Cytaty o historii (3026 cytatów, strona 26)

„Sprawa Lecha Wałęsy jest tylko pretekstem. Prawdziwa walka prowadzona przez pokolenie – które ma dziś władzę – jest walką o wizję historii.”

Jan Żaryn (1958) polski historyk

Źródło: „Sprawa Wałęsy to tylko pretekst”, wp.pl, 10 kwietnia 2009 http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,title,Sprawa-Walesy-to-tylko-pretekst,wid,11027694,wiadomosc_prasa.html

O walce

„Każdy może tworzyć historię, ale tylko naprawdę wielki człowiek może ją pisać.”

Oscar Wilde (1854–1900) angielski poeta, prozaik i dramatopisarz

Anybody can make history. Only a great man can write it. (ang.)
The Critic as Artist (1891)
Źródło: Wilde-online.info http://www.wilde-online.info/the-critic-as-artist.html

„Historia oceni go surowo. Nie sprostał swemu marzeniu o przekształceniu Algierii w silne, nowoczesne państwo. Mimo, że po Francuzach zostały zagospodarowane pola naftowe, rewolucja przemysłowa nie udała się w tym kraju drobnych rzemieślników. Spowodowała jedynie niepohamowany odpływ ludności ze wsi do miast i ich niekontrolowany wzrost. Koloniści francuscy pozostawili po sobie kwitnące rolnictwo, które niszczało, bo zabrakło rąk do pracy, nawozów i światłych rolników. Handel opanowała mafia. Znów powstały wielkie fortuny, które zgarniały dla siebie wszelkie korzyści. Nastąpiło rozluźnienie obyczajów, nawet w najbliższym otoczeniu prezydenta. Sam Bumedien także uległ zachodnim wpływom i ożenił się z wyemancypowaną i wykształconą w Szwajcarii kobietą. Nie był jednak na tyle postępowy, aby kobietom algierskim przyznać równouprawnienie, jak to uprzednio obiecywał. Ascetyczny wojownik zmienił się w gnuśnego sybarytę.”

Houari Boumedienne (1932–1978)

Autorzy: Pierre Accoce, Pierre Rentchnick, Chorzy, którzy nami rządzą, tłum. Marta Kubiak, Wydawnictwo Test, Lublin 1992, s. 152.

O kobietach , O marzeniach

„To niezwykłe, że tak inteligentna księżna, tak wspaniała dusza mogła zdecydować się, aby opuścić swoje królestwo, ojczyznę i poddanych.”

Filip IV Habsburg (1605–1665) król Hiszpanii i Portugalii

o Krystynie Wazie, która zrezygnowała z tronu szwedzkiego.
Źródło: Helmut Werner, Tyranki. Najokrutniejsze kobiety w historii, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa 2005, tłum. Monika Gajowa, ISBN 8389632241, s. 175.

O kobietach , O świecie , O duszy , O ojczyźnie

„Historia świata nie zna przykładu narodu, który zginął, gdyż wysiłek obronny wyczerpał jego siły, ale wiele takich, które upadły, bo dla dobrobytu i luksusu zaniedbały swoją obronność. Naród, moi panowie, który nie jest wystarczająco ofiarny albo sam nie wydaje się wystarczająco bogaty, aby utrzymać własne zbrojenia, pokazuje, że jego rola się skończyła.”

Theobald von Bethmann Hollweg (1856–1921)

fragment debaty nad polityką obronną w Reichstagu, 1913.
Źródło: Dobrobyt albo obronność, przeł. Henryk Stanke, w: Wielkie mowy historii, t. 2

O wysiłku , O sile

„Mieliśmy liberalnych papieży. Pierwszego liberalnego papieża (Jana XXIII), który wyszydził „proroków przeznaczenia” i zwołał pierwszy w historii Kościoła liberalny sobór. Bramy owczarni zostały otwarte, wilki weszły do stada i dokonały jego masakry. Potem przyszedł drugi liberalny papież (Paweł VI), papież dwulicowy; odwrócił ołtarz, zniósł Ofiarę, sprofanował świątynię. Trzeci liberalny papież Jan Paweł II pojawił się na scenie, papież praw człowieka, papież ekumeniczny, papież Zjednoczonych Religii. On umył ręce, zasłonił twarz wobec tak wielkiego zniszczenia po to, by nie widzieć krwawiących ran Córy Syjonu, śmiertelnych ran niepokalanej Oblubienicy Jezusa Chrystusa.”

Marcel Lefebvre (1905–1991) francuski biskup katolicki, twórca schizmy

Oni Jego zdetronizowali
Źródło: s. 234–235

O religii , Chrystus

„A dlaczego ty zostałeś prefektem?”

Bulla Felix

do prefekta pretorianów Emiliusza Papiniana, który zapytał go, dlaczego został bandytą.
Źródło: Michał Kowalski, Bulla Felix – rozbójnik, który rzucił wyzwanie cesarzowi, „Focus Historia” nr 12 (92)/2014 (grudzień), s. 72.

„Kometa owa ma kształt krzyża. Błogosławi ona wyprawę chrześcijan, niechaj drżą niewierni!”

Kalikst III (1379–1458)

ogłoszone w trakcie przygotowań wyprawy wojennej na Turków, gdy w 1456 pojawiła się na niebie kometa o długim, zakrzywionym lekko ogonie.
Źródło: Melania Sobańska-Bodnaruk, Stanisław Bogusław Lenard (oprac.), Wiek V-XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, ISBN 8301123613, s. 328.

O nauczycielach , O wieku

„Historia kocha nieszczęścia.”

Karol Modzelewski (1937–2019) polski historyk i polityk

Źródło: Maciej Stasiński, Poprawka ze chrztu, „Gazeta Wyborcza” nr 89 (8696), 16–17 kwietnia 2016, s. 26–27.

Kochać się

„Uwielbiam podróżować, uwielbiam docierać do najbardziej odległych, egzotycznych miejsc. Jednym z cudów współczesnego świata jest to, że mamy tak szeroki dostęp do rozmaitych, ciekawych kultur. Możemy uczyć się obcych języków, zwiedzać inne kraje, poznawać ich historię… Cieszę się, mogąc poznawać nowych ludzi i prawdę mówiąc, nigdy nie czułam się przez nich zagrożona. Poza tym nie można przez cały czas tkwić w Hollywood, w świecie filmowej fikcji. Ktoś taki, jak ja, po prostu musi od czasu do czasu zrobić sobie przerwę i zobaczyć, jak wygląda normalne życie. Czuję, że te wyprawy naprawdę mi służą.”

Angelina Jolie (1975) aktorka amerykańska

Źródło: Wywiad, 2007 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=41400

O życiu , O ludziach , O podróżowaniu , O czasie

„Miałam nadzieję, że tak będzie. Wiedziałam, że to, co robię, jest złe.”

Marie Noe (1928) amerykańska seryjna morderczyni

Marie Noe pragnęła. by jej zbrodnie w końcu odkryła policja
Źródło: Shelley Klein, Największe zbrodniarki w historii, wyd. Muza SA, Warszawa, 2006, ISBN 83-7319-854-7, tłum. Barbara Gutowska-Nowak, s. 128

„Moment obalenia faszystowskiej dyktatury Antonescu i rozpoczęcia przez Rumunię sprawiedliwej wojny z hitlerowskimi Niemcami wybrany był przez Komitet Centralny naszej partii odpowiednio do sprzyjających warunków, stworzonych zdecydowanym natarciem radzieckim na froncie Jassy-Kiszyniów.”

Gheorghe Gheorghiu-Dej (1901–1965) rumuński przywódca komunistyczny

Źródło: Stati i rieczi, t.1., (październik 1945-wrzesień 1952), Moskwa 1956, s. 222, cyt. za: Historia drugiej wojny światowej 1939–1945, t. 9, tłum. Marian Laprus, Antoni Pacześniak, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, s. 130.

O wojnie

„Zawsze się zastanawiam, z jakiego środowiska wywodzi się bohater, jakie mógł mieć w życiu przygody, jakie dzieciństwo? Wszystko ma przecież na niego wpływ - to są pewne kody, wynik naszych historii. Ale najpierw czytam scenariusz, daję go też do przeczytania swoim asystentkom i już ubieram postaci, już je widzę, chociaż jeśli jeszcze nie zapadła decyzja aktorska, nie widzę ich twarzy. A potem wszystkiego o postaci dowiaduję się od scenarzysty i reżysera.”

Dorota Roqueplo (1960)

Źródło: Dominika Bierczyńska, Kostium mówi prawdę o człowieku (wywiad z Dorotą Roqueplo), "Kino", nr 9/2014 (567), wrzesień 2014, s. 40.

O decyzjach , O czytaniu , O dzieciństwie

„niechaj zatłuką mnie skini albo fani Górnika
chcę spocząć w zbiorowej mogile miasta
w kołyszącym się groźnie tramwaju
w ciszy płynącej przez rzeźnie i prosektoria
patrzę jeszcze w szybę w nekrolog
modlę się o swój udział w historii chcę
spocząć w zbiorowej mogile miasta
Panie
w kadrze Twojego wzroku
zaciskam w pięści gazetę jak tasak”

Dawid Koteja (1987)

Źródło: Kadr albo modlitwa w tramwaju nr 11

„Mój dynamit lepiej przyczyni się do pokoju niż tysiąc światowych kongresów. Kiedy człowiek zrozumie, że całe armie mogą zostać unicestwione, to będzie mógł żyć w wiecznym pokoju.”

Alfred Nobel (1833–1896) szwedzki chemik i wynalazca

Źródło: Tomasz Walat, Wojna o pokój, polityka.pl, 4 listopada 2009 http://www.polityka.pl/historia/276031,1,wojna-o-pokoj.read

O wojnie , O pokoju

„Zrobiłem wielkie oczy, kiedy rzecznik Marta Alf poinformowała mnie o treści tego wywiadu. Jestem bardzo zdziwiony. Chciałbym, żeby Polacy mnie dobrze zrozumieli i przyjęli to do wiadomości: Nigdy w życiu nie powiedziałem, że Polacy powinni być Niemcom za cokolwiek wdzięczni. Znam historię. Nie mógłbym sobie na coś takiego pozwolić. Mam świadków, na to, że ta rozmowa wyglądała zupełnie inaczej. Mówiłem jedynie o szansach cywilizacyjnych Europy po upadku muru berlińskiego. Radzę nie przejmować się takimi bzdurami. Moim zdaniem to taka mała prowokacja. Zbliżają się mistrzostwa Europy i mecz z Niemcami. Media za wszelką cenę próbują podgrzać atmosferę. Proszę, zamknijmy już tę sprawę i zajmijmy się futbolem. Czy wystarczą takie wyjaśnienia?”

Leo Beenhakker (1942) holenderski trener piłkarski

odpowiedź na rzekomo wypowiedziane przez Beenhakkera słowa opublikowane w niemieckim dzienniku („Ale dopiero upadek muru w Niemczech i związany z tym rozpad bloku wschodniego spowodował, że Polska ruszyła do przodu. To samo dotyczy futbolu.”)
Źródło: „Fakt”

„trzynasty grudnia, jedyna data jaką pamiętam z historii
własnej
wypowiedzenie stanu wojennego wszystkim układom mojego ciała
(z oddechowym na czele dzięki uprzejmości kiosku RUCHU)”

Anna Dwojnych (1988)

Źródło: Behemot obgryza mój zeszyt z historii a salezjanie nie interweniują, I

„Istnienie wolnej, suwerennej politycznie Ukrainy jest dużo lepszym gwarantem, że nie odrodzi się niedźwiedzie monstrum na wschodzie niż nasze członkostwo w NATO czy UE. Doradcy prezydenta Putina zdają sobie z tego doskonale sprawę. Dlatego zdecydowano się na rozegranie starej jak świat cynicznej gry. Nie dajmy się sprowokować i nie bierzmy w niej udziału.”

Witold Stanisław Michałowski (1939–2017)

Źródło: Witold St. Michałowski: Niech będzie historia „magistra vitae”, salon24.pl, 23 lipca 2008 http://obywatel.salon24.pl/93070,witold-st-michalowski-niech-bedzie-historia-magistra-vitae

O świecie

„Nawet nie będę próbował zarobić na tej płycie,
dlatego w sklepach pewnie jej nie zobaczycie.
Jeśli nie jesteś dumny ze swego pochodzenia,
posłuchaj teraz Firmy, głosu z podziemia.
Jak chcesz, by to pochodzenie było do dumy powodem,
poznaj dzieje historii, co targały tym narodem.”

Tadek (1982) polski raper

Tadek – Niewygodna prawda
Źródło: Niewygodna prawda

O prawdzie

„Toniesz w bezbronnym cieple. Plączesz się w snach,
Jak twoja matka w siwych włosach. To one dyktują ci
Proste historie, którymi karmisz bliskich. Z gąszczu
W gąszcz, w jadowitą czerń, przed siebie. Szybko.”

Jacek Kawecki (1987)

Źródło: Ta kula służy do pieprzenia

O matce , O snach

„Rommel był wojskowym fenomenem; ludzie tak odważni i śmiali uchodzą z życiem jedynie w wyjątkowych wypadkach. Na polu walki był równie dzielny jak Ney, ale z większym namysłem, równie napastliwy jak Murat, ale z większą rozwagą, jako taktyk był równie opanowany i szybki jak Wellington. Każdy kto pozna tę historię (…) uzna w nim wybitną postać i wielkiego żołnierza: Wśród niewielu wybrańców; Wśród niezwykle dzielnych, bardzo prawdziwego.”

Archibald Wavell (1883–1950) brytyjski marszałek polny, dowódca wojskowy podczas II wojny światowej

o Erwinie Rommlu.

O ludziach , O walce

„Podatki dla najzamożniejszych wynosiły przynajmniej 70 procent aż do roku 1981. Efekt: do roku 1957 górny jeden procent Amerykanów przejmował tylko 10,1 procent całkowitego dochodu. Większość reszty trafiała do rosnącej klasy średniej, której członkowie napędzali największy boom gospodarczy w historii świata.(…) Nie przyspieszymy, dopóki klasa średnia nie odzyska siły przetargowej, którą miała w pierwszych trzech dekadach po II wojnie światowej, aby domagać się dużo większe udziału w owocach wzrostu gospodarczego.”

Robert Reich (1946)

Źródło: Dlaczego gospodarka nie może wrzucić drugiego biegu?, krytykapolityczna.pl, 16 czerwca 2012 http://www.krytykapolityczna.pl/Opinie/ReichDlaczegogospodarkaniemozewrzucicdrugiegobiegu/menuid-1.html

O wojnie , O sile

„Rosyjscy idioci.”

Włodzimierz Lenin (1870–1924) organizator i przywódca Rewolucji Październikowej

ulubiona obelga Włodzimierza Lenina.
Inne cytaty
Źródło: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, op. cit., s. 198.

O książkach , O świecie , O idiotach

„Tak oto właśnie pisze się historię.”

Voltaire (1694–1778) francuski pisarz epoki Oświecenia, filozof, dramaturg i historyk

Et voilà justement comme on écrit l’histoire. (fr.)
występuje wcześniej w liście Voltaire’a do markizy du Deffand z 24 września 1766 roku. Prawdopodobnie jest aluzją do traktatu Lukiana Jak należy pisać historię.
Źródło: Charlot ou la Comtesse de Givry, I, 7 (1767)

„Kula trafiła w płot, ale… był to płot okalający siedzibę tyrana. Pocisk wywiercił w nim małą dziurkę, przez którą przeleciał wiatr historii.”

Adam Wiśniewski-Snerg (1937–1995) polski pisarz

Źródło: Rozmach i energia Perego Eksa

„Chcę teraz otwarcie poruszyć pewien bardzo trudny temat. Powinniśmy go dokładnie przedyskutować, a jednak, mimo to nigdy nie będziemy wspominać o nim publicznie. Mówię o kwestii ewakuacji Żydów – wytępienia narodu żydowskiego.”

Heinrich Himmler (1900–1945) niemiecki przywódca, nazista

słowa z 4 października 1943.
Źródło: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, tłum. Jerzy Korpanty, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, ISBN 9788324715480, s. 247.

O książkach , O świecie

„Pozostajecie w nędzy z powodu niedoboru pieniądza. Niedoboru wywołanego przez perwersję systemu bankowego. Jeżeli nie dość się nacierpieliście, to macie od Boga dane prawo cierpieć dalej.”

William Aberhart (1878–1943)

podczas kampanii wyborczej w Albercie w 1935.
Źródło: Jan Grabowski, Historia Kanady, Prószyński i S-ka, Warszawa 2001, s. 212.

O Bogu , O cierpieniu

„Krzyk, sianie zamętu, destabilizacja to są metody, które niestety stały się narzędziem partii opozycyjnych. Nie ma to nic wspólnego z zasadami demokratycznego państwa prawa, ze standardami europejskich demokracji. Szanowni Państwo, jako politycy mamy obowiązek roztropnej troski o dobro wspólne. Polityka może nas dzielić, ale nie powinien dzielić nas szacunek do zasad i wartości, u podstaw których zawsze leży myślenie o Państwie i dobru wspólnoty, o bezpieczeństwie i interesie Polaków. Nie wolno Polaków skłócać, zniechęcać wzajemnie. Można się spierać, różnic w poglądach, ale nie wolno Polaków stawiać przeciwko sobie. A dziś tak się dzieje. (…) Reżyserzy tych wydarzeń muszą dziś wyraźnie usłyszeć: źle czynicie, szkodzicie Polsce, sprzeniewierzacie się dobru wspólnemu. Na konflikcie i niechęci chcecie budować waszą tożsamość. To ogromny błąd.(…) Opozycja w demokratycznym państwie ma wielką wartość. Opozycja, która merytorycznie recenzuje rządzących, która motywuje władze i patrzy jej rzetelnie na ręce jest solą demokracji. Niestety dziś takiej nie ma. Krzyk i wrzask nie zastąpią dobrych pomysłów dla obywateli. Warto przypomnieć opozycji, że jesteśmy jednym narodem, mamy jedną ojczyznę i wspólną historię. Polska jest wolna i demokratyczna. Jest Naszym wspólnym dobrem – stwierdziła. Chcecie maszerować – maszerujcie, chcecie protestować – protestujcie. Ale szanujcie przekonania innych. Szanujcie swoich rodaków, nie odmawiajcie innym praw, o które sami się upominacie. Takie działanie dewastuje społeczne zaufanie, solidarność, niszczy demokrację, uderza w jej podstawy. Rujnuje nas jako naród, jako wspólnotę.”

Beata Szydło (1963) polska działaczka samorządowa i polityczna

Źródło: „Chcecie maszerować, maszerujcie, chcecie protestować protestujcie, ale szanujcie rodaków”. ORĘDZIE Beaty Szydło http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/538164,oredzie-premier-beaty-szydlo.html, dziennik. pl, 17 grudnia 2016.

O błędach , O demokracji , O zaufaniu , O myślach

„Bóg jest Bogiem, który ma preferencyjną opcję dla ubogich.”

Gustavo Gutiérrez (1928) peruwiański teolog

Źródło: Teologia wyzwolenia. Historia, polityka i zbawienie, wyd. Pax, Warszawa 1976.

O Bogu

„Granice? Nigdy żadnej nie widziałem, ale słyszałem, że istnieją w umysłach niektórych ludzi.”

Thor Heyerdahl (1914–2002) norweski odkrywca, podróżnik i pisarz

Źródło: Paweł Smoleński, Norweg na starożytnych szlakach, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 26 sierpnia 2013.

O ludziach

„[Wzywam] do walki z wrogami przez popieranie swoich, a więc unikanie Żydów.”

Józef Haller (1873–1960) generał polski, minister

Źródło: Przemówienie o sytuacji wytworzonej przez narzucenie Polsce prezydenta głosami obcych i wrogich narodowości (9 grudnia 1922); cyt. za: Piotr Bojarski, Narutowicza trzeba by w łeb palnąć!, „Ale Historia” http://wyborcza.pl/alehistoria/1,121681,14996107,Narutowicza_trzeba_by_w_leb_palnac_.html, wyborcza.pl, 22 listopada 2013.

O walce

„Dziękuję Ci za pamięć. O Tobie i Twej pracy miałem już wcześniej wiadomości. Mam do Ciebie prośbę. Prześlij ode mnie pozdrowienia do Kraju „Rakoniowi” (Grot-Rowecki) i Berce (mjr Wacław Berka). Obecnie dowodzę 7 DP. Zamieniliśmy się miejscami z Bohuszem (Zygmunt Bohusz-Szyszko). Czuję się świetnie. Do zrobienia ogromnie dużo, a idzie to strasznie wolno. Straty poniesione przez ludność polską w ZSRR są olbrzymie, a jeśli sytuacja się nie zmieni i pomoc nie stanie się naprawdę skuteczną, to zima 1942/1943 może stać się dla niej grobem, a dla nas grzechem śmiertelnym, z którego nas historia na pewno nie rozgrzeszy. Naciskaj, stary, gdzie możesz i otwieraj ludziom oczy na prawdę. Dotychczasowa akcja jest niedostateczna. Ludzie giną z głodu. Codziennie przychodzą do szpitali dywizji „żywe trupy”, mówię Ci, dosłownie skóra i kości. 97 procent z nich ginie. Żadna pomoc nie jest już skuteczna. Na poprawę sytuacji wewnętrznej liczyć nie można. Może się ona tylko pogorszyć. Pomoc musi pójść z zewnątrz. Musi być ona zorganizowana na skalę 1 500 000 ludzi. Może już tyle nie ma, ale mniej 1 000 000 zejść nie wolno. Sądzę, że się na mnie za tych parę słów nie obrazisz, a wykorzystasz je jak trzeba. Powinieneś tam w Londynie być naszym ambasadorem i to lepszym niż Kot w Kujbyszewie. Niech mu ziemia będzie lekką.”

Leopold Okulicki (1898–1946) generał polski

do płk. Stanisława Gano, 17 czerwca 1942.
Źródło: Andrzej Przemyski, Ostatni komendant generał Leopold Okulicki, op. cit., s. 93–94.

O głodzie , O ludziach , O kotach , O zimie

„Musimy… łamać wszelki opór z taką brutalnością, żeby nie zapomniano o niej przez kilka dziesięcioleci.”

Włodzimierz Lenin (1870–1924) organizator i przywódca Rewolucji Październikowej

Inne cytaty
Źródło: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, op. cit., s. 200.

O książkach , O świecie

„Powiedzcie mym ludziom, że próbowałem.”

Kalākaua (1836–1891)

ostatnie słowa
Źródło: Maciej Makarewicz, Kalākaua. Tańczący z kurtyzanami, „Focus Historia” nr 11 (91)/2014 (listopad), s. 70.

„Sprzymierzam się z wielkimi przywódcami narodów, takimi jak Kemal Ataturk, Lenin, Kwame Nkrumah, Patrice Lumumba, Azikiwe, Mao Tse-tung.”

Nnamdi Azikiwe (1904–1996) Nigeryjski polityk

François Duvalier, po kilku zamachach na niego w 1967
Źródło: Shelley Klein, Najgroźniejsi dyktatorzy w historii, wyd. MUZA SA, Warszawa, 2008, ISBN 978-83-7495-323-8, s. 115, tłum. Jolanta Sawicka.

„Widziałem jakiś czas temu Katyń Wajdy. Piękny film, gdzie wspaniale zagrała chociażby Maja Ostaszewska. Poza tym jest to temat, o którym Czesi nie wiedzą zbyt wiele. Film ten zmusił mnie do poznania tej historii. Podobnie opowieść o pułkowniku Kuklińskim. Rzecz niezwykła. Macie naprawdę bardzo dużo do opowiedzenia. Myślę, że dla wszystkich byłoby to korzystne, gdybyśmy robili część filmów razem. Mam nawet taką nadzieję, że tak będzie. Polscy aktorzy, czescy i słowaccy mogliby z powodzeniem grać w filmach poszczególnych kinematografii. W Czechach właściwe nie znamy waszych artystów, a szkoda.”

Václav Jiráček (1978)

o polskiej kinematografii.
Źródło: wywiad http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=56337

O myślach , O czasie , O myśleniu

„Franklin Delano Roosevelt: Ten człowiek to ponoć kawał sukinsyna?
Cordell Hull: O tak, bez wątpienia, ale to nasz sukinsyn.”

Anastasio Somoza García (1896–1956)

O Anastasio Somozie Garcíi
Źródło: Eduardo Crawley, Dictators Never Die: A portrait of Nicaragua and the Somozas, cyt. za: Shelley Klein, Najgroźniejsi dyktatorzy w historii, op. cit., s. 96.

„Młodzi, którzy mogą rozwiązać kwestię pieniędzy, zrobią więcej dla świata, niż wszyscy zawodowi żołnierze w historii.”

Henry Ford (1863–1947) przemysłowiec amerykański, twórca masowej motoryzacji

„(…) historii w tym kraju na trzeźwo nie da się tworzyć!”

Krzysztof Daukszewicz (1947) satyryk polski

refleksja po obejrzeniu filmu Ogniem i mieczem.
Teksty satyryczne

„Historia ludzkości dowiodła niejednokrotnie, iż prawdziwym kryterium przywództwa jest duchowość. Ludzi przyciąga duch. Siła to przymus. Miłość rodzi się z ducha. Z siły powstają tylko lęki.”

Malcolm X (1925–1965) przywódca Organizacji Jedności Afroamerykańskiej

O miłości , O ludziach , O sile

„My, cywilizacje, wiemy już teraz, że jesteśmy śmiertelne.”

Paul Valéry (1871–1945) poeta francuski

Źródło: Jerzy Adamski, Historia literatury francuskiej. Zarys, Wrocław 1989, s. 151.

O literaturze

„Moje usilne starania sprawiły, że po raz pierwszy w historii Stanów Zjednoczonych uchwalono ustawę, dzięki której w USA zaczęto obchodzić oficjalnie Międzynarodowy Dzień Kobiet. Stworzyłam organizację non-profit, zajmującą się wyszukiwaniem i promowaniem postaw kobiet, które do historii świata wniosły coś wartościowego, stały się wzorem do naśladowania – wśród nich znalazły się na przykład kobiety ratujące Żydów w okupowanej Polsce czy matka dwanaściorga dzieci z Meksyku, która jest prezydentem Związku Zawodowego Robotników w Ameryce.”

Beata Poźniak (1960) aktorka, reżyser filmowy i teatralny, producentka filmowa

Źródło: wywiad, 2010 http://film.onet.pl/0,0,1619265,2,596,artykul.html

O kobietach , O dzieciach , O ustawie , O matce

„Indianie dużo jedzą, jedzenie przyciąga ich uwagę i dla dobrego posiłku przybędą nawet z najdalszych okolic.”

Anastasio Somoza García (1896–1956)

Źródło: Artur Gruszczak, Ameryka Środkowa z serii Historia państw świata w XX wieku, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2007, ISBN 9788374361323, s. 146.

O jedzeniu , O wieku

„(…) od jakiegoś czasu uważam za wyższą formę sztuki i filmowego opowiadania seriale telewizyjne.(…) Według mnie współczesna formuła serialu pozwala na ciekawsze opowiedzenie dłuższej historii, stworzenie fajnych postaci. Gdzieś to zaczęło się unowocześniać od Rodziny Soprano i Seksu w wielkim mieście, a teraz gdzie nie spojrzeć – dobre seriale. No może jeszcze nie w Polsce, ale miejmy nadzieję, że to się niedługo zmieni…”

Kamil Śmiałkowski (1971)

Źródło: Anna Serdiukow, Hordy zombie Kamila Śmiałkowskiego, stopklatka.pl, 6 sierpnia 2010 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=68271

O seksie , O czasie

„Musimy być cierpliwi. Nasza własna historia powinna uzmysławiać nam, że wcielanie w życie demokratycznych zasad jest niekończącym się zadaniem.”

Condoleezza Rice (1954) amerykańska działaczka polityczna

z przemówienia, 14 października 2003.

O życiu

„Nie chodźcie tam, wszystko stracone. Zginiecie na próżno. Ja umieram, życie moje nie ma znaczenia. Myślcie tylko o ratowaniu republiki.”

Jarosław Dąbrowski (1836–1871) polski generał

do mijanych paryżan, gdy niesiono go ciężko rannego do szpitala.
Źródło: Włodzimierz Kalicki, 23 maja 1871: Na atłasie, historia.gazeta.pl, 22 maja 2002 http://historia.gazeta.pl/historia/1,99138,1209555.html

O życiu , O myślach , O myśleniu

„Kino zawsze ulegało przemianom. Czasy się zmieniają, historia stawia przed nami ciągle nowe wyzwania, a kino niezmiennie wyraża jego najgłębsze potrzeby. Mówi o nas w naszym imieniu. Gdyby kosmici wylądowali na Ziemi, kino byłoby takim kamieniem z Rosetty, który pozwoliłby zrozumieć całą cywilizację ludzką. Technologia się zmienia, ale opowiadanie historii zawsze będzie najważniejsze.”

Guillermo Navarro (1955) meksykański operator filmowy

Źródło: Zapis czatu, 2006 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=34828

„W Fallingbostel (Stalag XI B), w pierwszym obozie, jeszcze byłam zawszona. Tam dostałam numerek jeńca wojennego, dwie czternastki osiemdziesiąt jeden–141481, tego nie zapomnę do końca życia. To była moja legitymacja zamiast nazwiska. Z tym numerem nas fotografowali jak zwykłych przestępców. Chciałabym kiedyś znaleźć takie zdjęcie, ono chyba powinno się znajdować w archiwach niemieckich. Potem stamtąd nas wywieźli do Bergen-Belsen.”

Hanna Szczepanowska (1929–2017)

Źródło: Hanna Szczepanowska „Heban” Archiwum Historii Mówionej http://www.1944.pl/archiwum-historii-mowionej/hanna-szczepanowska,607.html 1944.pl

O zdjęciach

„Chcę użyć siły sztuki po to, by wyobrazić coś, co dla wielu ludzi jest niewyobrażalne. Spróbować napisać nowe karty w historii. Sprowokować historię.”

Yael Bartana (1970)

Źródło: wysokieobcasy.pl, 11 kwietnia 2011 http://www.wysokieobcasy.pl/wysokie-obcasy/1,53662,9399606,Smierc_lidera.html?as=1

O ludziach , O sile

„Szczerze mówiąc, ja po każdym filmie dostaję jakąś specjalizację, podczas gdy następny film jest zawsze inny. Gdy zrobiłem W zawieszeniu, to się mówiło, że jestem specjalistą od „statycznego dramatu psychologicznego, głęboko osadzonego we współczesnych realiach”. Później zrobiłem Ostatni prom, którego akcja rozgrywała się na otwartym morzu i bohaterami byli reprezentanci różnych grup społecznych. Jeśli można coś generalizującego powiedzieć o moich filmach to to, że zawsze się staram, żeby one działy się w jakimś konkretnym czasie i coś nowego, ważnego o każdym nowym etapie historii opowiadały. I gdy w ten sposób popatrzymy na mój nowy film, to on nie powinien być zaskoczeniem. Nie ma zmiłuj jest pewną sumą i zapisem tego, co się w Polsce wydarzyło i co się rozwija, co się dzieje.”

Waldemar Krzystek (1953) polski reżyser, scenarzysta filmowy

Źródło: Wywiad, 2000 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=660

O czasie

„Bóg jest Bogiem, nawet jeśli zginą wszystkie kraje. Bóg jest Bogiem, nawet jeśli umrą wszyscy ludzie…”

Petter Dass (1647–1707)

Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 249.

O Bogu , O ludziach , O świecie

„Uświadamiając sobie, że ludzie zawsze zanurzeni są w historii, którą sami stwarzają, bynajmniej nie musimy kapitulować przed relatywizmem czy nihilizmem, porzucając wszelką nadzieję, iż zdołamy zrozumieć nasz ludzki świat. Wręcz przeciwnie, afirmujemy w ten sposób moc człowieka, który stwarza sam siebie, dokonując oceny własnego miejsca w świecie i podejmując swoje wybory. Tylko dzięki temu jednostka może przezwyciężyć względność – poprzez absolutność własnej decyzji – i tylko dzięki temu może ona zawładnąć historią, którą w sobie niesie i która staje się jej własnością.”

Raymond Aron (1905–1983) francuski filozof, socjolog, teoretyk polityki i publicysta polityczny

Wprowadzenie do filozofii historii. Esej o granicach obiektywizmu historycznego

O ludziach , O świecie , O decyzjach

„(…) nasz zryw przyczynił się do odzyskania niepodległości, ale gospodarczo Polska jest półkolonią wielkich korporacji i wielkiego biznesu. W przeciwieństwie do wielu moich dawnych kolegów, stale obecnych na pierwszych stronach gazet i telewizyjnych ekranach, nie mam zamiaru wstawiać tu kombatanckich przechwałek o naszych osiągnięciach. Chcę powiedzieć jasno i wyraźnie: walka, jaką wtedy prowadziliśmy, pod jednym względem zakończyła się całkowitą, kompromitującą klęską. Mam na myśli demokrację ekonomiczną, a zwłaszcza prawa pracownicze.”

Stefan Adamski (1954) polski publicysta, eseista i poeta

Źródło: Krótki tekst o niedokończonej historii http://partiarazem.pl/2015/10/krotki-tekst-o-niedokonczonej-historii/, partiarazem.pl, 15 października 2015.

O demokracji , O myślach , O biznesie , O walce

„Od czasów cesarza Kaliguli wprowadzanie konia na wysokie urzędy państwowe nie jest niczym nowym, choć do dziś budzi pewien niesmak. Oświadczenie ministra Nowaka, że prezydent jest zdrowy jak koń, ma w sobie coś z wywoływania freudowskiej sfery czynności pomyłkowych. Zapewne nie o zdrowie tu chodziło, lecz o obyczaje, które, z całym szacunkiem dla pięknego czworonoga, są iście końskie. Czy nie godne końskiego rechotu były przaśne dowcipy prezydenta o kaszalotach? Wykład z historii Polski o bigosowaniu mógł niejednemu koniowi postawić grzywę dęba, a nawet zapleść z przerażenia warkocze. Z iście ułańską fantazją prezydent rzucił się na krzesło, zostawiając w tyle panią premier kraju, który w końcu na stanie na baczność sobie zasłużył. Nie będzie nam Niemiec wygodnego fotela zajmował. Może obyczaj to na salonach nie propagowany, ale gdy ogier wpada do stajni, klacze muszą znać swoje miejsce. Ileż z końskiego polotu miało zwinięcie królowej Szwecji kieliszka do toastu. W końcu za to, co Szwedzi wyrabiali u nas przy potopie, miał prawo dać jejmości w twarz. Skradziony kieliszek to tylko mała ostroga w bok jaśnie oświeconej.”

Tomasz Sakiewicz (1967) polski dziennikarz

o Bronisławie Komorowskim.
Źródło: Koń na urzędzie, „Gazeta Polska”, 11 maja 2011

O zdrowiu , O fantazji , Koń

„Nasz naród został wybrany przez Boga, wyznaczony przez historię, aby być wzorem dla świata.”

George W. Bush (1946) 43. prezydent USA

O Amerykanach i USA
Źródło: „Wprost”, 21 maja 2006

O Bogu

„Żeby radykalnie zmienić zachowanie reżimu, musimy myśleć jasno i odważnie, bo jeśli historia uczy nas czegokolwiek, to tego, że reżimy nie chcą się zmieniać. Musimy wyjść poza schematy i zrozumieć technologiczne zmiany, dające nam do dyspozycji narzędzia, których nie mieli nasi poprzednicy.”

Julian Assange (1971) australijski aktywista, dziennikarz, wydawca

fragment eseju Konspiracja jako forma rządów, 2006.
Źródło: wyborcza.pl, 17 grudnia 2010 http://wyborcza.pl/1,98077,8837622,Pierwsza_wojna_informacyjna.html#ixzz18esxSR7V

O zachowaniu , O myślach , O myśleniu

„Poświęcam losowi.”

Józefina (1763–1814) cesarzowa Francji, żona Napoleona

napis na obrączce podarowanej przez Napoleona w dniu ślubu 8 marca 1796.
O Józefinie
Źródło: Sigrid Maria Grössing, Kobiety za kulisami historii, op. cit., s. 59.

O kobietach , O ślubie

„Edukacja ma wyzwolić Afrykańczyków od mentalności niewolniczej i kolonialnej przez zaszczepienie im świadomości własnej wartości jako równouprawnionych członków rasy ludzkiej z prawami i obowiązkami wynikającymi z ich człowieczeństwa. (…) Ludzkość nie rozwijałaby się zupełnie, gdyby nie przejmowała wpływu różnych kultur. Ale wzajemne uczenie się od obcych kultur nie może oznaczać rezygnacji z własnej. Wiedza pochodzi nie tylko z książek i wykładów (…) mądrość zawarta jest również w naszej przeszłości i w tych, którzy przechowują wiedzę tradycjonalną zakumulowaną w przeszłości.”

Julius Nyerere (1922–1999) polityk tanzański

Źródło: Andrzej Pankowicz, Historia 4. Polska i świat współczesny. Podręcznik dla szkół średnich dla klasy IV liceum ogólnokształcącego oraz dla klasy III technikum i liceum zawodowego, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1994, ISBN 8302047538, s. 264.

O mądrości , O książkach , O świecie , O wiedzę

„Także płyta nagrobna z dedykacją z I wieku, ofiarowana wraz z grobowcem przez cesarza rzymskiego Tyberiusza Klaudiusza lechickiemu królowi Awiłłowi Leszkowi, znana z publikacji i tłumaczenia Tadeusza Wolańskiego już od 1843 roku! i którą odnalazłem w kwietniu 2014 roku w Museo del Lapidario di Urbino, Italia, pod numerem katalogu i z opisem włoskich naukowców oraz która cofnęła oficjalną historię Polski o 1000 lat, zresztą zgodnie z polskimi kronikami lechickimi (patrz szczegóły str.5).”

Janusz Bieszk (1955) polski autor

O wieku

„Za każdym razem gdy madame de Montespan bała się o swoją pozycję, przychodziła do mej matki i prosiła ją, aby odprawiła czarną mszę i dała jej miłosny środek, który dodawała do potraw króla.”

Marguerite Monvoisin (1658)

Źródło: Helmut Werner, Tyranki. Najokrutniejsze kobiety w historii, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa 2005, tłum. Monika Gajowa, ISBN 8389632241, s. 156.

O kobietach , O świecie , O matce

„Pozostajemy o kilka dziesięcioleci w tyle za wami w rozwoju społecznym. Gdyby przyjrzeć się bliżej naszej inteligencji serbsko-chorwackiej, a nawet całej południowosłowiańskiej, to znalazłoby się wiele podobieństw z waszymi ruchami z lat 1860 lub 1870-tych. Znamy historię waszych idei; pod wielu względami rozwijamy ją u siebie. Do naszych najlepszych nauczycieli należą: Czernyszewski, Hercen, Ławrow, Bakunin…”

Vladimir Gaćinović (1890–1917)

z listu do rosyjskich przyjaciół politycznych.
Źródło: Władysław B. Pawlak, Księga zamachów. Od Sarajewa do Dallas, Państwowe Wydawnictwo Iskry, Warszawa 1975, s. 21.

O inteligencji , O nauczycielach

„Wczoraj Sekretarz Obrony Donald Rumsfeld zeznawał przed kongresem, a Ted Kennedy zażądał jego odwołania. To pierwszy przypadek w historii, aby jakiś Kennedy miał coś przeciwko czemuś, co zawiera Rum w sobie…”

Conan O'Brien (1963) komik amerykański

Źródło: Conan O’Brien – gadki wybrane IV http://www.joemonster.org/art/4722/Conan_O_Brien_gadki_wybrane_IV

„Jego namiętności były wielkie, zaś zdolność rozumowania słaba; upajał się naiwną dumą, iż dzięki urodzeniu zyskał władzę nad milionami, gdy tymczasem nawet najmniejsza gmina nie wybrałaby go jako swego przedstawiciela do lokalnych władz.”

Justynian II Rhinotmetos (669–711)

Źródło: Edward Gibbon, Zmierzch Cesarstwa Rzymskiego, cyt. za: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, tłum. Jerzy Korpanty, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, ISBN 9788324715480, s. 56.

O książkach , O świecie

„A to dopiero! W kościele prawosławnym biskupi i arcybiskupi nie mogą się żenić. Mogą to robić tylko księża. Ale wtedy nie zostają biskupami.”

Makarios III (1913–1977) cypryjski duchowny prawosławny, arcybiskup, prezydent Cypru

w wywiadzie udzielonym Orianie Fallaci w listopadzie 1974 w Nowym Jorku
Źródło: Oriana Fallaci, Wywiad z historią, op. cit., s. 653.

„Dlatego biskup Czaja przestrzega, że historia się nie skończyła. I że PiS nie będzie rządził do końca świata. Że reakcją Polek i Polaków na PiSowski autorytaryzm, nepotyzm i katolicki nacjonalizm może być odrzucenie również i Kościoła, który dziś bezkrytycznie popiera rządy PiS. I milczy, gdy niszczy się państwo prawa.”

Jarosław Makowski (1973)

komentarz do wypowiedzi biskupa Andrzeja Czai z września 2016 krytykującej niektóre poczynania rządu Prawa i Sprawiedliwości.
Źródło: Jarosław Makowski: Czy Kościół się budzi? Księża kontra „dobra zmiana” http://www.newsweek.pl/opinie/ksieza-i-pis,artykuly,397680,1.html, newsweek.pl, 25 września 2016.

O sprawiedliwości , O zmianach

„Kolejne rewolucje techniczne niepomiernie poszerzyły dystans psychiczny między pokoleniami.”

Marc Bloch (1886–1944) francuski historyk

uwaga ta została napisana w 1941.
Źródło: Pochwała historii

„Walczyłem m. in. z brygadą Dirlewangera, złożoną z morderców. Ci ludzie byli wypuszczani z więzień pod warunkiem, że będą się bili na śmierć i życie. To była dla nich jedyna droga do wolności. Drugą grupą, która im pomagała, była jedna z najlepiej wyćwiczonych dywizji pancerno-spadochronowych, nosząca imię Hermann Goering. Ona miała załogi wyćwiczone w walkach w Afryce, na południu Włoch. Załogi świetnie wyszkolone, miały pełno sprzętu i broni. Walczyłem z nimi, ale potem zostałem ranny przez strzelca wyborowego.”

Janusz Brochwicz-Lewiński (1920–2017) polski wojskowy, powstaniec warszawski

o walkach w czasie powstania warszawskiego 1944.
Źródło: Gen. Gryf o powstaniu, emigracji, III RP, Smoleńsku i walce z Rosją. „Gdyby mogli, sprzątnęliby mnie na ulicy” http://wpolityce.pl/historia/261112-tylko-u-nas-gen-gryf-o-powstaniu-emigracji-iii-rp-smolensku-i-walce-w-rosja-gdyby-mogli-sprzatneliby-mnie-na-ulicy, wpolityce.pl, 1 sierpnia 2015.

O życiu , O śmierci , O ludziach , O wolności

„Gdy kończyłem Szkołę Teatralną w Krakowie, była moda, że wszyscy aktorzy śpiewali. Ale wtedy nie chciałem robić nikomu konkurencji. Teraz przyszedł czas, żeby w ramach poszerzania swojego emploi sięgnąć po śpiew. Ale spektakl teatralny to przecież nie występ w Sopocie. Piosenki mają coś znaczyć i opowiadać pewną historię. Nawet śpiewając, jestem aktorem i tak chciałbym być odbierany.”

Piotr Cyrwus (1961) aktor polski

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, Szczecin, 10 sierpnia 2006 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/nsja.htm

O modzie , O śpiewie , O czasie

„Kamikaze startowali uspokojeni wewnętrznie. To brzmi jak film lub powieść, ale tak było. Uśmiechali się, prosili o obserwowanie startu, poklepywali się po ramieniu. To nie jest żadna bajka. Wszyscy bez wyjątku startowali ze skupionym wzrokiem i podniesionym czołem. Sądzę, że startowali i ginęli z tragiczną odwagą ludzi odkrywających religię lub Zen. Kamikaze widzieli, że ich odwaga tworzy chwałę historii. Żołnierze wszystkich stopni łącznie z dowódcą odprowadzali pilotów na start. Byli zdenerwowani, płakali, nie mogąc znaleźć słów zachęty.”

Takeo Tagata (1916–2008) japoński pilot wojskowy, autor książek historycznych i propagator historii

komentarz na temat determinacji pilotów kamikaze.
Źródło: Wielka encyklopedia lotnictwa nr 3, dołączony film z serii Aviator pt. Kamikaze – boski wiatr

O ludziach , O religii , O bajkach , O odwadze

„Najbardziej antysemicką książką jest Kupiec wenecki, napisany przez Szekspira, nie Araba. Największych zbrodni na Żydach dokonano w Europie. Ja nie jestem przeciwko Żydom. Nie jestem antysemitą, jestem semitą. My i Żydzi jesteśmy z jednego ojca Abrahama. Mam wielu kolegów, którzy wyznają judaizm. Natomiast sfałszowano historię i pojęcie narodowości. Nie ma nacji żydowskiej, tak jak nie ma nacji katolickiej czy islamskiej.”

Omar Faris (1952)

Źródło: Karolina Duda, „Ambasador ma krew na rękach” http://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/ambasador-ma-krew-na-rekach,1,5206519,wiadomosc.html, onet.pl, 2 sierpnia 2012

„Zdjęcia wyglądają jak z agencji towarzyskiej, jak historie z półświatka. Balangi, walizka pieniędzy i agent rozebrany do rosołu, pokazujący brzuszek, klatę i majteczki. To jest tak obsceniczne, że kompromituje nas wszystkich. Żyjemy w państwie, w którym takie „cuś” jak agent Tomek działało na najwyższym szczeblu tajemnic państwowych. Ja się wstydzę, bo to działało w ramach systemu demokratycznego. To jest taki rzyg, który możemy zobaczyć.”

Tomasz Kaczmarek (1976) polski funkcjonariusz Policji i Centralnego Biura Antykorupcyjnego

Autorka: Kazimiera Szczuka, Szczuka kpi z agenta Tomka i CBA: Tak się podniecił tą kasą, że musiał się rozebrać, 8 grudnia 2012 http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114871,13016193,Szczuka_kpi_z_agenta_Tomka_i_CBA__Tak_sie_podniecil.html#BoxSlotII3img
O Tomaszu Kaczmarku

O tajemnicy

„W historii nauki – po krótkim okresie działalności presokratejskich filozofów jońskich (takich jak Tales z Miletu), którzy byli myślicielami racjonalnymi i uważali, że wszechświat opisać można na podstawie obserwacji i rozumu – dociekania naukowe i religijne były przez długie stulecia nierozerwalnie ze sobą splecione. Od czasów Arystotelesa, poprzez czasy Kopernika, Keplera, Kartezjusza i Newtona, uczeni odwoływali się do Boga nie tylko jako stwórcy świata, lecz jako aktywnego uczestnika, sprawcy i kontrolera procesów fizycznych. Uczeni przywoływali istotę wyższą wtedy, gdy współczenej teorie nie były w stanie wyjaśnić pewnych zjawisk. Z czasem, w miarę postępu wiedzy naukowej, Bóg „zwalniany” był stopniowo ze swych rozlicznych wcześniejszych obowiązków i filozofowie nauki zaczęli go nazywać „Bogiem luk.””

Krzysztof Szymborski (1941) polski fizyk

Tam, gdzie zawodziła wiedza, odwoływano się do wiary, a zatem rezygnowano niejako z nadziei czy ambicji naukowego poznania.
Źródło: „Charaktery”, 12/2010

O Bogu , O wierze , O charakterze , O wiedzę

„Niechęć do Wschodu jest obecna w pracach dotyczących historii Kościoła niemal powszechnie. Wynika to z kilku powodów. Po pierwsze, historycy katoliccy, którzy piszą o Kościołach wschodnich późnej starożytności, nie mogą powstrzymać irytacji biorącej się z tego, że nie chciały się one poddać papieskiemu kierownictwu. Na domiar złego, w oczach tych ludzi Kościoły wschodnie IV-VI w. są bezpośrednimi przodkami prawosławia, którego apologeci katolicyzmu na gruncie nauki historycznej nie mają powodów ani lubić, ani szanować (o wiele spokojniej i z większym respektem te same osoby piszą o wszelkich odłamach protestanckich). Na szczęście wiele się w czasach ostatniego ćwierćwiecza zmieniło, odkąd Kościół przyjął ekumenizm za swoją maksymę.”

Ewa Wipszycka (1933)

Źródło: Kościół w świecie późnego antyku, Wyd. Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2014, s. 51.

O szczęściu , O ludziach , O nauce

„Scenariusz w stosunku do literatury jest bardziej skracaniem i upraszczaniem. Szukaniem filmowego substytutu dla słowa. To znaczy odnajdywaniu takich sytuacji, które są dzianiem się, a nie mówieniem. Scenarzysta to w sumie ktoś taki, kto przynosi reżyserowi i bohatera, i historię. Ostateczna wersja skryptu pisana jest natomiast już na stole montażowym.”

Grzegorz Łoszewski (1964) polski scenarzysta filmowy

Źródło: Wywiad, 2006 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=30066

O literaturze

„Czy to prawda, czy to możliwe, żeby w naszej partii, w Moskwie, w komórkach robotniczych prowadzona była bezkarnie agitacja antysemicka?”

Lew Trocki (1879–1940) rosyjski rewolucjonista

list do Nikołaja Bucharina, 4 marca 1926
Źródło: Isaac Deutscher, The Prophet Unarmed: Trotsky 1921–1929, Oxford, 1965, cyt. za: Shelley Klein, Najgroźniejsi dyktatorzy w historii, tłum. Jolanta Sawicka, wyd. Muza, Warszawa 2008, ISBN 9788374953238, s. 54.

O prawdzie

„Ot, tak
i stale trzy dni przed stworzeniem jest ten mój naród.
Gruda poczęta
przez historię i w brzuchu jej z upokorzeniem przenoszona.”

Milan Rúfus (1928–2009)

Źródło: Ot, tak

„Muszę stwierdzić, że byłam mądrą kobietą, bo toczyłam swoje własne bitwy i zwyciężałam w nich. Kiedy przybyłam na dwór, cesarz bardzo się do mnie przywiązał… Miałam szczęście, że urodziłam mu syna, ponieważ to uczyniło mnie niekwestionowaną faworytą cesarza.”

Cixi (1835–1908) cesarzowa Chin

Źródło: księżniczka Te-ling, Two Years in the Forbidden City, Mofatt, Yard & Co., 1911; Dodd, Mead & Co., 1929, cyt. za: Shelley Klein, Największe zbrodniarki w historii, wyd. Muza SA, Warszawa, 2006, ISBN 83-7319-854-7, tłum. Barbara Gutowska-Nowak, s. 61

O kobietach , O szczęściu

„Fidel Castro nieodmiennie od 50 lat uosabia mit rewolucji kubańskiej, ale w ostatnim czasie zaczynał już być dla nas tylko wspomnieniem przeszłości. Wielu było gotowych wybaczyć mu jego błędy i porażki. Postawili go na szarym piedestale historii XX wieku, uwieczniając w godzinie chwały, jak w przypadku wielkich zmarłych. Jednak jego nagłe ponowne pojawienie się zniweczyło te wysiłki.”

Fidel Castro (1926–2016) przywódca kubański

Autorka: Yoani Sánchez
o powrocie Fidela Castro do życia publicznego po czterech latach nieobecności.
Źródło: Alessandro Scotti, Blogerka z Hawany, „Courrier International”, tłum. „Forum”, 23 sierpnia 2010.

O wysiłku , O czasie , O wieku , O przeszłości

„Ze swej strony żywię odrazę do owych absolutnych systemów, które uzależniają wszystkie historyczne wydarzenia od wielkich przyczyn sprawczych powiązanych ze sobą w fatalistyczny łańcuch, które – by tak rzecz – wykluczają człowieka z historii ludzkiego rodzaju. Znajduję, że są ciasne mimo ich rzekomej wielkości i fałszywe po pozorami matematycznych prawd. Choć nie spodoba się to twórcom, którzy wymyślili te wzniosłe teorie, by sycić własną próżność i ułatwić sobie pracę, jestem przekonany, że wielu ważnych faktów historycznych nie da się wytłumaczyć inaczej jak przypadkowymi okolicznościami i że wiele innych pozostanie niewytłumaczalnymi, że wreszcie przypadek – czy raczej kombinacja przyczyn wtórnych, która tym mianem określamy nie potrafiąc ich rozwikłać – liczy się bardzo w tym, co oglądamy w teatrze świata.”

Alexis de Tocqueville książka Dawny ustrój i rewolucja

Dawny ustrój i rewolucja, Wspomnienia

„W czasie studiów uświadomiłem sobie, że w historii Ameryki, jakiej uczą na uniwersytecie, brak walki ludzi pracy o prawa socjalne. W podręczniku historii nie było niczego o mnie i o moim – małym jeszcze wówczas – życiowym doświadczeniu. Zacząłem szukać książek o historii walk świata pracy o prawa socjalne, studiować własnymi ścieżkami, docierać do historii nieobecnej lub słabo obecnej w oficjalnym dyskursie. Doszedłem do konkluzji wydającej się dziś zupełną oczywistością: że historia, jakiej nas uczono, była tylko jedną z wersji historii; wersją opowiedzianą z perspektywy klas wyższych. Podążając tą drogą, odkrywałem, że oficjalna historia Ameryki ignorowała także zmagania innych grup o ich prawa – rodowitych Amerykanów, zwanych Indianami, czarnych, kobiet. Kilkuletnie doświadczenie mieszkania na Południu Stanów w latach 50. i 60. umocniło we mnie dysydenckie spojrzenie na ich dzieje.”

Howard Zinn (1922–2010)

Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś
Źródło: s. 19.

O kobietach , O ludziach , O książkach , O czasie

„…coś takiego, jak granica między prawdą a fikcją w Ostankino w ogóle już nie istnieje. Ale nawet wtedy, gdy już wiesz, że wszelkie uzasadnienie dla prowadzonej przez prezydenta wojny zostało sfabrykowane, nawet gdy rozumiesz, że te historię stworzono po to, by utrzymać prezydenta przy władzy i odciągnąć widzów od myśli o defraudacji państwowych pieniędzy, te kłamstwa powtarzane są tak często, że po jakimś czasie zaczniesz im przytakiwać, bo po prostu nie mieści ci się w głowie, że ci ludzie są w stanie kłamać aż tak często i aż tak bezwstydnie. Więc w pewnym sensie czujesz, że jeśli ludzie z Ostankino mogą pozwolić sobie na tyle kłamstw i uchodzi im to bezkarnie, oznacza to tyle, że posiadają faktyczną władzę, która pozwala im określać, co jest prawdą, a co tylko zmyśleniem. Czy więc nie będzie lepiej, jeśli się z nimi zgodzisz?”

Peter Pomerantsev (1977)

s. 282.
Jądro dziwności

O wojnie , O ludziach , O kłamstwie , O myślach

„Od dawna już właściwie była Rzeczpospolita państwem konstytucyjnym. Rząd musiał się liczyć z wolą obywateli. Większość znanych z historii wojen nie byłoby wcale, gdyby decyzje ich rozpoczynania zależały od głosowania powszechnego, a nie od sztabów i ośrodków rządzenia. Pacyfizm naszej szlachty nie wynikał z polskich, litewskich czy ruskich cnót narodowych, lecz z typu ustroju.”

Paweł Jasienica książka Rzeczpospolita Obojga Narodów

Rzeczpospolita Obojga Narodów, Srebrny wiek, Część I
Źródło: s. 23.

O decyzjach

„Thorko nauczyła mnie nowej cudownej techniki; łapiesz czarną kurę i tłuczesz ją na śmierć białą laską, zbierasz krew i rozsmarowujesz odrobinę na swoim wrogu. Jeśli nie masz szansy rozsmarować krwi na jego ciele, zdobywasz część jego odzieży i smarujesz ją.”

Elżbieta Batory (1560–1614)

przekazując pisemnie swemu mężowi arkany czarownictwa, którego uczyła się od swych służek – Dorothei i Thorko.
Źródło: Miranda Twiss, Najwięksi zbrodniarze w historii, wyd. Muza, Warszawa 2004, ISBN 8373194428, tłum. Arkadiusz Czerwiński, s. 111.

O śmierci , O odzieży

„Wszystko zawsze może się powtórzyć. Elie Wiesel oskarżał mnie, że umniejszam ofiarę Żydów. Nie zapominajmy o innych ofiarach! Ja powiększam zbrodnie Niemców!”

Szymon Wiesenthal (1908–2005) żydowski działacz i pisarz

odpowiedź na pytanie „czy historia może się powtórzyć?”.

O zapominaniu

„Do historii przejść łatwiej niż z niej powrócić.”

Jan Englert (1943) aktor polski

Źródło: „Dziennik Polski”, 27 grudnia 2005 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/rusztowaniedl.htm

„Pojedyncze historie tworzą stereotypy. A problem ze stereotypami nie polega na tym, że są nieprawdziwe, lecz że są niekompletne. Sprawiają, że jedna historia staje się jedyną.”

Chimamanda Ngozi Adichie (1977) nigeryjska pisarka

Źródło: Sandra Scholz, Nigeryjska pisarka Chimamanda Adichie: Stereotypy okradają z godności http://www.wiadomosci24.pl/artykul/nigeryjska_pisarka_chimamanda_adichie_stereotypy_okradaja_z_230377.html, wiadomości24.pl, 13 kwietnia 2012.

O problemach

„(…) wcale nie żałuję niespełnionych szczenięcych marzeń. Myślę, że nie byłbym dobrym reżyserem, jak na przykład Maciej Prus – kolega, który studiował ze mną równolegle na historii sztuki. Albo Jerzy Skolimowski, z którym odbywałem praktykę w Pułtusku, ćwicząc się w przeprowadzaniu wywiadów z miejscową ludnością. Więc pewnie dobrze się stało, że archeologia całkowicie mnie pochłonęła…”

Bolesław Ginter (1938)

Źródło: Teresa Bętkowska, Kotwice pamięci, „Alma Mater” nr 129, listopad 2010, s. 50.

O myślach , O myśleniu

„Nie, spokojnie. Chce pan wracać do historii, to powiedziałbym, że sytuacja jest taka trochę jak z Sienkiewicza, kiedy między dwoma obozami zalegli przeciwnicy. Na początku się lżą, a potem zobaczymy. Albo dochodzi do bitwy, albo dochodzi do tego, że idą razem na grzańca.”

Krzysztof Janik (1950) polski polityk i politolog

Źródło: rmf fm http://www.rmf24.pl/tylko-w-rmf24/wywiady/kontrwywiad/news-janik-teatralna-klotnia-na-lewicy-lza-sie-przed-bitwa-a-pote,nId,936571, 25 lutego 2013

„10 przykazań bywa przedstawiane jedynie jako nakazy i zakazy ograniczające człowieka. A jest dokładnie przeciwnie! To co zniewala człowieka, przedstawiane jest jako korzystanie z ludzkiej wolności! To dokładnie ta sama metoda, która jest stosowana do epok historycznych. Epoka, kiedy to nie było zasadniczego postępu ludzkiego ducha, bierze swoją nazwę od światła. A „oświecenie” to paradoksalnie najciemniejsza epoka. Nawet w Wielkiej Encyklopedii Francuskiej nie odnajdujemy hasła „duch”. Natomiast epoka w historii cywilizacji zachodniej najbardziej dynamiczna, najświatlejsza, jaką jest wiek XIII, jest określana jako okres „mroków średniowiecza”, saecula obscura. Ojciec kłamstwa działa. Nie wolno się na to nabierać.”

Roman Kneblewski (1952)

Źródło: Łukasz Karpiel, Nie zamykajmy sobie drogi do zbawienia http://www.pch24.pl/nie-zamykajmy-sobie-drogi-do-zbawienia,2453,i.html, pch24. pl, 11 maja 2012.

O kłamstwie , O wolności , O wieku

„Z reguły o naszej historii decydowało kilku bohaterów albo pacanów.”

Manuela Gretkowska (1964) pisarka polska

„Historia wszelkiego społeczeństwa dotychczasowego jest historią walk klasowych.”

Karol Marks książka Manifest komunistyczny

Die Geschichte aller bisherigen Gesellschaft ist die Geschichte von Klassenkämpfen. (niem.)
Manifest komunistyczny (1848)

„Powiedziałam, że nie [będę uprawiać z nim seksu]
- O tak, dziwko, będziesz - powiedział. - Zrobisz wszystko, co ci każę. A jeśli nie, to cię zabiję i potem będę się z tobą kochał, tak jak z innymi dziwkami. Mnie tam wszystko jedno, bo i tak będziesz jeszcze ciepła.
Przywiązał mi ręce do kierownicy i odbył ze mną stosunek analny. Potem wyjął z bagażnika butelkę denaturatu. Powiedział, że to niespodzianka dla mnie. Wlał mi to wszystko do odbytu. To okropnie bolało, bo nieźle mnie porozrywał. Ubrał się, włączył radio, usiadł na masce i siedział tak chyba z godzinę. Byłam strasznie wkurzona. Darłam się na niego i szarpałam się, żeby uwolnić ręce. W końcu rozwiązał mnie, okręcił mi szyję drutem i próbował mnie znowu zgwałcić. Szamotaliśmy się. Sięgnęłam po pistolet. Strzeliłam. Później ściemniałam, bo wiedziałam, że policja i tak mi nie uwierzy, że to było w obronie własnej.”

Aileen Wuornos (1956–2002) amerykańska seryjna morderczyni

o okolicznościach zabójstwa Richarda Mallory'ego

O seksie , Kochać się

„Co jest naszym problemem: nie znaleźliśmy do tej pory dramaturga o talencie na miarę historii niemieckich cesarzy! Był Schiller, to nie miał nic lepszego do roboty, tylko gloryfikować tego szwajcarskiego łazęgę!”

Adolf Hitler (1889–1945) kanclerz Rzeszy, twórca i dyktator III Rzeszy niemieckiej

chodzi o Wilhelma Tella
Cytaty przypisywane, Rozmowy przy stole
Źródło: s. 272

„Żadna mnie inna nie upoi,
Prócz Miłowania mego w dali,
Bo któraż przy niej się ostoi
Urodą, z bliska czy z oddali?
Dla pięknej mej Umiłowanej
Rad w saraceńskie chcę kajdany −
Bliżej być przy niej, chociaż skuty!”

Jaufré Rudel (1125–1148) prowansalski trubadur

Źródło: prowansalska liryka miłosna, cyt. za: Jerzy Adamski, Historia literatury francuskiej. Zarys, Wrocław 1989, s. 13, tłum. Z. Romanowicz

O literaturze

„To historia tworzy architekturę a nie architektura historię.”

Jacek Kurski (1966) polski dziennikarz i polityk

do Katarzyny Piekarskiej w sprawie krzyża smoleńskiego przed pałacem prezydenckim.
Źródło: program Tomasz Lis na żywo, 13 września 2010

„Wiosną 1903 roku pojechałam do Kensington w Pensylwanii, gdzie strajkowało siedemdziesiąt pięć tysięcy pracowników przemysłu tekstylnego. Z tej liczby co najmniej dziesięć tysięcy stanowiły małe dzieci. Robotnicy strajkowali, domagając się podwyżki wynagrodzeń i skrócenia czasu pracy. Każdego dnia do siedziby związku przychodziły małe dzieci. Wiele z nich było okaleczonych; niektóre były pozbawione dłoni, inne miały ucięte palce. Wychudłe, pochylone maleństwa o przygarbionych barkach (…).
Zaczęłam wypytywać rodziców, czy powierzyliby mi swoje dzieci na tydzień czy dziesięć dni, obiecując, że odwiozę je całe i zdrowe (…). Kilkoro kobiet i mężczyzn poszło wraz ze mną (…). Dzieci dźwigały plecaki, w których każde miało nóż, widelec, blaszany kubek i talerz (…). Jeden z chłopców miał bębenek, a inny piszczałkę (…). Nieśliśmy transparenty z napisami: (…) „Chcemy mieć czas na zabawę” (…).”

Mary Harris (1837–1930) amerykańska działaczka związkowa i społeczna, znana jako matka Jones

o zorganizowanym przez siebie marszu dzieci na Waszyngton z żądaniem zakazu zatrudniania nieletnich (na początku XX wieku w amerykańskich kopalniach, hutach i fabrykach pracowało dwieście osiemdziesiąt cztery tysiące dzieci w wieku poniżej piętnastu lat).
Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 449.

O kobietach , O dzieciach , O wiośnie , O rodzicach

„Od dłuższego już czasu zaczęliśmy ze strony cesarza Francuzów doznawać postępowania, które dowodziło nieprzyjaznych jego względem Rosji zamiarów; atoli spodziewaliśmy się, że zmienimy je, posługując się łagodnymi i pokojowymi środkami. Skorośmy w końcu spostrzegli, że powtarzają się bezustanne najbardziej jawne obelgi, zostaliśmy mimo Naszych pokojowych chęci zmuszeni do uzupełnienia i skupienia Naszych armii. Jednakowoż nie straciliśmy jeszcze nadziei dojścia do pojednania i, zatrzymując się u granic Naszego Cesarstwa i nie łamiąc pokoju, byliśmy gotowi do obrony. Wszystkie jednak użyte przez Nas łagodne środki nie zdołały zapewnić Nam owego upragnionego pokoju. Cesarz Francuzów wypowiedział Nam pierwszy wojnę, atakując nagle Nasze wojsko pod Kownem. Widząc więc, że nic nie zdoła go skłonić do poparcia Naszych pokojowych pragnień, nie mamy przeto innej rady, jak wezwać pomocy Wszechmocnego, świadka i mściciela prawdy, i przeciwstawić Nasze siły siłom nieprzyjaciela.”

Aleksander I Romanow (1777–1825) car Rosji

odezwa do swych wojsk przed wybuchem wojny rosyjsko-francuskiej z Napoleonem I Bonapartem
Źródło: Paweł Klint, Piotr Galik, Zrozumieć przeszłość. Dzieje nowożytne. Podręcznik do historii dla liceum ogólnokształcącego i technikum. Część 2. Zakres rozszerzony, Nowa Era, Warszawa 2014, ISBN 978-83-267-1797-0, s. 451.

O wojnie , O pokoju , O sile , O czasie

„Jeżeliby więc komunizm w tej sztucznej postaci, bez przeobrażenia się moralnego ludzi, mógł się nawet utrzymać, to w każdym razie zaprzeczałby samemu sobie i byłby takim potworem społecznym, o jakim nie marzyła nigdy żadna klasa uciskana, a tym bardziej proletariat, broniący praw człowieka i przez samą historię przeznaczony do jego wyzwolenia.”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

Źródło: Etyka a rewolucja w: Edward Abramowski, Pisma, tom I http://dir.icm.edu.pl/pl/Pisma/Tom_1/272, Warszawa 1924, s. 272–273.

O ludziach

„Gdzie byliście, wy, ideolodzy i praktycy syjonizmu, którzy próbujecie oszukać własne i świata sumienie, co uczyniliście dwadzieścia parę lat temu, by nas uratować? W swoim brudnym zacietrzewieniu łączycie się pod znakiem gwiazdy Dawida, tej samej gwiazdy, z którą my wchodziliśmy do komór gazowych (…) Naprawiacze i weryfikatorzy historii spod znaku syjonizmu, obrzucając Polskę błotem zapomnieli o jednym. To błoto nie ich brudzi, lecz ich samych.”

Iwona Śledzińska-Katarasińska (1941) polska działaczka polityczna, dziennikarka

Źródło: Tym, którzy zapomnieli. Syjonizm – aktywność i bierność, „Dziennik Łódzki”, maj 1968, cyt. za: Maciej Marosz, Antysemityzm i legitymacja, „Gazeta Polska”, 9 kwietnia 2008, s. 8.

„Sprzedajesz nam, Boże, wszystkie dobra za cenę trudu.”

Leonardo da Vinci (1452–1519) malarz, rzeźbiarz, architekt, konstruktor maszyn, filozof

Źródło: Zbigniew Wójcik, Historia powszechna XVI–XVII wieku, PWN, 2001, s. 127.

O Bogu , O wieku

Cytaty o historii strona 26

Cytaty o historii
strona 26