Georg Wilhelm Friedrich Hegel cytaty

„To, co jest wytworzone z formy czystej myśli, a nie mocą autorytetu, tylko to należy do filozofii.“

—  Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Źródło: Robert Rudiak, Herodiada. Miraż miłości, miraż śmierci, IBiS, 1995, s. 135.

„Sprawiedliwość musi stać się obyczajem, musi wejść w zwyczaj, rzeczywista działalność ludzka musi się stać działaniem rozumnym, państwo musi mieć rozumną organizację, a ta dopiero czyni wolę jednostek wolą rzeczywiście sprawiedliwą.“

—  Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Wykłady z filozofii dziejów
Źródło: t. 2

„Hostia, rzecz najwyższa znajduje się w niezliczonych kościołach; wprawdzie Chrystus jest w niej przemieniony w jednostkową obecność, ale jest to obecność li tylko ogólna, a nie ta ostateczna w konkretnym miejscu w przestrzeni. Ta obecność przeminęła wprawdzie w czasie, ale jako przestrzenna i w przestrzeni konkretna istnieje ona nadal jako doczesna. Otóż ta doczesność [czyli ziemia święta] jest właśnie tym, czego brak chrześcijaństwu, tym, co musi ono jeszcze zdobyć.“

—  Georg Wilhelm Friedrich Hegel

uzasadniając, dlaczego wyprawy krzyżowe wynikały z samej istoty doktryny katolickiej.
Wykłady z filozofii dziejów

„Potęga geniusza przechodzi nad tym wszystkim do porządku, a smak ustępując przed nią na plan dalszy, czuje się niepewnie i nieswojo.“

—  Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Wykłady o estetyce
Źródło: t. I, s. 60

„Sowa Minerwy wylatuje dopiero z zapadającym zmierzchem.“

—  Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Zasady filozofii prawa (1821), Przedmowa

„Rozwój (…) sztuki romantycznej oraz jej ostatni etap polega na wewnętrznym rozkładzie samego materiału artystycznego, rozpadającego się na swe elementy, na wyzwalaniu się jego części, wraz z którym – odwrotnie niż w sztuce klasycznej – rośnie subiektywna umiejętność oraz artyzm twórczości, który staje się tym bardziej doskonały, im mniej ważkim staje się czynnik substancjalny.“

—  Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Wykłady o estetyce
Źródło: t. II, s. 237

„Historia uczy, że ludzkość niczego się z niej nie nauczyła.“

—  Georg Wilhelm Friedrich Hegel

„Szczęście jest tylko przemijającą chwilą, zbiorem przypadków dających się podzielić na formę i treść.“

—  Georg Wilhelm Friedrich Hegel

„Główną sprawą jest tu to, że objawienie się Boga zostaje upostaciowione w czymś konkretnym, że hostia, a więc konkretny przedmiot, doznawać ma czci boskiej. Kościół mógłby się zadowolić tą zmysłową obecnością Boga; ale skoro tylko zgodzono się na zewnętrzną obecność Boga, zewnętrzność ta staje się nieskończenie rozmaitą, ponieważ potrzeba tej zewnętrznej obecności jest nieskończona. (…) W ten sposób katolicka doktryna transsubstancjacji staje się zarzewiem chrześcijańskiej formy pogaństwa, czyniącej ze świata arenę bezustannej nadprzyrodzonej interwencji, przypominającej relacje między bogami i ludźmi w greckim eposie. Wszędzie więc, w zjawiskach wyróżnionych wyższą łaską, jak stygmaty Chrystusa itd., będziemy mieli do czynienia z obecnością spraw niebieskich, a boskość w poszczególnych wypadkach objawiać się będzie w cudach. Toteż Kościół jest w tych czasach światem cudów, a dla nabożnej gminy wiernych byt naturalny nie jest czymś ostatecznie pewnym.“

—  Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Wykłady z filozofii dziejów

„Grób jest prawdziwym istotnym punktem zwrotnym, w grobie kończy się i zanika cała próżność świata zmysłowego. Nad Świętym Grobem przemija wszelka próżność ludzkich wyobrażeń, a pozostaje tylko surowość powagi. Grób jako negacja tej oto konkretności, jako zaprzeczenie zmysłowości staje się punktem zwrotnym i zrozumiany zostaje sens słów: „Ty byś przecież nie dopuścił, aby Twój święty zginął”. W grobie tym chrześcijaństwo nie miało znaleźć swej najwyższej prawdy. Otrzymało ono tam raz jeszcze odpowiedź jaką usłyszeli uczniowie, gdy szukali tam ciała Pańskiego: „Dlaczego szukacie żywego między umarłymi? Nie ma Go tu, zmartwychwstał”. Zasady waszej religii powinniście szukać nie w pierwiastku zmysłowym, nie w grobie wśród umarłych, lecz w żywym duchu, w sobie samych (…). Chrześcijaństwo odnalazło w Ziemi Świętej pusty grób, a nie zespolenie pierwiastka ziemskiego z wiekuistym, i dlatego ją, Ziemię Świętą, utraciło.“

—  Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Wykłady z filozofii dziejów

„Czytanie gazety zastępuje nowoczesnemu człowiekowi poranną modlitwę.“

—  Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Źródło: Benedict Anderson, Wspólnoty wyobrażone. Rozważania o źródłach i rozprzestrzenianiu się nacjonalizmu, Kraków 1997, s. 44, tłum. S. Amsterdamski.

„Różnica między mężczyzną a kobietą jest taka sama jak między zwierzęciem a rośliną. Zwierzę jest czymś bardziej zgodnym z charakterem mężczyzny, roślina czymś bardziej zgodnym z charakterem kobiety, ponieważ kobieta to raczej spokojne (podobne do rośliny) rozwijanie się, którego zasadą jest pewna bardziej nieokreślona jednia uczucia. Jeśli kobiety stoją na czele państwa – państwo znajduje się w niebezpieczeństwie. Działają one bowiem nie podług wymagań ogólności, lecz podług przypadkowej skłonności i przypadkowego mniemania. Kobiety zdobywają wykształcenie nie wiadomo jak, jak gdyby w atmosferze wyobrażeń, bardziej dzięki życiu niż dzięki zdobywaniu wiadomości, gdy tymczasem mężczyzna zdobywa sobie stanowisko tylko dzięki osiągnięciom myśli i dzięki wielu wysiłkom.“

—  Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 394, 395.

„Temu, kto spogląda na świat racjonalnie, świat ukazuje swoje racjonalne aspekty. Relacja jest wzajemna.“

—  Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Źródło: George Friedman, Następne 100 lat. Prognoza na XXI wiek, AMF Plus Group, Warszawa 2009, s. 7, ISBN 9788360532140.

„Prawo negacji negacji.“

—  Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Nauka logiki (1812)
Źródło: II, 3, 2

„Świadomość siebie jako istoty podwojonej i ze sobą tylko sprzecznej to świadomość nieszczęśliwa.“

—  Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Fenomenologia ducha (1807)
Źródło: I, IV B

„Co jest rozumne, jest rzeczywiste; a co jest rzeczywiste, jest rozumne.“

—  Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Zasady filozofii prawa (1821), Przedmowa

„Kto patrzy na świat rozumnie, na tego i świat patrzy rozumnie.“

—  Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Źródło: Mikołaj Domaradzki, Emanuel Kulczycki, Michał Wendland, Język. Rozumienie. Komunikacja, Wydawnictwo Naukowe Instytutu Filozofii UAM, 2011, s. 375.

„Jak okazało się, naturalną formą istnienia owej konkretności, której się szuka, jest jedynie subiektywna świadomość, a nie jakikolwiek przedmiot zewnętrzny, że konkretnością ową, jako zespoleniem pierwiastka ziemskiego i wieczystego, jest duchowe istnienie osoby dla siebie. W ten sposób świat dochodzi do świadomości, że owej konkretności posiadającej naturę boską człowiek musi szukać w samym sobie. Podmiotowość staje się dzięki temu absolutnie uprawnioną i ma sama w sobie cechę stosunku do boskości.“

—  Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Wykłady z filozofii dziejów

„Chytrość rozumu (w dziejach).“

—  Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Wykłady z filozofii dziejów