Cytaty na temat chłop (243 cytatów) | Cytaty sławnych ludzi

„Chłop zachował w najgorszych chwilach ziemię, religię i narodowość. Te trzy wartości dały podstawę do stworzenia państwa.”

Wincenty Witos (1874–1945) polski działacz ruchu ludowego, premier II Rzeczypospolitej

O religii , O zachowaniu

„Janku, przywdziałeś strój kapłański. (…) Pamiętaj jednak, że to nie szata zdobi a cnota. Gdyby któregoś dnia naszły cię wątpliwości co do twego powołania nie okrywaj tej szaty hańbą. Zdejmij ją natychmiast. Wolę mieć syna ubogiego chłopa niż zaniedbującego swe obowiązki księdza. Kiedy się urodziłeś poświęciłam cię Matce Bożej, a kiedy zacząłeś naukę, poleciłam ci zawsze kochać naszą Matkę. Teraz polecam ci, byś oddał Jej się cały.”

Jan Bosko (1815–1888) włoski duchowny katolicki, święty

matka do Jana Bosko
Źródło: Po Bogu najbardziej kochał młodzież, miewał prorocze sny i dar bilokacji https://www.gosc.pl/doc/4481902.Po-Bogu-najbardziej-kochal-mlodziez-miewal-prorocze-sny-i-dar, gosc.pl, 31 stycznia 2018.

Kochać się , O matce , O nauce

„W chacie na Podlasiu, gdzie bieda aż piszczała (…) gospodarz dumnie wyciągnął ze skrzyni dokument poświadczający indygenat. – Na co to wam? – pytam. – Na to, by ludzie wiedzieli, że moi przodkowie nie byli po dupie bici – odparł chłop. Warto było pamiętać, że się w dupę nie brało, niźli odwrotnie.”

Wincenty Witos (1874–1945) polski działacz ruchu ludowego, premier II Rzeczypospolitej

Źródło: Paweł Wroński, My, szlachta, „Gazeta Wyborcza”, 8–9 września 2012

O ludziach

„Teoretycznie osiągnięto równość doskonałą, w praktyce również bardzo się do niej zbliżono. Można by rzec, iż miało się przedsmak socjalizmu, przez co rozumiem, że większość umysłów była owładnięta ideami socjalistycznymi. Wiele postaw życiowych, charakterystycznych dla rozwiniętych społeczeństw, takich jak snobizm, pogoń za pieniędzmi, lęk przed przełożonymi, przestało tutaj w naturalny sposób istnieć. Zatarły się zwykłe podziały klasowe i to w stopniu prawie niewyobrażalnym dla zdeprawowanej przez pieniądz Anglii; byli tylko chłopi i byliśmy my, i nikt nie był niczyim panem.”

George Orwell książka W hołdzie Katalonii

In theory it was perfect equality, and even in practice it was not far from it. There is a sense in which it would be true to say that one was experiencing a foretaste of Socialism, by which I mean that the prevailing mental atmosphere was that of Socialism. Many of the normal motives of civilized life--snobbishness, money-grubbing, fear of the boss, etc.--had simply ceased to exist. The ordinary class-division of society had disappeared to an extent that is almost unthinkable in the money tainted air of England; there was no one there except the peasants and ourselves, and no one owned anyone else as his master. (ang.)
W hołdzie Katalonii (1938)

O pieniądzach

„Chłop i szlachcic, dwa główne pierwiastki Polski stanowią jedną całość. Kto chce zniszczyć tą całość i ich interesy skłócić, by walczyli przeciw sobie, nie skupiając się na walce z wrogiem zewnętrznym, ten da przysługę Rosji.”

Maurycy Mochnacki (1803–1834) generał, polski działacz polityczny, publicysta

O walce

„Nie tylko w domach chłopów, ale również w miejskich wieżowcach wiek XX przeplata się z XIII. Setki milionów ludzi używających elektryczności nadal wierzą w magiczną moc symboli i egzorcyzmów (…) Gwiazdy kina korzystają z usług mediów. Lotnicy pilotujący cudowne maszyny stworzone przez ludzki geniusz, noszą na swych piersiach amulety. W ludziach istnieją niewyczerpalne zasoby ciemnoty, niewiedzy i okrucieństwa!”

Lew Trocki (1879–1940) rosyjski rewolucjonista

Źródło: Czym jest narodowy socjalizm? (czerwiec 1933), marxists.org http://www.marxists.org/archive/trotsky/germany/1933/330610.htm

O ludziach , O domu , O wieku

„Chłop jak sięga, to przysięga
Jak dostaje, to przestaje.”

Władysław Reymont (1867–1925) polski pisarz

„Niezbędna jest bezzwłoczna nacjonalizacja banków i instytucji ubezpieczeniowych, jak również ważniejszych gałęzi przemysłu (…) wraz z bezwarunkowym zniesieniem tajemnicy handlowej i z ustanowieniem stałego nadzoru ze strony robotników i chłopów nad znikomą garstką kapitalistów bogacących się na dostawach skarbowych i uchylających od obowiązku składania sprawozdań i od sprawiedliwego opodatkowania ich zysków i majątków.”

Włodzimierz Lenin (1870–1924) organizator i przywódca Rewolucji Październikowej

Zadania rewolucji
Źródło: s. 11

„PKWN przeprowadza bezkrwawą rewolucję społeczno-polityczną w Polsce. Wprowadzenie rzeczywistych pełnych praw obywatelskich – dla robotników i chłopów. Prawo do wykształcenia. Reforma rolna, usunięcie wyzysku robotnika – oto niektóre cechy tej rewolucji. Pragnę z całą siłą moich ideowych, radykalno-społecznych przekonań wziąć bezpośredni udział w przeprowadzeniu tej rewolucji.”

Bolesław Piasecki (1915–1979) polski polityk

Źródło: Jak rozumiem swoją współpracę z PKWN, grudzień 1944

O wykształceniz , O sile , O współpracy

„Te Tysiące poszły by za mną (…); Popatrz co się dzieje na Ukrainie, kto tutaj szczęśliwy? (…) Dla nich ziemia? Dla nich złota wolność? A reszta? Bydło. Jakiej wdzięczności doznało wojsko Zaporoskie za krew w obronie Rzeczypospolitej przelaną? Gdzie przywileje kozackie? Wolnych kozaków w chłopów chcą zmienić. Chcę wojny z nimi, nie z królem. Król to jest ojciec, a Rzeczpospolita – matka. (…) A gdyby nie oni, miałaby Rzeczpospolita nie Dwojga, a Trojga Narodów tysięcy wiernych szabli przeciwko Turkom, Tatarom, Moskwie.”

Bohdan Chmielnicki (1595–1657) hetman kozacki

Cytaty przypisywane
Źródło: Henryk Sienkiewicz, Ogniem i mieczem

O wojnie , O matce , O wolności

„I niech pani pomyśli, jaki byłby szum, że wyróżniono jakąś tam panią Feldman, w Polsce szanowaną i uznawaną, ale za granicą by się zastanawiali: kto to, baba czy chłop?”

Krystyna Feldman (1916–2007) aktorka polska

co by było, gdyby Krystyna Feldman otrzymała Oscara za rolę w filmie Mój Nikifor.
Źródło: „Życie Warszawy”, 31 grudnia 2005 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/niebede2.htm

O życiu

„Brak nam chleba, światła i okryć. Chłopi nie cieszą się poprawą warunków życia. Sytuację wykorzystują wrogowie rewolucji i elementy niezdecydowane, które obciążają rząd jako nieudolny. Ci ludzie celowo zapominają, że w Boliwii dojrzewa rewolucyjna zmiana warunków bytu, stosunków między klasami społecznymi oraz sposobu myślenia. Celowo zapominają, że nie zdarzają się rewolucje bez krwi, bez łez i bez potu. Rewolucja francuska 1789 r., rewolucja rosyjska 1917 r. i, ostatnio, rewolucja chińska, pokazują, iż dla budowy trzeba niszczyć, zaś aby żyć – trzeba zabijać. (…)”

Juan Lechín Oquendo (1914–2001)

Źródło: Marcin Kula, Anatomia rewolucji narodowej (Boliwia w XX wieku), Wydawnictwo Leopoldinum, Wrocław 1999, s. 132.

O ludziach , O myślach , O zmianach , O wieku

„Przed pierwszą płytą powiedziałem sobie „chłopie, mam dość słuchania piosenek o czyichś byłych dziewczynach” To już obrzydza. I ten cały egoistyczny aspekt tego był po prostu…”

Gerard Way (1977)

„Chłopie nie bój się.”

Donald Tusk (1957) polski polityk

zachęta skierowana do Zbigniewa Ziobry, aby ten nie unikał debaty z Różą Thun.
Źródło: gazeta.pl http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,98460,6615240,Tusk__Sa_politycy__ktorzy_wierza__ze_wynalezli_grilla.html, 16 maja 2009

„Chłop, oprócz tego, że ma wiedzieć jak co robić, musi też być jasnowidzem i przewidzieć, że taki debil Balcerowicz podniesie stopy procentowe, tak? To idiota ekonomiczny, myśli że każdy jest głupi w Polsce.”

Andrzej Lepper (1954–2011) polski polityk

Źródło: Lepper do Komisji Etyki, wp.pl, 22 maja 2002 http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,title,Lepper-do-Komisji-Etyki,wid,266366,wiadomosc.html

O myślach , O myśleniu

„Wy Amerykanie traktujecie Trzeci świat tak jak Iracki chłop traktuje swoją pannę młodą. Trzy dni miesiąca miodowego a potem w pole.”

Saddam Husajn (1937–2006) polityk iracki, dyktator

spotkanie z urzędnikami departamentu stanu USA w 1985.

O świecie

„W Polsce masła nie brakło, było go pod dostatkiem na wszystkich rynkach, placach targowych i sklepach. Z masła wyrabiano nawet mydło toaletowe, doskonale pieniące się na delikatnej skórze pań. Masło jedli wszyscy – z wyjątkiem chłopów polskich, wszyscy z wyjątkiem tych, którzy pieszo wędrowali w poszukiwaniu pracy.”

Kalman Segal (1917–1980) pisarz i poeta polski narodowości żydowskiej

Źródło: Opowiadania z zabitego miasteczka, s. 113

O poszukiwaniu

„Jestem katalońskim chłopem, zespolonym z duszą mojego kraju. Nigdy się nie zdarzyło, żebym po miesięcznym tutaj pobycie nie odzyskał tellurycznej siły, która pozwala mi trwać jak skała i jak ona opierać się wszystkim burzom i wszystkim pokusom…”

Salvador Dalí (1904–1989) malarz hiszpański

Pozostałe
Źródło: Jak się zostaje Dalím, Paryż 1973, cyt. za: Georg A. Weth, Kuchnia katalońska Salvadora Dalí, Muza, Warszawa 2001.

O duszy , O sile

„Nasza armia przygotowuje się do przejęcia steru władzy narodowej, ażeby następnie przystąpić do organizacji wielkich kooperatyw nikaraguańskich robotników i chłopów, którzy eksploatować będą nasze bogactwa naturalne z korzyścią dla całej nikaraguańskiej społeczności.”

Augusto Sandino (1895–1934)

Źródło: Zbigniew Marcin Kowalewski, Guerilla latyno-amerykańska, op. cit., s. 35.

O bogactwie

„Można porównać prześladowania za przekonania religijne, które w gruncie rzeczy były też ideami politycznymi niewolników i ciemiężonych w Rzymie, z systematycznymi i brutalnymi prześladowaniami, których ofiarami w czasach nowożytnych byli nosiciele politycznych idei robotników i chłopów, czyli komuniści.”

Fidel Castro (1926–2016) przywódca kubański

Źródło: Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, op. cit., s. 23.

„Na Ukrainie mamy kult UPA porównywalny do tego, jakim u nas otacza się „żołnierzy wyklętych”. Dlatego neguje się odpowiedzialność całej formacji za zbrodnię wołyńską, zrzucając ją na poszczególnych członków lub na chłopów. Do tej pory jednak nie znaleziono żadnego dowodu, by jakąkolwiek polską wieś spontanicznie wymordowali chłopi.”

Grzegorz Motyka (1967) historyk polski

Źródło: rozmowa Andrzeja Brzezickiego, Noży nie święcili http://wyborcza.pl/magazyn/1,124059,20738472,wolyn-nozy-nie-swiecili.html, wyborcza. pl, 24 września 2016.

„W moich oczach ubogi chłop tyle samo jest wart, co najznakomitszy hrabia i najbogatszy szlachcic, a prawo jest zarówno dla bogatych jak i ubogich.”

Fryderyk II Wielki (1712–1786)

„Bo w Polsce złota wolność pewnych reguł strzeże:
Chłopa na pal, panu nic, szlachcica na wieże.”

Adam Naruszewicz (1733–1796) polski duchowny katolicki, jezuita

Źródło: O prawdziwym szlachectwie. (Szlachetność), w: Wybór poezyj, wyd. S. Lewental, Warszawa 1882, s. 361.

O wolności

„My, ludzie z Ameryki Łacińskiej, umieramy przeciętnie w wieku lat 35; wy żyjecie ponad 65 lat. Czy masy niepiśmiennych, głodnych i dręczonych chorobami chłopów z Boliwii, Haiti czy Wenezueli, wczoraj zaś jeszcze i z Kuby są częścią tej samej „zachodniej cywilizacji” co i wy? Jakaż to cywilizacja, w której mogą dziać się podobne rzeczy?… Ustalamy to raz na zawsze: należymy do ludów głodnego świata. Czy ludy te zamieszkują Afrykę i Azję, czy Amerykę Łacińską, nie czyni to zbyt wielkiej różnicy… Śmierć poniesiona w 35 roku życia w Ameryce Środkowej w czasie pracy dla koncernu owocowego nie różni się tak bardzo od śmierci poniesionej w Afryce Południowej w czasie pracy w kopalni diamentów… Brak zaś umiejętności czytania jest takim samym brakiem w każdym języku… Prawie połowa nas, mieszkańców Ameryki Łacińskiej to takie właśnie prymitywne stworzenia – jesteśmy niepiśmienni.”

Charles Wright Mills (1916–1962) socjolog amerykański

Źródło: Słuchajcie, Jankesi, cyt. za: Grzegorz Jaszuński, Świat..., s. 318.

O śmierci , O ludziach , O świecie , O chorobach

„Powiem wam, że niejeden poseł to się nawet w czasie obrad Sejmu upija. Nie ma podziału na prawicę i lewicę. Wszyscy chleją równo. W żadnym chyba zakładzie pracy w Polsce na stołówce nie sprzedaje się alkoholu. A tu whisky można kupić nawet w kiosku z gazetami. Po tych wszystkich wyskokach, co brukowce opisują, to chłopy trochę boją się pić w restauracjach. Siedzą po pokojach. Ale wszystko słychać, bo pijanych ponosi, głośno mówią, śpiewają.”

Danuta Hojarska (1960) polski rolnik i polityk

Źródło: Zobaczymy, kto się będzie śmiał, gazeta.pl, 3 lutego 2006 http://serwisy.gazeta.pl/df/2029020,34471,3158290.html

O pokoju , O piciu , O śpiewie , O czasie

„Contras byli „ukochanymi chłopcami” Reagana. Oddziały zbrojnej prawicy nikaraguańskiej, szkolone w Hondurasie, wysyłano do sandinstowskiej Nikaragui, żeby paliły uprawy, wsie i zabijały wiernych sandinistom chłopów. Z contras wiąże się najgłośniejszy skandal prezydentury Reagana. Gdy w 1984 roku amerykański Kongres obciął fundusze, których część szła na tajne operacje, w tym na wspieranie contras, brakujące pieniądze zarabiano na nielegalnym handlu bronią. Broń sprzedawano do Iranu, a zdobyte w ten sposób środki szły na nikaraguańską kontrrewolucję. Skandal przeszedł do historii jako afera Iran-contras.”

Artur Domosławski (1967) dziennikarz polski

Gorączka latynoamerykańska
Źródło: s. 239.

O pieniądzach , O historii

„Kochane baby, ach! te baby
człek by je łyżkami jadł – bul, bul, bul, bul…
Tęgi chłop, co lekko w ręku łamie sztaby,
względem baby jest tak, jak dziecko, całkiem słaby.
Baby, ach! te baby, czym by bez nich był ten świat…
Co tu grać, co tu kryć, spróbuj bez baby żyć,
gdy ci uda się taka sztuka, toś jest chwat.”

Ryszard Rynkowski (1951) polski piosenkarz i aktor

Źródło: „Ach, te baby”, piosenka śpiewana z Andrzejem Zauchą

O dzieciach , O świecie , O sztuce , Kochać się

„Główną podporą lichwy, złodziejstwa i rozboju są książęta i panowie. Zabierają oni wszelkie stworzenie na swoją własność: ryby w wodzie, ptaki w powietrzu, rośliny na ziemi. I potem jeszcze głoszą biednym przykazanie: – nie kradnij! Sami zaś chwytają, co gdzie znajdą: obdzierają i łupią chłopa i rzemieślnika.”

Thomas Müntzer (1489–1525) teolog, reformator Kościoła katolickiego

Źródło: Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard (oprac.), Wiek XVI-XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, s. 92.

O historii , O ptakach , O rybach , O nauczycielach

„Chłopi nie znają rozczuleń, a może nie mają na nie czasu.”

Aleksander Świętochowski (1849–1938) polski pisarz, publicysta, filozof i historyk

Źródło: Klemens Boruta [w:] Pisma I. Obrazki powieściowe, G. Gebethner i Spółka, 1896, s. 123.

O czasie

„Najważniejsza jest natomiast próba rozwiązania tej bardzo poważnej sprawy dowcipem czy zbyciem ją anegdotą, jak usiłowała to na swój sposób zrobić posłanka Wanda Łyżwińska. Ślubna Stanisława Ł., komentując zaistniałą sytuację żołnierskimi słowami: „dobre chłopy, skoro jeszcze mogą…”, mężowi nie pomogła, a nawet może i zaszkodziła. Jej jedynym sukcesem może być tylko nominacja w konkursie „Cytat roku 2007.””

Ryszard Czarnecki (1963) polityk polski

Źródło: blog Ryszarda Czarneckiego, 4 grudnia 2006

O sukcesie

„Chłopa spod krzyża, teologa i fizyka łączy to samo poszukiwanie sensu, choć oni różnymi językami opisują swoje doświadczenia i otaczający ich świat.”

Michał Heller (1936) polski filozof, teolog, fizyk kosmolog

Wywiad Język Pana Boga

O świecie , O poszukiwaniu , Sens

„Rządzący Senat… uznał za niezbędne podanie do wiadomości, iż chłopi pańszczyźniani oraz włościanie… poddani są swoim panom i winni im całkowite posłuszeństwo we wszystkim, na mocy praw ustanowionych przez przodków Jej Cesarskiej Wysokości. Prawa te nigdy nie zostały zniesione, a stanowią one, iż wszystkie osoby, które ośmielą się nakłaniać chłopów pańszczyźnianych i włościan do nieposłuszeństwa wobec ich panów, mają być aresztowane i zaprowadzone do najbliższego urzędu państwowego, gdzie zostaną niezwłocznie ukarane jako wrogowie porządku publicznego, zgodnie z prawem i bez pobłażania.”

Katarzyna II (1729–1796) cesarzowa Rosji w latach 1762–1796

Źródło: Dekret o chłopach pańszczyźnianych, 1767, cyt. za: Shelley Klein, Największe zbrodniarki w historii, op. cit., s. 98.

O historii

„Jakoz warzyć chłopu pańskie makarony?”

Wanda Czubernatowa (1937)

słowa kończące wiersz o życiu zwykłej gaździny.
Źródło: Zwycajne zycie moje z tomiku Kuchnia spolegliwa wierszowana, Wydawnictwo Miniatura, Kraków 2002

„Czesław Miłosz obrażał Polaków. Książki Czesława Miłosza pełne są różnorakiej pogardy wobec Polaków. Szydzi ze wszystkich warstw społecznych. Wielką obelgą jest insynuacja Miłosza, że jakoby w Polsce panował analfabetyzm, a chłopi to są ohydni, śmierdzący głupcy, których trzeba nauczyć myśleć. To jest w Zniewolonym umyśle, wydanie z Krakowa z 1990 roku.”

Anna Sobecka (1951) polska działaczka polityczna

Źródło: Posłanka PiS: Miłosz zbezcześcił Polaków, onet.pl, 23 września 2010 http://wiadomosci.onet.pl/kraj/poslanka-pis-milosz-zbezczescil-polakow,1,3700799,wiadomosc.html

O książkach , O myślach , O myśleniu

„Wszyscy pozostawiali na Wschodzie dworki, hektary ziemi, a każdy, kto przybył z Kresów, był co najmniej zarządcą albo nawet dziedzicem. Chłopem? W życiu!”

Jacek Wasilewski polski socjolog

Źródło: rozmowa Doroty Wodeckiej, Nie wstydź się swojego chłopa, „Gazeta Wyborcza”, 30 czerwca-1 lipca 2012.

„Wierzę i wyznaję wolność stanu szlacheckiego w Polsce, stworzycielkę nierządu, ucisku, ohydy, która wyzuła chłopów z prawa człowieka, a mieszczanina z praw obywatela (…) Wierzę w przekupienie senatu i posłów; wierzę w obcowanie ich z postronnymi ministrami i, za porozumieniem się ich łakomstwa, wierzę w zmartwychwstanie cudzej przemocy i nierządu. Wierzę w odpuszczenie krzywoprzysięstwa i zdrady i kiedyś przecie otrzymanie lepszego rządu w Polsce – amen.”

Franciszek Salezy Jezierski książka Katechizm o tajemnicach rządu polskiego

Źródło: Katechizm o tajemnicach rządu polskiego (1790)

O tajemnicy , O zdradzie , O wolności

„Dziś rano wykonaliśmy Doboszyńskiego. Dzielnie się chłop trzymał.”

Adam Doboszyński (1904–1949) polityk i pisarz

Źródło: raport kata złożony zwierzchnikowi po egzekucji Doboszyńskiego

„Głodny chłop do żadnej pracy się nie nadaje.”

Joanna Chmielewska (1932–2013) polska pisarka powieści sensacyjnych

Krwawa zemsta
Źródło: s. 274

„Mogę powiedzieć dowcip sytuacyjny. W 2003 roku w Sejmie toczyła się dyskusja w obronie zwierząt. Czekaliśmy na głosowania i jeden z posłów nachylił się między mną a Krzysztofem Jurgielem i zaczął opowiadać anegdotę, że w związku z wejściem do Unii chłopi postanowili sprowadzić do Polski jakieś egzotyczne zwierzę. Otworzyli atlas i wskazali zebrę. I ta zebra stoi przed obórką z krową i bykiem… Atmosfera ciężka, nikt z nikim nie rozmawia, ale zebra – zwierzę nowoczesne – chce rozluźnić atmosferę, więc pyta krowę: Kto ty jesteś? Odpowiedź: krowa. – A co ty dajesz? – Mleko. Rozmowa się urywa. Po chwili zebra odwraca się do byka: – Kto ty jesteś? – Byk. – A co ty dajesz? – Oj, mała, zdejmij tę piżamkę, to ci pokażę… Z ustawą o ochronie zwierząt zawsze kojarzy mi się ta rozmowa.”

Przemysław Gosiewski (1964–2010) polski prawnik i polityk

odpowiedź na pytanie o dowcip

O ustawie , O czekaniu , O zwierzętach

„W 1377 roku tron przejął od niego wnuk, występny Ryszard II. Ryszard był homoseksualistą, co nie przeszkodziło mu ożenić się i to dwukrotnie. Prostackie upodobania i ekstrawagancja Ryszarda sprawiły, że jego dwór stał się najbardziej egzotyczny w Europie. Król nie zaprzątał sobie głowy sprawami zwykłych śmiertelników, aż do czasu, gdy Jack Straw i Wat Tyler stanęli na czele chłopskiego buntu. Powstańcy, protestujący przeciwko podatkom, poczynali sobie dzielnie i omal nie zmusili rządu do ucieczki z Londynu. Ryszard wspominany jest dziś jako król, który przyjął chłopów w Smithfield w Londynie (gdzie zakończył bunt i złożył obietnice, których potem nie dotrzymał). Został obalony przez swojego kuzyna Bolingbroke'a. Umarł w wieku trzydziestu trzech lat. Jest prawie pewne, że został zamordowany.”

Ryszard II (1367–1400) król Anglii

Autorzy: Nigel Blundell, Susan Blackhall, Upadek domu Windsorów, tłum. Grażyna Jagielska, Wydawnictwo Prolog, Warszawa 1993, ISBN 8385763058, s. 35–36.

O czasie , O wieku

„To co powiedziałem w TVN24 to mówiłem o mentalności chłopskiej. Chłopi to jedyna grupa społeczna, która staje przed kamerami i z uśmiechem mówi: „grabie grabią zawsze do siebie i ta zasada zawsze nam się sprawdzała.””

Władysław Frasyniuk (1954) polski polityk

Źródło: Onet.pl, 20 marca 2009

O uśmiechu

„Chłop nie przebaczy! (…) Z chłopa nie żartować!”

Jerzy Kryszak (1950) aktor polski

Parodia Andrzeja Leppera
Źródło: HBO na stojaka

„(…) chłopom jeszcze chodzi o piwo,Ale co najmniej dwa.”

Artur Andrus (1971) polski dziennikarz i poeta

Źródło: Wiersz o tym, że chłopom chodzi o jedno

O piwie

„Z dawna ustalonym porządkiem świata ludzie w stodole byli inni niż we dworze. Tu nocowali żołnierze, robotnicy i chłopi, tam mieścili się tylko państwo. Inne też były tutejsze rozmowy i milczenia. W przeciwieństwie do tamtych – tutaj nie bardzo dziwiono się wojnie. U pani Targańcowej wojna była rzeczą niepojętą, nieoczekiwaną, zwalającą się niespodziewanie klęską, niszczącą życie – uporządkowane, równe, szczęśliwe. W stodole klęską było samo życie, klęską trwającą od nieprzejrzanych lat. Wojna nie budziła zdziwienia. Była dalszym ciągiem, naturalnym następstwem tego, co się działo z ludźmi, co wyznaczało ich losy.”

Zofia Nałkowska (1884–1954) pisarka polska, publicystka i dramatopisarka

Węzły życia
Źródło: Pisma wybrane t. 2, Czytelnik, Warszawa 1956, s. 703.

O życiu , O losie , O wojnie , O ludziach

„Za wysoko! Dlaczego tak wysoko! Dlaczego powyżej dwóch metrów i czterdziestu czterech centymetrów strzelałeś, chłopie, a nie nieco niżej: pomiędzy dwa białe słupki!”

Tomasz Zimoch (1957)

podczas meczu Polska – Czechy na mistrzostwach Europy w piłce nożnej w 2012.
Wpadki komentatorskie
Źródło: styl.pl http://www.styl.pl/raport-euro/euro-spoko/news-zimoch-zlotousty,nId,615000 (dostęp 26 czerwca 2012)

„Z PSL to jest tak, że te chłopy wyjechali ze swoich miasteczek, wsi, trafili do Warszawy – zdziczeli, zbaranieli. Tańczą, śpiewają, głosują za ustawami np. (…) za związkami partnerskimi (…) Chłopy wyjechały ze wsi i kompletnie im odbiło.”

Adam Hofman (1980) polski działacz polityczny

komentarz do muzycznego spotu PSL dla telewizji TVN24.
Źródło: Hofman drwi z „chłopów”, sam ma ziemię orną, tvn24.pl, 28 sierpnia 2011 http://www.tvn24.pl/0,1715473,0,1,hofman-drwi-z-chlopow--sam-ma-ziemie-orna,wiadomosc.html

O śpiewie

„Złoty środek? Coś takiego nie istnieje w literaturze, bo wtedy będą to problemy torreadora, który nie lubi zabijać byków. W mojej wsi Mokre Pyski chłopy mówią w takowych przypadkach: będziesz za słodki – połkną cię, będziesz za gorzki – wyplują.”

Andrzej Rodan (1945)

Autobiografia

O literaturze

„Zrównaliśmy się z Niemcami. Oddział ich był mały. Może ze dwudziestu konnych. Ale jaki oddział! Na pewno najlepszych kawalerzystów z całej hitlerowskiej armii wybrali. Konie duże, syte, aż lśnią. Nigdy takich w Rosji nie widziałem. Uprząż na nich błyszczy okuciami i wszystko z dobrej skóry. Chłopy jak lwy. Ubranie na nich porządne, siwego koloru. Uzbrojeni są potężnie. Nic dziwnego, że tacy żołnierze zwyciężają. Pewnie nawet mięso jedzą codziennie, a nie, jak nasi żołnierze, śmierdzącą rybę. I to nie zawsze dają. Bo czasem po tygodniu i dłużej tylko spleśniałe suchary są, co po wiele lat w składach leżały.”

Sergiusz Piasecki książka Zapiski oficera Armii Czerwonej

Zapiski oficera Armii Czerwonej
Źródło: op. cit., s. 143.

O rybach , O czasie , O koniach

„Chłop po wsi grochem żyje,
A po nim wodę pije,
Przecie na piecu co rok
Nowy się wznieci prorok.”

Daniel Naborowski (1573–1640) poeta polski

Źródło: Sine Cerere et Baccho friget Venus

O piekle , O piciu , O wodzie

„Robotnicy, chłopi, pracownicy umysłowi! W dniu święta 1 maja myśli i uczucia nasze biegną do Polskiej Partii Socjalistycznej, do jej dorobku i do jej zawsze żywej ideologii i programu. Nasze święto majowe i nasz bojowy znak czerwonego sztandaru przywłaszczyła sobie PZPR, ale nie ona nauczyła proletariat polski prowadzić walkę o socjalizm, o ustrój wolności człowieka, wolności narodowej, wolności pracy i sprawiedliwości społecznej. Tę walkę podjęła w roku 1892 Polska Partia Socjalistyczna. Podjęła ją przeciwko klasom posiadającym, obcym i rodzimym kapitalistom i obszarnikom, przeciwko wstecznictwu wszelkiego rodzaju, przeciwko trzem mocarstwom zaborczym: Rosji, Niemcom i Austrii. Wszystko, co sobie polska, klasa robotnicza wywalczyła i zdobyła aż po rok 1939, pozostaje na zawsze związane z tymi trzema literami PPS.”

Adam Ciołkosz (1902–1978) polski działacz socjalistyczny, instruktor harcerski

Źródło: Na 1 Maja 1970 roku, w: Adam Ciołkosz. Polityk – pisarz – historyk socjalizmu, praca zbiorowa, red. Józef Żmigrodzki, Londyn 1972 http://lewicowo.pl/na-1-maja-1970-roku/.

O sprawiedliwości , O emocjach , O myślach , O wolności

„Żadnemu chłopu na świecie wierzyć nie można, oni łżą aż ziemia jęczy.”

Joanna Chmielewska (1932–2013) polska pisarka powieści sensacyjnych

Krowa niebiańska

„Co mogę zrobić ja, zbieracz kartonów, pakowacz, sortowacz śmieci, skoro nie mam co jeść? Co mogę ja, rzemieślnik, wędrowny handlarz, tragarz, chłop, rybak, pozbawiony praw pracowniczych i dyskryminowany, pełen marzeń, ale bez szans na rozwiązanie moich problemów? (…)
Dużo! Dużo możecie! Wy, najpokorniejsi, najbardziej wyzyskiwani, najbiedniejsi i wykluczeni, możecie zrobić dużo. Przyszłość ludzkości jest w waszych rękach. W waszej zdolności do samoorganizacji i dobijaniu się o twórcze alternatywy, o prawo do ziemi, pracy i dach nad głową. Sprawiedliwy podział owoców ziemi i ludzkiej pracy to nie filantropia, lecz moralny obowiązek.”

Franciszek (papież) (1936) papież

Źródło: Maciej Stasiński, Papież Franciszek potępia kapitalizm i kolonizację http://wyborcza.pl/1,75477,18339421,papiez-franciszek-potepia-kapitalizm-i-kolonizacje.html#TRrelSST, wyborcza.pl, 10 lipca 2015.

O przyszłości

„Oczywiste jest, że w naszych czasach manipulacja decyzją wyborców osiąga coraz większe możliwości. Nie idzie tu jedynie o obietnice kandydatów, które dla wielu z nich bywają od początku pustosłowiem, mającym doprowadzić do zdobycia władzy. Wielorakość form manipulacji wymaga nakładów finansowych. Ludzie bogaci nie dają swoich pieniędzy bezinteresownie, wymagają wdzięczności, która by w skutkach wspomogła ich interesy. Tworzy się więc w państwach demokratycznych związek osób sprawujących władzę z ludźmi biznesu. W demokracjach XXI wieku mają więc coraz mniej do powiedzenia w sprawach ogółu chłopi, robotnicy oraz intelektualiści i artyści. Już dla Arystotelesa było oczywiste, że rządy najbogatszych stanowią zwyrodniałą postać rządów najlepszych.”

Maria Szyszkowska (1937) polska działaczka polityczna, filozof

O ludziach , O demokracji , O biznesie , O decyzjach

„Swoich kumpli bronią też baronowie mediów i popkultury w Polsce. Próbując wmówić wszystkim, że stanowić powinni nietykalną, postawioną ponad prawem i osądem publicznym kastę. Ostatnio np. zażądali uczczenia pamięci Jerzego Kosińskiego, prekursora Grossa, który oskarżał niby-autobiograficznymi kłamstwami polskich chłopów o bestialstwo wobec Żydów w czasie II wojny światowej. Kosiński na opluwaniu Polski zrobił malowaną karierę. Dziś mamy zaliczyć go do polskiego Panteonu. Bo był znany i drukowany. Dokładnie to samo z Romanem Polańskim. Wyznaczeni do roli autorytetów medialnych znani i szanowani oburzają się, jak można wybitnego, światowej sławy reżysera oskarżać o cokolwiek. Jak można przypominać, że uciekł przed wymiarem sprawiedliwości. Jedna ze znanych aktorek broniąc Polańskiego, posunęła się nawet do pegeerowskich rozważań o tym, czy można zgwałcić prostytutkę. Polańskiemu, według znanych i szanowanych kumpli, pozycja „znanego i szanowanego” ma dawać immunitet. Liberalno-lewicowe elity oburzają się, gdy motłoch nie uznaje ich nieformalnego immunitetu. Pozycja i pieniądze zawsze chroniły przed odpowiedzialnością za występki. Kumple żądają dziś, by z definicji raz na zawsze uznać ich za nietykalnych.”

Robert Tekieli (1961) polski dziennikarz i publicysta

Źródło: Słoneczniki na asfalcie, „Gazeta Polska”, 15 czerwca 2011

O pieniądzach , O wojnie , O kłamstwie , O sprawiedliwości

„Kosztowna ma prawo być biżuteria, odzież, kaprysy, ale, na litość boską, przecież nie chłop!”

Joanna Chmielewska (1932–2013) polska pisarka powieści sensacyjnych

Krowa niebiańska

O odzieży

„Rozchodzą się pogłoski, że chcę dać wolność chłopom; nie jest to słuszne i możecie wszędzie tak mówić. Niemniej jednak, na nieszczęście, wrogość między chłopami a ich panami jest faktem, i z tej wrogości zrodziły się już niejednokrotnie wypadki nieposłuszeństwa wobec właścicieli ziemskich. Osobiście jestem przekonany, że wcześniej czy później będziemy to musieli wziąć pod uwagę. Sądzę, że zgadzacie się ze mną; lepiej wobec tego, żeby to nastąpiło od góry, nie zaś od dołu.”

Aleksander II Romanow (1818–1881) car Rosji

wypowiedziane w Moskwie na spotkaniu z marszałkiem szlachty po niespełna dwu tygodniach od podpisania paryskiego traktatu pokojowego kończącego wojnę krymską.
Źródło: Władysław Andrzej Serczyk, Poczet władców Rosji (Romanowowie), Wydawnictwo Puls, Londyn 1992, ISBN 0907587836, s. 199.

O wrogości , O nieszczęściu , O wolności

„Jak zwykle w porze obiadu zjawia się Boguś Sobczuk. „Chłopie, ale straciłeś! – krzyczymy. – Były konie!” „Jakie?” – pyta podniecony Boguś. „Eee, nie ma czego żałować. Same brązowe…” – odpowiada Janusz Gauer. Boguś zwija się jak smagnięty batem. „Błagam! Tylko nie brązowe! Na miłość Boską! Nie brązowe! GNIADE!!!””

Juliusz Machulski (1955) polski reżyser filmowy

Tańczący z VIP-ami

O miłości , O koniach , Pora roku

„Pan taki człowiek jak chłop, ma nogi, ręce, zdrowie i siłę od Boga, może sobie sam i powinien na utrzymanie życia zapracować.”

Piotr Ściegienny (1801–1890) ksiądz katolicki, polski działacz niepodległościowy

Źródło: Złota książeczka (1842), cyt. za: Lidia Ciołkosz, Adam Ciołkosz, Zarys dziejów socjalizmu polskiego, tom I, Londyn 1966 http://lewicowo.pl/ksiadz-piotr-sciegienny/

O Bogu , O zdrowiu , O sile

„(…) lecz najokazalej przedstawiał się regiment kaszubski, w błękitnych koletach z żołtymi ładownicami, złożony z tęgich na schwał chłopów, rosłych i tak dobranych, że jeden wydawał się być drugiemu bratem.”

Henryk Sienkiewicz książka Na polu chwały

Na polu chwały

„Są ludzie, którzy budzą się o drugiej w nocy, żeby wejść na Twittera. I piszą: „Nie mogę spać”. A co mnie to obchodzi? Wracaj, chłopie, do łóżka!”

Luiz Inácio Lula da Silva (1945) polityk brazylijski

Źródło: „Forum”, 7 lutego 2011

O ludziach

„Zabijało się wojsko, a panowie z daleka patrzyli. W przyszłej zaś wojnie staną chłopi i mieszczenie polscy i rosyjscy z jednej strony, a panowie i królowie polscy i rosyjscy z drugiej strony, chłopi będą strzelali nie do chłopów, ale do panów.(…) Ta wojna ostatnia, wojna sprawiedliwa toczyć się będzie o porządek społeczny, oparty na wolności, równości i braterstwie; po wojnie tej ziemia, uprawiana przez chłopów, przejdzie w ich ręce, ustaną pańszczyzny, czynsze i opłaty kościelne, zaś dzieci chłopskie bezpłatnie uczyć się będą.”

Piotr Ściegienny (1801–1890) ksiądz katolicki, polski działacz niepodległościowy

Źródło: Złota książeczka (1842), cyt. za: Lidia Ciołkosz, Adam Ciołkosz, Zarys dziejów socjalizmu polskiego, tom I, Londyn 1966 http://lewicowo.pl/ksiadz-piotr-sciegienny/

O wojnie , O dzieciach , O wolności

„Tak sobie myślę już po ludzku, ten chłop chociaż powinien się cieszyć, że bratu odpadł naprawdę groźny konkurent.”

Donald Tusk (1957) polski polityk

o reakcji Jarosława Kaczyńskiego na decyzję Tuska o niekandydowaniu w wyborach prezydenckich w 2010.
Źródło: wyborcza.pl http://wyborcza.pl/1,76842,7518584,Tusk_o_Kaczynskim__Ten_chlop_powinien_sie_cieszyc.html, 1 lutego 2010

O myślach , O decyzjach , O myśleniu

„Niższe sfery ludności miejskiej oraz chłopi z miejsca zorientowali się, skąd wiatr wieje. (…) Wolno rabować, kraść, zabijać ludzi, i to zupełnie bezkarnie. Wznoszą ręce ku niebu, dziękując za tę łaskę, że dożyli takich dobrych czasów i każdy z hasłem na ustach „teraz albo nigdy” zabiera się do roboty. W naiwności ducha uważają, że kara ich za to nigdy nie spotka, wszak jest, znajduje się „redaktor odpowiedzialny.””

Calek Perechodnik (1916–1944)

Niemcy, w razie czego wszystko i tak pójdzie na karb Niemców.
Spowiedź
Źródło: s. 144.

O ludziach , O karze

„Ci chłopi to dziwna rasa.”

Mikołaj Biernacki (1836–1901) polski poeta i satyryk

„To dobrze. To znaczy, że są chłopami dobrymi, że jeszcze mogą. Znam zarówno męża, jak i szefa na tyle, że po prostu wiem, jaka jest sytuacja.”

Wanda Łyżwińska (1953) polska działaczka polityczna

wypowiedź dla RMF FM po publikacji artykułu Praca za seks w Samoobronie.
Źródło: Łyżwińska: Dobre chłopy, że jeszcze mogą http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80269,3771046.html.

O seksie

„Towarzysze, bądźmy gotowi bronić w każdym momencie naszej socjalistycznej ojczyzny, Rumunii. Jest nie do pomyślenia we współczesnym świecie, żeby kiedy naród się podrywa do walki w obronie swej niepodległości i równych praw, jakikolwiek kraj socjalistyczny, a wręcz kraje socjalistyczne, naruszał wolność i niezależność innego państwa… Zdecydowaliśmy, że od dzisiaj będziemy tworzyć zbrojne, patriotyczne oddziały robotników, chłopów i inteligencji, obrońców niepodległości kraju… Naród rumuński jako całość nie pozwoli nikomu ruszyć granic swej ojczyzny.”

Nicolae Ceaușescu (1918–1989) komunistyczny przywódca Rumunii

z przemówienia do tłumów zgromadzonych na placu Republiki w Bukareszcie, potępiając radziecką inwazję na Czechosłowację 22 sierpnia 1968.
Źródło: Julian Hale, Ceaușescu’s Romania, cyt. za: Shelley Klein, Najgroźniejsi…, op. cit., s. 148.

O inteligencji , O wolności , O walce , O ojczyźnie

„Jestem przedstawicielem stu milionów rosyjskich chłopów, którzy giną w jarzmie komunizmu. Chcąc ich ratować, założyłem Narodowo-Demokratyczną Partię Republiki Rosyjskiej [liczyła ona trzech członków]. Tylko Francja mogła mi pomóc uratować moją ojczyznę. Ale szczęśliwa i zasklepiona w swym egoizmie Francja nie zrobiła tego. Uderzyłem więc w człowieka, który moim zdaniem decyduje oo polityce Francji i wywiera wpływ na Ligę Narodów, nie pozwalając mojemu krajowi na zryw narodowy. To Bóg zesłał mi tę ideę. Uderzyłem, bo nie mogłem zrobić inaczej. Moja śmierć nic nie znaczy. Uratujcie moją ideę. Ona uratuje Francję.”

Paul Gorguloff (1895–1932) zabójca prezydenta Francji Paula Doumera

tłumacząc na procesie motywy swego zamachu.
Źródło: Isabelle Bricard, Leksykon śmierci wielkich ludzi, tłum. Anita i Krzysztof Staroniowie, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1998, s. 205.

O śmierci , O Bogu , O ludziach , O książkach

„Chłopy polskie – to tchórze nad tchórzami.”

Stefan Żeromski książka Dzieje grzechu

Dzieje grzechu
Źródło: tom II, rozdz. III

„Noc przeszła spokojnie, lecz panika wśród Żydów jeszcze bardziej się wzmogła. Od rana oczekiwali zjawienia się lada chwila żandarmów i gestapowców (…) Z różnych stron dochodzą wiadomości o skandalicznym zachowaniu się części ludności polskiej (…). Żydzi mnóstwo rzeczy oddali na przechowanie mieszczanom i chłopom.(…) Za przechowanie w ciągu kilku dni dzieci i dorosłych dawano ogromne pieniądze, lecz chłopi z pobliskich wsi boją się, bo za ukrywanie Żydów grozi kara śmierci, a donosicieli wszędzie jest pełno.”

Zygmunt Klukowski (1885–1959) polski regionalista i bibliofil, lekarz

zapis z 15 kwietnia 1942 r.
Dziennik z lat okupacji Zamojszczyzny 1939–1944
Źródło: str. 255.

O śmierci , O pieniądzach , O dzieciach , O karze

„Dla mnie wojna to kabaret, okropny, tragiczny, krwawy, ale kabaret. Pamiętam, jak przed akcją na proszowicki zakład tytoniowy kapelan udzielił partyzantom zbiorowej absolucji. Ci, którym udałoby się przeżyć, byli zobowiązani przystąpić do spowiedzi. Z tej akcji wróciło dwóch, prostych chłopów, przed wojną drobnych bandziorów. Jeden z nich, w ramach pokuty, którą dostał na spowiedzi, modlił się nad ranem w swoim szałasie. W tym czasie drugi, przebudzony upiornie dokuczliwym świerzbem, krzyknął „kurwa”, na to ten modlący się odparł „przeżegnaj się, chuju.””

Jerzy Nowak (aktor) (1923–2013) aktor polski

Takich scen z wojny pamiętam naprawdę sporo. To one budują mój obraz tamtych czasów.
Źródło: „Tygodnik Powszechny” 24/07, 12 czerwca 2007 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/nptc.htm

O wojnie , O czasie , Obraz

„Z Polakami (Osmołowskim) domówiliśmy się, aby oni dla całej sprawy wyborów dali 1 mln marek. Wszystko to dobrze, ale czy dobrze robimy, że bierzemy te pieniądze wtedy, kiedy nasze stosunki nie są jeszcze wyjaśnione? Uważam, że robimy złą sprawę. My mińscy pracownicy jesteśmy bezsilni, nie mamy żadnych od Was dekretów, jako od osoby, której głos będzie autorytetem dla nas wszystkich. Co robić, jak trzymać z Polakami? Wiecie, towarzyszu, że niziny – wioska – czekają na sesję Rady Republiki. Czekają na swoje wojsko. Młodzież rwie się do naszej armii. Teraz nastąpił najlepszy czas, kiedy moglibyśmy, korzystając z nastroju naszego chłopa utworzyć prawdziwą armię. Myślę, że z Polakami trzeba teraz koniecznie rozmawiać o utworzeniu naszej narodowej armii. Możemy pójść na kompromis. Niech będzie ich wyższe dowództwo. Możemy z nimi mówić o federacji, trzeba iść na kompromis, pamiętając o jednym – wszystko robimy dla niezależności Białorusi. Kamień za pazuchą trzeba trzymać… Rozumiecie mnie chyba.”

Antoni Owsianik (1888–1933) białoruski i polski polityk

w liście do Antona Łuckiewicza, w którym relacjonował przebieg spotkania delegacji Konwentu Seniorów Rady Białoruskiej Republiki Ludowej z Józefem Piłsudskim 19 września 1919 roku w Domu Szlacheckim w Mińsku.
Źródło: Dorota Michaluk, Białoruska Republika Ludowa 1918–1920. U podstaw białoruskiej państwowości Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2010, s. 464. ISBN 9788323124849.

O pieniądzach , O młodzieży , O domu , O myślach

„Otóż moim zdaniem ten antysemityzm ma dwie różne przyczyny, albo jeśli ktoś woli, istnieją dwa rodzaje antysemityzmu i antysemitów. Jeden ma charakter ludowy, odruchowy i w gruncie rzeczy gospodarczy. Mechanizm powstania tego antysemityzmu znakomicie opisał w rzeczy o sprawie żydowskiej Karol Marks. Ten antysemityzm jest skutkiem utożsamiania Żydów z wyzyskiwaczem. W Polsce rzecz przedstawia się tak, że głównym wyzyskiwaczem chłopa był szlachcic polski, ale ten był zwykle chroniony przez feudalną ideologię (bunt Szeli jest wyjątkiem w tej dziedzinie). Nienawiść skupiała się więc na wyzyskiwaczu numer dwa, na karczmarzu Żydzie i to tym łatwiej, że był on człowiekiem pod wieloma względami obcym. To był jeden rodzaj antysemityzmu.
Ale w Polsce, jak i gdzie indziej, mieliśmy także inny rodzaj, intelektualny. Podczas gdy pierwszy typ był rozpowszechniony w ludzie, drugi był wytworem inteligencji i miał w niej najwięcej zwolenników. Tym antysemitom nie chodziło o sprawy gospodarcze, ale o kulturalne. Stwierdzali, że Żydzi byli przedstawicielami obcej wiary i kultury, i że jako tacy działali rozkładowo na naszą kulturę narodową, podkopywali wiarę, moralność, wierność ideałom narodowym i tak dalej. A że mieli ogromny wpływ na prasę i piśmiennictwo, stanowili poważne zagrożenie samego istnienia narodu polskiego. Dodajmy że w przytłaczającej większości nie utożsamiali się z Polską, w tych trudnych walkach pozostawali „neutralni.””

Józef Maria Bocheński (1902–1995) polski duchowny katolicki, dominikanin, filozof

Jeśli chodzi o mnie odrzucam obie wersje antysemityzmu.
Wspomnienia
Źródło: s. 31, 32

O nienawiści , O ludziach , O wierze , O inteligencji

„Każdy, kto jest wiernym Kościoła, a zarazem uczciwym obywatelem ludowej ojczyzny rozumie, że religijna misja Kościoła trwająca przez wszystkie czasy może i powinna być pełniona w ustroju socjalistycznym. Równocześnie milionowe rzesze wierzących w naszym kraju dają codziennie ofiary, i twórczy wkład w nowe budownictwo gospodarczo-społeczne. I właśnie ludowa ojczyzna przywróciła godność ludzką milionom prostych ludzi, w olbrzymiej większości wierzących, przekraczając raz na zawsze stosunki społeczne, w których urodzenie czy majątek decydowały o wartości człowieka, otwarła dzieciom robotników i chłopów dostęp do nauki i kultury i buduje w niezwykle trudnych warunkach powojennego życia podstawy lepszego bytu.”

Tadeusz Mazowiecki (1927–2013) polski polityk, premier RP

Źródło: Wnioski, [w:] „Wrocławski Tygodnik Katolicki” nr 5, s. 3–4, 27 września 1953, przedruk w tygodniku „Nasza Polska” nr 4 (225), 26 stycznia 2000, s. 11.

O dzieciach , O ludziach , O nauce , O ojczyźnie

„Sąsiad mnie woła: „Chodź, pan! Po Gulczasie! Zobaczysz pan, kto po nim płacze!” „No wszystkie kobitki, bo przystojny…” „Gdzie kobitki?! Klaudiusz!” Nie uwierzyłbym, jakbym nie widział! No siedzi Klaudiusz na ogrodzie… „Gulczas! Gulczasik!” Sąsiad do mnie mówi: „Patrz, pan, chłop płacze za chłopem! A może oni nie wszystko pokazywali…?””

Marcin Daniec (1957) satyryk polski

Marzenia Marcina Dańca, Big Brother

O płaczu

„Zgredzi to są starzy, a starzy to są jarzy
Moi jarzy są ze sobą lat prawie trzydzieści
(…)
Edukację przerwałem – przyszedł na to czas
Dziesięć lat to i tak za wiele dla każdego z nas
Aby nie iść do wojska poleżałem w szpitalu
Najpierw na Sobieskiego, sanatorium na Podhalu
Skończyłem dziewiętnastkę, byłem wolny jak ptak
Tylko zgredzi byli źli, bo nie było jak chcieli
(…)
Nastały nowe czasy, trzeba myśleć o sobie
Zacząłem handlować – trochę tanie, trochę drogie
Trochę twarde, trochę miękkie – trzeba tyle rzeczy zrobić
Trzeba sobie czasem pomóc – to jest odpowiedź
(…)
Interes się rozwija. Przyjechałem do mamusi
Mamo poznaj, to są właśnie kontrahenci z Białorusi
Czterech chłopa, mama coraz bardziej biała
Oczy otwarte, szybko oddychała
Ale głosu z siebie wydobyć nie mogła
Tata wszedł do przedpokoju, zaraz pobladł
A interes co zrobię przyniesie majątek
Jadę tam z nimi i wracam w piątek”

Kazimierz Staszewski (1963) polski muzyk rockowy

Kazik solo
Źródło: utwór Zgredzi

O myślach , O ptakach , O czasie , O myśleniu

„Kultura narodowa, jej wartości i symbole, mimo iż Polska współczesna trwa już siedemdziesiąt pięć lat, nie zaistniała jeszcze w rozwiniętej postaci. Nadal jej brak wyraźnego wpływu na świadomość społeczną, wpływu proporcjonalnego do potrzeb. Szamocze się, odbija od ściany do ściany, raz rozsiadła się w salonie, by po gwałtownym zwrocie powrócić do izby… społeczeństwo złożone z takich ludzi może egzystować – jedni sejmikują, drudzy pracują. Zniknął szlachcic i znika chłop polski, ale pewne formy zachowania się przetrwały, nadal spotyka się szlachecką fanfaronadę i kmiecą pilność.”

Władysław Loranc (1930) dziennikarz polski, działacz PZPR

Źródło: Kraj bez elit, Biblioteka Forum Myśli Wolnej, Kraków 2012.

O ludziach , O zachowaniu , O myślach , O myśleniu

„Gdyby zapytać współczesnych Polaków o największą tragedię w dziejach Polski, mówiliby zapewne o dwóch niszczycielskich najazdach szwedzkich, o rozbiorach, powstaniach i zsyłkach na Sybir, o hitlerowskiej okupacji i o rządach komunistów lub przynajmniej o ich stalinowskiej fazie. W rzeczywistości największą tragedią, jaka dotknęła kiedykolwiek Polaków, tragedią, dużo większą i dotkliwszą niż tamte wszystkie razem wzięte, było niewolnictwo polskich chłopów.”

Arkadiusz Pacholski (1964)

Źródło: Jak Polak zhańbił Polaka, „Gazeta Wyborcza” nr 198, 25 sierpnia 2012, s. 32.

O rzeczywostości

„Dziś na planie Krzysio Jaroszyński, prywatnie mąż Eli Zającówny, która już zrobiła swoje i teraz skupia się, by rodzić. (…) Krzysiek (to jego debiut) gra telewizyjnego świra od teledysków, Halaya. Chłop ma poczucie humoru, więc idzie z nim szybko, jak po maśle. Do tego tak się przejął rolą, że nawymyślał sobie grepsów, aż mu żona potem zazdrościła.”

Juliusz Machulski (1955) polski reżyser filmowy

Tańczący z VIP-ami

O grach

„W Galicji chłopi nie myślą o Polsce i nie chcą Polski.”

Florian Ziemiałkowski (1817–1900)

w 1865 r.
Źródło: Paweł Wroński, Czy Polacy są narodem straconym, „Gazeta Wyborcza”, 12–13 października 2013.

O myślach , O myśleniu

„Ja nie wiem skąd się bierze ta miłość do chłopów, bo oni częściej dobijali powstańców i ściągali kamasze, niż brali udział w walce o wolność.”

Władysław Frasyniuk (1954) polski polityk

Źródło: TVN24, 17 marca 2009

O miłości , O wolności , O walce

„Drogie dziecko! Drogie dziecko! Drogie dziecko! Kończę 60 lat, ale za 2,5 tygodnia, ale wyglądam jak, no jak ja wyglądam chłopie przyjrzyj się. A ty chłopcze błąkasz się, mówisz i wyglądasz jak dziadek, własny dziadek.”

Krystyna Pawłowicz (1952) polska polityczka, prawniczka

Źródło: http://videosejm.pl/index/movie/hash/dcdbe933bf725dd4f152d32ee591bee7#.Uu0MGvl5OKo

O dzieciach

„Panna Hanna Suchocka zamiast sobie wziąć chłopa do łóżka, to go na kolegium powlokła. Kobiecie bez chłopa rozum odbiera.”

Władysław Serafin (1950) polski polityk

komentarz w sprawie oskarżenia chłopów wysypujących w 1999 roku zboże przez Ministerstwo Sprawiedliwości, Władysław Serafin był wtedy prezesem Krajowego Związku Kółek i Organizacji Rolniczych.

O kobietach , O sprawiedliwości

„Państwo powstało z potrzeby utrzymania w karbach przeciwieństw klasowych, a jednocześnie samo powstało wśród konfliktów tych klas, to z reguły jest ono państwem klasy najsilniejszej, ekonomicznie panującej, która przy jego pomocy staje się również klasą panującą politycznie i w ten sposób zdobywa nowe środki do ciemiężenia i wyzyskiwania klas uciskanych. Tak więc państwo starożytne było przede wszystkim państwem właścicieli niewolników do ciemiężenia niewolników, podobnie jak państwo feudalne było organem szlachty do ciemiężenia pańszczyźnianych i poddanych chłopów, a nowożytne państwo przedstawicielskie jest narzędziem wyzysku pracy najemnej przez kapitał. Bywają jednak w drodze wyjątku okresy, w których walczące ze sobą klasy są tak bliskie równowagi, że władza państwowa, jako pozorna pośredniczka, chwilowo uzyskuje pewną samodzielność w stosunku do nich. Tak było z monarchią absolutną XVII i XVIII wieku, utrzymującą równowagę między szlachtą a mieszczaństwem; tak było z bonapartyzmem Pierwszego, a zwłaszcza Drugiego Cesarstwa we Francji, który wykorzystywał proletariat przeciwko burżuazji, a burżuazję przeciwko proletariatowi. Najnowszym wydaniem tego rodzaju równowagi, w której panujący i poddani wyglądają jednakowo komicznie, jest nowe niemieckie państwo narodu bismarkowskiego: kapitaliści i robotnicy są tu utrzymywani w równowadze i równomiernie oszukiwani na rzecz podupadłych junkrów pruskich. Ponadto w większości znanych z historii państw prawa przyznawane obywatelom stopniuje się według majątku, przez co stwierdza się wyraźnie, że państwo jest organizacją klasy posiadającej dla obrony przed nieposiadającą. Tak było już w ateńskich i rzymskich klasach majątkowych. Tak było w średniowiecznym państwie feudalnym, gdzie wpływ polityczny był uzależniony od wielkości posiadanego gruntu. Tak ma się rzecz w cenzusach wyborczych nowożytnych państw przedstawicielskich. To polityczne uznanie różnic majątkowych bynajmniej nie jest jednak rzeczą istotną. Przeciwnie - oznacza ono niski stopień rozwoju państwowego. Najwyższa forma państwa, republika demokratyczna, która w naszych nowożytnych stosunkach społecznych staje się coraz bardziej nieuniknioną koniecznością oraz formą państwa, w której jedynie rozegrać się może ostateczna, decydująca walka pomiędzy proletariatem a burżuazją - republika demokratyczna nie zna oficjalnie różnic własnościowych. Bogactwo sprawuje w niej władzę pośrednio, ale za to tym pewniej. Z jednej strony, wprost w postaci korupcji urzędników, czego przykładem klasycznym jest Ameryka, z drugiej zaś - w postaci sojuszu między rządem a giełdą. Jest on tym łatwiej urzeczywistniany, im bardziej rosną długi państwowe i im bardziej towarzystwa akcyjne koncentrują w swych rękach nie tylko transport, lecz i samą produkcję, znajdując znów swój punkt oparcia w giełdzie. Uderzający pod tym względem przykład oprócz Ameryki stanowi najnowsza Republika Francuska, a poczciwa Szwajcaria odznaczyła się również na tym polu. Ze jednak dla tego braterskiego sojuszu rządu z giełdą niekoniecznie potrzebna jest republika demokratyczna, tego dowodzi oprócz Anglii nowe państwo niemieckie, gdzie nie wiadomo kogo wyżej wyniosło głosowanie powszechne - Bismarcka czy Bleichrodera. I wreszcie klasa posiadająca panuje bezpośrednio przy pomocy powszechnego prawa głosowania. Dopóki klasa uciskana, a więc w naszym wypadku proletariat, jeszcze nie dojrzała do wyzwolenia się własnymi siłami, będzie ona w większości swej uznawała istniejący ustrój społeczny za jedynie możliwy i pod względem politycznym będzie się wlokła w ogonie klasy kapitalistów, będzie jej skrajnie lewym skrzydłem (…).”

Fryderyk Engels (1820–1895) niemiecki filozof i rewolucjonista

Pochodzenie rodziny, własności prywatnej i państwa (1884)

O historii , O sile , O wieku , O pomocy

„Jadźka miała szczęście, że baba, gdyby mi tak powiedział jakiś chłop, to od razu bym mu dowalił jak należy, ale ja, panie szanowny, kobity nawet kwiatkiem bym nie uderzył, a co dopiero ręką.(…) Darła się coraz głośniej. Jak wyciszyć tą babę, myślę, i nie uderzyć jej ręką. Panie szanowny, podwinęła mi się pod rękę pozłacana rama, którą przyniosłem w prezencie i nią wyciszyłem Jadźkę jednym lekkim uderzeniem.”

Jan Władysław Woś (1939)

Postać: Tadek Słowik
Homer

O szczęściu , O myślach , O myśleniu

„W chwilach dla nas najcięższych, gdy siedzieliśmy w więzieniach w kilku osadach na terenie Salwadoru i Hondurasu, mieliśmy okazję odczuć bezpośrednio postawę solidarności owych ludzi, odzianych w łachmany i bosonogich, którzy przybywali tłumnie, ażeby ofiarować nam owoce, kawę, pożywienie, słowa otuchy, a nawet jedną czy dwie pięciocentowe monety. To niezwykłe doświadczenie oraz wrażenie, jakie wywarła na nas postawa chłopów gwatemalskich, którzy dostarczali nam żywności i wskazywali najbezpieczniejsze ścieżki, a nawet służyli nam za przewodników tak długo, jak długi nie znaleźliśmy pewnego schronienia, skłoniły nas do głębokiego zastanowienia się nad tym zjawiskiem. Doszliśmy w rezultacie do wniosku, że zachowanie tych ludzi wynikało z tego, iż usiłowali pozyskać nas dla swojej spraw, szukali przywódców, którzy by stanęli na czele ich walki.”

Marco Antonio Yon Sosa (1940–1970)

Źródło: Revolución Socialista, cyt. za: Zbigniew Marcin Kowalewski, Guerilla latyno-amerykańska, Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1978, s. 70.

O ludziach , O zachowaniu , O kawie , O wrażeniach

„W Izraelu, niemalże na moich oczach, zastrzelono dziewczynę. Muzułmankę, która pod Ścianą Płaczu rzuciła się z nożem na modlącego się Żyda. Tam nikt się nie zastanawia: egzekucja następuje od razu. Drugi szok przeżyłam w Indiach. Znajomy, który nas tam gościł, wyjątkowo wolno jeździł – co nas zdziwiło, bo tam wszyscy pędzą jak wariaci. Zapytaliśmy więc, dlaczego? Okazało się, że kiedyś chłop, którego mijał jadąc szosą, rzucił mu pod koła dziecko. Po prostu: nie miał pieniędzy, żeby wyżywić kolejną gębę w rodzinie, więc się jej pozbył. I sprawa nawet nie trafiła do sądu! Zresztą w Indiach szokuje nawet sposób, w jaki ludzie podróżują. Do autobusu mieści się chyba setka ludzi: uwieszeni z boku, z tyłu, na dachu, z tobołkami i kurami…”

Anna Mucha (1980) aktorka polska

Źródło: Anna Mucha - Od karalucha do... Marleny Dietrich http://www.m-jak-milosc.pl/Wywiady/826/Anna-Mucha-Od-karalucha-do-Marleny-Dietrich.html

O dzieciach , O ludziach , O rodzinie , O wariatach

„Panie Marszałku! Z wielką troską i z wielką sympatią do pana osoby kieruję te słowa do pana. Coś się panu porobiło. Chłopie, był pan w poprzedniej kadencji marszałkiem, który oprócz znajomości regulaminu demonstrował przede wszystkim kulturę osobistą. Dzisiaj pan się zachowuje na tej sali, jakby ta sala była pana własnością. Pan komentuje wypowiedzi posłów, zapominając, że polskie prawo zakazuje cenzury, nawet prewencyjnej. Pan dzisiaj zna tylko i wyłącznie jeden artykuł tego regulaminu, tj. art. 175, którym pan tu potrząsa, mówiąc o tym, że za chwilę pan ukarze karą finansową posła, który ma prawo do tego, żeby zabrać głos, i bierze odpowiedzialność za swoje słowa.”

Ewa Kopacz (1956) polska polityk

do Marka Kuchcińskiego w trakcie debaty o projekcie ustawy o Trybunale Konstytucyjnym.
Źródło: stenogram z posiedzenia Sejmu w dniu 7 lipca 2016 http://orka2.sejm.gov.pl/StenoInter8.nsf/0/881B5D11A02E0CD8C1257FE90073DB82/%24File/22_c_ksiazka.pdf

O karze , Zapominając

„Bójcie się Boga, kochani bracia, jak długo będziecie spali? Jak długo będziecie się opierać Jego woli, dlatego, że Bóg was, jak sądzicie, opuścił? Ach, ile razy już wam powtarzałem, co należy czynić. Bóg nie może już dłużej czekać z objawieniem, wy musicie działać (…). Przystąpcie do dzieła i czyńcie wolę Pańską, jest już najwyższy czas. Przestrzeżcie waszych braci, by nie szydzili z bożych znaków, bo w takim razie musieliby wszyscy zginąć. Cały niemiecki, francuski i włoski kraj już powstał, Pan chce tak uczynić, by nikczemnicy poszli precz. W Fuldzie w Wielkim Tygodniu zniszczono cztery kolegiaty, Chłopi w Klettgau, Hegau i Schwarzwaldzie już powstali w sile trzech tysięcy, a ich liczba stale rośnie.”

Thomas Müntzer (1489–1525) teolog, reformator Kościoła katolickiego

fragment odezwy do górników w Mansfeld w 1525.
Źródło: L. Szczucki, J. Tazbir (oprac.), Reformacja z serii Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, zeszyt 13, Warszawa 1960.

O Bogu , O historii , O sile , O nauce

„Kto tego cara zrzucił z tronu? Kto się domaga na wszystkch wiecach, zebraniach, żeby naród polski sam sobie decydował o losach własnego kraju. Tacy włąśnie jak ci z Czerwonej Gwardii, robotnicy, chłopi, lud rosyjski.”

Janina Broniewska (1904–1981) polska pisarka

O człowieku który się kulom nie kłaniał
Źródło: wyd. MON, Warszawa 1960, s. 47.

O losie , O ludziach

„Cel państwa polega na utrzymywaniu porządku w społeczeństwie przez uświęcenie, przez konsekrację posłuszeństwa obywatela wobec państwa, podporządkowanie biednych bogatym, chłopa szlachcicowi, świeckiego duchownemu, bourgeois żołnierzowi.”

Pierre-Joseph Proudhon (1809–1865) francuski polityk i filozof

„Walczymy o Polskę sprawiedliwości społecznej i dobrobytu najszerszych mas (…) O Polskę, która podniesie stopę życiową najbiedniejszych i obniży niesprawiedliwie wysokie zyski warstw dotąd uprzywilejowanych. O Polskę, która szanując w rozsądnych granicach własność prywatną – wyzwoli kraj z bezsensu kapitalizmu i uspołeczni wielkie warsztaty pracy. (…) Polski ideał sprawiedliwości społecznej jest przeciwieństwem sowiecko-komunistycznej nędzy, w której niewolnicze życie pędzi chłop i robotnik rosyjski. Walczymy o Polskę wielką kulturalnie, to znaczy o upowszechnienie i uspołecznienie kultury w Polsce. W oparciu o znośne warunki materialne dążyć będziemy do zapewnienia wszystkim polskim rodzinom odpowiednich mieszkań (…) A w tych ludzkich mieszkaniach musimy zapewnić wszystkim rodzinom nie tylko samo życie, lecz także życie kulturalne, udostępniając najszerszym warstwom cały dorobek kultury duchowej i materialnej.”

Aleksander Kamiński (1903–1978) instruktor harcerski, żołnierz AK

Źródło: O jaką Polskę walczymy? (1943)

O życiu , O sprawiedliwości

„(…) gdyby nie polski październik wielu z nas nie siedziałoby na tych ławach poselskich. Jestem przekonany, że i ja, bezpartyjny chłop małorolny ziemi opoczyńskiej, nie dostąpiłbym zaszczytu reprezentowania trosk i dążeń ogromnej masy chłopów polskich w tej Wysokiej Izbie.”

Kazimierz Król (1897–1965)

Przemówienie sejmowe w dniu 20 marca 1958.

„Mnie interesuje wymiar kolonizacji jako zjawiska społecznego – czyli kolonizacji związanej z modernizacją wsi polskiej. W tym przypadku ludowość pełni bardzo podobną funkcję do prymitywności w sytuacji kolonialnej, jeśli chodzi o zachowanie pewnego dystansu społecznego pomiędzy grupą, która ma władzę – zarówno symboliczną, jak i realną: władzę bycia ziemianinem, posiadaczem środka produkcji w postaci ziemi – oraz chłopami, którzy tę ziemię obrabiali. Zachodzi jednak ważna różnica: egzotyczny Dziki miał pozostać Dzikim – nie chodziło o to, by uczynić go obywatelem, podczas gdy jednym z pozytywistycznych, modernizacyjnych wątków w Polsce było włączanie chłopa w nowoczesne społeczeństwo i nowoczesną wspólnotę narodową.”

Ewa Klekot (1965)

Źródło: Klara Czerniewska, Pany i chamy w Cepelii http://www.dwutygodnik.com/artykul/4672-pany-i-chamy-w-cepelii.html, Dwutygodnik.com nr 113/2013.

O zachowaniu

„Rozwojem nauki zajmuje się wielu ludzi a nie sama kadra. Moim zdaniem badania naukowe i osiągnięcia w tej dziedzinie nie są wyłącznie owocem lub zasługą kadry, która ukończyła specjalne studia, ale również wynikiem ścisłej współpracy kadry z pracownikami: robotnikami, chłopami i inteligencją.”

Enver Hoxha (1908–1985) komunistyczny przywódca Albanii

Źródło: Podnieśmy na wyższy poziom treść i organizację pracy naukowej http://trzeciswiat.wordpress.com/2011/12/18/hodza-podniesmy-na-wyzszy-poziom-tresc-i-organizacje-pracy-naukowej/

O ludziach , O inteligencji , O studiach , O nauce

„Zabijać chłopów jak wściekłe psy (…) bo teraz nie chodzi o cierpliwość i miłosierdzie, lecz jest czas miecza i gniewu, i każdy powinien bić, kłuć i zabijać, i książę może teraz przelewem krwi lepiej na niebo zasłużyć niż inni modlitwą.”

Marcin Luter (1483–1546) teolog i reformator religijny

Źródło: Przeciwko morderczym i zbójeckim bandom chłopskim, [cyt. za:] Ryszard Mozgol, Sola haresis, czyli marny żywot Marcina Lutra http://www.piusx.org.pl/zawsze_wierni/artykul/347, piusx. org. pl, 2001.

O psie , O czasie , O cierpliwości

„Nie wystarczy robić pozy i zjeść rosół z mieszkańcami wsi. Trzeba jeszcze to środowisko rozumieć, a jeżeli Hofman mówi, że mu przeszkadzają chłopi na salonach, to jest żałosne. Oznacza to, że jest tchórz zwyczajny i boi się zwykłych, prostych chłopów w Sejmie.”

Waldemar Pawlak (1959) polski polityk ludowy, premier RP

o wypowiedzi Adama Hofmana o politykach PSL.
Źródło: tvn24.pl http://www.tvn24.pl/12690,1715494,0,1,hofman-to-tchorz-boi-sie-prostych-chlopow,wiadomosc.html, 28 sierpnia 2011