„Nie posiadam nic cennego. Zostawiam wiele długów. Resztę zapisuję biednym.“
słowa przypisywane Rabelaisowi jako jego ostatnia wola.
Źródło: Aidan Reynolds, William E. Charlton, Arthur Machen: A Short Account of His Life and Work, 1964, s. 186.
François Rabelais cytaty
15 0
François Rabelais
Data urodzenia: 1494
Data zgonu: 9. Kwiecień 1553
François Rabelais – francuski pisarz satyryczny, duchowny i lekarz. Wszechstronnie wykształcony, przyjaciel wielu ówczesnych humanistów europejskich, przeszedł do historii jako autor jednej książki, zarazem popularnej i budzącej kontrowersje: Gargantui i Pantagruela.
Nie znamy wielu faktów z życia wielkiego francuskiego pisarza. Urodził się w La Devinière koło Chinon w Turenii, jako rok urodzenia wymienia się 1483, 1490 i 1495. Według jednych jego ojciec był aptekarzem, według innych urzędnikiem lub oberżystą. Nauki rozpoczął u benedyktynów a kontynuował u franciszkanów w okolicach Angers. Wstąpił do konwentu franciszkańskiego w Fontenay-le-Comte, gdzie pozostawał przez piętnaście lat i przyjął święcenia kapłańskie. Ale duch jego zakonu nie sprzyjał wtedy studiom cenionym przez Renesans i ku którym on sam się skłaniał – opuścił więc konwent. Dzięki pośrednictwu biskupa Geoffroya d'Estissac otrzymał zgodę papieża Klemensa VII na zmianę: dołączył do benedyktyńskiego opactwa Maillezais. W 1530 był studentem medycyny w Montpellier, w następnych latach profesorem anatomii w Lyonie i głównym lekarzem szpitala Pont-du-Rhône. W Lyonie przebywał w towarzystwie Doleta i Marota, został też ojcem dziecka, które jednak wcześnie umarło. W 1534 kardynał Jean du Bellay sprowadził go do Rzymu jako lekarza, a w 1536 Rabelais otrzymał od papieża Pawła III indult zwalniający go z obowiązków zakonnych i zezwalający uprawiać zawód medyka. W następnym roku Rabelais otrzymał tytuł doktora medycyny w Montpellier. Prowadził odtąd życie wędrowne. W 1541 był lekarzem Guilliaume'a du Bellay. Prawdopodobnie z obawy, że jego dzieła mogą ściągnąć na niego przykre konsekwencje, w 1546 przeniósł się do Metzu, gdzie jego usługi lekarskie opłacało miasto. Tam roztoczył nad nim opiekę kardynał Jean du Bellay. Rabelais cieszył się wówczas poparciem nie tylko z jego strony, ale także jego brata Guilliaume'a, rodzin Chatillon, Montmorency, Gwizjuszów oraz Diany de Poitiers.
Autor dzieła już niezmiernie za jego życia popularnego, a zarazem potępionego przez środowisko paryskiej Sorbony – powieści Gargantua i Pantagruel .
Jego ostatnie słowa miały brzmieć Spuśćcie kurtynę, farsa skończona lub Udaję się na poszukiwanie wielkiego Być Może. Nie ma jednak pewności, czy którakolwiek z tych wersji jest autentyczna.
Dzieło
Gargantua i Pantagruel
François RabelaisCytaty François Rabelais
„W winie cnota tonie.“
Źródło: Księga toastów i humoru biesiadnego, op. cit., s. 148.
„Udaję się w poszukiwaniu wielkiego być może. Spuście kurtynę, farsa skończona.“
Je m'en vais chercher un grand peut-être; tirez le rideau, la farce est jouée. (fr.)
ostatnie słowa
Źródło: Ostatnie słowa przed śmiercią, itvl.pl, 16 kwietnia 2013 http://www.itvl.pl/news/ostatnie-slowa-przed-smiercia
„Kiedy piję – myślę. Kiedy myślę – piję.“
Źródło: Księga toastów i humoru biesiadnego, op. cit., s. 148.
„Apetyt przychodzi w miarę jedzenie – powiedział Augeston; ale pragnienie ulatnia się z piciem.“
Źródło: Księga toastów i humoru biesiadnego, wybór i oprac. Leszek Bubel, wyd. „Zamek”, Warszawa 1995, s. 148.
„Apetyt przychodzi w miarę jedzenia.“
— François Rabelais, książka Gargantua i Pantagruel
Gargantua i Pantagruel
„Ludek buntowniczego Paryża jest głupawy z przyrodzenia.“
Źródło: S. Grzybowski, Henryk Walezy, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk – Łódź 1985, s. 11.
„Lepiej śmiechem jest pisać niż łzami,
Śmiech to szczere królestwo człowieka.“
Źródło: Jerzy Adamski, Historia literatury francuskiej. Zarys, Wrocław 1989, s. 53.
„Nigdy nie stosuję się do godzin; godziny są zrobione dla człowieka, a nie człowiek dla godzin.“
— François Rabelais, książka Gargantua i Pantagruel
Les heures sont faictez pour l'homme, & non l'homme pour les heures. (fr.)
Gargantua i Pantagruel
„Zawsze bowiem dążymy do rzeczy zabronionych i pragniemy tego, czego nam odmówiono.“
— François Rabelais, książka Gargantua i Pantagruel
Gargantua i Pantagruel
„The holy sacred Word,
May it always afford
T' us all in common,
Both man and woman,
A spiritual shield and sword,
The holy sacred Word.“
— Francois Rabelais, książka Gargantua i Pantagruel
Źródło: Gargantua and Pantagruel (1532–1564), Gargantua (1534), Chapter 54 : The inscription set upon the great gate of Theleme.
Kontekst: p>Here enter you, pure, honest, faithful, true
Expounders of the Scriptures old and new.
Whose glosses do not blind our reason, but
Make it to see the clearer, and who shut
Its passages from hatred, avarice,
Pride, factions, covenants, and all sort of vice.
Come, settle here a charitable faith,
Which neighbourly affection nourisheth.
And whose light chaseth all corrupters hence,
Of the blest word, from the aforesaid sense.The holy sacred Word,
May it always afford
T' us all in common,
Both man and woman,
A spiritual shield and sword,
The holy sacred Word.</p
„Here enter you, pure, honest, faithful, true
Expounders of the Scriptures old and new.“
— Francois Rabelais, książka Gargantua i Pantagruel
Źródło: Gargantua and Pantagruel (1532–1564), Gargantua (1534), Chapter 54 : The inscription set upon the great gate of Theleme.
Kontekst: p>Here enter you, pure, honest, faithful, true
Expounders of the Scriptures old and new.
Whose glosses do not blind our reason, but
Make it to see the clearer, and who shut
Its passages from hatred, avarice,
Pride, factions, covenants, and all sort of vice.
Come, settle here a charitable faith,
Which neighbourly affection nourisheth.
And whose light chaseth all corrupters hence,
Of the blest word, from the aforesaid sense.The holy sacred Word,
May it always afford
T' us all in common,
Both man and woman,
A spiritual shield and sword,
The holy sacred Word.</p
„Out-strouting cluster-fists, contentious bulls,
Fomenters of divisions and debates,
Elsewhere, not here, make sale of your deceits.“
— Francois Rabelais, książka Gargantua i Pantagruel
Źródło: Gargantua and Pantagruel (1532–1564), Gargantua (1534), Chapter 54 : The inscription set upon the great gate of Theleme
Kontekst: Here enter not vile bigots, hypocrites,
Externally devoted apes, base snites,
Puffed-up, wry-necked beasts, worse than the Huns,
Or Ostrogoths, forerunners of baboons:
Cursed snakes, dissembled varlets, seeming sancts,
Slipshod caffards, beggars pretending wants,
Fat chuffcats, smell-feast knockers, doltish gulls,
Out-strouting cluster-fists, contentious bulls,
Fomenters of divisions and debates,
Elsewhere, not here, make sale of your deceits.
„The Lord celestial
Hath given enough wherewith to please us all.“
— Francois Rabelais, książka Gargantua i Pantagruel
Źródło: Gargantua and Pantagruel (1532–1564), Gargantua (1534), Chapter 54 : The inscription set upon the great gate of Theleme.
Kontekst: Alluring, courtly, comely, fine, complete,
Wise, personable, ravishing, and sweet,
Come joys enjoy. The Lord celestial
Hath given enough wherewith to please us all.
