Cytaty na temat określenie (578 cytatów, strona 4)

„Ostatecznym pokazem siły ze strony rządzącej ideologii jest zezwolenie na ostrą krytykę. W dzisiejszych czasach nie brakuje nam antykapitalizmu. Zalewają nas negatywne doniesienia o potwornościach kapitalizmu: (…) korporacje, które bezlitośnie zatruwają nasze środowisko naturalne, skorumpowanych bankierów otrzymujących niebotyczne uposażenia, chociaż ich upadające banki ratowane są z publicznych pieniędzy, warsztaty produkcyjne, w których dzieci pracują, jak niewolnicy. A jednak jest w tym haczyk: w tych wypowiedziach nie kwestionuje się demokratyczno-liberalnych ram określających pole walki z tymi nadużyciami. Celem (wyraźnie określonym lub wskazanym tylko aluzyjnie) jest zdemokratyzowanie kapitalizmu, rozciągnięcie demokratycznej kontroli poprzez nacisk mediów, interpelacje parlamentarne, ostrzejsze prawo, uczciwe śledztwo policyjne itd. Krytyka nigdy nie dotyczy instytucjonalnych zrębów (burżuazyjnego) demokratycznego państwa. Ład ten pozostaje święty nawet dla najbardziej radykalnych form „etycznego antykapitalizmu.””

Slavoj Žižek (1949) słoweński socjolog, filozof, psychoanalityk i krytyk kulturalny

Źródło: Spisek kontrolowany, „London Review of Books”, tłum. „Forum”, 24 stycznia 2011.

O dzieciach , O sile , O walce

„W samym stosunku wymiennym towarów ich wartość wymienna ukazała się nam jako coś zgoła niezależnego od ich wartości użytkowych. Jeżeli więc istotnie abstrahujemy od wartości użytkowej produktów pracy, otrzymujemy ich wartość, zgodnie z podanym właśnie określeniem. To wspólne, co znajduje wyraz w stosunku wymiennym, czyli w wartości wymiennej towarów, jest więc ich wartością.”

Karol Marks książka Kapitał

Kapitał (1867)
Źródło: tom I, rozdz. I, 1

„Podstawowymi elementami w pracy operatora są elementy czasu, przestrzeni i element – nazwałbym go – materialny, istniejący w przestrzeni. Dla mnie najważniejsze są właśnie obserwacje zmian materii w czasie. Istotne jest, jak te zmiany przebiegają, jak zmienia się człowiek, jego charakter czy postawa wobec najrozmaitszych spraw. Nie obchodzi mnie, co aktor myśli – muszę zobaczyć materialność tego, co on demonstruje, żeby oddać zmiany, które zachodzą w określonym czasie w określonej przestrzeni.”

Jerzy Wójcik (1930–2019) polski operator filmowy, reżyser, autor scenariuszy filmowych i teatralnych

Źródło: rozmowa ze Stanisławem Janickim, „Film” 37/1961

O myślach , O charakterze , O czasie , O myśleniu

„Wyniosłem z domu bardzo wyraźnie określoną tożsamość, którą błędnie można nazwać przekonaniami politycznymi. Pochodzę z rodziny, która jest tą części polskiej inteligencji, która żyjąc przez lata komunizmu w emigracji wewnętrznej, budowała własne szczęście i godność poza strukturami państwowymi, ale także opozycyjnymi. Cenili oczywiście opozycję, ale zdawali sobie sprawę, że jej zwycięstwo nie zależy tylko od niej samej.”

Jerzy Zalewski (1960) reżyser i scenarzysta polski

Źródło: Prywatna wojna – rozmowa z Jerzym Zalewskim, poloniainfo.se, 23 lutego 2001 http://www.poloniainfo.se/artykul.php?id=363

O wojnie , O szczęściu , O domu , O inteligencji

„To, co dzieje się u nas, można określić neośredniowieczem. Jak inaczej rozumieć np. projekt ustawy, aby 16 października uczynić Dniem Jana Pawła II, i to z uzasadnieniem, że był to największy autorytet XX w.? Mocą prawa chce się decydować i nakazywać, kto jest autorytetem.”

Maria Szyszkowska (1937) polska działaczka polityczna, filozof

„Wcale nie jest tak, że jest kobieta i mężczyzna. Płeć jest oceniana przez naukowców na 10 albo i 12 poziomach, a żaden z nich nie jest zero-jedynkowy. Rodzą się też np. dzieci interseksualne, których płci nie można określić. Przy okazji warto zauważyć, że pani Pawłowicz nie ma dzieci. Ciekawa jestem, czy badała swoje geny. (…) Bo przy niewrażliwości na androgeny bardzo często osoba z kariotypem XY rozwija się w kierunku kobiecym, czyli po prostu jest kobietą, ale jej kariotyp jest męski.”

Anna Grodzka (1954) polski polityk

Źródło: rozmowa Jacka Gądka, Anna Grodzka dla Onetu http://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/anna-grodzka-dla-onetu-pawlowicz-moze-miec-meski-k,1,5410753,wiadomosc.html, onet.pl, 3 lutego 2013.

O kobietach , O dzieciach

„Przy takiej sprzedawalności płyt, jaką mamy teraz na rynku, nawet wtedy kiedy wydawałoby się, że album odnosi sukces, artysta zdobywa złota czy platynową płytę, żeby zrobić to na taśmie filmowej, żeby to miało określoną jakość, to trzeba wydać pieniądze, których tak naprawdę się nie odzyskuje ze sprzedaży płyt.”

Justyna Steczkowska (1972) polska piosenkarka

o klipach do piosenek
Wypowiedzi w wywiadach
Źródło: „Tom Kultury” nr 11, 28 czerwca 2007

O pieniądzach , O sukcesie

„Renesans sam się określił jako ruch ku przeszłości (…). Chciał wrócić do źródeł mądrości i piękna.”

Jean Delumeau (1923–2020) francuski historyk

Cywilizacja odrodzenia (1967)

O przeszłości

„Jako profesor zwyczajny Polskiej Akademii Nauk – po trzydziestoletnim stażu – zarabiam 4 mln 200 tys. Dorabiam więc wykładami. Nauczanie to rzecz cudowna, jeśli jest samą radością, nie zaś koniecznością. Ale mnie moja sytuacja przywodzi na myśl obraz Nałkowskiego, przedstawiający biednego nauczyciela, który w łatanym płaszczu i dziurawych butach biega z lekcji na lekcję… Dokonując ogromnych wysiłków, żeby utrzymywać swą wiedzę na poziomie europejskim, co łączy się ze zdobywaniem książek z Zachodu. Zdobyć – to słynne określenie socjalistyczne. Na razie jakoś się jeszcze trzymam, ze zgrozą myślę jednak o emeryturze, na którąś przejdę za lat kilka. Inteligencję naznaczono trwałym piętnem. Uczynili to ci, którzy w rządzie Mazowieckiego stanowiąc „lobby inteligenckie”, myśleli tylko o tym, żeby w szkolnych klasach zawisł krzyż.”

Maria Janion (1926) polska uczona, historyk literatury

Źródło: „Gazeta Krakowska”, styczeń 1994.

O książkach , O butach , O inteligencji , O myślach

„Wilki pożerające jagnięta, owce pożerane przez wilki, silny, który poświęca słabego, słaby, będący ofiarą siły – oto natura, jej zmysły i prawa. Odwieczna akcja i reakcja. Natłok cnót i występków, słowem, doskonała równowaga, wynikająca z równych proporcji dobra i zła na ziemi. Równowaga niezbędna dla utrzymania wszechświata i życia, bez której wszystko zostałoby unicestwione w jednej chwili. (…) natura byłaby niezmiernie zdumiona, gdyby nagle mogła z nami podyskutować i gdyby się dowiedziała, że zbrodnie, które jej służą, przestępstwa, których wymaga i do których nas pobudza, są karane przez prawa zapewniające nas, że stanowią odbicie jej zasad. Głupcze, odpowiedziałaby, śpij, jedz, popijaj i bez lęku dokonuj tych zbrodni, skoro uznasz je za słuszne i wszystkie te rzekome występki cieszą mnie i pragnę ich, skoro cię do nich inspiruję. Tylko od ciebie zależy określenie, co jest ze mną sprzeczne lub co mnie zadowala. Pamiętaj, że nie masz w sobie niczego, co nie należałoby do mnie, nic, czego bym ci nie dała z powodów, których znać nie musisz. Najstraszniejsze z twych działań, podobnie jak najbardziej cnotliwe postępowanie kogoś innego, to tylko odmienne sposoby służenia mi. Nie powstrzymuj się więc przed czymkolwiek, drwij z ludzkich praw, umów społecznych i bogów, idź jedynie za moim głosem i wierz mi, że jeśli z mego punktu widzenia istnieje zbrodnia, to jest nią tylko nieposłuszeństwo wobec zamiarów, którymi cię natchnęłam, wyrażające się w twoim oporze czy w twoich sofizmatach (…). ziemię z mgieł, którymi spowita jest noc.”

Donatien Alphonse François de Sade (1740–1814)

Pozostałe dzieła

O Bogu , O naturze , O sile , O nocy

„To jest bardzo określona, stała i, co ważne, wierna grupa.”

Wojciech Błach (1972) polski aktor

o widzach serialu Plebania.
Źródło: Kłopoty Jerzyka, „Tele Tydzień” nr 23, 02 czerwca 2008 http://www.plebania.pl/wywiady/blach.html

„Nasz teatr na razie nie może i nie chce określić kręgosłupa ideowego. Chce dawać widzom wytchnienie i nie schodzić poniżej pewnego poziomu artystycznego.(…) Na razie, żeby przetrwać, muszę dać ludziom lekką strawę. Chcę, żeby się do Małego przyzwyczaili i polubili go.”

Mariusz Pilawski (1957)

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, Łódź, 20 marca 2010 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/19846

O czytaniu

„Swoją tezę Cenckiewicz i Gontarczyk opierają przede wszystkim na dokonanej przez SB rejestracji. W zamieszczonym w wyborze dokumentów rejestrze czytamy, że „Bolek” – nazwiska tu nie ma – został zarejestrowany 29 grudnia 1970 r., a wyrejestrowany 15 czerwca 1976 r. i otrzymał numer archiwalny I 14713. Jak dokonywano takiej rejestracji? Oficer SB wnosił o zarejestrowanie danej osoby w oparciu o przekonanie, że pozyskał ją do współpracy. Na podstawie tej ewidencji nie sposób wnioskować więcej niż to, że określonego dnia ktoś został zarejestrowany z odpowiednim numerem i pseudonimem. Dokumentem potwierdzającym pozyskanie do współpracy z SB powinno być sporządzone odręcznie oraz podpisane imieniem i nazwiskiem „zobowiązanie”, w którym delikwent przyjmował pseudonim i deklarował zachowanie w tajemnicy kontaktów z SB. W przypadku TW „Bolka” takiego zobowiązania nie ma. Nie figuruje ono także w wykazach dokumentów, które istniały w 1992 r., a następnie zaginęły.”

Andrzej Friszke (1956) polski historyk

Źródło: Zniszczyć Wałęsę, wyborcza. pl, 21 czerwca 2008 http://wyborcza.pl/1,91250,5334929,Zniszczyc_Walese.html?as=1

O zachowaniu , O czytaniu , O współpracy

„Użyłem takiego zakrytego słowa w reakcji na kompromitujący Polskę wywiad prezydenta Kaczyńskiego dla francuskiej telewizji. (…) Ciekawe, że najostrzej rozszyfrowują to słowo ludzie z otoczenia prezydenta Kaczyńskiego. Czyżby nie nasuwało im się żadne inne określenie na swojego szefa? Odbiór społeczny tego skrótu powinien dawać prezydentowi do myślenia! Na nieznośną anarchiczną rzeczywistość w Polsce brakuje słów. A zaczęło się tak niewinnie od „sp… aj, dziadu.””

Lech Wałęsa (1943) polski polityk i działacz związkowy, przywódca Solidarności, laureat Pokojowej Nagrody Nobla, były prezydent Pol…

komentarz do własnych słów, odnośnie nazwania prezydenta Lecha Kaczyńskiego s-synem.
O Lechu i Jarosławie Kaczyńskim
Źródło: Polska nierządem stoi, wp.pl, 20 czerwca 2007 http://wiadomosci.wp.pl/felieton.html?kat=64754&wid=8944761&rfbawp=1182335315.591&ticaid=13f54

O ludziach , O myślach , O rzeczywostości , O myśleniu

„Człowiek, którego normalnie uważamy za wroga, wykonuje co prawda określone działania, aby nam zaszkodzić, ale nie jest to jego jedyna aktywność – musi przecież jeszcze jeść, spać i nie może poświęcić dwudziestu czterech godzin na utrudnianie nam życia. Nienawiść natomiast nie ma innego celu, innej funkcji, jak tylko nas zniszczyć. Uświadomiwszy to sobie, powinniśmy zdecydować, iż nigdy nie pozwolimy się jej ponieść.”

Dalajlama XIV (1935) Dalajlama, duchowy i polityczny przywódca Tybetu

Sztuka szczęścia. Poradnik życia (1998)
Źródło: s. 198–199.

O nienawiści , O prawdzie

„Wystrzeganie się nauk ścisłych w obawie, iż prowadzą one do ateizmu, jest naiwnością. Mianem uprzedzenia i ignorancji należy też określić postrzeganie ich za sprzeczne z religią i wiarą oraz ujmowanie jako służących odrzuceniu religii.”

Fethullah Gülen (1941)

Avoiding the positive sciences, fearing that they will lead to irreligion is naivety, and seeing them as contradictory with religion and faith and as vehicles for the rejection of religion is prejudice and ignorance. (ang.)
Źródło: Perły mądrości

O wierze , O religii , O nauce

„Nie miałem określonego wzorca teatralnego czy filmowego. Mama i siostry uwielbiały chodzić do letniego kina i często zabierały mnie tam ze sobą. U jednego z sąsiadów odbywały się projekcje tzw. filmów z puszki, chętnie je oglądałem.”

Jan Monczka (1956)

Źródło: Tomasz Gawiński, Mogę już grać ojców, „Angora”, 17 kwietnia 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/115206.html

O siostrze

„W ustroju demokratycznym nie wolno narzucać całemu społeczeństwu określonych poglądów religijnych i moralnych.”

Maria Szyszkowska (1937) polska działaczka polityczna, filozof

„Każde określenie jest negacją.”

Baruch Spinoza (1632–1677) niderlandzki filozof

„Gdyby żadne inne procesy ekonomiczne ani elementy współzawodnictwa nie zakłócały działania opisanego mechanizmu, w wyniku walki o pieniądz ludzie staliby się przedsiębiorczy i oszczędni. Efekt taki da się rzeczywiście zaobserwować wśród klas niższych, dla których normalnym sposobem zdobywania środków utrzymania jest praca produkcyjna. Odnosi się to szczególnie do klas pracujących w osiadłych społeczeństwach rolniczych, w których istnieje pewien podział własności i których prawa oraz obyczaje zapewniają tym klasom mniej lub bardziej określony udział w użytkowaniu produktów swojej pracy. Klasy niższe nie mogą w żaden sposób uniknąć pracy, więc fakt, że pracują, nie jest dla nich poniżający, przynajmniej wobec innych członków tej klasy. A nawet odwrotnie, ponieważ praca jest uznanym i akceptowanym sposobem ich życia, odczuwają pewną zabarwioną rywalizacją dumę z opinii dobrego, efektywnego pracownika. Jest to zazwyczaj jedyne dostępne dla nich pole współzawodnictwa. Wśród ludzi, którym możliwość zdobycia własności i okazję do rywalizacji daje jedynie działalność produkcyjna walka o prestiż oparty na posiadaniu powoduje wzrost pracowitości i oszczędności.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

O pieniądzach , O ludziach , O walce

„Walka z Kościołem ma tylko pozór nowości, w rzeczywistości jest już od dawna obecna w przestrzeni publicznej. Ludzie sprawujący władzę i część środowisk medialnych doszli do wniosku, że nadszedł sprzyjający czas na otwartą konfrontację. Na podjęcie tej decyzji i rozpoczęcie medialnej ofensywy wpłynął ściśle określony splot wydarzeń.”

Waldemar Chrostowski (1951)

Źródło: Trwa ostra walka państwa z Kościołem http://www.pch24.pl/trwa-ostra-walka-panstwa-z-kosciolem,1239,i.html, pch24.pl, 29 marca 2012

O ludziach , O rzeczywostości , O decyzjach , O czasie

„W Warszawie – mówił Holoubek – postanowiłem zrobić coś odwrotnego niż to, co robiłem do tej pory: z pomocą swojego zawodu określić samego siebie. Skorzystać z okazji, jaką może być każda rola, żeby powiedzieć to, co ja osobiście mam do powiedzenia za pośrednictwem takiej czy innej postaci; powiedzieć, jaki jest mój pogląd na świat, na życie, na moralność, jaka jest moja estetyka – do tego celu służy mi moje aktorstwo.”

Gustaw Holoubek (1923–2008) polski aktor teatralny i filmowy, reżyser

Źródło: M. Czanerle, Gustaw Holoubek. Notatki o aktorze myślącym, WAiF, Warszawa 1972

O życiu , O świecie , O pomocy , O morzu

„Oczywiście, jeśliby barbarzyński wróg spróbował niszczyć Naród Polski metodami tępienia Żydów – wówczas losy zostaną rzucone i rozkazy do walki w obronie narodu zostaną wydane. Ale chwilę tę określi nie panikarska plotka, lecz miarodajny rozkaz Komendanta Sił Zbrojnych w Kraju. A na dziś obowiązywać nas wszystkich powinien rozkaz Naczelnego Wodza, wielokrotnie powtarzany przez Pełnomocnika Rządu oraz przez wszystkie odpowiedzialne czynniki polskie: czekać z bronią u nogi! Nie pozwolić się prowokować…”

Stefan Rowecki (1895–1944) generał polski

Źródło: Z bronią u nogi, „Biuletyn Informacyjny”, 11 lutego 1943, cyt. za: Jan Rzepecki, Wspomnienia i przyczynki historyczne, wyd. Czytelnik, Warszawa 1983, s. 228.

O losie , O czekaniu , O walce

„Wszystkim podoba się określenie, że szachy są sztuką. Ale ja bym powiedział, że ta cecha zanika, a zostaje pamięć, zostaje nauka. Słowo walka odnosi się do sportu. Jaki może być sport w grze przeciwko komputerowi? Znaczy to, że w szachach mamy coraz bardziej do czynienia z nauką.”

Wiktor Korcznoj (1931–2016) rosyjski szachista

Źródło: wywiad z Korcznojem (2004) http://new-arch.rp.pl/artykul/470236_U_czlowieka_jest_sumienie.html

O grach , O sporcie , O nauce , O walce

„Każde przedstawienie to proces poszukiwania sposobu, w jaki moglibyśmy opowiedzieć określoną historię.”

Elizabeth LeCompte (1944)

Źródło: Aneta Mancewicz, Powrót do obrazów, „Didaskalia”, 20 kwietnia 2011 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/28419

O historii , O poszukiwaniu , O czytaniu

„FejsBóg – ironiczne określenie Facebooka jako instancji i wyroczni o niemal boskim zabarwieniu”

Maciej Dutko (1979)

Neologizmy wprowadzone przez Macieja Dutkę

„Gdy dziś przypominam sobie moje symboliczne publiczne przewracanie Okrągłego Stołu w 1991 r. przed kamerami TVP – jestem z tego gestu dumny. Ale nie ja byłem pierwszy. Mecenas Władysław Siła-Nowicki, uczestnik Okrągłego Stołu, w jego trakcie określił swoich solidarnościowych kolegów najcięższym polskim zarzutem: targowica.”

Kornel Morawiecki (1941–2019) działacz opozycji w PRL

Źródło: Dlaczego przewróciłem okrągły stolik, rp.pl, 5 lutego 2009 http://www.rp.pl/artykul/9157,258725_Morawiecki__Dlaczego_przewrocilem_okragly_stolik.html

O sile

„Nie uważam, że muszę się zachowywać w określony sposób, ponieważ mam duży wpływ na ludzi. Ja się nie zmienię, to by było bluźnierstwo. I taka już jestem, lubię się uszczęśliwiać.”

Avril Lavigne (1984) muzyk rockowy, wokalistka

O ludziach

„Tbilisi jako ostatnie dołączy do listy tych miejsc, gdzie oficjalnie funkcjonuje iTune, tu nawet nie znalazło się miejsce dla budek z falafelem. Już nawet nie wspominam o sex-shopie, chociażby jednym, gdzieś w odległej dzielnicy. Prawosławny fundamentalizm okazał się nie do przebicia. Gruzińskiemu narodowi pozostało tylko wypełniać plan demograficzny, i to w określonych ramach, to znaczy w dni niepostne.”

Zaza Burczuladze książka Adibas

Źródło: Adibas, przeł. Magdalena Nowakowska, op. cit., s. 101–102.

Odległy

„Dziennikarz: Czy w jakiś sposób możesz siebie nazwać patriotą?
Sufjan Stevens: Nie, wcale nie mogę. Nienawidzę tego określenia, ponieważ jest takie dogmatyczne. Nie cierpię tej bezmyślnej lojalności zasadom narodu, czy jest to doktryna, flaga czy rząd. Nie wierzę w żadną z tych rzeczy.”

Sufjan Stevens (1975)

Źródło: Bunyip Voodoo, 16 listopada 2009 http://bunyipvoodoo.blogspot.com/2009/11/law-of-abstraction-sufjan-stevens-urban.html

O cierpieniu

„Walczę i umrę jedynie dlatego, że w wychodku, jakim jest nasze życie, żyć nie mogę, to ubliża – słyszysz! – ubliża mi jako człowiekowi z godnością nie niewolniczą. Niech inni się bawią w hodowanie kwiatów czy socjalizmu, czy polskości, czy czego innego w wychodkowej (nawet nie klozetowej) atmosferze – ja nie mogę! To nie sentymentalizm, nie mazgajstwo, nie maszynka ewolucji społecznej, czy tam co, to zwyczajne człowieczeństwo. Chcę zwyciężyć, a bez walki, i to walki na ostre, jestem nie zapaśnikiem nawet, ale wprost bydlęciem, okładanym kijem czy nahajką. Rozumiesz chyba mnie. Nie rozpacz, nie poświęcenie mną kieruje, a chęć zwyciężenia i przygotowania zwycięstwa. Ostatnią moją ideą (…) jest konieczność wytworzenia w każdej partii, a tym bardziej naszej [PPS-Frakcja Rewolucyjna], funkcji siły fizycznej, funkcji, że użyję tak nieznośnego dla uszu „humanitarystów” określenia (histeryczne panny, nie znoszące drapania po szkle, ale znoszące pranie ich po pysku) funkcji „przemocy brutalnej”.”

Józef Piłsudski (1867–1935) polski działacz niepodległościowy i polityk, premier, Naczelnik Państwa, twórca tzw. rządów sanacyjnych

Źródło: list do Feliksa Perla, 1908, cyt. za: Andrzej Garlicki, Józef Piłsudski 1867–1935, Warszawa 1988.

O życiu , O piciu , O sile , O walce

„Mam głębokie przekonanie, że wystawy scenografii nie mają sensu. Dekoracje i kostiumy funkcjonują w konkretnym przedstawieniu, w określonej przestrzeni i czasie. I tylko tam jest ich miejsce.”

Barbara Hanicka (1952)

Źródło: „Gazeta Wyborcza” 30–31 stycznia 1999

O czasie , Sens

„Tylko trzy kraje Unii Europejskiej: Wielka Brytania, Niemcy i Holandia zezwoliły na internetowy handel lekami, ale pod ściśle określonymi warunkami. W tych krajach można kupować w sieci wszystkie leki (także na receptę), ale dokładnie określono sposób ich dostarczania do klienta, tak by cały czas można było śledzić, co się dzieje z produktem. Wobec tego pytam Pana Ministra: Dlaczego w Polsce nie ma uregulowanych przepisów, które dotyczyłyby sprzedaży leków przez Internet?”

Maria Zbyrowska (1956) polska działaczka polityczna

Źródło: fragment interpelacji poselskiej.

O czasie

„Nie wiedziałem, że są jacyś właściciele kosmosu.
– Więc jest pan po prostu niedoinformowany – skwitował z pełnym wyższości uśmieszkiem. – Stany Zjednoczone określiły, że do nich należy kosmos między koordynatami 2XA a D2B, poza niewielkim i mało znaczącym fragmentem przyznanym Meksykowi. Rosja ma przestrzeń między koordynatami #DB i LO2 (…) Są jeszcze sektory belgijski, chiński, cejloński, nigeryjski…
– A gdzie jest wolny kosmos? – przerwałem mu.
– Nie ma takiego.
– Wcale? To jak daleko sięgają granice?
– Do nieskończoności.(…)
Nigdy nie przyszła mi do głowy myśl, że każdy skrawek bezkresnego kosmosu ma już swego właściciela.”

Robert Sheckley (1928–2005) amerykański pisarz science fiction

Źródło: Obywatel Galaktyki

O myślach , O myśleniu

„Policjanci byli atakowani nie tylko przez niemieckich anarchistów, ale głównie przez chuliganów w szalikach klubowych, wspieranych ostatnio przez Jarosława Kaczyńskiego. (…) Wydarzenia z 11 listopada nie pozostawiły wątpliwości, jakie wartości reprezentują ludzie, którzy kopią policjantów, atakują rodziny z dziećmi, podpalają wozy transmisyjne. Jeśli jest tak, że z tej strony sali będą padać słowa poparcia dla tej – jak to określił prezes PiS – „dorodnej młodzieży””

Donald Tusk (1957) polski polityk

to słowa te powinny budzić grozę.
Źródło: gazeta.pl, 19 listopada 2011 http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114871,10673559,Premier_odpowiada_na_pytania_poslow_po_expose__PiS.html

O dzieciach , O ludziach , O młodzieży

„W naszej kulturze kobiety cierpią z powodu przypisania ich do określonych ról. Te role niszczą ich wiarę w siebie. Nie chciałbym być na ich miejscu.”

William Wharton (1925–2008) pisarz amerykański

Źródło: Dorota Nowak, Życie zastępuje mi teatr http://mbc.malopolska.pl/dlibra/docmetadata?id=61774, „Przekrój” nr 28/2820, 11 lipca 1999, s. 14–15.

O życiu , O kobietach , O wierze , O cierpieniu

„Najprościej rozumiałem terapię przez to, że każdy z nas jest urodzony w określony sposób, jesteśmy nauczeni aby być „innym”, i spędzamy całe nasze życie starając się odkryć i ujawnić kim tak naprawdę jesteśmy. Życie, doświadczenia, traumy – cokolwiek – wszystko to składa się na inną wersję ciebie. W tobie toczy się bitwa między tym kim jesteś a tym kim się stałeś i jest to dla mnie bardzo ważne, aby odkryć kim miałem być, a kim jestem. I narysować bezpośrednie porównanie do muzyki, im bardziej zbliżam się do tego kim tak naprawdę jestem, tym mocniejsza staje się muzyka ponieważ myślę, że talent który posiadam jest połączony z tą osobą, to nie jest manipulowany proces, to intuicja. Możesz nauczyć się akordów i gitar, ale jest w tym cząstka ciebie, która czyni to niepowtarzalne. Dla mnie był to długi proces, abym stał się tym kim powinienem być.”

Billy Corgan (1967)

The simplest way that I can understand therapy is that we’re born a certain way, we’re taught to be something different, and we spend our whole lives trying to unravel it and ultimately align ourselves with who we really are. Life, experiences, traumas – whatever – they all add up to make you some altered version of what you are. So there’s this battle that goes on between what you are and what you become, and it’s been very important for me to unravel what I was taught to be or what I became. and to draw a direct parallel to music – the closer I get back to being who I really am, the stronger the music gets, because I think what talent I do have is connected to that person, it’s not a manipulative process, it’s intuitive. You can learn about chords and guitars, but there’s a piece of you that makes it individual, and it’s been a slow process for me to become whatever it is that I’m supposed to be. (ang.)
Źródło: Jim Stapleton, Smashing Pumpkins, Carlton Books Ltd., 1996.

O życiu , O muzyce , O myślach , O myśleniu

„Słowiańszczyzna przed wysiedleniem Niemców po drugiej wojnie światowej była wyparta aż do granic Śląska i tylko na Górnym Śląsku pozostawała we względnym skupieniu (…), a mianowicie na tym terenie Górnego Śląska, który 1921 stanowił obszar plebiscytowy, wyjąwszy większą część powiatu głubczyckiego, pokrytej dialektami niemieckimi (…), Jeśli mówimy o względnie zwartym obszarze dialektów polskich, to określenie to domaga się odpowiedniej precyzji. Gdy rozpatrywać będziemy te stosunki językowe do czasów plebiscytu, to znaczy w latach przed podziałem Górnego Śląska, to w pewnym uogólnieniu dają się one sprowadzić do formuły, że polskimi dialektami mówiono głównie w środowiskach wiejskich i robotniczych zagłębia przemysłowego. Duże miasta były w przeważającej części niemieckojęzyczne, mniejsze miasta prowincjonalne niemiecko – i polskojęzyczne, przy czym używanie jednego, czy też drugiego języka z reguły uzależnione było od statusu społecznego użytkownika.”

Reinhold Olesch (1910–1990)

O wojnie , O uzależnieniu

„wujek Google – personifikacja wyszukiwarki Google, nawiązująca do popularnego w Polsce stereotypu wujka – Dobrej Rady, który zna odpowiedź na każde pytanie (postaci wywodzącej się z filmu „Miś”). Dutko wprowadził ten termin po raz pierwszy w 2002 r. (Uniwersytet Wrocławski), później zaczął on żyć samodzielnym życiem, zdobywając ogromną popularność i stając się żartobliwym i powszechnie używanym synonimem wszech wiedzącej wyszukiwarki. Podobną karierę zrobiło określenie „Ciocia Unia.””

Maciej Dutko (1979)

Neologizmy wprowadzone przez Macieja Dutkę

Pytanie

„Nie będzie przesadą konstatacja, że wskutek relacjonowania przykładów autorytarnych rządów prezydenta A. Łukaszenki, oficjalnej postsowieckiej ideologii i braku reform ekonomicznych na Białorusi polskie media w ostatnich latach podtrzymują na ogół stereotypowy obraz społeczeństwa białoruskiego jako biernego, silnie zsowietyzowanego i nieukształtowanego narodowo. Żadnemu z tych określeń całkowicie zaprzeczyć nie można.”

Elżbieta Smułkowa (1931)

Źródło: Różne aspekty postrzegania współczesnej Białorusi w Polska-Białoruś. Problemy sąsiedztwa, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Lublin 2005, s. 14. ISBN 83-227-2388-1.

Obraz

„Polowanie to tylko tchórzliwe określenie szczególnie tchórzliwego morderstwa na innym stworzeniu. Polowanie jest odmianą choroby umysłowej ludzi.”

Theodor Heuss (1884–1963) prezydent Niemiec

Jagd ist nur eine feige Umschreibung für besonders feigen Mord am chancenlosen Mitgeschöpf bez szans. Die Jagd ist eine Nebenform menschlicher Geisteskrankheit. (niem.)
Źródło: zitate-online.de http://www.zitate-online.de/literaturzitate/allgemein/17930/jagd-ist-nur-eine-feige-umschreibung-fuer.html

O ludziach , O chorobach

„Aby coś określić, używamy zwykle miar. Powiedzieć, że ktoś wygrał pięć razy Tour de France, to czysta abstrakcja, ponieważ liczba zwycięstw nie mówi nic o wydarzeniach i emocjach, które towarzyszyły wyścigowi, o niepowodzeniach i wygranych etapach, o udrękach i uniesieniach. Być może, jedynymi osobami, które w pełni rozumieją, co znaczy zdanie: „pięć zwycięstw Tour de France”, są moi koledzy z drużyny oraz czterech kolarzy, którzy dokonali tego samego i tworzą swój własny klub. Cyfra pięć jest dla nich znakiem rozpoznawczym. Mogę tylko powiedzieć, co znaczy to dla mnie. Dokładnie tyle: pięć razy otrzymałem wsparcie.”

Lance Armstrong (1971) amerykański kolarz

Liczy się każda sekunda

O wsparciu , Niepowodzenie

„Przed kilkoma miesiącami powiedziałem Amerykanom, że nie wymieniałem broni na zakładników. W głębi serca wciąż wierzę, że taka była prawda, ale fakty i dowody temu przeczą. Strategiczne otwarcie na Iran zmieniło się w przekaz broni za zakładników. Było to sprzeczne z moimi przekonaniami, polityką administracji i planowaną przez nas strategią. Doszło do tego z określonych powodów, lecz był to błąd.”

Ronald Reagan (1911–2004) prezydent USA

fragment orędzia do narodu, w którym prezydent przepraszał za aferę Iran-Contras.
Źródło: Oliver Stone's Untold History of the United States (2012), tłum. Anna Rajca, Mirosław Filipowicz, odcinek 8

O prawdzie , O błędach , Serce

„Każde dzieło kultury jest wytworem określonego społeczeństwa, wehikułem jego samorealizacji i środkiem porozumienia jego członków; jako takie są więc dzieła sztuki ze sobą zawsze porównywalne i czytelne.”

Arnold Hauser (1892–1978)

Źródło: Konrad Onasch, Annemarie Schneiper, Ikony. Fakty i legendy, Arkady, Warszawa 2007, s. 31.

„No cóż, nie jestem niegrzeczną dziewczynką. Jestem po prostu osobą skomplikowaną, jak każdy. Nikogo nie można określić jednym słowem. W okresie świąt Bożego Narodzenia chodzę na zakupy. W piątki wieczorem chodzę do kina. Jestem dość anonimowa. Czasem mnie rozpoznają, ale nikt mnie nie napastuje. Z powodu tego wizerunku dobrej dziewczyny czuję, że dają mi święty spokój. Może ludzie są nim znudzeni. I bardzo dobrze!”

Natalie Portman (1981) aktorka amerykańska

Źródło: Steven Zeitchik, Ben Fritz, Przemiana łabędzia, „Los Angeles Times”, 24 stycznia 2011.

O losie , O ludziach , O dziewczynach , O czasie

„Mi eutanazja nie jest potrzebna, bo nie wyobrażam sobie siebie w takiej sytuacji. Sądzę, że prawo nie powinno być wyrazem pewnych określonych kanonów moralnych.”

Maria Szyszkowska (1937) polska działaczka polityczna, filozof

„Sam nie wiem… Trzeba zapytać tutaj sędziego Rzeplińskiego. Wyrok musi spełniać określone kryteria, wymagania. Te dokumenty, które są wysyłane do KPRM przez prezesa Rzeplińskiego, nie spełniają takich kryteriów. Są procedowane w niewłaściwym trybie. Publikujemy to dlatego, że to dopuszcza to ustawa.”

Rafał Bochenek (1986)

odpowiedź na pytanie, dlaczego rząd Beaty Szydło opublikował 21 wyroków wydanych przez Trybunał Konstytucyjny po 10 marca 2016, które wcześniej określane były przez Prawo i Sprawiedliwość mianem „prywatnych opinii”.
Źródło: Bochenek na pytanie, co zostało dzisiaj opublikowane: Sam nie wiem. Te rozstrzygnięcia nie są nazywane wyrokami http://300polityka.pl/live/2016/08/16/bochenek-sam-nie-wiem-co-zostalo-dzisiaj-opublikowane-te-rozstrzygniecia-nie-sa-nazywane-wyrokami/, 300polityka.pl, 16 sierpnia 2016

O sprawiedliwości , O ustawie

„Wszystkie dary zostaną przewiezione do miejscowości Świeciechów Poduchowny oraz Kopiec, w gminie Annopol. Zbożem dysponować będą sołtysi poszczególnych wsi. Rolnicy, którzy je otrzymają oświadczenia, w których poświadczą, że w danym dniu otrzymali określoną ilość zboża. Dzięki temu nie będzie podejrzeń, że po drodze zniknął chociażby kilogram.”

Sławomir Izdebski (1971) polityk polski, senator

o zbiórce darów dla powodzian.
Źródło: Akcja „Serce dla powodzian”, podlasie24.pl, 11 czerwca 2010 http://podlasie24.pl/wiadomosci-siedlce-akcja-serce-dla-powodzian--38bb.html

„Antoni Słonimski powiedział, że Eskimosi mają siedemnaście określeń na biel, a my mamy tyle na błoto.”

Łukasz Kośmicki (1968)

Źródło: Wywiad, 18 lutego 2010 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=63241

„Zaniepokojona bezideowością lewicy, postanowiłam sporządzić w zwięzłej formie zarys 'manifestu człowieka lewicy'. Pragnę podkreślić, że ten, kto jest wrażliwy na biedę i nieszczęścia innych w naturalny sposób może stać się zwolennikiem prądów lewicowych.
Człowiekiem lewicy nie jest ten, kto wcześniej należał do PZPR, a dziś chce to zatrzeć i wtóruje prawicy w krytyce minionego systemu. Człowiekiem lewicy nie jest ten, kto kiedyś cenił wartość socjalizmu, a dziś mówi o tym pogardliwie chcąc czerpać profity w nowej rzeczywistości.
Lewicowość wiąże się nierozdzielnie z traktowaniem każdego człowieka jako celu samego w sobie, a nigdy jako środka do nawet najbardziej szczytnych celów. Ta zasada płynąca z filozofii Kanta stanowi podstawę socjalizmu.
Człowiek lewicy, ceniąc narodową tradycję i kulturę, czuje się przede wszystkim częścią ludzkości. Stanowi to zaporę dla kierowania się egoizmem rodzinnym w polityce.
Twierdzę, że obowiązkiem człowieka lewicy – w obliczu wynalezienia broni masowej zagłady – jest dążenie do trwałego pokoju, a nawet szerzej – urzeczywistnianie idei pacyfistycznych.
Człowiek lewicy powinien być rzecznikiem rozdzielenia religii i prawa, religii i polityki, jak również religii i nauki. Może wyznawać określoną religię, może być bezwyznaniowym, czy agnostykiem, bądź ateistą, ale zarazem zwolennikiem państwa neutralnego światopoglądowo.
Ideowość – nie zaś karierowiczostwo i pragmatyzm – ma znamionować człowieka lewicy. Troska o nią winna prowadzić do starań, by telewizja i radio publiczne wreszcie zaczęły nadawać programy o treściach lewicowych. Inaczej nie powstanie społeczeństwo obywatelskie, a więc wieloświatopoglądowe.
Człowiek lewicy nie powinien uznawać własności prywatnej za świętą i nienaruszalną. Powinien cenić także własność państwową i spółdzielczą.
Przedstawiciel lewicy powinien być człowiekiem czynu. Bieda, nędza, głód, bezrobocie, bezprawie – wymagają przezwyciężenia. Sprawiedliwość należy urzeczywistniać poprzez rozwiązania systemowe. Filantropia może jedynie doraźnie rozwiązać czyjś problem i z reguły uwłacza tym, do których jest skierowana.
Człowiek lewicy powinien pozwalać innym na głoszenie poglądów, które sam uznaje za błędne i nieprawidłowe. Ma być życzliwy dla prawd innych niż własne. Konsekwentnie ma wygłaszać niezgodę na nietolerancję.
Człowiek lewicy ma czynić wysiłki, by zmieniać świadomość społeczeństwa. Istotne znaczenie ma wyzbywanie się uprzedzeń i stereotypów.
Człowiek lewicy ma działać na rzecz eliminowania dyskryminacji i braku akceptacji rozmaitych grup społecznych.
Człowiek lewicy powinien czuć się częścią świata przyrody, a więc odznaczać się braterskim stosunkiem do innych istot żywych.
Wierność wobec wyznawanych wartości powinna znamionować człowieka lewicy.”

Maria Szyszkowska (1937) polska działaczka polityczna, filozof

Źródło: '„Manifest człowieka lewicy”', w: „Lewicowość w XXI wieku”, tChu, W-wa 2004.

O głodzie , O pokoju , O religii , O sprawiedliwości

„Miłość to tylko poetyczne określenie pożądania. Ale pożądanie nie mające w sobie nic z poezji nie jest godne zwać się miłością!”

Ryūnosuke Akutagawa (1892–1927) japoński pisarz

Aforyzmy japońskie
Źródło: s. 31.

O miłości

„Posiadanie własnego stylu to tak, jak posiadanie określonej osobowości. Gdy dostaję scenariusz do przeczytania, od razu przychodzą mi do głowy pomysły na obrazy. Nie mam problemu z wizualizacją historii. Współpraca z reżyserem odbywa się w ten sposób, że zawsze mówię mu, jak to widzę, a on podejmuje decyzję, czy chce taki film.”

Artur Reinhart (1965)

Źródło: dyskusja redakcyjna, „Film&TV. Kamera” 4/2005

O historii , O decyzjach , O osobowości , O współpracy

„Określiłbym to tak: kto chciał przeżyć, nie wolno mu było bać się śmierci, bo każdy, kto chciał żyć, a bał się śmierci – bał się narazić na bicie i wykonywał ściśle zarządzenia, czekając na cud i koniec wojny, że go zwolnią albo że przetrzyma. Gdy się zorientował, że się kończy, za późno już wtedy było na zryw i dla takiego zostawało tylko krematorium.”

Stanisław Grzesiuk książka Pięć lat kacetu

Pięć lat kacetu, O życiu w obozie koncentracyjnym

O śmierci , O wojnie

„W kalkulatorze wystarczy nacisnąć odpowiednie klawisze, by coś na nim policzyć. Zachodzące w środku procesy to nic innego jak określone operacje elektroniczne. Kalkulator nie wie, czym są liczby – dopiero my je do niego wpisujemy. Podobnie jest z mózgami. Są to maszyny, które w toku ewolucji zostały zaprogramowane do wykonywania określonych czynności w odpowiedzi na bodźce otoczenia.(…) Czynności tych nie da się wytłumaczyć wyłącznie budową maszyny.”

Wolfgang Prinz (1942)

Źródło: rozmowa Thomasa Asseheuera i Ulricha Schnabela, Wolna wola nie istnieje, „Die Zeit”, tłum. „Forum”, 27 lutego 2012.

O woli

„Historia świata jest historią brutalnego ucisku kobiet, dzieci, artystów przez mężczyzn… Nie lubię męskości… Określenie „zniewieściały” jest w gruncie rzeczy określeniem pochlebnym. Oznacza ono, że dany osobnik często się myje, nie lubi zabijać ludzi, zdolny jest do współczucia, nie lubi wrzeszczeć i pchać się, żeby udowodnić swoją ważność. Kobiety znają wartość życia ludzkiego, nie tylko dlatego, że rodzą ludzi, ale także dlatego, że ich wychowują i wiedzą, jaka to męka, odpowiedzialność i wysiłek. Mężczyźni nie wychowują dzieci, w najlepszym wypadku na pierwszego oddają na ten cel pewną ilość pieniędzy. Nic dziwnego, że potem masakra może wydać im się zajęciem nie tylko lubym, ale i pożytecznym.”

Sławomir Mrożek (1930–2013) polski dramatopisarz, prozaik i rysownik

Dzienniki, Dziennik. Tom 1. 1962–1969

O kobietach , O mężczyznach , O dzieciach , O ludziach

„Joanna Senyszyn: To już przestał być Trybunał Konstytucyjny, ja go nazwałam klerykalnym, ale może rzeczywiście lepsze byłoby określenie, gdyby ci niektórzy sędziowie do których mam szacunek, bo to jest trybunał prostytucyjny.
Monika Olejnik: Słucham?
Joanna Senyszyn: Trybunał prostytucyjny!
Monika Olejnik: Pani, …, pani poseł, no nie można tak mówić…., nie, nie, nie, nie…, to się…, nie, nie, nie, to jednak chyba nie…, pani poseł.
Joanna Senyszyn: No niestety.”

Joanna Senyszyn (1949) polska działaczka polityczna, ekonomistka

komentarz do odroczenia w czasie z powodów proceduralnych przez Trybunał Konstytucyjny decyzji w sprawie ustawy dezubekizacyjnej.
Źródło: Kropka nad i, TVN24, 14 stycznia 2010 http://www.tvn24.pl/12690,1638317,0,1,senyszyn-do-prokuratury-za-prostytucyjny-trybunal,wiadomosc.html

O decyzjach , O czasie

„Mało wspinania, dużo czekania, potrzeba dużo cierpliwości. To określenie „sztuka cierpienia” [autorstwa Wojciecha Kurtyki] rzeczywiście jest adekwatne, ponieważ nie tylko o to chodzi, że u góry jest ciężko, ale też na dole, ponieważ długo się czeka na pogodę. Oprócz sztuki cierpienia, jest to również sztuka czekania. Jeśli chodzi o przyszłość – nie wiem, na razie takie propozycje jeszcze nie padają, za wcześnie o tym mówić, czy jeszcze bym chciał”

Janusz Gołąb (1968)

wziąć udział w podobnej wyprawie w najbliższym czasie
Źródło: Janusz Kurczab, „Sukces dzielnych ludzi” – spotkanie u Prezydenta RP i wywiad ze zdobywcami Gasherbruma I, wspinanie.pl, 1 kwietnia 2012 http://wspinanie.pl/serwis/201204/01gasherbrum1-konferencja-prezydent-gasherbrum1.php

O ludziach , O sztuce , O cierpieniu , O czasie

„Kupiec nie musi być koniecznie obywatelem jakiegoś określonego kraju. Jest mu w znacznej mierze obojętne, gdzie prowadzi swój handel. Gdy zaś trochę się zrazi, może go to skłonić do przeniesienia swego kapitału z jednego kraju do drugiego, wraz z całą wytwórczością, jaką kapitał ten utrzymuje.”

Adam Smith (1723–1790) brytyjski myśliciel

A merchant, it has been said very properly, is not necessarily the citizen of any particular country. It is in a great measure indifferent to him from what place he carries on his trade; and a very trifling disgust will make him remove his capital; and, together with it, all the industry which it supports. (ang.)
Badania nad naturą i przyczynami bogactwa narodów
Źródło: Księga III, rozdz. IV.

„Malarstwo, te plamy barwne, zgrupowane według określonego kryterium.”

Maurice Denis (1870–1943)

Źródło: Jerzy Płażewski, Język filmu, Książka i Wiedza, Warszawa 2008, s. 39.

O książkach , O wiedzę , O malarstwie

„Kiedy przyszedłem do SMF po 7 latach pracy w bielskim studio, byłem nastawiony bardzo tradycyjnie. Ale otoczenie moich nowych kolegów, którzy rekrutowali się z warszawskiej ASP, spowodowało zmianę. (…) Zrezygnowałem z konturu, kreski konturowej, tak że postać była określona tylko plamą – prosto z pędzla na celuloid.”

Witold Giersz (1927)

Źródło: „Film” nr 6, 1982

„Nie róbmy z prezydenta Obamy cynicznego potwora, który po to wymyślił odznaczenie Jana Karskiego, żeby upokorzyć Polaków bolesnych dla nich określeniem. To jest aberracyjne rozumowanie i tylko chora wyobraźnia może to wymyślić.”

Tomasz Nałęcz (1949) polski polityk, historyk

o wypowiedzi Jarosława Kaczyńskiego, dot. przemówienia Baracka Obamy, który podczas uroczystości wręczenia „Medalu Wolności” dla Jana Karskiego użył określenia „polskie obozy śmierci”.
Źródło: tvp.info http://tvp.info/informacje/polska/nie-robmy-z-prezydenta-obamy-cynicznego-potwora/7528070, 31 maja 2012

O śmierci , O wolności

„Zostaję tu [w Lublinie] na kilka tygodni, bo mi bardzo dobrze i cicho we Włodzimierzu. Czas nie ograniczony żadnymi określonymi zajęciami jest tak miły, tak serdecznie drogi. Jem, kiedy chcę, wstaję, kiedy chcę, i tak samo kładę się spać. Wszystko to jest bardzo boskie (…) Że nie ma bielizny, że kolacja bywa skąpa – głupstwo. Ale jest pogoda tak błękitna, tak wieczna! (…) Trochę się nudzę, bo oprócz wieczornych marzeń i popołudniowych wędrówek nie ma tu nic, co by mnie zajmowało. Przez cały czas pobytu w Marianówce napisałem ze dwadzieścia stron prozy bez sensu i trzy czy cztery wiersze deliryczne.”

Józef Czechowicz (1903–1939) polski poeta

o planach na wakacje; 5 czerwca 1923.
Listy
Źródło: list do Wacława Gralewskiego, cyt. za: Waldemar Michalski, Wołyńskie wiersze Józefa Czechowicza, „Akcent” 2003, nr 4.

O czasie , O wakacjach , O pogodzie , Sens

„Jest pewna określona liczba piosenek o cipach, morderstwach i Bogu, które możesz napisać. Mnie jeszcze trochę ich zostało…”

Nick Cave (1957) australijski muzyk rockowy

O Bogu

„Imperium to przesadzone określenie, ale to właśnie zbudowałem. Niestety, imperium musi być rządzone żelazną ręką. Z jajami. Chciałem ci je dać, Zach, ale zaczynam się wahać.”

Noah Taylor (1969)

Źródło: sez. II, odc. 23, 24

„Kiedy robiłem Królów życia czy Gunblast Vodka, prawdziwym komplementem dla mnie było, kiedy ktoś stwierdzał, że jestem tak prawdziwy, jakbym zupełnie nie grał. Mimo wszystko mamy tutaj do czynienia z określoną interpretacją.”

Mariusz Pujszo (1957) aktor i reżyser polski

Źródło: Wywiad, 2006 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=34531

„Tym, co kategorycznie opiera się uniwersalizacji jest raczej szczególna struktura narodowych stosunków wobec radości: „…dlaczego Inny pozostaje Innym? Na czym polega Sprawa naszej nienawiści do niego, naszej nienawiści do niego w samym jego istnieniu? Jest to nienawiść radości w Innym. Taka jest najogólniejsza formuła współczesnego rasizmu, którego jesteśmy dzisiaj świadkami: jest to nienawiść do określonego sposobu, w jaki Inny doznaje swej radości. (…) Zagadnienie tolerancji lub nietolerancji nie ma żadnego związku z przedmiotem nauki czy z prawami człowieka.””

Slavoj Žižek (1949) słoweński socjolog, filozof, psychoanalityk i krytyk kulturalny

o istocie rasizmu.
Źródło: Raduj się swoim narodem, jak sobą samym!, „Nowa Krytyka”, 5 lutego 2008

O nienawiści , O nauce

„Po odpowiedzi na pytanie: kto to jest kobieta – można określić wiek każdego mężczyzny.”

Aleksander Świętochowski (1849–1938) polski pisarz, publicysta, filozof i historyk

O kobietach , O wieku , Pytanie

„By powiedzieć krótko: nauka nie używa tego terminu. Tak w polskiej, jak w niemieckiej, jak i w jakiejkolwiek slawistycznej wiedzy naukowej nie bywa on uważany za pojęcie poważne. Jest on, mówiąc wprost, nienaukowy. Przyklejany mu dzisiaj odcień o rozwodnionym języku polskim jest pochodzenia politycznego i niedawny. Znamy go w XVII wieku z dzieła kluczborskiego pastora Adama Gdacjusa jako „Wasserpolowie” i z Meisnera „Silesia loquens” z roku 1705 jako „dialectus aquatico-polonicus”, jednakże bez tego późniejszego pejoratywnego sensu, bo powstałego jako określenie istniejących nad Odrą (nad wodą) dialektów.”

Reinhold Olesch (1910–1990)

O wiedzę , O nauce , O wodzie , O wieku

„Chcę publicznie uprzedzić wszystkich kierowników partii. Jak tylko ci działacze, różni tam Szareccy, Hrybowie, Szuszkiewicze i inni, dojdą do określonego poziomu, głowa natychmiast zostanie im odcięta. W ciągu jednej doby! W ten sposób uprzedzam wszystkich.”

Alaksandr Łukaszenka (1954) białoruski polityk, prezydent

o relacjach z opozycją, w szczególności o byłych przewodniczących parlamentu: Siamionie Szareckim, Mieczysłauie Hrybie i Stanisłauie Szuszkiewiczu
Źródło: „Biełorusskij Rynok”, nr 6/1999. Za: Andrzej Poczobut System Białoruś. Gliwice: 2013, str. 139

O relacjach

„Nie mogę określić się jako trockista, nie, ale mam taką inklinację, bo bardzo szanuję myśl Lwa Trockiego i im bardziej ją szanuje, tym lepiej ją postrzegam. Na przykład rewolucja permanentna to niezwykle ważna teza. Trzeba czytać, trzeba studiować, wszyscy powinni to robić, tu nikt nie jest wyuczony.”

Hugo Chávez (1954–2013) polityk wenezuelski

podczas cotygodniowego programu Allo Presidente (Halo Prezydencie)
Źródło: lewica.pl, 22 kwietnia 2007

O myślach , O czytaniu , O myśleniu

„Dlaczego mam dowodzić, iż mam prawo głosu? Jestem człowiekiem, obywatelką państwa, nie żyję z jałmużny, nie należę do klasy zbrodniarzy - oto są wszystkie dowody, jakie potrzebuję przedstawić dla poparcia swego żądania. Mężczyzna, ażeby posiadać prawo głosu, musi mieć pewien określony wiek, określoną sumę dochodów, musi płacić określoną sumę podatków - dlaczegoż kobieta potrzebuje czegoś więcej jeszcze? Dlaczego stawiana jest na równi z idiotami i zbrodniarzami? Nie, nawet nie zbrodniarzami, bo ci na ograniczony czas tracą swoje prawa polityczne. Tylko kobieta i człowiek upośledzony na umyśle należą do jednej i tej samej kategorii politycznej.”

Hedwig Dohm (1831–1919) niemiecka pisarka i działaczka feministyczna

Źródło: Kobiety, natura i prawo, 1893, cyt. za: Tomasz Małkowski, Jacek Rześniowiecki, Historia III. Podręcznik do klasy III gimnazjum, Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, Gdańsk, 2012, ISBN 978-83-7420-253-4, s. 175.

O kobietach , O historii , O naturze , O czasie

„Po urodzeniu dziecka wiele kobiet przez pewien czas jest piersią, jak to określił Wojciech Eichelberger, a potem jest już tylko mamuśką – tak do 20. roku życia córeczki i do 40. roku życia synka.”

Dorota Zawadzka (1962) polska psycholog

Źródło: Źle się dzieje w polskim domu – rozmowa z Supernianią Dorotą Zawadzką, onet.pl, 8 września 2009 http://kobieta.onet.pl/dziecko/male-dziecko/zle-sie-dzieje-w-polskim-domu-rozmowa-z-superniania-dorota-zawadzka/t3e0v

O kobietach , O dzieciach , O domu , O czasie

„Chodzenie po górach wiąże się z określonym ryzykiem; ja wiem, ze samo wspinanie jest niebezpieczne, ale jest w tym coś co mnie podnieca Przyroda, góry i słuchanie ludzi… jest to metoda, dzięki której można się czegoś nauczyć. Jeśli góra nie jest gotowa na to, by pozwolić ci ją zdobyć, nie staniesz na szczycie.”

Chantal Mauduit (1964–1998)

Źródło: Cytaty o górach, alpinistyczne, wspinaczkowe, drytooling.com.pl, 9 stycznia 2013 http://drytooling.com.pl/serwis/art/artykuly/2136-cytaty-o-gorach-alpinizmie-himalaizmie-wspinaczce-wspinaczach?showall=&start=3

O ludziach , O górach

„Co bym jeszcze mógł powiedzieć o tym moim Sanoku? To jest takie jakieś pioruńskie miasto – jak gdzieś złapiesz kogoś z Sanoka, to on nie wita cię na „cześć”, tylko rzuca się od razu na szyję i wtedy zaczyna się szaleństwo jedyne w swoim rodzaju. Jeszcze Lwów jest taki… A ze Lwowem też jest swoista historia, bo ten lwowski Tońko, który tak gadał na tej lwowskiej Piątej fali, to on, piorun, przecież też z Sanoka był! Nawet jak studiowałem w Oxfordzie i wkuwałem ten angielski język, to mi mówili: W twoim języku to jakieś takie brzmienie jest – albo lwowskie albo sanockie… Sanoczanie wszędzie identyfikują się bardzo szybko, z jakąś dziwaczną łącznością, z czymś, co nie da się określić słowami.”

Zdzisław Peszkowski (1918–2007) polski duchowny katolicki, kapelan rodzin katyńskich

Źródło: Joanna Kozimor, Na skrzydłach młodości, „Tygodnik Sanocki” nr 27 (713), 8 lipca 2005, s. 1.

O historii , O szaleństwie

„(…) telewizja nie potrafi jeszcze decydować o tym, kto wygra wojnę, ale może już określić, kogo my uważamy za zwycięzcę.”

Eric Moonman (1929–2017)

Źródło: „The Independent”, Londyn 1989, cyt. za: Wystrzegaj się ślepego naśladownictwa, „Przebudźcie się!”, 8 lutego 1989, s. 21.

„Zdałem sobie sprawę, że jest to fach, do którego trzeba się urodzić. Wymaga określonych predyspozycji umysłu. Większość kierowców to introwertycy. Są w stanie całymi godzinami koncentrować się, nie zwracając uwagi na ból, przeciążenie szyi czy rąk. Po jednym dniu takiej jazdy ledwo mogłem się ruszać, nawet siedząc w samochodzie. Nie byłem w stanie rozprostować palców, mięśni karku, pleców. I wtedy poczułem strach. Strach, który wnika w mięśnie, który sprawia, że człowiek przestaje się kontrolować. To jak zaciskanie zębów nocą – nawet nie zdajesz sobie sprawy, że to robisz. Mówisz sobie: „Boże, skąd ten cały ból?” Ci faceci wykształcili w sobie umiejętność panowania nad własnym lękiem. Kiedy zaś lęk wymyka się spod kontroli, najwyższy czas się wycofać.”

Sylvester Stallone (1946) aktor amerykański

o kierowcach rajdowych.

O Bogu , O bólu , O strachu , O czasie

„Geny niczym nie sterują. To one są sterowane i uruchamiane tym, co człowiek zjada. Wszystkie procesy życiowe są uruchamiane i sterowane bezpośrednio lub pośrednio substratami zawartymi w pożywieniu. (…) Geny (…) są różnorodne i umożliwiają dostosowanie się organizmu człowieka do każdego środowiska i do bardzo różnorakiego pokarmu. Ale są uruchamiane tym, co człowiek zjada. Niektóre przez całe życie nie są uruchamiane, jeśli brakuje przypisanych do nich substratów. Gen to w praktyce enzym, czyli określona maszyna.”

Jan Kwaśniewski (1937–2019) polski lekarz i propagator diet

Dieta optymalna
Źródło: s. 137

O życiu

„Mam nadzieję, że potrafię oddać sprawiedliwość pańskim uczuciom i uczuciom tych, którzy są do pana podobni. Boże broń, bym miała kiedykolwiek nie docenić gorących i wiernych uczuć jakiegokolwiek człowieka! Zasługiwałabym na potępienie. gdybym twierdziła, że tylko kobiety zdolne są do szczerego przywiązania i stałości. Wierzę, że jesteście zdolni i do wysiłków, i do wyrozumiałości, dopóki, przepraszam za to określenie, dopóki macie obiekt swych uczuć. To znaczy, dopóki ukochana żyje, dopóki żyje dla was. Pragnę tylko, by pan przyznał mojej płci jeden przywilej (który wcale nie jest taki godny pozazdroszczenia) - kochania dłużej, jeśli umiłowany nie żyje lub wszelkie nadzieje prysły!”

Jane Austen książka Perswazje

tłum. Ewa Partyga (wyd.: Prószyński i S-ka, Warszawa 2010, s. 186).
Perswazje (1817)

O kobietach , O Bogu , O sprawiedliwości , O emocjach

„Prezes Kobylański jest jedną z najbardziej liczących się postaci światowego życia polonijnego, człowiekiem, którego zasługi w odrodzeniu polskości w krajach Ameryki Południowej są niepodważalne, a nawet – nie waham się użyć tego określenia – nieporównywalne. Dzięki jego wysiłkom powstała Unia Stowarzyszeń i Organizacji Polskich Ameryki Łacińskiej, która ożywiła życie polonijne w krajach Ameryki Południowej. Również hojności Jana Kobylańskiego zawdzięczają m. in. swe funkcjonowanie domy polskie w Montevideo i Buenos Aires. Spektakularnym efektem jego działań jest wprowadzenie do kalendarza świąt państwowych Argentyny Dnia Osadnika Polskiego. Wielce zbulwersowany wiadomością o pozbawieniu Jana Kobylańskiego funkcji konsula honorowego, pragnę dać wyraz nie tylko zaskoczeniu, ale także opinii, iż decyzję tę podjęto pochopnie, bez rzetelnego rozważenia przyczyn i konsekwencji.”

Andrzej Stelmachowski (1925–2009) polityk polski, prawnik

Źródło: Dymisja konsula, rp.pl, 18 listopada 2000 http://new-arch.rp.pl/artykul/309716.html

O życiu , O decyzjach , O wysiłku

„Widać jasno, że logika ma pewien aprioryczny, dający się określić bez żadnych empirycznych domieszek przedmiot, a są nim prawa myślenia, poczynań rozumu. Poczynania te podejmuje rozumna istota pozostawiona sobie samej i wolna od przeszkód, myśląca przeto w samotności, gdy nic jej na manowce sprowadzić nie może. Dialektyka natomiast traktowałaby o wspólnym działaniu dwóch rozumnych osób, które myślą razem, a kiedy nie zgadzają się tak, jak dwa wskazujące tę samą godzinę zegary, wtedy dochodzi do dyskusji, czyli duchowej walki.”

Arthur Schopenhauer (1788–1860) filozof niemiecki

Erystyka, czyli sztuka prowadzenia sporów

O myślach , O samotności , O walce , O myśleniu

„Nasi przeciwnicy mówią nam, że jesteśmy lewicowi. A niech tam mówią. Może i jesteśmy. Teraz nie będę już używać określenia „postkomuniści”, choć kiedyś tak mówiłem. Teraz będę mówił „lewica.””

Jarosław Kaczyński (1949) polski polityk, premier RP

na wiecu w Szczecinie, po zaskakująco dobrym wyniku Grzegorza Napieralskiego w I turze wyborów.
Źródło: wyborcza.pl, 22 czerwca 2010 http://wyborcza.pl/1,75248,8045345,Kaczynski__Juz_nie_mowie__postkomunisci_.html

„Media wypromowały własny styl muzyki, którego nie można inaczej określić jak gówniany.”

O.S.T.R. (1980) raper polski

„Jest dziś wielu, mających szlachetne intencje, ludzi, którzy starają się zapewnić nam ekonomiczne podstawy egzystencji. Dążą oni do tego, by nikt z nas nie żył poniżej pewnego standardu. Nie sprzeciwiamy się temu. Przyjrzyjcie się jednak uważnie temu pomysłowi, a stwierdzicie, że często ludzie ci wyznaczają również górny poziom, którego nie pozwalają nikomu przekroczyć. Chcą, abyśmy wszyscy znaleźli się między tymi dwoma poziomami i stali się standardowo przeciętni. Podobnie dzieje się w niektórych z większych naszych instytucji, które stosują metody kształcenia zbliżone do modelu produkcji taśmowej; przez to instytucje te nie nauczają, ale trenują młodzież, przygotowują ją do wypełniania z góry określonych funkcji w ekonomicznym życiu państwa.”

Ronald Reagan (1911–2004) prezydent USA

Z przemówień, Aby wasza Ameryka była wolna (7 czerwca 1957)

O ludziach , O młodzieży

„Wolna wola jest instytucją społeczną, którą z powodzeniem tworzymy w naszym kręgu kulturowym.(…) Traktujemy się nawzajem tak, jakby każdy z nas mógł swobodnie decydować, i dlatego w ramach społeczności jesteśmy podmiotami obdarzonymi wolną wolą. Poza tymi granicami nie ma wolności. To nasze uwarunkowania społeczne w określony sposób determinują nasze postępowanie. Wolna wola nie występuje w naturze. Nie ma na świecie człowieka, który, podejmując decyzje, nie ulegałby różnym wpływom.”

Wolfgang Prinz (1942)

Źródło: rozmowa Thomasa Asseheuera i Ulricha Schnabela, Wolna wola nie istnieje, „Die Zeit”, tłum. „Forum”, 27 lutego 2012.

O naturze , O decyzjach , O wolności , O woli

„Wielu krzyczy: „Za mną!”, ponieważ trudno im inaczej określić kierunek.”

Wiesław Brudziński (1920–1996)

Źródło: Przedstawiamy humor polski. Pory roku, op. cit., s. 247.

„Od dzisiaj tak samo oddany jestem ja i mogę spokojnie określić się jako jednego z największych kibiców Interu.”

José Mourinho (1963) portugalski trener piłkarski

„Jednak na koniec udało mi się odkryć coś, co dla większości bogaczy pozostaje na zawsze tajemnicą: że każdy człowiek ma z góry określoną zdolność do szczęścia. I do nieszczęścia. I że warunki materialne nie mają na to większego wpływu.”

John Fowles książka Mag

Mag (1965)

O tajemnicy

„Gdy głupcy, obdarzeni wielką aktywnością, znajdują – w ułożyskowaniu określonych antagonizmów klasowych i narodowych resentymentów – posłuch głupców mniej aktywnych, gotowych pójść za tym, „kto poprowadzi” – może się zrodzić z takiego „wzmocnienia” zło, nie piekielne co prawda, bo czysto ludzkie, lecz nie mniej przez to zgubne.”

Stanisław Lem książka Filozofia przypadku

Utwory, Filozofia przypadku

O prawdzie , O złu

„Nie proponujemy układu z 1948 roku jako wzoru dla innych narodów, ale uważamy, że wzorem powinny być jego wyniki - oparta na zaufaniu konstruktywna współpraca między państwami o różnych ustrojach społecznych. To jest właściwe pojęcie słowa "finlandyzacja". Posługując się w takim kontekście określeniem, które miało poniżyć Finlandię, proponujemy jego powszechne zastosowanie. Dzięki aktywnej pokojowej polityce neutralności Finlandia w niektórych ważnych zagadnieniach mogła być swego rodzaju prekursorką. Nasza wina polega więc na tym, że byliśmy pierwsi.”

Urho Kaleva Kekkonen (1900–1986) polityk fiński

Źródło: Kazimierz Kozub, Politycy z pierwszych stron gazet, wyd. Iskry, Warszawa 1976, s. 209-210.

O zaufaniu , O współpracy

„Daniel Radcliffe ma wielkie jaja! Nie to chciałem powiedzieć. Użyłem złego słowa, żeby to określić. On jest bardzo inteligentny…”

Zac Efron (1987) aktor i piosenkarz amerykański

w wywiadzie dla Teemix, zapytany czy wystąpi w sztuce Eqqus nago, w której poprzedniej wersji główną rolę zagrał Daniel Radcliffe.

„Nie może być tak, że nazwanie homoseksualizmu zboczeniem jest naruszeniem poprawności politycznej, a określenie katolika ciemnogrodem – nie.”

Henryk Goryszewski (1941) polski polityk

Źródło: Liga reanimuje Goryszewskiego http://wyborcza.pl/1,76842,4036589.html

„Siódemka, Siódemka, myślisz, szós polskich królowa, droga, która jest kręgosłupem polskiego państwa, Polski wiślanej, bo ta odrzana to zupełnie inna historia.
Tamto to polska kolonia. A tutaj, wzdłuż Siódemki, Siódemeczki, rozwlekła swoje ciało Polska, ta Polska, the Polska, ten projekt, prodżekt, prodżekt Polska, który kilka razy nie wypalił, a teraz jest znów odpalony i terkocze, działa jakoś, pyr-pyr, pyr-pyr, zbiera się jakoś do kupy, próbuje się na nowo określić, a Siódemka jest jego osią przeprowadzoną od Gdańska przez Warszawę po Kraków i góry, przez sam jego środek, rozcina ziemię, z której ta Polska wpływała, które są jej esencją, które nadają jej kształt i ton, bo to Siódemka to polskie centrum, a reszta to peryferia, choć sama Siódemka to peryferium do kwadraty, hej, Siódemka, Siódemka.”

Ziemowit Szczerek (1978) polski pisarz i publicysta

Siódemka (2014)
Źródło: s. 23.

O historii , O myślach , O myśleniu

„Jeszcze nas nie rzucają lwom, choć o to właśnie zabiega Nergal w jednej ze swoich piosenek: chrześcijanie dla lwów! Trzeba umieć bronić swojego chrześcijaństwa. Brońcie krzyża! Pamiętacie, kto to powiedział? To ten, którego dzisiaj wspominamy. Brońcie krzyża! Jeżeli mamy bronić, to widocznie Ojciec Święty Jan Paweł II doskonale widział, że ten krzyż jest zagrożony. Nie umieliśmy wyjść godnie w sprawie obrony krzyża, nie umieliśmy wtedy jako Naród, także jako chrześcijanie, jako Kościół, właściwie się zachować. Byle jakie to chrześcijaństwo, kiedy nie przejmuję się tym, że Biblię nazywa się… i tu się zatrzymam, bo nie wypada mi użyć określeń, którymi posłużył się nasz „wielki” artysta, czyli Nergal.”

Wiesław Mering (1945)

Źródło: Niesiołowski odesłany do muszek, naszdziennik.pl, 29 czerwca 2011 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20110629&typ=po&id=po07.txt

O zachowaniu

„Jakiekolwiek „wielkie porozumienie” na temat redukcji deficytu powinno zakładać pewien określony moment jej rozpoczęcia – a ten moment powinien nastąpić wtedy, gdy będzie można uznać, że gospodarka wyszła na prostą.”

Robert Reich (1946)

Źródło: Jak wykorzystać zwycięstwo Obamy do przemodelowania gospodarki, krytykapolityczna.pl, 9 listopada 2012 http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/ekonomia/20121109/jak-wykorzystac-zwyciestwo-obamy-do-przemodelowania-gospodarki

O zwycięstwie

„Uwzględniając cechy charakteru ministra Ziobry, bardziej można by go określić jako killera z twarzą dziecka niż jako zwierzynę, na którą się poluje.”

Sebastian Karpiniuk (1972–2010) polski polityk

o Zbigniewie Ziobrze.
Źródło: tvn24.pl http://www.tvn24.pl/12690,1535100,wiadomosc.html

O dzieciach , O charakterze

„Zadzwoniłem do Iwony i powiedziałem, że mieszkamy wysoko, prawie na skraju nieba, a z naszych okien widać piękniejszą stronę świata. Spodobało jej się moje określenie, bo powtórzyła je z upodobaniem dwa razy.
– Strasznie jestem ciekawa tej piękniejszej strony – dodała.”

Janina Zającówna (1933)

Źródło: Z piękniejszej strony świata

„Używając metafory jest to również próba poszerzenia elektoratu. Podobnie, jak w przypadku Platformy Obywatelskiej, która na stanowisko Sekretarza Rady Europy zaproponowała Włodzimierza Cimoszewicza. Dopiero określone badania wykażą czy to działanie zwiększyło elektorat partii czy wręcz przeciwnie. Można by rzec, że Złoty środek to taki mój Cimoszewicz.”

Olaf Lubaszenko (1968) aktor i reżyser polski

Źródło: Twórcy czytają recenzje. Olaf Lubaszenko w Stopklatce http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=53366

O czytaniu

„Radio Maryja i dzieła powstałe przy nim do Polski należą. Cieszą się sympatią milionów Polaków z miast i wiosek, osób starszych, w wieku średnim i dzieci, wierzących i poszukujących, z wyższym i niższym wykształceniem, także polityków. Dzięki Radiu Maryja, Telewizji Trwam i „Naszemu Dziennikowi” polski świat mediów można określić jako pluralistyczny ideologicznie. Bez toruńskich mediów prezentowalibyśmy raczej model białoruski.”

Kazimierz Ryczan (1939–2017) polski duchowny katolicki, biskup ordynariusz diecezji kieleckiej

Źródło: Zwyciężycie razem z Narodem, naszdziennik.pl, 3 grudnia 2011 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20111203&typ=rd&id=rd60.txt

O dzieciach , O świecie , O wykształceniz , O wieku

„Rząd musi jasno określić, że pojednanie jest priorytetem.”

Thaksin Shinawatra (1949) polityk tajski

o zakończeniu konfliktu politycznego w Tajlandii.
Źródło: Były premier wzywa do pojednania, Polska-azja.pl, 10 lipca 2011 http://www.polska-azja.pl/2011/07/10/byly-premier-wzywa-do-pojednania/

„Święta religijne możną by określić, jako tabu. W sensie ekonomicznym dni świąteczne niewątpliwie mają stanowić porę zastępczego próżnowania na rzecz tego bóstwa lub świętego, w którego imieniu nałożone zostało tabu i dla którego należy powstrzymać się od różnych użytecznych zajęć. Cechą charakterystyczną wszystkich tych okresów religijnego próżnowania jest mniej lub bardziej surowe tabu, zakazujące wykonywania wszelkich czynności, mogących przynieść pożytek człowiekowi. W przypadku dni postnych ostentacyjne powstrzymywanie się od czynności użytecznych i czynności podtrzymujących materialne życie człowieka jest dodatkowo podkreślone przez obowiązkowe powstrzymanie się od jedzenia, zapewniającego życiową wygodę i zadowolenie.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

O życiu , O jedzeniu , Sens

Cytaty na temat określenie strona 4

Cytaty na temat określenie
strona 4