Cytaty na temat robotnik (239 cytatów)

„Pomysły nadchodzą do nas z wszystkich stron. Polscy robotnicy z wszystkich cudzoziemców zdają się być najsprytniejsi w tym względzie. Polak, nie umiejący mówić po angielsku, pokazał, że osadzenie narzędzia w jego maszynie pod innym kątem może podwyższyć trwałość narzędzia, które zużywało się po czterech czy pięciu cięciach. Miał słuszność i mnóstwo pieniędzy oszczędziło się na ostrzeniu.”

Henry Ford (1863–1947) przemysłowiec amerykański, twórca masowej motoryzacji

„Jedna z gazet krakowskich opisuje fakt, jak ludzie przyszli do dyrektora fabryki w Krakowie z propozycją wzniesienia krzyża. Dyrektor powiedział, że zgoda, ale na tak wielką uroczystość przyjechać musi biskup, przed którym robotnicy złożą na ten krzyż ślubowanie, że nie będą pić wódki, robić fuch, bumelować itd. I więcej o krzyżu nie było mowy.”

Jerzy Wittlin (1925–1989) polski pisarz i satyryk

fragment wpisu do pamiętniko-dziennika Pójdź ze mną, 5 kwietnia 1981.

O ludziach , O piciu

„„Jakobini” XX wieku nie skazaliby na gilotynę tych kapitalistów – podążać za dobrym przykładem nie znaczy kopiować go. Wystarczyłoby aresztować od pięćdziesięciu do stu magnatów finansowych i grubych ryb, głównych rycerzy defraudacji i kradzieży za pomocą banków. Wystarczyłoby aresztować ich na kilka tygodni, aby ujawnić ich oszustwa i pokazać wszystkim wyzyskiwanym ludziom „kto potrzebuje wojny”. Po ukazaniu oszustw bankowych magnatów, moglibyśmy ich wypuścić, aby banki, kapitalistyczne syndykaty i wszyscy ich zleceniobiorcy „pracowali” dla rządu pod kontrolą robotników.”

Włodzimierz Lenin (1870–1924) organizator i przywódca Rewolucji Październikowej

Źródło: Wrogowie ludu, 1917

O wojnie , O ludziach , O wieku , O pomocy

„Zabiegi komunistów nie miały na celu odsunięcia rewolucji w czasie lecz uzyskanie pewności, że nie odbędzie się ona nigdy (…) w istocie szło o wyparcie robotników z korzystnych pozycji na takie, z których po zakończeniu wojny stawianie oporu wobec przywracanego kapitalizmu byłoby niemożliwe.”

George Orwell książka W hołdzie Katalonii

W hołdzie Katalonii (1938)

O wojnie , O czasie

„Nie poznawaj ludzi po stopniach i tytułach. Jest wielu wybitnych ludzi wśród robotników czy sprzątaczek i wielu idiotów wśród profesorów.”

Jerzy Vetulani (1936–2017) profesor nauk przyrodniczych, psychofarmakolog, neurobiolog, biochemik

Źródło: Neuroerotyka. Rozmowy o seksie i nie tylko, Wydawnictwo Znak, 2018, s. 13.

O ludziach

„Burżuazja obnażyła wszystkie do tej pory nazywane szlachetnymi i traktowane z pobożną bojaźnią czynności duchowe. Zmieniła ona lekarza, prawnika, księdza, poetę, naukowca – w swoich płatnych robotników najemnych.”

Karol Marks książka Manifest komunistyczny

Die Bourgeoisie hat alle bisher ehrwürdigen und mit frommer Scheu betrachteten Thätigkeiten ihres Heiligenscheins entkleidet. Sie hat den Arzt, den Juristen, den Pfaffen, den Poeten, den Mann der Wissenschaft in ihre bezahlten Lohnarbeiter verwandelt. (niem.)
Manifest komunistyczny (1848)

„Tylko u mnie! Tylko za grosze!
Za bezcen! Brać i wybierać proszą:
Miasta i wioski. Fabryki, huty,
Wszystko za trochę oddam waluty
Za ciężką pracę mych robotników
Razem trzydziestu żądam srebrników
Inna postać Szopki – Amerykanin – śpiewała:
Dolarów rzeka płynie
I rośnie, rośnie Wehrmacht mój
Z gadziny na gadzinę.
Moi ludzie w więzieniach szukają,
Zaglądają w okienka, wołają,
Bo ci z SA i ci z SS
To skarb nasz największy jest. (…)
HITLEROWIEC: Lecz się jednak dogadać trzeba w sprawie granic.
EMIGRANT: Po co się dogadywać? Nikt nie będzie łez lał,
Gdy Szczecin nazwiesz Stettin, a Wrocław znów Breslau.
Zaraz, zaraz… Pan bodaj przeżył okupację
Jako okupant w Łodzi, to jest w Litzmannstacie?
HITLEROWIEC: Tak jest. I pięknych wspomnień tkwią w mym sercu drzazgi.
EMIGRANT: Więc Łódź wasza! Nie mówmy o tym, to drobiazgi!”

Jan Brzechwa (1898–1966) polski poeta

Źródło: Szopka satyryczna 1953

O ludziach , O śpiewie , Serce

„Niezbędna jest bezzwłoczna nacjonalizacja banków i instytucji ubezpieczeniowych, jak również ważniejszych gałęzi przemysłu (…) wraz z bezwarunkowym zniesieniem tajemnicy handlowej i z ustanowieniem stałego nadzoru ze strony robotników i chłopów nad znikomą garstką kapitalistów bogacących się na dostawach skarbowych i uchylających od obowiązku składania sprawozdań i od sprawiedliwego opodatkowania ich zysków i majątków.”

Włodzimierz Lenin (1870–1924) organizator i przywódca Rewolucji Październikowej

Zadania rewolucji
Źródło: s. 11

„Nieprzerwanie czyń dobro. Nie szukaj okazji, żeby odpocząć – odpoczynek jest wielkim niebezpieczeństwem. Gdy zobaczysz robotnika, który nic nie robi, nie krytykuj i nie osądzaj go, lecz weź swój topór lub sierp i nie przerywaj swej pracy, a po chwili i on zacznie pracować.”

Charbel Makhlouf (1828–1898)

Św. Charbel. Orędzia z Nieba
Źródło: s. 68

„PKWN przeprowadza bezkrwawą rewolucję społeczno-polityczną w Polsce. Wprowadzenie rzeczywistych pełnych praw obywatelskich – dla robotników i chłopów. Prawo do wykształcenia. Reforma rolna, usunięcie wyzysku robotnika – oto niektóre cechy tej rewolucji. Pragnę z całą siłą moich ideowych, radykalno-społecznych przekonań wziąć bezpośredni udział w przeprowadzeniu tej rewolucji.”

Bolesław Piasecki (1915–1979) polski polityk

Źródło: Jak rozumiem swoją współpracę z PKWN, grudzień 1944

O wykształceniz , O sile , O współpracy

„Dzielić los ubogich tłumów, tak dobry, jak i zły. Jeść ten sam czarny chleb i nędzny posiłek ubogiego robotnika, gdyż w tych trudnych czasach nędza moralna i niesprawiedliwe traktowanie są bardziej bolesne aniżeli nędza materialna. Niektórzy żyją w luksusie, pośród szampana i kawioru, podczas gdy inni nie mają nawet chleba pod rządami reżimu demokratycznego, mieniącego się przyjacielem ludu.”

Corneliu Zelea Codreanu (1899–1938)

Droga legionisty

O losie , O ludziach

„Nie jest normalny ustrój, w którym robotnik musi wybierać między nędzą a śmiercią.”

Albert Camus (1913–1960) francuski pisarz, noblista

Komentarz do wydarzeń Poznańskiego Czerwca 1956 r. na łamach "Franc-tireur".

O śmierci

„Nasza armia przygotowuje się do przejęcia steru władzy narodowej, ażeby następnie przystąpić do organizacji wielkich kooperatyw nikaraguańskich robotników i chłopów, którzy eksploatować będą nasze bogactwa naturalne z korzyścią dla całej nikaraguańskiej społeczności.”

Augusto Sandino (1895–1934)

Źródło: Zbigniew Marcin Kowalewski, Guerilla latyno-amerykańska, op. cit., s. 35.

O bogactwie

„Każda pożyteczna praca powinna być oceniana tak samo i wykonywana tak, żeby robotnicy czuli taką samą satysfakcję jak intelektualiści.”

Errico Malatesta (1853–1932) włoski myśliciel polityczny, anarchista

Egalitaryzm

„Zrodzeni w tropikach, obdarzeni zmysłową wrażliwością na piękno świata, nie dawali się łatwo sprowadzić do roli przykutych do maszyn koni pociągowych, którymi stali się robotnicy z północnej Europy. (…) skłonni byli podjąć pracę, gdy jej rezultaty sprawiały im przyjemność, a odmawiali jej – lub starali się jej odmawiać – jeśli jej duchowe efekty nie były w ich oczach odpowiednie; stąd łatwo było oskarżać ich o lenistwo i traktować jak niewolników, podczas gdy w rzeczywistości wnosili do nowoczesnej pracy fizycznej odnowiony szacunek do życia.”

W.E.B. Du Bois (1868–1963) amerykański pisarz, socjolog, krytyk, intelektualista, działacz społeczny

o Afroamerykanach.
Źródło: The Gift of Black Folk; cyt. za: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 235.

O przyjemności , Cytaty o pięknie , O historii , O rzeczywostości

„Grzegorz nie ma koncepcji, ale też nie nadaje się na lidera. Nie jest przywódcą, jakiego dzisiaj potrzebuje lewica. (…) Proszę popatrzeć na jego życiorys. Napieralski nie ma zawodu, prawie żadnego doświadczenia zawodowego, nigdy nie pracował z ludźmi wykluczonymi. Potrafi rozdawać jabłka, ale nie potrafi zapracować na te jabłka. Dlatego ci robotnicy, którym on te jabłka rozdawał, patrzyli na niego jak na kosmitę. Salonowa lewica z poselskimi dietami wyszła do ludu z jabłkiem. I tacy są ludzie wokół Napieralskiego, nie chcę wymieniać ich po nazwisku, ale to często zwykli aparatczycy.”

Robert Biedroń (1976) polski polityk i działacz środowiska gejowskiego

Źródło: rozmowa Agaty Nowakowskiej i Dominiki Wielowieyskiej, „Duży Format”, 25 sierpnia 2011

O ludziach

„Można porównać prześladowania za przekonania religijne, które w gruncie rzeczy były też ideami politycznymi niewolników i ciemiężonych w Rzymie, z systematycznymi i brutalnymi prześladowaniami, których ofiarami w czasach nowożytnych byli nosiciele politycznych idei robotników i chłopów, czyli komuniści.”

Fidel Castro (1926–2016) przywódca kubański

Źródło: Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, op. cit., s. 23.

„Dlaczego w ogóle zająłem się nauką? Nie umiem odpowiedzieć. Tak się złożyło. Wiedziałem, czym nie chcę być, ale czym chcę być, tego dokładnie nie wiedziałem. Na pewno nie chciałem być oficerem, stróżem, nadzorcą ani robotnikiem, bo nie lubię wysiłku fizycznego.”

Władysław Kunicki-Goldfinger (1916–1995)

O wysiłku , O nauce

„Mechaniczne takie wprowadzanie żywiołów rosyjskich do Polski nie ogranicza się do tego jednego środka. Nie przypominając już znanych od dawna praw nabywania ziemi na Litwie i Rusi, nie mówiąc o wprowadzeniu Rosjan na wszelkie rządowe lub zależne od rządu posady, dość zwrócić uwagę na owo niepomyślne osiedlanie kacapów w miejscowościach pod – fortecznych, na sprowadzanie robotników z całej Rosji do robót rządowych w Polsce, wreszcie na owo wydalanie Żydów z Moskwy z pozostawieniem im możności osiedlania się u nas, wskutek czego do Warszawy napłynęła olbrzymia masa zruszczonego żydostwa.”

Roman Dmowski (1864–1939) polski polityk

Źródło: Myśli nowoczesnego Polaka, 1903

O myślach , O myśleniu

„[Przynieśli] nam papugi, kłębki bawełny, strzały oraz wiele innych rzeczy. Wymienili to wszystko na pewne drobiazgi przez nas ofiarowane, jak np. Małe naszyjniki ze szkła i dzwoneczki. (…) Byli dobrze zbudowani, więź ciała i wygląd twarzy mieli niezwykle miły. (…) Broni nie mają i nie wiedzą, co to jest; gdyż kiedy pokazałem im miecze, niewiedza ich była taka, że chwytali je za ostrza i pocięli sobie palce. Żelaza nie posiadają. Ich strzały to dziryty bez żelaznych ostrzy, niekiedy osadzają na ich końcu ości rybne, a czasem inne przedmioty twarde. (…) Można by z nich zrobić doskonałych robotników (…) pięćdziesięciu ludzi starczyłoby zupełnie, aby utrzymać ich w ryzach i kazać im wykonywać wszystko, cokolwiek by się od nich żądało.”

Krzysztof Kolumb (1451–1506) włoski żeglarz i odkrywca

fragment dziennika poświęcony pierwszemu spotkaniu z Arawakami na Bahamach.
Źródło: Pisma, tłum. Anna Ludwika Czerny, PIW, Warszawa 1970, s. 38–39.

O ludziach , O wyglądzie , O czasie

„Dlatego musiał się (socjalizm) narodzić. Robotnicy musieli bronić się przed systemem, który obiecywał wiele praw, ale nie zapewniał godziwego życia. Ale – ostrzegał Jose Antonio – socjalizm, a zwłaszcza ten socjalizm, który stworzyli w gabinetach niewzruszeni w obojętności apostołowie socjalizmu, którym zawierzyli robotnicy… (socjalizm ten) nie widzi w historii niczego, poza grą gospodarczych resortów; znosi się wszystko, co duchowe: religia to opium dla ludu, Ojczyzna, to mit wykorzystywania biednych. To wszystko twierdzi socjalizm. Nie ma niczego poza produkcją i organizacją gospodarki. Robotnicy muszą więc dobrze popracować nad swą duszą, by nie pozostał w niej najmniejszy cień wartości duchowych.”

José Antonio Primo de Rivera (1903–1936) polityk hiszpański, ideolog narodowego syndykalizmu

Źródło: Sławomir Bardski, Jose Antonio Primo de Rivera http://www.nacjonalista.pl/2010/11/22/slawomir-bardski-jose-antonio-primo-de-rivera/

O ludziach , O religii , O duszy , O historii

„Kogóż najbardziej nienawidzę wśród dzisiejszej hołoty? Socjalistycznej hołoty, apostołów-czandalów, którzy podkopują instynkt, ochotę, uczucie zadowolenia robotnika ze swego małego istnienia – którzy zawistnym go czynią, którzy zemsty go uczą… Krzywda nie leży nigdy w nierówności praw, leży w roszczeniu sobie „równych” praw.”

Friedrich Nietzsche (1844–1900) filozof niemiecki

Antychryst (1895)

O emocjach , O zemście , O krzywdzie

„Nie było obrony robotników, nie było obrony Żydów, nie było obrony studentów (…) Wyszyński jest tępym endekiem.”

Jerzy Giedroyc (1906–2000) polski publicysta, działacz emigracyjny, wydawca

w prywatnej korespondencji o kościele katolickim w PRL.
Źródło: Magdalena Grochowska, Jerzy Giedroyc. Do Polski ze snu, Warszawa 2009.

„Wyobraź sobie że jutro wszyscy pracownicy znikną z powierzchni ziemi; nie zostanie nikt do pracy i właściciele będą głodni; jeśli znikną szewcy, nie będzie już więcej butów, jeśli znikną murarze, żaden dom nie zostanie zbudowany; gdy zniknie jakaś grupa robotników, zniknie też jakaś gałąź przemysłu i ludzie będą musieli żyć bez wszystkich zbędnych i użytecznych rzeczy – ale jak będzie szkoda, gdy znikną właściciele?; to tak, jakby zniknęła plaga szarańczy.”

Errico Malatesta (1853–1932) włoski myśliciel polityczny, anarchista

Kapitalizm

O ludziach , O butach , O domu

„Do kościoła przychodzą bardzo różni ludzie, rzemieślnik, robotnik, profesor, artysta. Na koncercie w filharmonii siedzą ci, którzy się dobrali, którzy kochają muzykę. W kościele obok rzeźnika stoi docent. Jak do nich wszystkich przemówić? To nie jest proste, naprawdę.”

Jan Twardowski (1915–2006) poeta polski, duchowny katolicki

O ludziach , Kochać się

„Socjalizm, który polscy robotnicy i w ogóle Polacy mogą uważać za odpowiadający swą treścią tej nazwie, winien spełniać dwa warunki: po pierwsze, musi być demokratyczny – musi stać na gruncie demokracji politycznej oraz podstawowych praw człowieka i obywatela, i to nie tylko dla zwolenników socjalizmu ale i dla jego przeciwników, dla wszystkich bez wyjątku. Przykładem socjalizmu tego typu jest socjalizm brytyjski, jego przeciwstawieniem jest komunizm moskiewski. Po drugie, socjalizm winien być niepodległościowy, to jest stać na gruncie praw Polski do niepodległego bytu państwowego w takim samym rozumieniu, w jakim niepodległa jest na przykład Szwecja albo Holandia.”

Adam Ciołkosz (1902–1978) polski działacz socjalistyczny, instruktor harcerski

Źródło: Socjalizm – ale jaki?, „Orzeł Biały”, Nr 140, kwiecień 1976 http://lewicowo.pl/socjalizm-%E2%80%93-ale-jaki/.

O demokracji

„Nie powinniśmy odbierać nadziei robotnikom z Billancourt.”

Jean-Paul Sartre (1905–1980) powieściopisarz, dramaturg, eseista i filozof francuski, noblista

Il ne faut pas désespérer Billancourt. (fr.)
w ten sposób Sartre uzasadnił odmowę przyjęcia do wiadomości potępienia stalinizmu przez Nikitę Chruszczowa, mając na myśli, że ujawnianie całej prawdy o rzeczywistości w ZSRR może zaszkodzić idei komunistycznej (1956). Billancourt było siedzibą dużej fabryki Renault pod Paryżem, stanowiącej jedno z silnych centrów aktywności komunistycznej we Francji.

„Żydowski robotnik i pracownik biurowy, rzemieślnik i chałupnik, żyjący nie z wyzysku obcej pracy, lecz z ciężkiej, mozolnej pracy własnych rąk, zostaje pozbawiony pracy nie tylko z powodu szalejącego kryzysu, lecz również z powodu swej przynależności narodowej.”

Maurycy Orzech (1891–1943)

Źródło: Walka z żydowskim światem pracy, „Myśl Socjalistyczna” nr 12–13, 1936 http://www.lewicowo.pl/varia/viewpub/tid/2/pid/159

O świecie , O myślach , O walce , O myśleniu

„Zadanie etyczne: wykorzenienie instynktów nienawiści plemiennej lub religijnej; w każdym robotniku bez względu na religię i narodowość widzieć towarzysza.”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

Źródło: Program wykładów nowej etyki w: Edward Abramowski, Pisma, tom I http://dir.icm.edu.pl/pl/Pisma/Tom_1/317, Warszawa 1924.

O religii

„Z głośników przymocowanych do słupów do słupów rozlegała się wojskowa muzyka: niosła się daleko, aż na tereny, gdzie pracowano. Kiedy słuchałem jej żwawego rytmu, kiedy patrzyłem na czerwoną flagę trzepoczącą na wietrze, łapałem się na tym, że wierzę w powodzenie tej rewolucji. Ale kiedy się jej przyglądałem z bliska, natychmiast moje iluzje znikały. Kanały kopali wyczerpani, źle odżywieni robotnicy w łachmanach. Motyki podnosiły się i opadały ospale, ludzie byli smutni, bez nadziei, bezsilni. Wystarczyło rzucić na nich okiem, by pojąć, że kraj idzie w złym kierunku.”

Haing S. Ngor (1940–1996)

Kambodżańska odyseja

O ludziach , O muzyce

„My chcemy Boga”, śpiewają robotnicy chrześcijańscy i mają wielką, świętą rację. Najważniejszą rzeczą w naszym życiu jest chcieć Boga, chcieć sławy Jego Imienia, wypełnienia Jego woli, szerzenia Jego Królestwa, udziału w Jego szczęściu i tylu, tylu innych wielkich rzeczy. Ale nie wystarcza tego wszystkiego byle jak chcieć. I tu należy umieć chcieć na to, aby swawolę, przeistoczoną na modłę Bożą, całkowicie poddać Chrystusowi.”

Jacek Woroniecki (1878–1949) teolog polski, dominikanin

Źródło: Destrukcyjny wpływ sentymentalizmu http://www.wieden1683.pl/news/destrukcyjny-wplyw-sentymentalizmu/

O Bogu , O śpiewie

„Człowiek pracujący rękoma to robotnik; człowiek pracujący rękoma i umysłem to rzemieślnik; a człowiek pracujący rękoma, umysłem i sercem to artysta.”

Louis Nizer (1902–1994)

A man who works with his hands is a laborer; a man who works with his hands and his brain is a craftsman; but a man who works with his hands and his brain and his heart is an artist. (ang.)
Źródło: Between You and Me, Beechurst Press, 1948.

Serce

„Z dawna ustalonym porządkiem świata ludzie w stodole byli inni niż we dworze. Tu nocowali żołnierze, robotnicy i chłopi, tam mieścili się tylko państwo. Inne też były tutejsze rozmowy i milczenia. W przeciwieństwie do tamtych – tutaj nie bardzo dziwiono się wojnie. U pani Targańcowej wojna była rzeczą niepojętą, nieoczekiwaną, zwalającą się niespodziewanie klęską, niszczącą życie – uporządkowane, równe, szczęśliwe. W stodole klęską było samo życie, klęską trwającą od nieprzejrzanych lat. Wojna nie budziła zdziwienia. Była dalszym ciągiem, naturalnym następstwem tego, co się działo z ludźmi, co wyznaczało ich losy.”

Zofia Nałkowska (1884–1954) pisarka polska, publicystka i dramatopisarka

Węzły życia
Źródło: Pisma wybrane t. 2, Czytelnik, Warszawa 1956, s. 703.

O życiu , O losie , O wojnie , O ludziach

„Chcemy tylko obalić przesąd, że rolnik musi być ciemny, robotnik – ma szukać rozrywki w szynku, a „inteligent” czy „pan” mieć prawo do wszystkich zdobyczy kultury (choćby ich nie był w stanie odczuć).
Chcemy, by wychowanie młodzieży wydobywało z dzieci całego narodu zdolności i kształciło jak najpełniej człowieka, który sam potrafi postanowić, jaką drogą pójdzie w życie, by najjaśniej rozpalić swoją iskrę bożą.
Chcemy, żeby człowiek dorosły, mężczyzna czy kobieta, ubogi czy bogaty mógł w chwilach wolnych od swych zajęć zawodowych, pracować umysłowo i doznawać duchowych radości.
Chcemy, żeby każdej pracy codziennej przyświecała myśl jasna, by kierowało nią świadome, gorące uczucie, po to, by znikał wszelki brud i zaduch, nieporadność i lekkomyślność, sobkostwo i małostkowość.”

Helena Radlińska (1879–1954)

Źródło: O nowe życie, „Wyzwolenie”, nr 8/1919 https://lewicowo.pl/o-nowe-zycie/

O życiu , O kobietach , O dzieciach , O młodzieży

„W wyniku samych tylko morderstw sądowych straciło życie ponad 3000 obywateli polskich, nie tylko polskiej narodowości. Grube dziesiątki tysięcy, przeszedłszy przez więzienia i obozy, utraciły zdrowie, zostały kalekami, pozbawiły środków do życia osierocone dzieci i głodne żony. Kilkaset osób zamordowano skrytobójczo, m. in. przed wyborami z 1947, jako przeciwników politycznych PPR. Wypełniono Polakami obóz koncentracyjny na Majdanku, także filie innych obozów hitlerowskich. W strasznym więzieniu na Zamku w Lublinie w latach 1944-56 znalazło się niewiele mniej Polaków niż w latach 1939–44. Za zgodą władz polskich wywieziono do pracy przymusowej w ZSSR kilka tysięcy polskich górników i znacznie więcej innych robotników z całej Polski, wywieziono dziesiątki tysięcy żołnierzy AK. Powstały niemniej straszne niż hitlerowskie „polskie” obozy koncentracyjne, jak ten w Rembertowie pod Warszawą. Zamieniono na katownie domy na Pradze, truto wyziewami polskich chłopców w kopalniach uranu, skierowanych tam ze względów „klasowych.””

Tomasz Strzembosz (1930–2004) polski historyk

Do kopalń pracujących na rzecz ZSRR. W polskich więzieniach znalazło się więcej żołnierzy AK niż w Oświęcimiu.
Źródło: W związku z 10 lipca w Jedwabnem, „Tygodnik Solidarność”, 3 sierpnia 2001

O życiu , O dzieciach , O zdrowiu

„Jako bardzo młody człowiek w latach 70. byłem na praktykach w szwedzkiej Partii Socjaldemokratycznej, w Kirunie, za kręgiem polarnym. To miasto znane głównie z kopalń i wydobycia rud żelaza. I tam właśnie w gronie robotników spotykano się regularnie, żeby na podstawie specjalnie skonstruowanych bryków dyskutować Marksowski Kapitał. Swoim wyuczonym na tę okazję szwedzkim wyjaśniałem im teorię akumulacji pierwotnej kapitału, o ile pamiętam, byli właśnie na tym etapie… Bardzo mi zaimponowało, że tamtejsza partia organizuje tego typu grupy samokształceniowe. Coś podobnego należałoby odbudować, choć oczywiście w uwspółcześnionej formie, korzystając np. z postępu technologicznego, jaki zaszedł w ciągu ostatnich dziesięcioleci.”

Aleksander Kwaśniewski (1954) polski polityk, przezydent Polski

Źródło: rozmowa Michała Sutowskiego, krytykapolityczna. pl, 27 października 2011 http://www.krytykapolityczna.pl/Wywiady/KwasniewskiJakoopozycjamozemybycodwazniejsi/menuid-1.html

„Robotnicy muszą zdobyć władzę polityczną celem ustanowienia nowej organizacji pracy… Lecz nie twierdzimy, że droga do tego celu jest wszędzie ta sama. Wiemy, że trzeba brać pod rozwagę urządzenia, zwyczaje i obyczaje różnych krajów i nie przeczymy, że istnieją kraje, jak Anglia i Ameryka, gdzie robotnicy mogą osiągnąć swój cel środkami pokojowymi.”

Karol Marks (1818–1883) niemiecki filozof, ekonomista i działacz rewolucyjny

w 1872 na kongresie I Międzynarodówki w Hadze.
Przemówienia
Źródło: Adam Ciołkosz, Socjalizm a komunizm, 1954 http://lewicowo.pl/socjalizm-a-komunizm/

„Ziściło się odwieczne marzenie Zakonu Krzyżackiego, który dawno temu zdobył Prusy od podludzi, Słowian. Moskwę zdobyto błyskotliwym atakiem 21 maja 1947 roku. (…)
Europa została więc zjednoczona i stała się niemiecka. Za Uralem mieszkały tylko ciemne i dzikie ludy, które oddano w strefę wpływów Japończyków. Armia cesarska została dozbrojona i wyposażona przez okręty budowane w Birkenhead, artylerię z zakładów Putiłowa, odrzutowce z Châteauroux, stal z Zagłębia Ruhry, ryż z Doliny Po, śledzie z Norwegii, drewno ze Szwecji, ropę z Rumunii i robotników z Indii. Tak wzmocniona z łatwością wyparła siły wroga z Kiusiu w czasie zimy 1948 i rozpoczęła krwawy marsz, odbijając wszystko, co uprzednio utraciła na rzecz Amerykanów.
Ameryka jednak nie chciała się poddać. Tkwiła niczym afront dla naszych narodów między niemieckim Atlantykiem a japońskim Pacyfikiem, stanowiąc dla nas ciągłe zagrożenie. Ten afront został wymazany dzięki geniuszowi naszych przywódców w 1955 roku.”

Cyril M. Kornbluth (1923–1958) amerykański pisarz fantastyki naukowej

Źródło: Dwa przeznaczenia

O ludziach , O sile , O zimie , O czasie

„SLD, które brało w obronę robotnika i niszczyło go w 1956 r., 1970 r., 1976 r. Tak go broniło, że aż czołgów używało.”

Andrzej Fedorowicz (1950) polski polityk

Źródło: Wystąpienie w Sejmie, 28 marca 2007 http://orka2.sejm.gov.pl/Debata5.nsf/851e81387c160e4fc125745f00379393/b84698dd07467a35c1257465004893e6?OpenDocument

„Robotnicy, chłopi, pracownicy umysłowi! W dniu święta 1 maja myśli i uczucia nasze biegną do Polskiej Partii Socjalistycznej, do jej dorobku i do jej zawsze żywej ideologii i programu. Nasze święto majowe i nasz bojowy znak czerwonego sztandaru przywłaszczyła sobie PZPR, ale nie ona nauczyła proletariat polski prowadzić walkę o socjalizm, o ustrój wolności człowieka, wolności narodowej, wolności pracy i sprawiedliwości społecznej. Tę walkę podjęła w roku 1892 Polska Partia Socjalistyczna. Podjęła ją przeciwko klasom posiadającym, obcym i rodzimym kapitalistom i obszarnikom, przeciwko wstecznictwu wszelkiego rodzaju, przeciwko trzem mocarstwom zaborczym: Rosji, Niemcom i Austrii. Wszystko, co sobie polska, klasa robotnicza wywalczyła i zdobyła aż po rok 1939, pozostaje na zawsze związane z tymi trzema literami PPS.”

Adam Ciołkosz (1902–1978) polski działacz socjalistyczny, instruktor harcerski

Źródło: Na 1 Maja 1970 roku, w: Adam Ciołkosz. Polityk – pisarz – historyk socjalizmu, praca zbiorowa, red. Józef Żmigrodzki, Londyn 1972 http://lewicowo.pl/na-1-maja-1970-roku/.

O sprawiedliwości , O emocjach , O myślach , O wolności

„Kapłan, który do was przemawia jest jedenastym z dwanaściorga dzieci w rodzinie. Jego ojciec był robotnikiem, pracownikiem, nie przełożonym robotników, ale robotnikiem i pomimo tego nigdy nie wątpił w Opatrzność, nigdy nie myślał o ograniczaniu liczby swoich dzieci, pomimo iż miał pewne trudności. Czy chcemy zatem zapomnieć o słowach Naszego Pana: „spójrzcie na ptaki na niebie (…), przypatrzcie się liliom na polu””

Alfredo Ottaviani (1890–1979) kardynał włoski

Mt 6, 28
wypowiedź z debaty na Soborze Watykańskim II
Źródło: Roberto de Mattei, Sobór Watykański II. Historia dotąd nieopowiedziana, Centrum Kultury i Tradycji Wiedeń 1683, Ząbki 2012, tłum. Sergiusz Orzeszko IBP, s. 315.

O dzieciach , O rodzinie , O historii , O myślach

„Leciałem kiedyś pierwszą klasą. Stewardesa mnie pyta: „Życzy pan sobie kawior czy homara?” Wybrałem kawior. Za chwilę słyszę, jak komentuje z koleżanką, że ci robotnicy to myślą tylko o luksusach. Bardzo to było pogardliwe. Przywołałem ją więc i pytam głośno: „Macie może fasolę, ryż i jajka?”. „Nie, skąd, nie mamy””

Luiz Inácio Lula da Silva (1945) polityk brazylijski

odpowiada urażona.
Źródło: Maciej Stasiński, Lula. To jest gość!, „Gazeta Wyborcza”, 24–25 września 2011

O myślach , O myśleniu

„Stasiu, takie przyszły czasy, siedzą robotnicy, rolnicy, intelektualiści, różni ludzie z całego narodu, dobrze jest, że siedzi też prymas i księża, bo naszym zadaniem jest być z narodem w każdych okolicznościach.”

Stefan Wyszyński (1901–1981) polski duchowny katolicki, prymas

do współwięźnia, ks. Skorodeckiego, po uwięzieniu przez komunistów w roku 1953.
Źródło: Jan Żaryn, Kościół w PRL, Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2004, s. 33.

O ludziach

„Oczywiste jest, że w naszych czasach manipulacja decyzją wyborców osiąga coraz większe możliwości. Nie idzie tu jedynie o obietnice kandydatów, które dla wielu z nich bywają od początku pustosłowiem, mającym doprowadzić do zdobycia władzy. Wielorakość form manipulacji wymaga nakładów finansowych. Ludzie bogaci nie dają swoich pieniędzy bezinteresownie, wymagają wdzięczności, która by w skutkach wspomogła ich interesy. Tworzy się więc w państwach demokratycznych związek osób sprawujących władzę z ludźmi biznesu. W demokracjach XXI wieku mają więc coraz mniej do powiedzenia w sprawach ogółu chłopi, robotnicy oraz intelektualiści i artyści. Już dla Arystotelesa było oczywiste, że rządy najbogatszych stanowią zwyrodniałą postać rządów najlepszych.”

Maria Szyszkowska (1937) polska działaczka polityczna, filozof

O ludziach , O demokracji , O biznesie , O decyzjach

„Wieczór. Robotnicy wychodzą z fabryk i zakładów, niknąc gdzieś w przestrzeni. Chłód zgniłych liści powoli zagarnia wszystko. Przed nami znów rozgrywa się wielka lub całkiem nieistotna tajemnica życia – powoli przenikając wszystko.”

Konrad Stachnio (1980)

początek opowiadania.
Źródło: Dryf

O tajemnicy

„Wolnokonkurencyjny kapitalizm powoduje, iż w skali masowej występuje zjawisko doprowadzenia wyzysku do niebezpiecznego poziomu. Niebezpiecznego zarówno dla burżuazji, jak dla robotników, choć w nierównym stopniu. Wyzysk sięga szczytu, poziom życia robotników – dna. Czym jest to spowodowane? Głupotą czy chciwością burżuazji? Jednym i drugim?”

Andrzej Zybertowicz (1954) socjolog polski

Źródło: O obiektywnej funkcji społecznej ruchu robotniczego i ideologii marksistowskiej w XIX wieku, „Acta Universitatis Nicolai Copernici”, nr 143, Toruń 1983.

O głupocie , O wieku

„Wiele trosk przysparzają nam liczni robotnicy cudzoziemscy [przebywający] na niemieckim obszarze Rzeszy. Okazało się, że jest rzeczą niezbędną, aby jednak uruchomić więcej burdeli, ponieważ ciągle mnożą się napady i gwałty na niemieckich kobietach.”

Joseph Goebbels (1897–1945) niemiecki polityk nazistowski, minister propagandy

w 1941.
Dzienniki (1923–1945)

O kobietach

„Jeżeli kryzysy odsłoniły niezdolność burżuazji do dalszego zarządzania nowoczesnymi siłami wytwórczymi, to przekształcenie wielkich przedsiębiorstw produkcyjnych i komunikacyjnych w spółki akcyjne i we własność państwową dowodzi zbędności burżuazji w realizacji tego procesu. Wszystkie społeczne funkcje kapitalisty wykonują odtąd płatni urzędnicy. Kapitalista nie pełni już żadnej funkcji społecznej prócz zgarniania dochodów, obcinania kuponów i gry na giełdzie, gdzie rozmaici kapitaliści odbierają sobie wzajemnie swoje kapitały. Jeżeli przedtem kapitalistyczny sposób produkcji rugował robotników, to teraz ruguje kapitalistów i odsyła ich, zupełnie tak samo jak robotników, do szeregów ludzi zbędnych, choć na razie jeszcze nie do rezerwowej armii przemysłu.”

Fryderyk Engels (1820–1895) niemiecki filozof i rewolucjonista

Anty-Dühring (1878)

O ludziach , O sile

„Wypada podkreślić zdecydowanie klasowy charakter zbrodni, popełnionej w Managui. Na ogół widzi się jedynie zabójstwo patrioty, jakim był partyzant [Augusto] Sandino, nie dostrzega się zaś zabójstwa przedstawiciela klas wyzyskiwanych i uciśnionych, jakim był robotnik Sandino.”

Carlos Fonseca (1936–1976)

słowa z 1951, o śmierci Augusto Sandino.
Źródło: Zbigniew Marcin Kowalewski, Guerilla latyno-amerykańska, op. cit., s. 51.

O śmierci , O charakterze

„Jesteśmy zjednoczeni w jedną partię, która ma w swoich szeregach robotników i naukowców, pracowników i bezrobotnych, lewicowców i prawicowców”

Georgios Karatzaferis (1947)

Źródło: Jakub Siemiątkowski, Nacjonalizm we współczesnej Grecji, narodowcy.net, 6 maja 2012 http://narodowcy.net/nacjonalizm-we-wspolczesnej-grecji/2012/05/06/

„Kochaj Jezusa i dla Niego tylko żyj. Wszystko, co czynisz, czyń tylko z miłości dla Niego. On dla Ciebie z miłości ku Twej duszy zstąpił na ziemię, żył jako ubogi prosty człowiek robotnik i umarł w okrutnej męce. Kochajmy Jezusa, kochajmy co dzień coraz więcej, a kochajmy całym naszym maleńkim sercem i czynem.”

Bolesława Lament (1862–1946)

fragment listu z 14 listopada 1934 Bolesławy Lament do s. Elekty Kąsickiej.
Źródło: o. Joachim Roman Bar, s. Adriana Teresa Gronkiewicz, Polscy święci. Służebnica Boża Bolesława Lament, t. 8, ATK, Warszawa 1987, s. 320.

O duszy , Serce , Kochać się

„Na tym spotkaniu siedzimy i gadamy o Solidarności. Że źle jest. Bo KOR się do niej wciska, Kuroń z Michnikiem chcą na plecach robotników dorwać się do władzy (…) Tak się złożyło, że na Uniwersytecie Warszawskim środowisko KOR-u organizowało sesję naukową w rocznicę Marca '68. Mieli być profesorowie Brus, Bauman, Baczko, którzy po Marcu wyjechali sobie z socjalistycznej ojczyzny no i postanowiliśmy zrobić kontrobchody. Pod gmachem dawnego Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego na Koszykowej, gdzie za stalinizmu mordowano polskich patriotów, stanęliśmy z wielkimi tablicami (…) na jednej tablicy były umieszczone nazwiska ofiar bezpieki, a na drugiej nazwiska stalinowskich oprawców.”

Bohdan Poręba (1934–2014) reżyser polski

Źródło: Poręba chce zmartwychwstać, wyborcza.pl, 4 marca 2008 http://wyborcza.pl/1,76842,4981478.html?as=7&startsz=x

O ojczyźnie

„Katowice mają z jednej strony Hutę Siemianowską i Królewską hutę za sąsiady, obydwa najokazalsze przemysłowe zakłady na Śląsku – każda w własnym dobrze uporządkowanym obrębie, z robotnikami, urzędnikami. Każdy sięga tu, wszystka praca idzie z ręki do ręki, równie jak machiny. Tu przystępujcie wy Alchymiści! Tu jest kamień mędrców znaleziony; panujący porządek, wiadomość i praca – tu jest kompozycja, która żelazo w złoto przemienić zdoła. Tu Górny Śląsk z Anglią w współzawodnictwo wstępuje, to jest olbrzymi warsztat szyn żelaznych kolei, owych pośredników kultury, które ludzi i idee zmieszane w kościch sześciościannych przerzucają, na żadne granice nie zważając.”

Józef Lompa (1797–1863) śląski działacz, poeta, publicysta

Józef Lompa o Katowicach w 1855, dziesięć lat przed uzyskaniem przez nie praw miejskich
Źródło: Wojciech Janota: Katowice w literaturze polskiej. Katowice: Biblioteka Śląska, Śląskie Towarzystwo Miłośników Książki i Grafiki, 2008, ss. 8, 9. ISBN 978-83-923385-2-9.

O ludziach

„Każdy robotnik, a zresztą i każdy Polak ma prawo powiedzieć, że w znacznej mierze nie będzie to „reprywatyzacja”, ale „prywatyzacja” tego, co lepiej czy gorzej (raczej to drugie) zbudowano właśnie z wysiłku i wyrzeczeń ludzi pracy. Sprzedawać się będzie to, co jest właściwie ich własnością, bo w pełni wynikiem ich pracy.(…) Jeżeli reformie nie będzie towarzyszyć szeroki program uwłaszczenia ludzi pracy – jest obawa, że będzie to jeszcze jedna przyczyna, by ludzie nie przyjęli jej za swoją.”

Jan Józef Lipski (1926–1991) polski działacz polityczny, historyk literatury

Źródło: Obrona socjalizmu [, czyli Anty-Kisiel], 1989; w: Pisma polityczne. Wybór, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2011, str. 407.

O ludziach , O wysiłku

„Towarzysze, bądźmy gotowi bronić w każdym momencie naszej socjalistycznej ojczyzny, Rumunii. Jest nie do pomyślenia we współczesnym świecie, żeby kiedy naród się podrywa do walki w obronie swej niepodległości i równych praw, jakikolwiek kraj socjalistyczny, a wręcz kraje socjalistyczne, naruszał wolność i niezależność innego państwa… Zdecydowaliśmy, że od dzisiaj będziemy tworzyć zbrojne, patriotyczne oddziały robotników, chłopów i inteligencji, obrońców niepodległości kraju… Naród rumuński jako całość nie pozwoli nikomu ruszyć granic swej ojczyzny.”

Nicolae Ceaușescu (1918–1989) komunistyczny przywódca Rumunii

z przemówienia do tłumów zgromadzonych na placu Republiki w Bukareszcie, potępiając radziecką inwazję na Czechosłowację 22 sierpnia 1968.
Źródło: Julian Hale, Ceaușescu’s Romania, cyt. za: Shelley Klein, Najgroźniejsi…, op. cit., s. 148.

O inteligencji , O wolności , O walce , O ojczyźnie

„Dziś jeszcze ciąży na nas pierworodny grzech szlachetczyzny. Dziś jeszcze, gdy wzbogacony niepomiernie ziemianin wyjdzie o poranku wiosennym na ganek dworu i spostrzeże, że, dajmy na to, słońce zbyt silnie przygrzewa, a w łanach pszenicy i żyta tworzą się łysiny w miejscach przypalonych, postanawia stante pede podnieść cenę „pary” zboża. Gbur wzbogacony idzie w tym wypadku ręka w rękę z dziedzicem i skwapliwie go naśladuje. Gdy tylko ta koncepcja w czyn wchodzi, co prędzej piekarz podnosi cenę chleba. Robotnik fabryczny, wskutek podwyższenia ceny chleba, żąda podwyższenia swej płacy dziennej, a skoro mu nie podwyższają, musi strajkować, ażeby mieć za co chleba kupić. Skoro zaś fabrykant, czy przedsiębiorca płacę za dzień roboczy podwyższył, natychmiast skacze cena cegły z dwudziestu tysięcy na trzydzieści tysięcy za tysiąc – i wyżej. Ktokolwiek zamierzał wznosić budowle, staje i na czas nieograniczony odkłada swój zamiar. Pęka Warszawa od nadmiaru mieszkańców, walą się stare domostwa. A ziemianin poczciwy, zgarnąwszy papierków bez liku i bez miary, nic nie buduje. W starym swym dworze, urąga na żydów i czytuje kiedy niekiedy gazetkę co reakcyjniejszą, co soczystszą w wymyślaniu na strajkujących parobków, pisaną przez najemnych chwalców starego porządku rzeczy.”

Stefan Żeromski (1864–1925) powieściopisarz polski

Snobizm i postęp
Źródło: rozdz. IV, s. 40 http://www.biblioteka.vilo.bialystok.pl/lektury/Dwudziestolecie_miedzywojenne/Stefan_Zeromski_Snobizm_i_postep.pdf

O życiu , O czasie , O słońcu

„Gwiazda miał swoje wielkie chwile podczas negocjacji w stoczni w sierpniu 1980 roku. Jego wiedza na temat polskiej gospodarki pokazała społeczeństwu i całemu światu, że strajk robotników nie jest tylko buntem, ale jest protestem prawdziwych gospodarzy Ojczyzny, ludzi świadomych uwarunkowań i sytuacji, w jakich znalazła się Polska. Andrzej ma niezwykły dar analizy i poczucie realizmu. Żadne piękne słowa nie są w stanie zaburzyć mu właściwej oceny rzeczywistości.”

Antoni Macierewicz (1948) polityk polski, historyk

Źródło: Alfabet Antoniego Macierewicza, „Nowe Państwo” nr 12/2011.

O ludziach , O świecie , O gwiazdach , O wiedzę

„O nieuleczalnej chorobie ustroju kapitalistycznego w jego dzisiejszej formie świadczą periodyczne kryzysy gospodarcze, coraz silniejsze, wyrzucające z pracy, jak na przykład ostatni, dziesiątki milionów robotników. W życiu gospodarczym i politycznym społeczeństw następują, po każdym ataku kryzysowym, przemiany istotne, ustrojowe. Gdyby nic nie mąciło toku wydarzeń, gdyby żaden inny czynnik nie wieszał się w przebieg przemian, należałoby oczekiwać, w czasie dającym się matematycznie określić, nadejścia takiej fali kryzysowej, od której historia zacznie liczyć nową erę gospodarstwa społecznego. Cechą znamienną, wspólną ostatniemu kryzysowi we wszystkich państwach, jest odsłonięcie choroby, nie tyle organu wytwórczego, ile rozdzielczego (…). Towarów na ogół wytwarza się za dużo, to jest więcej niż ludność świata może ich normalnie zużytkować. Tylko olbrzymia, przeważająca masa ludności nie może, bo nie ma jak, bo nie ma za co, zaspokajać swoich potrzeb, narzuconych jej przez klimat, cywilizację, ustrój społeczno-gospodarczy i organizm (pożywienie). Za dużo jest biedy i głodu w społeczeństwach, zanadto niesprawiedliwy jest rozdział bogactw, aby się to co pewien czas nie musiało odbić na wytwórczości.”

Jędrzej Moraczewski (1870–1944) polski polityk, premier II Rzeczypospolitej

Źródło: Rozważania nad położeniem politycznym i gospodarczym Polski, Warszawa 1938, cyt. za: Marian Romaniuk, Jędrzej Edward Moraczewski (1870–1944), lewicowo.pl http://lewicowo.pl/jedrzej-edward-moraczewski-1870-1944/

O głodzie , O chorobach , O historii , O czasie

„Wojna totalnie sprywatyzowała państwo. Musimy więc spytać, komu i czemu tak naprawdę służyła. Ci, którzy ponoszą największe konsekwencje wojny i prywatyzacji, są dla państwa niewidzialni. Robotnicy nie są przedmiotem żadnej publicznej dyskusji, podobnie jak weterani, których jest w Serbii ok. 800 tysięcy.”

Borka Pavićević (1947–2019)

Źródło: Joanna Wichowska, Magiczna ściereczka http://www.dwutygodnik.com/artykul/3867/, Dwutygodnik.com nr 89/2012.

O wojnie

„Każdy, kto jest wiernym Kościoła, a zarazem uczciwym obywatelem ludowej ojczyzny rozumie, że religijna misja Kościoła trwająca przez wszystkie czasy może i powinna być pełniona w ustroju socjalistycznym. Równocześnie milionowe rzesze wierzących w naszym kraju dają codziennie ofiary, i twórczy wkład w nowe budownictwo gospodarczo-społeczne. I właśnie ludowa ojczyzna przywróciła godność ludzką milionom prostych ludzi, w olbrzymiej większości wierzących, przekraczając raz na zawsze stosunki społeczne, w których urodzenie czy majątek decydowały o wartości człowieka, otwarła dzieciom robotników i chłopów dostęp do nauki i kultury i buduje w niezwykle trudnych warunkach powojennego życia podstawy lepszego bytu.”

Tadeusz Mazowiecki (1927–2013) polski polityk, premier RP

Źródło: Wnioski, [w:] „Wrocławski Tygodnik Katolicki” nr 5, s. 3–4, 27 września 1953, przedruk w tygodniku „Nasza Polska” nr 4 (225), 26 stycznia 2000, s. 11.

O dzieciach , O ludziach , O nauce , O ojczyźnie

„Zabiłem prezydenta ponieważ był wrogiem prawych ludzi – prawych robotników. Nie żałuję swojego czynu.”

Leon Czolgosz (1873–1901) anarchista amerykański, zabójca prezydenta McKinleya

I killed the President because he was the enemy of the good people – the good working people. I am not sorry for my crime. (ang.)
ostatnie słowa
Źródło: Leon Czolgosz (1873–1901) http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=250, „Find a Grave”

O ludziach

„A co się tyczy obecnych zrzeszeń spółdzielczych, to mają one wartość jedynie o tyle, o ile są niezależnym tworem robotników, nie protegowanym ani przez rządy, ani przez burżuazję.”

Karol Marks (1818–1883) niemiecki filozof, ekonomista i działacz rewolucyjny

Krytyka programu gotajskiego (1875)

„Pedagogiem, któremu zawdzięczam wszystko począwszy od wiedzy podstawowej poprzez wiarę w to, że poezja może być użyteczna, a skończywszy na opiece praktycznej w pierwszych latach pobytu na scenie w teatrze katowickim, był – Władysław Woźnik. W moim pojęciu największy ze wszystkich znawca sztuki teatru, jakich spotkałem w życiu.(…) Okres katowicki 1949–1956–wspomina dalej – to była podstawowa szkoła aktorska w konfrontacji z widzem najlepszym i najbogatszym, bo graliśmy dla robotników i młodej inteligencji (tej najbujniejszej, która rozkwitła po wojnie), mieliśmy straszliwy objazd – około 150 tysięcy kilometrów autobusem, w tym 40 miejscowości Śląska, które odwiedzaliśmy stale.”

Gustaw Holoubek (1923–2008) polski aktor teatralny i filmowy, reżyser

Źródło: M. Czanerle, Gustaw Holoubek. Notatki o aktorze myślącym, WAiF, Warszawa 1972

O wojnie , O szkole , O wierze , O inteligencji

„Państwo powstało z potrzeby utrzymania w karbach przeciwieństw klasowych, a jednocześnie samo powstało wśród konfliktów tych klas, to z reguły jest ono państwem klasy najsilniejszej, ekonomicznie panującej, która przy jego pomocy staje się również klasą panującą politycznie i w ten sposób zdobywa nowe środki do ciemiężenia i wyzyskiwania klas uciskanych. Tak więc państwo starożytne było przede wszystkim państwem właścicieli niewolników do ciemiężenia niewolników, podobnie jak państwo feudalne było organem szlachty do ciemiężenia pańszczyźnianych i poddanych chłopów, a nowożytne państwo przedstawicielskie jest narzędziem wyzysku pracy najemnej przez kapitał. Bywają jednak w drodze wyjątku okresy, w których walczące ze sobą klasy są tak bliskie równowagi, że władza państwowa, jako pozorna pośredniczka, chwilowo uzyskuje pewną samodzielność w stosunku do nich. Tak było z monarchią absolutną XVII i XVIII wieku, utrzymującą równowagę między szlachtą a mieszczaństwem; tak było z bonapartyzmem Pierwszego, a zwłaszcza Drugiego Cesarstwa we Francji, który wykorzystywał proletariat przeciwko burżuazji, a burżuazję przeciwko proletariatowi. Najnowszym wydaniem tego rodzaju równowagi, w której panujący i poddani wyglądają jednakowo komicznie, jest nowe niemieckie państwo narodu bismarkowskiego: kapitaliści i robotnicy są tu utrzymywani w równowadze i równomiernie oszukiwani na rzecz podupadłych junkrów pruskich. Ponadto w większości znanych z historii państw prawa przyznawane obywatelom stopniuje się według majątku, przez co stwierdza się wyraźnie, że państwo jest organizacją klasy posiadającej dla obrony przed nieposiadającą. Tak było już w ateńskich i rzymskich klasach majątkowych. Tak było w średniowiecznym państwie feudalnym, gdzie wpływ polityczny był uzależniony od wielkości posiadanego gruntu. Tak ma się rzecz w cenzusach wyborczych nowożytnych państw przedstawicielskich. To polityczne uznanie różnic majątkowych bynajmniej nie jest jednak rzeczą istotną. Przeciwnie - oznacza ono niski stopień rozwoju państwowego. Najwyższa forma państwa, republika demokratyczna, która w naszych nowożytnych stosunkach społecznych staje się coraz bardziej nieuniknioną koniecznością oraz formą państwa, w której jedynie rozegrać się może ostateczna, decydująca walka pomiędzy proletariatem a burżuazją - republika demokratyczna nie zna oficjalnie różnic własnościowych. Bogactwo sprawuje w niej władzę pośrednio, ale za to tym pewniej. Z jednej strony, wprost w postaci korupcji urzędników, czego przykładem klasycznym jest Ameryka, z drugiej zaś - w postaci sojuszu między rządem a giełdą. Jest on tym łatwiej urzeczywistniany, im bardziej rosną długi państwowe i im bardziej towarzystwa akcyjne koncentrują w swych rękach nie tylko transport, lecz i samą produkcję, znajdując znów swój punkt oparcia w giełdzie. Uderzający pod tym względem przykład oprócz Ameryki stanowi najnowsza Republika Francuska, a poczciwa Szwajcaria odznaczyła się również na tym polu. Ze jednak dla tego braterskiego sojuszu rządu z giełdą niekoniecznie potrzebna jest republika demokratyczna, tego dowodzi oprócz Anglii nowe państwo niemieckie, gdzie nie wiadomo kogo wyżej wyniosło głosowanie powszechne - Bismarcka czy Bleichrodera. I wreszcie klasa posiadająca panuje bezpośrednio przy pomocy powszechnego prawa głosowania. Dopóki klasa uciskana, a więc w naszym wypadku proletariat, jeszcze nie dojrzała do wyzwolenia się własnymi siłami, będzie ona w większości swej uznawała istniejący ustrój społeczny za jedynie możliwy i pod względem politycznym będzie się wlokła w ogonie klasy kapitalistów, będzie jej skrajnie lewym skrzydłem (…).”

Fryderyk Engels (1820–1895) niemiecki filozof i rewolucjonista

Pochodzenie rodziny, własności prywatnej i państwa (1884)

O historii , O sile , O wieku , O pomocy

„Zrobiłem test na stu kobietach z wyższym wykształceniem i zadałem dwa pytania: ile waży centymetr sześcienny wody? Na sto kobiet wie pan, ile mi odpowiedziało? Trzy, jedna była docentem farmacji, więc musiała wiedzieć. Drugie pytanie było o świadomość europejską: kiedy żył Karol Wielki? Wie pan, jak go umieszczały: XI, XII wiek, a tylko cztery czy pięć odpowiedziało, że VIII na IX wiek. Te same dwa pytania zadane mężczyznom ze średnim wykształceniem–28 wiedziało z wodą, ale Karola Wielkiego znali prawie wszyscy, i mechanik samochodowy, i robotnicy.”

Franciszek Starowieyski (1930–2009) polski malarz, grafik i scenograf

O kobietach , O wykształceniz , O wodzie , O wieku

„Ustrój sowiecki to ani socjalizm, ani kapitalizm, lecz nowa forma społeczna państwa totalitarnego, ta sama kategoria, do której zaliczyć należało Włochy Mussoliniego i Niemcy Hitlera. Nie jest to kapitalizm państwowy, bo nie zna mechanizmu wolnorynkowego, bez którego nie ma żadnej postaci kapitalizmu. Nie są to też rządy biurokracji, bo biurokracja sowiecka nie wydaje rozkazów, lecz sama odbiera rozkazy. Rządzi górna warstwa aparatu partyjnego, heterogeniczna grupa ludzi spośród inteligencji, drobnej burżuazji i chłopstwa, z małą domieszką robotników. Grupę tę jednoczy ideologia komunistyczna, wywodząca się rzekomo z Marksa i Engelsa, w rzeczywistości – z czysto rosyjskiego utopijnego terroryzmu i jakobinizmu.”

Adam Ciołkosz (1902–1978) polski działacz socjalistyczny, instruktor harcerski

Źródło: Kontrrewolucja bolszewicka, „Robotnik Polski”, Nr 2, 1963 http://lewicowo.pl/kontrrewolucja-bolszewicka/.

O ludziach , O inteligencji , O rzeczywostości

„Warto zauważyć, że wśród esesmanów z Treblinki znajdowali się robotnicy, dawni członkowie partii komunistycznej. Jeden zaś z esesmanów był niegdyś pastorem Kościoła ewangelickiego.”

Jechiel Rajchman (1914–2004)

Ocalałem z Treblinki
Źródło: s. 75

„Niewolnicy na całym świecie dopiero zaczynają rozumieć, że są niewolnikami. Zaczynają rozumieć tragizm swojego położenia. To dotyczy wszystkich – robotników, imigrantów, kobiet… Kobiety są największymi niewolnikami ze wszystkich. To może nie jest jeszcze moment powszechnego buntu, tylko budzenia się świadomości.”

Vedrana Rudan (1949) pisarka chorwacka

Źródło: „Życie Warszawy”, 14 listopada 2005 http://krystynajanda.pl/dorobek/ucho-gardlo-noz/

O życiu , O kobietach

„W roku 1907 był świadkiem skutecznego napadu bojówki PPS na kasę fabryki „Poręba” pod Zawierciem. Było to w dniu wypłacania pensji pracownikom, w większości prostym robotnikom, których interesów rzekomo bronili socjaliści(…) Jacek Kuroń z aprobatą opisuje („Wiara i wina, do i od komunizmu”, 1990, s. 6–7) jak to jego stryjeczny dziadek, Władysław Kuroń, pseudonim partyjny „Julek”, działając w okolicach Zawiercia, w ramach rewolucji 1905 r., dzielnie zdobywał pieniądze na potrzeby organizacyjne PPS, dokonując tzw. ekspropriacji na burżujach. (…) To, co dla Kuronia było dowodem patriotycznego bohaterstwa, dla mojej rodziny było przejawem pospolitego bandytyzmu (…) Socjaliści uważają, że trzeba zabrać bogatym, by mieć na swoja działalność polityczną. Narodowcy zaś uważają, że trzeba sumienną pracą zarabiać na chleb i opodatkowywać się na cele patriotyczne.”

Maciej Giertych (1936) polski polityk narodowy

wspomnienia ojca Jędrzeja Giertycha przytoczone przez Macieja Giertycha.
Źródło: Z nadzieją w przyszłość

O pieniądzach , O wierze , O przyszłości

„Jako katoliccy robotnicy stanowczo i jednoznacznie odrzucamy socjalizm narodowy nie tylko z powodów politycznych i gospodarczych, lecz również zdecydowanie z racji naszego religijnego i kulturowego stanowiska.”

Mikołaj Gross (1898–1945) błogosławiony Kościoła katolickiego, męczennik, niemiecki działacz społeczny

„Kto nie był wówczas na ulicy, kto nie widział i nie słyszał tego, co się tam działo, ten o tym sądzić nie może. Wszystkie okrucieństwa wojny stosowano do bezbronnych robotników, walczących w imię społecznych, ekonomicznych i politycznych ideałów ludzkości.”

Stefan Okrzeja (1886–1905) polski działacz robotniczy i niepodległościowy

Źródło: Rewolucja 1905. Przewodnik Krytyki Politycznej, Warszawa 2013.

O wojnie

„Te dwadzieścia tysięcy [robotników] to prawie wyłącznie mężczyźni, nieliczne kobiety skupiły się na obrzeżach tłumu, nie tyle z powodu zwyczaju każącego mężczyznom i kobietom stać po przeciwnych stronach nawy podczas mszy, ale głównie dlatego, że gdyby wmieszały się w tę ciżbę, to może i uszłyby z życiem, ale niechybnie zostałyby, jak to się dziś mówi, zgwałcone; Nie kuś twego Pana i Boga, a jeśli go kusisz, to potem nie uskarżaj, że jesteś przy nadziei.”

José Saramago (1922–2010) pisarz portugalski, noblista

Baltazar i Blimunda
Źródło: s. 244.

O kobietach , O mężczyznach , O Bogu

„Kto tego cara zrzucił z tronu? Kto się domaga na wszystkch wiecach, zebraniach, żeby naród polski sam sobie decydował o losach własnego kraju. Tacy włąśnie jak ci z Czerwonej Gwardii, robotnicy, chłopi, lud rosyjski.”

Janina Broniewska (1904–1981) polska pisarka

O człowieku który się kulom nie kłaniał
Źródło: wyd. MON, Warszawa 1960, s. 47.

O losie , O ludziach

„W 1977 roku wywalili mnie z fabryki półprzewodników Tewa. Prosto z tego wywalenia poszedłem na głodówkę do kościoła św. Marcina, którą planowaliśmy od dłuższego czasu (…) żeby zmusić władze do uwolnienia ostatnich robotników aresztowanych w Ursusie i Radomiu. Tuż przed głodówką wsadzili Macierewicza, Michnika, Kuronia i innych korowców, więc głodowaliśmy także w ich obronie. Cała grupa brała w tym udział, m. in. Joasia Szczęsna, Bohdan Cywiński, Basia Toruńczyk, Staszek Barańczak. Pamiętam, że drugiego dnia dołączyli do głodówki Kazik Świtoń i Ozjasz Szechter, ojciec Adama Michnika.”

Henryk Wujec (1940) polski polityk

Źródło: rozmowa Grzegorza Sroczyńskiego, Przyjaciele z KOR-u. Dlaczego teraz się nie lubią? Rozmowa z Ludwiką i Henrykiem Wujcami, „Duży Format” http://wyborcza.pl/duzyformat/1,127290,20692315,przyjaciele-z-kor-u-dlaczego-teraz-sie-nie-lubia-rozmowa-z.html, wyborcza.pl, 15 września 2016.

O czasie

„Socjaliści nie tylko zajmują się zdrowym robotnikiem. I owszem, pragną oni także uchronić od nędzy robotnika chorego. Chcą, aby wszędzie był obowiązek należenia do Kas Chorych, gdzie za parę centów tygodniowej opłaty, robotnik dostanie dobrego lekarza, lekarstwo i zapomogę pieniężną przez cały czas choroby. Nadto dążą do tego, aby każdy robotnik, który został kaleką brał utrzymanie aż do śmierci, a choćby nawet nie okaleczał, tylko się postarzał, aby w starości już bez pracy pobierał pensję i nie lękał się nędzy po całym życiu uczciwej pracy. Dziecko powinno też być otoczone opieką całego narodu, mieć za darmo szkołę, i w tej szkole głodu nie cierpieć, aby móc się uczyć z korzyścią dla siebie; kobieta powinna daleko lżej pracować niż mężczyzna i być oszczędzaną, wtedy, kiedy wydaje na świat dzieci.”

Ignacy Daszyński (1886–1936) polski polityk

Źródło: Pogadanka o socjalizmie, „Latarnia” nr 1/1900 http://lewicowo.pl/pogadanka-o-socjalizmie/

O śmierci , O kobietach , O głodzie , O dzieciach

„Walczymy o Polskę sprawiedliwości społecznej i dobrobytu najszerszych mas (…) O Polskę, która podniesie stopę życiową najbiedniejszych i obniży niesprawiedliwie wysokie zyski warstw dotąd uprzywilejowanych. O Polskę, która szanując w rozsądnych granicach własność prywatną – wyzwoli kraj z bezsensu kapitalizmu i uspołeczni wielkie warsztaty pracy. (…) Polski ideał sprawiedliwości społecznej jest przeciwieństwem sowiecko-komunistycznej nędzy, w której niewolnicze życie pędzi chłop i robotnik rosyjski. Walczymy o Polskę wielką kulturalnie, to znaczy o upowszechnienie i uspołecznienie kultury w Polsce. W oparciu o znośne warunki materialne dążyć będziemy do zapewnienia wszystkim polskim rodzinom odpowiednich mieszkań (…) A w tych ludzkich mieszkaniach musimy zapewnić wszystkim rodzinom nie tylko samo życie, lecz także życie kulturalne, udostępniając najszerszym warstwom cały dorobek kultury duchowej i materialnej.”

Aleksander Kamiński (1903–1978) instruktor harcerski, żołnierz AK

Źródło: O jaką Polskę walczymy? (1943)

O życiu , O sprawiedliwości

„Rozwojem nauki zajmuje się wielu ludzi a nie sama kadra. Moim zdaniem badania naukowe i osiągnięcia w tej dziedzinie nie są wyłącznie owocem lub zasługą kadry, która ukończyła specjalne studia, ale również wynikiem ścisłej współpracy kadry z pracownikami: robotnikami, chłopami i inteligencją.”

Enver Hoxha (1908–1985) komunistyczny przywódca Albanii

Źródło: Podnieśmy na wyższy poziom treść i organizację pracy naukowej http://trzeciswiat.wordpress.com/2011/12/18/hodza-podniesmy-na-wyzszy-poziom-tresc-i-organizacje-pracy-naukowej/

O ludziach , O inteligencji , O studiach , O nauce

„Tę epopeję która nas czeka napiszą masy głodujących Indian, wywłaszczonych rolników i wyzyskiwanych robotników. Napiszą ją masy zwolenników postępu oraz szczerzy i wspaniali intelektualiści którzy mają dość cierpień krajów Ameryki Łacińskiej.”

Ernesto Guevara (1928–1967) rewolucjonista argentyński

O cierpieniu , O czekaniu

„Jeśli wymagasz od robotnika, by ci poświęcił czas i energię ustal jego płacę tak, by nie miał kłopotów finansowych. To się opłaca.”

Henry Ford (1863–1947) przemysłowiec amerykański, twórca masowej motoryzacji

O czasie

„A przecież wszelka religia jest tylko fantastycznym odzwierciedleniem w głowach ludzkich tych zewnętrznych sił, które rządzą codziennym bytem ludzi, odzwierciedleniem, w którym siły ziemskie przybierają postać sił nadziemskich. W początkach dziejów przedmiotami tego odzwierciedlenia są zrazu siły przyrody, przybierające w dalszym rozwoju procesu ich personifikacji u różnych ludów najrozmaitsze, najróżnorodniejsze postacie. Mitologia porównawcza prześledziła ten pierwszy proces (…). Rychło jednak obok sił przyrody zaczynają też działać siły społeczne, które przeciwstawiają się ludziom jako siły tak samo im obce i na początku tak samo niewytłumaczalne, panujące nad nimi z tą samą na pozór koniecznością naturalną, co same siły przyrody. I fantastyczne postacie, w których początkowo odzwierciedlały się tylko tajemnicze siły przyrody, nabierają atrybutów społecznych, stają się reprezentantami sił dziejowycha. Na jeszcze wyższym szczeblu rozwoju wszystkie naturalne i społeczne cechy wielu bóstw zostają przeniesione na jednego wszechmocnego boga, który z kolei jest tylko refleksem abstrakcyjnego człowieka. Tak powstał monoteizm, który był, historycznie biorąc, ostatnim wytworem późnogreckiej filozofii ludowej i znalazł swoje gotowe ucieleśnienie w żydowskim, czysto narodowym bogu Jahwe. W tej wygodnej, poręcznej, łatwo przystosowalnej postaci religia może istnieć dalej jako bezpośrednia, to znaczy emocjonalna, forma ustosunkowania się ludzi do panujących nad nimi obcych sił przyrody i sił społecznych, dopóki ludzie pozostają pod panowaniem takich sił. Otóż widzieliśmy niejednokrotnie, że w dzisiejszym, burżuazyjnym społeczeństwie panują nad ludźmi jak obca jakaś siła przez nich samych stworzone stosunki ekonomiczne, przez nich samych wytworzone środki produkcji. Istnieje więc nadal faktyczne podłoże dla refleksu o charakterze religijnym, a wraz z nim i sam refleks religijny. I chociaż ekonomia burżuazyjna otwiera drogę do pewnego zrozumienia związku przyczynowego, z którego wyrasta to obce panowanie, fakt ten nie zmienia postaci rzeczy. Ekonomia burżuazyjna nie może ani zapobiec kryzysom w ogóle, ani uchronić poszczególnych kapitalistów przed stratami, niewypłacalnymi długami i bankructwem, a poszczególnych robotników przed bezrobociem i nędzą. Wciąż jeszcze mówimy: Człowiek myśli, Pan Bóg (to znaczy obce panowanie kapitalistycznego sposobu produkcji) kryśli. Samo zrozumienie - nawet szersze i głębsze niż to, które daje burżuazyjna ekonomia - nie wystarcza do poddania sił społecznych władzy społeczeństwa. Do tego potrzebny jest przede wszystkim czyn społeczny. Kiedy ten czyn zostanie dokonany, kiedy społeczeństwo przez objęcie w posiadanie wszystkich środków produkcji i ich planowe zastosowanie wyzwoli siebie i wszystkich swoich członków z niewoli, w jakiej trzymają ich obecnie te środki produkcji przez nich samych wytworzone, ale przeciwstawiające się im jako przemożna obca siła, z chwilą więc, gdy człowiek już nie tylko będzie "myślił", ale i "kryślił", dopiero wtedy zniknie ostatnia obca siła, która się jeszcze dziś odzwierciedla w religii, a tym samym zniknie też religijne odzwierciedlenie, jako że wówczas nie będzie już nic do odzwierciedlania. Natomiast pan Dühring nie może czekać, aż religia umrze taką śmiercią naturalną. Postępuje bardziej fundamentalnie. Przebismarczył Bismarcka, dekretuje obostrzone ustawy majowe 160 nie tylko przeciw katolicyzmowi, ale przeciwko wszelkiej religii w ogóle; szczuje swoich żandarmów przyszłości przeciw religii, pomagając jej zdobyć palmę męczeństwa i przedłużając jej żywot. Gdzie tylko spojrzeć - specyficznie pruski socjalizm.”

Fryderyk Engels (1820–1895) niemiecki filozof i rewolucjonista

Anty-Dühring (1878)

O śmierci , O Bogu , O ludziach , O religii

„Z domu wyniosłem silny antykomunizm i katolickie zasady życiowe. Przez lata kształtowała mnie polityka narodowa, ta zaszczepiona mi przez śp. Ojca, a później ukształtowana przez Ks. Jerzego Popiełuszkę, z którym wraz z wieloma robotnikami Ursusa, Woli, Żoliborza zakładaliśmy duszpasterstwo ludzi pracy.”

Zygmunt Wrzodak (1959) polityk polski

Źródło: Blog Zygmunta Wrzodaka, 8 czerwca 2008 http://www.propolonia.pl/blog-read2.php?bid=33&pid=388

O ludziach , O domu

„Od kiedy pamiętam, 1 maja zawsze było słońce, jednak od kiedy kler zawłaszczył ten dzień, czyniąc z niego święto Józefa Robotnika, zaczęło padać.”

Joanna Senyszyn (1949) polska działaczka polityczna, ekonomistka

podczas pochodu 1-majowego w Krakowie w 2010.

O słońcu

„W gospodarce skartelizowanej i sfinansjeryzowanej walka związków zawodowych stanie się podwójnie trudna: po pierwsze, ulegnie pogorszeniu obiektywna koniunktura na rynku siły roboczej, gdyż popyt będzie wzrastał wolniej, a podaż szybciej niż obecnie; po drugie, kapitał rzuci się tym bezwzględniej na należną robotnikowi część produktu, aby w ten sposób powetować sobie straty poniesione na rynku światowym.(…) Redukcja wynagrodzenia za pracę jest wszak jednym z najważniejszych środków hamujących spadek stopy zysku.”

Róża Luksemburg (1871–1919) niemiecka polityk

Źródło: Reforma socjalna czy rewolucja? (1900), w: Wybór pism, t. I, Warszawa 1959, s. 167.

O sile , O stracie , O walce

„Myślę też o tym przedziwnym dzieciaku, który przez niespełna dwa lata zdążył być cesarzem – władcą świata, dowódcą, włóczęgą, niewolnikiem, robotnikiem portowym, kapłanem, szpiegiem, członkiem eskorty karawany i Bóg wie czym jeszcze. Który posługiwał się pięcioma imionami, dziesiątki razy próbowano go zabić na najróżniejsze sposoby, stawał przeciwko potworom, Czyniącym, zabójcom, wojownikom i wciąż żyje. A do tego jest prawowitym następcą tronu cesarskiego, co także może mieć znaczenie.”

Jarosław Grzędowicz Pan Lodowego Ogrodu

Postać: Vuko Drakkainen
o Filarze, synu Oszczepnika.
Pan Lodowego Ogrodu
Źródło: tom 3, rozdział 9, Śpiąca królewna

O Bogu , O myślach , O myśleniu

„Przypędzono stalowe żyrafy,
rozciągnięto stalowe ramiona,
rosną w górę konstrukcje stalowe,
rosną piętra w stalowych dłoniach.
Metrów dwieście! (…)
Tu robotnik i chłop się spotkają,
Tutaj prawda jak żyto jest prosta.
Tu swą młodość, wciąż młodą i piękno
przekazuje Warszawie – Moskwa.”

Stanisław Swen Czachorowski (1920–1994) poeta i aktor polski

Źródło: Pałac prawdy

O życiu , O prawdzie , Cytaty o pięknie , O górach

„Ale czy istnieje moralność komunistyczna? Czy istnieją nakazy moralności komunistycznej? Oczywiście tak. Często przedstawia się sprawę w ten sposób, że nie mamy swojej moralności, i bardzo często burżuazja oskarża nas o to, że my, komuniści, negujemy wszelką moralność. To zabieg polegający na manipulowaniu pojęciami, to sypanie piasku w oczy robotnikom i chłopom.”

Włodzimierz Lenin (1870–1924) organizator i przywódca Rewolucji Październikowej

Zadania związków młodzieży (1920)

O morzu

„Daliście się wprowadzić w błąd i zostaliście oszukani przez zdrajców i wrogów naszej ojczyzny. Strajk i buntownicze zgromadzenia tylko pobudzają tłum do takich rozruchów, jakie zawsze zmuszały i będą zmuszać władze do użycia siły wojennej, a to nieuchronnie pociąga za sobą i niewinne ofiary. Wiem, że niełatwe jest życie robotnika. Dużo w nim należy ulepszyć i uporządkować (…) Ale zbuntowanym tłumem oznajmiać mnie o swoich potrzebach jest przestępstwem.”

Mikołaj II Romanow (1868–1918) car Rosji

do delegacji robotniczej, usprawiedliwiając wydarzenia Krwawej niedzieli 22 stycznia 1905, kiedy to w wyniku ataku carskiego wojska na pokojową demonstrację zginęło około tysiąca robotników.
Źródło: Jan Sobczak, Mikołaj II – ostatni car Rosji, Warszawa 2009, s. 318.

O życiu , O błędach , O sile , O ojczyźnie

„Weszła Drewniakówna. Drobna, prawie filigranowa, o jasnych włosach i oczach dziecka, robiła wrażenie porcelanowej laleczki, a nie robotnicy przy tokarce.”

Anna Kłodzińska (1915–2008) dziennikarka i autorka kryminałów milicyjnych.

Śledztwo prowadzi porucznik Szczęsny

O dzieciach , O wrażeniach

„Punktualnie o jedenastej przed południem 1 lutego 1905 roku zawyły syreny fabryki kotłów parowych i konstrukcji mechanicznych „W. Fitzner i K. Gamper” w Sosnowcu. Tak w Zagłębiu rozpoczęła się rewolucja. Robotnicy zatrzymali maszyny i ruszyli do okolicznych zakładów pracy nawoływać do strajku powszechnego. (…) Po chwili zaczęły pruć powietrze gwizdki i syreny huty „Katarzyna”, „Deichsla” i inne. Robotnicy wychodząc z fabryk, składali zarządom swoje żądania. Po wręczeniu tych żądań gwarnie i wesoło wychodzono na ulicę, formowano pochód i ze sztandarem lub bez wstępowano do najbliższej fabryki, ogłaszając strajk.”

Stanisław Andrzej Radek (1886–1946)

Źródło: Rewolucja w Zagłębiu Dąbrowskim. 1894–1905–1914, wyd. Oddziału Stowarzyszenia Byłych Więźniów Politycznych, Sosnowiec 1929.

„– Socjalista! – straszne to jeszcze dla ciemnych i głupich ludzi słowo. Co to za diabeł, nie wie wprawdzie nikt dokładnie, ale ksiądz na ambonie mówi o tych socjalistach jako o wrogach religii, pan dziedzic nazywa ich darmozjadami i złodziejami, a pan starosta grozi, że jak mu się tylko jaki socjalista w powiecie pod rękę nawinie, to go każe w łańcuszki zakuć i zamknąć do więzienia. A biedny chłop na wsi lub robotnik w miasteczku łamie sobie nieraz na próżno głowę nad tym, co też to jest socjalizm i czego to chcą socjaliści.”

Ignacy Daszyński (1886–1936) polski polityk

Źródło: Pogadanka o socjalizmie, „Latarnia” nr 1/1900 http://lewicowo.pl/pogadanka-o-socjalizmie/

O ludziach , O religii

„Nie otaczam żadną szczególną miłością robotnika wyidealizowanego, robotnika jaki pojawia się w wyobraźni mieszczańskiego komunisty. Ale kiedy widzę prawdziwego robotnika z krwi i kości w walce ze swoim naturalnym wrogiem – policjantem, nie muszę zadawać sobie pytania, gdzie jest moje miejsce.”

George Orwell książka W hołdzie Katalonii

W hołdzie Katalonii (1938)

O walce , Pytanie

„Uwięzieni opozycjoniści w krajach postkolonialnych podejrzewali, że ich prześladowcy zgodzili się na Powszechną Deklarację Praw Człowieka, by móc ich spokojnie torturować za zasłoną państwowej suwerenności. Ofiary autorytarnych reżimów w Ameryce Łacińskiej w latach 70. miały pełne prawo myśleć, że nie o ich los chodzi w batalii Zachodu o prawa człowieka.
Jednak raz złożone obietnice rozbudzają w ludziach nadzieję, która pomaga im w dalszej walce. Niespełnione obietnice rewolucji francuskiej dodawały sił robotnikom w XIX wieku, a Karta Atlantycka była ważnym argumentem dla liderów Trzeciego Świata. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka dostarczyła argumenty walczącym o niepodległość poddanym kolonii. Helsiński Akt Końcowy wsparł moralne racje dysydentów z krajów komunistycznych.”

Wiktor Osiatyński (1945–2017) polski pisarz i naukowiec

Źródło: wyborcza.pl, 13 grudnia 2008 http://wyborcza.pl/1,76842,6058332,Czy_idea_praw_czlowieka_ma_przyszlosc_.html

O losie , O myślach , O wieku , O walce

„Towarzysze! (…) Oto Kongres Kontynentalny klasy robotniczej. Jesteśmy tutaj, aby zjednoczyć robotników tego kraju i powołać do życia ruch robotniczy, którego celem będzie wyzwolenie klasy robotniczej z niewolniczych okowów kapitalizmu (…). Celem organizacji tej będzie uczynienie klasy robotniczej posiadaczem władzy ekonomicznej, środków do życia, zapewnienie jej kontroli nad maszynami służącymi produkcji i dystrybucji z pominięciem kapitalistycznych panów.”

Bill Haywood (1869–1928)

mowa inaugurująca w 1905 w Chicago pierwszy masowy konwent amerykańskich socjalistów, anarchistów i radykalnych związkowców, którzy powołali nowy związek zawodowy o nazwie Robotnicy Przemysłowi Świata.
Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 429.

O historii

„Napieralski w pewnym momencie wyjął aparat telefoniczny i robił zdjęcia. No ja myślałem… Ja jestem prosty człowiek i robotnik, ale to dramat, no po prostu burak.”

Władysław Frasyniuk (1954) polski polityk

o spotkaniu z prezydentem USA Barackiem Obamą.
Źródło: gazeta.pl http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80271,9695893,Po_spotkaniu_z_Obama___Napieralski_to_burak__wyjal.html, 30 maja 2011

O myślach , O myśleniu

„Jestem Nikaraguańczykiem i czuję się dumny, że w żyłach moich, w stopniu większym niż jakakolwiek inna, płynie krew Indian amerykańskich, która przez atawizm nosi w sobie tajemnicę lokalnego i szczerego patriotyzmu (…) Jestem miejskim robotnikiem, rzemieślnikiem, jak się mówi w naszym kraju, a mój ideał ogarnia rozległy horyzont internacjonalizmu, prawo do bycia wolnym i do egzekwowania sprawiedliwości, nawet jeśliby osiągnięcie tego stanu doskonałego wymagało przelania krwi własnej i cudzej (…) Najbardziej szczycę się tym, że pochodzę z łona uciśnionych, którzy są duszą i nerwem naszej rasy.”

Augusto Sandino (1895–1934)

Źródło: Zbigniew Marcin Kowalewski, Guerilla latyno-amerykańska, op. cit., s. 20–21.

O tajemnicy , O sprawiedliwości , O duszy

„Otoczę pana taką rutyną, tak szczegółową, żeby pan nie miał wyboru. Żeby pan był jak ten robotnik przy taśmie, za którego taśma decyduje, co on ma w danej chwili robić. Poza tym na przykład nie pozwolę panu wychodzić na papierosa, każę się wpisywać do książki wejść i wyjść. Te reguły nie będą miały istotnego sensu, ich jedynym zadaniem będzie wsadzenie pana w ramy, z których nie ma wyjścia. I jak już pan będzie spętany, ręce i nogi w kajdanach, może pan robić tylko dozwolone ruchy, to ja muszę swoje ręce rozwiązać.”

Zygmunt Bauman (1925–2017) polski socjolog, filozof, eseista

o współczesnym sposobie panowania nad ludźmi.
Źródło: rozmowa Tomasza Kwaśniewskiego, Ignoranci i impotenci, „Duży Format”, 18 listopada 2010

O książkach , Sens

„Demokracja ludowa w Polsce przejawia się wyłącznie w tym, że dzisiaj piję wódkę z dyrektorem gabinetu ministra, a jutro z robotnikiem, lub chłopem na miedzy.”

Leszek Grot (1933–2005) Oficer Wojska Polskiego

O demokracji , O piciu

„Przeszedł do wytłaczarki ślimakowej, porozmawiał z robotnikami. Grube nitki polistyrenu wyłaziły z kolumny polimeryzacyjnej jak olbrzymi makaron i wędrowały pod zimny natrysk.”

Anna Kłodzińska (1915–2008) dziennikarka i autorka kryminałów milicyjnych.

Wrak

„Niemożliwa jest budowa Europy oparta jedynie na deregulacji (…) Rok 1992 to dużo więcej niż stworzenie wewnętrznego rynku znoszącego bariery w swobodnym przepływie towarów, usług i inwestycji (…) Rynek Unii Europejskiej powinien być zaprojektowany tak, by przynieść korzyści absolutnie każdemu obywatelowi Wspólnoty. Dlatego niezbędne jest poprawienie warunków życia i pracy robotników oraz zapewnienie lepszej ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracy (…) Europa was potrzebuje.”

Jacques Delors (1925) francuski polityk i ekonomista

It is impossible to build Europe on only deregulation… 1992 is much more than the creation of an internal market abolishing barriers to the free movement of goods services and investment… The internal market should be desgined to benefit each and every citizen of the Community. It is therefore necessary to improve workers' living and working conditions, and to provide better protection for their health and safety at work… Europe needs you. (ang.)
8 września 1988 w Londynie w przemówieniu do delegatów brytyjskiego Kongresu Związków Zawodowych TUC. Wspomniany rok 1992 to data planowanego podpisania traktatu z Maastricht.
Źródło: Peter Dorey, British politics since 1945, Marston Lindsay Ross International Press, Oksford 1995, s. 195 http://books.google.pl/books?id=j0WoYMr-5ycC&pg=PA195&dq=It+is+impossible+to+build+Europe+on+only+deregulation...1992+is+much+more+than%22&hl=pl&ei=_DDFTrGUNMGmsAa3073yCw&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=2&sqi=2&ved=0CDEQ6AEwAQ#v=onepage&q&f=false

„Każdy Węgier – chłop, robotnik, czy żołnierz – który swym działaniem nas odciąża, wzmacnia rezerwy Fuehrera (…). Każdy Węgier, który dla nas krwawi, zmniejsza naszą daninę krwi.”

Edmund Veesenmayer (1904–1977) niemiecki zbrodniarz hitlerowski

Źródło: György Ránki, Emlekiratorok es valosag Magyarorszag masodikvilaghaborus szereperol, „Kossuth Konyvkiado”, Budapeszt 1964, s. 247–248, cyt. za: Maciej Koźmiński, Piotr Luppóczy, Jerzy Robert Nowak, Węgry w: Europejskie kraje demokracji ludowej 1944–1948, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1972, s. 402.

O książkach , O demokracji , O wiedzę