Cytaty na temat brzeg (190 cytatów, strona 2)

„Katedra jest wypełniona po brzegi berlińczykami poszkodowanymi przez bombardowania i panuje w niej uroczysty nastrój. Niestety akustyka nie jest zbyt dobra, ale Furtwängler porywa Filharmoników do niezrównanych wyczynów. Wykonane zostają „Concerto Grosso” Händla, „Symfonia Es-dur” Mozarta i „V Symfonia” Beethovena. Od czasu jak go słuchałem ostatni raz, Furtwängler jeszcze bardziej dojrzał.”

Joseph Goebbels (1897–1945) niemiecki polityk nazistowski, minister propagandy

13 lutego 1944.
Dzienniki (1923–1945)

O nastroju , O czasie

„Widzę tam dzisiaj nas – idących brzegiem,
mnie, żonę, dzieci pod cieszyńskim niebem.
Może i dobrze, że człowiek nie wie,
co go czeka.”

Jaromír Nohavica (1953) czeski pieśniarz, bard i poeta

Vidím to jako dnes šťastného sebe
ženu a děti a těšínské nebe
ještě že člověk nikdy neví
co ho čeká (czes.)
Źródło: Těšinska http://www.nohavica.cz/cz/tvorba/texty/tesinska.html, tłum. Renata Putzlacher

O dzieciach , O czekaniu

„Sztuka polska, przebogata w wątki narodowe, jest dziwnie uboga w zakresie treści psychologicznych, egzystencjalnych czy filozoficznych, często nawet estetycznych. Większość jej dylematów rozgrywa się na poziomie Rodziewiczówny, co nikomu nie przeszkadza, na co najnowszych dowodów dostarcza film wg Orzeszkowej „Nad Niemnem”, na który publiczność waliła drzwiami i oknami do tego stopnia, że postanowiono natychmiast zekranizować inną arcybrednię wspomnianej Rodziewiczówny „Między ustami, a brzegiem pucharu”. Na zdrowie! Tę kulawość i niepełność sztuki polskiej odczuwali dwaj, może trzej pisarze okresu międzywojennego – Witkacy, Gombrowicz, Schulz. Niezmiernie pouczająca jednak pod tym względem jest historia Gombrowicza: oto pisarz, który cały wyrósł na drwinie z narodowo-patriotycznej monomanii, czego dowodem są dwie najlepsze jego książki „Ferdydurke” i „Transatlantyk”, pod koniec życia, na emigracji, sam zaczął przeistaczać się w coś w rodzaju wieszcza, co wyczytać można w jego „Dziennikach.””

Krzysztof Teodor Toeplitz (1933–2010) polski dziennikarz

Reszty dokonała legenda i dzisiaj powiedzieć coś złego o Gombrowiczu znaczy tyle prawie, co porwać się na Mickiewicza lub Słowackiego.
Źródło: Artysta-patriota, „Polityka”, 1987.

O zdrowiu , O książkach , O sztuce , O historii

„Mamy w Pakistanie trudną do zniesienia sytuację, którą musimy zmienić. Jest naszym moralnym obowiązkiem podniesienie ludu Pakistanu z bagna nędzy. Był taki czas w historii islamu, kiedy wielki kalif Omar oświadczył, że jeżeli nad brzegami Eufratu choć jeden pies umrze z głodu, on kalif, będzie za to odpowiedzialny przed wszechmocnym Allachem. Tu, w Pakistanie – w największym państwie islamskim – mężczyźni i kobiety umierają z głodu tysiącami. Nasze dzieci śpią na ulicach bez dachu nad głową. Nasze ciężko pracujące masy żyją w przerażających warunkach. To musi ulec zmianie.”

Zulfikar Ali Bhutto (1928–1979) pakistański polityk

przed wyborami do Zgromadzenia Narodowego w grudniu 1970.
Źródło: Barbara Wizimirska, Drogi kariery. Zulfikar Ali Bhutto i jego partnerzy: Indira Gandhi i Mujibur Rahman, op. cit., s. 94.

O kobietach , O mężczyznach , O głodzie , O dzieciach

„Brzeg jest skórą, która wyznacza granice.”

Joanna Lech (1984)

Źródło: Zapaść z tomu Zapaść, wyd. Poleski Ośrodek Sztuki w Łodzi, SPP OŁ, Łódź 2009.

„(…) każdego dnia dwaj bracia Świt i Poranek przyjeżdżali z otchłani nocy na lekkich, białych koniach i zatrzymywali się przy źródle. Jeden z nich zeskakiwał z konia i przyklękając na jedno kolano napełniał wodą szklany kielich aż po sam brzeg. Podając go bratu, wsiadał na konia i obaj, pnąc się pod górę, jechali na powitanie Słońca.”

Antonina Zachara-Wnękowa (1894–1984)

Baśnie spod Gorców
Źródło: Baśń o źródle

O górach , O wodzie , Koń

„Czuję się człowiekiem z różnych brzegów. Wierzę w swoją niewiedzę. Nie mam potrzeby gromadzenia żadnych danych na temat wiary i niewiary. Nie potrzebuję argumentów. W życiu dobieramy sobie różne narzędzia przydatne nam do nazywania świata. Moim, od dłuższego już czasu, jest zachwyt dla chwil, w których człowiek wyśpiewuje swoją duszę, smutną lub wesołą. Wyśpiewuje i wie, że ją ma. Bardzo to sobie cenię. Religii przypisuję jednak skromne miejsce.”

Marian Pankowski (1919–2011) polski pisarz, poeta, tłumacz

Źródło: dwutygodnik.com http://www.dwutygodnik.com/artykul/708-marian-pankowski-1919-2011-z-roznych-brzegow.html

O wierze , O religii , O duszy , O czasie

„Przyślij mi list, długi list na „poste restante”,
Gdy wszystko straci sens odbiorę go,
Na znaczku niech będzie niebo Twe,
Koperta biała, jak Święty Chleb, a w niej
Pusta kartka i zamiast słów nadzieja. (…)
Ześlij nam deszcz, ciepły deszcz na brzeg mych ust,
Przymykam oczy i nadstawiam twarz,
Te wargi spękane zwilż choć łzą,
Ulewy z nieba spragniony suchy świat,
O deszcz proszę, deszcz łaski Twej: nadzieję.”

Jerzy Szymik (1953) polski duchowny katolicki, poeta, teolog

Cytaty z poezji
Źródło: Samba pocztowo-dżdżysta

O świecie , O nadziei , O stracie , Sens

„Dziesięć małych Murzyniątek
Jadło obiad w Murzyniewie,
Wtem się jedno zakrztusiło –
I zostało tylko dziewięć.

Dziewięć małych Murzyniątek
Poszło spać o nocnej rosie,
Ale jedno z nich zaspało –
I zostało tylko osiem.

Rzekło osiem Murzyniątek:
Ach, ten Devon – to jest Eden,
Jedno z nich się osiedliło –
I zostało tylko siedem.

Siedem małych Murzyniątek
Chciało drwa do kuchni znieść;
Jedno się rąbnęło w głowę –
I zostało tylko sześć.

Sześć malutkich Murzyniątek
Na miód słodki miało chęć,
Jedno z nich ukłuła pszczółka –
I zostało tylko pięć.

Pięć malutkich Murzyniątek
Adwokackiej chce kariery.
Jedno się odziało w togę –
I zostały tylko cztery.

Cztery małe Murzyniątka
Brzegiem morza sobie szły,
Jedno połknął śledź czerwony –
I zostały tylko trzy.

Trzy malutkie Murzyniątka
Poszły w las pewnego dnia;
Jedno poturbował niedźwiedź –
I zostały tylko dwa.

Dwu malutkim Murzyniątkom
W słońcu minki coraz rzedną…
Jedno zmarło z porażenia –
I zostało tylko jedno.

Jedno małe Murzyniątko.
Poszło teraz w cichy kątek,
Gdzie się z żalu powiesiło –

Ot, i koniec Murzyniątek.”

Agatha Christie książka Dziesięciu Murzynków

dziecięca rymowanka
I nie było już nikogo (1939)

„Z okresu tego pamiętam, że radośnie wyrzucałem czas za brzeg kosza z nadzieją, że balon wzniesie się i zawiedzie mnie ku lepszej przyszłości. Złudna nadzieja, gdyż zawsze będziemy tym, czym już niegdyś byliśmy.”

Eduardo Mendoza (1943) pisarz hiszpański

Sekret hiszpańskiej pensjonarki

O nadziei , O czasie , O przyszłości

„Żaden mężczyzna nie lubi przyznawać, iż popełnił błąd w wyborze zawodu, i każdy godzien miana mężczyzny będzie wiosłował pod wiatr i wbrew falom, zanim pozwoli sobie na okrzyk „Zostałem pokonany!”, poddawszy się biernie prądowi, który wyniesie go z powrotem na brzeg.”

Charlotte Brontë książka Profesor

Profesor
Źródło: rozdział 4, s. 32

O błędach

„Rozbił się okręt, burzą skołatany,
Na jego szczątkach strwożony podróżny,
Igraszka wiatru, los przebywał różny.
Nareszcie na brzeg nieznany
Wyrzuciły go bałwany.
Lubo szczęśliwy, że uszedł rozbiciu,
Jednakże nie śmie ufać jeszcze życiu,
Być może jaki naród ludożerczy
Tu mu zada cios morderczy.
Z trwogą przebywał dzikie okolice,
Wreszcie na górze ujrzał szubienicę.
Dzięki Bogu – zawołał – jestem ocalony,
Bo widzę kraj oświecony.”

Bruno Kiciński (1797–1844) polski hrabia, dziennikarz, publicysta, redaktor, wydawca, poeta i tłumacz

Źródło: Szubienica

O Bogu , O losie

„Dla Polaków nadszedł czas uznania „kolonialnego” charakteru ich obecności na Ukrainie, z której w końcu zostali wygnani. Możemy dyskutować i twierdzić, że bardzo dawne panowanie Polaków na prawym brzegu Dniepru – przez ponad cztery stulecia – miało raczej charakter feudalny, co potwierdzają rusińskie korzenie wielu znacznych rodów (acz daleko nie wszystkich) spolonizowanych od XVII wieku, lecz zarówno sposób traktowania miejscowej ludności, jak i typ gospodarki latyfundialnej, nastawionej przede wszystkim na eksport, przypomina nade wszystko system kolonialny właśnie.”

Daniel Beauvois (1938)

Źródło: Trójkąt ukraiński. Szlachta, carat i lud na Wołyniu, Podolu i Kijowszczyźnie 1793–1914, Lublin 2005, str. 725.

O ludziach , O charakterze , O czasie , O wieku

„Niedowiarki, czcze umysły,
Pletą nam rozprawy,
Że na tamtym brzegu Wisły
Niema już Warszawy. (…)
Ale byłem sam, widziałem.
Choć tęskniejsza, łzawa,
Choć nie taka jak ją znałem,
Ale jest Warszawa!”

Artur Bartels (1818–1885)

poetyckie dementi pogłosek o całkowitym zniszczeniu Warszawy w powstaniu styczniowym, (pisownia oryginalna).
Źródło: Warszawa w: Piosnki i satyry, wyd. K. Bartoszewicz, Kraków 1888, s. 127.

„Cała ziemia jest pełna winorośli, zwłaszcza na brzegach rzek, które są bardzo liczne i płyną szeroko i spokojnie. Obszar ten ma w paru miejscach podłużny kształt, jest kilka wysokich gór oraz bardzo piękne równiny i szerokie łąki.”

Michiel de Ruyter (1607–1676)

o Dolnym Manhattanie w dzienniku podróży z połowy XVII w.
Źródło: Marc Beise, Świątynia chciwości, „Süddeutsche Zeitung”, tłum. „Forum”, 14 listopada 2011.

„Czekałam na ciebie nad brzegiem wielkiej wody
Ucząc się od niej, ucząc cierpliwości
Jak ci wytłumaczyć, jak wytłumaczyć
Że wciąż umieram z tej miłości”

Agata Budzyńska (1964–1996) polska piosenkarka, poetka i kompozytorka

Źródło: Cierpliwość

O czekaniu , O cierpliwości

„I tu, tutaj właśnie zatrzymuje się światło,
choć pewnie brzeg rzeki gdzieś płonie pięknie i płonie
brzeg morza, którego nie widać,
ognia nie widać, który to morze wyrzuca na brzeg.”

Paweł Sarna (1977) polski poeta

I pewnie pająk
tu do nas się zakradł.
Źródło: Zasypia sieć

O świetle , O morzu

„No i co? – zapytałem.
– Nic. Jak dotąd nic. Ale znowu kogoś przesłuchiwali. Sprawa toczy się swym nieuchronnym trybem. To już tylko kwestia godzin… Wydaje mi się, że jestem śledzony.
– E, to chyba złudzenie… – uśmiechnąłem się, ale dreszcz przeszedł mi przez krzyże.
– Chyba nie – odparł. – Ciągle jeździ za mną czarna cytryna. Czasami, jak idę chodnikiem, sunie powoli przy brzegu o parę kroków z tyłu.
Wszyscy znali czarne citroëny, pędzące często przez miasto. Były to szybkie samochody i świetnie trzymały się drogi.”

Jerzy Stefan Stawiński (1921–2010) polski reżyser i scenarzysta filmowy, prozaik

Źródło: Sprawa holenderska

„W górach lub na stromych zboczach, w dolinach lub przepaściach, w domu lub na ulicy, a może na brzegu rzeki… Gdzie na Ziemi wydam swoje ostatnie tchnienie? Jednak miejsce to nie jest znane. To całkowicie usuwa powab świata.”

Budda Siakjamuni (-563–-483 p. n. e.)

Źródło: Sutra Dobrej Armii

O domu

„Śląsk jest teraz krajem zgermanizowanym. Mniemanie, że z dawniejszych germańskich mieszkańców Śląska, Ligierów, Sylingów, Wandalów, resztki ostały się w górach, podczas gdy obszary równinne po wywędrowaniu ich głównych skupisk przypadły w udziale Słowianom, zostaje przez dowody dokumentarne odparte, same obszary górskie na początku XIII wieku również były całkowicie słowiańskie. Ponowne jego zdobywanie następowało dość opornie od końca XII wieku: w roku 1175 klasztor w Lubiążu przy jego założeniu przez Bolesława I otrzymał dla niemieckich osadników na terenie jego dóbr zwolnienie od polskich obciążeń; pierwsze udokumentowane świadectwo rzeczywiście skutecznego niemieckiego osadnictwa dotyczy lat 1202–1207 i wskazuje na okolice między Złotoryją a Jaworem, Strzegomiem, Kamienną Górą do Ząbkowic Śląskich i Świebodzina. Do 1230 roku większe skupiska Niemców można potwierdzić koło Wlenia, Świebodzic, wokół Sobótki, koło Dzierżoniowa, Białej, Prudnika, Psiego Pola, Oławy. Gościęcin między Głubczycami a Koćlem, który dzisiaj jeszcze jest językową wyspą, obsadzony został przez Niemców w 1225 r.; niemieckie osadnictwo wokół Ujazdu i Olesna, tak samo koło Bierzyc w trzebnickim, jednak upadło.
Na koniec XIII wieku na Dolnym Śląsku po lewej stronie Odry zwycięstwo niemczyzny było przesądzone, na Górnym Śląsku szlachta polska, z książętami na czele, stawiała długotrwały opór. Dopiero od początku XIX wieku niemczyzna poczyna na prawym brzegu Odry, od Wrocławia, sięgać mocniej wokół siebie.
Twardogóra, Goszcz, Dobrzykowice koło Wrocławia i niektóre inne miejscowości, które w 1815 roku były jeszcze całkowicie polskie, teraz są w pełni niemieckie; miasto Trzebnica, które wówczas zamieszkiwane było jeszcze w połowie przez Polaków, jest teraz czysto niemieckie; powiaty Syców i Namysłów są obecnie już mieszane i w ciągu życia jednego pokolenia ujrzą wymarcie polszczyzny. Na podstawie dokumentów jesteśmy tylko skąpo poinformowani o pochodzeniu niemieckich osadników na Śląsku. Najczęściej wymieniani są Flamandowie i Frankowie, a z tego, że przeważają tu flamandzkie miary gruntów rolniczych, najliczniej przywędrować musieliby Niederlandczycy.”

Karl Weinhold (1823–1901)

Źródło: Z dzieła pt. Artykulacja i słowo-twórstwo oraz formy dialektu śląskiego z uwzględnieniem pokrewieństwa w dialektach niemieckich

O wieku , O zwycięstwie

„Nigdy nie będę miał za dużo książek, a moje zbiory nigdy nie będą obejmowały za wiele dla mnie dziedzin. Może nie przeczytam ich wszystkich, ale chodzi o to, żeby tu były, bo nigdy nie wiadomo, do jakiego obcego brzegu przybiję jeszcze w mej żegludze po świecie wiedzy.”

Irving Stone (1903–1989) pisarz amerykański

Jack London. Żeglarz na koniu

O książkach , O wiedzę

„Tak więc zawsze ku nowym brzegom popychani,
Na wieki otoczeni wiecznej nocy mgłą,
Nigdyż nie będziem mogli na czasu otchłani
Kotwicy wrazić w dno?”

Alphonse de Lamartine (1790–1869) polityk francuski

Źródło: Jerzy Adamski, Historia literatury francuskiej. Zarys, Wrocław 1989, s. 117, tłum. Zenon Przesmycki.

O historii , O literaturze , O czasie , O wieku

„Możliwe, że będziesz siedzieć na brzegu rzeki, nad powierzchnię wzięci srebrny deszcz ryb. Albo ptaki lotem wokół ciebie będą pleść cudowne welony. Oby ci dane było ujrzeć kwiaty, jak dyrygują dniem!

Proszę, nie zapomnij tego!”

Vít Kremlička (1962)

Źródło: Proszę, nie zapomnij tego, tłum. Jakub Pacześniak

O ptakach , O Kwiatach

„Z jednej strony byłbym za tym, żeby promować nowoczesną polską kulturę wśród Litwinów, zwłaszcza młodych i średniego pokolenia, którzy mogą się tym zainteresować, ponieważ nie leżymy tak daleko od siebie, mamy wspólną w miarę historię. To powinno być coś, co wzbudza naturalną ciekawość. (…). Tutaj pewnym złotym środkiem byłoby połączenie tak naprawdę. Promowanie rzeczywiście nowoczesnej Polski, a nie Polski z cepelii, również wśród Polaków litewskich i dla Litwinów. I pewnie tutaj pojawia się naturalny problem. Być może po prostu te grupy oczekują czegoś innego. Być może ta grupa polska jest nastawiona bardziej tradycyjnie i ona bardzo by chciała z jakiegoś oczywistego względu i sentymentu posłuchać np. zespołu „Mazowsze” – przykład pierwszy z brzegu, jaki mógłby zaistnieć – a nie zespołu T. Love. To jest długa dyskusja na ten temat i faktycznie myślę, że MSZ i Ministerstwo Kultury musiałoby wypracować tutaj na pewno lepszą pozycję.”

Piotr Kępiński (1964)

o promocji polskiej kultury na Litwie.

O historii , O myślach , O problemach , O myśleniu

„Zawróciłem w stronę chaty. Musiałem odnaleźć ten przedmiot za wszelką cenę. Lecz ku memu zdumieniu, stanąwszy nad brzegiem polnego urwiska, nie ujrzałem już chaty. W miejscu, gdzie stała jeszcze przed chwilą, rozciągała się pusta, jałowa równia pola; tylko samotny, odarty z liści chochoł leszczyny potrząsał smutno kikutami prętów…”

Stefan Grabiński (1887–1936) polski pisarz, przedstawiciel nurtu grozy w polskiej literaturze międzywojennej

Salamandra

„(…) i szły za nimi wróżbitki, które przepowiadały przyszłość. Te kapłanki o białych włosach, biało odziane nosiły płaszcze wełniane, spięte agrafami i pasem z miedzi. Szły boso, z mieczem w dłoni, przed więźniami. Po ozdobieniu ich wieńcami prowadziły ich do basenu, który mógł zawierać 20 amfor, tam wchodziły po schodach, podnosiły każdego więźnia aż na brzeg basenu, podcinały mu gardło i według tego, jak ściekała krew – wróżyły. Inne kapłanki otwierały ciało i wróżyły z wnętrzności, oznajmiając zwycięstwo ich armii.”

Strabon Geographica

Źródło: Geografia

O przyszłości , O zwycięstwie

„Ginęli młodzi studenci politechniki i uniwersytetu konspiracyjnego - nadzieja Przyszłej Polski, ginęli zwyczajnie - na barykadzie i w domach, miażdżeni ogniem Stukasów i dział niemieckich, siekani ogniem siekani ogniem karabinów maszynowych i granatników - i ginęli z uśmiechem. Ani słowa wyrzutu, lecz ciągle jakaś radość promienna płynąca z poczucia dobrze spełnionego obowiązku, obowiązku wytrwania. Czerniaków to ukoronowanie tej atmosfery braterstwa i koleżeństwa, która panowała w batalionie. Połączone znów oddziały „Zośka" i „Parasol" walczą razem, ramię przy ramieniu, ustępując piędź po piędzi ziemi, której utrzymanie wobec przeważających sił wroga jest wręcz niemożliwe. I w tę atmosferę wnika czynnik nowy - bratnia pomoc z drugiego brzegu. I jakkolwiek zawód, jaki nas spotkał, dyktował nieraz słowa gorzkie, to obiektywnie przyznać muszę, że żołnierze polscy, młodzi chłopcy, którzy przyszli nam z pomocą, przylgnęli do nas sercem tak, jak i my do nich w pełnym poczuciu braterstwa. Byłoby niesprawiedliwe, gdybym nie złożył tym młodym i niedoświadczonym w walkach miejskich żołnierzom najwyższego hołdu za ich braterską gotowość pomocy, jaką okazywali. Ginęli z nami razem, a krew ich mieszała się z krwią naszych chłopców, jakby jeszcze raz dowodząc, że braterstwo nasze jest silniejsze niż wszystkie orientacje, a więzy krwi nierozerwalne.”

Ryszard Białous (1914–1992)

Jerzy Białous „Walka w pożodze”

O uśmiechu , O nadziei , O domu , O pomocy

„Czas rozmówić się z sobą do końca – co brzeg
Kamiennej rzeki miasta w płynnych wirach pyłu.”

Tadeusz Kijonka (1936–2017) polski poeta, dziennikarz, autor utworów scenicznych i poseł na Sejm

Źródło: Jordan

O czasie

„Głęboko wzruszony i przejęty cierpieniem polskiego narodu, a szczególnie losem tych, których dzieciństwo upływa w tragicznych warunkach najokrutniejszych z wojen, pragnę w jakiś sposób przyczynić się do poprawienia ich losu. Zaofiarowałem im gościnę na ziemiach położonych z dala od zawieruchy wojny. Może tam, w pięknych górach nad brzegiem morza dzieci będą mogły powrócić do zdrowia, może uda im się zapomnieć o wszystkim, co przeszły i nabrać sił do przyszłej pracy jako obywatele wolnego kraju (…)”

Digvijaysinhji (1895–1966) maharadża indyjski, organizator pomocy dla polskich dzieci w czasie II wojny światowej

Źródło: „Polska”, listopad 1942; cyt. za Blow Horn Iwony Szelezińskiej: Wspomnienia. O dobrodzieju i wojnie., polska-azja.pl, 26 października 2011 http://www.polska-azja.pl/2011/10/26/blow-horn-iwony-szelezinskiej-wspomnienia-o-dobrodzieju-i-wojnie/

O losie , O wojnie , O dzieciach , O cierpieniu

„Cywilizacje spalone wśród liści
deszcz płucze
i morze strzaskany dekalog na brzegi
wyrzuca.”

Aleksander Rymkiewicz (1913–1983) polski poeta

Źródło: Warszawskie cegły, 1951

O morzu

„wczoraj nadal jeszcze ślepo żyłem
na jednym i tym samym kawałku ziemi, wędrując
między śladami kół, siedząc zaskorupiały gliną
na brzegu pola, wyciągając z obnażonej ziemi
nakrapiane brązem jaja skowronka,
zataczając się za pługiem, zbierając
kartofle”

Wulf Kirsten (1934)

Źródło: Los

O losie

„Szliśmy zatem w padającym deszczu… każdy z tornistrem i torbą na zakupy, pełnymi po brzegi najrozmaitszych rzeczy, powrzucanych byle jak. Ludzie idący do pracy popatrywali na nas ze współczuciem. Z ich twarzy było widać, jak bardzo żałują, że nie mogą nas podwieźć; błyszcząca żółta gwiazda mówiła sama za siebie… Kiedy dotarliśmy do Prinsengracht, Miep szybko zabrała nas na górę do „Tajemnego Pokoju.””

Anne Frank (1929–1945) Żydówka, autorka dziennika

Zamknęła za nami drzwi i pozostaliśmy sami.
lipiec 1942.

O ludziach , O pokoju , O górach , O gwiazdach

„Płynie, płynie Oka
Jak Wisła szeroka,
Jak Wisła głęboka.(…)
Piekny jest Wisły brzeg,
Piękny jest Oki bieg.
Jak szarża ułańska
Do Wisły, do Gdańska
Pójdziemy, dojdziemy!”

Leon Pasternak (1910–1969) polski poeta, satyryk, działacz polityczny

piosenka 1 Dywizji Piechoty im. Tadeusza Kościuszki.
Źródło: Oka (1943)

O piciu

„Między ustami a brzegiem pucharu wiele jeszcze zdarzyć się może.”

Maria Rodziewiczówna książka Między ustami a brzegiem pucharu

Między ustami a brzegiem pucharu
Źródło: s. 78

„Niewielu ludzi przekracza na drugi brzeg. Większość jedynie ugania się tam i z powrotem po tym, na którym są.”

Budda Siakjamuni (-563–-483 p. n. e.)

Źródło: Mahaparinibbana Sutta

O ludziach

„Huczy Terek w chyżym biegu,
Zdobny w piany strój;
Czeczen skrada się po brzegu,
Ostrzy kindżał swój;
Ale ojciec twój zna wojnę,
Czuwa, chociaż śpi;
Śpij, niemowlę, bądź spokojne,
A-a zi-zi-zi…”

Michaił Lermontow (1814–1841) rosyjski pisarz i dramaturg

Źródło: Kołysanka kozacka (1840), przeł. Krzysztof Mąkowski

O niemowlętach

„Nieśmiertelność człowieka przeniesie na drugi brzeg życia pamięć obrazów, rzeźb, melodii i książek.”

Janusz Pasierb (1929–1993) polski ksiądz, poeta, eseista, historyk sztuki

Literatura i sztuka

O książkach , Obraz

„Myśmy liczyli od początku, tak jak i dowództwo, które planowało Powstanie, że nasz sojusznik, który stał na drugim brzegu Wisły, sowieckie wojsko i dywizja kościuszkowska Berlinga, Rola-Żymierski i reszta dowódców ludowych – że oni przyjdą nam na pomoc. Ta pomoc była wkalkulowana. Musimy pamiętać o tym, że przyczółki mostowe były utrzymane na Czerniakowie przez nasze oddziały, przez „Parasol”. Była możliwość przeprawienia się na łodziach pontonowych przez Wisłę. Była możliwość ostrzelania, przez koordynację ognia artyleryjskiego, pozycji niemieckich ciężkich armat, które były na Polu Mokotowskim. Była możliwość posłania myśliwców, żeby przegoniły sztukasy, które fruwały bezkarnie na wysokości dachów i zrzucały bomby; lądowały na Okęciu czy na innych bliskich lotniskach i ładowały nowe bomby, i załogi, które były zmęczone, zmieniały się. Tak samo pozwolenie aliantom na lądowanie liberatorów i halifaksów, które przylatywały z Brindisi, z południowych Włoch, czy południową drogą, czy północną przez kraje skandynawskie. Miały pełne baki benzyny i zbiorniki, kontenery, które miały dla nas; fruwały wolno, bo były obciążone. Załogi musiały lecieć do Warszawy i z powrotem, a mogły przecież lądować na lotniskach, które były w sowieckich rękach.”

Janusz Brochwicz-Lewiński (1920–2017) polski wojskowy, powstaniec warszawski

Źródło: Janusz Brochwicz-Lewiński „Gryf” http://www.1944.pl/archiwum-historii-mowionej/janusz-brochwicz-lewinski,449.html, 1944. pl, 18 grudnia 2004.

O historii , O pomocy

„Kto stworzył ten labirynt niepewności, tę świątynię dufności, naczynie grzechu, pole usiane tysiącem zasadzek, przedsionek piekła, kosz po brzegi napełniony chytrością, truciznę słodką jak miód, łańcuch, który wiąże śmiertelnych z doczesnością – kobietę?”

Nikos Kazandzakis książka Grek Zorba

Grek Zorba

O kobietach , O piekle

„Tatry, Pieniny, Babia Góra zostały teraz brzegami morza, z którego łona podnoszą się gdzieniegdzie, jak ciemne wyspy, wyższe wzgórza lasami porosłe.”

Seweryn Goszczyński książka Dziennik podróży do Tatrów

Źródło: Dziennik podróży do Tatrów

O górach

„Jeszcze w polu tyle śniegu,
jeszcze strumyk lodem ścięty,
a pierwiosnek już na brzegu
wyrósł śliczny, uśmiechnięty.”

Władysław Broniewski (1897–1962) polski poeta

Źródło: Pierwiosnek

„Jak wędrowne ptaki
swój rzucamy brzeg
rodzinny brzeg
Wśród opuszczonych miast
poranna wstaje mgła
i tylko żegna nas
zachodni wiatr”

Krzysztof Dzikowski (1938) polski satyryk i literat

Źródło: Jak wędrowne ptaki

O ptakach

„Mężczyźni i kobiety udawali się nad wodę, gdzie zasiadali w łodziach i rozpoczynali wędrówkę rzeką od miasta do miasta. Kilka kobiet wybijało rytm za pomocą kastanietów, a kilku mężczyzn grało na fletach. Reszta śpiewała i klaskała. Ilekroć łodzie zbliżały się w okolicę jakiegoś miasta, przybijano do brzegu. Kobiety wychodziły na ląd. Niektóre zaczynały tańczyć, inne zrzucały z siebie szaty.”

Herodot (-484–-425 p. n. e.) historyk grecki

Źródło: Elwira Watała, Wielcy zboczeńcy, Warszawa 2007, ISBN 9788373992276.

O kobietach , O mężczyznach , O wodzie , O śpiewie

„Z zimnych serc musisz zdjąć kamienie,
Niech twój bunt płonie jak Adriatyk.
Musisz chcieć, musisz mieć nadzieję,
Że i ty kiedyś gdzieś sam stworzysz swój świat.

Z zimnych serc musisz zdjąć kamienie,
Szukać wciąż prawdy swej, swej wiary.
Przyjdzie czas twoich gwiazd na niebie –
Znajdziesz brzeg swoich mórz i swój na nim świat.”

Janusz Kondratowicz (1940–2014) polski poeta, satyryk

Źródło: piosenka Serce jak muzyka z repertuaru zespołu Top One

O świecie , O wierze , O muzyce , O czasie

„Malując i prezentując obrazy, staram się powoływać do życia pewną przestrzeń emocjonalną – swoiste lapidarium, będące wyrazem elementarnej refleksyjności. Przedstawiane przeze mnie prace (…) [są] efektem mojej obecności w określonych środowiskach przyrodniczych i kulturowych. Dzieląc swoje życie i pracę pomiędzy, z jednej strony, okolice Puław i Kazimierza Dolnego, a z drugiej, Międzyzdrojów, odnajduję pewien wspólny mianownik w horyzontalnej linearności, jaką inspiruje obcowanie z (…) Wisłą, jak i brzegiem morza.”

Urszula Ślusarczyk (1968)

Źródło: culture.pl http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_slusarczyk_urszula

O życiu , Obraz

„Żarzą się
w mroku papierosy, od wody ciągnie wilgocią, z cichym
pluskiem śnięte ryby głaszczą brzeg. Byle do przodu, bo
z przodu widać światełko, przedziera się przez story.”

Adam Pluszka (1976) polski poeta, prozaik, krytyk literacki i filmowy

Źródło: Ometkować cały sklep http://www.dwutygodnik.com/artykul/4176/, Dwutygodnik.com nr 98/2012.

O rybach

„W Czarcim Prądzie nie ma ladacznic, a przynajmniej takich, które się za nie uważają, choć nigdy nie brakowało tu kobiet określających się, jeśli ktoś upiera się przy dokładnej odpowiedzi, jako intensywnie zamężne. Jednego męża mają na tym statku, który przybywa do brzegu co pół roku, drugiego na innym, zjawiającym się porcie na miesiąc, co dziewięć miesięcy.”

Neil Gaiman książka Gwiezdny pył

o kobietach z Czarciego Prądu.
Gwiezdny pył

O kobietach

„Prędzej czy później, każde narodziny kończą się nieuchronnie śmiercią. Marzy mi się czasem najprostsze rozwiązanie, jak u owych ludów pustynnych, pozostawiających zwłoki swych zmarłych, spowite w biały całun, na łaskę dzikiej zwierzyny i żywiołów. Zredagowałem krótką notkę, zawierającą me ostatnie życzenia. Chciałbym, by miało to coś z radosnego pikniku nad brzegiem rzeki. Sama myśl o trumnach, kościołach, zniczach, nagrobnych pomnikach – wydaje mi się anatemą. Wolę zdecydowanie coś, co połączy mnie, na tyle ile to możliwe, ze źródłami życia, przy akompaniamencie muzyki ludowej i tańców. Jeśli już muszą być jakieś przemowy, niechaj zabiorą głos ci, którzy dobrze mnie znali. Sam ceremoniał i wydatki muszą być ograniczone do minimum, aby zaoszczędzone w ten sposób pieniądze przeznaczone zostały na moje szkoły. Powrót do ziemi, w cieniu drzewa, lub na dnie rzeki – to jest to, czego mi trzeba. Do Ciebie, którego nie znam i znać nie mogę, a z którym łączy mnie miłość, lęk i wiara; do Ciebie jednego i niezliczonego, kieruję tę modlitwę. Niech się stanie wola Twoja…”

Yehudi Menuhin (1916–1999) skrzypek, wiolonczelista i dyrygent

Źródło: Niedokończona podróż. Dwadzieścia lat później, tłum. Rafał Śmietana, Felberg SJA, 2002, ISBN 8388667157.

O miłości , O śmierci , O pieniądzach , O ludziach

„Niektórzy morscy podróżnicy nigdy nie odzyskują zdolności poruszania się na lądzie. Wychodzą na brzeg, ale chodzenie po ziemi sprawia im trudności, jakby stąpali po materacu. Jeszcze gorzej jest, kiedy siedzą nieruchomo albo próbują zasnąć. Ruch przynajmniej łagodzi objawy.”

M. John Harrison książka Nova Swing

Nova Swing (2006)

„Myślałem tylko o tym, żeby upić się i chlać w sobotę
Myślałem, żeby zgubić gdzieś świat w sobotę
Płynąłem z tym na drugi brzeg
I cały czas to robię
Cały czas w tyle głupich miejsc wracam
Nie mam już nic z tej brawury, mam tylko kaca”

Pezet (1980)

Źródło: Gubisz ostrość

O świecie , O myślach , O czasie , O myśleniu

„Obudzili się oboje, kiedy słońce, wzniósłszy się ponad grzbiety górskie, zalało blaskiem przeciwległy brzeg rzeki. Rozżarzona czerwień wynurzyła się z porannej mgły i niczym ognista łuna rozgorzała nad lasami aż po horyzont.”

Astrid Lindgren książka Ronja, córka zbójnika

Ronja, córka zbójnika

O słońcu

„Jedną z najgorszych rzeczy w życiu jest żałowanie. Coś się wydarza, ty robisz nie to, co trzeba, a potem latami żałujesz, że nie zrobiłeś czegoś całkiem innego. Na przykład ja, gdy spaceruję brzegiem morza albo odwiedzam grób przyjaciółki, zawsze myślę o tym dniu, dawno, dawno temu, gdy nie zabrałem latarki w miejsce, gdzie koniecznie trzeba było zabrać latarkę, i skutki tego były tragiczne. Dlaczego ja nie wziąłem latarki? – wyrzucam sobie, chociaż już nic nie można na to poradzić.”

Daniel Handler książka Gabinet gadów

Trzeba było wziąć latarkę.
Gabinet gadów
Źródło: rozdział IV, s. 53, 54

O myślach , O myśleniu

„Nie wiem, od której godziny mocz staje się ranny. Zastanawiałam się nad tym do 6.54, w końcu wstałam, rozpakowałam test ciążowy, przeczytałam instrukcję użycia i oparłam się o zimny brzeg umywalki.”

Grażyna Plebanek (1967) polska filolog polska i pisarka

Pudełko ze szpilkami

„Powszechne zaznanie sytuacji poniżenia społecznego w warunkach narodowego ucisku wytworzyło szerokie poczucie łączności, wspólnotę (…) Świat społeczeństwa rozdartego kategoriami z czasów kapitalizmu stawał się światem z tamtego, przedwojennego brzegu.”

Jan Strzelecki (1919–1988) socjolog polski, eseista, działacz społeczny

wymieniając jedyną pozytywną funkcję wojny.
Źródło: Próby świadectwa, Warszawa 1971.

O wojnie , O świecie

„I cóż z kładki, gdy na drugi brzeg nie ma po co chodzić.”

Władysław Grzeszczyk (1935) polski aforysta

Parada paradoksów (1985)

„Honor to stroma wyspa bez brzegów. Nie można na nią wrócić, gdy się ją już opuściło.”

Nicolas Boileau-Despréaux (1636–1711)

„(…) w tym spojrzeniu można się dosłuchać
morza, gdy bije o samotne brzegi, a nawet
ćwierknięcia ptaka osnutego mgłą lub upartą mżawką.”

José Carlos Becerra (1936–1970)

O ptakach

„Z bożej łaski Anna, rodzona księżna Wirtembergii i Tecku, hrabina Mimpelgardu, także księżna Śląska, Legnicy, Brzegu i Złotoryi, urodziła się w Stuttgarcie w landzie Wirtembergia w dniu 2 czerwca roku 1561. Poślubiła na Śląsku jej pierwszego męża, Jego Książęcą Mość, szlachetnie urodzonego Księcia i Pana Jana Jerzego, Księcia Śląska, Legnicy i Brzegu. Wesele odbyło się 10 września 1582. Spłodziła z nim syna i córkę, jednak niczego nie wychowała, pozostając w małżeństwie 10 lat bez 11 tygodni. Potem we wdowieństwie prowadziła dwór w Wołowie przez 2 lata i 13 tygodni. W drugie małżeństwo wstąpiła z Jego Książęcą Mością, szlachetnie urodzonym Księciem i Panem, Księciem Fryderykiem, zwanym IV, Księciem na Śląsku, Legnicy, Brzegu i Złotoryi. Jej książęce wesele odbyło się 24 listopada w roku 1594 w Legnicy; w małżeństwie tym żyła 1 rok i 23 tygodnie i nie spłodziła żadnych dzieci. We wdowieństwie pozostawała aż do końca, swój posagowy majątek utrzymując w Chojnowie. Kazała zrobić ową kryptę w roku 1597 i rozstała się z życiem po chrześcijańsku 6 lipca wieczorem między 7 a 8 godziną w roku 1617. Jej całkowity wiek sięgnął 55 lat. Boże nagródź w swej łasce cichym pokojem i wesołym zmartwychwstaniem na Sądzie Ostatecznym. Amen.”

Anna Wirtemberska (1561–1616)

epitafium z trumny księżnej Anny Wirtemberskiej.
O Annie Wirtemberskiej
Źródło: Stanisław Horodecki, Chojnowska fara. Kościół pw. świętych Apostołów Piotra i Pawła (dawniej Najświętszej Maryi Panny), Chojnów 2010.

O Bogu , O małżeństwie , O dzieciach , O pokoju

„Kobieta wyszła z wody na brzeg całkiem sucha (i od tego czasu kobiety zawsze wychodzą z wody na brzeg całkiem suche).”

Włas Doroszewicz (1865–1922)

O kobietach , O czasie

„Potrzebuję usłyszeć, że chcesz mnie,
że wierzysz we mnie tak ślepo,
muszę wiedzieć, że przede mną brzeg jest,
nawet jeśli ma być daleko.”

Miuosh (1986)

Pan z Katowic
Źródło: utwór Bon Jovi

„Tak, to miasto, St. Petersburg, kaprys tyrana, który zapragnął, by jego wspomnienie Wenecji przybrało kształt w kamieniu na bagnistym brzegu rzeki, gdzieś na końcu świata, pod najbardziej niegościnnym z nieb, to miasto, wznoszone cegła po cegle przez poetów, szarlatanów, awanturników i szalonych kapłanów, przez niewolników i wygnańców, to miasto nosi wspólne imię tego księcia i świętego, który dzierży klucze niebios… Petersburg, miasto zbudowane z dumy, wyobraźni i pragnień… Tak jak my sami jesteśmy, lub być powinniśmy.”

Angela Carter (1940–1992) pisarka angielska

Źródło: Wieczory cyrkowe

O wspomnieniach

„Jaki ranek, taki dzień – nie dziwi nic,
Jaka woda, taki brzeg – nie dziwi nic,
Jaka pościel, takie sny – nie dziwi nic,
Nawet to, co jest.

Jakie serce, taki lęk – nie dziwi nic,
Jaka słabość, taki grzech – nie dziwi nic,
Jaka kieszeń, taki gest – nie dziwi nic,
Nawet to, co jest.

Jaka róża, taki cierń – nie dziwi nic,
Jaka zdrada, taki gniew – nie dziwi nic,
Jaki kamień, taki cios – nie dziwi nic,
Jakie życie, taka śmierć.”

Jacek Cygan (1950) polski autor piosenek, poeta, scenarzysta

piosenka śpiewana przez Edytę Geppert.
Źródło: Jaka róża, taki cierń

O życiu , O śmierci , O zdradzie , O wodzie

„To nieprawda, że pisanie jest przyjemnością,
wsłuchiwania się w ciepłotą melodii wiatru.
Że wystarczy słuchać ludzi, chodzić brzegiem
morza, być wyrozumiałym dla pijaka.”

Igor Kantorowski (1956) polski poeta i publicysta

Źródło: Rodowód

O ludziach , O przyjemności

„Nieforemna, niewesoła,
dzień i noc nad brzegiem morza
stoi w skałę przemieniona”

Konstanty Ildefons Gałczyński (1905–1953) polski poeta

użycie harmonii głoskowej jako środka stylistycznego.
Kronika olsztyńska (1950), Niobe (1951)

O nocy

„(…) konsekwentnie realizowana przez Izrael polityka faktów dokonanych de facto wyeliminowała możliwość rozwiązania dwupaństwowego. Izrael jednak nawet nie rozważa możliwości zaakceptowania rozwiązania jednopaństwowego (władze Izraela określają Zachodni Brzeg mianem Judei i Samarii, uznając te tereny za nieodłączny element Izraela).”

Jeff Halper (1946)

Źródło: Aktywiści izraelscy zeznają przez Trybunałem Russella w sprawie Palestyny, kampania-palestyna. pl, 27 listopada 2011 http://www.kampania-palestyna.pl/index.php/2011/11/27/aktywisci-izraelscy-zeznaja-przez-trybunalem-russella-w-sprawie-palestyny/, tłum. Aneta Jerska.

„kiedy moja łódka dobije do słońca
zaczekam chwilę nie wysiądę z brzegu
popatrzę stąd na wszystkie zachody
światła na jego nazwy i na synonimy”

Tymoteusz Karpowicz (1921–2005) polski poeta

Źródło: Odwrócone światło z tomu Odwrócone światło, Ossolineum, Wrocław 1972, s. 402.

O świetle

„W głąb tej otchłani dzikiej, co natury
Łonem jest, mogąc być także jej grobem,
Gdyż morza, brzegów, powietrza ni ognia
Tam nie ma, wszystkie one są w zarodku
Zmieszane, walcząc z sobą wiekuiście,
Chyba że Stwórca Wszechmogący zechce
Z materii mrocznych tworzyć nowe światy;
W głąb tej otchłani dzikiej Wróg przemyślny
Spoglądał chwilę, stojąc na krawędzi
Piekieł i podróż rozważając swoją…”

John Milton książka Raj utracony

Raj utracony (1667)
Źródło: księga II

O naturze

„Nie ma nic przyjemniejszego dla sportowca, niż grać w hali wypełnionej po brzegi fantastycznie dopingującymi kibicami.”

Rob Bontje (1981) holenderski siatkarz

Źródło: „Wiem jak popularna jest siatkówka w Polsce” http://www.sportowefakty.pl/siatkowka/2011/06/15/rob-bontje-wiem-jak-popularna-jest-siatkowka-w-polsce/

„Ludzie zazwyczaj lubią przebywać w pobliżu rzeki. (…) Ludzie zbierają się na brzegach rzeki, jakby przyciągał ich jakiś magnes. Oglądanie każdego dnia tak dużej ilości wody ma zapewne jakieś znaczenie dla istot ludzkich. (…) Jeśli przez dłuższy czas nie widuję wody, czuje, że coś zaczyna we mnie powoli wysychać.”

Haruki Murakami książka O czym mówię, kiedy mówię o bieganiu

O czym mówię, kiedy mówię o bieganiu (2007)

O ludziach , O czasie

„Musi być do wyboru,
Zmieniać się, żeby tylko nic się nie zmieniło.
To łatwe, niemożliwe, trudne, warte próby.
Oczy ma, jeśli trzeba, raz modre, raz szare,
Czarne, wesołe, bez powodu pełne łez
Śpi z nim jak pierwsza z brzegu, jedyna na świecie.
Urodzi mu czworo dzieci, żadnych dzieci, jedno.
Naiwna, ale najlepiej doradzi.
Słaba, ale udźwignie.
Nie ma głowy na karku, to będzie ją miała.
Czyta Jaspersa i pisma kobiece.
Nie wie po co ta śrubka i zbuduje most.
Młoda, jak zwykle młoda, ciągle jeszcze młoda.
Trzyma w rękach wróbelka ze złamanym skrzydłem,
własne pieniądze na podróż daleką i długą,
tasak do mięsa, kompres i kieliszek czystej.
Dokąd tak biegnie, czy nie jest zmęczona.
Ależ nie, tylko trochę, bardzo, nic nie szkodzi.
Albo go kocha albo się uparła.
Na dobre, na niedobre i na litość boską.”

Wisława Szymborska (1923–2012) polska poetka, noblistka

Wiersze wybrane

Kochać się , O dzieciach , O czytaniu , O pieniądzach

„Poszedłem sobie na Rynek, usiadłem na ławce i wyjąłem jednego z paczki. Był niewyraźny i wykruszony. Smakiem przypominał te wszystkie stare papierosy, które palili dorośli mężczyźni. Wawele, dukaty i giewonty w kiepskich bibułkach, w opakowaniach przypominających nieudolne sny o dalekim świecie. Podkradaliśmy je albo podnosiliśmy niedopałki. Na brzegach były trochę brązowe i pociemniałe od śliny. Dorosłość smakowała bardzo dosłownie. Nasza ślina łączyła się ze śliną mężczyzn. Bardzo możliwe, że działało to jak szczepionka, jak rodzaj egzystencjalnej homeopatii, strzegącej nas potem przed zbyt gwałtownym upadkiem w dojrzałość.”

Andrzej Stasiuk (1960) pisarz polski

Dukla

O dorosłości , O mężczyznach

„Choćby otaczał nas ocean zła, będą z niego wystawać zielone i żyzne wysepki. Widać je, są na horyzoncie. Nawet najgorsza sytuacja, jeżeli w niej się znajdziemy, rozkłada się na czynniki pierwsze, a wśród nich będą takie, których można się uchwycić, jak gałęzi krzaka rosnącego na brzegu, aby stawić opór wirom ściągającym na dno. Ta szczelina, ta wyspa, ta gałąź utrzymują nas na powierzchni istnienia.”

Ryszard Kapuściński książka Jeszcze dzień życia

Another Day of Life

„W wielowymiarowych światach multiversum jest faktem powszechnie znanym i uznanym, że duża część na prawdę wielkich odkryć zawdzięcza swe istnienie jednej krótkiej chwili natchnienia. Oczywiście, poprzedza ją ciężka praca, ale tym, co domyka teorię jest widok - powiedzmy - spadającego jabłka, parującego garnka czy wody przelewającej się przez brzeg wanny. Coś zaskakuje w głowie obserwatora i wszystko układa się po kolei. (…)
Zjawisko to uważa się za niezwykle cudowne. To nieprawda. Jest tragiczne. Maleńkie cząstki natchnienia wciąż pędzą przez wszechświat, przebijając najgęstszą materię, jak neutrino przebija stóg cukrowej waty. I większość z nich chybia. Co gorsza, że większość z tych, które trafiają w mózgowy cel, trafia w niewłaściwy. (…)
Liczne cywilizacje dostrzegały to wstrząsające marnotrawstwo i rozmaitymi sposobami usiłowały mu zapobiec. Większość tych metod polegała na przyjemnych, choć nielegalnych próbach dostrojenia umysłu do odpowiedniej długości fal, z wykorzystaniem egzotycznych ziół albo produktów fermentacji drożdży. To nigdy nie jest skuteczne.”

Terry Pratchett książka Czarodzicielstwo

Sourcery

O wszechświecie

„Pociągła twarz o rysach lewantyńskich,
dziobatą cerę ukrywają baczki;
kiedy wyjmuje papierosa z paczki,
bezbarwny pierścień nad palcu rozbłyskiem
dwustuwatowym nagle wzrok poraża.
Moja soczewka jest bardzo wrażliwa,
mrużę więc oczy - i on się odzywa,
krztusząc się dymem przy słowie "przepraszam".

Styczeń na Krymie. Czarnomorski brzeg
zima odwiedza jakby dla zabawy:
nawet nie może utrzymać się śnieg
na ostrych klingach wysokiej agawy.
Świecą pustkami restauracje. Dymi
paskudnie brudny ichtiozaur na redzie
i zalatuje laurami zgniłymi.
"Nalać wam tego paskudztwa?" "Nalejcie."

A więc zmierzch, uśmiech i karafka. W mroku
gdzieś w dali barman, zaciskając dłonie,
jak młody delfin wznieca kręgi wokół
feluki chamsą po brzeg wypełnionej.
Czworokąt okna. Żółtofiolet pylą
odblaski garnków. Na tle ciemnej palmy
lecą śnieżynki. Zatrzymaj się chwilo
nie tyle piękna, co niepowtarzalna.”

Josif Brodski (1940–1996) rosyjski poeta i eseista

O zimie , O uśmiechu , Pora roku

„Ty wiesz: raz jeszcze ciebie stracić muszę i nie mogę.
Jak celny strzał trafia mnie i niepokoi
każda praca, krzyk każdy, a także słony
podmuch, co to zawitał znad brzegów lecąc i wiosnę ponurą czyni
na Sottoripa.

Kraina żelastwa i masztów lasem
sterczących w tumanach wieczoru.
Przydługi zgrzyt dobiega gdzieś z dali,
jak paznokciem po szkle tak drażni. Znaku szukam
zagubionego, jedynej poręki, jaką bez cienia
żalu złożyłaś mi w darze.
I piekło jest bez wątpienia.”

Eugenio Montale (1896–1981) poeta włoski, noblista

O wiośnie , O piekle

„Wstanę teraz, by pójść ku wyspie Innisfree,
Chatka z gliny i łóz na środku wyspy stanie:
W dziewięciu rzędach groch i ul, i pszczoły, i
Mieszkanie będę miał na pełnej pszczół polanie.

I znajdę spokój tam, gdzie świerszczy śpiewny gwar,
Spokój z poranka mgieł powoli spłynie w końcu;
Północ tam zawsze lśni, błyszczy południa żar,
A purpurowy zmierzch pełen jest skrzydeł dzwońców.

Wstanę teraz, by pójść, bo słyszę fali głos,
Choć plusk. gdy liże brzeg, ledwie się wsącza w ciszę;
Jezdni pod stopą bruk, chodnik czy asfalt szos,
Słyszę go dzień i noc, na sercu dnia go słyszę.”

William Butler Yeats (1865–1939) poeta i dramaturg irlandzki, noblista

O nocy , Serce

„Jeśli zimową nocą podróżny, poza osadą Malbork, wychylając się nad brzegiem urwiska, nie lękając się wichury ani zawrotu głowy, patrząc w dół, gdzie zagęszczają się cienie, w sieci zbiegających się linii, w sieci przecinających się linii, na dywan z liści w poświacie księżyca, wokół pustego grobu… – jakaż historia tam w tle czekana zakończenie?”

Italo Calvino książka Jeśli zimową nocą podróżny

pyta ciekawy dalszego ciągu opowieści. (…) – Tak, powieść która tak się zaczyna (…) mógłbym przysiąc, że już ją czytałem…Pan ma tylko początek i chciałby pan znaleźć dalszy ciąg, nieprawda? Kłopot w tym, że kiedyś wszystkie opowieści zaczynały się tak samo. Ktoś przechodził pustą drogą i dostrzegł coś, co przykuwało jego uwagę, co zdawało się skrywać jakąś tajemnicę lub zawierać przestrogę. Wówczas on pytał o wyjaśnienie i opowiadano mu długą historię…
Jeśli zimową nocą podróżny (1979)

O czekaniu , O historii

„Kiedy wsiadłem do łodzi i odbiłem od brzegu, miałem wrażenie, że płynę po łzach, nie po Wiśle. Tak smętnie obmywały fale suchy piasek pustej plaży.”

Mordechaj Canin (1906–2009) żydowski pisarz i publicysta

Przez ruiny i zgliszcza
Źródło: rozdz. Janowiec, s. 95.

O wrażeniach , Łza

„Siłą rzeczy trwające kilka dni sierpniowe walki na Pradze pozostają w cieniu toczonych przez 63 dni zmagań na lewym brzegu Wisły. Ale fakt ten przecież nie oznacza, że poświęcenie i męstwo żołnierzy Obwodu VI warszawskiej Armii Krajowej miałoby być traktowane jako mniej cenne czy mniej godne upamiętniania. A może wręcz przeciwnie, z tego faktu należy wyprowadzić wniosek, że z tym większą troską powinniśmy kultywować pamięć o zrywie na Pradze i o jego bohaterkach i bohaterach.”

Jarosław Kaczyński (1949) polski polityk, premier RP

o powstaniu warszawskim na Pradze w Warszawie.
Źródło: W Warszawie odsłonięto tablice upamiętniające powstańczy zryw na Pradze https://dzieje.pl/aktualnosci/w-warszawie-odslonieto-tablice-upamietniajace-powstanczy-zryw-na-pradze, dzieje.pl, 24 października 2017

O walce , O sile

„Powstanie Warszawskie na prawym brzegu Wisły choć krótkie miało swoje wielkie i tragiczne chwile. Zarówno pozwalające zachłysnąć się wolnością wspaniałe zwycięstwa – choćby zdobycie gmachu dyrekcji PKP przy ul. Targowej czy centrali telefonicznej przy ul. Ząbkowskiej, jak i nieudane, krwawe szturmy na koszary przy ul. 11 Listopada, Dworzec Wschodni czy przyczółek Mostu Poniatowskiego.”

Jarosław Kaczyński (1949) polski polityk, premier RP

o powstaniu warszawskim na Pradze w Warszawie.
Źródło: W Warszawie odsłonięto tablice upamiętniające powstańczy zryw na Pradze https://dzieje.pl/aktualnosci/w-warszawie-odslonieto-tablice-upamietniajace-powstanczy-zryw-na-pradze, dzieje.pl, 24 października 2017.

O wolności

„Koledzy! Zostało nam powierzone zadanie utworzenia przyczółka na Wiśle. Łączność z drugim brzegiem została nawiązana i może jeszcze dziś w nocy wyląduje u nas armia Berlinga. Utworzenie przyczółka jest rzeczą bardzo trudną i dlatego powierzono to zadanie nam. Bo my musimy tego dokonać! I kto wie? Może właśnie nam przypadnie chwała ocalenia Warszawy?”

Andrzej Romocki (1923–1944) harcmistrz, oficer AK

podczas powstania warszawskiego.
Źródło: Anna Piotrowska, Andrzej Romocki. Ten, który wycisnął piętno na Batalionie "Zośka" http://telewizjarepublika.pl/andrzej-romocki-ten-ktory-wycisnal-pietno-na-batalionie-zoska-strona-3,5937.html, telewizjarepublika.pl, 16 kwietnia 2014.

„Jak mam teraz oddać złożoność królestwa, które już nie istnieje? Bo, widzi Pan, urodziłam się w królestwie żydowskim, w mieście, w którym przez całe życie mógł Pan mówić tylko w języku ukształtowanym tysiąc lat wcześniej nad brzegami Renu, a nad Wisłą ludzie mówiący tym językiem czuli się jak u siebie w domu, przynajmniej tak myśleli. W prawdziwym królestwie z jego możnowładcami i wasalami, jego granicami i jego terytorium, krótko mówiąc: w języku jidysz.”

Gilles Rozier (1963) francuski pisarz, poeta i tłumacz

Z kraju bez miłości
Źródło: s. 9.

O myślach , O myśleniu , O języku słowackim , O życiu

„Gwiazdy wokoło twojej głowy – pod twoimi nogi fale morza – na falach morza tęcza przed tobą pędzi i rozdziela mgły – co ujrzysz, jest twoim – brzegi, miasta i ludzie tobie się przynależą – niebo jest twoim – chwale twojej niby nic nie zrówna.”

Zygmunt Krasiński książka Nie-Boska komedia

Źródło: Nie-Boska komedia

O ludziach

„Kiedy tylko w Polsce dzieje się coś niegodnego, to na czas tych wydarzeń polskość ulega magicznemu zniknięciu. A kiedy dzieje się coś heroicznego, to polskość w równie magiczny sposób się pojawia. Puff! I w ten sposób, biorąc pierwszy z brzegu przykład: w relacji Perechodnika polscy mieszkańcy Otwocka rabują pożydowskie mienie i cóż tu się dzieje, puff!, po prostu nie mają nic z polskością wspólnego i nikt się w Polsce za ich i im podobnych uczynki nie musi w żaden sposób poczuwać do odpowiedzialności. Dlaczego? A dlatego, że rabując pożydowskie mienie zachowywali się niegodnie, a przecież Polacy w czasie wojny zachowywali się godnie, z wyjątkiem jakichś marginalnych niejasnej proweniencji szmalcowników, więc jeśli już, to ci mieszkańcy Otwocka byli szmalcownikami, nie Polakami. Proste? Proste. Gdyby zaś w tym czasie nosili ukrywającym się Żydom jedzenie, to znowu, puff!, w ich czynach Polska jaśniałaby w całym swoim tajemnym i wspaniałym blasku.”

Szczepan Twardoch (1979) polski pisarz fantasy

Źródło: „Puff. Polskość ulega magicznemu zniknięciu”. Szczepan Twardoch drwi ze słów premiera https://wiadomosci.wp.pl/puff-polskosc-ulega-magicznemu-zniknieciu-szczepan-twardoch-drwi-ze-slow-premiera-6221059195385985a, wp.pl, 16 lutego 2018.

O relacjach , O wojnie , O czasie , O jedzeniu

„Na samym brzegu grobów czekały i obłąkanym wzrokiem tępo patrzyły w głąb – dzieci, starcy, chorzy. Czekali na śmierć. Pozwalano im napatrzeć się do woli zwłokom, krwi i wdychać w siebie wyziewy zgnilizny, by za chwilę sprzątnąć ich strzałami krwawego Irrmana.”

Rudolf Reder (1881–1968) polski przedsiębiorca

o egzekucjach w obozowym „lazarecie”.
Bełżec
Źródło: s. 64–65.

O dzieciach , O pewności siebie , O czekaniu , O śmierci

„Najstraszniejsze dla mnie było to, że kazali kłaść trupy metr powyżej już pełnego grobu i przysypać piaskiem, a czarna, gęsta krew wydobywała się z grobów i jak morze zalewała całą powierzchnię. My musieliśmy przechodzić z jednego brzegu mogiły na drugi, by dostać się do drugiego grobu. Nurzaliśmy nasze nogi w krwi naszych braci, stąpaliśmy po kopcach trupów i to było najgorsze, najokropniejsze…”

Rudolf Reder (1881–1968) polski przedsiębiorca

Bełżec
Źródło: s. 57.

O morzu

„Nigdy nie zapomnę tego momentu, kiedy w ciężkiej, prawdziwej walce pierwsi żołnierze dotarli do brzegu i dosłownie weszli do wody. Wchodzili w butach, grzęźli w tym mokrym piasku, maczali ręce, maczali twarze w tej wodzie. To wszystko brzmi dziś jak slogan, a to przecież prawda.”

Stanisław Komornicki (1924–2010) polski generał, Kanclerz Orderu Wojennego Virtuti Militari

uczestnik bitwy o Kołobrzeg o powtórnych zaślubinach Polski z morzem w 1945.
Źródło: Powtórne zaślubiny Polski z morzem https://www.polskieradio.pl/39/156/Artykul/1399954,Powtorne-zaslubiny-Polski-z-morzem, polskieradio.pl, 18 marca 2018.

O walce , O prawdzie , O butach

„A syrena szła i śpiewała. A gdy już była tuż, tuż nad brzegiem Wisły, odwróciła się, spojrzała ku wiosce i zawołała na głos cały: – Kochałam cię, ty brzegu wiślany, kochałam was, ludzie prości i serca dobrego, byłam waszą pieśnią, waszym czarem życia! Czemuż wzięliście mnie w niewolę, czemuż chcieliście, abym w pętach, w więzieniu, na rozkaz książęcy śpiewała? Śpiewałam wam, ludzie prości, ludzie serca cichego i dobrego, ale na rozkaz śpiewać nie chcę i nie będę. Wolę skryć się na wieki w fale wiślane, wolę zniknąć sprzed waszych oczu i tylko szumem rzeki do was przemawiać. A gdy przyjdą czasy ciężkie i twarde, czasy, o których nie śni się, ani wam, ani dzieciom i wnukom dzieci waszych śnić się jeszcze nie będzie, wtedy, w lata krzywdy i klęski, szum fal wiślanych śpiewać będzie potomkom waszym o nadziei, o sile, o zwycięstwie.”

Artur Oppman (1867–1931) polski poeta okresu Młodej Polski

legenda o Warszawskiej Syrence.
Źródło: Legendy warszawskie. Syrena https://wolnelektury.pl/katalog/lektura/legendy-warszawskie-syrena.html, wolnelektury.pl

O sile , Kochać się , O dzieciach , O ludziach

„Następnego ranka krzyczeli na ulicach: Quanah Parker poddał się z ostatnimi Komanczami! Na całej ziemi zostało ich zaledwie tysiąc – dokładnie tylu, ilu mieszkało w wiosce Toshawaya – i teraz cały Teksas był otwarty dla białych. Powiedziałem Madeline, że muszę zostać sam, osiodłałem konia i pojechałem w górę rzeki Kolorado. Jechałem i jechałem, ale wciąż słyszałem nawoływania świniopasów i flisaków. Jechałem do późna w nocy, aż w końcu zrobiło się cicho. Wspiąłem się na brzeg, rozpaliłem ognisko i zawyłem do wilków. Ale żaden mi nie odpowiedział.”

Philipp Meyer (1974)

Postać: pułkownik Eli McCullough
Syn
Źródło: s. 577.

O górach , O wilkach , Koń

„Wciąż to samo… – przebąkiwał naćpany już Baran, który leżał półmartwy na brzegu Wisły.”

Jarosław Hebel (1974) dziennikarz polski

Pierdolona wzniosłość… miłość… patrzenie sobie w oczy, czułe słówka, trzymanie za rączkę, a i tak zawsze okazuje się na końcu, że chodzi o kasę.
– Świat składa się z samych dziwek i ich klientów. Do nas należy wybór, czy wpisujemy się w ten scenariusz pod osłoną fałszywej miłości, czy jednak w pełnej uczciwości z otaczającym nas światem korzystamy z życia – walnął Koper.
Oni już nie wierzą…

Cytaty na temat brzeg strona 2

Cytaty na temat brzeg
strona 2