Cytaty na temat chłop
strona 2

Daniel Beauvois Fotografia
Michalina Wisłocka Fotografia
Mikołaj I Romanow Fotografia

„Nigdy nie dopuszczę do oddolnych zarządzeń, chcę, by czekali na decyzje odgórne! Znasz moje zasady od dawna. W Polsce daj nauczkę chłopom, by nie próbowali skorzystać z pretekstu i urządzić czegoś podobnego”

Mikołaj I Romanow (1796–1855) cesarz Imperium Rosyjskiego, wielki książę Finlandii, król Polski

do rzezi galicyjskiej
z rozległej korespondencji cara z namiestnikiem Królestwa Polskiego, Paskiewiczem; (15 marca 1846).
Źródło: W. Bruce Lincoln, Mikołaj I, op. cit., s. 388.

Artur Domosławski Fotografia
Ignacy Daszyński Fotografia
Marek Edelman Fotografia
Rafał A. Ziemkiewicz Fotografia
Andrzej Bieńkowski Fotografia

„Najboleśniejszą rzeczą dla mnie jest stosunek wsi do Żydów i powszechny triumf, że Żydów nie ma. Powszechny. I jeszcze jedno, o czym mało pisałem, a co jest świadomością moją straszną: mordowanie przez chłopów Żydów ukrywających się po lasach. Ilość tych incydentów i zbrodni, o których ja wiem… to jest straszny ciężar.”

Andrzej Bieńkowski (1946) polski malarz

Źródło: Nikt mi nie przybył, rozmowa Małgorzaty Borczak i Ewy Sławińskiej-Dahlig, „Nowe Książki” 2008, nr 3, s. 9; cyt. za: Jan Tomasz Gross, Złote żniwa. Rzecz o tym, co się działo na obrzeżach Zagłady Żydów, współpraca I. Grudzińska-Gross, wyd. Znak, Kraków 2011, s. 105.

Maksim Gorki Fotografia
Władimir Putin Fotografia
Bronisław Ferdynand Trentowski Fotografia

„Kiedy i co wielkiego uczynił chłop polski, ażeby na cześć jego składać całopalenie z własnego, wyżej stojącego jestestwa?.”

Bronisław Ferdynand Trentowski (1808–1869) filozof i pedagog polski

Źródło: Wizerunki duszy narodowej, cyt. za: Kronika Polski. Marzenia i klęska: 1847-1864, Wydawnictwo Ryszard Kluszczyński, Kraków, 1998, s. 14.

Andrzej Pilipiuk Fotografia
Stanisław Skalski Fotografia

„Ten Wiśniowiecki to był fajny chłop.”

Stanisław Skalski (1915–2004) lotnik polski, generał

o królu Michale Korybucie Wiśniowieckim.
Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 29 października 1993

„Leszek Falandysz poprosił mnie na Wiejską i mówi, że pod Sejmem jest grupa chłopów, która czegoś się domaga. Idź, zobacz, co tam się dzieje. Nie byłem założycielem, ale z marszu zostałem wiceszefem i prawą ręką Leppera.”

Janusz Bryczkowski (1948) polski przedsiębiorca i działacz polityczny

Źródło: Trafiła Kosa na Leppera, polityka.pl, 27 maja 2006 http://archiwum.polityka.pl/art/trafila-kosa-na-leppera,372753.html

Leszek Grot Fotografia
Ignacy Daszyński Fotografia
Edmund Veesenmayer Fotografia

„Każdy Węgier – chłop, robotnik, czy żołnierz – który swym działaniem nas odciąża, wzmacnia rezerwy Fuehrera (…). Każdy Węgier, który dla nas krwawi, zmniejsza naszą daninę krwi.”

Edmund Veesenmayer (1904–1977) niemiecki zbrodniarz hitlerowski

Źródło: György Ránki, Emlekiratorok es valosag Magyarorszag masodikvilaghaborus szereperol, „Kossuth Konyvkiado”, Budapeszt 1964, s. 247–248, cyt. za: Maciej Koźmiński, Piotr Luppóczy, Jerzy Robert Nowak, Węgry w: Europejskie kraje demokracji ludowej 1944–1948, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1972, s. 402.

Wojciech Olejniczak Fotografia
Marian Pilot Fotografia

„Bo Pani wie, czego chłop się boi – bał się – najbardziej? Podpisu. Prędzej krowę odda, niż się podpisze. Z podpisywania same nieszczęścia mogą wyniknąć. Co zresztą z reguły było prawdą.”

Marian Pilot (1936) pisarz polski

Źródło: Babelistą jestem i Bogu dziękuję za pomieszanie języków, wywiad Doroty Wodeckiej, „Gazeta Wyborcza. Duży Format”, 6 października 2011, s. 15.

Jan Brzechwa Fotografia
Stanisław Tym Fotografia
Maciej Szajkowski Fotografia
Krzysztof Daukszewicz Fotografia
Władimir Putin Fotografia

„Panie Premierze, Drodzy Polscy Przyjaciele, Drodzy Państwo, Rodacy!Przywiodła nas tutaj wspólna pamięć, wspólny dług historyczny i wiara w przyszłość. Dzisiaj pochylamy głowy przed tymi, którzy mężnie przyjęli tutaj śmierć; przed tymi, których dążenia, nadzieje, talenty zostały bezlitośnie rozdeptane, przed tymi, kogo się nie doczekano. Nie doczekały się, ale na zawsze zachowały w swoich sercach matki, dzieci, ukochane. W ziemi tej spoczywają obywatele radzieccy, którzy spłonęli w ogniu represji stalinowskich w latach 30., oficerowie polscy, rozstrzelani na podstawie tajnego rozkazu, żołnierze Armii Czerwonej rozstrzelani przez nazistów podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. Katyń nierozerwalnie powiązał ich losy. Tutaj obok siebie, jak w bratniej mogile, zyskali wieczne odpoczywanie. Odpoczywanie, ale nie zapomnienie, ponieważ nie może być wytarta z pamięci śmierć męczeńska niewinnych ofiar. Nie można schować prawdy o zbrodniach. Rosja i Polska, jak żadne inne państwa, Rosjanie i Polacy, jak żadne inne narody Europy, musieli przeżyć praktycznie wszystkie tragedie XX w. Zapłacić olbrzymią, zbyt wysoka cenę za dwie wojny światowe, za bratobójcze zbrojne konflikty, za okrucieństwo i nieludzkość totalitaryzmu. Nasz naród, który przeżył koszmar wojny domowej, przymusową kolektywizację wsi, masowe represje lat 30., doskonale rozumie, chyba lepiej niż ktokolwiek inny, co oznacza dla wielu polskich rodzin Katyń, Miednoje, Piatichatki, dlatego że w tym żałobnym rzędzie i miejscach masowych kaźni obywateli radzieckich jest poligon w Butowie pod Moskwą, Góra Siekierna na Sołowkach, rowy egzekucyjne w Magadanie i Workucie, bezimienne mogiły Norylska i Kanału Białomorskiego. Represje niszczyły ludzi nie zważając na ich narodowość, przekonania, wiarę. Ich ofiarami stawały się całe warstwy społeczne w naszym kraju: Kozacy, duchowni, zwykli chłopi, profesorowie, oficerowie – w tym również oficerowie armii carskiej, którzy w swoim czasie wstąpili na służbę do Armii Czerwonej – również ich nie oszczędzono – nauczyciele, robotnicy. Logika była jedna: zasiać strach, obudzić w człowieku najniższe instynkty, podjudzać ludzi przeciwko sobie i zmuszać ich do ślepego posłuszeństwa.Zbrodnie te nie mogą być usprawiedliwione w żaden sposób. W naszym kraju została dokonana jasna ocena polityczna, prawna i moralna zbrodni reżimu totalitarnego. I ocena ta nie podlega żadnej rewizji. Wobec tych grobów, wobec ludzi, którzy przychodzą tutaj oddać hołd swoim bliskim byłoby cyniczne powiedzieć: zapomnijmy o tym, że wszystko zostało w przeszłości. Nie. Jesteśmy zobowiązani pielęgnować pamięć o przeszłości, i oczywiście będziemy to czynić, jakkolwiek gorzka nie byłaby ta prawda. Nie jesteśmy w stanie zmienić przeszłości, ale w naszych siłach jest zachować albo przywrócić prawdę, a to znaczy również sprawiedliwość historyczną. Jest to ciężka praca, praca bardzo żmudna, której podjęli się historycy Rosji i Polski, przedstawiciele społeczeństwa i duchowieństwa. Wracając w przeszłość pracują w imię prawdy, a to znaczy w imię przyszłych stosunków między naszymi krajami. Właśnie taka wspólna droga dla zdefiniowania pamięci narodowej, ran historycznych pozwoli nam uniknąć ślepej uliczki niezrozumienia, wyrównywania rachunków, prymitywnych interpretacji dzielenia narodów na te, które miały rację i te, które były winne, jak to czasami usiłują robić nieodpowiedzialni politykierzy. W ciągu dziesięcioleci cynicznych kłamstw usiłowali zataić prawdę o egzekucjach katyńskich, ale byłoby takim samym kłamstwem obarczanie tą winą narodu rosyjskiego. Historia pisana przez złość i nienawiść jest równie fałszywa i zalakierowana jak wylizana historia w interesie konkretnych ludzi czy grup politycznych. Jestem pewny, że coraz częściej i w Rosji, i w Polsce zdajemy sobie z tego sprawę i jakie by to nie było trudne musimy wychodzić naprzeciwko sobie i zdawać sobie sprawę, że nie sposób żyć tylko i wyłącznie tą przeszłością. Dlatego jesteśmy dzisiaj wspólnie razem tutaj w Katyniu na tej uroczystości z okazji 70. rocznicy polskiej tragedii. Byliśmy wspólnie w Gdańsku w rocznicę wybuchu II wojny światowej. Na jej frontach nasze narody walczyły przeciwko wspólnemu wrogowi i jestem przekonany, że będziemy wspólnie obchodzić jubileusz wielkiego zwycięstwa – w którym główną, decydującą rolę odegrali żołnierze Armii Czerwonej – za które oddały swoje życie setki tysięcy żołnierzy wojska polskiego armii Andersa i Armii Krajowej, obrońcy Moskwy i Warszawy, Westerplatte i Smoleńska. Nasze straty i doświadczenia sojusznicze powinny nas zbliżać do siebie. Nie mamy moralnego prawa pozostawić przyszłym pokoleniom brzemienia nieufności do siebie. We współczesnym świecie, w Europie XXI w. nie ma innej alternatywy dla prawdziwego dobrego sąsiedztwa między narodami Polski i Rosji. Jest to wybór godny naszych dwóch narodów, które są skazane na to sąsiedztwo; wybór godny naszego wspólnego, tragicznego, ale wielkiego losu.Światła pamięć i wieczne odpoczywanie wszystkim, których przyjęła ziemia Katynia. Pokoju, pomyślności i dobrobytu dla żyjących obecnie.Dziękuję.”

Władimir Putin (1952) rosyjski polityk

przemówienie wygłoszone podczas obchodów 70 rocznicy zbrodni katyńskiej, tekst za PAP.
Przemówienia rocznicowe
Źródło: interia.pl, 7 kwietnia 2010 http://fakty.interia.pl/raport/70-rocznica-zbrodni-katynskiej/news/przeczytaj-pelna-tresc-przemowienia-putina-w-katyniu,1461636,6896

Eugeniusz Kłopotek Fotografia

„Patrzę na kolegów posłów w Ruchu Palikota i z lewej strony i właściwie powiedziałbym tak po chłopsku: chłopy, czy was pogięło? I patrzę na panie z Platformy Obywatelskiej: czy panie myślą, że tym projektem uszczęśliwiacie kobiety w Polsce?”

Eugeniusz Kłopotek (1953) polityk polski

o propozycji zmian ustawowych dotyczących zwiększenia liczby kobiet na listach wyborczych.
Źródło: wyborcza.pl http://wyborcza.pl/1,75248,13607668,Na_listach_wyborczych_powinno_byc_wiecej_kobiet__Klopotek_.html, 21 marca 2013

Stanisław Wyspiański Fotografia

„Chłop potęgą jest i basta.”

Postać: Gospodarz
do Poety
Wesele
Źródło: akt I, scena 24

Zofia Kossak-Szczucka Fotografia
Monika Szwaja Fotografia

„My tu gadu gadu, a chłop śliwki rwie.”

Monika Szwaja (1949–2015) polska pisarka i dziennikarka telewizyjna

Gosposia prawie do wszystkiego

Kazimierz Staszewski Fotografia
Luis Cardoza y Aragón Fotografia
Monika Szwaja Fotografia

„Pańszczyzna oznaczała duże obciążenie, ale nie tak wielkie jak praca na plantacji niewolniczej.(…) Niewolnicy w Ameryce Łacińskiej i na południu USA byli bardziej ubezwłasnowolnieni niż polscy chłopi.”

Źródło: rozmowa Adama Leszczyńskiego, Chłopi swoich panów, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 28 października 2013.

Czesław Miłosz Fotografia
Sergiusz Piasecki Fotografia
Mario Vargas Llosa Fotografia
Leszek Kołakowski Fotografia
Jan Sztaudynger Fotografia

„Chłop potęgą jest i basta!
Ale mniejszą niż niewiasta.”

Jan Sztaudynger (1904–1970) poeta polski, satyryk

Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.

Krzysztof Rutkowski (detektyw) Fotografia

„Kiedy zobaczyłem, jak sekują Andrzeja, postanowiłem chłopu pomóc.”

Krzysztof Rutkowski (detektyw) (1960) detektyw polski, poseł na Sejm

o Andrzeju Lepperze.
Źródło: Wiecie, z kim tańczycie?, polityka.pl, 20 marca 2004 http://archiwum.polityka.pl/art/wiecie-z-kim-tanczycie,394090.html

Andrzej Lepper Fotografia

„Ja bym skłamał, gdybym mówił, że pracuję (…). Ja mam obowiązek wobec ludzi. Trudno, żebym jechał na spotkanie, przed wsią stawał, ziemią ręce brudził, odciski sobie robił i mówił: „Chłopy, ja jestem z was!””

Andrzej Lepper (1954–2011) polski polityk

Nie. Ja jestem ich przywódcą!
Źródło: Gracz, samoobrona.org.pl, za „Gazetą Wyborczą”, 6 lutego 1999 http://www.samoobrona.org.pl/pages/07.Publikacje/03.Niepokorny/10/

Gabriel Narutowicz Fotografia
Czesław Bartnik Fotografia
Ryszard Czarnecki Fotografia
Joanna Słowińska Fotografia
Władysław I Łokietek Fotografia
Maria Rodziewiczówna Fotografia

„Żaden chłop nie pozna się tak na babie, jak druga baba. Chytrość w nich jednaka, to i znajomość lepsza.”

Maria Rodziewiczówna (1864–1944) polska pisarka

Czarny chleb. Opowiadania
Źródło: Czarny chleb, s. 19

Edward Radzinski Fotografia
Paweł Jasienica Fotografia
Karol Modzelewski Fotografia

„Ja tę zmianę zauważyłem z opóźnieniem, bo dopiero w roku 1989, kiedy Gabriel Janowski, były przywódca NSZZ Solidarność Rolników Indywidualnych powiedział z trybuny senackiej, że „komuniści niczego nie szanowali, nawet własności ziemskiej”. Ja się skrzywiłem na to stwierdzenie, więc w przerwie posiedzenia podeszła do mnie moja koleżanka uniwersytecka Anna Radziwiłł i powiedziała tak: „Karol, nie bój się, jak chłopi z Solidarności zażądają cofnięcia reformy rolnej, to ja już umówiłam się z Wielowieyskim i Małachowskim, że nie pozwolimy.””

Karol Modzelewski (1937–2019) polski historyk i polityk

Bardzo mnie to pocieszyło…
o zmianie postrzegania własności prywatnej w środowisku Solidarności.
Źródło: rozmowa Michała Sutowskiego, Modzelewski: Kamienica ważniejsza niż człowiek? http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/kraj/20161004/czy-kamienica-jest-wazniejsza-niz-czlowiek, krytykapolityczna.pl, 5 października 2016.

Julian Brun Fotografia

„Różnica między patriotyzmem polskim a patriotyzmem zachodnioeuropejskim w jego fazie rewolucyjnej uwydatnia się najjaskrawiej w tym, że patrioci polscy pomagali czynnie patriotom niemieckim walczyć z Niemcami broniącymi praw dynastycznych; ginęli na barykadach paryskich w walce z francuskim legitymizmem i orleanizmem; towarzyszyli Garibaldiemu w bojach z włoskim partykularyzmem dynastycznym i papieskim. Lecz myśl, żeby w Polsce przyjść miało do orężnej rozprawy także z odłamem Polaków nie chcącym wyzbyć się przestarzałego przywileju – ta myśl wydawała im się potworna i zbrodnicza. Zdarzało się natomiast, że sami ginęli z rąk rodaków i to nie renegatów w służbie zaborcy, lecz tych, których pragnęli poprowadzić do walki. „Taki jest los szlachty polskiej” kończy Hubert Olbromski (w Wiernej rzece) opowiadanie o okrutnej śmierci ojca. Nie los szlachty polskiej, lecz los elity szlacheckiej, najczęściej faktycznie już zdeklasowanej inteligencji, która, nie mogąc wysnuć idei ojczyzny z konkretnej rzeczywistości (jak na Zachodzie z rewolucyjnego ruchu mieszczaństwa), usiłuje abstrakcyjną ideą przezwyciężyć konkretną rzeczywistość (istota wszelkiego romantyzmu). Mocą tej abstrakcyjnej idei dziedzic Chwalibóg (Turoń) poprowadzić miał do powstania chłopa, którego wczoraj jeszcze trzymał w lochu i zakuwał w kajdany.”

Julian Brun (1886–1942) polski dziennikarz i działacz komunistyczny

Źródło: Stefana Żeromskiego tragedia pomyłek, www.nowakrytyka.pl http://www.nowakrytyka.pl/spip.php?article446

Hanna Gronkiewicz-Waltz Fotografia
John Ball Fotografia
Józef Zych Fotografia

„Co prawda nikt chłopom czasu pracy nie ustala, ale PSL interesuje się sprawami całego społeczeństwa i gotowe jest poprzeć tę propozycję”

Józef Zych (1938) polski prawnik i polityk, poseł, marszałek Sejmu

skrócenia czasu pracy
Wypowiedź sejmowa z 7 września 2000.
Źródło: Trybuna

Gabriel García Márquez Fotografia
Stefan Niesiołowski Fotografia

„Atrakcyjna chłopka ograła Metternicha i pierwszego stratega Rzeczypospolitej.”

Stefan Niesiołowski (1944) polityk polski, biolog

komentarz do rozmów między Renatą Beger i Adamem Lipińskim, znane jako „afera taśmowa”.
Źródło: Polskie Radio Program III

Roman Dmowski Fotografia
Eliza Orzeszkowa Fotografia
Huber Matos Fotografia
Kazimierz Kaczor Fotografia
Andrzej Cinciała Fotografia

„Jak sie z chłopa stanie pisarz, to se myśli, że je cesarz.”

Andrzej Cinciała (1825–1898) polski prawnik, folklorysta, etnograf, wydawca i działacz narodowy

przysłowia śląskie
Źródło: Pierwszy dodatek do Przysłów ludu w Księstwie Cieszyńskiem w: Wisła. Miesięcznik Geograficzno-Etnograficzny http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/docmetadata?id=146532, tom II, z. 2, wyd. A. Gruszecki, Warszawa 1888, s. 308.

Eliza Michalik Fotografia
Krzysztof Ibisz Fotografia
Łukasz Kadziewicz Fotografia

„Atakował na takim „piętrze”, że przez pierwszego seta nawet nie czułem „wiatru”, bo chłop „jeździł” mi górą niemiłosiernie.”

Łukasz Kadziewicz (1980) siatkarz polski

o Siemionie Połtawskim, po meczu Polska-Rosja na MŚ 2006.
Źródło: Czerwona kartka w kalendarzu przez 30 najbliższych lat! http://reprezentacja.net/siatkowka/seniorzy/aktualnosci/7657_l_kadziewicz_czerwona_kartka_w_kalendarzu_przez_30_najblizszych_lat_

Denis Diderot Fotografia

„Wsie byłyby zaludnione i kwitnące, gdyby je uprawiał wolny lud. Chłopi polscy są przywiązani do ziemi, podczas gdy nawet w Azji niewolnicy pochodzą z handlu albo jeńców wojennych, zawsze cudzoziemców, Polska uderza w swe własne dzieci. Każdy pan jest obowiązany zapewnić mieszkanie swemu chłopu. Umieszcza się go w nędznej lepiance, gdzie nagie dzieci, narażone pospołu z bydłem na lodowate zimno, zdają się urągać naturze, że ich nie ubrała tak samo jak zwierząt. Niewolnik, który dał im życie, patrzyłby ze spokojem na płonącą lepiankę, ponieważ nic nie jest jego własnością. (…) wszystko należy do pana, który może sprzedać zarówno rolnika, jak wołu. Rzadko sprzedaje się kobiety, ponieważ one to przysparzają trzody. Nieszczęsna ludność, zimno zabija wielką jej część. Na próżno papież Aleksander III potępił poddaństwo na jednym z soborów w XII wieku. Polska jest bardziej oporna pod tym względem niż reszta chrześcijaństwa. Biada słudze, jeśli pijany pan uniesie się przeciw niemu gniewem. Można by powiedzieć, że to, czego natura odmówiła innym ludom, to właśnie Polacy lubią do szaleństwa: nadmiar wina i silnych trunków czyni w Rzeczypospolitej wielkie spustoszenia. Kazuiści przechodzą lekko nad pijaństwem jako nad skutkiem klimatu; sprawy publiczne załatwia się tylko ze szklanką w ręku.”

Denis Diderot (1713–1784) francuski pisarz, filozof

o Polsce.
Encyklopedia. Słownik rozumowany nauk, sztuk i rzemiosł

Evo Morales Ayma Fotografia
Władysław Serafin Fotografia

„Taśmy tylko pana interesują. A mnie interesuje los chłopów i polskiej wsi. A pan by chciał mieć oświadczenie z taśmy, zwinąć, obciąć i zrobić półgłówka z Serafina donosiciela. Pan jest młody i pan żyje z pieniędzy, jak pan na mnie zarobi!”

Władysław Serafin (1950) polski polityk

podczas konferencji prasowej dot. nagrania z udziałem swoim i Władysława Łukasika, byłego szefa Agencji Rynku Rolnego
Źródło: wyborcza.pl http://wyborcza.pl/1,75478,12177862,_apos__apos_Kamera_nagrywala__nie_ja_apos__apos___.html, 23 lipca 2012

Stanisław Szelc Fotografia
Waldemar Chrostowski Fotografia

„Żydzi bardzo przyzwyczajeni są do haggad, czyli specyficznego – czasami nie dbającego o fakty, a nawet je przeinaczającego – opowiadania o przeszłości, opowiadania, które wyraża bardziej to, co oni myślą o świecie, niż to, co się wydarzyło naprawdę. (…) Rabin [Byron] Sherwin rzetelnie opisał to zjawisko (…) Zdarza się, że „haggada Holocaustu” przybiera ogromne rozmiary i odkrywa ogromne pokłady niechęci wobec wszystkich innych, szczególnie katolików i Polaków. Przykładem może być powieść ocalałego z Treblinki Martina Graya zatytułowana Wszystkim, których kochałem, uchodząca przez długi czas za „tekst kanoniczny”. Stała się światowym bestsellerem, przeczytało ją ponad 30 mln ludzi, zrealizowano na jej motywach serial fabularny. Potem okazało się, że powieść jest apokryfem, gdyż Gray nigdy w Treblince nie był. Jako dokument traktowano również powieść Jerzego Kosińskiego Malowany ptak, w której w bardzo negatywnym świetle – jako antysemitów i degeneratów – przedstawił polskich chłopów, którzy mieli się nad nim znęcać i dręczyć go. Po wielu latach okazało się, że to właśnie owi opisani przez Kosińskiego chłopi uratowali jego i jego rodzinę, ryzykując własną głową, gdyż za ukrywanie Żydów groziła im oraz ich rodzinom kara śmierci. Przykładów takich i podobnych opowieści, które nie były opisem faktów, lecz zmyśleniem odzwierciedlającym określoną świadomość, można przytoczyć więcej.”

Kościół, Żydzi, Polska
Źródło: s. 435–436.

Robert Louis Stevenson Fotografia

„Piętnastu chłopów na Umrzyka Skrzyni –
Jo-ho-ho! i butelka rumu!”

Wyspa skarbów (1881–1882)

Wiktor Zborowski Fotografia

„Jestem przypisany do swojej roli bycia aktorem jak ten chłop do roli pańszczyźniany.”

Wiktor Zborowski (1951) aktor polski

Źródło: Beata Kęczkowska, "Mistrz i Małgorzata", Michaił Bułhakow (audiobook z serii "Mistrzowie Słowa", biblioteka gazety wyborczej), Warszawa 2012, s. 17.

Lew Tołstoj Fotografia

„Wiosna długo nie nadchodziła. (…) Na Wielkanoc leżał śnieg. I nagle na drugi dzień świąt powiał ciepły wiatr, nadciągnęły chmury i przez trzy dni i trzy noce lał rzęsisty i ciepły deszcz. We czwartek wiatr ucichł i nastała gęsta, szara mgła, jakby kryjąc tajemnicę dokonujących się w przyrodzie przemian. W tej mgle popłynęły wody, kry lodowe zatrzeszczały i drgnęły, szybciej ruszyły mętne spienione strugi i w samą Przewodnią Niedzielę przed wieczorem mgła się rozpełzła, chmury rozbiegły się, przybierając kształt baranków, niebo się przetarło i nastała prawdziwa wiosna. Rankiem mocne słońce pożarło cienką warstwę lodu, która przez noc ścięła wody, i całe rozgrzane powietrze zadrgało od napełniających je oparów zmartwychwstałej ziemi. Zazieleniła się zeszłoroczna i nowa, strzelająca igiełkami z ziemi trawa, napęczniały pączki kaliny, porzeczek i lepkiej, pełnej pieniących się soków brzozy. Na osypanej złocistym kwieciem łozinie zahuczała wysłana na zwiady, znużona lotem pszczoła. Zaniosły się od śpiewu niewidzialne skowronki nad aksamitem ozimin i nad zmarzniętym ścierniskiem; zapłakały czajki nad bagnami i nad zalanymi burą, nieskoro spływającą wodą niżami, a wysoko przeciągnęły z głośnym klangorem klucze żurawi i gęgające stada dzikich gęsi. Zaryczało wyliniałe nierówno bydło na wygonach, krzywonogie jagnięta poczęły wyskakiwać dokoła tracących wełnę, beczących matek. Po niezupełnie jeszcze suchych, pokrytych śladami stóp ludzkich ścieżkach rozbiegły się lekkonogie dzieci; nad stawem zaterkotały wesoło głosy bab niosących płótno, a po podwórzach zastukały topory chłopów szukających sochy i brony. Przyszła prawdziwa wiosna.”

Źródło: Anna Karenina, t. 1, rozdz. XII, tłum. Kazimiera Iłłakowiczówna

Barbara Stanisławczyk Fotografia

„Oczywiście, niezaprzeczalnie, zdarzały się przypadki, że kiedy Żydowi zabrakło pieniędzy, a był przechowywany dla pieniędzy albo dla wszystkich zabrakło jedzenia, chłop pozbywał się Żyda, zabijając go. Ale też Żydzi, wychodząc z kryjówek, ściągali na siebie wroga i złapani, denuncjowali Polaków, u których się ukrywali. Ginęli Polacy. Czy nam to osądzać?”

Źródło: Stanisławczyk: Żydzi czasem denuncjowali Polaków u których się ukrywali. Czy nam to osądzać?, Polskatimes.pl, 18 marca 2011 http://www.polskatimes.pl/artykul/381587,stanislawczyk-zydzi-czasem-denuncjowali-polakow-u-ktorych-sie-ukrywali-czy-nam-to-osadzac,2,id,t,sa.html

Glen Cook Fotografia

„Beger babka żartowna, z chłopami pożartować lubiła, chyba przez ten owies. Hojarska spokojna, poważna, a Łyżwińska zanadto prześmiewna, ale też w porządku.”

Maria Wiśniowiecka (1945–2017) polski polityk

Źródło: Życie po byciu posłanki Marii Wiśniowieckiej, naszemiasto.pl, 22 czerwca 2006 http://krynica.naszemiasto.pl/archiwum/1222696,zycie-po-byciu-poslanki-marii-wisniowieckiej,id,t.html?akcja=przejdz_nastepny

Maria Rodziewiczówna Fotografia

„Chłop tutejszy jest szary jak bór, cichy jak woda, spokojny i apatyczny jak piasek.”

Maria Rodziewiczówna (1864–1944) polska pisarka

o ludności Polesia
Ragnarök
Źródło: s. 57

Stanisław Szczepanowski (poseł) Fotografia

„Jak ogniwa jednego łańcucha, tak szlachcic utracjusz, mieszczanin kołtun, chłop tuman i żyd pijawka trzymają się razem, są nierozerwalnymi rysami tego samego obrazu. Są to wszystko równie ujemne objawy społeczeństwa zgnuśniałego i zgangrenowanego, nad odrodzeniem którego od 3 Maja pracujemy.”

Stanisław Szczepanowski (poseł) (1846–1900) przedsiębiorca polski, poseł galicyjski

Źródło: Nędza Galicji w cyfrach i program energicznego rozwoju gospodarstwa krajowego http://delta.cbr.edu.pl/dlibra/doccontent?id=76&dirids=1, Lwów 1888, s. 125.

Aleksander Kamiński Fotografia
Henryk Dzido Fotografia
Roman Polański Fotografia

„Wszyscy Polacy byli antysemitami. Po tysiącu lat watykańskiej propagandy była to część ich kultury. Każdy chłop, któremu powiedziałby pan, że Jezus był żydem, zatłukłby pana toporem. Trudno sobie wyobrazić, co by panu zrobił, gdyby do tego powiedział pan, że Maryja też była żydówką.”

Roman Polański (1933) polski reżyser i aktor

Alle Polen waren Antisemiten. Nach tausend Jahren Vatikan-Propaganda war das Teil ihrer Kultur. Jeder Bauer, dem Sie erzählt hätten, Jesus war Jude, hätte Sie sofort mit der Axt erschlagen. Unvorstellbar, was er mit Ihnen gemacht hätte, wenn Sie dazu noch gesagt hätten, die Jungfrau Maria sei jüdisch. (niem.)
Źródło: „Stern”, 26 grudnia 2005, Mir ist diese Sorte Interview zuwider!