Cytaty o historii (3027 cytatów) | Cytaty sławnych ludzi

„Niezbadane wyroki historii mogą uczynić z człowieka bohatera czczonego przez przyszłe pokolenia, lub na zawsze wymazać go z pamięci narodu. W nocy z 29 na 30 listopada 1830 Piotr Wysocki jako przywódca spisku podchorążych dzierżył w swoich rękach przez moment los umęczonej Ojczyzny. Ta chwila uczyniła zeń bohatera i na trwałe wpisała jego nazwisko do podręczników historii. Lecz bywa i tak, że za jeden moment wyniesienia przychodzi płacić spędzonymi w goryczy i cierpieniu latami samotności i zapomnienia. Życie wydaje się wówczas karą, a śmierć oczekiwanym wybawieniem.”

Marek Żukow-Karczewski (1961) polski historyk, publicysta i działacz społeczny

Źródło: Syberyjskie losy Piotra Wysockiego, „Życie Literackie” nr 48, 27 listopada 1988, s. 1, 13. http://mbc.malopolska.pl/dlibra/docmetadata?id=13442&from=publication&tab=1

O życiu , O śmierci , O losie , O karze

„Wychodźstwo polskie po klęsce powstania listopadowego współcześni zwykli szacować na ok. 15 tysięcy. My przyjmujemy, iż Wielka Emigracja liczyć mogła 7–8 tysięcy osób. Byli to w większości ludzie młodzi i wykształceni, wywodzący się ze światłych środowisk polskich. Ci inteligentni i rozumni Polacy pomimo zakazów i utrudnień dążyli gromadnie do Paryża, tworząc tam różnego rodzaju stowarzyszenia i organizacje. Wielu z nich w szeroko pojętej działalności kulturalnej widziało możliwość zachowania tradycji i ducha narodowego. A nośnikiem historii i dorobku wieków państwowości polskiej były książki.”

Marek Żukow-Karczewski (1961) polski historyk, publicysta i działacz społeczny

Źródło: Biblioteka przy Quai d’Orlèans, „Życie Literackie” nr 13, 2 kwietnia 1989, s. 4. http://mbc.malopolska.pl/dlibra/docmetadata?id=13547&from=publication&tab=1

O życiu , O ludziach , O książkach , O zachowaniu

„Jednym z najgłębiej tkwiących i najbardziej utrwalonych w podświadomości człowieka lęków pierwotnych jest strach przed ciemnością. Jego konsekwencją był m. in. często spotykany w różnych kulturach kult słońca i ognia. Światło i jasność łączono bowiem zwykle z boską potęgą, zdolną zwalczyć mroczne moce.”

Marek Żukow-Karczewski (1961) polski historyk, publicysta i działacz społeczny

Źródło: Walka o światło. Krótka historia sztucznego oświetlenia, Ekologia.pl, 2012. http://ekologia.pl/srodowisko/specjalne/walka-o-swiatlo-krotka-historia-sztucznego-oswietlenia,17369.html

O strachu , O świetle , O walce

„I to mogłoby być na tyle, gdyby nie konieczność wspomnienia o iście epokowym przewrocie, jakiego dokonały stringi. Do tej pory bowiem, zawsze i wszędzie, aby ujrzeć pośladki należało odchylić majtki, teraz zaś należy rozchylić pośladki, aby zobaczyć zredukowane do minimum majtki.”

Marek Żukow-Karczewski (1961) polski historyk, publicysta i działacz społeczny

Źródło: Historia damskiej i męskiej bielizny osobistej, Wolne Media, 9 września 2012. http://wolnemedia.net/historia-damskiej-i-meskiej-bielizny-osobistej/

„Systemy dostarczania i dystrybucji wody scalały imperia, dając poczucie bezpieczeństwa ich mieszkańcom i świadcząc o potędze państwa i jego władców. Rozwiązania techniczne zastosowane w tych systemach mówiły zaś o poziomie zaawansowania technologicznego i naukowego. (…) Obecnie systemy wodociągowe wielkich aglomeracji miejskich to obiekty o znaczeniu strategicznym, strzeżone jak bazy rakietowe i taką też okryte tajemnicą. Jest to podyktowane wieloma względami, m. in. zagrożeniem terrorystycznym, ale podstawowa i niezmienna przyczyna jest ciągle tylko jedna – bez wody nie ma życia, a bez sprawnego systemu jej dostarczania nie ma miejskiej cywilizacji.”

Marek Żukow-Karczewski (1961) polski historyk, publicysta i działacz społeczny

Źródło: Wodociągi. Historia wodociągów w Polsce. Woda – źródło życia, Ekologia.pl, 2011. http://ekologia.pl/srodowisko/specjalne/woda-zrodlo-zycia-rzecz-o-dostarczaniu-wody-do-miast-w-europie-i-polsce-w-dawnych-wiekach,15262.html

O tajemnicy , O wodzie , O wieku

„Nowożytny nomada, który na szalone eskapady mógł przeznaczyć jedynie czas ściśle reglamentowany, pragnął w nowych warunkach i okolicznościach przywołać doznania swoich przodków, galopujących niegdyś po bezdrożach na spienionych rumakach. W XIX wieku marzenia te zaczęto realizować, dosiadając rozmaitych koni mechanicznych. Najprostszym z nich był rower.”

Marek Żukow-Karczewski (1961) polski historyk, publicysta i działacz społeczny

Źródło: Historia rowerów. Kiedy skonstruowano pierwszy rower?, Ekologia.pl, 2013. http://ekologia.pl/srodowisko/specjalne/z-wiatrem-we-wlosach-czyli-rowerem-przez-wieki,18384.html

O marzeniach , O czasie , O wieku , Koń

„Z tego, że po jedzeniu trzeba się wysrać, nie wynika, że jedzenie jest stratą czasu.”

Mao Zedong (1893–1976) przywódca chiński

dokonawszy przeglądu wad rewolucji kulturalnej w 1974.
Źródło: Paul Johnson, Historia świata (od roku 1917), op. cit., s. 584.

O jedzeniu , O czasie

„Wszystkim Polakom mówię z głębi serca: dziękuję wam, żegnajcie, niech żyje Polska, nasza droga, szlachetna, waleczna Polska!”

Charles de Gaulle (1890–1970) prezydent Francji

przemówienie generała de Gaulle'a wygłoszone w języku polskim w Polsce w 1967 roku, które zostało nagrane przez Telewizję Polską. W czasie jego wizyty Francja (jako pierwszy kraj Europy Zachodniej) oficjalnie uznała nową zachodnią granicę Polski a więc polskie Ziemie Odzyskane.
Źródło: Polskie Radio Historia http://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/678704,Polska-wiwatuje-na-czesc-Charles%E2%80%99a-de-Gaulle%E2%80%99a, polskieradio.pl, 6 września 2012.

O czasie , Serce

„za pieniądze – mówili – można kupić wszystko, czego potrzeba; okazało się wszakże niebawem, że była to droga błędna; historia współczesna doprowadza jednostkę do przekonania, że bez pomocy wzajemnej i współdziałania nic nie wskóra, nawet jeśli kufry swe wypełni po brzegi”

Piotr Kropotkin (1842–1921)

Kapitalizm

O pieniądzach , O pomocy

„Gdy wieje wiatr historii,
Ludziom jak pięknym ptakom
Rosną skrzydła, natomiast
Trzęsą się portki pętakom.”

Konstanty Ildefons Gałczyński (1905–1953) polski poeta

Kronika olsztyńska (1950)
Źródło: Ballada o trzęsących się portkach, 1953

O ptakach

„Życie na stałe w Polsce i utrzymywanie się z własnej twórczości wymaga nieprzeciętnych skłonności masochistycznych. Nie jestem masochistą całorocznym.”

Dawid Jung (1980) polski poeta i krytyk literacki

Historia pewnej dykcji poetyckiej (2014)
Źródło: D. Jung, Historia pewnej dykcji poetyckiej [w]: Beata Patrycja Klary, Rozmowy z piórami, cz. 2, Toruń 2014, s. 71

O życiu

„Towarzysze, wszyscy musicie zbadać stopień własnej odpowiedzialności. Jak trzeba srać, to srajcie! Jak trzeba pierdnąć, pierdnijcie! Od razu poczujecie się lepiej.”

Mao Zedong (1893–1976) przywódca chiński

przyznając się w gronie Biura Politycznego do klęski Wielkiego Skoku w 1959.
Źródło: Paul Johnson, Historia świata (od roku 1917), op. cit., s. 584.

„Chciałbym, abyś przesunął się o krok, tak by słońce mogło na mnie świecić.”

Diogenes z Synopy (-404–-322 p. n. e.)

rzekomo do Aleksandra Wielkiego, który złożył mu wizytę i zapytał, co mógłby dla niego zrobić.
Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 148.

O świecie , O słońcu

„Nie pierwszy raz w dziejach nauki fizyka podpowiedziała matematyce drogę rozwoju.”

Michał Heller (1936) polski filozof, teolog, fizyk kosmolog

Początek jest wszędzie. Nowa hipoteza pochodzenia Wszechświata (2002)
Źródło: s. 108, Rozdział 8: Nieprzemienny reżim w historii Wszechświata

O nauce , O matematyce

„Musisz najpierw być zadowolony z siebie, z tego, jak brzmi zespół, bo to twoja rodzina. Nie będziesz szczęśliwy, jeśli grasz nie to, co lubisz najbardziej. Ja to nazywam sukcesem. Opowiem pewną historię z lat 60. Zaproponowano mi posadę wokalisty w zespole. Nazywał się The New Vaudeville Band. Wyjeżdżał właśnie w wyprzedane tournée po Stanach Zjednoczonych, jego przebój Winchester Cathedral znajdował się na pierwszym miejscu amerykańskiej listy. W najpiękniejszych snach nie można marzyć o lepszej propozycji. Warunki finansowe były równie oszałamiające: sto funtów tygodniowo. Nigdy wcześniej nie widziałem banknotu o takim nominale. Nawet nie wiedziałem, że istnieje. I wtedy kobieta, menedżer, powiedziała: Zgódź się, jeśli wierzysz w powodzenie tego zespołu. Bo będziesz zapamiętany i rozpoznawany po pierwszym sukcesie. Jeśli nie wierzysz i nie zrobisz kariery, ta decyzja będzie twoim największym błędem. Jeśli nie wierząc, odniesiesz sukces, uwięzi cię on na resztę życia. Poświęcając się natomiast gorszemu projektowi z wiarą, być może przegrasz, ale pozostanie przynajmniej satysfakcja. A kiedy sukces wreszcie nadejdzie, nie będzie nic piękniejszego. Dlatego Deep Purple nie ulega modzie. Zachował siły i wierzy w to, co robi.”

Ian Gillan (1945)

z wywiadu dla Radiowej Trójki – 20 sierpnia 2003.
Źródło: Piotr Kaczkowski, 42 rozmowy, Prószyński i S-ka, Warszawa 2004, ISBN 83-7337-709-3, s. 238.

O decyzjach , O snach , O sile , O kobietach

„Ludzie i tylko ludzie są zmotywowaną siłą zmieniającą historię świata.”

Mao Zedong (1893–1976) przywódca chiński

O ludziach , O sile

„To nie to samo. Nie wybiera się ojczyzny.
– Historii też się nie wybiera. Ale po to człowiek żyje, żeby przekształcać i ojczyznę, i historię.”

Jerzy Andrzejewski książka Popiół i diament

Popiół i diament

O ojczyźnie

„Daliśmy Irlandii szansę, ale czy ktoś to doceni? Myślę, że podpisałem na siebie wyrok śmierci.”

Michael Collins (politique) (1890–1922) polityk irlandzki

zapisane 6 grudnia 1921, kilka godzin po podpisaniu traktatu angielsko-irlandzkiego, kończącego irlandzką wojnę o niepodległość, który ustanawiał Wolne Państwo Irlandzkie, ale mające zostać brytyjskim dominium.
Źródło: Marcin Bielesz, Ojcobójstwo Irlandzkiej Armii Republikańskiej, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 23 lipca 2012.

O śmierci , O myślach , O myśleniu

„Nie uratujecie naszej gospodarki w ten sposób, nawet jeśli wywieziecie za granicę swoje jaja!”

Władysław Gomułka (1905–1982) polski polityk komunistyczny, I sekretarz KC PZPR

do jednego ze współpracowników.
Źródło: Antoni Dudek, Zdzisław Zblewski, Utopia nad Wisłą. Historia Peerelu

„Nigdy nie pokazaliśmy Niemcom naprawdę, kto wygrał wojnę. Słuchają oni o nożu wbitym w plecy, o tym, że zostali zdradzeni, że ich armia nie została pokonana. Niemcy nigdy nie przyjęli do wiadomości, że zostali zwyciężeni. Trzeba będzie to zrobić jeszcze raz.”

John Pershing (1860–1948)

Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2014, s. 145.

„Kształciłem się z ksiąg życia, a pedagogami moimi byli ludzie szczególni i ciekawi. Niektórzy z nich nawet czytać nie umieli, lecz posiadali „głębinową wiedzę” pewnych odcinków życia. Dyplomów z tych „szkół” nie posiadam, lecz poznałem rzeczy naprawdę ciekawe i uczyłem się dobrze. Tamci „pedagodzy” byli ze mnie zadowoleni, choć protekcji nie miałem. Zastępowały ją szczerość, wierność, spryt i odwaga. W tamtym świecie ceniło się to i szanowało.”

Sergiusz Piasecki (1901–1964) polski pisarz, oficer wywiadu

Źródło: Ewa Tomaszewicz, Żywot człowieka uzbrojonego, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 30 stycznia 2012.

O ludziach , O czytaniu , O odwadze , O szczerości

„Zaklinam was, bracia. Pozostańcie wierni Ziemi i nie wierzcie tym, co wam o nadziemskich mówią nadziejach!”

Friedrich Nietzsche (1844–1900) filozof niemiecki

Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 491.

O świecie

„Historia świata nie jest historią postępu wolności, lecz historią jej niezliczonych poronień.”

Nicolás Gómez Dávila (1913–1994)

O wolności

„Historia jest świadkiem czasów, światłem prawdy, życiem pamięci, nauczycielką życia.”

Cyceron (-106–-43 p. n. e.) mówca rzymski, popularyzator filozofii greckiej, polityk

Historia testis temporum, lux veritatis, vita memoriae, magistra vitae. (łac.)

„Doświadczenie historyczne uczy, że Hitlerzy przychodzą i odchodzą, a naród niemiecki, a państwo niemieckie – pozostaje.”

Józef Stalin (1879–1953) przywódca ZSRR

pesymistyczne wizja dalszej historii ZSRR, po zdobyciu Berlina, maj 1945.
Źródło: Tomasz Szarota, Niemcy i Polacy. Wzajemne postrzeganie i stereotypy, PWN, 1996, s. 183.

„Rommel był wojskowym fenomenem; ludzie tak odważni i śmiali uchodzą z życiem jedynie w wyjątkowych wypadkach. Na polu walki był równie dzielny jak Ney, ale z większym namysłem, równie napastliwy jak Murat, ale z większą rozwagą, jako taktyk był równie opanowany i szybki jak Wellington. Każdy kto pozna tę historię […] uzna w nim wybitną postać i wielkiego żołnierza: Wśród niewielu wybrańców; Wśród niezwykle dzielnych, bardzo prawdziwego.”

Erwin Rommel (1891–1944) niemiecki generał

marszałek polny Earl Archibald P. Wavell
O Erwinie Rommlu

O ludziach , O walce

„Starałem się tak żyć, abym w godzinie śmierci mógł się raczej cieszyć, niż lękać.”

Witold Pilecki (1901–1948) rotmistrz WP, bohater państwa podziemnego

po ogłoszeniu wyroku śmierci.
Źródło: Bartłomiej Kuraś, Witold Pilecki – w Auschwitzu z własnej woli, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 22 kwietnia 2013.

O śmierci

„Człowiek zawsze nosi z sobą całą swą historię, a także historię ludzkości.”

Carl Gustav Jung (1875–1961) szwajcarski psychiatra i psycholog

Der Mensch trägt immer seine ganze Geschichte und die Geschichte der Menschheit mit sich. (niem.)
Źródło: Psychologische betrachtungen http://books.google.pl/books?ei=lgh9TYS4I9Cu8QOGh-y6Cw&ct=result&id=DDx9AAAAMAAJ, Rascher verlag, 1945, s. 320.

„Niech ludzie myślą o pracy, a nie o odpoczywaniu. A jeździć to mogą autobusami.”

Władysław Gomułka (1905–1982) polski polityk komunistyczny, I sekretarz KC PZPR

o pomyśle samochodu „dla Kowalskiego”.
Źródło: onet.pl http://wiadomosci.onet.pl/prasa/historii-malucha-nie-mozna-oderwac-od-polityki/15hrz, 16 grudnia 2014.

O ludziach , O myślach , O myśleniu

„Nie wierzę, ale słyszałem, że to działa, nawet jeśli się nie wierzy.”

Niels Bohr (1885–1962) duński fizyk, noblista

cytat przypisywany Bohrowi przez Heisenberga, odpowiedź fizyka na pytanie, czy wierzy w działanie zawieszonej na ścianie w jego domu podkowy.
Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 396.

O świecie , O domu

„Jeśli Boga mogę pojąć obiektywnie, to nie wierzę, ale właśnie dlatego, że nie mogę go ująć obiektywnie, muszę wierzyć. I jeśli pragnę zachować wiarę, muszę stale pilnować, by utrzymać obiektywną niepewność, by w obiektywnej niepewności znaleźć się na głębinie wody i nadal wierzyć.”

Søren Kierkegaard (1813–1855) duński teolog i filozof

Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 410.

O Bogu , O świecie , O wierze , O zachowaniu

„Zwłoka może spowodować śmierć socjalistycznej Polski. Jutro wspólne działanie może być już spóźnione. (…) Jeśli polska zaraza przekroczy Odrę, to komunizm w Niemczech może upaść.”

Erich Honecker (1912–1994) niemiecki polityk komunistyczny, przywódca NRD (1971–1989), I sekretarz SED

w liście z 18 listopada 1981 do Leonida Breżniewa informując o rozpoczęciu przygotowań do zbrojnej interwencji o kryptonimie „Wintermarsch” („Marsz zimowy”) w celu zniszczenia „Solidarności”.
Źródło: Bartosz T. Wieliński, Zdławić „Solidarność”, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 9 grudnia 2013.

O śmierci

„Kiedy byłem dzieckiem, co roku w Wielki Tydzień między czwartkiem i sobotą umierał Bóg. Mówiono: „Żydzi zabili Jezusa”. Obwiniali o to Żydów! (…) I tak to trwało przez 2 tys. lat. Nie sądzę, żeby ktokolwiek był bardziej spotwarzany od Żydów. O wiele bardziej niż muzułmanie. Żydów oczerniano i obwiniano o wszystko. A muzułmanów o nic się historycznie nie oskarża. Irański rząd musi zrozumieć, że Żydów wypędzono z ich ziemi, prześladowano, poniewierano i gromiono na całym świecie, bo oskarżano ich, że to oni zabili Boga. (…) Przetrwali jako naród dzięki kulturze i religii. Ich los był o wiele cięższy niż nasz. Niczego nie da się porównać do Holocaustu. Rząd Iranu lepiej przysłuży się pokojowi, jeśli uzna tę unikalną historię antysemityzmu i zrozumie, dlaczego Izraelczycy tak boją się o swoje przetrwanie.”

Fidel Castro (1926–2016) przywódca kubański

krytykując prezydenta Mahmuda Ahmadineżada za politykę wobec Izraela.

O Bogu , O losie , O dzieciach , O pokoju

„Każdy dąży do tego samego, mimo to wiele jest wersji historii.”

Sulejman Wspaniały (1494–1566)

Źródło: Jerzy S. Łątka, Sulejman II Wspaniały

„Jestem sam, przepełnia mnie straszliwa pustka, tęsknota i lęk. Cały pokój wypełniają moje myśli. Nic poza mną i moimi myślami, moim lękami. Mógłbym wyobrazić sobie najbardziej niestworzone historie, mógłbym tańczyć, pluć, stroić miny, przeklinać, zawodzić – nikt by się o tym nie dowiedział, nikt nie usłyszałby tego. Myśl o takiej absolutnej prywatności mogłaby mnie doprowadzić do szaleństwa. To tak jak udany poród, wszystkie więzy odcięte. Jesteś odseparowany, nagi, samotny. Błogosławieństwo połączone z agonią. Masz mnóstwo czasu. Każda sekunda przytłacza cię jak góra. Toniesz w niej. Pustynie, morza, jeziora, oceany. Zegar wybija godziny jak rzeźnicki topór. Nicość. Świat. Ja i nie ja. Oomaharumooma. Wszystko musi mieć nazwę. Wszystkiego trzeba się nauczyć, doświadczyć, wszystko trzeba sprawdzić. Faites comme chez vous, chéri.”

Henry Miller (1891–1980) pisarz amerykański

O górach , O szaleństwie , O czasie , O myślach

„Krew tysięcy ludzi, nawet tych, którzy nie brali udziału w służbie wojskowej, a jednak zostali zabici, zanosi bolesną skargę, zwłaszcza w Polsce, narodzie tak Nam drogim, tej Polsce, która przez swą niezłomną wierność dla Kościoła i przez wielkie zasługi, jakie zdobyła, broniąc chrześcijańskiej kultury i cywilizacji – o czym historia nigdy nie zapomni – ma prawo do ludzkiego i braterskiego współczucia całej ludzkości. Położywszy swą ufność w Bogarodzicy Dziewicy, „Wspomożycielce Wiernych”, czeka ona upragnionego dnia, w którym, jak tego domagają się zasady sprawiedliwości i prawdziwie trwałego pokoju, wyłoni się wreszcie zmartwychwstała z owego jak gdyby potopu, który się na nią zwalił.”

Pius XII (1876–1958) papież

Encyklika Summi Pontificatus o solidarności ludzkiej i państwie totalitarnym
Źródło: 79

O ludziach , O pokoju , O sprawiedliwości , O czekaniu

„Alfred Tarski, jeden z największych logików w historii, jest powszechnie uważany za „człowieka, który zdefiniował prawdę”. Jego prace o pojęciu prawdy i konsekwencji logicznej były kamieniem węgielnym współczesnej logiki i miały wielki wpływ na rozwój matematyki, filozofii, lingwistyki i podstaw informatyki. Tarski był charyzmatycznym nauczycielem, żarliwie promującym swoją koncepcję logiki jako podstawy wszelkiej racjonalnej myśli, bon vivantem i kobieciarzem. Rolę „wielkiego człowieka” odegrał w całej pełni.”

Alfred Tarski (1901–1983) polski matematyk

O myślach , O nauczycielach , O matematyce , O myśleniu

„By Polska mogła mogła się rozwijać, musi być przede wszystkim Polską sprawiedliwą, musi być krajem dla wszystkich Polaków, nie dla wybranych, nie dla tych, którzy mają lepsze dojścia, nie dla tych, którzy mieszkają w dużych miastach. Dla wszystkich polskich regionów i dla wszystkich polskich pokoleń. Drugą kwestią, o którą chodzi w tym sporze jest nasza tożsamość – żebyśmy byli mocną wspólnotą polityczną, żebyśmy byli mocnym państwem i społeczeństwem, musimy nasze więzi opierać na wartościach, na polskiej tożsamości, na polskiej historii i polskiej religii. Także na polskiej kulturze.”

Piotr Gliński (1954) polski socjolog, wykładowca akademicki, ekolog i polityk

Źródło: Wicepremier do uczestników manifestacji Klubów GP: Jesteście solą demokracji http://niezalezna.pl/90911-wicepremier-do-uczestnikow-manifestacji-klubow-gp-jestescie-sola-demokracji, niezależna.pl, 18 grudnia 2016.

O religii , O demokracji

„Ci wyjątkowi ludzie zwykli miewać trzy podstawowe przymioty: postać niezwykłą fizycznie, swoisty luz wewnętrznej pewności siebie i emanujący potężny zwierzęcy magnetyzm. (…) Posiadali te cechy niektórzy wielcy ludzie w historii, z polityków Czyngis Chan, Aleksander Wielki, Napoleon. (…) Numer Dwa niewątpliwie posiadał te właściwości.(…) Nazywał się Ernst Stavro Blofeld.”

Ian Fleming (1908–1964) pisarz brytyjski najbardziej znany z serii powieści szpiegowskich z Jamesem Bondem

Operacja piorun (1961)

O ludziach , O pewności siebie

„W celu obalenia burżuazji wystarczy wysiłek jednego kraju, świadczy o tym także historia naszej rewolucji. W celu ostatecznego zwycięstwa socjalizmu, w celu zorganizowania produkcji socjalistycznej, wysiłki jednego kraju, zwłaszcza tak bardzo chłopskiego jak nasz, są niewystarczające – w tym celu niezbędne są wysiłki proletariuszy kilku przodujących krajów.”

Józef Stalin (1879–1953) przywódca ZSRR

Źródło: O podstawach leninizmu, kwiecień 1924. Broszura z tą wzmianką została w przyszłości wycofana z obiegu, a sam pogląd nazwany trockistowskim, co w nowomowie stalinowskiej oznaczało antykomunistyczny.

O wysiłku , O przyszłości

„Czym właściwie jest „mit”? (…) Nareszcie zaczynamy poznawać i rozumieć wartość mitu taką, jaka została wypracowana przez społeczeństwa „pierwotne” i archaiczne (…). Od razu uderza nas fakt, że w takich społeczeństwach uznaje się mit za wyraz prawdy absolutnej, ponieważ opowiada on historię świętą (…).”

Mircea Eliade (1907–1986) rumuński religioznawca

Źródło: Mity, sny i misteria (1957), tłum. Krzysztof Kocjan

„Myślę, że bez szczególnego klimatu Lwowa, nieporównywalnego ani z Krakowem, ani z Warszawą, bez życzliwości i poczucia humoru ludzi tam mieszkających, lwowska szkoła matematyczna nie zajaśniałaby takim blaskiem, jak to się stało. Ówczesny Lwów był miastem niezwykłym: świadczą o tym poświęcone mu książki, wspomnienia i piosenki. Bez tego tła pracujący tam matematycy prawdopodobnie i tak przeszliby do historii nauki, ale nie ma już pewności, że przeszliby też do legendy.”

Mariusz Urbanek (1960)

Źródło: Tomasz Leszkowicz, Mariusz Urbanek: Polacy niewiele wiedzą o genialnych matematykach ze Lwowa http://histmag.org/Mariusz-Urbanek-Polacy-niewiele-wiedza-o-genialnych-matematykach-ze-Lwowa-10477, histmag.org, 30 grudnia 2014

O ludziach , O książkach , O szkole , O myślach

„Egzystencja wyprzedza esencję.”

Jean-Paul Sartre (1905–1980) powieściopisarz, dramaturg, eseista i filozof francuski, noblista

Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 492.

O świecie

„Moje dzieci zaczynają zauważać, że jestem nieco inny niż reszta ojców. „Dlaczego nie masz normalnej pracy, jak każdy inny?” zapytały mnie pewnego dnia. Opowiedziałem im tę historię: W lesie były dwa drzewa: powyginane i proste. Każdego dnia, proste drzewo mówiło do powyginanego: „Spójrz na mnie… jestem taki wysoki, prosty i przystojny. A spójrz na siebie… jesteś cały powyginany i przekrzywiony na bok. Nikt nie chce na ciebie patrzeć.” I tak sobie rosły razem w tym lesie, aż pewnego dnia, przyszli drwale. Zobaczyli powyginane drzewo i to proste. „Wytnijmy proste drzewa a resztę zostawmy” – powiedzieli. Więc drwale zamienili proste drzewa na deski, wykałaczki i papier. Powyginane drzewo, jednak, ciągle tam jest, rośnie w siłę i staje się coraz bardziej dziwne z każdym dniem.”

Tom Waits (1949) amerykański wokalista i instrumentalista, autor tekstów

O dzieciach , O drzewach , O sile

„Szczęśliwy jest naród, którego historia jest nudna.”

Monteskiusz (1689–1755) francuski filozof i pisarz

„Dążenie do światowej kariery i uznania wykraczającego poza własne ściany jest czymś absolutnie naturalnym pod warunkiem, że nie przybiera cech chorobowych niszczących dorobek wielu pokoleń. A polskich prowincjuszy zapewniam, że taki Fredro na przykład nie jest ani odrobinę gorszym dramaturgiem od Moliere’a, mimo że znalazł miejsce w historii jedynie naszego kraju.”

Jan Englert (1943) aktor polski

Źródło: „Rzeczpospolita”, 15 czerwca 2001

„Kto boi się zrobić błąd, ten nigdy nie będzie robić historii.”

André Malraux (1901–1976) pisarz francuski

O błędach

„Zawsze masz traktować człowieka jako cel sam w sobie, a nie tylko środek do celu.”

Immanuel Kant (1724–1804) niemiecki filozof

imperatyw kategoryczny.
Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, tłum. Iwona Zimnicka, Warszawa 1995, s. 359.

O świecie

„Nienawidzę wojny tak, jak nienawidzić może tylko żołnierz, który ją przeżył i widział całe jej okrucieństwo i głupotę.”

Dwight Eisenhower (1890–1969) prezydent USA

Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa, 2014, s. 178.

O wojnie , O głupocie

„Dla fizyki teoretycznej nie ma innej drogi jak tylko królewska droga matematyki.”

Michał Heller (1936) polski filozof, teolog, fizyk kosmolog

Początek jest wszędzie. Nowa hipoteza pochodzenia Wszechświata (2002)
Źródło: s. 52, Rozdział 2: Czas i historia

O czasie , O matematyce

„Będę dobra.”

Wiktoria Hanowerska (1819–1901) królowa Wielkiej Brytanii

gdy w wieku 12 lat na lekcji historii pokazano jej tablicę genealogiczną królów angielskich, a następnie uświadomiono, jaka przyszłość ją czeka; Wiktoria nie zrozumiała wówczas, że miała zostać królową; cytat przypisywany.
Źródło: Grzegorz Jaszuński, Ostatni monarchowie, wyd. Czytelnik, Warszawa 1975, s. 24.

O czekaniu , O wieku , O przyszłości

„Moje życie okazało się zbyt krótkie, żeby zawładnąć całym światem. Pozostawiam to wam.”

Czyngis-chan (1162–1227) władca mongolski

ostatnie słowa
Źródło: Shelley Klein, Najgroźniejsi dyktatorzy w historii, tłum. Jolanta Sawicka, wyd. Muza, Warszawa 2008, ISBN 9788374953238, s. 34

O życiu , O świecie

„Faszystowska koncepcja państwa jest wszechogarniająca; poza nią żadne wartości ludzkie ani duchowe nie tylko nie mają sensu, lecz po prostu nie mogą istnieć.”

Benito Mussolini książka Doktryna faszyzmu

Źródło: Benito Mussolini, Doktryna faszyzmu (1932); cyt. za: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, tłum. Jerzy Korpanty, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, ISBN 9788324715480, s. 210.

O książkach , O świecie , Sens

„Musimy przyjrzeć się naszemu człowieczeństwu. Stajemy się coraz mniej ludzcy. Potrafimy w telewizji oglądać rozpad rodziny czy śmierć i traktujemy to jako rozrywkę. Żyjemy w społeczeństwie opętanym przez reality show, pożądającym plotek i nieszczęść. W naszym świecie historia lubi się powtarzać i świat przedstawiony w powieści może wcale nie być tak odległą przyszłością.”

Jennifer Lawrence (1990) amerykańska aktorka

Źródło: Paweł Rojek, Stale głodna! Rozmowa z Jennifer Lawrence, stopklatka.pl, 19 marca 2012 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=86327

O śmierci , O nieszczęściu , O świecie , O przyszłości

„Nie da się dwa razy wejść do tej samej rzeki.”

Heraklit z Efezu (-535) filozof antyczny

Wariant: Nie można dwa razy wejść do tej samej rzeki, bo juz inne napłynęły w nią wody.
Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 48.

O świecie

„Przez całe moje życie nie wierzyłem w większość rzeczy, które wyczytywałem w podręcznikach od historii, i w to, czego uczyli mnie w szkole. Teraz do mnie dotarło, że nie mam prawa, by osądzać kogoś na podstawie tego, co o nim czytałem. Nie mam prawa do osądzania czegokolwiek. Oto lekcja, którą otrzymałem.”

Kurt Cobain (1967–1994) amerykański muzyk rockowy, wokalista, gitarzysta

All my life, I never believed most things I read in history books and a lot of things I learned in school. But now I’ve found I don’t have the right to make a judgment on someone based on something I’ve read. I don’t have the right to judge anything. That’s the lesson I’ve learned. (ang.)

O życiu , O czytaniu

„Miałem wrażenie, że nie mogę stać w miejscu, bo będziemy zgubieni.”

Erwin Rommel (1891–1944) niemiecki generał

o swoich przeżyciach podczas bitwy pod Caporetto w 1917
Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa, 2014, s. 180

O wrażeniach

„Cała władza w ręce Rad!”

Włodzimierz Lenin (1870–1924) organizator i przywódca Rewolucji Październikowej

słowa te stały się niejako mottem przewodnim „demokracji Rad”.
Inne cytaty
Źródło: Peter Kenez, Odkłamana historia Związku Radzieckiego, wyd. Bellona, 2008, s. 39.

O demokracji

„Nigdy nie zapominaj o walce klas.”

Mao Zedong (1893–1976) przywódca chiński

Źródło: John King Fairbank, Historia Chin. Nowe spojrzenie

O walce , O zapominaniu

„Moją ulubioną zwrotką słów piosenki As Time Goes By jest ostatnia – mówiąca, że od wieków powtarza się to samo – walka o sławę, marzenia o miłości. „It is the same old story, a fight for love and glory…”. Historie o miłości, o sławnych ludziach, zawsze znajdują chętnych słuchaczy…
„The world will always welcome lovers…” Świat zawsze chce poznać kolejną opowieść o miłości. Jak napisałam we wprowadzeniu, niezależnie od upływającego czasu, nieważne, ile mamy lat, wszyscy lubimy opowieści o miłości i sławie.”

Aleksandra Ziółkowska (1949) pisarka polska

Ingrid Bergman prywatnie
Źródło: s. 225

O świecie , O marzeniach , O czasie , O wieku

„Albo wesz zwycięży rewolucję, albo rewolucja zwycięży wesz.”

Włodzimierz Lenin (1870–1924) organizator i przywódca Rewolucji Październikowej

Inne cytaty
Źródło: Ludwik Hirszfeld, Historia jednego życia, wyd. Pax, 1989, s. 272.

„Dla Francuzów to dziś coś w rodzaju Witkacego z Gombrowiczem w jednej osobie. Robił z życia teatr, wydawał się szydercą, a to był sposób na uprawianie filozofii. Awangarda jego czasów i wszystkie jej ekstrawagancje przeszły do historii, a on jest ciągle współczesny.”

Jan Gondowicz (1957)

o Alfredzie Jarry.
Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 31 października 2007 https://web.archive.org/web/20071205084642/http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/jdnk.htm

„Historia jest najlepszym nauczycielem, ale ma najgorszych uczniów.”

Indira Gandhi (1917–1984) indyjska polityk, premier Indii

O nauczycielach

„Co może powiedzieć ludzkość dziś, ta ludzkość, która chce dowieść postępu kultury, a XX wiek postawić znacznie wyżej od wieków przeszłych. Czy w ogóle my, ludzie XX wieku, możemy spojrzeć w twarze tych, co żyli kiedyś i – śmieszna rzecz – dowodzić naszej wyższości, kiedy za naszych czasów zbrojna masa niszczy nie wrogie sobie wojsko, lecz całe narody, bezbronne społeczeństwa, stosując najnowsze zdobycze techniki. Postęp cywilizacji – tak! lecz postęp kultury? – śmieszne. Zabrnęliśmy, kochani moi, straszliwie. Przerażająca rzecz, nie ma na to słów! Chciałem powiedzieć: zezwierzęcenie… lecz nie! Jesteśmy od zwierząt o całe piekło gorsi!”

Witold Pilecki (1901–1948) rotmistrz WP, bohater państwa podziemnego

fragment raportu Witolda Pileckiego z 1945 z pobytu w obozie koncentracyjnym KL Auschwitz-Birkenau.

O ludziach , O piekle , O wieku , O zwierzętach

„Strata czasu jest, podobnie do śmierci, nieodwracalna.”

Piotr I Wielki (1672–1725) car Rosji, cesarz, z dynastji Romanowów

Źródło: Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard (oprac.), Wiek XVI-XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, ISBN 8301124385, s. 399.

O śmierci , O nauczycielach , O stracie , O czasie

„Morzem staje się każda kropla, która dociera do morza, a dusza staje się Bogiem, kiedy dociera do Boga.”

Anioł Ślązak (1624–1677) niemiecki poeta

Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 155.

O Bogu , O świecie , O duszy

„Im intensywniejsza była religijność danego okresu historii, im głębsza wiara w dogmat, tym większe było okrucieństwo i tym gorszy ogólny stan rzeczy.”

Bertrand Russell (1872–1970) angielski logik, matematyk, filozof, myśliciel, działacz społeczny i eseista, noblista w dziedzinie literat…

O wierze

„Istota chrześcijaństwa jest wypowiedziana w historii kuszenia Adama w Raju. Owoc zakazany był na drzewie wiedzy. Podtekst tego jest taki, że powodem wszystkiego naszego cierpienia jest to, że chcieliśmy dowiedzieć się co tak naprawdę się dzieje. Moglibyśmy wciąż być w Raju jeśli tylko trzymalibyśmy nasze pierdolone gęby zamknięte na kłódkę i nie zadawali żadnych pytań.”

Frank Zappa (1940–1993) amerykański muzyk rockowy, multiinstrumentalista, kompozytor

Źródło: Wywiad dla Playboya, 2 maja 1993

O wiedzę , O cierpieniu , Pytanie

„Heretyków należy przekonywać argumentami, nie bronią.”

Bernard z Clairvaux (1090–1153)

Źródło: Rino Cammilleri, Prawdziwa historia inkwizycji, przeł. Barbara Żurowska, Wydawnictwo Salwator, Kraków 2005, s. 28.

„Pozostaje to tajemnicą i tragedią historii że naród [Polacy] gotów do wielkiego heroicznego wysiłku, uzdolniony, waleczny, ujmujący powtarza zastarzałe błędy w każdym prawie przejawie swoich rządów. Wspaniały w buncie i nieszczęściu, haniebny i bezwstydny w triumfie. Najdzielniejszy pośród dzielnych, prowadzony przez najpodlejszych wśród podłych.”

Winston Churchill (1874–1965) premier Wielkiej Brytanii

O tajemnicy , O wysiłku

„Człowiek skazany jest na to, by być wolnym. Skazany, nie stworzył bowiem samego siebie, a mimo wszystko jest wolny. Kiedy już raz rzucony zostanie w świat, jest odpowiedzialny za wszystko, co robi.”

Jean-Paul Sartre (1905–1980) powieściopisarz, dramaturg, eseista i filozof francuski, noblista

Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 493, 494.

O świecie

„Lord Fitzalan (brytyjski wicekról Irlandii): Spóźnił się pan siedem minut, panie Collins.
Michael Collins: Kazaliście nam czekać na tę chwilę 700 lat.”

Michael Collins (politique) (1890–1922) polityk irlandzki

w 1922 na zamku w Dublinie podczas formalnego przejęcia władzy od brytyjskiej administracji przez Wolne Państwo Irlandzkie.
Źródło: Marcin Bielesz, Ojcobójstwo Irlandzkiej Armii Republikańskiej, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 23 lipca 2012.

O czekaniu

„Historia ma zwyczaj zmieniać ludzi, którzy myślą, że ją zmieniają.”

Terry Pratchett książka Mort

Mort (1987)

O ludziach , O myślach , O myśleniu

„Musimy przedstawić czysty i doskonały obraz historii Partii.”

Pol Pot (1925–1998)

Źródło: Michael Vickery, Cambodia 1975–1982, South End, Boston 1984, s. 148., cyt. za: Jean-Louis Margolin, Kambodża – w kraju niepojętej zbrodni (tłum. Maria Michalik) w: Czarna księga komunizmu, wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa 2001, ISBN 8371803265, s. 543.

Obraz

„Od początku istnienia człowieka i od chwili, gdy jego historia jest znana, wojna uchodzi za jedną z reguł rozwoju ludzkości.”

Władysław Sikorski (1881–1943) generał polski, premier

Źródło: Władysław Sikorski, Przyszła wojna, Wydawnictwo MON, Warszawa 1984, s. 29.

O wojnie

„Śniłem kiedyś, że jestem motylem, i teraz nie wiem już, czy jestem Czuang-tsy, który śnił, że jest motylem, czy też jestem motylem, który śni, że jest Czuang-tsy.”

Zhuangzi (-369–-286 p. n. e.)

Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 248.

O świecie

„Jestem cesarzem rzymskim, a zatem stoję ponad gramatyką!”

Zygmunt Luksemburski (1368–1437) cesarz rzymsko-niemiecki

reakcja na uwagę prałata, który zwrócił uwagę cesarzowi na popełnienie błędu gramatycznego podczas przemowy na soborze w Konstancji.
Źródło: Melania Sobańska-Bodnaruk, Stanisław Bogusław Lenard (oprac.), Wiek V-XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, s. 328.

O błędach , O nauczycielach , O wieku

„Sama krew pcha koła historii.”

Benito Mussolini (1883–1945) wódz ("duce") włoskich faszystów, premier Włoch

Źródło: Derek Swannson, Crash Gordon and the Mysteries of Kingsburg (2007), s. 507

„Myślę, co bym zrobił, gdybym był Żydem i przeżył… Niewykluczone, że poszedłbym do UB. Jak Chaim Hirszman, któremu udało się wyskoczyć z transportu z Bełżca do Sobiboru. Nie dziwię się, że po takim doświadczeniu poszedł do UB. Gdzieś musiał szukać schronienia. Zastrzeliła go nastoletnia dzieciarnia z organizacji niepodległościowej, kiedy już zresztą z UB się zwolnił. Dzień przed śmiercią składał zeznania o Bełżcu. Dnia następnego miał je kontynuować. Podziemie tyle nawojowało, że usunęło bardzo ważnego świadka zbrodni. Niewykluczone, że dzięki tym dzieciakom paru esesmanów uniknęło kary… Co za upiorny chichot historii.”

Andrzej Stasiuk (1960) pisarz polski

Źródło: rozmowa Doroty Wodeckiej, Bo przecież Jezus był Polakiem, „Gazeta Wyborcza”, 3–4 sierpnia 2013.

O śmierci , O karze , O myślach , O myśleniu

„Nauczano mnie Historii Świętej, Ewangelii, katechizmu, ale nie dawano mi środków do zdobycia wiary; w rezultacie zrodził się bezład, który stał się moim ładem indywidualnym.”

Jean-Paul Sartre (1905–1980) powieściopisarz, dramaturg, eseista i filozof francuski, noblista

O wierze

„Na zewnątrz Moskwa wydaje się jednolitym i silnie zmasowanym narodem, w rzeczywistości jest inaczej: pod całunem niewoli, który nad nią zawisł, wre w tajemnicy sekciarskie życie i przygotowuje materiały do przewrotu, któremu kiedyś olbrzymie państwo ulec musi.”

Maksymilian Jatowt (1827–1895)

Źródło: Błażej Dąbrowski, Wykastrowane archanioły, „Focus Historia” nr 12 (92)/2014 (grudzień), s. 57.

O życiu , O rzeczywostości

„Chce on [Kościół] rządzić, a do tego potrzeba mu ograniczonych w swym myśleniu mas, które będą się korzyć i pozwolą nad sobą panować.”

Johann Wolfgang von Goethe (1749–1832) niemiecki poeta

O religii
Źródło: Karlheinz Deschner, I znowu zapiał kur – Krytyczna historia Kościoła, Gdynia 1996; t. 2, s. 306–308.

O myślach , O myśleniu

„Ludzie stworzyli bogów na swój własny obraz. Śmiertelnym się zdaje, że bogowie zostali zrodzeni jak oni, że noszą ich szaty, mają ich głos i postać. Etiopowie uważają, że ich bogowie mają spłaszczone nosy i są czarni, Trakowie zaś, że mają niebieskie oczy i rude włosy. Gdyby woły, konie i lwy miały ręce i mogły nimi malować, to konie malowałyby obrazy bogów podobne do koni, a woły podobne do wołów.”

Ksenofanes (-570–-475 p. n. e.) starożytny grecki filozof

Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 39, 40.

O Bogu , O ludziach , O świecie , O koniach

„Rozmawiałem ostatnio z pewną dziennikarką z Japonii w ramach promocji dalekowschodniego tournee i ona mnie dopadła: opowiedz mi o nowej płycie Deep Purple. Ja na to: W jaki sposób? To byłyby tylko słowa, jedynie moja opinia. Na co ona: Ale wasi fani chcą wiedzieć… Więc mówię jej: No cóż, naprawdę musiałabyś jej posłuchać, twoja opinia sie liczy, nie moja. Nie odpuszczała, więc wreszcie jej odpowiedziałem: Słuchaj, jedyne co mogę powiedzieć to to, że to najwspanialsze dźwięki, jakie powstały w całej historii muzyki. A ona: Wow, fantastycznie, powiem zaraz wszystkim…”

Ian Gillan (1945)

Źródło: Maciej Madejsk, Ian Gillan: „Gdy jestem wśród Polaków, dostrzegam ten szczególny dar pozytywnego myślenia”, fabrykazespolow. pl, 11 października 2016 http://www.fabrykazespolow.pl/wywiad/item/109335-ian-gillan-gdy-jestem-wsrod-polakow-dostrzegam-ten-szczegolny-dar-pozytywnego-myslenia

O myślach , O myśleniu

„Jego śmierć nastąpiła zbyt późno, by zmienić bieg wydarzeń. Jego okropne nazwisko stało się synonimem katastrofy. Śmiałość tych, którzy go zabili, aby uratować swą ojczyznę, została błędnie oceniona… Podnosząc ręce, by ocalić starą władzę, zadali jej w rzeczywistości ostateczny śmiertelny cios.”

Maria Pawłowna Romanowa (1786–1859)

o śmierci Grigorija Rasputina.
Źródło: Stephen Weir, Najgorsze decyzje w historii świata. Okoliczności, sprawcy, konsekwencje, tłum. Dorota Gabon, Wydawnictwo Publicat, Poznań 2008, ISBN 9788324515813, s. 100.

O śmierci , O rzeczywostości , O decyzjach , O ojczyźnie

„Ani króla, ani praw, ani religii.”

Samuel de Champlain (1567–1635) francuski podróżnik, odkrywca, gubernator generalny Nowej Francji

komentarz na temat indiańskich mieszkańców Kanady.
Źródło: Jan Grabowski, Historia Kanady, Warszawa 2001, s. 25.

O religii

„Wounded Knee [w 1973] było historyczną cezurą w stosunkach amerykańskich Indian i narodów zachodnioeuropejskich. Było pierwszym wygranym protestem współczesnych narodów tubylczych przeciwko zachodnioeuropejskiej interpretacji historii, bowiem Siuksowie odrzucili definicje, których amerykański system prawny używał do skrywania statusu indiańskich plemion, kreując je jedynie na nieistotny problem wewnętrzny USA. W swojej deklaracji niepodległości Siuksowie Oglala mówili światu o wolności wszystkich rdzennych ludów od tyranii zachodnioeuropejskiej myśli, wartości i interpretacji doświadczeń człowieka. Wounded Knee oznaczało, że Indianie byli zdecydowani poszukiwać swojego miejsca w świecie, że ogłosili swoje wyzwolenie – jeśli nie fizyczne, to duchowe – od przeszłości i że wkraczają oto przed światem w nową fazę istnienia, której dotąd im odmawiano. Widok, jak małe indiańskie plemię usiłuje zrzucić więzy kolonializmu i stać się wolnym narodem fascynował europejskich dziennikarzy, którzy odwiedzali USA i przybywali do Wounded Knee.”

Vine Deloria, Jr. (1933–2005) teolog i prawnik amerykański, działacz na rzecz praw Indian

w 1985.

O ludziach , O świecie , O poszukiwaniu , O myślach

„Jeśli uważacie, że wasz szef sztabu mówi tylko bzdury, to zdegradujcie mnie do szeregowca i pozwólcie bronić kraju z karabinem i bagnetem w rękach.”

Gieorgij Żukow (1896–1974) marszałek ZSRR

podczas kłótni z Józefem Stalinem, który nazywał jego koncepcje bzdurnymi.
Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2014, s. 190.

„Jesteś niczym dzikie zwierzę. To są ostatnie miesiące twego życia, nie zasługujesz by oddychać powietrzem tej ziemi i oglądać światło Pana, znikniesz z tego świata i nigdy się już nie pojawisz. Ogarną cię mroki i będziesz miała czas, żeby rozważyć grzechy swego zwierzęcego żywota.”

Elżbieta Batory (1560–1614)

słowa, którymi została skazana na procesie.
Źródło: Miranda Twiss, Najwięksi zbrodniarze w historii, op. cit., s. 118.

O świetle , O czasie , O zwierzętach

„Chociaż własność prywatna uważana jest za kategorię naturalną i uniwersalną, w rzeczywistości, biorąc pod uwagę całość ludzkiej historii (z prehistorią włącznie), a zwłaszcza kultury pozaeuropejskie, dla których ekonomia nie stanowi najważniejszej rzeczy w życiu, okazuje się ona raczej wyjątkiem niż regułą.”

Erich Fromm książka Mieć czy być?

Mieć czy być? (1976)

O rzeczywostości

„Wysypała się oto z wagonów w tę noc aszchabadzką gromadka małych nędzarzy, pozbawionych wszystkiego – włącznie z sercem rodzicielskim, które zastygło gdzieś pod śniegiem… Kołysała się tylko na wietrze stacyjna lampa, rzucając raz cień, a raz światło na umęczone, wymizerowane twarze dzieci. Tragiczna gromada wyciągnęła się w długi pochód. Parami – parami szło nieszczęście z chorobą, głód z wszami – do autobusów, ledwo wlokąc nogami… Halo, halo, czyż nie widzicie, że w tych autobusach jadą najnieszczęśliwsze na świecie dzieci, dzieci więźniowie, dzieci wykolejeńcy, dzieci sieroty, dzieci starcy.”

Hanka Ordonówna (1902–1950) polska aktorka, piosenkarka, tancerka

o swoich podopiecznych, wychowankach sierocińca w Aszchabadzie.
Źródło: Sławomir Koper, Ordonka, „Uważam Rze Historia”, cyt. za: „Rzeczpospolita”, 25 września 2012 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/143534.html?josso_assertion_id=C3C8B5D7ED8D5276

O głodzie , O nieszczęściu , O dzieciach , O świetle

„Historia była kroniką niegodziwości i gwałtów, nieprzerwanym łańcuchem królobójstw i królów mordujących swe żony, braci i siostrzeńców.”

Charles Chaplin (1889–1977) angielski aktor i reżyser kina niemego

Źródło: Moja autobiografia, Thaurus, Warszawa 1993.

„Śmierć wcale nas nie dotyczy. Bo gdy my istniejemy, śmierć jest nieobecna, a gdy tylko śmierć się pojawi, wtedy nas już nie ma.”

Epikur (-341–-269 p. n. e.) grecki filozof

Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 151.

O śmierci , O świecie

„Nie budujemy więc u nas żadnego stanu (…), ale budujemy postęp, a do niego niech się garną ludzie wszystkich stanów, to jest wszystkich zatrudnień, i niech będzie jeden tylko stan prawych i oświeconych obywateli, których naród za swoich przewodników uważać będzie; zaś droga i sposobność przejścia w ich grono niech każdemu będzie dana.”

Karol Marcinkowski (1800–1846) polski lekarz i społecznik

słowa z 1844.
Źródło: Andrzej Szwarc, Karol Marcinkowski [w:] Andrzej Szwarc, Marek Urbański, Paweł Wieczorkiewicz, 100 postaci, które tworzyły historię Polski, wyd. Świat Książki, Grupa Wydawnicza Bertelsmann Media, Warszawa 2000, ISBN 837311288X, s. 281.

O ludziach , O książkach , O świecie

„Piasecki jest bodaj najbardziej zdemonizowaną, a jednocześnie najmniej zrozumiałą postacią naszej najnowszej historii. Pisano o nim z rożnych pozycji, ale zawsze źle. Jedno robili to z nienawiści, inni z ignorancji, jeszcze inni z wyrachowaniem. Przeciwko Piaseckiemu wylano morze atramentu i tylko dziwić może, jak to się dzieje, że tak rzekomo niewiele znacząca postać budzi takie zainteresowanie. Odpowiedź na to może być tylko jedna – w Piaseckim było coś, co przykuwa uwagę, niepokoi i fascynuje, zmusza do ciągłego zajmowania się jego życiorysem.”

Bolesław Piasecki (1915–1979) polski polityk

Autorzy: Grzegorz Pytel, Antoni Dudek
Źródło: Jan Engelgard, Wielka gra Bolesława Piaseckiego, Warszawa 2008, s. 5, ISBN 9788392528449.

O morzu

„Każdy co dziesiąty winny pasożytnictwa zostanie rozstrzelany na miejscu… Musimy wzmóc siłę terroru… rozstrzeliwać i wywozić… zapoczątkować bezlitosny, masowy terror przeciw kułakom, popom i białogwardzistom…”

Włodzimierz Lenin (1870–1924) organizator i przywódca Rewolucji Październikowej

słowa z 1918.
Inne cytaty
Źródło: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, tłum. Jerzy Korpanty, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, ISBN 9788324715480, s. 198.

O książkach , O świecie , O piciu , O sile

„Różnica między mężczyzną a kobietą jest taka sama jak między zwierzęciem a rośliną. Zwierzę jest czymś bardziej zgodnym z charakterem mężczyzny, roślina czymś bardziej zgodnym z charakterem kobiety, ponieważ kobieta to raczej spokojne (podobne do rośliny) rozwijanie się, którego zasadą jest pewna bardziej nieokreślona jednia uczucia. Jeśli kobiety stoją na czele państwa – państwo znajduje się w niebezpieczeństwie. Działają one bowiem nie podług wymagań ogólności, lecz podług przypadkowej skłonności i przypadkowego mniemania. Kobiety zdobywają wykształcenie nie wiadomo jak, jak gdyby w atmosferze wyobrażeń, bardziej dzięki życiu niż dzięki zdobywaniu wiadomości, gdy tymczasem mężczyzna zdobywa sobie stanowisko tylko dzięki osiągnięciom myśli i dzięki wielu wysiłkom.”

Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770–1831) filozof niemiecki

Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 394, 395.

O kobietach , O świecie , O wykształceniz , O emocjach

„(…) samochody z dziećmi, wyjechawszy z miasta, zaczęły pustynną najpierw drogą zbliżać się ku pasmu wysokich gór, po którego szczytach snuła się granica. Tysiące długich mil, przebytych w ostatecznej niedoli, dzieliło jadących od innej granicy tego samego państwa, do którego ich wwieziono brutalną przemocą. Linia, którą mieli przed sobą, obejmowała swoim obwodem największy państwowy obszar świata i zamykała równocześnie najstraszniejsze więzienie. Poza nią była wolność.”

Hanka Ordonówna (1902–1950) polska aktorka, piosenkarka, tancerka

o swoich podopiecznych, wychowankach sierocińca w Aszchabadzie.
Źródło: Sławomir Koper, Ordonka, „Uważam Rze Historia”, cyt. za: „Rzeczpospolita”, 25 września 2012 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/143534.html?josso_assertion_id=C3C8B5D7ED8D5276

O dzieciach , O wolności

„Milton, wielki głosiciel wolności, miał trzy żony i trzy córki, ale tak niskie pojęcie o kobietach, iż sądził, że ich przeznaczeniem jest słuchanie. I do tego stopnia, że nie pozwolił córek swych uczyć pisania. Sądzę, iż musiałaby to być bardzo zabawna lektura porównywać przemówienia takiego rycerza wolności z historią małej monarchii, na czele której stoi on sam.”

Georg Christoph Lichtenberg (1742–1799) pisarz niemiecki, aforysta

Milton, der große Freiheitsredner, hatte drei Weiber nach einander und drei Töchter, aber solche erniedrigende Begriffe vom weiblichen Gefchlechte daß er glaubte, sie wären bloß zum Gehorchen da. Dieses ging bei ihm so weit, daß er sogar seine eigenen Töchter nicht schreiben lernen ließ. Ich glaube, es müßte eine sehr unterhaltende Lectüre sein, die Reden eines solchen Freiheitsritters mit der Geschichte des kleinen monarchischen verglichen zu sehen, an dessen Spitze er selbst steht. (niem.)
Źródło: Vermischt schriften http://books.google.pl/books?id=UkomAAAAMAAJ, tom I, wyd. Verlag der Dieterichschen buchhandlung, Getynga 1853, s. 245–246.

O kobietach , O wolności , Córki

„Dopomóż mi, Boże, żebym się dzisiaj nie wpakował w jakąś historię, która mnie raczej nie obchodzi.”

Edward Stachura (1937–1979) polski poeta, prozaik, pieśniarz i tłumacz

Wszystko jest poezja. Opowieść-rzeka (1975)

O Bogu

Cytaty o historii

Najlepsze cytaty o historii

Cytaty o historii