Cytaty na temat własność (136 cytatów)

„Równość, wolność i własność są najpotrzebniejszym i najprostszym wnioskiem z praw człowieka.”

Stanisław Staszic (1755–1826) polski działacz oświeceniowy, pisarz i publicysta, filozof i tłumacz

Źródło: Bolesław Limanowski, Historja ruchu społecznego w drugiej połowie XVIII stulecia, Księgarnia Polska, 1888, s. 330.

O wolności

„Umieć milczeć to prawie tyle, co zachować siebie na własność.”

Rainer Maria Rilke (1875–1926) poeta austriacki

O zachowaniu

„Miłość jest siłą, która nie narzuca się człowiekowi od zewnątrz, lecz rodzi się w jego wnętrzu, w jego sercu, jako jego najbardziej wewnętrzna własność.”

Jan Paweł II (1920–2005) papież, święty Kościoła katolickiego

13

O miłości , O sile , Serce

„Małżeństwo posiada własność zrywania wszystkich związków przeszłości, by je zastąpić – czym? Egoizmem.”

Charles Fourier (1772–1837)

O małżeństwie , O przeszłości , O egoiźmie

„Z punktu widzenia wyższych formacji ekonomicznych społeczeństwa, uznawanie świata za prywatną własność poszczególnych osób wyda się zupełnym absurdem, tak jak uznanie za czyjąś prywatna własność człowieka. Nawet całe społeczeństwo, naród, czy wszystkie społeczeństwa razem wzięte nie mogą być właścicielami świata. Są tylko jego posiadaczami, użytkownikami, i jak dobrzy rodzice, muszą przekazać go przyszłym pokoleniom, w lepszym stanie.”

Karol Marks książka Kapitał

Kapitał (1867)
Źródło: Kapitał – Krytyka ekonomii politycznej, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1951

O książkach , O wiedzę , O rodzicach

„Własność, niszcząc solidarność międzyludzką, stoi na drodze do prawdziwej wolności człowieka.”

Michał Bakunin (1814–1876) rosyjski myśliciel, rewolucjonista

Kapitalizm

O wolności

„Zrobić coś z niczego jest własnością Boga; zrobić z małej rzeczy wiele to własność pracy.”

Klementyna Hoffmanowa (1798–1845) polska pisarka, pionierka polskiej literatury dziecięcej

O Bogu

„Oburzacie się, że chcemy znieść własność prywatną. Ale w waszym dzisiejszym społeczeństwie własność prywatna jest zniesiona dla dziewięciu dziesiątych jego członków. Istnieje ona właśnie dzięki temu, że nie istnieje dla dziewięciu dziesiątych.”

Karol Marks książka Manifest komunistyczny

Ihr entsetzt Euch darüber, daß wir das Privateigenthum aufheben wollen. Aber in Eurer bestehenden Gesellschaft ist das Privateigenthum für 9 Zehntel ihrer Mitglieder aufgehoben; es existirt gerade dadurch, daß es für 9 Zehntel nicht existirt. (niem.)
Manifest komunistyczny (1848)

„Każdy zwolennik teorii ewolucji musi przyznać, że umysłowe władze wyższych zwierząt, lubo tak różne od naszych pod względem stopnia rozwoju, są jednak tej samej natury, co i nasze, i mają równą własność doskonalenia się.”

Karol Darwin (1809–1882) biolog angielski

O naturze , O zwierzętach

„Chociaż własność prywatna uważana jest za kategorię naturalną i uniwersalną, w rzeczywistości, biorąc pod uwagę całość ludzkiej historii (z prehistorią włącznie), a zwłaszcza kultury pozaeuropejskie, dla których ekonomia nie stanowi najważniejszej rzeczy w życiu, okazuje się ona raczej wyjątkiem niż regułą.”

Erich Fromm książka Mieć czy być?

Mieć czy być? (1976)

O historii , O rzeczywostości

„Człowiek, który stracił ciszę, nie tylko stracił swoją własność, ale został zmodyfikowany w całej swojej strukturze.”

Max Picard (1888–1965)

Źródło: Świat milczenia (Die Welt des Schweigens)

O świecie

„(…) Jak wyglądają współczesne utopie? Gdzie można je znaleźć? Jaki jest ich kształt i dynamika? Możliwości technologiczne pozwalają na wykonanie projektów, które do tej pory musiały pozostać na papierze, a utopijne myślenie stało się częścią przemysłu kreatywnego. Jednocześnie każdy z nas może projektować swoje własne przestrzenie, które będą podważać to, co sformatowane i nie potrzebujemy do tego skomplikowanych narzędzi, ale jedynie otwartego umysłu. To dzięki niemu mamy szansę naznaczyć naszą obecnością miejsca, których nigdy nie będziemy mieć na własność.”

Mateusz Torbus (1972)

Źródło: Mateusz Torbus o współczesnych utopiach, o.pl, 16 marca 2013 http://news.o.pl/2013/03/16/mateusz-torbus-hermitage-pustelnia-galeria-pacamera-suwalki/

O myślach , O myśleniu

„Ja wiem, po co jest to wykluczenie. Ono jest po to, żeby pewna grupa w PiS miała 100% akcji na własność. Pozostały akcjonariat nie jest jej potrzebny. Myślę, że Jarosław Kaczyński przyjął taką strategię, żeby nas z PiS wypchnąć.”

Elżbieta Jakubiak (1966) polska polityk

o swoim wykluczeniu z PiS.
Źródło: wp.pl http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,title,Jakubiak-ja-wiem-po-co-jest-to-wykluczenie,wid,12827861,wiadomosc.html z 6 listopada 2010 r.

O myślach , O myśleniu

„W tym bloku (sowieckim) byliśmy, można powiedzieć, na szczególnych prawach, byliśmy swego rodzaju heretycką wyspą. Polskę cechowało wiele odrębnych rozwiązań, szerszy niż w innych państwach bloku zakres różnych swobód, zwłaszcza w obszarze kultury i sztuki, (…). Bezprecedensowa pozycja Kościoła, dominująca indywidualna własność chłopska. Mimo nieustających zewnętrznych nacisków nie zeszliśmy z tej drogi.”

Wojciech Jaruzelski (1923–2014) generał, działacz PZPR, prezydent PRL i RP

Źródło: rozmowa Zbigniewa Hołdysa, Tajemnica generała, „Wprost” nr 30, 25 lipca 2011.

O tajemnicy

„Przekształcenie praw lokatorskich i własnościowych w pełną własność lokali jest nadal możliwe, mimo wielu przeszkód, jakie na drodze do realizacji ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych stawiają jej przeciwnicy.”

Gabriela Masłowska (1950) pracownik naukowy, działaczka polityczna

Źródło: Uwłaszczenie mieszkaniami spółdzielczymi nadal możliwe, naszdziennik.pl, 10 kwietnia 2010 http://www.naszdziennik.pl/print.php?dat=20100410&id=my31.txt&typ=my

„Siebie mi daj na własność, bo ma dusza bez Ciebie traci swą wartość.”

Grubson (1986) polski raper

O.R.S.
Źródło: Siebie mi daj

O duszy

„Główną podporą lichwy, złodziejstwa i rozboju są książęta i panowie. Zabierają oni wszelkie stworzenie na swoją własność: ryby w wodzie, ptaki w powietrzu, rośliny na ziemi. I potem jeszcze głoszą biednym przykazanie: – nie kradnij! Sami zaś chwytają, co gdzie znajdą: obdzierają i łupią chłopa i rzemieślnika.”

Thomas Müntzer (1489–1525) teolog, reformator Kościoła katolickiego

Źródło: Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard (oprac.), Wiek XVI-XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, s. 92.

O historii , O ptakach , O rybach , O nauczycielach

„Istota problemów z kapitalistycznym rynkiem bierze się z tego, że podczas gdy większość może zaoferować sprzedaż jedynie własnej pracy, mała grupa kapitalistów jest bardzo obficie wynagradzana nie za pracę, ale za własność. Na dodatek, im większy kapitał, tym łatwiejsze jego rozmnożenie, które skutkuje koncentracją majątku w rękach bardzo niewielkiej grupy kosztem całej reszty. Na ten argument obrońcy kapitalizmu odpowiadają zazwyczaj, że „kapitalista dorobił się majątku uczciwą pracą, więc ma teraz prawo czerpać z niego zyski”. Karierę od pucybuta zaczynało jednak niewielu, a dziedziczenie i darowizny sprawiają sporo kłopotów naszej moralnej intuicji. Zazwyczaj wydaje się nam, że ktoś, kto uczciwie zdobył swój majątek, ma prawo swobodnie nim dysponować, a więc również przekazać ten majątek komu tylko zechce. Jednak z drugiej strony istnienie żyjących w nędzy ciężko pracujących ludzi obok dzieci bogaczy, którym życie upływa na zabawie, nie wydaje się zwycięstwem sprawiedliwości.”

Gerald Cohen (1941–2009)

Źródło: Przeciwko kapitalizmowi, wykład w Channel 4, 12 lutego 1986

O życiu , O dzieciach , O ludziach , O sprawiedliwości

„W latach 80. zamieniono władzę na własność i na media, co najwyżej przywdziano tylko inne szaty. Trzeba pamiętać nocną zmianę, czyli zamach na rząd pana Jana Olszewskiego, kto w tym brał udział. Teraz jest tego kontynuacja.”

Tadeusz Rydzyk (1945) polski duchowny katolicki, publicysta

Źródło: Wolność w Polsce jest zagrożona, naszdziennik.pl, 21 stycznia 2012 http://naszdziennik.pl/index.php?dat=20120121&typ=po&id=po19.txt

O wolności

„Lud, który dopuszcza się ekscesów, jest niegodny wolności, lud prawdziwie wolny szanuje człowieka i własność.”

Napoleon Bonaparte (1769–1821) cesarz Francuzów

O ludziach , O wolności

„Celem liberalizmu jest pokojowa współpraca wszystkich ludzi, jak również pokój pomiędzy narodami. Jeśli wszędzie własność środków produkcji będzie się znajdowała w rękach prywatnych, a prawa, sądy i administracja będą traktowały obcokrajowców i obywateli na takich samych warunkach, to nie będzie miało dużego znaczenia to, gdzie przebiegają granice państw. (…) Nie będzie się już opłacało prowadzić wojen; nie będzie powodów do agresji. (…) Wszystkie narody będą mogły współistnieć w pokoju…”

Ludwig von Mises (1881–1973) ekonomista austriacki

The goal of liberalism is the peaceful cooperation of all men. It aims at peace among nations too. When there is private ownership of the means of production everywhere and when laws, the tribunals and the administration treat foreigners and citizens on equal terms, it is of little importance where a country’s frontiers are drawn…. War no longer pays; there is no motive for aggression…. All nations can coexist peacefully… (ang.)

O ludziach , O pokoju , O współpracy

„Ewangelia przedstawia Chrystusa jako człowieka bezdomnego, nieposiadającego żadnego majątku, wędrującego pieszo, będącego na marginesie społeczeństwa, odnoszącego się z pogardą do rodziny, niemającego pracy ani zawodu, przyjaciela wyrzutków i pariasów, odrzucającego materialną własność, nieprzejmującego się własnym bezpieczeństwem, będącego solą w oku establishmentu, bezlitosnego krytyka bogaczy i ludzi dzierżących władzę.”

Terry Eagleton (1943)

Źródło: Mehdi Hasan, Socjalista z Nazaretu, „New Statesman”, tłum. „Forum”, 18 kwietnia 2011.

O ludziach , Chrystus

„Istnienie, zdolności, przystosowanie – innymi słowy: indywidualność, wolność, własność – oto człowiek.”

Frédéric Bastiat (1801–1850) francuski ekonomista

Prawo
Źródło: s. 59

O wolności

„Własność. Własność. Wszystko dla własności.”

James Jones książka Cienka czerwona linia

Cienka czerwona linia

„Sprawy miejskie
Posiedzenie Rady Miejskiej d. 1 kwietnia.
(…)
Z porządku dziennego r. m. Dr F. Jakubowski uzasadnia wnioski co do nabycia przez gminę dla Muzeum Narodowego zbioru kamei i gem p. Schmidta-Ciążyńskiego. Sprawozdawca podnosi wysoką wartość tego zbioru, jakiego nie posiada w takiej ilości żadna instytucya, a zbiór ten mieści 2,500 sztuk kamei i gem. Wartość tę zbioru sprawdzili wysłani do Wiednia pp. Maryan Sokołowski i Zygmunt Cieszkowski. Za zbiór ten, którego wykaz szczegółowy odczytuje sprawozdawca, zażądał właściciel wypłaty rocznej renty w sumie 3,600 złr. Suma ta przedstawia się jako mała w porównaniu z wartością zbioru, lecz ponieważ było za ciężko dla Rady ponosić takową wyłącznie, dlatego zwrócono się do Sejmu z prośbą o subwencyę jak najwyższą na ten cel, a Sejm przeznaczył 1,000 złr., przez co umożliwił nabycie zbioru. Prócz kamei i gem oﬁaruje p. Schmidt-Ciążyński dla Muzeum 61 obrazów, które się już tam znajdują i 67 sztuk obrazów, które tymczasowo do Rapperswylu posłał, a których odebranie będzie połączone z pewnemi trudnościami. W ocenienie szczegółowe zbioru nie wdaje się sprawozdawca, znanym on jest bowiem z wystawy Sobieskiego, i prosi wreszcie Radę o przyjęcie wniosków, które brzmią następnie:
1) Gmina miasta Krakowa nabywa od p. Konstantego Schmidt-Ciążyńskiego zbiór kamei i gemm na własność, na rzecz Muzeum Narodowego w Krakowie, za rentę dożywotnią p. Konstantemu Schmidt Ciążyńskiemu, rocznie począwszy od 1 stycznia. 1885 w ilości 3600 zł. aw. w ratach półrocznych z góry opłacać się mającą. 2) Nabycie dokonanem zostaje na podstawie wykazu inwentarycznego dołączonego. 3) Renta roczna, w ustępie 1) określona, wypłacaną będzie w ten sposób, iż na ten cel użytą będzie suma 1000 złr. przez Sejm krajowy na ten cel przeznaczona, zaś resztę, w ilości 2600 złr. wa. wypłacać będzie gmina m. Krakowa z funduszów bieżących. 4) Poleca się Sekcyi skarbowej, aby fundusz na zapłacenie renty tegorocznej obmyśliła i do dyspozycyi Pana Prezydenta pozostawiła, tudzież, aby na przyszłość odpowiednie fundusze w budżecie rocznym zamieszczała. 5) Do zawarcia i podpisania umowy z p. Konstantym Schmidt Ciążyńskim, upoważnia Rada miejska Pana Prezydenta, tudzież Radców pp. Dra Faustyna Jakubowskiego i Dra Henryka Jordana.
Po otwarciu dyskusyi nad wnioskami, zabiera głos r. m. Baranowski, który sądzi, iż właśnie dlatego, że Muzeum jest Narodowe, Sejm powinien dać większą subwencyę, a mianowicie 2,600 złr., miasto zaś mogłoby się przyczynić kwotą 1,000 złr. Zawielki to ciężar dla gminy, dlatego oświadcza, iż głosować będzie przeciw wnioskom.
R. m. Dr Warschauer rozbiera szczegółowo charakter wydatków miejskich i dzieli takowe na egoistyczne, tj. potrzebne na budowę bruków, kanałów itd., i na wydatki krajowe, do których miasto przyczyniać się musi. Ani z jednego, ani z drugiego funduszu wydatku na nabycie kamei czynić nie można. Mówca był przeciwny założeniu Muzeum, które obecnie już kosztuje gminę 3,000 złr., a które przysporzyło miastu dwóch urzędników i woźnego. Niezawodnie jest ładnie, żeby były Muzea, galerye; niezawodnie, że zbiór rzeczony jest cenny, że ma pretium affectionis; niezawodnie, że ma gmina pewne obowiązki względem kraju, ale nie tak wielkie, bo przypuśćmy, że Sejm w którymkolwiek roku nie da subwencyi, to wtedy cały jej ciężar spadnie na miasto, za rzecz, która nie jest w ścisłym związku z Muzeum Narodowem, chyba o tyle, o ile działy sztuki wogóle mają związek ze sobą. Mówca doradza, aby i zamożne prywatne osoby przyczyniły się do nabycia, i proponuje następujący rozkład kwoty: Sejm niech da 1/3, miasto 1/3 i ludzie prywatni 1/3. Pieniądze są, trzeba je dać.
R. m. prezes Majer jest za wnioskami, ale musi się usprawiedliwić, dlaczego. Wiele jest prawdy w słowach mówcy poprzedniego, i gdyby nie pewne względy, nie mógłby oświadczyć się za nabyciem zbioru. Na wszelkie targi, jak podobny, bo inaczej układu na przeżycie nazwać nie można, wzdryga się jego sumienie, inna rzecz bowiem, jeżeli rodzice odstępują dzieciom majątek, a sobie zastrzegają rentę. Przyznaje mówca, że zbiór ten, to rzecz przydatna, ale pierwej iść powinny potrzeby konieczne. Gdyby nie było Muzeum Narodowego, to nikomu nie postałoby w głowie nabywanie zbioru, ale skoro Muzeum jest, to naszym obowiązkiem, aby się rozrastało. Znawcy powiadają, że nabytek robimy za cenę stosunkowo niską; znawcy w Wiedniu orzekli, iż wartość samego materyału, nie licząc wartości sztuki, oszacować można na 40,000 do 50,000 złr. Ale to wszystko mając na względzie, nie mógłby jeszcze mówca za nabyciem wotować, gdyby nie zasiłek, jaki przeznaczył Sejm w kwocie 1,000 złr., a nie traćmy nadziei, że usiłowaniom naszych posłów uda się więcej uzyskać. Drugim względem, skłaniającym mowcę do głosowania za nabyciem, jest zapewnienie, że znajdzie się fundusz i to taki, iż miasto ciężaru nie poniesie.
R. m. Dr Machalski wyjaśnia poprzedniemu mówcy, iż niema najmniejszej niemoralności co do zachodzącego tu dożywocia, bo ono jest uświęconem we wszystkich społeczeństwach cywilizowanych. Rada nie spekuluje tu na życie niczyje, a życie p. Schmidta-Ciążyńskiego jest w ręku Boskiem.
R. m. Rehman zapytuje, czy subwencya Sejmu jest jednorazową, czy też będzie udzielaną i na przyszłość.
R. m. Romanowicz wyjaśnia, że jest to datek roczny, więc nie potrzeba będzie wnosić petycye, bo odnośną kwotę będzie wstawiał co roku Wydział krajowy; nie chroni to wszakże tej rubryki od tego, że może się za nią nie podnieść większość rąk, czego przecież po reprezentacyi kraju przypuścić nie można, aby się w tym względzie taka większość nie znalazła.
Sprawozdawca Dr F. Jakubowski dodaje do wyjaśnienia r. m. Machalskiego tę uwagę, że jeżeli rodzice dzieciom majątek zostawiają, a sobie rentę dożywotnią zastrzegają, to tutaj obywatel przychodzi i mówi: oddaję wam wszystko, co mam, całą moją własność, dajcie mi rentę dożywotnią. Tu propozycya wychodzi z jego strony i jemu wolno tak postąpić; Co do r. m. Warschauera, który mówi: niech ktoś da, to nie od nas zawisło, by dał, ani Sejmu także do większej oﬁary zmusić nie możemy, Sejmu, który w trudnych warunkach oﬁarował 1000 złr. Jeżeli zaś ktoś ma dać, to nie od nas także zawisło, ale trzeba rozpocząć składać datki, a radca Warschauer rozpoczął od proponowania datków. Radca Warschauer dzieli także wydatki na niższe i wyższe, lecz ile razy przychodzimy z żądaniem niższych wydatków, to nam mówią o wyższych, ile zaś razy żądamy wydatków na wyższe cele, to nam mówią o brukach, kanałach itd. Gdy szło n. p. o szkołę przemysłową, to mówiono: po co szkoła przemysłowa! I zdaje się, ze słów p. Warschauera, jak gdyby gmina Krakowa mogła tylko kanały i bruki budować i ten jedynie miała obowiązek. Muzeum, przeciw któremu występuje p. Warschauer, ma dziś dziesięć razy większą wartość, niż suma, jaką na nie gmina wydała. Sprawozdawca wskazuje i na te wyższe cele, jakie miasto Kraków ma do spełnienia wobec kraju i narodu i prosi jeszcze raz o uchwalenie wniosków.
W głosowaniu imiennem, zarządzonem na wniosek r. m. Epsteina, głosowali za: Armółowicz, Dr Bobrzyński, Dr Bochenek, Geissler, Dr Hajdukiewicz, Dr F. Jakubowski, Dr Jakubowski Maciej, Dr Jordan, Dr Kasparek, dyrektor Kieszkowski, Knaus. JE. Dr Kopff, Dr Kohn, Dr Lisowski, Dr Majer, Dr Machalski, Muczkowski, hr. Potocki, Romanowicz, Dr Rosenblatt, Dr Straszewski, Szpakowski, hr. Tamowski, Zaremba, Dr Zatorski, Dr Zoll. Razem 26 głosów.
Przeciw głosowali: Dr Asnyk, Baranowski, Birnbaum, Epstein, Grosse, Gwiazdomorski, Kwiatkowski, Dr Oetinger, Rehman, Stockmar, Dr Warschauer, Zieleniewski. Razem 12 głosów.
Wstrzymali się od głosowania: Chęciński, Dr Domanski, Fedorowicz, Feintuch, wiceprezydent Friedlein, Goebel, Dr Horowitz, X. Midowicz, Mendelsburg, Schwarz.
Nieobecni: Chrzanowski Leon, Goldgardt, Matusińsiki, hr. Mieroszowski, Mirtenbaum, Dr Pareński, Dr Pieniążek, Dr Retinger, Rzewuski, Spira, Dr Weigel.”

Konstanty Schmidt-Ciążyński (1818–1889) polski kolekcjoner dzieł sztuki

O Konstantym Schmidcie-Ciążyńskim
Źródło: „Czas” nr 76, 3 kwietnia 1885, s. 2, Małopolska Biblioteka Cyfrowa http://mbc.malopolska.pl/publication/20747

Obraz , O życiu , O pieniądzach , O dzieciach

„Katastrofa jest naturalną częścią mojej ewolucji – szeptał Tyler – w kierunku tragedii i unicestwienia. (…) – Zrywam moje przywiązanie do rzeczy fizycznych i dóbr materialnych – szeptał Tyler – bo tylko niszcząc siebie, mogę uruchomić całą moc ducha. (…) – Wyzwoliciel, który zniszczy moją własność – powiedział Tyler – walczy o uratowanie mojego ducha. Nauczyciel, który usuwa z mojej drogi wszelką własność, uczyni mnie wolnym.”

Chuck Palahniuk (1962)

tłum. Lech Jęczmyk
Podziemny krąg (1996)

O nauczycielach

„Moja pewność
To druga godzina nocy
To kruchość niejedna
Przed trybunałem ciszy
To własność w jednym egzemplarzu.”

Hugon Lasecki (1932)

Źródło: ***, „Kwartalnik Artystyczny” nr 4, 2007, s. 110.

„Własność jest narzędziem panowania bogatych nad biednymi.”

Lew Tołstoj (1828–1910) pisarz rosyjski

Kapitalizm

„Kiedy część czyjegoś bogactwa przechodzi czy to siłą, czy podstępem od tego, kto ją posiada bez jego zgody i bez zapłaty do tego, kto jej nie stworzył i nie nabył, nazywam to zamachem na własność, czyli grabieżą właśnie.”

Frédéric Bastiat (1801–1850) francuski ekonomista

Prawo
Źródło: s. 72–73

O sile , O bogactwie

„I jeśli staję przeciw tobie, to nie myśl, że czynię to dlatego żeś Polak; nieporozumienie nasze pochodzi stąd, że konserwatyzm swój zamknąłeś w obrębie spraw i interesów narodu swego, cztery zasady twoje: wiara katolicka, ojczyzna, własność prywatna i trzeźwa polityka realna – uznaję również, ale z tą różnicą, że rozwijając je i doprowadzając do końca, ogłaszam, iż konserwatyzm powinien być ponadnarodowy, uniwersalny.”

Wasyl Kuczabski (1895–1971)

Ukrajina i Polszcza. Otwerta widpowid' polskomu konserwatystowi

O wierze , O myślach , O ojczyźnie , O myśleniu

„Do istot, które kochałem bardziej niż bardzo zaliczam „Dar Przemyśla” (…) Żyję z połową duszy, ta druga połowa leży na wraku lub we wraku „Daru Przemyśla” na kubańskiej plaży, gdzie (…) został on bezmyślnie, nonszalancko, jak własność państwowa, rozbity na progu rafowym 80 metrów od suchego lądu, przy doskonałym wietrze ENE 4°B i idealnej widzialności. Wygląda to tak, przy innym spojrzeniu na sprawę, jakby ten jacht nie mógł żyć beze mnie, jakby połowa mojej duszy zadomowiona w nim zrewoltowała się, brzydziła się dotykiem steru jachtu tych rąk, które wydarły go moim. Często wydaje mi się, że ten jacht popełnił samobójstwo (…) przy wraku została połowa mojej duszy, a ta druga, zdumiona nieszczęściem tamtej, nie może się pozbierać do dzisiaj. Nikt nie postawił pomnika czy choćby kamienia przy wraku, czas zdrapał nazwę z burty, nikt tutaj nie uronił jednej łzy, bo dla wszystkich w Przemyskim OZŻ jacht był przedmiotem, a nie istotą, jak dla mnie; ten jacht rodził się na moich oczach, z moich marzeń i nadziei, i nim został zwodowany był już otoczony moim gorącym uczuciem. Niech te słowa będą hołdem dla jachtu w każdą rocznicę jego zagłady, już nieważne czy w wyniku samobójstwa, czy morderstwa. Niech te słowa zastąpią mu kamień przygrobowy z opisem jego czynów. Wspomnienie o „Darze Przemyśla” zakończę marszem żałobnym z III Symfonii „Eroica” Beethovena i westchnieniem: Okręcie mój kochany, rozumiem to, że nie mogłeś żyć beze mnie, ale nie rozumiem tego, jak ja mogę bez ciebie żyć.”

Henryk Jaskuła (1923) żeglarz polski

Pożegnanie jachtu „Dar Przemyśla” wygłoszone w polonijnym Yacht Clubie im. Josepha Korzeniowskiego w Chicago
Źródło: Przemyślanin – Przemyski Niezależny Serwis Historyczno-Informacyjny

O nieszczęściu , O emocjach , O duszy , O samobójstwie

„Własność jest przyczyną cierpienia i nędzy w społeczeństwie.”

Pierre-Joseph Proudhon (1809–1865) francuski polityk i filozof

O cierpieniu

„Stworzyliście własność w Kambodży, lecz stworzyliście również ubóstwo.”

Norodom Yukanthor (1858–1934)

o francuskich kolonialistach.
Źródło: Adam W. Jelonek, Kambodża, Warszawa 2008, s. 60

„Powiedziała jedna pani,
że nas przemysł jest do bani,
a jak ONI – rzekła jasno –
teraz TAMTYCH z góry trzasną,
to będzie efekt produkcji
gorszy od trzech rewolucji!
(…) Bo taką własność miewa zaimek,
że zastępuje konkretne imię:
ON, ONA, ONO, ONI, ONE
(…) Niby wiadomo, kto – a nie!
(…) Zapytuję – mimo tremy –
czy ONI to czasem nie MY…
Bo już zaczął ktoś rozgłaszać,
że Polska jest ICH, nie nasza,
a więc dla wspólnego zysku
może by tak po nazwisku?…
Powiedzmy sobie szczerze raz na jakiś czas:
Przecież nie ma tu nikogo oprócz NAS.”

Jacek Zwoźniak (1952–1989)

Źródło: Plaga zaimków

O czasie

„Kronika miejscowa i zagraniczna.
Kraków 9 kwietnia.
(…)
Posiedzenie Rady miejskiej, zwołane na wczoraj, nie przyszło do skutku z powodu braku potrzebnego kompletu. Nie załatwiono więc będącej na porządku dziennym sprawy nabycia przez gminę na własność Muzeum Narodowego zbiorów (kamei) p. Schmida-Ciążyńskiego (…)”

Konstanty Schmidt-Ciążyński (1818–1889) polski kolekcjoner dzieł sztuki

O Konstantym Schmidcie-Ciążyńskim
Źródło: „Czas” nr 84, 10 kwietnia 1884, s. 2, Małopolska Biblioteka Cyfrowa http://mbc.malopolska.pl/publication/20747

O czasie

„W każdej społeczności, w której istnieje własność prywatna, dla zachowania równowagi ducha trzeba posiadać przynajmniej tyle co inni, których uważa się za równych sobie, posiadanie zaś nieco większej ilości dóbr jest niezwykle pożądane. Lecz gdy tylko ktoś zdobywa więcej i przyzwyczaja się do nowego, wyższego poziomu zamożności, nowo uzyskany standard przestaje go cieszyć bardziej niż poprzedni, niższy. Zawsze więc występuje tendencja do traktowania obecnego poziomu zamożności jako punktu wyjścia do powiększania stanu posiadania. Wprowadza to z kolei coraz to nowe standardy i potrzebę równania do grup coraz to wyżej stojących pod względem zamożności. Upragnionym celem jest tu osiągnięcie poziomu bogactwa, który stawiałby daną jednostkę wyżej od reszty społeczności. Dopóki wynik porównań jest niekorzystny, normalny, zdrowy człowiek żyje w nieustannym niezadowoleniu ze swego losu; gdy zaś osiągnie poziom, który można by nazwać przeciętnym dla danej społeczności lub klasy, to nieustanne niezadowolenie ustąpi miejsca niestrudzonym wysiłkom, aby powiększyć różnicę między swoim stanem posiadania a owym poziomem przeciętnym. Rezultat tych porównań nigdy nie jest tak korzystny, aby człowiek nie pragnął jeszcze bardziej zdystansować tych, z którymi rywalizuje w walce o pozycję majątkową.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

O losie , O zachowaniu , O wysiłku , O walce

„Linux to rak. Musimy nauczyć ludzi, co to znaczy chronić własność intelektualną i należycie za nią płacić.”

Steve Ballmer (1956) amerykański informatyk, szef firmy Microsoft

Źródło: Wolność komputerów, „Rzeczpospolita”, 16 lutego 2008 http://www.rp.pl/artykul/93345.html

O ludziach , O wolności

„Jeżeli kryzysy odsłoniły niezdolność burżuazji do dalszego zarządzania nowoczesnymi siłami wytwórczymi, to przekształcenie wielkich przedsiębiorstw produkcyjnych i komunikacyjnych w spółki akcyjne i we własność państwową dowodzi zbędności burżuazji w realizacji tego procesu. Wszystkie społeczne funkcje kapitalisty wykonują odtąd płatni urzędnicy. Kapitalista nie pełni już żadnej funkcji społecznej prócz zgarniania dochodów, obcinania kuponów i gry na giełdzie, gdzie rozmaici kapitaliści odbierają sobie wzajemnie swoje kapitały. Jeżeli przedtem kapitalistyczny sposób produkcji rugował robotników, to teraz ruguje kapitalistów i odsyła ich, zupełnie tak samo jak robotników, do szeregów ludzi zbędnych, choć na razie jeszcze nie do rezerwowej armii przemysłu.”

Fryderyk Engels (1820–1895) niemiecki filozof i rewolucjonista

Anty-Dühring (1878)

O ludziach , O sile

„Walczymy o anarchię i socjalizm, ponieważ uważamy, że anarchia i socjalizm powinny działać bezpośrednio, tj., że trzeba w samej chwili rewolucji znieść rządy, obalić własność, powierzyć instytucje publiczne – które w tym wypadku obejmują całe życie społeczne – wszystkim zainteresowanym i wszystkim mającym chęć do pracy – w sposób samodzielny, swobodny i nieurzędowy.”

Errico Malatesta (1853–1932) włoski myśliciel polityczny, anarchista

Socjalizm

O życiu

„Wspólna własność, czyli negacja dzisiejszego ustroju, zlanie jednostki ze społeczeństwem w całej sferze życia zewnętrznego, będąca ekonomicznym celem socjalizmu, jest zarazem rewolucyjnym środkiem do zupełnego wyzwolenia człowieka.”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

Źródło: Zagadnienia historyczne i djalektyka przewrotowa w: Edward Abramowski, Pisma, tom II http://dir.icm.edu.pl/pl/Pisma/Tom_2/93, Warszawa 1924.

„W II Rzeczypospolitej Żydzi mieli w Polsce wszelkie prawa obywatelskie, równe z Polakami. Wybierali i byli wybierani. Mieli pełna wolność religijna, mieli swoje partie, organizacje, kluby sportowe, państwo chroniło ich własność i interesy gospodarcze. Nikt nie zmieniał im nazwisk (jak POlakom na LItwie), nikt nie uzależniał ich praw obywatelskich od znajomości języka polskiego.”

Janusz Wojciechowski (1954) polityk polski

Źródło: blog Janusza Wojciechowskiego, 22 marca 2011 http://januszwojciechowski.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=1496&Itemid=42

O wolności

„Moralność komunistyczna – to taka moralność, która służy tej walce, która jednoczy ludzi pracy przeciwko wszelkiemu wyzyskowi, przeciwko wszelkiej drobnej własności, albowiem drobna własność oddaje w ręce jednej osoby to, co stworzone zostało pracą całego społeczeństwa.”

Włodzimierz Lenin (1870–1924) organizator i przywódca Rewolucji Październikowej

Zadania związków młodzieży (1920)

O ludziach , O walce , O morzu

„Zamiast rozmyślać w kategoriach systemowych, zastanówmy się lepiej nad podstawowymi pojęciami, takimi jak praca, własność. Jaki jest na przykład nasz stosunek do rzeczy? Czyż to nie rzeczy narzucają nam sposób, w jaki będziemy żyć?”

Paul Jorion (1946)

Źródło: rozmowa Jean-Gabriela Fredeta, „Le Nouvel Observateur”, tłum. „Forum”, 26 kwietnia 2011.

„Więc gdy ktoś ci mówi, że jest socjalistą, poproś go by odebrał własność tym, którzy ją mają i rozdał biedakom; jeśli powie tak – obejmij go jak brata, jeśli powie nie – masz przed sobą wroga.”

Errico Malatesta (1853–1932) włoski myśliciel polityczny, anarchista

Socjalizm

„Najważniejszą sprawą jest to, byśmy w czasie głosowania nie naruszyli odwiecznej zasady, że własność prywatna jest święta i nienaruszalna, i przy pomocy prywatyzacji nie dokonali kolejny raz nacjonalizacji majątku narodowego.”

Andrzej Rychlik (1955) polski polityk

Źródło: wystąpienie na posiedzeniu Sejmu, 4 marca 1993 http://orka2.sejm.gov.pl/Debata1.nsf/5c30b337b5bc240ec125746d0030d0fc/5a0c30a302964606c125750e00444b2d?OpenDocument

O czasie , O pomocy

„Rewolucja robotnicza, wywłaszczając kapitalistów, obala jednocześnie ich rządy, wydziera im z rąk władzę, a czyniąc z kapitałów wspólną własność wszystkich pracujących, władzę rządzenia także oddaje wszystkim.”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

Źródło: Rewolucja robotnicza w: Edward Abramowski, Pisma, tom IV http://dir.icm.edu.pl/pl/Pisma/Tom_4/99, Warszawa 1928.

„Nasze osądy są skrajnie nieobiektywne, ponieważ żyjemy w społeczeństwie, którego filarami są własność prywatna, zysk i władza. Możliwość nabywania, posiadania i osiągania zysku to święte i niezbywalne prawa jednostki w społeczeństwie industrialnym. Nieistotne jest pochodzenie własności, fakt zaś posiadania nie nakłada żadnych zobowiązań na właścicieli.”

Erich Fromm książka Mieć czy być?

Mieć czy być? (1976)

„Nie chcąc, aby ten zbiór, owoc mej pięćdziesięcioletniej pracy przeszedł w ręce obce, lub rozprószył się znowu po świecie, zamyślam oddać go na wieczną własność Muzeum Narodowego Polski, tego kraju w którym się urodziłem i którego zawsze byłem, jestem i być nie przestanę, kochającym i wdzięcznym synem.”

Konstanty Schmidt-Ciążyński (1818–1889) polski kolekcjoner dzieł sztuki

Źródło: Konstanty Schmidt-Ciążyński, list do hr.Platera, Londyn, 6 kwietnia 1883, [za:] Konstanty Schmidt-Ciążyński, „W sprawie: hr.Plater i Schmidt-Ciążyński”, Kraków, 1887, ss. 4–5.

„Brakuje mi paru chwilna własnośćdystansu w zadumienad dogasającym żarem”

Kazimierz Burnat (1943)

Źródło: Przenikanie

„Albo prywatna własność środków produkcji, albo głód i nędza dla wszystkich.”

Ludwig von Mises (1881–1973) ekonomista austriacki

Entweder Sondereigentum an den Produktionsmitteln, oder Hunger und Elend für Alle. (niem.)
Źródło: Liberalizm w tradycji klasycznej, tłum. Szymon Czarnik

O głodzie

„A chociaż na podstawie dowolnego atrybutu poznaje się substancję, wszelako każdej substancji przysługuje jakaś główna własność, która konstytuuje jej naturę i istotę i do której sprowadzają się wszystkie inne własności. W ten sposób rozciągłość wzdłuż, wszerz i w głąb konstytuuje naturę substancji cielesnej; a myślenie konstytuuje naturę substancji myślącej. Bo wszystko inne, co można ciału przypisać, zakłada z góry rozciągłość i jest tylko jakąś modyfikacją rzeczy rozciągłej; tak jak wszystko, co odkrywamy w umyśle, to są tylko różne modyfikacje myślenia. Tak na przykład nigdzie indziej jak tylko w rzeczy rozciągłej można pojąć kształt, a ruch też jedynie w rozciągłej przestrzeni; ani nigdzie indziej wyobraźni czy odczuwania, czy woli jak tylko w rzeczy myślącej. Lecz na odwrót, można pojąć rozciągłość bez kształtu lub bez ruchu, a myślenie bez wyobraźni lub bez odczuwania, i to samo dotyczy rzeczy pozostałych, co oczywiste jest dla każdego, kto na tym skupi uwagę.”

Kartezjusz (1596–1650) francuski filozof, matematyk i fizyk, jeden z najwybitniejszych uczonych XVII wieku, uznawany również za oj…

Zasady filozoficzne

O myślach , O naturze , O myśleniu

„Nie dlatego nie ma owej "[wolnorynkowej] reformy", że zastrachane społeczeństwo jest przeciw, lecz dlatego, że zagrożona władza jej nie dokonuje. Musi to zrobić jakaś siła z zewnątrz i taka siła w Polsce nawet istnieje: opozycja z poparciem większości społeczeństwa. I jeśli ma polubownie przeprowadzić tę zmianę, musi się z siłami starego porządku dogadać. Nie może to jednak być lansowane przymierze z reformatorskim skrzydłem władzy, które zajmuje wprawdzie dziś kluczowe, pozycje, ale traci oparcie we własnym aparacie. To musi być oferta do całego aparatu, do setek tysięcy ludzi, zajmujących w państwie wciąż jeszcze strategiczne pozycje. Muszą oni wiedzieć, że nie przewiduje się wobec nich żadnych posunięć z repertuaru stosowanych przez ich poprzedników, wobec obszarników, fabrykantów i kułaków. Wprost przeciwnie: trzeba tym ludziom otworzyć możność ubiegania się o przejmowanie na własność części majątku, którym obecnie zarządzają, jeśli dają nie gorsze od innych gwarancje jego wykorzystania. Na pewno zaś należy im obiecać co najmniej roczne wypowiedzenie z zachowaniem realnej wartości zarobków, zachowanie przywilejów niechby drażniących, wszechstronną pomoc przy podejmowaniu nowego zajęcia czy samodzielnej działalności gospodarczej. Ewentualnie wcześniejsze, odpowiednio korzystne emerytury. Oraz, co ważne, żadnych osobistych rozliczeń z tytułu ich wcześniejszej działalności. Propozycja taka musi być nie tylko atrakcyjna, ale też wiarygodna. Wymaga zatem poparcia społecznego, o co chyba będzie najtrudniej. Warto jednakże uświadomić sobie, że wymierzanie sprawiedliwości dziejowej często sprowadza się do zbrodni na wielką skalę przy okazji wszelkich rewolucji. A poza tym, opłaca się raczej Polskę wykupić niż wyszarpywać.”

Ernest Skalski (1935)

Źródło: Wielki kompromis, „Gazeta Wyborcza”, 31 lipca 1989, s. 3 http://www.archiwum.wyborcza.pl/Archiwum/1,0,6009141,19890731RP-DGW,Wielki_kompromis,.html

O ludziach , O sprawiedliwości , O zachowaniu , O sile

„Biorę moją własność, gdziekolwiek ją znajduję.”

Molier (1622–1673) francuski komediopisarz

„Źródłem rozmaitych przejawów zła w społeczeństwie jest własność prywatna.”

Emmanuel Mounier (1905–1950) francuski filozof

„Tradycja chrześcijańska nigdy nie podtrzymywała tego prawa [własności prywatnej] jako absolutnej i nienaruszalnej zasady. Zawsze rozumiała je natomiast w najszerszym kontekście powszechnego prawa wszystkich do korzystania z dóbr całego stworzenia: prawo osobistego posiadania jako podporządkowane prawu powszechnego używania, uniwersalnemu przeznaczeniu dóbr. Prócz tego, własność w nauczaniu Kościoła nigdy nie była rozumiana tak, aby mogła ona stanowić społeczne przeciwieństwo pracy. (…) Z tego punktu widzenia nadal pozostaje rzeczą nie do przyjęcia stanowisko „sztywnego” kapitalizmu, który broni wyłącznego prawa własności prywatnej środków produkcji jako nienaruszalnego „dogmatu” w życiu ekonomicznym.”

Jan Paweł II (1920–2005) papież, święty Kościoła katolickiego

Encyklika Laborem exercens

„Halkę (…) wystawiano dotąd najczęściej jako harlekinową historię o mezaliansie. Kolejni reżyserzy koncentrowali się na krzywdzie wiejskiej dziewczyny, wykorzystanej i porzuconej przez panicza. Motyw zdrady, pasji i dręczących Janusza wyrzutów sumienia kulminował się w scenie, gdy Halka pojawia się na dworze Stolnika i przerywa zaręczyny ukochanego z jego córką Zofią. Tło społeczne opery najczęściej pomijano lub wykorzystywano tylko do kolorowej stylizacji. Nawet współautor legendarnego filmu z 1937 r., patron polskiego teatru politycznego Leon Schiller, nie wybijał faktu, że wieś, z której pochodzi Halka i zakochany w niej Jontek, to własność Janusza. Gniew Jontka i samobójstwo Halki w ostatniej scenie rozgrywały się tylko na planie uczuć, a nie konfliktów społecznych.”

Marc Minkowski (1962)

Źródło: Anna S. Dębowska, „Gazeta Wyborcza” nr 298, 23 grudnia 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/129870.html

O zdradzie , O emocjach , O historii , O dziewczynach

„Państwo jest i powinno być po prostu wspólną siłą, ustanowioną nie po to, by być narzędziem ucisku i wzajemnej grabieży, lecz przeciwnie – by chronić własność każdego obywatela, zapewnić sprawiedliwość i bezpieczeństwo.”

Frédéric Bastiat (1801–1850) francuski ekonomista

Państwo
Źródło: s. 118

O sprawiedliwości , O sile

„Własności prywatnej należy przeciwstawić własność wspólną.”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

„Dziedziczenie – to instytucja, w której rodzina i własność łączą się.”

Plinio Corrêa de Oliveira (1908–1995) polityk brazylijski

Źródło: Jacek Bartyzel, Plinio Corrêa de Oliveira, legitymizm.org http://www.legitymizm.org/ebp-pilinio-correa-de-oliveira

O rodzinie

„Walczymy o Polskę sprawiedliwości społecznej i dobrobytu najszerszych mas (…) O Polskę, która podniesie stopę życiową najbiedniejszych i obniży niesprawiedliwie wysokie zyski warstw dotąd uprzywilejowanych. O Polskę, która szanując w rozsądnych granicach własność prywatną – wyzwoli kraj z bezsensu kapitalizmu i uspołeczni wielkie warsztaty pracy. (…) Polski ideał sprawiedliwości społecznej jest przeciwieństwem sowiecko-komunistycznej nędzy, w której niewolnicze życie pędzi chłop i robotnik rosyjski. Walczymy o Polskę wielką kulturalnie, to znaczy o upowszechnienie i uspołecznienie kultury w Polsce. W oparciu o znośne warunki materialne dążyć będziemy do zapewnienia wszystkim polskim rodzinom odpowiednich mieszkań (…) A w tych ludzkich mieszkaniach musimy zapewnić wszystkim rodzinom nie tylko samo życie, lecz także życie kulturalne, udostępniając najszerszym warstwom cały dorobek kultury duchowej i materialnej.”

Aleksander Kamiński (1903–1978) instruktor harcerski, żołnierz AK

Źródło: O jaką Polskę walczymy? (1943)

O życiu , O sprawiedliwości

„Bo seksualność to jest zaspokajanie najważniejszej z potrzeb – kontaktu z drugim człowiekiem i posiadanie tego człowieka na własność. Ta potrzeba jest tak silna, że jesteśmy gotowi do kompromisów i wspólnych starań, pomimo wielu przeciwności i różnic.”

Andrzej Depko (1962) polski seksuolog i neurolog

Źródło: Po co ten seks, polityka.pl, 17 lutego 2010 http://www.polityka.pl/psychologia/poradnikpsychologiczny/292119,1,po-co-ten-seks.read

O seksie

„Świat ma bowiem tę dziwną właściwość, że można go badać matematycznie. Nie wiemy, na czym ta własność polega, ale jest i właśnie dlatego nauka jest możliwa”

Michał Heller (1936) polski filozof, teolog, fizyk kosmolog

Wywiad Dowód na istnienie Boga

O świecie , O nauce

„Reżim Fideszu pomylił epoki. Silna centralizacja lepiej czy gorzej działała i trwała w ZSRR i w Europie Wschodniej, bo w regionie tym istniał system władzy socjalistycznej. Nie istniała prawie własność prywatna, wykluczony był mechanizm rynkowy, a świat socjalistyczny odcięty był od kapitalistycznego. Ale jak dzisiaj scentralizowany reżim Fideszu może współistnieć z otaczającym go światem? Jak można pogodzić system państwowych komend z kapitalistyczną gospodarką?”

János Kornai (1928) ekonomista węgierski

Źródło: Węgry. Centrala rządzi, wyborcza.pl, 28 marca 2012 http://wyborcza.pl/magazyn/1,126079,11435140,Wegry__Centrala_rzadzi.html

O świecie

„Myślę, że można powiedzieć, że brakuje celów strategicznych. Jest szukanie głosów wyborców, darmowy transport, programy socjalne, z których niewiele wynika. A brakuje strategii rozwoju Rygi. Nasza stolica ma wyjątkowe zalety w regionie Morza Bałtyckiego i tego się nie wykorzystuje. Teraz są problemy w budżetem i dojdzie do tego, że sprzedawane będą tereny miejskie i własność samorządowa. A kolejnym błędem jest dzielenie Łotyszy na pół, na dwie społeczności. Na dwa języki. Z tego będą rodzić się konflikty społeczne. A czuję, że takie myślenie dominuje w koalicji rządzącej Rygą. Zamiast myśleć o integracji, zapewnić więcej łotewskiego w przedszkolach czy szkołach, które podlegają samorządowi, dzieli się ludzi na dwie społeczności. Każda korupcja działa przeciwko rozwojowi miasta. Weźmy np. Wolny Port Ryski. Były kontrole państwowe, ale nic się nie zmieniło. Rząd nie może wymienić osób, które zarządzają portem. Widzimy wiele dziwnych rzeczy w Rydze. Wielkie spółki tj. np. „Rīgas satiksme”. Nie są dobrze zarządzane, były krytykowane przez kontrolę państwową, ale funkcjonują dalej pod tym samym kierownictwem. Ale wracając do tego, kto od kogo żąda 20% – tutaj niestety musimy mieć policję, klub Vienotīby w radzie miejskiej nie może tego załatwić. Mówiąc o polityce Uszakowa, to Ryga ma swe biuro w Moskwie, a nie ma w Brukseli. To taka niby drobna sprawa. To kwestia geopolitycznej orientacji. Geograficznie Ryga jest jednym z największych miast na wybrzeżu Morza Bałtyckiego. Bycie miastem nordyckim oznacza otwartość, dynamiczność, atrakcyjność dla młodzieży, wykorzystywanie zalet położenia, które mamy. Danie szansy młodym wykształconym osobom. Jesteśmy mentalnie bliżej Skandynawii, Polski czy Niemiec. To jest fantastyczne i powinniśmy z tego korzystać.”

Sarmīte Ēlerte (1957)

o sytuacji w Rydze pod rządami partii Niła Uszakowa

O ludziach , O młodzieży , O błędach , O myślach

„W Polsce po lecie 1944 r. od 400 do 700 osób pochodzenia żydowskiego zostało zabitych przez różnych sprawców: polskich powstańców, partyzantów ukraińskich, miejscowy tłum, bandytów, polskich komunistów i Sowietów. Żydzi ginęli z różnych powodów: niektórzy w wyniku antysemityzmu; inni ze względu na swoje powiązania z komunistami, jeszcze inni tracili życie w napadach rabunkowych i podczas sporów o własność, a czasem nawet w wypadkach. Ofiary żydowskie stanowiły zaledwie niewielki ułamek strat poniesionych w wyniku wprowadzenia władzy sowieckiej w Polsce, wynoszący między 1 a 2 proc. ogólnej liczby ofiar ocenianej na 25–50 tys. Chociaż Żydzi stanowili maksymalnie 1 proc. mieszkańców kraju, byli oni szczególnie narażeni na ataki ze względu na to, że byli nadreprezentowani we władzach komunistycznych i ich organach.”

Marek Jan Chodakiewicz (1962) amerykański historyk polskiego pochodzenia

Stosunki polsko-żydowskie
Źródło: M.J. Chodakiewicz, Po zagładzie. Stosunki polsko-żydowskie 1944–1947. Wyd. IPN, Warszawa 2008, s. 210. Seria: „Monografie”, tom 38, ISBN 9788360464649.

O życiu , O stracie , O czasie

„Kiedy mówimy o kapitalizmie… nie mówimy o własności. Własność prywatna jest przeciwieństwem kapitalizmu; własność jest bezpośrednim wzięciem w opiekę rzeczy należących do człowieka. Kapitalizm zastępował tę własność przez dominację zdobyczy technicznych.”

José Antonio Primo de Rivera (1903–1936) polityk hiszpański, ideolog narodowego syndykalizmu

Źródło: Sławomir Bardski, Jose Antonio Primo de Rivera http://www.nacjonalista.pl/2010/11/22/slawomir-bardski-jose-antonio-primo-de-rivera/

„Kronika miejscowa i zagraniczna.
Kraków 29 grudnia.
(…)
Na porządku dziennym jutrzejszego posiedzenia Rady miejskiej znajdują się następujące ważniejsze sprawy: (…) wytoczenie procesu przeciw Władysławowi hr. Platerowi o wydanie dzieł sztuki i starożytności w Rapperswylu się znajdujących, a przez p. Konstantego Schmidta-Ciążyńskiego gminie m. Krakowa na własność odstąpionych; (…)”

Konstanty Schmidt-Ciążyński (1818–1889) polski kolekcjoner dzieł sztuki

O Konstantym Schmidcie-Ciążyńskim
Źródło: „Czas” nr 298, 30 grudnia 1886, s. 2, Małopolska Biblioteka Cyfrowa http://mbc.malopolska.pl/publication/20747

O czasie

„Kto dał ziemię przodkom właścicieli ziemskich; wzięli ją sobie siłą w posiadanie, zmusili innych by na nich pracowali i niezadowoleni z życia w bezczynności, ciemiężeniu i zgładzaniu wielkich mas dookoła siebie, pozostawili własność, którą ukradli dla swoich dzieci i dzieci swoich potomków, skazując całą przyszłą ludzkość na bycie niewolnikami swoich potomków, którzy teraz są zepsuci bezczynnością i możliwością robienia tego, na co mają ochotę, bez pytania kogokolwiek.”

Errico Malatesta (1853–1932) włoski myśliciel polityczny, anarchista

Kapitalizm

O dzieciach , O sile , Pytanie

„Wszechstronne wyzwolenie człowieka wymaga przede wszystkim i jedynie zniszczenia tych źródeł, zniszczenia własności prywatnej, stawiając na jej miejscu komunistyczne współżycie ludzi, t. j. własność wspólną, zniszczenie państwa, jako uorganizowanej siły przymusu i gwałtu nad jednostką, zastępując je przez wolne stowarzyszenia, zaspokajające zbiorowe potrzeby ludzi w sposób naturalny, tj. bez pomocy kodeksu karnego i siły policyjnej.”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

Źródło: Program wykładów nowej etyki w: Edward Abramowski, Pisma, tom I http://dir.icm.edu.pl/pl/Pisma/Tom_1/318, Warszawa 1924.

O ludziach , O sile , O pomocy

„Jesteśmy w trakcie rewolucyjnych przemian, które wkrótce doprowadzą do zerwania z kolonializmem wszelkich odmian. (…) Nawet te kraje, które skorzystały z napływu zagranicznego kapitału, nie rezygnując w najmniejszym stopniu ze swojej suwerenności, chcą zrzucić z siebie jarzmo nałożone przez – jak to się określa – zagranicznych kapitalistów. Na różne sposoby konfiskują własność obcokrajowców. Stosują dyskryminacyjne cła, odmawiają spłacania długów, dopuszczają się jawnej konfiskaty i wprowadzają ograniczenia w handlu. Jesteśmy w przededniu całkowitego rozpadu międzynarodowego rynku kapitałowego. Gospodarcze konsekwencje tego procesu są oczywiste, lecz reperkusji politycznych nie da się przewidzieć.”

Ludwig von Mises książka Ludzkie działanie

Źródło: Ludzkie działanie. Traktat o ekonomii

O zerwaniu

„Dekomunizacja w Polsce może się dziś dokonać wyłącznie na gruncie gospodarczym – poprzez danie ludziom szansy wybicia się na własność, zamożność. Dekomunizacja w Sejmie nie miała szans, gdyż AWS nie zatroszczyła się o większość. Był to spektakl.”

Dariusz Grabowski (1950) polityk polski

Źródło: zapis czatu, wp.pl, 30 sierpnia 2000 http://czat.wp.pl/id_czata,118,zapis.html?T%5Bpage%5D=3

„Znosząc własność prywatną, zabiera się ludzkiej żądzy agresji tylko jedno z jej narzędzi – z pewnością potężne, lecz nie najsilniejsze.”

Zygmunt Freud (1856–1939) austriacki neurolog i psychiatra

Kultura jako źródło cierpień (1930)

„Wobec ludowego charakteru chrześcijaństwa w pierwszej jego dobie nic dziwnego, że znajdziemy w nim wyraźne i niewątpliwe dążenia komunistyczne. Jeżeli ludzie są sobie braćmi, jeżeli bliźniego należy kochać jak siebie samego, to czyż podobna odróżnić „moje” od „twego”? Własność prywatna jest wyrazem samolubstwa i oschłości serca; kto pragnie miłości powszechnej i „Królestwa Bożego na ziemi”, ten powinien wyznawać zasadę wspólności i czynem ją stwierdzać.”

Feliks Perl (1871–1927)

Źródło: Komunizm w pierwotnym chrześcijaństwie, Biblioteka Ludowa, Warszawa 1907.

O ludziach , O charakterze , Serce , Kochać się

„Od dzisiaj będziesz moja na własność.Więcej nie będziesz chciała mieć,Innych kolegów oprócz mnie.”

Piotr Rogucki (1978) wokalista polski (Coma)

Źródło: utwór Witaminki

„Społeczności nie posiadające klasy próżniaczej wykazują jeszcze inne podobieństwa pod względem struktury społecznej i sposobu życia. Ich struktura społeczna jest prosta (archaiczna); są to zwykle małe, pokojowo nastawione, osiadłe, biedne społeczności, a prywatna własność nie jest podstawową cechą ich systemu gospodarczego. Nie znaczy to jednak bynajmniej, że są to społeczeństwa najmniejsze z istniejących, albo że ich struktura jest pod każdym względem najmniej zróżnicowana. Nie znaczy to także, że ta kategoria obejmuje wszystkie społeczeństwa pierwotne, w których nie występuje własność prywatna. Należy jednak zwrócić uwagę, że takie są najbardziej pokojowo nastawione plemiona pierwotne – być może nawet wszystkie. Najbardziej rzucającą się w oczy cechą wspólną członków tych społeczeństw jest pewna dobroduszna niezaradność w zetknięciu z oszustwem lub przemocą.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

O oszustwie

„Własność! prawo posiadania!
Co za fałsz! Co za złodziejstwo!
Taki podstęp głupi, nędzny,
Człowiek tylko mógł wymyśleć.”

Heinrich Heine (1797–1856) poeta niemiecki

Atta Troll do syna
Atta Troll. Sen nocy letniej (1843)
Źródło: rozdz. X http://www.polona.pl/dlibra/doccontent?id=38982, s. 31

„Przekształcenie w spółki akcyjne, tak samo jak przekształcenie we własność państwową, nie usuwa kapitalistycznego charakteru sił wytwórczych. O ile idzie o spółki akcyjne, jest to zupełnie jasne. Co się zaś tyczy nowoczesnego państwa, to jest ono tylko organizacją, którą stwarza sobie społeczeństwo burżuazyjne celem uchronienia ogólnych zewnętrznych warunków kapitalistycznego sposobu produkcji przed zamachami zarówno ze strony robotników, jak ze strony poszczególnych kapitalistów. Nowoczesne państwo jest bez względu na swoją formę machiną w istocie swej kapitalistyczną, państwem kapitalistów, idealnym kapitalistą zbiorowym. Im więcej sił wytwórczych przejmuje ono na swoją własność, w tym większym stopniu staje się rzeczywistym kapitalistą zbiorowym, tym więcej obywateli wyzyskuje. Robotnicy pozostają robotnikami najemnymi, proletariuszami. Stosunki kapitalistyczne nie zostają zniesione, przeciwnie, zaostrzają się do ostatecznych granic. Ale doszedłszy do tych granic, zmieniają się w swoje przeciwieństwo. Państwowa własność sił wytwórczych nie rozwiązuje konfliktu, ale kryje w sobie formalny środek, możliwość jego rozwiązania. Rozwiązanie to może polegać tylko na faktycznym uznaniu społecznej natury nowoczesnych sił wytwórczych, czyli na uzgodnieniu sposobu produkcji, zawłaszczania i wymiany ze społecznym charakterem środków produkcji. A to się może dokonać tylko wtedy, gdy społeczeństwo jawnie i bez żadnych półśrodków ujmie w swoje ręce siły wytwórcze, które przerosły wszelki inny prócz społecznego sposób kierowania nimi.”

Fryderyk Engels (1820–1895) niemiecki filozof i rewolucjonista

Anty-Dühring (1878)

O charakterze , O naturze , O sile

„Wielkie rody utyły w Rzeczypospolitej nie na prywatnej, lecz na państwowej zarówno roli, jak i soli, bo i jedno, i drugie otrzymawszy na własność lub w równający się własności pacht. Na tym polegał tragiczny absurd działania władzy.
Magnat nisko kłaniał się sobolowym kołpakiem panom braciom, gardłował o równościach herbowych. (…) I cóż stąd, że sługa, jeśli szlachcic! – grzmiał (…). Quasi-demokratyczna teoria sprzyjała dyktatorskiej praktyce. Tumaniła i moralnie rozbrajała tłum.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Calamitatis regnum, Część II
Źródło: s. 50–51.

„Dyktatura stworzyła model rozstrzygania społecznych konfliktów siłą, wytworzyła wśród ludzi przeświadczenie o bezkarności funkcjonariuszy państwa (szwadrony śmierci, tortury). Wypromowała egoistyczny wzór życia: „interesują mnie tylko mój los, moja własność, moje pieniądze.””

Artur Domosławski (1967) dziennikarz polski

Gorączka latynoamerykańska
Źródło: s. 318.

O śmierci , O pieniądzach , O losie , O ludziach

„Początkiem instytucji własności prywatnej było posiadanie na własność ludzi, przede wszystkim kobiet. Pobudkami do nabywania tego rodzaju własności były: 1) skłonność do dominacji i stosowania przymusu; 2) wartość tych osób jako dowód dzielności ich właściciela; 3) pożytek ze świadczonych przez nie usług.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

O kobietach , O ludziach

„Gdy zatem wojna się skończyła, a w ślad za nią rozpoczęła się odbudowa gospodarcza, wówczas właściciele nieruchomości, a z nimi klasy posiadające w ogóle, wszczęły zaciekły atak na całe prawodawstwo czasu wojny, jako ograniczające własność prywatną, w szczególności zaś na znienawidzoną ustawę o ochronie lokatorów. W Polsce, gdzie ustawa o ochronie lokatorów wynikła z dekretu rządu Moraczewskiego – walka przeciw tej ustawie i w jej obronie skoncentrowała się około trzech głównych zagadnień: nienaruszalności prawa lokatora do dachu nad głową, a więc obrony przed wyrzuceniem na bruk, ustawowego oznaczenia wysokości czynszu komornianego z usunięciem tak zwanej dobrowolnej umowy i rozciągnięcia dobrodziejstw ustawy także na sublokatorów.”

Kazimierz Pużak (1883–1950) polski polityk, działacz PPS-u

Źródło: Nowa ustawa o ochronie lokatorów, „Robotniczy Przegląd Gospodarczy”, nr 5/1924 http://lewicowo.pl/nowa-ustawa-o-ochronie-lokatorow/.

O wojnie , O ustawie , O czasie , O walce

„Zaniepokojona bezideowością lewicy, postanowiłam sporządzić w zwięzłej formie zarys 'manifestu człowieka lewicy'. Pragnę podkreślić, że ten, kto jest wrażliwy na biedę i nieszczęścia innych w naturalny sposób może stać się zwolennikiem prądów lewicowych.
Człowiekiem lewicy nie jest ten, kto wcześniej należał do PZPR, a dziś chce to zatrzeć i wtóruje prawicy w krytyce minionego systemu. Człowiekiem lewicy nie jest ten, kto kiedyś cenił wartość socjalizmu, a dziś mówi o tym pogardliwie chcąc czerpać profity w nowej rzeczywistości.
Lewicowość wiąże się nierozdzielnie z traktowaniem każdego człowieka jako celu samego w sobie, a nigdy jako środka do nawet najbardziej szczytnych celów. Ta zasada płynąca z filozofii Kanta stanowi podstawę socjalizmu.
Człowiek lewicy, ceniąc narodową tradycję i kulturę, czuje się przede wszystkim częścią ludzkości. Stanowi to zaporę dla kierowania się egoizmem rodzinnym w polityce.
Twierdzę, że obowiązkiem człowieka lewicy – w obliczu wynalezienia broni masowej zagłady – jest dążenie do trwałego pokoju, a nawet szerzej – urzeczywistnianie idei pacyfistycznych.
Człowiek lewicy powinien być rzecznikiem rozdzielenia religii i prawa, religii i polityki, jak również religii i nauki. Może wyznawać określoną religię, może być bezwyznaniowym, czy agnostykiem, bądź ateistą, ale zarazem zwolennikiem państwa neutralnego światopoglądowo.
Ideowość – nie zaś karierowiczostwo i pragmatyzm – ma znamionować człowieka lewicy. Troska o nią winna prowadzić do starań, by telewizja i radio publiczne wreszcie zaczęły nadawać programy o treściach lewicowych. Inaczej nie powstanie społeczeństwo obywatelskie, a więc wieloświatopoglądowe.
Człowiek lewicy nie powinien uznawać własności prywatnej za świętą i nienaruszalną. Powinien cenić także własność państwową i spółdzielczą.
Przedstawiciel lewicy powinien być człowiekiem czynu. Bieda, nędza, głód, bezrobocie, bezprawie – wymagają przezwyciężenia. Sprawiedliwość należy urzeczywistniać poprzez rozwiązania systemowe. Filantropia może jedynie doraźnie rozwiązać czyjś problem i z reguły uwłacza tym, do których jest skierowana.
Człowiek lewicy powinien pozwalać innym na głoszenie poglądów, które sam uznaje za błędne i nieprawidłowe. Ma być życzliwy dla prawd innych niż własne. Konsekwentnie ma wygłaszać niezgodę na nietolerancję.
Człowiek lewicy ma czynić wysiłki, by zmieniać świadomość społeczeństwa. Istotne znaczenie ma wyzbywanie się uprzedzeń i stereotypów.
Człowiek lewicy ma działać na rzecz eliminowania dyskryminacji i braku akceptacji rozmaitych grup społecznych.
Człowiek lewicy powinien czuć się częścią świata przyrody, a więc odznaczać się braterskim stosunkiem do innych istot żywych.
Wierność wobec wyznawanych wartości powinna znamionować człowieka lewicy.”

Maria Szyszkowska (1937) polska działaczka polityczna, filozof

Źródło: '„Manifest człowieka lewicy”', w: „Lewicowość w XXI wieku”, tChu, W-wa 2004.

O głodzie , O pokoju , O religii , O sprawiedliwości

„Charakteryzując przyczyny totalnej klęski i rozpadu Akcji Lech Kaczyński wskazywał na fakt, że ugrupowanie to wzięło udział w „wyścigu po własność”, co zaowocowało partyjnym zawłaszczeniem państwa. Było to wynikiem specyficznej polityki kadrowej prowadzonej przez Mariana Krzaklewskiego.”

Janina Paradowska (1942–2016) dziennikarka polska

O braciach Kaczyńskich
Źródło: „Polityka” nr 10, 9 marca 2002

„Kradnąc, zabieramy cudzą własność, a gwałcąc, taką własność zaledwie psujemy.”

Donatien Alphonse François de Sade (1740–1814)

Źródło: Elwira Watała, Wielcy zboczeńcy, Warszawa 2007, ISBN 9788373992276.

„Potem podawała obiad, ojciec najbardziej lubił sznycle. Można powiedzieć, że lubił wyłącznie sznycle, i jeszcze zupę pomidorową. Jedzenie interesowało go równie mało, jak własność. Zapytywany, już później i przy różnych okazjach, kiedy to bywał na uroczystych kolacjach i obiadach, a więc zapytywany przez córki – a co jadłeś, odpowiadał: no, sznycle. I dodawał po namyśle: i pomidorową, oczywiście.”

Marta Wyka (1938)

Wątki biograficzne

O jedzeniu , Córki

„Niezależnie od tego, jak piękne dla oka są klejnoty, rzadkość ich i wysoka cena przydają im wartości wyjątkowej, której nie miałyby, gdyby były tanie”. Ogólnie biorąc, ludzie mieliby stosunkowo słabe pobudki do użytkowania i posiadania na wyłączną własność rzeczy pięknych, gdyby nie ich znaczenie prestiżowe jako artykułów ostentacyjnego marnotrawstwa.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

O ludziach

„Jako naród utraciliśmy własność w przemyśle, sektorze bankowym, wielkim handlu, za chwilę to samo stanie się z energetyką czy ubezpieczeniami. Po pierwsze, trzeba więc powstrzymać poszerzanie się biedy. Po drugie, wesprzeć polską przedsiębiorczość, traktowaną dziś przez państwo po macoszemu. Po trzecie, uczynić państwo aktywnym podmiotem gospodarczym, wspierającym polskich przedsiębiorców i inwestującym na przykład w infrastrukturę. Po czwarte, państwo musi wziąć na siebie odpowiedzialność za wykształcenie młodego pokolenia.”

Dariusz Grabowski (1950) polityk polski

Źródło: zapis czatu, wp.pl, 30 sierpnia 2000 http://czat.wp.pl/id_czata,118,zapis.html

O wykształceniz

„Przejść przez piekło to jedno, ale czy zechcesz posiąść je na własność?”

Stephen King (1947) pisarz amerykański

To pay hell is one thing. But do you want to own it? (ang.)
Mroczna wieża

O piekle

„Własność jest kradzieżą.”

Pierre-Joseph Proudhon (1809–1865) francuski polityk i filozof

la propriété c'est le vol. (fr.)
Źródło: Co to jest własność?

„Skoro kochamy wszystkich, nas nie kocha nikt. Ludzie pragną mieć czyjąś miłość na własność, wyłączność i tylko wówczas ją odwzajemniają.”

Dorota Terakowska (1938–2000) polska pisarka i dziennikarka

Córka czarownic

O miłości , O ludziach , Kochać się

„Co obiecaliśmy Kubańczykom? Że wolność będzie absolutnym prawem, że nikt nie będzie prześladowany za swoje idee, że chłopi otrzymają ziemię na własność dzięki reformie rolnej, że nasze dzieci będą mogły uczyć się w szkołach, w których będzie się je przygotowywać do życia i w których będzie się je kształtować na wolnych obywateli, że nasz naród będzie cieszył się niepodległością i suwerennością i korzystał z nich bez ograniczeń, bez żadnych związków z jakąkolwiek metropolią, że nasz lud będzie cieszył się dobrymi warunkami życia, jednocześnie stając się panem własnego przeznaczenia. Za spełnienie tych wszystkich obietnic jestem gotów oddać życie!”

Huber Matos (1918–2014)

na swoim procesie w dniu 11 grudnia 1959 w obrębie garnizonu Columbia.
Źródło: Serge Raffy, Fidel Castro, tłum. Maria Mróz, wyd. Świat Książki, Warszawa 2006, s. 190.

O życiu , O dzieciach , O ludziach , O książkach

„Aktywność dociekaniowa dziecka zaczyna się od tworzenia zbiorów, wyraża się w kolekcjonerstwie. Początkiem jego jest jeszcze zbieractwo dziecka przedszkolnego, które dotyczy „skarbów" dziecięcych, jak kolorowe papierki, świecidełka, guziki itp. odpadki, traktowane przez dorosłych jako śmieci. Tymczasem kolekcjonerstwo dzieci szkolnych polega na powstawaniu jednolitych już zbiorów, które zaspokajają instynkt posiadania rzeczy na własność i służą do stałego z nimi obcowania, przyglądania się im i dociekania poznawczego ich właściwości.”

Stefan Kunowski (1909–1977) profesor, pedagog, autor teorii warstwicowej, poeta

Podstawy współczesnej pedagogiki
Źródło: s. 207

O dzieciach

„Nie powinniśmy bać się Internetu. Stanowi on doskonałą szansę, którą możemy przyjąć z otwartymi ramionami. Gwarantujemy wszystkim obywatelom UE dostęp do Internetu; to jedno z praw. Musimy jednak objąć Internet przepisami prawa chroniącego własność intelektualną, ponieważ to również jest jedno z praw. Jeżeli tego nie uczynimy, będzie on niczym dżungla, i będą w nim panować prawa dżungli.”

Marielle Gallo (1949)

Źródło: 23. Egzekwowanie praw własności intelektualnej na rynku wewnętrznym (krótka prezentacja), europarl.europa.eu, 20 września 2010 http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+CRE+20100920+ITEM-023+DOC+XML+V0//PL&language=PL