Cytaty o śmierci
strona 21

Sakaguchi Ango Fotografia
Nikołaj Rysakow Fotografia

„Czy aby nie za wcześnie dziękować Bogu?”

Nikołaj Rysakow (1861–1881) Rosyjski rewolucjonista

gdy Aleksander II powiedział „Nic mi nie jest, dzięki Bogu” po tym, gdy Rysakow został schwytany po dokonaniu zamachu bombowego.
Źródło: Isabelle Bricard, Leksykon śmierci wielkich ludzi, tłum. Anita i Krzysztof Staroniowie, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1998, ISBN 8305129713, s. 19.

„Uważam, że tu na tej ziemi jesteśmy przejściowo i nikomu nie dano prawa, aby to życie odbierać.”

Genowefa Wiśniowska (1949) polska działaczka polityczna, psycholog

na temat kary śmierci.
Źródło: Zapis czatu na stronie Samoobrony, samoobrona.org.pl, 26 sierpnia 2005 http://www.samoobrona.org.pl/pages/21.Archiwum/16.Czaty/index.php?document=990.html

Robert Rient Fotografia
Józef Czapski Fotografia
Maja Lidia Kossakowska Fotografia

„W sedesie coś bełkocze – powiedział niepewnie.
– No jasne – mruknął Zygzak. – Gówna wystawiają operę.”

Maja Lidia Kossakowska (1972) polska pisarka

Żarna niebios
Źródło: rozdział Kosz na śmierci

Carlos Ruiz Zafón Fotografia

„Dopóki nie zrozumiesz śmierci, nie zrozumiesz życia.”

Postać: Marina
Marina (1999)
Źródło: rozdział 4

Henri Landru Fotografia

„Dziękuję panu. Moja sprawa była trudna, powiedzmy sobie otwarcie: beznadziejna.”

Henri Landru (1869–1922)

dziękując mecenasowi Moro-Giafferiemu, który był jego obrońcą w procesie.
25 lutego 1922
Źródło: Isabelle Bricard, Leksykon śmierci wielkich ludzi, op. cit., s. 283.

Éric-Emmanuel Schmitt Fotografia
Michaił Tuchaczewski Fotografia

„Bohaterscy żołnierze Armii Czerwonej!
Nadszedł czas rozrachunku.
Armia Czerwonego Sztandaru oraz armia drapieżnego Białego Orła stanęły naprzeciw siebie przed bojem na śmierć i życie.
Przez trupa Białej Polski prowadzi droga ku ogólnoświatowej pożodze.
Na naszych bagnetach przyniesiemy szczęście i pokój masom pracującym.
Na zachód!”

Michaił Tuchaczewski (1893–1937) radziecki wojskowy, marszałek

Źródło: Na zachód!, Rozkaz do oddziałów Frontu Zachodniego Nr 1423, Smoleńsk, 2 lipca 1920, cyt. za: Norman Davies, Orzeł biały. Czerwona gwiazda. Wojna polsko-bolszewicka 1919–1920, przeł. A. Pawelec, wyd. Znak, Kraków 2000.

Marilyn Monroe Fotografia
Rainier III Grimaldi Fotografia

„Pragnę spocząć obok ukochanej żony w krypcie naszej pięknej, monakijskiej katedry. Nie boję się śmierci.”

Rainier III Grimaldi (1923–2005) Książę Monako

Źródło: Tadeusz Pasierbiński, Monarchie świata. Poczet rodów królewskich i książęcych, wyd. Iskry, Warszawa, 2002, ISBN 8320717051, s. 127

Louis Auguste Blanqui Fotografia
William Shakespeare Fotografia
Daiun Sogaku Harada Fotografia

„W życiu człowieka nic nie ma większego znaczenia niż moment nadchodzącej śmierci.”

Daiun Sogaku Harada (1871–1961)

Źródło: Dar na ostatnie chwile życia

„Zabili mojego ojca… zabili mojego ojca…”

Wasilij Stalin (1921–1962)

reakcja na śmierć Józefa Stalina.
Źródło: Pierre Accoce, Pierre Rentchnick, Chorzy, którzy nami rządzą, tłum. Marta Kubiak, Wydawnictwo Test, Lublin 1992, s. 89.

„Jedynym dowodem na życie po śmierci mózgowej jest przekazanie swoich narządów innym.”

Źródło: Zabójcze puenty, „Forum”, nr 13, 26 czerwca-9 lipca 2015, s. 82.

Ray Bradbury Fotografia
Kunegunda Siwiec Fotografia

„Siostrzycko, czy siostrzycka była przy śmierci Zośki? Taką miała śliczną śmierć! Wie siostrzycka jak to było? Ona w zachwycie umarła. Zrobiła u.. u.. u..! I tylko przez czyściec musnęła… i już była u Pana Jezusa!”

Kunegunda Siwiec (1876–1955)

do s. Blanki Skorupińskiej CR o swojej siostrze Zofii Siwiec.
Źródło: Jerzy Zieliński OCD, Liczne rodzeństwo http://www.karmel.pl/hagiografia/siwiec/zycie/baza.php?id=06, karmel.pl

Fajsal I Fotografia
Stanley Kubrick Fotografia

„Świetny amerykański reżyser, Stanley Kubrick, tuż po ukończeniu Odysei Kosmicznej zaczął planować trzygodzinny film, którego bohaterem byłby „arcygeniusz Napoleon Bonaparte”; marzył o tym filmie do samego zgonu (przed śmiercią żałował tylko jednej rzeczy – iż ta idee fixe nie została zrealizowana).”

Stanley Kubrick (1928–1999) amerykański reżyser filmowy

Źródło: Waldemar Łysiak, Napoleon: o Cesarzu wyklętym przez Salon w: tenże, Salon 2: Alfabet szulerów (cz. II/M-Z), Wydawnictwo Nobilis, Warszawa 2006, ISBN 83-60297-12-6, s. 359, 360.

Olga Rudnicka Fotografia

„Zwariowałaś?! – syknęła Marta, gdy zniknęły w kuchni. Panowie rozsiedli się wygodnie w salonie przed telewizorem. – Po co zapraszałaś Damiana na kolację?
– Ty pierwsza wpuściłaś go do domu – Aneta patrzyła zaskoczona na wściekłą przyjaciółkę. – O co ci chodzi?
– Wpuściłam go, żeby pomógł! Potem bym się z nim umówiła na mieście i by sobie poszedł. – Wstawiła wodę na makaron. – Teraz obaj będą tu siedzieć, a ci tam na dole będą się dąć?
– Co będą robić?
– No, się rozdymać… – Przecież powinna wiedzieć, o co jej chodzi.
– Chodzi o to, że ciało zacznie puchnąć od gazów? – załapała w końcu Aneta. – Ale to jeszcze nie teraz. Na stronie medycyny sądowej było napisane, że to się zaczyna dopiero sześćdziesiąt godzin po śmierci. Ryszard jest świeższy. Na razie powinien być na etapie tężenia.
– Mówisz do niego po imieniu? – Zszokowana Marta rozsypała makaron.
– A co? Myślisz, że ma coś przeciwko? – Aneta zaczęła trzeć żółty ser. – Zresztą jak mam mówić? Trup? Zwłoki? Jeszcze ktoś usłyszy i zacznie się zastanawiać. Ryszard jest bezpieczniej.
– Może i coś w tym jest. – Po chwili zastanowienia Marta musiała przyznać przyjaciółce rację. Rzeczywiście, lepiej nie używać pewnych słów.”

Olga Rudnicka (1988)

Tylko, że twój Ryszard jest sztywny, a mój Andrzej niedługo zacznie się topić we własnych płynach ustrojowych!
– Zapomniałam, że Andrzej jest starszy. Ale spokojnie, z worka nie będzie przeciekał.
Zacisze 13

Maciej Stuhr Fotografia
Ignacy Hryniewiecki Fotografia
Tomasz Terlikowski Fotografia
Nora Roberts Fotografia

„Kiedy wyszła, Tibble wstał.
– Zakład o pięćdziesiąt dolarów, że teraz wykręci się od konferencji prasowej.
– Czy ja wyglądam na idiotę? – Whitney pokiwał głową.”

Nora Roberts (1950)

Tak czy inaczej przypilnuję, żeby przyszła.
rozmowa o Dallas.
Źródło: Wirus śmierci (2003), tłum. Wojciech Usakiewicz

Adam Pluszka Fotografia

„Gdy za oknem zapada już śmierć,
gdy tylko cisza mówi do mnie,
wszystko dookoła rozmywa się.”

Adam Pluszka (1976) polski poeta, prozaik, krytyk literacki i filmowy

Źródło: Beczki na dzieci http://www.dwutygodnik.com/artykul/4176/, Dwutygodnik.com nr 98/2012.

Ryszard Białous Fotografia
Bolesław I Chrobry Fotografia
George Carlin Fotografia

„W Polsce przeprowadzenia eutanazji nie podjęłoby się wielu lekarzy ze względu na przekonania religijne. Holendrzy są bardziej pragmatyczni, a śmierć nie jest dla nich wielkim tabu, tylko częścią naturalnej kolei rzeczy.”

Tomasz Vetulani (1965) artysta, plastyk, malarz, rysownik i rzeźbiarz

Źródło: Tomasz Vetulani o Holandii, niskim kraju, nto.pl, 5 czerwca 2011 http://www.nto.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20110605/REPORTAZ01/762330357

Lisa Marie Presley Fotografia
Tomasz Sakiewicz Fotografia

„Dzięki maoizmowi rewolucja szuka swej tożsamości. Dzięki Mao państwo odnalazło swoje „ja.””

Jean Daniel (1920) francuski pisarz

Ostatni bóg (artykuł w „Nouvel Observateur”, wrzesień 1976)
Źródło: Claude Quetel, Długa śmierć Mao w: Ostatnie dni dyktatorów, wyd. Znak Horyzont, Kraków 2014, tłum. Anna Maria Nowak, s. 109.

Lars Gustafsson Fotografia

„Z uwagi na to, że partia umarła śmiercią naturalną. Dziś nie ma już Samoobrony.(…) Swoich poglądów nie zmieniłam. Program Samoobrony jest dobry.”

Marzena Paduch (1965) polska działaczka samorządowa i polityczna

o przyczynach odejścia z Samoobrony.
Źródło: Na pewno chciałabym pozbyć się ze swojego otoczenia niektórych ludzi, echodnia.eu, 27 października 2010 http://www.echodnia.eu/apps/pbcs.dll/article?AID=/20101027/WYBORYRAD01/776541198

Bolesław Prus Fotografia
Albert Camus Fotografia

„Całe życie skierowane ku pieniądzom to śmierć. Odrodzenie jest w bezinteresowności.”

Albert Camus (1913–1960) francuski pisarz, noblista

Notatniki 1935–1959

Philippe Falardeau Fotografia

„Mam obsesję śmierci. Ciągle o niej myślę i boję się jej. Ale nawet dziesięciolatki potrafią o niej mówić, oczywiście po swojemu, dziecięcym językiem.”

Źródło: Anna Kilian, Philippe Falardeau: Lubię pracować wśród przyjaciół, portalfilmowy.pl, 1 lutego 2013 http://www.portalfilmowy.pl/wydarzenia,5,13477,4,1,Philippe-Falardeau-Lubie-pracowac-wsrod-przyjaciol.html

Bartholomew Roberts Fotografia

„Karą za ucieczkę ze statku lub kwater w czasie bitwy będzie śmierć lub marunowanie.”

Bartholomew Roberts (1682–1722)

punkt VII. Marunowanie polegało na pozostawieniu winowajcy na bezludnej wyspie z kilkoma nabojami, butelką wody i beczułką prochu, aby przetrwał lub skonał z głodu.
Kodeks piracki

Gustaw Herling-Grudziński Fotografia
Jean Anouilh Fotografia

„Śmierć to drobiazg. Trzeba zacząć od życia. To mniej zabawne i trwa dużo dłużej.”

Jean Anouilh (1910–1987)

Źródło: „Dziennik Zachodni”, 7 września 1978

„W gronie znajomych mogę robić porutę i tańczyć na stole, ale gdy mam do czynienia z autorytetami, wycofuję się i słucham.”

Źródło: Śmierć w małym mieście, „Polska Gazeta Wrocławska”, 11 lutego 2011 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/27040

Bogusław Linda Fotografia
François Claudius Koëningstein Fotografia

„Jeśli chcesz zaznać szczęścia,
Powieś swego pana
I rozrąb na pół księdza…”

śpiewane przez niego podczas wchodzenia na szafot.
Źródło: Isabelle Bricard, Leksykon śmierci wielkich ludzi, tłum. Anita i Krzysztof Staroniowie, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1998, ISBN 8305129713, s. 376.

Mikołaj II Romanow Fotografia

„Co takiego?”

Mikołaj II Romanow (1868–1918) car Rosji

reakcja na słowa Jakowa Jurowskiego, który oznajmił mu, że zostanie rozstrzelany, co nastąpiło natychmiast.
Źródło: Isabelle Bricard, Leksykon śmierci wielkich ludzi, tłum. Anita i Krzysztof Staroniowie, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1998, ISBN 8305129713, s. 326.

Małgorzata Kalicińska Fotografia

„Jak, jak? Przyjmować takie słowa? Jak rozmawiać z kimś o jego śmierci?! Tak rzeczowo, spokojnie…?”

Małgorzata Kalicińska (1956) polska powieściopisarka

Cykl Rozlewisko, Dom nad rozlewiskiem

Nzinga Nkuwu Fotografia

„A jak karze się w Portugalii kogoś, kto stawia stopę na ziemi?”

Nzinga Nkuwu (1470–1506)

gdy opowiedziano mu o portugalskich kodeksach prawnych, gdzie m.in. za drobną kradzież nawet dziecku groziła śmierć na szubienicy.
Źródło: Basil Davidson, African Slave Trade

„Obcy nam lęk
co krecio chce się wwiercić.
Na przekór śmierci
blask naszych wiecznych gwiazd.”

Ctibor Štítnický (1922–2002) słowacki pisarz

Źródło: Ucichł już dom, „Życie Literackie” 1956, nr 14 (1 kwietnia), s. 4 http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=14804, tłum. Adam Włodek

Jostein Gaarder Fotografia
Jakow Jurowski Fotografia

„Mikołaju Aleksandrowiczu, pańscy sprzymierzeńcy próbowali pana ratować, ale bezskutecznie. Jesteśmy zmuszeni pana rozstrzelać!”

Jakow Jurowski (1878–1938)

inna wersja słów, które Jurowski miał powiedzieć do cara przed jego śmiercią brzmiała: „Rewolucja zginie, ale pan wraz z nią!”
Źródło: Isabelle Bricard, Leksykon śmierci wielkich ludzi, tłum. Anita i Krzysztof Staroniowie, Książka i Wiedza, Warszawa 1998, ISBN 83 05129713, s. 326.

Reinhold Messner Fotografia

„Dopiero w oporze przeciw śmierci my, ludzie, doświadczamy naszego człowieczeństwa.”

Reinhold Messner (1944) himalaista włoski

Źródło: Moje życie na krawędzi, autobiografia w rozmowie z Thomasem Hüetlinem, Wydawnictwo Stapis, Katowice 2008, s. 78.

Witold Waszczykowski Fotografia
Jorge Luis Borges Fotografia

„Znam pewien labirynt grecki, złożony z jedynej linii prostej. W tej linii zagubiło się już tylu filozofów, że z łatwością może się zgubić zwykły detektyw.”

Jorge Luis Borges (1899–1986) argentyński pisarz, poeta i eseista

Opowiadania
Źródło: opowiadanie Śmierć i busola

Condoleezza Rice Fotografia
Aleksander I Romanow Fotografia

„Ojciec zmarł na apopleksję. Teraz będzie tak, jak było za babki.”

Aleksander I Romanow (1777–1825) car Rosji

po śmierci ojca, Pawła I (w rzeczywistości zamordowanego przez gwardzistów, na co Aleksander przyzwolił). Babka – Katarzyna II
Źródło: Andrzej Szwarc, Marek Urbański, Paweł Wieczorkiewicz, 100 postaci…, op. cit., s. 242

Wincenty Witos Fotografia
Tadeusz Iwiński Fotografia
Oscar Romero Fotografia

„Nie chcę umierać, a przynajmniej jeszcze nie teraz. Nigdy wcześniej nie zależało mi bardziej na życiu. Mówię szczerze: nie czuję powołania do męczeństwa.”

Oscar Romero (1917–1980) salwadorski duchowny katolicki, arcybiskup

wypowiedziane do znajomego lekarza na trzy dni przed swą śmiercią
Źródło: Artur Domosławski, Święty pęknięty, „Polityka” nr 14 (3003), 1–7 kwietnia 2015, s. 63.

Fidel Castro Fotografia
Niccolò Machiavelli Fotografia

„Chcę iść do piekła, nie do nieba. W piekle będę miał towarzystwo papieży, królów i książąt, a w niebie są sami żebracy, mnisi, pustelnicy i apostołowie.”

Niccolò Machiavelli (1469–1527) włoski pisarz, historyk i dyplomata

ostatnie słowa
Źródło: Ostatnie słowa przed śmiercią, itvl.pl, 16 kwietnia 2013 http://www.itvl.pl/news/ostatnie-slowa-przed-smiercia

Antoni Słonimski Fotografia
Wasilij Grossman Fotografia
Rafael Leónidas Trujillo Fotografia
Pięciu Braci Męczenników Fotografia

„My się śmierci nie boimy, ciebie nam żal.”

Pięciu Braci Męczenników grupa benedyktyńskich pustelników

słowa, z jakimi zwrócili się bracia do przywódcy swych katów.
Źródło: Szymon Hołownia, Monopol na zbawienie, wyd. Znak, Kraków 2010, ISBN 9788324013364, s. 334.

Joanna Szczepkowska Fotografia

„Jeżeli zła śmierć nawiedza jakieś miejsce złem, dlaczego by nie miała dobra śmierć przekazywać swej dobroci?”

Susan Hill (1942)

For if a bad death haunted a place with evil, why should not a good death imprint its own goodness. (ang.)
Źródło: Wiosną owego roku, tłum. Ryszarda Grzybowska, Czytelnik, Warszawa 1979, s. 61.

Maria Adelajda Sabaudzka Fotografia

„Zbliża się chwila, w której mam pożegnać się z życiem. Ze względu na twoją pozycję i pobożność nie możesz pozostać wdowcem. Proszę, powiedz, kogo poślubisz?”

Maria Adelajda Sabaudzka (1685–1712)

do swego męża, przeczuwając własną śmierć.
Źródło: Isabelle Bricard, Leksykon śmierci wielkich ludzi, tłum. Anita i Krzysztof Staroniowie, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1998, s. 12.

Mahmud Haszemi Szahrudi Fotografia

„Uważam, że nie powinniśmy dłużej ukamienowywać cudzołożnic. Wróćmy do cywilizacji. Wystarczy kara chłosty.”

Mahmud Haszemi Szahrudi (1948–2018) irański duchowny i polityk

chodzi o karę chłosty, która wg irańskiego prawa koranicznego wynosi sto batów.
Źródło: „Forum”, 12 lipca 2010

Bill Hicks Fotografia

„Jest to dla mnie wielki wstrząs. Do końca nie wierzę w to, że to było samobójstwo.”

Danuta Hojarska (1960) polski rolnik i polityk

o śmierci Andrzeja Leppera.
Źródło: Była posłanka Samoobrony: ludzie, którzy się wieszają, robią to w nocy, a nie w dzień, onet.pl, 5 sierpnia 2011 http://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/byla-poslanka-samoobrony-ludzie-ktorzy-sie-wieszaj,1,4814508,wiadomosc.html

Georg Christoph Lichtenberg Fotografia
Dalajlama XIV Fotografia

„To, co robią na pewno nie pomaga. Protesty w Tybecie w ciągu ostatnich lat się nasiliły. Skutek: więcej ucisku, więcej chińskich żołnierzy. Problem Tybetu musi zostać rozwiązany na drodze przyjacielskiego dialogu, a nie poprzez konfrontację. Tylko droga porozumienia jest realistyczna.”

Dalajlama XIV (1935) Dalajlama, duchowy i polityczny przywódca Tybetu

o samospaleniach młodych mnichów.
Wywiady
Źródło: rozmowa Georga Bluma, Daremna śmierć, „Die Zeit”, tłum. „Forum”, 19 lipca 2013.

Hugo Chávez Fotografia

„Jakoś trzeba będzie żyć dalej mimo tych plotek.”

Hugo Chávez (1954–2013) polityk wenezuelski

o pogłoskach o jego śmierci.
Źródło: „Forum”, 14 maja 2012.

Katarzyna Grochola Fotografia
Anne Rice Fotografia
Nicolae Ceaușescu Fotografia
Michał Sopoćko Fotografia

„O jej świętości jestem mocno przekonany. Obiecała pomagać mi z nieba. 11 i 17 X odprawiłem za nią (a może już na jej cześć) Mszę świętą.”

Michał Sopoćko (1888–1975) polski duchowny katolicki, teolog

o świętej Faustynie Kowalskiej po jej śmierci.
Źródło: Znamienny dla Białegostoku dzień beatyfikacji Jana Pawła II http://sopocko.pl/artykuly/56-znamienny-dla-bialegostoku-dzien-beatyfikacji-jana-pawla-ii/, sopocko.pl

Ignacy Daszyński Fotografia
Emil Cioran Fotografia

„Śmierć nie jest całkiem bezużyteczna. To mimo wszystko dzięki niej dane nam będzie odzyskać przestrzeń sprzed narodzin, naszą jedyną przestrzeń…”

Emil Cioran (1911–1995) pisarz pochodzenia rumuńskiego

Źródło: E.M. Cioran: Aforyzmy, wybór i przekład Joanna Ugniewska

Jack London Fotografia
Jacek Kaczmarski Fotografia

„Żyjemy – śniąc śmierć!”

Jacek Kaczmarski (1957–2004) polski bard, poeta i prozaik

Źródło: Manewry, 1977

Marielle Gallo Fotografia

„To, że ludzie od zarania dziejów dumają nad życiem i śmiercią, jestem w stanie zrozumieć, ale nie pojmuję, dlaczego Unii Europejskiej od lat 90. XX wieku nie udaje się rozwiązać problemu patentu europejskiego.”

Źródło: podczas debaty w PE, 14 lutego 2011.
Źródło: 14. Wzmocniona współpraca w dziedzinie tworzenia jednolitego systemu ochrony patentowej (debata), europarl.europa.eu, 14 lutego 2011 http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+CRE+20110214+ITEM-014+DOC+XML+V0//PL&language=PL

Jacques Clément Fotografia

„Ja również!”

Jacques Clément (1567–1589)

gdy Henryk III krzyknął „Umieram!” po otrzymaniu śmiertelnego ciosu (zdążył on jeszcze zranić zamachowca w twarz i w pierś).
Źródło: Isabelle Bricard, Leksykon śmierci wielkich ludzi, tłum. Anita i Krzysztof Staroniowie, Wydawnictwo Książka i Wiedza, Warszawa 1998, ISBN 8305129713, s. 110.