Cytaty na temat pamięć (306 cytatów, strona 3)

„Pamięć to pamiętnik, który stale nosimy ze sobą.”

Oscar Wilde (1854–1900) angielski poeta, prozaik i dramatopisarz

„Czas powiedzieć uczciwie, że walczyliśmy o słuszną sprawę. Hańbimy pamięć sześćdziesięciu tysięcy młodych Amerykanów, którzy tam polegli, gdy wyrażamy skruchę, jakbyśmy uczynili coś nagannego.”

Ronald Reagan (1911–2004) prezydent USA

Źródło: Oliver Stone's Untold History of the United States (2012), tłum. Anna Rajca, Mirosław Filipowicz, odcinek 7

O czasie

„Pamięć jest zawsze na rozkazy serca.”

Antoine de Rivarol (1753–1801)

La mémoire est toujours aux ordres du cœur. (fr.)
Źródło: Esprit de Rivarol, pod red. C.J.L. de Chênedollé i F.J.M. Fayolle

Serce

„A wróciliśmy do miejsc naszej miłości, starych ulic,
gdzie z liści spadał deszcz brunatny, w bezksiężycowe miasto.
Stają mi w oczach sceny tradycji pasterskiej:
Dafnis i Chloe koziołkujący pod drzewem,
Adam i Amaryllis, a może imiona są inne,
Werter przeszyty piorunem, kornwalijskie historie.
Towarzyszy nam wszędzie echo, w tych starych murach,
i z echem naszych kroków ta odleglejsza pamięć
tworzy harmonię. Dlatego ten spór?”

Bogdan Czaykowski (1932–2007)

Źródło: Tradycje miłości

O historii

„Delfiny bawiły się cicho, sklepiając łukiem horyzonty,
aby zbudować pamięć dla ducha bram.”

Hart Crane (1899–1932)

Źródło: Znaki bytu, „Życie Literackie” nr 38, 22 września 1957, s. 6 http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=14881, tłum. Leszek Herdegen

O życiu

„Poznałem go w Kalifornii, kiedy ogłaszałem śmierć literatury radzieckiej. Była pierestrojka, ale ZSRR miał się jeszcze dobrze, na sali siedzieli amerykańscy profesorowie literatury radzieckiej i głośno protestowali przeciwko moim prognozom. Bo gdyby się sprawdziły – straciliby pracę. Głupia sytuacja: przyjechał człowiek ze Związku Radzieckiego i twierdzi, że literatura radziecka umarła, a Amerykanie krzyczą: żyła, żyje i żyć będzie! Na koniec tych przepychanek podszedł do mnie Miłosz i poradził, żebym się nie przejmował. „Oni tu wszyscy są martwi.””

Wiktor Jerofiejew (1947) pisarz rosyjski

To mi zapadło w pamięć.
o tym, jak poznał Czesława Miłosza.
Źródło: rozmowa Anny Żebrowskiej, wyborcza.pl, 2 sierpnia 2011 http://wyborcza.pl/1,75475,10045741,Ranking_rosyjskich_pisarzy_wedlug_Wiktora_Jerofiejewa.html?as=5&startsz=x

O śmierci , O literaturze

„Na ogół zwietrzały jest nie repertuar, tylko pomysły inscenizacyjne. Trzeba mieć naprawdę świetny pomysł, żeby po raz tysięczny wystawić sztukę, którą wszyscy znają na pamięć.”

Dominika Ostałowska (1971) aktorka polska

Źródło: „Rzeczpospolita”, 26 maja 2001 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/dostalowska.htm

„Czas, pamięć – te dwa stany dominują w mojej twórczości. Przeszłość, teraźniejszość, hipotetyczna przyszłość – zazębiają się ze sobą.(…) Rzeczy ważne i nieważne, gesty, słowa, obrazy – przepływają w zwolnionym tempie.”

Izabella Gustowska (1948)

Źródło: culture.pl http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_gustowska_izabella

O czasie , O przeszłości , O przyszłości , Obraz

„Snu wieczystego… unikną zatem ci jeno, którzy już za żywota umieli skierować sumienia ku światu wyższemu. Wtajemniczeni, Adepci, stoją na skraju takiej drogi. Zyskawszy pamięć, anamnesis wedle wyrażenia Plutarcha, zyskują wolność, zrywają więzy, w wieńcu laurowym celebrują „misteria” i widzą, jak na ziemi ciżba tych, którzy nie są wtajemniczeni i którzy nie są „czyści”, tłoczy się i popycha w błocie i ciemnościach.”

Julius Evola (1898–1974) włoski filozof

Źródło: La tradizione eremetica, Rzym 1971.

O świecie , O wolności

„Krzywdziciel miewa zazwyczaj dłuższą pamięć od pokrzywdzonego. Trudniej wybaczyć te krzywdy, które się wyrządziło, aniżeli te, których się doznało.”

Szymon Askenazy (1866–1935) polski historyk

Źródło: Uwagi z powodu listu Polaka do ministra rosyjskiego, Lwów 1905, s. 19.

„Jeśli chodzi o pamięć, mam doskonałą.”

Kika Szaszkiewiczowa (1917–2014)

Źródło: Violetta Szostak: Irena „Kika” Szaszkiewiczowa: ja się wszędzie czuję wyśmienicie (wywiad), „Wysokie Obcasy” nr 22 (677), 2 czerwca 2012 http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/1,96856,11837833,Irena___Kika___Szaszkiewiczowa__ja_sie_wszedzie_czuje.html

„Nic tak nie wbija się ludziom w pamięć jak śmierć.”

Mons Kallentoft książka Jesienna sonata

Jesienna sonata

O śmierci

„Od wczoraj już nie szukam twoich drzwi, to cud,
Pamięć byle groszem przekupuję
I może też przekupię mrzonką złotą głód,
Góry i pagórki przeskakuję.”

Stanisława Celińska (1947) polska aktorka

Cytaty z piosenek wykonywanych przez S. Celińską
Źródło: „Dziurawy but na każdą z dróg”, sł. Janusz Wiśniewski

O głodzie , O butach

„Często z bratem przesiadywaliśmy na próbach (…) teatru (…). Dość szybko okazało się, że – nie wiadomo kiedy – nauczyliśmy się na pamięć wszystkich granych tam tekstów. Najlepiej zapamiętałam Trojanki. Potrafiliśmy też zagrać niemal całe Wyzwolenie Witkacego. Swoją pierwszą profesjonalną rolę na scenie zagrałam w wieku około 4 lat. To była Gridianna z Kieszonkowych przygód, bajki autorstwa Bułata Okudżawy. Przebrana w marynarskie ubranko mówiłam tylko jedno zdanie, ale pamiętam, jaka byłam przejęta. Odgrywane przez nas, wówczas pięcio – i trzyletnie dzieci, scenki ze spektakli stały się ulubionym elementem wszelkich domowych imprez. Granice były dla mnie bardzo płynne: teatr był zabawą, zabawa była teatrem.”

Ida Bocian (1976)

Źródło: Magdalena Hajdysz, Ida Bocian: Teatr w genach, „Gazeta Wyborcza - Trójmiasto” nr 197, 25 sierpnia 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/122584.html?josso_assertion_id=FE2507BAA8A143AC

O dzieciach , O wieku

„Bardzo lubiłam swoje koleżanki, kochałam, uwielbiałam swoją polonistkę, lubiłam i szanowałam łacinnika. Z tych dwóch przedmiotów miałam zawsze piątki, byłam najlepsza w szkole – polski i łacina. A poza tym to dwóje. Bo ja się nie umiem uczyć… To znaczy umiem się uczyć roli na pamięć, to tak, ale tak czegoś się uczyć w szkole, to nie.”

Stefania Grodzieńska (1914–2010) aktorka i pisarka polska

Źródło: RMF Classic, 11 maja 2006 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/zapo.htm

Kochać się

„Ludzka pamięć to prawdziwy skarbiec (…). Problemem jest tylko dobranie odpowiedniego klucza.”

Robert Harris (1957) angielski powieściopisarz, dziennikarz i komentator polityczny

Ghostwriter
Źródło: rozdział 6

„Popioły twoje dawno się rozwiały,
Grzechów i szaleństw nikt już nie pamięta.
I już na wieki jesteś doskonały
Jak księga, myślą z nicości wyjęta.

Ty znałeś gorycz i znałeś zwątpienie,
Ale win twoich pamięć zaginęła.
I wiem, dlaczego dzisiaj ciebie cenię:
Mali są ludzie, wielkie są ich dzieła.”

Czesław Miłosz (1911–2004) polski poeta, prozaik, eseista, tłumacz i krytyk literacki, noblista

Źródło: Zaklęcia ojca, w: Świat (poema naiwne), Warszawa 1943 http://www.milosz.pl/w_swiat.php.

O ludziach , O świecie , O myślach , O wieku

„Co pozostaje, to spontaniczne migawki przypadku, które pamięć archiwizuje.”

Günter Grass książka Przy obieraniu cebuli

Przy obieraniu cebuli

„Pamięć symboliczna jest to proces, dzięki któremu człowiek nie tylko powtarza swe przeszłe doświadczenia, ale także doświadczenia te rekonstruuje. Wyobraźnia staje się niezbędnym elementem prawdziwego przypomnienia.”

Ernst Cassirer (1874–1945) niemiecki filozof

Esej o człowieku (1944)

„Precz z moich oczu! – posłucham od razu;
Precz z mego serca! – i serce posłucha;
Precz z mej pamięci! – nie tego rozkazu,
Moja i twoja pamięć nie posłucha.”

Adam Mickiewicz (1798–1855) polski poeta

Źródło: Do Maryi w: Poezye, t. I, Kraków 1899, s. 192.

Serce

„Żadna moc nie odbierze tradycji, wspomnień dziejowych i kultury, bo te w nas tkwią nieprzezwyciężenie, jak pamięć, jak rozum, jak dusza w człowieku. Nikt nam Polakom nie weźmie świadomości tej naszej pełnej, bo wiemy, że jesteśmy narodem posiadającym po temu wszystkie dane, wiemy, żeśmy od innych odrębni, że różnimy się nieskończenie całą przeszłością, mową, tradycją, charakterem… Wiemy nareszcie, iż stać nas hojnie na coraz dalszy rozwój sił i zdolności, że stąd zadania nasze w świecie są wielkie i wielkie, a oczywiste prawa nasze. Zrozumienie wspólnych nam wszystkich interesów narodowych i odpowiednich obowiązków naszych, mądra świadomość obywatelska stanowi jakby najwyższe ogniwo arcypotężnej spójni. A ta nas kojarzy od głębi, od rdzenia, aż do szczytu w przeszłości, teraźniejszości i na przyszłość daleką; imię jej, jak powiedziano już narodowość, trwałość i siła nadzwyczajne. Przez nią, przez moc tę, my, naród polski, dźwigamy się znów po tylu nieszczęściach, odradzamy się, rozrastamy i da Bóg, posiądziemy należną nam niepodległość i chwałę.”

Jan Ludwik Popławski (1854–1908)

Wybór pism

O Bogu , O nieszczęściu , O duszy , O zrozumieniu

„Zapachy mają to do siebie, że przywodzą na pamięć przeszłość z wszystkimi jej dźwiękami i pachnieniami, niemożliwymi do powtórzenia w chwili obecnej.”

Laura Esquivel książka Przepiórki w płatkach róży

Przepiórki w płatkach róży

O przeszłości

„Obsadzenie Johna Travolty [w filmie Pozdrowienia z Paryża] było pomysłem Luka Bessona. Studiując jego karierę zauważamy, że z każdą rolą zmienia się nie do poznania, inaczej się ubiera, ścina włosy, bawi się swoim wizerunkiem. Wax to przerysowana postać agenta, który często strzela bez chwili zastanowienia. Travolta prezentuje styl gry typowy dla Actor’s Studio, eksperymentuje na planie i jego postać powoli ewoluuje. Jonathan Rhys-Meyers pracuje zupełnie inaczej, zna wszystkie kwestie na pamięć, przyjeżdża na plan skrupulatnie przygotowany. Właściwie idealnie pasują do swoich postaci.”

Pierre Morel (1964)

Źródło: Reżyser Pierre Morel o filmie „Pozdrowienia z Paryża”, „Monolith”, 16 lutego 2010 http://www.kinomaniak.pl/katalog/wywiad/110,1

„Gdy miłość zanika, zanika nawet pamięć o niej.”

Pedro Calderón de la Barca (1600–1681) hiszpański poeta i dramaturg okresu baroku

O miłości

„Już dawno zrozumiałem, że jest w nas jakaś wyrwa cywilizacyjna, dziura w pamięci. Niektórzy mówią, że ci żołnierze są wyklęci, bo wyrzekła się ich nasza pamięć. Nasza współczesna tożsamość bez świadomości o tamtych ludziach jest szczątkowa, niepełna. A jeżeli nie mamy pełnej tożsamości, nie mamy bytu, w każdym razie jest on zagrożony. Musimy wracać do korzeni, do historii, żeby zrozumieć wszystkie te znaczenia.”

Jerzy Zalewski (1960) reżyser i scenarzysta polski

Źródło: Najważniejsze to pokazać film ludziom, „Gazeta Polska”, 9 marca 2011

O historii

„10-go maja 1943 roku kończy się pierwszy okres krwawej historii Żydów warszawskich, pierwszy okres naszej krwawej historii. Miejsce, gdzie niegdyś było getto, staje się równą górą gruzów, sięgających drugiego piętra.
Ci, którzy polegli, spełnili swoje zadanie do końca, do ostatniej kropli krwi, która wsiąkła w bruk getta warszawskiego.
My, którzy ocaleli, Wam pozostawiamy to, by pamięć o nich nie zginęła.”

Marek Edelman (1922–2009) przywódca powstania w getcie warszawskim, lekarz, działacz polityczny

Źródło: Getto walczy. Udział Bundu w obronie getta warszawskiego, w: „Zeszyty Historyczne” nr 65, Paryż 1983.

O historii

„Oto nadchodzę ja niewidzialny człowiek, może zatrudniony
przez wielką Pamięć, żeby żyć właśnie teraz.”

Tomas Tranströmer (1931–2015) poeta szwedzki

Półgotowe niebo
Źródło: Grudniowy wieczór (1972), tłum. Roman Kaźmierski

„O narodotwórczej roli kultury doskonale wiedzieli nasi wrogowie. Dlatego rozpoczynali od rozstrzeliwania kultury i jej ludzi, zanim stawiali pod ścianą i zamykali w obozach koncentracyjnych pozostałą część społeczeństwa. Po 1945 roku uderzenie poszło w dobrą pamięć o II Rzeczpospolitej. W sens walki w 1939, podczas okupacji i na Zachodzie. Podjęli je ochoczo artyści, naukowcy i publicyści, zmobilizowani przez sowieckich komisarzy typu Jerzego Borejszy, Aleksandra Forda czy Julii Brystygier. Po mordach na profesorach Uniwersytetu Jagiellońskiego i Lwowskiego, eksterminacjach w Oświęcimiu i Katyniu, oraz ubeckich czystkach, pozostało wolne miejsce po polskiej inteligencji. Oto prawdziwe źródło dzisiejszej sytuacji w kulturze i prawdziwy rodowód na siłę narzucanych społeczeństwu „autorytetów”. Konieczna jest weryfikacja kartoteki Julii Brystygierowej. Bowiem z jej czasów wywodzi się ponura anegdota: „Jak zostać członkiem Związku Literatów?””

Bohdan Poręba (1934–2014) reżyser polski

„Wydać jedną książkę i dwóch kolegów”.
Źródło: Ocalić Polskość! cz. I http://www.wicipolskie.org/index.php?option=com_content&task=view&id=3769&Itemid=56

O ludziach , O inteligencji , O sile , O walce

„Zadeptać pamięć Smoleńska. Zniszczyć wrak. Usunąć krzyż spod Pałacu. Rozpętać diabelski happening, by poniżyć modlących się, zdeptać polskość, zdeprecjonować patriotyzm, Polskę. (…) Nie ma grobu Traugutta i nie wolno było uczcić jego pamięci krzyżem. Krzyż stanął na miejscu stracenia na stokach cytadeli dopiero po pół wieku, gdy Rosjanie opuścili Warszawę. Dzisiaj zadeptywacze odmawiają krzyża Prezydentowi Kaczyńskiemu.”

Krzysztof Wyszkowski (1947) polski polityk, publicysta, działacz opozycji w PRL

Źródło: Zadeptywać!, „Gazeta Polska” nr 14 (922), 6 kwietnia 2011, s. 37.

O wieku

„Pamięć jest kluczowym pojęciem każdej kultury. Wszystko co tworzymy, z czym obcujemy, zawiera się w pamięci.”

Paweł Huelle (1957) pisarz polski

Źródło: Janusz Wróblewski, Rozmowa z Pawłem Huelle, polityka.pl, 4 listopada 2009 http://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/paszportypolityki/6146,1,rozmowa-z-pawlem-huelle.read

„W ten sposób zaczął się jeden z najbardziej dramatycznych dni, jakie przeżyłem – dzień, który wrył się głęboko w pamięć, stając się symbolem karności i dyscypliny silniejszej niż śmierć, bo płynącej z głębokiego zaufania dowódcy do żołnierza i odwrotnie, zaufania, które zrodzić mogła głęboka przyjaźń i wspomnienie przeżytych niebezpieczeństw […] Stan nerwowego napięcia osiąga kulminacyjny punkt, gdy po obrzuceniu piwnic granatami Niemcy zaczynają pruć w okna krótkimi seriami lkm-u. Drzwi piwnic są niewystarczającą ochroną i trzeba mieć wiele hartu, by znieść ogień pocisków uderzających metr nad głowami wtulonych w ziemię chłopców […]”

Ryszard Białous (1914–1992)

Jerzy Białous „Walka w pożodze”

O śmierci , O przyjaźni , O zaufaniu , O wspomnieniach

„Trudno mi się oprzeć wrażeniu, że Adam Michnik powinien zażywać środki na wzmocnienie pamięci – na pewno Biovital i te wszystkie inne środki, które wspomagają pamięć człowieka po pięćdziesiątce.”

Tomasz Nałęcz (1949) polski polityk, historyk

wypowiedź nominowana do plebiscytu „Srebrne Usta” z 2003.

O wrażeniach

„Nieśmiertelność człowieka przeniesie na drugi brzeg życia pamięć obrazów, rzeźb, melodii i książek.”

Janusz Pasierb (1929–1993) polski ksiądz, poeta, eseista, historyk sztuki

Literatura i sztuka

O książkach , Obraz

„Jeden z humorystów naszych w żartobliwym felietonie kiedyś powiedział, że Trzeci Maj zszedł do grobu bezpotomnie. Jest w tym głęboka prawda. Naród instynktownie odczuwał wartość tej wielkiej daty i rocznica Konstytucji stała się świętem niezapomnianym, ale stronnictwa demokratyczne polskie, uległszy wpływom obcym, nie poszły wskazaną przez swych poprzedników drogą. Skutkiem tego idea niepodległości stopniowo zwyrodniała: największymi bodaj wrogami jej stali się dziś ci, co najgłośniej o niej mówią – bo kto powiada, że chce niepodległej Polski, ale zastrzega się, że musi ona być koniecznie rzecząpospolitą socjalistyczną, lub obraża się na myśl, że Polska mogłaby mieć swych żandarmów, policję, więzienia, że mogłaby się opierać na bagnetach i panować nad kimś, co sobie nie życzy jej panowania, ten sobie drwi z idei niepodległości. Takich, co wolą obce panowanie niż silny rząd własny, jest w Polsce o wiele więcej, niż się może zdawać, i niejeden z tych, co szczerze przeklinają pamięć Targowicy, jest sam w istocie przekonań swoich w połowie przynajmniej targowiczaninem.”

Roman Dmowski (1864–1939) polski polityk

Źródło: Myśli nowoczesnego Polaka, 1903

O prawdzie , O myślach , O myśleniu

„Przez całe swe artystyczne życie poszukiwałem języka baletu, którym w sposób najbardziej wnikliwy mógłbym oddać ducha człowieka. Język ciała jest pełen tajemnicy. W nim skoncentrowana jest genetyczna pamięć o życiu emocjonalnym wielu pokoleń ludzi. Zadaniem choreografa jest odczytać te duchowe refleksy. Sztuka baletowa służy odkrywaniu świata wewnętrznego człowieka, sprawia, że widz zaczyna rozmyślać o swojej naturze, o czymś prawdziwym, co jest ukryte za codzienną wrzawą, chaosem i niepewnością świata.(…) Częste wykorzystywanie przeze mnie tematów z literatury klasycznej wynika z pragnienia, aby odkrywać nieznane w tym, co jest bardzo dobrze znane. Staram się w moich przedstawieniach wnikać w istotę filozoficznych i duchowych dociekań człowieka. Sądzę, że balet może opowiedzieć o ludzkiej naturze wszystko, bez względu na czas. Bo balet jest takim rodzajem sztuki, która może pokazać niewidoczne wnętrze człowieka.”

Borys Ejfman (1949)

Źródło: „Dziennik Polski”, 18 września 2010 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/24134

O życiu , O ludziach , O sztuce , O poszukiwaniu

„Pamięć to twarda skała wśród naszej wspólnej wiary, wiary która przetrwała w nas po dzisiejsze czasy.”

Mariusz Szczerski (1970–2005) wokalista polski (Honor)

Cytaty z utworów zespołu Honor
Źródło: Twarda wiara

O wierze

„Doświadczenie nauczyło mnie, że takie gesty, owszem, są efektowne, ale tak naprawdę kobiety oczekują czego innego. Dla nich liczą się drobne, czasem mało zauważalne rzeczy, na przykład pamięć o urodzinach czy o rocznicy; według tego oceniają, czy facet nadaje się na męża i ojca. Można zarzucić wybrankę prezentami, ale jeśli brakuje człowiekowi odpowiedzialności, to do widzenia – nie ma tu o czym rozmawiać. Dlatego też w życiu zawsze kierowałem się zasadą: najpierw budujemy podstawy stabilnego związku, a dopiero potem możemy sobie pozwolić na dzikie fantazje.”

Patrick Dempsey (1962) aktor amerykański

Źródło: Yola Czaderska-Hayek, Ten serial dał mi naprawdę wiele. Patrick Dempsey rozmawia z Yolą specjalnie dla Stopklatki, stopklatka.pl, 25 lipca 2008 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=47543

O kobietach , O facetach , O fantazji , O urodzinach

„Filmujmy więc wszystko – a okaże się, że filmujemy zawsze samych siebie. Taki sfilmowany filmujący człowiek żyje dopiero w pełni na ekranie i ma podobną do ciebie posturę, ale inny charakter i osobowość. To niezmiernie interesujące, że przez ekran można polemizować samemu z sobą. Filmuj więc i bacznie przyglądaj się krytycznie z całą świadomością, że ty z ekranu jesteś wspanialszy niż w naturze, ponieważ masz większe możliwości w zapamiętywaniu czasu minionego. Wreszcie weź i to pod uwagę, że twoja pamięć staje się często pamięcią oglądającego te filmy.”

Józef Robakowski (1939)

w 1981 roku.
Źródło: Karol Sienkiewicz, Józef Robakowski http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_robakowski_jozef, culture.pl, czerwiec 2008.

O charakterze , O naturze , O czasie , O osobowości

„Jeśli coś pozostało po przeszłości, to tylko pamięć…”

Wiera Kamsza (1962)

Czerwień na czerwieni

O przeszłości

„Lata młodości dawno już przeszły. Pierwsza odeszła wyobraźnia twórcza. Za nią, na szczęście wolniej, odchodzi pamięć. Najdłużej pozostaje krytycyzm. Może on oddać poważne usługi, ale powinien opierać się na solidnych wiadomościach pracowicie zdobywanych.”

Friedrich August Kekulé von Stradonitz (1829–1896) chemik niemiecki

Źródło: Wacław Gołembowicz, Uczeni w anegdocie, wyd. Wiedza Powszechna, Warszawa 1968, s. 58

O szczęściu , O odejściu , O wiedzę

„Tradycja i pamięć o przeszłości powinny pomóc zdobyć się na odwagę otwarcia nowych przestrzeni dla Boga. Kto dziś szuka tylko rozwiązań dyscyplinarnych, kto skłania się przesadnie ku „bezpieczeństwu” doktryny, kto uparcie usiłuje wskrzesić utraconą przeszłość, ma statyczną, inwolucyjną wizję. W ten sposób wiara staje się jedną z wielu ideologii.”

Franciszek (papież) (1936) papież

Źródło: rozmowa o. Antonio Spadaro, „Civiltà Cattolica”, tłum. Paweł Bravo i o. Kasper Mariusz Kaproń, Leczmy rany, „Tygodnik Powszechny” nr 39, 29 września 2013.

O Bogu , O wierze , O przeszłości

„Gdyby mnie pani po paru latach spytała o jakiegoś pacjenta, nad którym się głowiłem, jak wyglądało rozszczepienie drugiego jego tonu nad tętnicą płucną, to ja bym pani mógł ten rytm wystukać tutaj na stole. Pamięta się chorych – powiedzmy – bardziej złożonych, trudniejszych. Takich, nad którymi się człowiek zastanawiał, albo się mylił, albo się gubił, na tym przecież też polega nasz zawód. Te błądzenia, te różne wędrówki z chorym zapadają w pamięć, zawsze.”

Andrzej Szczeklik (1938–2012) polski lekarz

Źródło: Wywiad, rmfclassic.pl, 2007 http://www.rmfclassic.pl/radio/programy,wywiady,1039.html?wywiad=4302

„Bülow i Witte to ludzie nierównej wartości. Witte był niewątpliwie największy mężem stanu cesarskiej Rosji. Był to człowiek idei, człowiek twardych i samodzielnych przekonań. Bülow był to zdolny felietonista; płytki, strasznie płytki, ale efektowny. Witte karierę zawdzięcza swej brutalności, niegrzeczności, twardym przekonaniom. Takich ludzi lubił Aleksander III. Jak czytamy pamiętniki Wittego, a potem pamiętniki lidera inteligenckiej opozycji w Rosji, słynnego Pawła Milukowa, to widzimy szalony dystans pomiędzy tymi dwiema indywidualnościami: Witte to tytan inteligencji, Milukow to ubożuchna znajomość pewnych pryncypiów na pamięć, umysłowość przeciętnego belfra.”

Siergiej Witte (1849–1915) polityk rosyjski

Źródło: Stanisław Cat-Mackiewicz, Europa in flagranti, Universitas, Kraków 2012, s. 53

O ludziach , O inteligencji , O czytaniu

„W całej naszej historii jest tylko jedno wydarzenie o podobnej dramaturgii. 21 kwietnia 1773 roku na Zamku Królewskim w Warszawie poseł nowogródzki Tadeusz Rejtan rzucił się na ziemię, by własnym ciałem zagrodzić innym posłom wejście na salę obrad, gdy chcieli zatwierdzić I rozbiór Polski. Gest Rejtana przeszedł do podręczników historii. Pamięć o pułkowniku Bociańskim na razie jest tylko w naszych sercach, ale ma w nich trwale miejsce.”

Ludwik Bociański (1892–1970) polski wojskowy i działacz polityczny

wicewojewoda wielkopolski Przemysław Pycia, komentując podjęcie przez Ludwika Bociańskiego próby samobójczej wobec fiaska powstrzymania Naczelnego Wodza Edwarda Rydza-Śmigłego przed opuszczeniem kraju.
Źródło: Pułkownik Bociański powrócił do Ziemi Ojczystej http://www.poznan.uw.gov.pl/c/portal/layout?p_p_action=0&p_p_state=normal&p_p_mode=view&p_l_id=PUB.1.65&p_p_id=Portlet_Content_Details_WAR_wuwportlet_INSTANCE_GJDx&_Portlet_Content_Details_WAR_wuwportlet_INSTANCE_GJDx_contentOid=ZW93dn4xZGRmNmJlNy0yMjQzLTFmMmYtODcxNC02NGFkMzBlZmM1N2F%2BcGx%2BMS4x, strona Wielkopolskiego Urzędu Wojewódzkiego, 7 lutego 2009

O historii , Serce

„Wraca do mnie wspomnienie, gdy kanałami przedostałem się powtórnie do getta, by wyprowadzić oddziały ŻOB-owców i nikogo nie znalazłem. Wyobraziłem sobie, że jestem ostatnim Żydem w getcie. Jednak kilka godzin później stał się cud, otoczyła mnie grupa kolegów z walki. Dzisiaj cud się nie wydarzy. Jestem jednym z trojga żyjących powstańców. Nie ma już pośród nas naszego strażnika pamięci Marka Edelmana, który przez ponad 60 lat stał co roku na tym miejscu. Ludzie odchodzą. Taka jest kolej rzeczy, ale ważne, żeby pozostała pamięć.”

Symcha Ratajzer-Rotem (1924–2018) polski działacz ruchu oporu

fragment przemówienia wygłoszonego podczas uroczystości 70. rocznicy powstania w warszawskim getcie.
Źródło: Żydowski powstaniec Symcha Ratajzer-Rotem „Kazik” odznaczony przez prezydenta, newsweek.pl, 19 kwietnia 2013 http://historia.newsweek.pl/zydowski-powstaniec-symcha-ratajzer-rotem--kazik--odznaczony-przez-prezydenta,103616,1,1.html

O ludziach , O historii , O wspomnieniach , O walce

„Zbyt wiele rzeczy zatrzymuje się i choćbyś wyłaził ze skóry, nie ruszysz ich z miejsca. Na przykład pamięć. I miłość.”

Jonathan Carroll (1949) pisarz amerykański

Cykl Crane’s View, Zaślubiny patyków

O miłości

„Pamięć serca nazywa się wdzięcznością.”

Phil Bosmans (1922–2012)

Serce

„Czy duchy są wdzięczne za pamięć tym, których kochali na ziemi?
„O wiele więcej, niż sądzicie; podnosi to ich szczęście, gdy są szczęśliwe; jest im pociechą w nieszczęściu.””

Allan Kardec (1804–1869)

Księga duchów
Źródło: s. 66

O szczęściu , Kochać się

„W kwietniu 1940 roku ponad 21 tysięcy polskich jeńców z obozów i więzień NKWD zostało zamordowanych. Tej zbrodni ludobójstwa dokonano z woli Stalina, na rozkaz najwyższych władz Związku Sowieckiego. Sojusz III Rzeszy i ZSRR, pakt Ribbentrop-Mołotow i agresja na Polskę 17 września 1939 roku znalazły swoją wstrząsającą kulminację w zbrodni katyńskiej.
Nie tylko w lasach Katynia, także w Twerze, Charkowie i w innych, znanych i jeszcze nieznanych miejscach straceń wymordowano obywateli II Rzeczypospolitej, ludzi tworzących podstawę naszej państwowości, nieugiętych w służbie ojczyzny. W tym samym czasie rodziny pomordowanych i tysiące mieszkańców przedwojennych Kresów były zsyłane w głąb Związku Sowieckiego, gdzie ich niewypowiedziane cierpienia znaczyły drogę polskiej Golgoty Wschodu.
Najbardziej tragiczną stacją tej drogi był Katyń. Polskich oficerów, duchownych, urzędników, policjantów, funkcjonariuszy straży granicznej i służby więziennej zgładzono bez procesów i wyroków. Byli ofiarami niewypowiedzianej wojny. Zostali zamordowani z pogwałceniem praw i konwencji cywilizowanego świata. Zdeptano ich godność jako żołnierzy, Polaków i ludzi. Doły śmierci na zawsze miały ukryć ciała pomordowanych i prawdę o zbrodni. Świat miał się nigdy nie dowiedzieć. Rodzinom ofiar odebrano prawo do publicznej żałoby, do opłakania i godnego upamiętnienia najbliższych. Ziemia przykryła ślady zbrodni, a kłamstwo miało wymazać ją z ludzkiej pamięci.
Ukrywanie prawdy o Katyniu – efekt decyzji tych, którzy do zbrodni doprowadzili – stało się jednym z fundamentów polityki komunistów w powojennej Polsce: założycielskim kłamstwem PRL. Był to czas, kiedy za pamięć i prawdę o Katyniu płaciło się wysoką cenę. Jednak bliscy pomordowanych i inni, odważni ludzie trwali wiernie przy tej pamięci, bronili jej i przekazywali kolejnym pokoleniom Polaków. Przenieśli ją przez czas komunistycznych rządów i powierzyli rodakom, wolnej, niepodległej Polsce. Dlatego im wszystkim, a zwłaszcza Rodzinom Katyńskim, jesteśmy winni szacunek i wdzięczność.
W imieniu Rzeczypospolitej składam najgłębsze podziękowanie za to, że broniąc pamięci o swoich bliskich, ocaliliście Państwo jakże ważny wymiar naszej polskiej świadomości i tożsamości.
Katyń stał się bolesną raną polskiej historii, ale także na długie dziesięciolecia zatruł relacje między Polakami i Rosjanami. Sprawmy, by katyńska rana mogła się wreszcie w pełni zagoić i zabliźnić. Jesteśmy już na tej drodze. My, Polacy, doceniamy działania Rosjan z ostatnich lat. Tą drogą, która zbliża nasze narody, powinniśmy iść dalej, nie zatrzymując się na niej ani nie cofając.
Wszystkie okoliczności zbrodni katyńskiej muszą zostać do końca zbadane i wyjaśnione. Ważne jest, by została potwierdzona prawnie niewinność ofiar, by ujawnione zostały wszystkie dokumenty dotyczące tej zbrodni. Aby kłamstwo katyńskie zniknęło na zawsze z przestrzeni publicznej. Domagamy się tych działań przede wszystkim ze względu na pamięć ofiar i szacunek dla cierpienia ich rodzin. Ale domagamy się ich także w imię wspólnych wartości, które muszą tworzyć fundament zaufania i partnerstwa pomiędzy sąsiednimi narodami w całej Europie.
Oddajmy wspólnie hołd pomordowanym i pomódlmy się nad ich głowami. Chwała bohaterom! Cześć Ich pamięci!”

Lech Kaczyński (1949–2010) polski polityk, prezydent Polski

ostatnie, niewygłoszone, katyńskie przemówienie.
Przemówienia rocznicowe

O śmierci , O wojnie , O ludziach , O kłamstwie

„Pamiątki giną. Pamięć pozostaje.”

Susan Spano

Souvenirs are perishable, I've found. Fortunately, memories are not. (ang.)

„Każde pokolenie musi mieć swoją rewolucję. Dla mojego pokolenia to było zniesienie granic, zdobycie wolności słowa. Kiedy zapytałem Marcina Prokopa, który jest młodszy ode mnie, co jest rewolucją dla jego pokolenia, odpowiedział, że Internet. Natomiast w moim pokoleniu pokutuje pamięć zniewolenia. To strasznie nas zniewala. Rozmawiałem kiedyś z pewnym Amerykaninem, który powiedział, że kiedy jest w Stanach, to jest Amerykaninem, ale kiedy jest w Europie, to jest Europejczykiem. Stara się adaptować.”

Tomasz Schimscheiner (1973) aktor polski

Źródło: „Aktor bez misji przestaje być artystą”. Schimscheiner w Stopklatce, Stopklatka, 1 października 2010 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=69814

O wolności

„Wciąż o niej zapominam —
widocznie mam słabą pamięć”

Elżbieta Zechenter-Spławińska (1935)

Źródło: Koncepty przedjesienne (na własny użytek)

O zapominaniu

„Od mogiły żołnierza nie odchodzi się ze złamaną duszą. Nie odchodzi się z poczuciem klęski i beznadziejności, ale z niezbitym przekonaniem, że oto wyrosła nowa wartość ducha, wartość nie moja, nie twoja, ale nas wszystkich – wartość należąca do całego Narodu. Trzeba, aby pamięć o nich wiecznie trwała i żyła. W naszych szkołach dzieci powinny poznawać nazwiska poległych swej gminy czy miasta. To powinno wchodzić w program nauki i być pierwszą nauką o Polsce…”

Edward Rydz-Śmigły (1886–1941) polski wojskowy, marszałek

O dzieciach , O duszy , O nauce

„Tytuł książki nie był zły. Pochodził z jakiegoś wiersza. Z jakiego wiersza? Joe potrząsnął głową. Był przekonany, że zna ten wiersz, ale wszystko dzisiaj zawodziło: łatwość pisania, kompozycja, nawet pamięć. Pozostał tylko ten fragment. Gdzie przykazań brak dziesięciu…”

Maciej Słomczyński książka Gdzie przykazań brak dziesięciu

Gdzie przykazań brak dziesięciu (1968)

O książkach

„Dziękuję Ci za pamięć. O Tobie i Twej pracy miałem już wcześniej wiadomości. Mam do Ciebie prośbę. Prześlij ode mnie pozdrowienia do Kraju „Rakoniowi” (Grot-Rowecki) i Berce (mjr Wacław Berka). Obecnie dowodzę 7 DP. Zamieniliśmy się miejscami z Bohuszem (Zygmunt Bohusz-Szyszko). Czuję się świetnie. Do zrobienia ogromnie dużo, a idzie to strasznie wolno. Straty poniesione przez ludność polską w ZSRR są olbrzymie, a jeśli sytuacja się nie zmieni i pomoc nie stanie się naprawdę skuteczną, to zima 1942/1943 może stać się dla niej grobem, a dla nas grzechem śmiertelnym, z którego nas historia na pewno nie rozgrzeszy. Naciskaj, stary, gdzie możesz i otwieraj ludziom oczy na prawdę. Dotychczasowa akcja jest niedostateczna. Ludzie giną z głodu. Codziennie przychodzą do szpitali dywizji „żywe trupy”, mówię Ci, dosłownie skóra i kości. 97 procent z nich ginie. Żadna pomoc nie jest już skuteczna. Na poprawę sytuacji wewnętrznej liczyć nie można. Może się ona tylko pogorszyć. Pomoc musi pójść z zewnątrz. Musi być ona zorganizowana na skalę 1 500 000 ludzi. Może już tyle nie ma, ale mniej 1 000 000 zejść nie wolno. Sądzę, że się na mnie za tych parę słów nie obrazisz, a wykorzystasz je jak trzeba. Powinieneś tam w Londynie być naszym ambasadorem i to lepszym niż Kot w Kujbyszewie. Niech mu ziemia będzie lekką.”

Leopold Okulicki (1898–1946) generał polski

do płk. Stanisława Gano, 17 czerwca 1942.
Źródło: Andrzej Przemyski, Ostatni komendant generał Leopold Okulicki, op. cit., s. 93–94.

O głodzie , O ludziach , O historii , O kotach

„Zaczyna się od uczenia na pamięć bardzo słabego wierszyka Konopnickiej pt. Rota: Nie będzie Niemiec pluł nam w twarz. Jest to dość minimalne jako program polityczny, oznacza to bowiem, że każdy inny może nam pluć w twarz, aby nie Niemiec, i że Niemiec też może pluć, aby nie w twarz.”

Antoni Słonimski (1895–1976) polski poeta, felietonista, dramatopisarz, satyryk, krytyk teatralny i działacz społeczny

Kroniki tygodniowe
Źródło: Kroniki tygodniowe. 1927–1939, PIW, Warszawa 1956, s. 16–17.

„Słowo ból jest samo w sobie bez treści i zaczyna coś znaczyć dopiero wówczas, gdy przywodzi na pamięć wrażenie, któregośmy sami doznali.”

Denis Diderot książka Kubuś Fatalista i jego pan

Kubuś Fatalista i jego Pan

O bólu , O wrażeniach

„Jedni odchodzą, drudzy przychodzą. Po Mietku zostało kilka filmów, zdjęcie na ścianie w kawiarni, nasza pamięć. Co po nas zostanie? Może tylko ten godzinny spacer? Najpiękniejszy dzień w życiu jedenastoletniego dziecka.”

Wojciech Koronkiewicz (1969)

refleksja po śmierci aktora Mieczysława Fiodorowa.
Źródło: Zaczynamy tydzień. Co po nas zostanie?, „Gazeta Wyborcza – Białystok” nr 177 online, 1 sierpnia 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/121660.html

O śmierci , O dzieciach , O zdjęciach

„Gdy gaśnie pamięć ludzka, dalej mówią kamienie.”

Stefan Wyszyński (1901–1981) polski duchowny katolicki, prymas

„W wielu miejscach naszego kraju uczczono pamięć prezydenta Lecha Kaczyńskiego, ośmielę się powiedzieć pierwszego i jedynego dotąd prezydenta Rzeczpospolitej po 1989 roku.”

Jarosław Kaczyński (1949) polski polityk, premier RP

na wiecu przed Pałacem Prezydenckim na Krakowskim Przedmieściu w Warszawie, 10 stycznia 2013.
Źródło: gazeta.pl http://wyborcza.pl/autorzy/1,128996,12541124,Relacja_Agaty_Kondzinskiej,,,382215.html?bo=1 12 stycznia 2012

„jesienią
odrzuca pamięć lata
porywczym rękom wiatru
oddając liści sierść”

Halina Poświatowska (1935–1967) poetka polska

Źródło: Dlaczego nie drzewem

Jesień

„W 120. rocznicę urodzin generała Kazimierza Sosnkowskiego – współtwórcy niepodległości Rzeczypospolitej z 1918 r. i zwycięstwa nad bolszewikami w 1920 r., polityka i ministra spraw wojskowych kilku rządów II Rzeczypospolitej, Naczelnego Wodza w latach 1943–1944, jednego z wybitnych przywódców polskiej emigracji niepodległościowej i niezłomnego orędownika sprawy polskiej na arenie międzynarodowej – Sejm Rzeczypospolitej Polskiej czci Jego pamięć. Generał Kazimierz Sosnkowski, współtwórca Legionów Polskich i Wojska Polskiego odradzającego się po I wojnie światowej, dowódca, polityk i mąż stanu – dobrze zasłużył się Ojczyźnie.
Kazimierz Sosnkowski – symbol walki o niepodległość, wszedł na trwałe do naszej historii i powinien znaleźć godne miejsce w pamięci historycznej kolejnych pokoleń Polaków.”

Kazimierz Sosnkowski (1885–1969) generał polski, minister

Źródło: Uchwała Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 9 grudnia 2005 r. http://isip.sejm.gov.pl/servlet/Search?todo=file&id=WMP20050801125&type=2&name=M20051125.pdf w sprawie uczczenia pamięci gen. Kazimierza Sosnkowskiego w 120. rocznicę urodzin.

O wojnie , O historii , O urodzinach , O walce

„By aktorka odniosła sukces, powinna mieć twarz Wenus, umysł Minerwy, wdzięk Terpsychory, pamięć wziętego prawnika, figurę Junony oraz skórę nosorożca.”

Ethel Barrymore (1879–1959) amerykańska aktorka

For an actress to be a success she must have the face of a Venus, the brains of a Minerva, the grace of a Terpsichore, the memory of a Macaulay, the figure of a Juno, and the hide of a rhinoceros. (ang.)
Źródło: The Routledge dictionary of quotations, red. Robert Andrews, Routledge, 1987, s. 3.

O sukcesie

„Uszanujmy pamięć tych wspaniałych dziewcząt i chłopców, którzy oddali swoje życie za wolność i niepodległość swojej ukochanej ojczyzny. (…) Cmentarz, gdzie pochowani są powstańcy i żołnierze II wojny światowej, nie jest miejscem do wygłaszania politycznych poglądów.”

Zbigniew Ścibor-Rylski (1917–2018) Polski generał, żołnierz Armii Krajowej, uczestnik Powstania Warszawskiego

podczas obchodów rocznicy wybuchu powstania warszawskiego na Powązkach.
Źródło: Generał Ścibor-Rylski apeluje o powagę. Z tłumu: Hańba! i buczenie http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114873,12236196,General_Scibor_Rylski_apeluje_o_powage__Z_tlumu__Hanba_.html, gazeta.pl, 1 sierpnia 2012.

O życiu , O wojnie , O wolności , O ojczyźnie

„Aktorów się długo nie pamięta. Z bardzo nielicznymi wyjątkami. Pamięć po śmierci zamieniłbym na spowolnienie czasu.”

Daniel Olbrychski (1945) polski aktor

Anioły wokół głowy

O śmierci , O czasie

„Sprawy miejskie.
Posiedzenie Rady miejskiej dnia 10 lipca.
(…)
Prezydent zwraca uwagę, iż na ostatniem posiedzeniu odczytanem było pismo p. Schmidta-Ciążyńskiego, zapytujące, czy i kiedy Rada zamyśla nabyć jego zbiory dla Muzeum Narodowego? Zapytuje więc Prezydent, czyby sprawy tej nie traktować na dzisiejszem posiedzeniu?
R. m. F. Jakubowski, oświadcza, iż przyczyną nie traktowania dotąd sprawy nie jest obojętność dla niej, ale to właśnie, że sprawa nie jest jeszcze tak skompletowaną, nie ma tak silnej podstawy, aby mogła przyjść przed Radę. P. Prezydent wszakże miał od kilku posłów sejmowych zebrać deklaracyę, iż zbiory p. Schmidta-Ciążyńskiego przedstawiają pewną wartość i pieniężną i artystyczną i godne są, aby je nabyto dla Muzeum. Do dziśdnia tych deklaracyj nie ma, a na ich zasadzie dopiero ma Wydział krajowy oświadczyć się, o ile poprze nabycie zbiorów. Zaczepiono mówcę, jakoby dla nieprzyniesienia aktów nie referował w tej sprawie, ależ zna on ją tak dobrze, iż na pamięć mógłby ją Radzie przedłożyć. Nie jego wrzekomo niechęć, jak fałszywie twierdzono, jest powodem opóźnienia nabycia, ale wskazana powyżej przyczyna.
Prezydent powołuje się na to, iż był także zaczepionym, mimo, że sprawę stawiał na porządku dziennym. Do podpisania potrzebnych dla Wydziału krajowego deklaracyj zaproszonych było 8 posłów. Pięciu z nich nadesłało już deklaracyę, trzy zaś są oczekiwane.”

Konstanty Schmidt-Ciążyński (1818–1889) polski kolekcjoner dzieł sztuki

O Konstantym Schmidcie-Ciążyńskim
Źródło: „Czas” nr 159, 12 lipca 1884, s. 2, Małopolska Biblioteka Cyfrowa http://mbc.malopolska.pl/publication/20747

O czasie , O obojętności

„Hołd należy złożyć wszystkim bohaterom Sierpnia ’80, poczynając od Lecha Wałęsy, Anny Walentynowicz, Andrzeja Gwiazdy i Bogdana Borusewicza. Nazwiska te symbolizują tamtą wielką historyczną chwilę. Wieczna pamięć należy się wszystkim intelektualistom, którzy w tamtych chwilach wsparli robotnicze strajki. I wielki hołd należy złożyć robotnikom tamtego czasu, bo to ich czynami przemówiła wówczas wolna Polska.”

Adam Michnik (1946) polski dziennikarz i publicysta

Źródło: Sobie zawdzięczamy wszystko, „Gazeta Wyborcza”, 31 sierpnia 2010

O czasie

„Dlaczego politeizm jest jedną z najdawniejszych i najbardziej rozpowszechnionych religii, chociaż jest wierzeniem mylnym?
„Gdy poprzez stopniową inwolucję w świecie grubej materii upadły duch ludzki zatracał coraz bardziej pamięć o Ojcu i Stworzycielu, przypominała mu Go cała przyroda tajemniczą swą mową. Wszystko, co przewyższało zakres jego pojęć nabierało dla niego mocy boskiej, a że otaczało go wiele przeróżnych tajemnic i wiele niepojętych dla niego potęg przyrody, powstawała w jego umyśle, wiara w wiele różnych bóstw. Ale zawsze istnieli ludzie świata, którzy rozumieli iż mnóstwo różnych sił nie może rządzić światem bez wyższego kierownictwa i ci wznosili się do pojęcia jednego Boga.””

Allan Kardec (1804–1869)

Księga duchów
Źródło: s. 138

O Bogu , O ludziach , O tajemnicy , O świecie

„Więc pomyślałam sobie, że musimy dotrzeć do ludzi, którzy są jak słonie. Ponieważ słonie, jak to się mówi, mają dobrą pamięć.
– Tak, słyszałem ten zwrot – przyznał Poirot.
– Słonie mają dobrą pamięć – powtórzyła pani Oliver. – Zna pan tę bajkę, na której wychowują się dzieci? O tym, jak pewien hinduski krawiec wbił igłę czy coś takiego w kieł słonia. Nie, nie w kieł, w trąbę oczywiście, wbił ją słoniowi w trąbę. A kiedy słoń spotkał krawca następnym razem, miał trąbę pełną wody i wylał całą na krawca, choć nie widział go od kilku lat. Nie zapomniał. Pamiętał. O to właśnie chodzi. Słonie nie zapominają. Muszę więc znaleźć parę słoni.”

Agatha Christie Słonie mają dobrą pamięć

Słonie mają dobrą pamięć (1972)

O dzieciach , O ludziach , O zapominaniu

„Szczęście to po prostu dobre zdrowie i zła pamięć.”

Ernest Hemingway (1899–1961) pisarz amerykański

O szczęściu , O zdrowiu

„(…) życie składa się raczej z okruchów teraźniejszości, które zapadają w pamięć, i tak naprawdę tylko z tego składa się nasz świat.”

Andrzej Stasiuk książka Jadąc do Babadag

Jadąc do Babadag

O życiu , O świecie

„Pamięć jest straszliwa. Człowiek może o czymś zapomnieć – ona nie. Po prostu odkłada rzeczy do odpowiednich przegródek. Przechowuje dla ciebie różne sprawy albo je przed tobą skrywa – i kiedy chce, to ci to przypomina. Wydaje ci się, że jesteś panem swojej pamięci, ale to odwrotnie – pamięć jest twoim panem.”

John Irving książka Modlitwa za Owena

Modlitwa za Owena (1989)

„Człowiek żyje dzięki właściwej sobie umiejętności zapomnienia. Pamięć zawsze gotowa jest pozbyć się tego, co złe, i zachować tylko to, co dobre.”

Warłam Szałamow (1907–1982)

Opowiadania kołymskie
Źródło: s. 50

O zachowaniu

„Tubylcze ludy mają wrodzoną przewagę w zakresie rozumienia i tworzenia samowystarczalności. Mają kulturową spójność i bazę ziemską, a obie te podstawy są kluczowe dla każdej samowystarczalnej wspólnoty. Obecnie wielu zwolenników New Age tworzy „międzynarodowe komuny”, wspólne farmy, domy, itd. To dobrze, ale ci, co budują wspólnoty z niczego, mają mniejsze szanse powodzenia, niż my. Oni muszą stworzyć wspólnotę, my już ją mamy. Tubylcze ludy wspólnie pamiętają, kim są, a ta pamięć tworzy kulturową tkankę, która trzyma nas razem.”

Winona LaDuke (1959) amerykańska działaczka praw Indian i ochrony środowiska

O ludziach

„Są pewne siły, bardzo potężne, bardzo bogate, które chcą opanować przede wszystkim media i dlatego ich tak strasznie denerwuje, że są media niezależne: Radio Maryja, Telewizja Trwam, Nasz Dziennik. Tego nie mogą znieść, dlatego wykorzystują każdą okazję, by zwalczyć te media, by je zohydzić w oczach całego narodu, bo ich zdaniem prawo do istnienia, do działania mają tylko ci, którzy kłamią na temat Boga i religii, którzy czasami udają fałszywych przyjaciół Pana Boga i Kościoła katolickiego, którzy udają katolickich dziennikarzy, a robią wszystko, by zniszczyć świadomość religijną, chrześcijańską w duszy polskiego narodu. To jest to, co Ojciec Święty Jan Paweł II w swej książce „Pamięć i tożsamość” nazwał nową ideologią zła. Jest to ideologia w jakimś sensie być może gorsza niż minione, bo jest bardziej podstępna, bo oddziaływuje przez media na miliony ludzi, zwłaszcza młodych ludzi.”

Stanisław Wielgus (1939) polski arcybiskup katolicki

Źródło: Homilia w sanktuarium w Chodle podczas uroczystości ku czci Narodzenia NMP i uroczystości dożynkowej, 8 września 2007.

O Bogu , O ludziach , O religii , O duszy

„Są takie miejsca, w których jest zakodowana pamięć, jakaś wiedza o braku tych ludzi. Ja próbuję ten brak rozkodować, przenicować, czyli nieobecność przekuć w obecność. Zawsze znajdą się tacy, którzy nie chcą widzieć innych, nie chcą o nich pamiętać. Wtedy nie mam wyjścia, muszę się z ich niechęcią skonfrontować. Najważniejsze jest jednak to, jak się skonstruuje miejsce, w którym ma dojść do owej konfrontacji.”

Joanna Rajkowska (1968) polska artystka współczesna działająca w przestrzeni publicznej

Źródło: rozmowa Artura Żmijewskiego, Sztuka publicznej możliwości, rajkowska.com.pl http://www.rajkowska.com/pl/teksty/42

O ludziach , O sztuce , O wiedzę

„Wspólna pamięć tworzy wspólnotę i wzajemne zaufanie.”

Aleksander Smolar (1940)

O zaufaniu

„Szalenie ważna w „Biesach” była dla nas nie tylko kwestia rewolucji, ale też teza, że terroryzm, terror, nie pojawia się z powodu siły tych, którzy go wprowadzają, ale z powodu słabości demokratów i niezależnie myślących ludzi. To był spektakl o mechanizmach, które znaliśmy z naszej ówczesnej rzeczywistości i które są wiecznie żywe. O tym, że jeśli nie będziemy uczciwie rozmawiać o przeszłości, upominać się o niezafałszowaną pamięć, jeśli stracimy czujność – historia może się powtórzyć, a ci, przeciw którym od początku występowaliśmy – powrócą. No i powracają, to właśnie przypadek tzw. demokracji w Serbii.”

Borka Pavićević (1947–2019)

Źródło: Joanna Wichowska, Magiczna ściereczka http://www.dwutygodnik.com/artykul/3867/, Dwutygodnik.com nr 89/2012.

O ludziach , O demokracji , O historii , O rzeczywostości

„Tydzień po zamachach w Londynie Europa zamilkła. W całej Europie dwiema minutami ciszy uczczono pamięć ofiar czwartkowych zamachów. Brytyjska policja zidentyfikowała przywódcę terrorystów, którzy wysadzili bomby w londyńskim metrze. Zatrzymany w Warszawie 40-letni mężczyzna to zdaniem policji autor ostatnich fałszywych alarmów. Powiemy o niezwykłym odkryciu polskiego naukowca, które… Przepraszam bardzo… Przepraszam bardzo państwa, jeszcze raz przeczytam tę informację. Tydzień po zamachach w Londynie Europa zamilkła. Miliony Brytyjczyków oraz mieszkańcy całego kontynentu dwiema… Bardzo państwa przepraszam. Małe nieporozumienie. Policja zatrzymała 40-letniego Jacka K., który we wtorek… Cała Europa minutą ciszy, przepraszam bardzo za zamieszanie, cała Europa minutą ciszy uczciła pamięć ofiar czwartkowych zamachów w Londynie.”

Maciej Orłoś (1960) dziennikarz polski, aktor

Źródło: Teleexpress, 14 lipca 2005

„Jeśli coś mnie dziwi, to opinia pani Kluzik-Rostkowskiej, że Kaczyński powinien odejść z polityki. Przecież nie minął rok jak wmawiała nam, że nie ma lepszego kandydata na prezydenta, że to jedyny polityk z charyzmą i mówiła to wszystko powołując się na 20-letnią przyjaźń z Jarosławem i morze wspólnie wypitej herbaty. Zastanawiam się nawet, o czym oni przy tej herbacie rozmawiali, czyżby nie poruszali żadnej ważnej dla Polski sprawy? Ani słowa o narodzie, o polskości, o państwie? Wierzyć się nie chce, że lider poważnej partii i poważna kobieta, która dziś tworzy własną partię nie zamienili ani słowa na te tematy, chyba, że pamięć aż tak mocno szwankuje. To jest dla mnie być może największa dziś zagadka polskiej polityki.”

Janina Paradowska (1942–2016) dziennikarka polska

O innych
Źródło: blog, Polak skorygowany, czyli PiS opisuje Polskę, 4 kwietnia 2011 http://paradowska.blog.polityka.pl/2011/04/04/polak-skorygowany-czyli-pis-opisuje-polske/

O kobietach , O przyjaźni , O odejściu , O herbacie

„Trudno pojąć intencje instytucji i ludzi, którzy podejmują obecnie kampanię oskarżeń i zniesławień wobec Lecha Wałęsy. Instytucja, która miała służyć narodowej pamięci, zamierza teraz podjąć działania niszczące tę pamięć. Wobec ofiary ubeckich prześladowań ci policjanci pamięci stosują pełne nienawiści metody tamtych czasów. Gwałcą prawdę i naruszają fundamentalne zasady etyczne. Szkodzą Polsce.”

Bronisław Geremek (1932–2008) polski historyk i polityk

o IPN-ie.
Źródło: wyborcza.pl, 21 lipca 2008 http://wyborcza.pl/1,93057,5476623,Michnik__Bronku__tego_sie_nie_robi_przyjaciolom.html#ixzz1LPKa31Ll

O ludziach

„Wdzięczność ma krótką pamięć.”

Benjamin Constant (1767–1830) polityk francuski, pisarz

O wdzięczności

„Od pierwszego Adama, który ujrzał noc,
I dzień, i kształt swojej dłoni,
Ludzie snuli opowieści i utrwalali
W kamieniu, w metalu czy na pergaminie
To wszystko, co zawiera ziemia czy co tworzy sen.
Oto ich dzieło: Biblioteka.
Powiadają, że liczba jej woluminów
Przekracza liczbę ciał niebieskich
Czy ziaren piasku na pustyni. Człowiek,
Co chce ją wyczerpać,
Traci rozum i zuchwałe oczy.
Zawarta jest tu rozległa pamięć wieków
Minionych, miecze i bohaterowie,
Lakoniczne symbole algebry,
Wiedza, co sonduje planety
Rządzące przeznaczeniem,
Moce ziół i talizmanów ze słoniowej kości,
Wiersz, w którym trwa pieszczota,
Nauka, co rozszyfrowuje samotny
Labirynt Boga - teologia,
Alchemia, która w błocie szuka złota,
I formy wyobrażeń bałwochwalcy.
Niewierni twierdzą, że gdyby spłonęła,
Spłonęłaby historia. Lecz się mylą.
Te nieskończone księgi zostały spłodzone
Przez ludzką bezsenność. Jeśliby z nich wszystkich
Nie ocalała ani jedna, bezsenność
Spłodzi na nowo każdy wers i każdą kartę,
Wszystkie prace i każdą miłość Heraklesa,
Każdą lekcję każdego manuskryptu.
Teraz, w pierwszym stuleciu Hidżry,
Ja, ów Omar, co ujarzmił Persów
I narzuca Islam kuli ziemskiej,
Rozkazuję żołnierzom, by zniszczyli ogniem
Rozległą Bibliotekę,
Co nie zginie. Niech będzie pochwalony
Bóg, który nie śpi, i Muhammad, Prorok.”

Jorge Luis Borges (1899–1986) argentyński pisarz, poeta i eseista

O nocy , O wiedzę , O snach , O miłości

„Po tym poznaje się wielkich pisarzy, że wchodzą w twoją pamięć bez śladu, jak cienka igła, ale już nigdy się od nich nie uwolnisz.”

Andrzej Stasiuk (1960) pisarz polski

„Żydzi jeszcze nie uporali się ze swoją polską sprawą. Z niemiecką tak, ale to było łatwiejsze. Łatwiej wybacza się zadawaną śmierć, niż poniżenie. Sprawy z Polakami to pamięć o poniżeniu i odtrącone uczucie. Nic nie rodzi większej agresji i trwalszej nienawiści niż odtrącona, niepotrzebna miłość.”

Hanna Krall książka Hipnoza

Hipnoza

O miłości , O emocjach , O śmierci

„W mojej pamięci jest swoim własnym cieniem. Która z nich jest realniejsza, kobieta, która rozłożyła się na trawiastej skarpie moich wspomnień, czy też ta powłoka kurzu i suchy szpik, jedyne jej ślady, które przechowała ziemia? Na pewno gdzieś trwa dla innych, ruchoma figura w gabinecie figur woskowych, jakim jest pamięć, ale ich obraz jest inny niż ten, który ja noszę w myślach, a wszystkie różnią się między sobą. W ten sposób człowiek rozgałęzia się i rozszczepia w umysłach innych ludzi. Nie trwa, nie może trwać, bo to nie jest nieśmiertelność. Nosimy w sobie postacie zmarłych do chwili, aż sami nie umrzemy, a wtedy to nas noszą przez krótką chwilę, a potem ci, co nas nosili, odchodzą, i tak dalej, aż po najdalsze, wymykające się wyobraźni pokolenia.”

John Banville The Sea

The Sea

Obraz , O ludziach , O zmarłych , O kobietach

„Przytłumione stukanie dobiegające z zewnątrz przerywało ciszę, jakby coś chciało się dostać do środka, coś szarego, ponurego i bezkształtnego, coś smutniejszego niż smutek - odległe anonimowe wspomnienie, niekończąca się fala, która nadpływała i pragnęła odzyskać i pogrzebać to, co poprzednio przyniosła i porzuciła na wyspie - trochę człowiek, a trochę światło i myślenie.

-Dobra noc na picie.

-Tak… i zła, żeby być samemu.

Ravic myślał przez chwilę.

- Do tego wszyscy musieliśmy się przyzwyczaić - powiedział w końcu. - To, co nas kiedyś trzymało razem, zostało zniszczone. Rozsypaliśmy się niczym szklane paciorki z zerwanego sznura. Nic nie jest już trwałe. - Ponownie napełnił kieliszek. - Jako chłopiec przespałem kiedyś noc na łące. Było lato, niebo zupełnie bezchmurne. Zanim zasnąłem, widziałem Oriona, który stał ponad lasami na horyzoncie. Potem, w środku nocy, obudziłem się - i Orion stał nagle w górze nade mną. Nigdy nie zapomnę tego widoku. Wcześniej uczyłem się, że Ziemia jest planetą i się obraca, ale uczyłem się tego tak jak wielu rzeczy, o których czyta się tylko w książkach, i nigdy się nad tym nie zastanawiałem. Wtedy po raz pierwszy poczułem, że naprawdę tak jest. Czułem, jak lecę bezszelestnie przez niesamowitą przestrzeń. Odczuwałem to bardzo mocno, wydawało mi się niemal, że muszę się trzymać, żeby nie wyrzuciła mnie siła odśrodkowa. Było tak pewnie dlatego, że obudzony z głębokiego snu, opuszczony przez pamięć i przyzwyczajenie, patrzyłem przez chwilę w ogromne przesunięte niebo. Ziemia przestała nagle być dla mnie trwałą podstawą - i od tamtej pory już nigdy się nią nie stała.”

Erich Maria Remarque książka Łuk triumfalny (powieść)

Arch of Triumph: A Novel of a Man Without a Country

O nocy , O myślach , O myśleniu , O piciu

„W czasie prowadzonych przeze mnie kursów spotkałem się z osobami, które faktycznie nauczyły się całej tabeli na pamięć. Normalnie pomyślałbym, że to chore, gdyby nie fakt, że sam należę do tego grona.”

Mark Lutz (1970)

O czasie

To tłumaczenie czeka na recenzję. Czy to jest poprawne?

„Pamięć o tym, jak pracujemy, przetrwa dłużej niż produkty naszej pracy.”

Jonathan Ive (1967) amerykański projektant przemysłowy

„Bolesław Kontrym, ps. Żmudzin, był bohaterem. W szeregach Polskiej Policji Państwowej było wielu prawdziwych bohaterów. Przez długi czas próbowano zatrzeć pamięć o osobach takich jak oni.”

Mariusz Błaszczak (1969) polski polityk

o Bolesławie Kontrymie
Źródło: M. Błaszczak: Bolesław Kontrym jest wzorem dla współczesnych służb https://dzieje.pl/aktualnosci/m-blaszczak-boleslaw-kontrym-jest-wzorem-dla-wspolczesnych-sluzb, dzieje.pl, 3 stycznia 2018.

O czasie

„Składamy dziś hołd wszystkim pomordowanym w piaśnickich lasach. Czynimy to w roku 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości, pamiętając, że to oni budowali II Rzeczpospolitą, umacniali fundamenty jej bytu i wychowywali kolejne pokolenia Polaków urodzonych w wolnej Polsce. Każda z zamordowanych tu osób miała swoje zasługi i swoją historię. Jesteśmy im winni pamięć o tym, jak zginęli, ale i o tym, jak żyli i jak wiele im zawdzięczamy. Przyszłość można budować tylko na prawdzie i na świadomości własnych korzeni – obyśmy zawsze o tym pamiętali, tak jak pamiętamy dziś, oddając cześć ofiarom zbrodni w Piaśnicy.”

Andrzej Duda (1972) polski polityk, prezydent, prawnik

o zbrodni w Piaśnicy z II wojny światowej.
Źródło: Uroczystości ku czci pomordowanych w Lesie Piaśnickim https://www.radiomaryja.pl/informacje/uroczystosci-ku-czci-pomordowanych-w-lesie-piasnickim/, radiomaryja.pl, 7 października 2018.

O przyszłości , O historii

„Co do Piaśnicy, to jeszcze trwa amnezja historyczna i ignorancja w wielu środowiskach, i to z wyższym wykształceniem, w wymiarze Pomorza, ale i całej Polski. Musimy mieć tego świadomość, a jednocześnie okazać wdzięczność samym sobie i tym, którzy tu są, rok w rok przyjeżdżają na modlitwę i narodową pamięć. Z roku na rok w tym miejscu, w leśnej kaplicy sanktuarium piaśnickiego gromadzimy się, aby z tych dołów śmierci wydobyć skrawki pamięci, by przyozdobić pomnikami, by utrwalić to święte miejsce.”

Sławoj Leszek Głódź (1945) polski duchowny katolicki, arcybiskup, generał

o zbrodni w Piaśnicy
Źródło: Uroczystości ku czci pomordowanych w Lesie Piaśnickim https://www.radiomaryja.pl/informacje/uroczystosci-ku-czci-pomordowanych-w-lesie-piasnickim/, radiomaryja.pl, 7 października 2018.

O wdzięczności , O wykształceniz , O śmierci

„Choć nie jest to polskie dziedzictwo. To jest dziedzictwo pozostawione nam, na naszej ziemi, przez opętanych zbrodniczą ideologią Niemców. Skoro tak się stało, że te miejsca są u nas, jesteśmy zobowiązani do przypominania, co się tu zdarzyło i dbania o tę pamięć. Jesteśmy, można powiedzieć, przez Niemców napiętnowani takimi miejscami, my jako Polska, jako Polacy, ale nie uchylamy się od odpowiedzialności za upamiętnienie tych miejsc, za ich trwałe wołanie i to właśnie robimy.”

Jarosław Sellin (1963) dziennikarz polski, działacz polityczny

podczas uroczystości upamiętniającej 75. rocznicę pierwszych masowych deportacji Żydów do niemieckiego obozu zagłady w Bełżcu, 17 marca 2017.
Źródło: Wiceminister kultury: obozy zagłady to piętno niemieckie, ale mamy obowiązek je upamiętniać http://dzieje.pl/aktualnosci/wiceminister-kultury-obozy-zaglady-pietno-niemieckie-ale-mamy-obowiazek-je-upamietniac, dzieje.pl, 17 marca 2017.

„Mam chłopskie pochodzenie, to wyrabia twardość. Jeden dziadek był chłopem, drugi majstrem w fabryce papierosów. Całe życie trenowałem umysł. Uczyłem się np. wierszy na pamięć, począwszy od Mickiewicza, skończywszy na Majakowskim.”

Włodzimierz Ptak (1928–2019) polski immunolog, mikrobiolog

w odpowiedzi na pytanie, jak udało mu się pozostać aktywnym naukowo tak długo.
Źródło: Andrzej Kobos, Po drogach uczonych. T. 4. Kraków: Polska Akademia Umiejętności, 2009, s. 383–398. ISBN 978-83-7676-021-6.

O życiu

„Pamiętajmy o tych tysiącach niewinnych i bezbronnych dzieci, które nie rozumiejąc okrucieństwa otaczającego ich świata, nie były w stanie walczyć o swoje życie. My, pielęgnując dziś pamięć o nich, ze wszystkich sił starajmy się stworzyć lepszy świat i zapewnić najmłodszym beztroskie dzieciństwo, by już nigdy żadne dziecko nie musiało przechodzić przez pełne samotności i cierpienia piekło wojny.”

Piotr Gliński (1954) polski socjolog, wykładowca akademicki, ekolog i polityk

o Dzieciach Zamojszczyzny, uroczystość odsłonięcia tablicy poświęconej Dzieciom Zamojszczyzny na Pawiaku, Warszawa, 20 września 2018.
Źródło: Tablicę poświęconą pamięci dzieci Zamojszczyzny odsłonięto na Pawiaku https://dzieje.pl/aktualnosci/tablice-poswiecona-pamieci-dzieci-zamojszczyzny-odslonieto-na-pawiaku, dzieje.pl, 20 września 2018.

O wojnie , O dzieciach , O samotności , O dzieciństwie

„Niezawodna i bezbłędna pamięć służy tylko nielicznym. Zwykły śmiertelnik (…) nieraz miewa kłopoty z przypomnieniem sobie jakiegoś wyrazu, jakiejś nazwy, choćby mu się zdawało, że ma ją tuż tuż, na końcu języka. Niestety, technikę sięgania do magazynów pamięci zawartych w mózgu i wydobywania z nich tego, czego właśnie nam potrzeba, okrywa kompletna tajemnica. Nie wiadomo także, czy natężenie umysłu, koncentrowanie uwagi i skupianie się w sobie (wspierane marszczeniem brwi, pocieraniem czoła i wpatrywaniem się w sufit) wspomaga pracę pamięci, czy też nie ma na nią wpływu. Często bowiem to, co usiłujemy sobie przypomnieć, objawia nam się dopiero wtedy, gdy zajęliśmy się już zgoła czym innym. Kiedy indziej znów okazuje się, że choć wiemy dobrze, o jaką nam rzecz chodzi, nie znamy i nigdy nie znaliśmy jej nazwy.”

Władysław Kopaliński (1907–2007) polski leksykograf, tłumacz, wydawca

Źródło: Słownik przypomnień, Wiedza Powszechna, Warszawa 1992, ISBN 83-214-0840-0, s. 7.

O tajemnicy

„Siłą rzeczy trwające kilka dni sierpniowe walki na Pradze pozostają w cieniu toczonych przez 63 dni zmagań na lewym brzegu Wisły. Ale fakt ten przecież nie oznacza, że poświęcenie i męstwo żołnierzy Obwodu VI warszawskiej Armii Krajowej miałoby być traktowane jako mniej cenne czy mniej godne upamiętniania. A może wręcz przeciwnie, z tego faktu należy wyprowadzić wniosek, że z tym większą troską powinniśmy kultywować pamięć o zrywie na Pradze i o jego bohaterkach i bohaterach.”

Jarosław Kaczyński (1949) polski polityk, premier RP

o powstaniu warszawskim na Pradze w Warszawie.
Źródło: W Warszawie odsłonięto tablice upamiętniające powstańczy zryw na Pradze https://dzieje.pl/aktualnosci/w-warszawie-odslonieto-tablice-upamietniajace-powstanczy-zryw-na-pradze, dzieje.pl, 24 października 2017

O walce , O sile

„Czysto osobisty, taki dług najwyższej wagi. To jest wdzięczność za film, za Smoleńsk, za przełamanie tego niebywałego oporu, za to, że się zdecydował i pokazał prawdę, pokazał ją znakomicie, syntetycznie. Pokazał ją w ten sposób, że cały ten zamysł zmierzający ku temu, by prawda zniknęła z naszego życia, by zniknęła pamięć, został (…) zniweczony. Pamięć trwa i trwa między innymi w wielkiej mierze dzięki panu.”

Jarosław Kaczyński (1949) polski polityk, premier RP

o reżyserze Antonim Krauzem i jego filmie Smoleńsk.
Źródło: Antoni i Andrzej Krauze z nagrodą im. Lecha Kaczyńskiego. „Pamięć trwa i trwa w wielkiej mierze dzięki panom”. https://wpolityce.pl/polityka/340642-antoni-i-andrzej-krauze-z-nagroda-im-lecha-kaczynskiego-pamiec-trwa-i-trwa-w-wielkiej-mierze-dzieki-panom-galeria, wpolityce.pl, 20 maja 2017.

O prawdzie , O wdzięczności

„Była piękną postacią naszego ruchu politycznego, ale także szerzej – naszej całej politycznej wspólnoty, jakkolwiek jest ona dzisiaj podzielona. Sądzę, że zasłużyła na dobrą, bardzo dobrą pamięć.”

Jarosław Kaczyński (1949) polski polityk, premier RP

o zmarłej posłance Prawa i Sprawiedliwości Jolancie Szczypińskiej
Źródło: Wzruszający gest przyjaciół Jolanty Szczypińskiej. Posłowie pamiętają https://wiadomosci.wp.pl/wzruszajacy-gest-przyjaciol-jolanty-szczypinskiej-poslowie-pamietaja-6327198576039553a, wp.pl, 13 grudnia 2018.

„Najważniejszymi produktami gospodarki XXI wieku nie będą samochody, tekstylia ani jedzenie, ale ciało, mózg i świadomość – a więc sztuczne życie. (…) Ci superludzie mieliby takie zdolności fizyczne i poznawcze, które znacznie przewyższałyby nasze obecne. Lepszą pamięć, wyższą inteligencję, silniejsze, bardziej odporne ciało. Być może mały ułamek ludzkości uzyska niemal boskie przymioty, a większość społeczeństwa pozostanie bez zmian. Powstanie klasa ludzi bezużytecznych. (…) Superludzie będą się prawdopodobnie bardziej różnić od nas niż my od neandertalczyków czy szympansów. Z tego względu należałoby mówić o nowym gatunku.”

Yuval Noah Harari (1976) izraelski historyk i profesor

Źródło: rozmowa Guido Mingelsa, Homo Deus, „Der Spiegel”, tłum. „Forum” nr 8, 14–27 kwietnia 2017.

O inteligencji , O życiu , O ludziach , O wieku

Cytaty na temat pamięć strona 3

Cytaty na temat pamięć
strona 3