Wincenty Witos cytaty
Wincenty Witos
Data urodzenia: 22. Styczeń 1874
Data zgonu: 31. Październik 1945
Wincenty Witos – polski polityk, działacz ruchu ludowego, trzykrotny premier Rzeczypospolitej Polskiej.
Od 1895 w Stronnictwie Ludowym, w latach 1908–1914 poseł do galicyjskiego Sejmu Krajowego, od 1909 do 1931 wójt Wierzchosławic. Poseł do austriackiej Rady Państwa , od 1914 w PSL „Piast” i w Naczelnym Komitecie Narodowym, później w Lidze Narodowej , prezes Polskiej Komisji Likwidacyjnej. Od 1919 poseł na polski Sejm. Trzykrotnie sprawował funkcję premiera , jego rząd został obalony w wyniku przewrotu majowego. W latach 1929–1930 jeden z przywódców Centrolewu. W 1930 aresztowany przez władze sanacyjne, osadzony w twierdzy brzeskiej, oskarżony w tzw. procesie brzeskim o przygotowywanie zamachu stanu, skazany na 1,5 roku więzienia, udał się na emigrację do Czechosłowacji. Do kraju powrócił tuż przed wybuchem II wojny światowej, po jej rozpoczęciu internowany przez Niemców, odrzucił propozycję utworzenia rządu kolaboracyjnego. Po wojnie powołany na wiceprzewodniczącego Krajowej Rady Narodowej , w 1945 prezes nowo powstałego Polskiego Stronnictwa Ludowego.
Podobni autorzy
Hermann Göring11
niemiecki wojskowy i polityk nazistowski
Feliks Dzierżyński24
polski i rosyjski działacz komunistyczny
Margaret Thatcher26
premier Wielkiej Brytanii
Gabriel García Márquez136
pisarz kolumbijski, noblista
Errico Malatesta90
włoski myśliciel polityczny, anarchista
Salvador Allende5
chilijski polityk
Andrzej Sapkowski171
polski pisarz
Julian Tuwim141
polski poetaCytaty Wincenty Witos
„Gdyby zaszła taka potrzeba, musimy podjąć walkę na śmierć i życie, bo lepsza nawet śmierć niż życie w kajdanach, lepsza śmierć niż podła niewola. Precz z małodusznością, precz ze zwątpieniem. Ludowi, który jest potęgą, wątpić nie wolno ani rezygnować nie wolno! Trzeba ratować Ojczyznę, trzeba jej oddać wszystko – majątek, krew i życie, bo ta ofiara stokrotnie się opłaci, gdy uratujemy państwo od niewoli i hańby.“
— Wincenty Witos
Źródło: Do Braci włościan na wszystkich ziemiach polskich, 30 lipca 1920
„Wyznaję zasadę, że nigdy i nigdzie, w żadnym państwie nie wystarczy i dla obrony, i w każdej innej sytuacji państwa, ani klika, ani poszczególny, choćby najwięcej genialny człowiek. Ciężar ten musi wziąć na siebie całe społeczeństwo. Nie chcemy więc, żeby Polska budowana była na jednym człowieku, chcemy, ażeby budowało ją całe społeczeństwo.“
— Wincenty Witos
Opis: przed sądem okręgowym w Warszawie, 28 października 1931.
Źródło: Na procesie brzeskim, op. cit.
„Czas płynął jak zawsze, zmieniały się nie tylko pory roku, jak godziny na zegarze, ale i stosunki. Lata dziecięce, dziecięce zabawy, utrapienie, niedostatek, praca, dorobek, lata dojrzałe i kłopoty nowe, orki i zasiewy, żniwa i omłoty, szczęście i zawody, wesele i smutek, urodzaj i klęski, pogoda i burze, grady i powodzie stały się tak naturalnymi zjawiskami, że nie tylko nie wywoływały zdziwienia, ale bardzo rychło z pamięci uciekały.“
— Wincenty Witos
Moje wspomnienia, Źródło: s. 28.
„Nie miałem nigdy przesadnej wrażliwości ani skłonności poetyckich. Starałem się na wszystko patrzeć realnie.“
— Wincenty Witos
Moje wspomnienia, Źródło: s. 28.
„Życia swojego nie spędziłem ani na piecu, ani na wygodach. Nie miałem nadzwyczajnego powodu przywiązania się do wiejskich śmieci, prowadząc przez dziesiątki lat tułaczy, niemal cygański żywot. Rozbratu z rodziną, trwającego nieraz tygodnie i miesiące, nie uważałem za nieszczęście ani za ofiarę. Nie odczuwałem przykrej różnicy pomiędzy wagonem kolejowym a moim mieszkaniem. Nierzadko zmuszała mnie do tego twarda konieczność, ale częściej robiłem to z własnej woli. Wszędzie mi było prawie jednako i wszędzie czułem się dobrze.“
— Wincenty Witos
Moje wspomnienia, Źródło: s. 28.
„Chłopi bali się Polski niesłychanie, wierząc, że z jej powrotem przyjdzie na pewno pańszczyzna i najgorsza szlachecka niewola. Powstania uważali za jakąś potworną zbrodnię, której nawet nie umieli nazwać ani określić, a powstańców za dzikich, pomylonych zbrodniarzy, będących plagą ludności i nieszczęściem dla chłopów.“
— Wincenty Witos
Źródło: Kiedy chłop stał się Polakiem? http://www.newsweek.pl/wiedza/historia/kiedy-chlop-stal-sie-polakiem-tomasz-kizwalter-newsweek-pl,artykuly,281641,1.html, newsweek.pl, 15 kwietnia 2018.
„Prawdę mówić! Prawdą się kierować! Prawdy żądać! Prawdy dochodzić!“
— Wincenty Witos
Opis: w liście do wnuka.
Źródło: Andrzej Zakrzewski, Wójt z Wierzchosławic, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1984, s. 10.
„W chacie na Podlasiu, gdzie bieda aż piszczała (…), gospodarz dumnie wyciągnął ze skrzyni dokument poświadczający indygenat. – Na co to wam? – pytam.“
— Wincenty Witos
Na to, by ludzie wiedzieli, że moi przodkowie nie byli po dupie bici – odparł chłop. Warto było pamiętać, że się w dupę nie brało niźli odwrotnie.
Źródło: Paweł Wroński, My, szlachta, „Gazeta Wyborcza”, 8–9 września 2012.
„Miał Witos świetne pióro. Jego publicystyka – a pozostawił po sobie około tysiąca tekstów, nie licząc kilka tysięcy stron mających wspomnień czy mów sejmowych – nie ma w sobie nic z gawędy, którą tak chętnie posługiwał się Bojko, nie ma w niej też tego gwaru bojowego, tak charakterystycznego dla Stapińskiego, czy maksym łacińskich przywoływanych przez Rataja. Jego proza jest jakby oszczędna, ale i nasycona konkretem. Budował zdania proste. I prosto pisał o złożonych sprawach. Natchnieniem była mu z reguły doraźna potrzeba: aktualne wydarzenie, problem do rozstrzygnięcia, sprawa do załatwienia. I pisał też w miarę potrzeby. Realista – nawet w momentach przełomów i chwilach dramatycznych nie do serc się zwracał, lecz apelował do rozumu i woli. I nie oszczędzał czytelników. Nie schlebiał im, jak wielu to chętnie czyniło. Za to często i ostro napominał, a jeszcze częściej twardo pouczał.“
— Wincenty Witos
Źródło: Andrzej Zakrzewski, Wójt z Wierzchosławic, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa 1984, s. 8.
„W chacie na Podlasiu, gdzie bieda aż piszczała (…) gospodarz dumnie wyciągnął ze skrzyni dokument poświadczający indygenat. – Na co to wam? – pytam. – Na to, by ludzie wiedzieli, że moi przodkowie nie byli po dupie bici – odparł chłop. Warto było pamiętać, że się w dupę nie brało, niźli odwrotnie.“
— Wincenty Witos
Źródło: Paweł Wroński, My, szlachta, „Gazeta Wyborcza”, 8–9 września 2012
„Rozwadowski skarżył się, że nie może zrozumieć Naczelnego Wodza. Wyraził obawę, że ofensywa Piłsudskiego może być spóźniona, gdyż ciężar walki przenosi się na północ od Warszawy. Akcja Piłsudskiego znad Wieprza może być bardzo efektowna, ale dla wojny ma jego zdaniem znaczenie drugorzędne.“
— Wincenty Witos
Opis: o Tadeuszu Rozwadowskim, który uważał plan uderzenia w bitwie warszawskiej znad Wieprza za ryzykowny ze względu na zbyt dużą odległość od Warszawy.
Źródło: Bohdan Urbankowski, Ukraść Piłsudskiemu zwycięstwo nad Wisłą https://niezalezna.pl/46513-ukrasc-pilsudskiemu-zwyciestwo-nad-wisla, niezalezna.pl, 28 września 2013.
„Jeżeli dyktatura w Warszawie była inteligentna, to dyktatura policjanta taką być nie mogła, bo przeważna część policjantów nawet do swego zadania nie dorosła. A jednak byli to ludzie, którzy rządzili i sądzili. Zaczęły się orgie szykan i nadużyć.
Stan podobny wywołuje wśród ludności niechęć, a często nienawiść do urzędników, a przez utożsamianie ich z państwem niechęć ta przechodzi na państwo. Toteż lud obojętnieje dla państwa, nie znajdując opieki, a czując pogwałcenie swych praw, usuwa się na bok.“
— Wincenty Witos
Opis: przed sądem okręgowym w Warszawie, 28 października 1931.
Źródło: Na procesie brzeskim, w: Wielkie mowy historii, t. 2, Spółdzielnia Pracy Polityka, Warszawa 2006
