ogromny zastęp ludzi, co bez systematycznych a nawet czasem bez żadnych studjów zajmować muszą odpowiedzialne stanowiska. Tak stało się też w szkolnictwie, gdzie między innymi działa całe mnóstwo nieukwalifikowanych nauczycieli języka polskiego. I nauka literatury szwankuje, to prawda, ale z nią jeszcze pół biedy, bo nie brak było u nas niezawodowych, a przecież niezłych znawców tego przedmiotu. Natomiast z nauką języka, z nauką gramatyki polskiej jest naprawdę bardzo źle. Uczą jej nieraz ludzie, którzy w życiu swem żadnej książki o języku nie czytali, dla których szkolna gramatyka, ta sama, z której się uczą uczniowie, jest jedynem źródłem mądrości!”

Kazimierz Nitsch (1874–1958) językoznawca polski

Źródło: Z czego się uczyć gramatyki polskiej?, „Język Polski” 1920, nr 1, s.9.

O ludziach , O prawdzie , O książkach , O nauce

„W systemie retoryki starożytnej topika była czymś w rodzaju składu podręcznego. Można tu było znaleźć pomysły najogólniejszego rodzaju – takie, jakich było potrzeba przy układaniu jakiegokolwiek pisma albo mowy.”

Ernst Robert Curtius (1886–1956) niemiecki historyk literatury

Źródło: Literatura europejska i łacińskie średniowiecze (1948), tłum. Andrzej Borowski

„W sensie technicznym literatura powstaje zawsze na styku tego, co indywidualne i zbiorowe. Słowa funkcjonują pośród innych słów i odsyłają do tradycji literackiej. Zadaniem pisarza jest ich rekonfiguracja i stworzenie nowego modelu świata.”

Marcin Orliński (1980)

Źródło: Aneta Jóźwiak, Zwierzę z przewagą – człowiek, „Magazyn Vege” nr 2(75), 2015.

O zwierzętach , Sens

„Wymyśliłem w tym okresie kosmetyki z naturalnych surowców. W literaturze znalazłem informację, że w tłuszczu z żółtka jaj perliczek jest 40 razy więcej witamin A, E i F niż w zwykłym żółtku. Opatentowałem metodę produkcji oleju witaminowego z takich żółtek. Miałem z tysiąc perliczek na podwórku, wrzask był nieprawdopodobny.”

Mieczysław Wilczek (1932–2014) polski przedsiębiorca, polityk, b. minister

Źródło: Janusz Korwin-Mikke, Wilczek: Przed biurem politycznym powoływałem się na Friedmana a Jaruzelski dłońmi zatykał uszy http://nczas.com/wiadomosci/polska/wilczek-przed-biurem-politycznym-powolywalem-sie-na-friedmana-a-jaruzelski-dlonmi-zatykal-uszy/, nczas.com, 13 marca 2012

Cytaty o literaturze strona 3

Cytaty o literaturze
strona 3