Cytaty na temat francuski (240 cytatów)

„Tutejsze życie przypomina postawienie przed głodnym człowiekiem jednego dania, aby skoncentrował na nim cały swój apetyt. Z życiem miejskim jest tak, jakby zaprosić kogoś na ucztę przygotowaną przez francuskich kucharzy; cały posiłek z pewnością przyniesie mu nie mniejsze zadowolenie, lecz poszczególne dania ledwo zaznaczą się w jego pamięci.”

Emily Brontë (1818–1848) angielska pisarka i poetka

Wichrowe wzgórza

O życiu

„Pisarz francuski to dla wielu blagier, dla którego nie ma nic świętego, który ze wszystkiego się śmieje i mówi sprośności. (…) Skoro przeznaczeniem naszym jest poznawać Francję z owej śmiejącej strony, nauczmyż się bodaj rozumieć ten francuski uśmiech. Wieki nieprzerwanej pracy i kultury są poza tym uśmiechem. Trzeba było zdeptać we wszystkich kierunkach wszystkie ścieżki, wszystkie dziedziny ducha, aby w świecie myśli stworzyć sobie ogródek intelektualnej zabawy, aby skrót mądrości pokoleń umieć podawać w żartobliwej formie.”

Tadeusz Boy-Żeleński (1874–1941) polski pisarz, eseista, tłumacz

Źródło: Antologia literatury francuskiej [Pisma, tom XIV], s. 41

O uśmiechu , O literaturze , O myślach , O wieku

„Większość mężczyzn w ogóle nie ma pojęcia o bezwzględności kobiet. Szczyty, na jakie wspięli się Hitler ze Stalinem, wśród kobiet stanowią zaledwie średnią. Nie znam żadnego wielkiego zbrodniarza – zwierzał się pewien francuski ksiądz – natomiast z konfesjonału znam duchowe wnętrze zwykłego człowieka; jest ono straszne!”

Stanisław Michalkiewicz (1947) polski pisarz i publicysta

Źródło: Szpieg, którego kocham?, „Najwyższy Czas!”, 16 lipca 2007 http://www.michalkiewicz.pl/tekst.php?tekst=58

O kobietach , O czasie

„Towarzysz Piotr Ikonowicz nieustannie oskarża SLD o „zdradę ideałów Prawdziwej Lewicy” i przejście na pozycje liberalne. Tow. Ikonowicz niewątpliwie wyrzuciłby z Partii (tej jedynej, Prawdziwej Partii, oczywiście!) zarówno nśp. Karola Marksa, jak i nśp. Włodzimierza Eliaszewicza Uljanowa (ps. „Lenin”) – i miałby ku temu powody: kto wymyślił Nową Politykę Ekonomiczną dzięki której w Ojczyźnie Światowego Proletariatu podniosły głowy resztki nie do końca rozgromionej burżuazji, spekulanci, dorobkiewicze i wszelaka drobnomieszczańska swołocz? Towarzysz (nie mój, oczywiście) Ikonowicz ma absolutną rację: SLD zdradziła Ideały Prawdziwej Lewicy – a to z tego powodu, że była parę razy partią rządzącą, a w oparciu o Ideały Prawdziwej Lewicy rządzić się nie da, bo po parunastu miesiącach państwo szlag by trafił. Nawet taki na wskroś czerwony typas, jak nśp. Franciszek Mitterand po dojściu do władzy realizował przez prawie rok politykę Prawdziwej Lewicy; gdy zadłużenie zagraniczne Francji z $7 mld wzrosło do $51 mld poddał się, i pozwolił francuskim burżujom się bogacić – obsadzając tylko państwowe banki i państwowe spółki ludźmi z Partii Socjalistycznej, by PS też mogła się wzbogacić.”

Janusz Korwin-Mikke (1942) polski polityk

Źródło: „Temi”, 9 stycznia 2008

O zdradzie , O ojczyźnie

„Czerwona masoneria zacieśnia się do niewielkiej liczby osób, przeważnie Żydów, którzy w pełni świadomi swych celów kierują całą liczną rzeszą mniej więcej „oświeconych” w sprawach organizacji masonów. Głowa ta jest nieznana i działa zawsze w ukryciu, by uniemożliwić przeciwdziałanie. Oni to układają plany roboty. Z ich warsztatu wyszła rewolucja francuska, szereg rewolucji od 1789 do 1815 roku, a także… wojna światowa. Wedle ich wskazania pracował Voltaire, d’Alembert, Rousseau, Diderot, Choiseul, Pombal, Aranda, Tanucci, Hangwitz, Byron, Mazzini, Palmerston, Garibaldi i inni. Nazwisk obecnych członków nie znamy, ale na pewno do masonerii należy u nas Piłsudski.”

Maksymilian Maria Kolbe (1894–1941) polski działacz społeczny, święty kościoła katolickiego

Źródło: Dzisiejsi wrogowie Kościoła, „Rycerz Niepokalanej”, 22 października 1922; cyt. za: niepokalanow.pl http://niepokalanow.pl/925-dzisiejsi-wrogowie-kosciola/

O wojnie

„Musimy oddać hołd kuchni francuskiej. Z pewnością ma ona wkład w naszą długowieczność.”

Jacques Chirac (1932–2019) prezydent Francji

Źródło: w przemówieniu wygłoszonym z okazji święta narodowego Francji

„Rewolucja francuska to najstraszliwsza rzecz, jaką zrodził Czas.”

Thomas Carlyle (1795–1881) szkocki pisarz i filozof

O czasie

„Brak nam chleba, światła i okryć. Chłopi nie cieszą się poprawą warunków życia. Sytuację wykorzystują wrogowie rewolucji i elementy niezdecydowane, które obciążają rząd jako nieudolny. Ci ludzie celowo zapominają, że w Boliwii dojrzewa rewolucyjna zmiana warunków bytu, stosunków między klasami społecznymi oraz sposobu myślenia. Celowo zapominają, że nie zdarzają się rewolucje bez krwi, bez łez i bez potu. Rewolucja francuska 1789 r., rewolucja rosyjska 1917 r. i, ostatnio, rewolucja chińska, pokazują, iż dla budowy trzeba niszczyć, zaś aby żyć – trzeba zabijać. (…)”

Juan Lechín Oquendo (1914–2001)

Źródło: Marcin Kula, Anatomia rewolucji narodowej (Boliwia w XX wieku), Wydawnictwo Leopoldinum, Wrocław 1999, s. 132.

O ludziach , O myślach , O zmianach , O wieku

„Pierwszą mą myślą był zatem majestat królewski, drugą: wielkość państwa. Znalazłem Francję mniejszą od samej siebie. Wszystko dawne zmniejszyło się, z wyjątkiem języka, który przekraczając granice Francji pozostał nadal francuskim. Narody niegdyś nam podległe, teraz wyrzekały się nas – w naszym języku. Byli Francuzami, a wrogami Francji; zbroiła się Francja – przeciwko samej sobie: wróg posługiwał się nami przeciwko nam, a Francuz był równocześnie zwycięzcą i zwyciężonym, równie waleczny na cudzą chwałę, jak własną zgubę.
Taki był przeto cel mojej polityki: przywrócić Galii granice, które jej ustaliła sama natura: Francuzom dać z powrotem króla francuskiego: utożsamić Galię z Francją i gdziekolwiek rozciągała się Galia starożytna, wskrzesić tam nową.”

Armand Jean Richelieu (1585–1642) francuski książę, kardynał

Testament polityczny (1642)

O myślach , O naturze , O myśleniu

„Wszystkie te francuskie papugi, które wynalazły dyskurs, ćpają amfę. Wieczorem żrą barbiturany, żeby zasnąć, a dzień zaczynają od amfetaminy, żeby się przedrzeć przez barbiturany. A potem ćpają amfetaminę, żeby zdążyć wymyślić jak najwięcej dyskursu, zanim zaczną znów łykać barbiturany po to, żeby zasnąć. I to cały dyskurs.”

Wiktor Pielewin książka Święta księga wilkołaka

Święta księga wilkołaka

„Życie jest jak francuski wierszyk; ma kształt doskonały tylko wtedy, gdy męskie rymy przeplata z żeńskimi.”

Henry Wadsworth Longfellow (1807–1882) poeta amerykański

O życiu

„(…) handlu niewolnikami zabronił sam Rzym już pod koniec XV wieku; Paweł IV ratyfikował zakaz niewolnictwa w roku 1537, a Pius w 1568; Urban VII powtórzył to samo w 1639 roku, używając bardzo znaczących słów o „niegodnym handlu ludźmi”; w 1714 roku Benedykt XIV krytykował zniewalanie ludzi przez ludzi. Tej samej „oficjalnej linii” trzymali się święci, jak chociażby św. Piotr Klawer, którzy dokonywali niezwykłych czynów miłosierdzia dla murzyńskich braci. Mało kto też pamięta, że niewolnictwo w koloniach francuskich wprowadził w 1802 roku umiłowany syn Rewolucji, Napoleon Bonaparte.”

Vittorio Messori książka Czarne karty Kościoła

Czarne karty Kościoła
Źródło: s. 220, 221.

O ludziach , O wieku

„Igrzyska olimpijskie wskrzeszono w 1896, pomyślała Hong. To bardzo niedawno, niewiele ponad sto lat temu. Nie wiemy nawet, czy jest to rzeczywiście nowa tradycja, czy też może coś, co przetrwa niedługi czas, na przykład kilkaset lat. Musimy wspomnieć mądre słowa Czou En-laja, gdy zapytano go, jakie wnioski możemy wyciągnąć dziś dla siebie z rewolucji francuskiej. Odpowiedział, że jest jeszcze zdecydowanie za wcześnie, by wygłosić ostateczny osąd.”

Henning Mankell książka Chińczyk

Chińczyk

O czasie

„Weźmy na przykład taki zielony groszek. Mało kto wie, że Rosja była rajem dla wybrednych smakoszy. W tym nieszczęsnym groszku można było przebierać; francuski, polski, włoski, hiszpański, niemiecki, skądś tam i skądś inąd jeszcze. Dziś jest rosyjski który, doprawdy nie wiem jak producentowi udało się to osiągnąć, rozłazi się w puszce i smak ma taki sobie. Ale jest.”

Jacek Matecki (1963)

Źródło: Notatki z rosyjskiej prowincji pisarze.pl, 11 kwietnia 2016 http://www.pisarze.pl/publicystyka/11390-jacek-matecki-notatki-z-rosyjskiej-prowincji.html

„Państwa dzielić należy na rodzaje według rodzaju owej organizacji, czynnej stale, a mającej jednoczyć rządzących i rządzonych, pośredniczącej między nimi – czyli według metody administracji. Według tego są dwa główne rodzaje państw: obywatelskie i biurokratyczne, stosownie do tego, czy administracja poruczona jest obywatelom samym (samorząd), czy też biurokracji. Tamte państwa są organizmami, te zaś mechanizmami; biurokracja jest bowiem zawsze i wszędzie mechanizmem. Samorządu są rozmaite poddziały i tak samo biurokracji. Średniowieczne państwo stanowe było autonomicznym, obywatelskim, podczas gdy biurokratyczna jest dzisiejsza republika francuska, w której parlament dostosowany jest do biurokratycznego ustroju. Ale biurokracja opierała się na systemie policyjnym i wszędzie ale to wszędzie, nie wyjmując administracji szkolnictwa, obracała się w kole pojęć policyjno-politycznych. Pruska administracja była rzadziej społeczno-policyjna; stąd doktryna wszechwładzy państwa i dozór państwowy, wykonywany przez administrację nad wszystkimi dziedzinami życia ekonomicznego i społecznego. Obchodzą się zaś całkiem bez biurokracji społeczeństwa anglosaskie i, obok wysokiego poziomu cywilizacyjnego, tej właśnie okoliczności zawdzięczają, że są panami świata.”

Feliks Koneczny (1862–1949) historyk polski, historiozof

Rodzaje państw
Źródło: Państwo i Prawo, Wydawnictwo WAM, Kraków 1997, s. 80.

„Wychowałem się na kinie francuskim, zresztą swoją młodość spędziłem we Francji – to wszystko z pewnością ukształtowało mnie jako człowieka i jako artystę. Jako młody chłopak zobaczyłem wszystkie ważne filmowe klasyki kina francuskiego. Forma zdecydowanie wyróżnia i łączy wszystkie moje filmy. Zawsze miałem ogromną potrzebę formy, celowałem w tym, aby nadawać swoim filmom bardzo zdecydowane ramy formalne.”

Volker Schlöndorff (1939) niemiecki reżyser filmowy

Źródło: wywiad http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=61108

Chłopak

„Wtedy się dubbingowało filmy fabularne, przede wszystkim, dubbingowało się filmy, które miały jakąś wartość nawet jeśli nie była to wartość wielce artystyczna, to wartość na pewno mieli aktorzy, którzy tam grali, wybitni aktorzy, albo jakiś wybitny reżyser który to robił. Teraz wszystko się zmieniło. Filmy są czytane przez lektora albo wyświetlane na dużym ekranie z napisami. Trochę mi tego szkoda. Z jednej strony jest fajnie usłyszeć oryginalny głos tego aktora ale z drugiej strony nie musisz śledzić, tu czytać, tu wyłapywać, tylko też masz do czynienia z dwiema kreacjami: jedną – aktora angielskiego, amerykańskiego czy też francuskiego a drugą – aktora polskiego. W tamtych czasach dubbingowali bardzo wybitni polscy aktorzy – Krzysiek Kolberger był w swoim czasie królem dubbingu i rzeczywiście był w tym wspaniały.”

Barbara Wrzesińska (1938) polska aktorka

Źródło: dubbing.pl, marzec 2012 http://www.dubbing.pl/wywiady/

O czasie , O czytaniu

„Nie możemy robić lipy i przydzielać licencje każdemu, kto argumentuje chęć jej zdobycia faktem, że grał w Bundeslidze czy lidze francuskiej.”

Antoni Piechniczek (1942) piłkarz polski, trener

o licencjach trenerskich dla Piotra Świerczewskiego i Tomasza Hajty.
Źródło: sport.pl http://www.sport.pl/sport-slask/1,121857,11106202,Piechniczek_ostro_o_Hajcie_i_Swierczewskim___Czy_ja.html, 8 lutego 2012

O sporcie

„Ciasta także francuskie, torty, pasztety, biszkopty i inne, pączki nawet – wydoskonaliło się to do stopnia jak najwyższego. Staroświeckim pączkiem trafiwszy w oko mógłby go podsinić, dziś pączek jest tak pulchny, tak lekki, że ścisnąwszy go w ręku znowu się rozciąga i pęcznieje do swojej objętości, a wiatr zdmuchnąłby go z półmiska.”

Jędrzej Kitowicz książka Opis obyczajów za panowania Augusta III

Opis obyczajów za panowania Augusta III
Źródło: s. 429

„Wierny ojczyźnie mojej do ostatniego momentu, walczyłem za jej wolność pod nieśmiertelnym Kościuszką. Upadła ona przed przemocą i nie pozostaje nam, jak pocieszające wspomnienie, żeśmy krew przelewali za ziemie przodków naszych, żeśmy widzieli nasze chorągwie zwycięskie pod Dubienką, Racławicami, Warszawą i Wilnem. Polacy, nadzieja powstaje! Francja zwycięża, ona się bije za sprawę narodów, starajmy się osłabić jej nieprzyjaciół. Francja pozwala nam schronienia, czekając lepszych losów dla kraju naszego, idźmy pod jej chorągwie, te są znakiem honoru i zwycięstwa. Legiony polskie formują się we Włoszech, na tej ziemi, niegdyś świątyni wolności. Już oficerowie i żołnierze, towarzysze trudów naszych i męstwa są ze mną, już się bataliony formują. Przybywajcie, koledzy, rzucajcie broń, którą wam nosić przymuszono, bijmy się za sprawę wspólną wszystkich narodów, za wolność pod walecznym Bonaparte, zwycięzcą Włoch! Triumfy Rzeczypospolitej Francuskiej są naszą jedyną nadzieją, za jej pomocą i jej aliantów może zobaczymy jeszcze domy nasze, któreśmy z rozrzewnieniem porzucili.”

Jan Henryk Dąbrowski (1755–1818) polski generał

odezwa legionowa z 20 stycznia 1797.
Źródło: J. Willaume (oprac.), Legiony Dąbrowskiego. Europa w dobie wojen napoleońskich. Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, nr 26, Warszawa 1960

O losie , O nadziei , O historii , O wolności

„Zachowania homoseksualne między samcami mają często na celu ustalenie porządku w stadzie. Osobnik stojący wyżej w hierarchii upokarza tego, który stoi niżej, choćby przez symulowanie gwałtu. Tak przy okazji – kiedy Algierczycy wyzwalali swój kraj spod władzy Francuzów, to zgwałcili francuskiego konsula.”

Bogusław Pawłowski (1962) polski antropolog

Źródło: rozmowa Tomasza Ulanowskiego, Gej nie jest konkurencją, „Gazeta Wyborcza”, 20 maja 2011.

O zachowaniu

„Wyrokiem Opatrzności Bożej Francja jest naszym najbliższym sąsiadem i, mam nadzieję, na zawsze pozostanie z nami w przyjaźni. Zapewne w przeszłości zachodziły nieporozumienia i pojawiały się rozbieżności zdań, lecz żywię głębokie przekonanie, że tego rodzaju spory zostały zażegnane i zapomniane. Ufam, że przyjaźń i podziw, jakimi wszyscy darzymy francuski naród oraz jego chwalebną tradycję, w najbliższej przyszłości przerodzą się w uczucie sympatii i przywiązania łączącego narody obu krajów.”

Edward VII (1841–1910) król Anglii

Źródło: Stephen Clarke, 1000 lat wkurzania Francuzów, op. cit., s. 342.

O przyjaźni , O emocjach , O przeszłości , O przyszłości

„Kryzys w Polsce wywołał w Europie falę gwałtownego poruszenia. Trafiła mi się świetna okazja, by własnym podpisem dołączyć do plejady wybitnych i znanych intelektualistów i artystów, którzy podpisali się pod zaproszeniem na spektakl ku czci bohaterskiego narodu polskiego zorganizowany w Operze Paryskiej pod patronatem francuskiego Ministerstwa Kultury. Jednak niektórzy zawodowi antykomuniści oświadczyli publicznie, że mój akt protestu nie przejdzie do historii, jak w ich przypadku. W owej naładowanej emocjami atmosferze, każde zachowanie nie dość jednoznaczne uznawano za dwulicowość.”

Gabriel García Márquez (1927–2014) pisarz kolumbijski, noblista

o stanie wojennym w Polsce.
Źródło: Artur Domosławski, Gorączka latynoamerykańska, op. cit., s. 253.

O książkach , O świecie , O zachowaniu , O historii

„Nigdy nie udało nam się rozstrzygnąć, czy są oni [paryżanie] uszczęśliwieni, kiedy robimy błędy we francuskim, czy też po prostu uważają, że błędy te są interesujące i warto ich posłuchać.”

Franz Kafka (1883–1924) pisarz austriacki pochodzenia żydowskiego

Dzienniki, Karne zadanie (1910–1923)
Źródło: wpis z września 1911, cyt. za: Stephen Clarke, 1000 lat wkurzania Francuzów, Wydawnictwo WAB, Warszawa 2012, s. 448, tłum. Stanisław Kroszczyński.

„Przed napisaniem piosenki zastanawiam się, czy będzie śpiewana po francusku, polsku czy duńsku. To podstawowa sprawa, ponieważ każdy język ma inna melodię, polski też ma bardzo specyficzną. Kiedy śpiewam po polsku, moja muzyka jest bardziej słowiańska, gdy śpiewam po francusku – francuska, gdy po duńsku – duńska. Wokal jest kolejnym instrumentem, a gdy zmienia się język, instrument zyskuje nieco inne właściwości. Zmiana języka to jednocześnie zabawa brzmieniem.”

Mademoiselle Karen

Źródło: magazyn Empiku, „Tom Kultury” nr 5/2010

O muzyce , O zmianach , O śpiewie

„To strona francuska dawno temu zapraszała nas oficjalnie, teraz nas wyprasza. Ja się tylko mogę uśmiechnąć, bo zawsze można znaleźć zupełnie inną formę odpowiedzi – dyplomatyczną, dającą do zrozumienia, że mamy problem, ale nie chcemy się teraz spotykać. Ale wie pan, to są ludzie, którzy uczyli się od nas jeść widelcem parę wieków temu, więc być może w taki sposób się teraz zachowują.”

Bartosz Kownacki (1979) polski polityk

Źródło: Bogdan Rymanowski, Wiceszef MON: Francuzi to ludzie, którzy uczyli się od nas jeść widelcem parę wieków temu, program Jeden na jeden (3 min. nagrania) http://www.tvn24.pl/jeden-na-jeden,44,m/francuzi-to-ludzie-ktorzy-uczyli-sie-od-nas-jesc-widelcem,683284.html, tvn24.pl, 12 października 2016.

O ludziach , O zrozumieniu , O problemach , O wieku

„Marząc ciągle o powstaniu, zacząłem się wówczas dobrze zastanawiać, czemu dotychczasowe się nie udały. Książek odpowiednich nie było, kłopoty majątkowe nieco oddaliły moich rodziców od dzieci, w rozmowach zaś starszych o ostatnim powstaniu mówiono bardzo mało, a to, co mówiono, było dla mnie wstrętnym – uważano bowiem, że powstanie było nie tylko błędem, lecz i zbrodnią. Ze specjalną ciekawością czytałem to, co mogłem dostać, o rewolucji francuskiej. Podłoża społecznego tego ruchu naturalnie nie rozumiałem, natomiast byłem zachwycony zapałem i zajadłością rewolucyjną oraz udziałem wielkich mas ludowych. A gdym się zapytał, czemu my, Polacy, nie zdobyliśmy się na taką energię rewolucyjną, znalazłem jedną odpowiedź – byliśmy i jesteśmy gorsi od Francuzów.”

Józef Piłsudski (1867–1935) polski działacz niepodległościowy i polityk, premier, Naczelnik Państwa, twórca tzw. rządów sanacyjnych

Źródło: Jak stałem się socjalistą http://lewicowo.pl/jak-stalem-sie-socjalista/; cyt. za: lewicowo.pl

O dzieciach , O książkach , O błędach , O rodzicach

„Marszałek Pétain był bez wątpienia postacią tragiczną. Z pewnością, decydując się na współpracę z Niemcami, myślał wyłącznie o pomyślności Francji, zapewnieniu jak najkorzystniejszych warunków w nowej sytuacji politycznej. Niemniej jego rząd ponosi odpowiedzialność za zwalczanie antyniemieckiego ruchu oporu, a zwłaszcza za współpracę przy deportacji francuskich Żydów. Polityka rządu Pétaina przyczyniła się również do podważenia międzynarodowego autorytetu Francji. Jak ujął to jeden ze współpracowników marszałka, „zbyt wiele myślał o Francuzach, a zbyt mało o Francji.””

Philippe Pétain (1856–1951) marszałek Francji, szef rządu Vichy

Autorzy: Alex Axelrod, Charles Phillips, Władcy, tyrani, dyktatorzy. Leksykon, wyd. Politeja, Warszawa 2000, s. 480.

O myślach , O współpracy , O myśleniu

„W żadnym innym chyba europejskim języku socjalizm nie został tak sponiewierany jak w polskim. We francuskim, hiszpańskim czy włoskim jest to słowo, która ma swoją nową i żywotną treść. Nic się nie da zmienić w miejscu lewicy we współczesnej Polsce, jeśli nie odzyska się i nie określi na nowo tego kluczowego słowa i całej związanej z nim struktury ideowej. Trzeba wreszcie skończyć z tym oszukańczym przeinaczeniem, którego dokonano w 1948 r. i które się za nami wlecze. Dlaczego socjalizm jest ciągle identyfikowany z najgorszymi formami stalinowskiego etatyzmu? Przyczyniła się do tego również naiwna wiara w automatyczne rynkowe zbawienie rozpowszechniona przez neoliberałów w latach 90. Oszołomienie to jednak minęło i znowu pojęliśmy, że w kapitalizmie nie dominują akcjonariusze, lecz podział na pracę i kapitał.”

Andrzej Mencwel (1940) polski historyk i krytyk literatury i kultury polskiej, antropolog kultury, eseista, publicysta

Źródło: rozmowa Adama Leszczyńskiego, Niepodległościowi lewacy. Spór o polski patriotyzm, „Ale Historia” http://wyborcza.pl/alehistoria/1,150661,19559464,niepodleglosciowi-lewacy-spor-o-polski-patriotyzm.html, wyborcza.pl, 1 lutego 2016.

O wierze , O historii

„Jestem eklektykiem. Wszystko wywiera na mnie wpływ. Filmy angielskie i francuskie z lat 40. No i włoski neorealizm – filmy z tego okresu są niewiarygodnie piękne. Sam dążę do klasycznego stylu narracji, który umożliwia widzowi śledzenie aktora, nie akcji. Lubię amerykańskie filmy klasy „B”, dzisiaj już niemodne. Hollywood umarło w 1962 roku, dzisiejsze filmy nie mają nic wspólnego z prawdziwym kinem. Nie potrafię pojąć, jak to możliwe, że dorośli ludzie mają czelność pokazywać innym dorosłym ludziom takie bzdury. Zapotrzebowanie na głupotę musi być duże, ale żeby mieć tyle odwagi?”

Aki Kaurismäki (1957)

Źródło: Matti Pukko, Ironiczny i nostalgiczny, „Kino” nr 11/2006, s. 30, tłum. Irena Gruca-Rozbicka.

O ludziach , O głupocie

„Nie ma na świecie niczego bardziej bolesnego i haniebnego niż spektakl urządzony przez Żydów francuskich usiłujących zamknąć Francję przed żydowskimi uchodźcami z innych krajów.”

Léon Blum (1872–1950) francuski polityk

w 1938.
Źródło: Tony Judt, Brzemię odpowiedzialności…, op. cit., s. 62.

„Śpiewanie to moja pasja. Wykonuję utwory w języku angielskim, francuskim, włoskim, hiszpańskim, niemieckim i rosyjskim.”

Marzena Paduch (1965) polska działaczka samorządowa i polityczna

Źródło: Wynajmij posła na wesele, polityka.pl, 7 lipca 2007 http://archiwum.polityka.pl/art/wynajmij-posla-na-wesele,360344.html

O pasji

„Ze wszystkich bohaterek zawsze najbliższa mi była Justyna. Nikt tak jak de Sade nie potrafił opisywać kobiet, które były męską fantazją, ale fantazją zadziwiająco wiarygodną: psychologicznie i erotycznie. Poza tym miał w sobie kapitalną ironię. Może dlatego, że większość życia spędził w więzieniach? Jest w jego książkach coś bardzo francuskiego – dużo seksu i dużo filozofii. Nie ma lepszego połączenia.”

Lars von Trier (1956) duński reżyser filmowy

Źródło: rozmowa Pawła Felisa, „Duży Format”, 26 maja 2011

O kobietach , O książkach , O seksie , O fantazji

„Obawiam się, że administracyjny zakaz noszenia chust to ośmieszanie idei rewolucji francuskiej. Sprowadzanie ich do poziomu: „wolność, równość, konfekcja.””

Józef Życiński (1948–2011) polski duchowny katolicki, arcybiskup lubelski

o zakazie noszenia chust we francuskich szkołach przez uczennice muzułmańskie.
Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 14 maja 2004

O wolności

„(…) aktorstwo wciąż koło mnie krążyło, chociaż rodzice pragnęli dla mnie kariery prawnika. Duży nacisk kładli na wykształcenie. Od dziecka uczyłem się języków – francuskiego, angielskiego. Miałem studiować najpierw na uniwersytecie w Polsce, potem w akademii w Paryżu. Plany pokrzyżowała wojna. I nagle okazało się, że było mi pisane aktorstwo. Wszedłem w środowisko, które wcześniej podziwiałem na scenie i w domu. A bywały u nas takie znakomitości, jak Malicka czy Osterwa.”

Zygmunt Kęstowicz (1921–2007) aktor polski

Źródło: „Życie Warszawy”, 27 grudnia 2002 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/toz.htm

O życiu , O wojnie , O dzieciach , O wykształceniz

„Jego czternastoletni syn, także Edward, w niczym nie przypominał rodziców. Odziedziczył natomiast wiele cech dziadka. Czekał cierpliwie, nabierając sił, i dopiero gdy był wystarczająco potężny, pomścił śmierć ojca. W czasie błyskawicznej wyprawy pojmał Mortimera, a następnie publicznie go powiesił, wypatroszył i poćwiartował. Później uwięził dożywotnio matkę. Edward wyrósł na silnego, przystojnego mężczyznę. Był pierwszym od francuskiej konkwisty królem, który władał językiem angielskim. Surowy, ale sprawiedliwy, był także rozpustnikiem i czcił szatana. Kult czarnej magii był w Anglii od dawna zakazany, ale ludność nadal trwała przy starych obyczajach. Nie ma jednak wątpliwości, że ze wszystkich Plantagenetów Edward III był najbardziej lubiany ze wszystkich.”

Edward III (1312–1377) król Anglii

Autorzy: Nigel Blundell, Susan Blackhall, Upadek domu Windsorów, op. cit., s. 35.

O śmierci , O matce , O rodzicach , O czasie

„Teza o starciu cywilizacji służy dżihadystom. Może skłócić rdzennych mieszkańców Europy z obywatelami ich państw pochodzących ze świata islamu. We Francji takich obywateli jest co najmniej pięć milionów. Są dobrze zintegrowani z Francją, zajmują niekiedy bardzo wysokie stanowiska w państwie i tworzą blisko 20 proc. składu francuskiej armii. Jeśli zostaną odtrąceni na tle rzekomej konfrontacji cywilizacyjnej, część z nich zacznie sympatyzować z islamistami. A tym właśnie o to chodzi.”

Jerzy Zdanowski (1949)

Źródło: rozmowa Dariusza Jaronia, Zamachy w Paryżu. Prof. Zdanowski: Jesteśmy w trakcie wojny http://fakty.interia.pl/raporty/raport-zamachy-w-paryzu/komentarze/news-zamachy-w-paryzu-prof-zdanowski-jestesmy-w-trakcie-wojny,nId,1922395, interia.pl, 15 listopada 2015.

O wojnie

„Demokracja współczesna, w jakiej żyjemy, została ukształtowana przez Oświecenie i zbrodnicze pryncypia Rewolucji Francuskiej z 1789 r. Pozornie funkcjonuje ona na bazie demokracji klasycznej, ale w rzeczywistości jest to coś zupełnie innego. Kartą założycielską współczesnej demokracji jest Deklaracja Praw Człowiek i Obywatela z 1789, zawierająca rozporządzenia zmieniające dogłębnie naturę ustroju, którego nazwę i pozory zachowała. Artykuł 3. Deklaracji mówi: „Źródło wszelkiej władzy zasadniczo tkwi w narodzie. Żadne ciało, żadna jednostka nie może sprawować władzy, która by wyraźnie od narodu nie pochodziła”, z drugiej strony, artykuł 6 brzmi: „Prawo jest wyrazem woli powszechnej”. Trzymanie się tych dwóch zasad tworzy całkowicie nowy ustrój, różniący się nie tylko od demokracji klasycznej, ale od wszystkich, wcześniej znanych ustrojów politycznych a więc i monarchicznego.”

Michel De Jaeghere (1957)

Źródło: Franciszek L. Ćwik, Demokracja totalitarna http://www.pch24.pl/demokracja-totalitarna,17495,i.html, pch24. pl, 5 września 2013

O zachowaniu , O demokracji , O naturze , O rzeczywostości

„(…) język francuski bardziej nadaje się do mówienia i szeptania niż śpiewania. To język bardzo miłosny, ciepły, nie ma w nim w ogóle ostrości. Nie wyobrażam sobie na przykład, by po francusku można było krzyczeć. Natomiast jeśli chodzi o śpiewanie – to lepiej śpiewa mi się po angielsku.”

Mariusz Kiljan (1970) polski aktor i piosenkarz

Źródło: „Gazeta Dolnośląska”, 23 października 2001 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/mkiljan.htm

O śpiewie

„Uznając przyznanie niepodległości nowym państwom za swą porażkę, angielscy i francuscy imperialiści, którym sekundują teraz dzielnie Stany Zjednoczone i Niemcy Zachodnie, starają się zachować w nowych formach istotę imperialistycznych stosunków. I to właśnie uważamy za neokolonialne niebezpieczeństwo.”

Kofi Batsa (1931–1991)

Źródło: „Zeszyty Teoretyczno-Polityczne” 1966, nr 1, s. 120–123.

O zachowaniu

„Jeśli będziemy silni, zatrzymamy Hitlera. Prosimy, aby rząd francuski wziął to pod uwagę. Jesteśmy wierni Francji i pozostaniemy jej wierni w najtrudniejszych chwilach.”

Edvard Beneš (1884–1948) czechosłowacki polityk

fragment pisma do rządu Francji przekazanego w dniu 15 września 1938 francuskiemu ambasadorowi
Źródło: cyt. wg Biuletynu ambasady CSRS w Warszawie, maj 1970, cyt. za: Henryk Zdanowski, Czechosłowacja w: Europejskie kraje demokracji ludowej 1944–1948, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1972, s. 115.

O książkach , O demokracji , O wiedzę

„Na ziemi francuskiej wyciągnęli się poziomo na wieczność.”

Günter Grass książka Blaszany bębenek

Blaszany bębenek

„Nie potrafię obojętnie „patrzeć w oko smoka i wzruszać ramionami”. Wbrew obowiązującym tendencjom bliska jest mi teoria prezentowana przez Edgara Morin, w której ten wybitny francuski intelektualista opowiada się za przywróceniem poezji roli społecznej.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Źródło: Nie w rzędzie czyli „w poprzek” – rozmowa Józefa Plessa – „AKANT” Nr 4/2000

„Na tym polega geniusz Szekspira. Potężne, skrajne emocje ściągnęły nań obelgi „klasycznych” Francuzów, którzy widzieli w nim barbarzyńcę i – choć istnieje wybitna i zasłużona francuska szekspirologia – do dzisiaj mają z nim problemy. Jego forma zaś wydała im się rozchełstana i dzika, bo ją mierzyli rygorami francuskiego teatru klasycznego. Przy okazji coś to chyba mówi o naszym stepowym, orlo-sokolim temperamencie, że Szekspir przyjął się u nas od pierwszego przeszczepu, a Corneille i Racine – właściwie nigdy. Boy na przykład Corneille’a nie tknął…”

Piotr Kamiński (1949)

Źródło: Joanna Walaszek, Natura Szekspira http://www.dwutygodnik.com/artykul/3935/, Dwutygodnik.com nr 91/2012.

O naturze

„Ten francuski biolog na początku XIX wieku wymyślił, że cechy nabyte mogą być dziedziczone. Pogląd ten krytykowany przez wielu badaczy, skompromitował się ostatecznie, gdy w okresie Rosji radzieckiej zaprzągł go w kierat ideologii stalinowski agronom Trofim Łysenko. A tu masz!
Najnowsze badania w „Nature Neuroscience” wywołują chichot historii. Dowodzą bowiem, że pewne cechy nabyte mogą być przekazywane z pokolenia na pokolenie. Jak na przykład reakcja lękowa wobec określonych zapachów.”

Jean Baptiste de Lamarck (1744–1829) biolog francuski

Autorka: Olga Woźniak, Czego się boi twoje DNA?, „Gazeta Wyborcza”, 4 grudnia 2013.

O historii , O wieku

„Dzisiejsza strategia działania doprowadzi jednak raczej do przesilenia i chaotycznej restrukturyzacji. Dlaczego Grecy, Portugalczycy i Irlandczycy mieliby godzić się na lata dotkliwych oszczędności i anemicznego wzrostu po o tylko, by uratować francuskie i niemieckie systemy bankowe? Może to się uda, może poczucie przynależności do wspólnej waluty jakoś pomoże im przetrwać trudy recesji, ale osobiście w to wątpię.”

Kenneth Rogoff (1953) amerykański szachista i ekonomista

Źródło: Kenneth Rogoff: Kula śniegowa już się toczy http://wyborcza.biz/biznes/1,109170,9720387,Kenneth_Rogoff__Kula_sniegowa_juz_sie_toczy.html, wyborcza.biz, 9 czerwca 2011.

O biznesie

„Gdy przyjmuję rolę, oznacza to, że czuję się częścią historii. Kocham kino francuskie i potrzebuję go.”

Marion Cotillard (1975) aktorka francuska

Źródło: Marion Cotillard o filmie „Niebo nad Saharą”, „Kino Świat”, 8 lipca 2011 http://www.kinomaniak.pl/katalog/wywiad/129,1

O świecie , O historii , Kochać się

„Po występach w Las Vegas zostałam zaangażowana do Wytwórni Filmowej Metro-Goldwyn-Mayer. Tu wspólnie z Glen Fordem grałam w pełnometrażowym kolorowym westernie Niebo z pistoletem. Część zdjęć do tego filmu kręciliśmy w Colorado, a część w atelier Hollywoodzkim. Film ten wejdzie na ekrany Ameryki w 1969 roku. Gram w nim francuską dziewczynę. Wystąpiłam także w drugim filmie amerykańskim pod tytułem Malowany wagon to western-musichall. Gram w nim amerykańską dziewczyną obok znanego aktora Lee Marvina. Ten kolejny film kręciła wytwórnia Paramount w Colorado i w Oregonie.”

Violetta Villas (1938–2011) polska piosenkarka

relacja z pobytu w Las Vegas (1968).

O relacjach

„Moją prawdziwą życiową partnerką jest język. A język francuski jest niezwykle złożony, bogaty, precyzyjny, a przy tym szalenie elastyczny. Potrafi się kurczyć i cudownie rozciągać. To wyjątkowa kochanka. Codziennie w mojej pracowni nie tyle zmagamy się ze sobą, ile uprawiamy miłość. Ona nieustannie mi się opiera i, niestety, zawsze wygrywa. Ale to właśnie najbardziej w niej kocham.”

Éric-Emmanuel Schmitt (1960) pisarz francuski

Źródło: Katarzyna Surmiak-Domańska Eric-Emmanuel Schmitt: Codziennie w pracowni uprawiam miłość http://wyborcza.pl/1,75475,9357034,Eric_Emmanuel_Schmitt__Codziennie_w_pracowni_uprawiam.html, „Gazeta Wyborcza”, 1 kwietnia 2011

O miłości , O kochankach , Kochać się

„(…) tak naprawdę od piętnastu lat występuję jako czytający artysta. Dziesięć lat walczyłem, żeby zrobić całego „Fausta”. I przez te dziesięć lat czytałem publicznie całą drugą część dramatu Goethego. W wielu miastach: niemieckich, włoskich, angielskich, francuskich… Jestem chyba jedynym niemieckim reżyserem teatralnym, który się jeszcze interesuje mową i pismem. I który potrafi używać języka Goethego tak, jak obecnie już niewielu Niemców potrafi. To jest także mój główny cel do osiągnięcia tu, w Warszawie: przeczytać te teksty jak najlepiej, tak, żeby polska publiczność mogła docenić piękno tego języka. Niemiecka mowa nie jest ładna, ale potrafi być bardzo piękna, jeśli ktoś się nią dobrze posługuje. Jak Goethe.”

Peter Stein (1937)

Źródło: Michał Mitzera, „Teatr” nr 11/2008 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/gjtwi.htm, 17 listopada 2008

Cytaty o pięknie , O czytaniu

„Do grupy łączników należał strz. Warszawiak (Witold Modelski). Był to chłopczyk w wieku 11 lat, podobno był synem inżyniera. Jego bohaterstwo nie ma równego w historii. Dowiemy się o tym, gdy zbliżymy się do dramatycznych walk na reducie Banku Polskiego, Ratusza, reducie Długa – Bielańska. Warszawiak ubrany był jak prawdziwy żołnierz w hełm francuski, w mundur żołnierski, a za pasem nosił granat ręczny. Tam, gdzie nikt z łączników nie odważył się biec z meldunkiem, Warszawiak zgłaszał się zawsze na ochotnika, mimo huraganowego ognia.”

Lucjan Fajer (1904–1984)

O historii , O wieku

„Legenda Legii Cudzoziemskiej sprawia, że kojarzy nam się ona z życiem pełnym przygód i wzgardzonych miłości. Większość ludzi ma o Legii wyobrażenie romantyczne, przywodzące na myśl epokę dekadentyzmu. Ewolucja człowieka spowodowała, że w dzisiejszym świecie nie istnieje nic, co usprawiedliwiałoby wojnę. 97 procent ludzkości było przeciwne amerykańskiej i brytyjskiej inwazji na Irak. Dla tych osób Legia Cudzoziemska nie ma nic wspólnego z romantyzmem i oznacza grupę najemników opłacanych prze Republikę Francuską; ludzi, którzy dla Francji i na jej rozkaz wykonują brudną robotę.”

Isabel Pisano (1948)

Ja, terrorysta! Rozmowy ze współczesnym katem (2004)
Źródło: s. 185

O ludziach , O myślach , O myśleniu

„Aż do rewolucji francuskiej był on [antysemityzm] teologiczny, Żydów oskarżano o zabicie Chrystusa. Żyli w gettach, przez które od czasu do czasu przetaczały się krucjaty, paląc, mordując i zabierając Żydom trochę złota. Ale nikt ich nie oskarżał, że chcą rządzić światem. (…) Po rewolucji francuskiej Żydzi emancypują się, niektórzy asymilują, stają się częścią społeczeństwa. Zostają adwokatami, uczonymi, ale też bankierami. Reakcją na to jest laicki antysemityzm, który pozwolił stworzyć teorię uniwersalnego żydowskiego spisku mającego na celu zawładnięcie światem.”

Umberto Eco (1932–2016) włoski filozof i pisarz

Wypowiedzi w wywiadach
Źródło: rozmowa Miłady Jędrysik, Wszyscy mamy paranoję, „Książki. Magazyn do czytania” nr 2/październik 2011.

O książkach , O świecie , O czasie , O czytaniu

„Demokracja jest najradykalniejszym zaprzeczeniem lokalnych i stanowych różnic i przywilejów, które stoją na przeszkodzie potędze narodowego państwa, potrzebnego dla normalnego rozwoju kapitalizmu. Dlatego to hasła patriotyzmu tak ściśle zespalają się z demokracją, że np. za rewolucji francuskiej i w epoce pozostającej pod jej wpływem oba wyrazy znaczą jedno i to samo.”

Kazimierz Kelles-Krauz (1872–1905)

Źródło: Niepodległość Polski a materialistyczne pojmowanie dziejów, „Krytyka” nr 4–5, 1905 http://lewicowo.pl/niepodleglosc-polski-a-materialistyczne-pojmowanie-dziejow/.

O demokracji

„Powinniśmy na wzór francuski wprowadzić odpowiednią ustawę. Parlament francuski rok temu uchwalił jednogłośnie tzw. ustawę antysektową. Napisano w niej bardzo krótko: sekta równa się grupie terrorystycznej.”

Ryszard Nowak (1953) polski polityk

Źródło: „Wprost” nr 22/2001(966)

O ustawie

„Po wojnie trzymano ją w śledztwie ponad dwa lata; była sama w małej kamiennej celi. Broniła się wówczas przed obłędem, tłumacząc na francuski rozmaite wyciągane z pamięci wiersze.”

Jerzy Korczak (1927) polski prozaik i satyryk

Opowiadanie niemoralne

O wojnie

„Stosunki między Polakami a Ukraińcami przypominały najczęściej stosunki między panem a niewolnikiem.(…) były tak okrutne, jak na amerykańskich plantacjach bawełny, na francuskiej Martynice albo gdzieś w Afryce.”

Daniel Beauvois (1938)

Źródło: Trójkąt ukraiński. Szlachta, carat i lud na Wołyniu, Podolu i Kijowszczyźnie 1793–1914, Lublin 2005, str. 584.

O ludziach

„Polska rolnictwem stoi i klasyfikuje się w produkcji rolniczej od 1. do 5. miejsca w Unii Europejskiej w zależności od uprawy. Ale polski rolnik nie może konkurować, gdyż dopłaty są o połowę niższe i nie będą zrównane z dopłatami dla rolników niemieckich, francuskich czy duńskich. Minister rolnictwa w Unii Europejskiej zabiega, jakoby były one zrównane. Niestety, w Unii Europejskiej dziwią się, że rząd polski nie walczy o taki priorytet.”

Wojciech Szczęsny Zarzycki (1942) polski polityk

Źródło: Polska przegrywa z Unią, naszdziennik.pl, 27 listopada 2010 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20101127&typ=po&id=po31.txt

„Jestem gotowa na wszystko i nie cofnę się w razie potrzeby przed niczym. Polacy przewyższyli swym szaleństwem nawet francuskie zgromadzenie narodowe.”

Katarzyna II (1729–1796) cesarzowa Rosji w latach 1762–1796

w liście z maja 1791 do Melchiora Grimma.
Źródło: Władysław A. Serczyk, Katarzyna II, Ossolineum 1983.

O szaleństwie

„Doszedłem do potwierdzonego później przekonania: gdy Poczta Polska i cała równinna Polska znajdowały się pod ostrzałem, Home Fleet, lepiej czy gorzej ubezpieczona, zaszyła się w jednym z fiordów północnej Szkocji; wielka armia Francji siedziała jeszcze przy obiedzie i uważała, że paru akcjami patroli rozpoznawczych na przedpolu linii Maginota wypełnia polsko-francuski układ gwarancyjny.”

Günter Grass książka Blaszany bębenek

Blaszany bębenek
Źródło: tłum. Sławomir Błaut, wyd. Mediasat Poland, Kraków 2004, s. 224.

„Ten wielki nowożytny ruch demokratyczny zaczął się niby wybuch wulkanu, niby trzęsienie ziemi wraz z Rewolucją Francuską. Od razu też została rzucona w świat nowa doktryna i rozleciała się na wszystkie strony świata, niby dobra nowina, nowa ewangelia, na skrzydłach haseł Wolności, Równości i Braterstwa. Te ideały miały losy szczególne. Braterstwa nie próbowano nigdy. Wolność szybko skończyła swą karierę. Dla jakobinów, twórców doktryny demokratycznej, była to zawsze wolność… myślenia tak jak oni (…) Równość pogrzebała Wolność. Pokazało się, po głębszem zastanowieniu, że niema sposobu zaprowadzenia Równości, jeżeli się pozostawi ludziom Wolność (…)”

Wincenty Kosiakiewicz (1863–1918)

Fragment książki Idea konserwatywna. Próba doktryny, Warszawa 1913, s. 9–10.

O losie , O książkach , O świecie , O myślach

„Gdy nie współpracujemy z Niemcami, wszyscy narzekają, że Europa nie działa. Ale kiedy francusko-niemiecki motor działa, to wszyscy obawiają się „dyrektoriatu” w Unii. Nie chcemy budować zamkniętego kręgu wtajemniczenia.”

Jean-Pierre Raffarin (1948) francuski polityk, premier Francji

Źródło: „Rzeczpospolita”, 9 grudnia 2003

„To, że taki Blum, zamiast ślęczeć nad Talmudem jak przystało na obrzezańca, może być député z Narbony i pełniąc tę funkcję może odgrywać rolę – i to jaką rolę! – w parlamencie francuskim, pokazuje skalę tragicznej absurdalności naszego systemu wyborczego.”

Charles Maurras (1868–1952)

w październiku 1934.

O wieku

„Hasła rewolucji francuskiej przejęły inne rewolucje, poczynając od bolszewickiej, a na rewolcie studenckiej, która miała miejsce w Europie Zachodniej i w Stanach Zjednoczonych pod koniec lat sześćdziesiątych XX wieku kończąc. (…) Podobnie jak rewolucjoniści osiemnastowieczni, oni wołali podobnie: Precz ze wszystkim co nas niszczy, a więc przez z państwem, policją, szkołą, uniwersytetem, religią, chrześcijańską moralnością i z wszystkimi autorytetami.”

Stanisław Wielgus (1939) polski arcybiskup katolicki

Źródło: Homilia w kościele św. Stanisława Kostki w Warszawie podczas uroczystości wielkiego jubileuszu 2000 roku, 18 maja 2000

O religii , O wieku

„Francuska literatura katolicka jest nadzwyczaj bogata; wbrew bowiem temu, co się u nas o Francji myśli, katolicyzm francuski jest jeszcze bardzo żywotny i coraz bardziej rośnie na siłach. Na nieszczęście francuskie dzieła katolickie są u nas zupełnie nieznane; niech się najgorsza powieść francuska w Paryżu ukaże, nazajutrz będzie i u nas na wystawach księgarskich, najlepsze zaś dzieła katolickie i po kilkunastu latach nie są u nas znane!”

Jacek Woroniecki (1878–1949) teolog polski, dominikanin

Przewodnik po literaturze religijnej
Źródło: s. 22.

O nieszczęściu , O literaturze , O myślach , O sile

„Państwo powstało z potrzeby utrzymania w karbach przeciwieństw klasowych, a jednocześnie samo powstało wśród konfliktów tych klas, to z reguły jest ono państwem klasy najsilniejszej, ekonomicznie panującej, która przy jego pomocy staje się również klasą panującą politycznie i w ten sposób zdobywa nowe środki do ciemiężenia i wyzyskiwania klas uciskanych. Tak więc państwo starożytne było przede wszystkim państwem właścicieli niewolników do ciemiężenia niewolników, podobnie jak państwo feudalne było organem szlachty do ciemiężenia pańszczyźnianych i poddanych chłopów, a nowożytne państwo przedstawicielskie jest narzędziem wyzysku pracy najemnej przez kapitał. Bywają jednak w drodze wyjątku okresy, w których walczące ze sobą klasy są tak bliskie równowagi, że władza państwowa, jako pozorna pośredniczka, chwilowo uzyskuje pewną samodzielność w stosunku do nich. Tak było z monarchią absolutną XVII i XVIII wieku, utrzymującą równowagę między szlachtą a mieszczaństwem; tak było z bonapartyzmem Pierwszego, a zwłaszcza Drugiego Cesarstwa we Francji, który wykorzystywał proletariat przeciwko burżuazji, a burżuazję przeciwko proletariatowi. Najnowszym wydaniem tego rodzaju równowagi, w której panujący i poddani wyglądają jednakowo komicznie, jest nowe niemieckie państwo narodu bismarkowskiego: kapitaliści i robotnicy są tu utrzymywani w równowadze i równomiernie oszukiwani na rzecz podupadłych junkrów pruskich. Ponadto w większości znanych z historii państw prawa przyznawane obywatelom stopniuje się według majątku, przez co stwierdza się wyraźnie, że państwo jest organizacją klasy posiadającej dla obrony przed nieposiadającą. Tak było już w ateńskich i rzymskich klasach majątkowych. Tak było w średniowiecznym państwie feudalnym, gdzie wpływ polityczny był uzależniony od wielkości posiadanego gruntu. Tak ma się rzecz w cenzusach wyborczych nowożytnych państw przedstawicielskich. To polityczne uznanie różnic majątkowych bynajmniej nie jest jednak rzeczą istotną. Przeciwnie - oznacza ono niski stopień rozwoju państwowego. Najwyższa forma państwa, republika demokratyczna, która w naszych nowożytnych stosunkach społecznych staje się coraz bardziej nieuniknioną koniecznością oraz formą państwa, w której jedynie rozegrać się może ostateczna, decydująca walka pomiędzy proletariatem a burżuazją - republika demokratyczna nie zna oficjalnie różnic własnościowych. Bogactwo sprawuje w niej władzę pośrednio, ale za to tym pewniej. Z jednej strony, wprost w postaci korupcji urzędników, czego przykładem klasycznym jest Ameryka, z drugiej zaś - w postaci sojuszu między rządem a giełdą. Jest on tym łatwiej urzeczywistniany, im bardziej rosną długi państwowe i im bardziej towarzystwa akcyjne koncentrują w swych rękach nie tylko transport, lecz i samą produkcję, znajdując znów swój punkt oparcia w giełdzie. Uderzający pod tym względem przykład oprócz Ameryki stanowi najnowsza Republika Francuska, a poczciwa Szwajcaria odznaczyła się również na tym polu. Ze jednak dla tego braterskiego sojuszu rządu z giełdą niekoniecznie potrzebna jest republika demokratyczna, tego dowodzi oprócz Anglii nowe państwo niemieckie, gdzie nie wiadomo kogo wyżej wyniosło głosowanie powszechne - Bismarcka czy Bleichrodera. I wreszcie klasa posiadająca panuje bezpośrednio przy pomocy powszechnego prawa głosowania. Dopóki klasa uciskana, a więc w naszym wypadku proletariat, jeszcze nie dojrzała do wyzwolenia się własnymi siłami, będzie ona w większości swej uznawała istniejący ustrój społeczny za jedynie możliwy i pod względem politycznym będzie się wlokła w ogonie klasy kapitalistów, będzie jej skrajnie lewym skrzydłem (…).”

Fryderyk Engels (1820–1895) niemiecki filozof i rewolucjonista

Pochodzenie rodziny, własności prywatnej i państwa (1884)

O historii , O sile , O wieku , O pomocy

„Na pewno nie było łatwo. Wczesne wstawanie, potem zaraz apel (później odmówiłyśmy stawania do apeli), nędzne śniadanie i czekanie na 45-minutowy spacer, jeżeli się np. nie było go pozbawionym za karę. A my, ponieważ protestowałyśmy przeciwko wielu sprawom, to często byłyśmy karane w rozmaity sposób. A to odbierano nam prawo do spaceru, to znów pozbawiano nas prawa do korespondencji z rodziną czy wizyt najbliższych itp. Od samego początku odmówiłyśmy pracowania. Praca w więzieniu była niewolnicza, płacono grosze i odciągano pieniądze za wyżywienie. Wychodziłyśmy z założenia, że jeżeli władza ludowa nas zamknęła, to niech nas żywi. Z tego właśnie powodu karmiono nas wg tzw. normy „nie praca”. Było to naprawdę minimum, tyle, aby można było przeżyć. Poza tym każda z nas sama organizowała sobie życie w celi. Ja np. uczyłam się francuskiego. Byłyśmy bardzo solidarne i pomagałyśmy sobie wzajemnie.”

Ewa Kubasiewicz-Houée (1940) polska polonistka, działaczka opozycyjna w czasach PRL

Źródło: Najwyższe ubeckie „wyróżnienie”, sw. org. pl http://www.sw.org.pl/ewa-wyw.html

O życiu , O pieniądzach , O rodzinie , O karze

„Pamięta pan słowa francuskiego myśliciela: Nie wystarczy, byśmy byli szczęśliwi – trzeba jeszcze, by nieszczęśliwi byli inni!”

Stanisław Lem książka Kongres futurologiczny

Utwory, Kongres futurologiczny

„Czy rewolucja francuska nie była zbrodnicza? Czy to nie był terror? Więc trzeba sobie odpowiedzieć, czy można zbudować socjalizm bez żadnej kropli krwi, całkowicie bez przemocy? To bzdura.”

Kazimierz Mijal (1910–2010) polski działacz komunistyczny

Źródło: Ostatni towarzysz – wywiad z Kazimierzem Mijalem, trzeciswiat.wordpress.com http://web.archive.org/20110513080143/trzeciswiat.wordpress.com/2010/09/15/ostatni-towarzysz-wywiad-z-kazimierzem-mijalem/

„Jestem dwujęzyczny, francusko-włoski. Lubię czytać Dantego i słuchać Verdiego.”

Emanuel Filibert (1972)

Źródło: Tadeusz Pasierbiński, Monarchie świata. Poczet rodów królewskich i książęcych, wyd. Iskry, Warszawa, 2002, ISBN 83-207-1705-1, s. 328.

O czytaniu

„Woody Allen kiedyś powiedział, że jak ma do wyboru piosenkę francuską i miłość francuską, to woli to drugie. Ja też się do tego dołączam. Poza tym, wszystko co doskonałe, dojrzewa powoli, tobie też jeszcze damy czas.”

Kuba Wojewódzki (1963) polski dziennikarz muzyczny

Idol

O miłości , O czasie

„Bójcie się Boga, kochani bracia, jak długo będziecie spali? Jak długo będziecie się opierać Jego woli, dlatego, że Bóg was, jak sądzicie, opuścił? Ach, ile razy już wam powtarzałem, co należy czynić. Bóg nie może już dłużej czekać z objawieniem, wy musicie działać (…). Przystąpcie do dzieła i czyńcie wolę Pańską, jest już najwyższy czas. Przestrzeżcie waszych braci, by nie szydzili z bożych znaków, bo w takim razie musieliby wszyscy zginąć. Cały niemiecki, francuski i włoski kraj już powstał, Pan chce tak uczynić, by nikczemnicy poszli precz. W Fuldzie w Wielkim Tygodniu zniszczono cztery kolegiaty, Chłopi w Klettgau, Hegau i Schwarzwaldzie już powstali w sile trzech tysięcy, a ich liczba stale rośnie.”

Thomas Müntzer (1489–1525) teolog, reformator Kościoła katolickiego

fragment odezwy do górników w Mansfeld w 1525.
Źródło: L. Szczucki, J. Tazbir (oprac.), Reformacja z serii Teksty źródłowe do nauki historii w szkole, zeszyt 13, Warszawa 1960.

O Bogu , O historii , O sile , O nauce

„To, co liczy się w stosunkach francusko-niemieckich, to wzajemne poszanowanie.”

Jean-Marc Ayrault (1950) polityk francuski

Źródło: Premier Francji: zbyt długo zwlekaliśmy z pomocą dla Grecji, pb.pl, 18 maja 2012 http://www.pb.pl/2608368,45669

O pomocy

„To klęska francuskiej nadziei. Jacques Chirac wygrał metodami sowieckimi.”

Jean-Marie Le Pen (1928) polityk francuski

o wynikach wyborów prezydenckich we Francji w 2002.

„Dramaturg: ten, co przerabia sztuki z francuskiego.”

Ambrose Bierce (1842–1914) amerykański dziennikarz, satyryk i pisarz

„Niemożliwe” – to nie jest słowo francuskie.”

Napoleon Bonaparte (1769–1821) cesarz Francuzów

Wariant: Niemożliwe” to słowo dla głupców!

„Temat odpowiadał językowi angielskiemu. Karmiłam się kulturą anglosaską. W kinie anglosaskim istnieje tradycja inteligentnego podejścia do tego gatunku filmowego. Poza tym język angielski pozwala znaleźć inne źródła finansowania filmu, które nie zmuszają, na przykład, do szukania na rynku francuskim „kasowych” aktorów z bardzo zapchanymi terminarzami.”

Agnès Merlet (1959)

odpowiedź na pytanie, dlaczego zrealizowała film w języku angielskim.
Źródło: Agnès Merlet o filmie „Egzorcyzmy Dorothy Mills”, „Kino Świat”, 17 lipca 2009 http://www.kinomaniak.pl/katalog/wywiad/88,1

O świecie

„Francuski kapitalizm bardzo potrzebuje dryfującego znaczącego w postaci bezrobocia.(…) Z tej perspektywy zaczynamy widzieć jedność form represji: ograniczenia wobec przyjeżdżających do Francji cudzoziemców, skoro już stwierdzono, że najtrudniejsze i najbardziej niewdzięczne prace wykonują cudzoziemcy; następnie represje w fabrykach, bo Francuzów trzeba przyuczyć na nowo do cięższej pracy; walka z młodzieżą i represje w systemie oświatowym.”

Michel Foucault (1926–1984) filozof francuski

Źródło: Intelektualiści a władza (rozmowa między Michelem Foucault a Gilles’em Deluze’em), przeł., Sławomir Magala, „Miesięcznik Literacki”, nr 11/1985.

O młodzieży , O walce

„Publiczność francuska jest publicznością namiętną, ale trudną, bo łatwo się nuży tymi, których kocha. Więc dobrze jest zaczynać od zera w wielu krajach.”

Philippe Jaroussky (1978)

Źródło: Wywiad, 2009 http://www.karnet.krakow.pl/aktualnosci/wywiady/23/instynkt-spiewania.html

Kochać się

„Niektórzy przypominają, że łamał prawo. Owszem, na przykład wysypywał zboże. Tymczasem obok mnie w Europarlamencie siedzi drugi wiceprzewodniczący Komisji Rolnictwa, francuski poseł z Partii Zielonych Jose Bove, który nie wysypywał, ale podpalał zboże, konkretnie plantacje GMO, a dziś jest uznanym politykiem, szanowanym i cenionym przez europejskie salony. Znalazłoby się w Europie więcej uznanych polityków, przy których wyczyny Leppera to były niewinne igraszki.”

Janusz Wojciechowski (1954) polityk polski

Źródło: Trzy zasługi Leppera dla Polski, blog Janusza Wojciechowskiego, 6 sierpnia 2011 http://januszwojciechowski.salon24.pl/330882,trzy-zaslugi-leppera-dla-polski

„To, co się stało w Rosji, niepodobne jest do najkrwawszych kart rewolucji francuskiej. Jeśli ten proces moskiewski co przypomina, to chyba inkwizycję średniowieczną, gdzie pod torturami oskarżeni o czarodziejstwo przyznawali się do stosunków z diabłem. Sprawozdania z procesu moskiewskiego przypominają stronice dzieła „Malleus maleficarum.””

Antoni Słonimski (1895–1976) polski poeta, felietonista, dramatopisarz, satyryk, krytyk teatralny i działacz społeczny

Kroniki tygodniowe
Źródło: Bolszewickie opętanie, 6 września 1936 http://wyborcza.pl/magazyn/1,124059,20635742,slonimski-ciagle-pisze-o-nas-czyli-czy-chcemy-wychowac-pokolenie.html

„Język angielski to po prostu źle wymawiany język francuski.”

Georges Clemenceau (1841–1929) francuski pisarz, lekarz i polityk

Źródło: Stephen Clarke, 1000 lat wkurzania Francuzów, tłum. Stanisław Kroszczyński, Wydawnictwo WAB, Warszawa 2012, s. 447.

„My, francuscy Afrykanie, wybraliśmy wspólny los z Francją, dlatego że dała nam wolność i widzi w nas równych obywateli. Żadna propaganda ze strony Czarnych jak i Białych nie zburzy w nas, przekonania, że Francja jest zdolna do wysiłku dla dobra czarnej rasy.”

Blaise Diagne (1872–1934) polityk francuski

Źródło: Mamadou Diouf, Blaise Diagne (2), afryka.org, 18 lutego 2008 http://afryka.org/afryka/blaise-diagne--2-,news/

O losie , O wysiłku , O wolności

„Powinno nam to schlebiać – każdy cudzoziemiec w Londynie zwany jest „francuskim pieskiem.””

Louis-Charles Fougeret de Monbron (1706–1761)

Źródło: Stephen Clarke, 1000 lat…, op. cit., s. 445.

„Jasna więc sprawa, że sama łatwość komunikacji w Sieci nie oznacza, że z komunikacji tej powstanie opinia. Nowe media są wszakże nowymi miejscami konwersacji, która dla powstania opinii jest niezbędna. Opinia też, jeśli ma mieć znaczenie polityczne, wymaga ucieleśnienia. Rozumieli to np. francuscy licealiści i studenci, którzy protestowali w 2005 r. przeciwko ustawie o pierwszym zatrudnieniu. Najpierw w Sieci, gdzie powstały tysiące blogów. Potem zaś, zmobilizowani trwającą na tych blogach konwersacją, po wypracowaniu opini wyszli na ulice Paryża w milionowej demonstracji. Rząd ustąpił.”

Edwin Bendyk (1965) polski publicysta

Źródło: Antymatrix, 14 października 2010 http://bendyk.blog.polityka.pl/?p=839

O ustawie , O komunikacji

„Należy zdecydowanie odbudować więzi między polskimi i francuskimi organizacjami lewicy politycznej i związkami zawodowymi (…), utworzyć wspólne płaszczyzny działania, tak aby Polacy przyjeżdżający do pracy do Francji byli w kontakcie z francuskimi związkami zawodowymi i aby prasa była informowana o ich sytuacji.”

Olivier Besancenot (1974) francuski polityk

Odniesienia do Polski
Źródło: „Trybuna” (Warszawa), 16 lutego 2009

„Uważam, że jestem trochę za młody. Osobiście oddałbym głos na Malraux. Jestem wdzięczny Akademii za wyróżnienie autora francuskiego piszącego o Algierze. Nie napisałem nigdy nic, co nie byłoby w mniejszym lub większym stopniu związane z krajem, w którym się urodziłem. Ziemi tej i jej nieszczęściu oddaję wszystkie moje myśli.”

Albert Camus (1913–1960) francuski pisarz, noblista

oświadczenie po otrzymaniu Nagrody Nobla.
Źródło: „Franc-Tureur”, cyt. za: Oświadczenie Alberta Camusa, „Życie Literackie” nr 45, 10 listopada 1957, s. 11 http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=14888.

O życiu , O myślach , O myśleniu

„Wszystko jak w życiu, bardzo śmieszne i bardzo straszne. Pan tak nie myśli o życiu? To świetnie. Ja myślę. Upadek komunizmu nie zmienił świata w raj. Okrucieństwo, zgłupienie i kłamstwo dalej sobie dobrze radzą. A Rosjan, rosyjską inteligencję i nieinteligencję los bardzo ciężko doświadczył. Jeden teolog francuski napisał, że najbardziej perfidnym podstępem diabła jest to, że udaje, że go nie ma. Chyba w naszych czasach diabeł przestał udawać i postawił na szczerość. W Ameryce też dzieją się rzeczy straszne. No, choćby te masakry w szkołach.”

Janusz Głowacki (1938–2017) polski pisarz

Źródło: „Rzeczpospolita”

O losie , O kłamstwie , O inteligencji , O myślach

„Zarzucono (…) np. badania nad dziejami polskiego socjalizmu w szerokim tego słowa znaczeniu (od XIX wieku), nie mówiąc już o tym, że Polska jest bodaj jedynym krajem, który nie podjął dotychczas w archiwach Moskwy badań nad dziejami tysięcy swoich rodaków działających w Kominternie, wymordowanych podczas wielkiej czystki przez Stalina, choć czynią to w odniesieniu do współobywateli historycy włoscy, francuscy, fińscy, węgierscy czy bułgarscy.”

Jerzy Wojciech Borejsza (1935–2019) polski publicysta i historyk

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 3 listopada 2003

O wieku

„Obawiam się, że Polska będzie celowo przeszkadzać w krystalizowaniu się wspólnej polityki europejskiej wobec świata islamu. Chciałbym, by Polacy nie ograniczali swych aspiracji wyłącznie do łykania europejskich pieniędzy i subwencji dla rolników. Proszę mnie dobrze zrozumieć: jako Francuz nie mam nic przeciwko temu, że polscy rolnicy dostają pieniądze. W przypadku rolników francuskich te subwencje są znacznie większe. Ludzie tacy jak ja chcą po prostu, by Polacy znaleźli wystarczająco dużo nadziei w Europie.”

Alain Touraine (1925) socjolog francuski

Źródło: „Solidarność” i społeczna pustka http://www.newsweek.pl/Europa/-quot-solidarnosc-quot--i-spoleczna-pustka,45724,1,1.html wywiad udzielony Maciejowi Nowickiemu, newsweek.pl, grudzień 2004

O pieniądzach , O ludziach