Cytaty na temat forma (732 cytatów, strona 3)

„Benedykt XVI przejdzie do historii jako papież liturgicznego remanentu, a może wręcz rewolucji. Nie jest to droga Jana Pawła II. (…) Determinacja Benedykta XVI, by uwolnić liturgię trydencką, doprowadziła go do nieznanej wcześniej formy papieskiej ingerencji w historię liturgii. A jest to również ingerencja, która dokonała się bez odwołania do zasady kolegialności biskupów, tj. do zasady ich wspólnego, na czele z biskupem Rzymu, kierowania Kościołem. Trudno zharmonizować to z poglądem kard. Ratzingera, że podstawą i źródłem teologii kolegialności biskupów jest eklezjologia eucharystyczna, tj. że kolegialność wyrasta z liturgii. Problem w tym, że wielu biskupów krytycznie odnosiło się i odnosi do powrotu Mszy trydenckiej.”

Józef Majewski (1960) polski teolog i medioznawca

o decyzji Benedykta XVI przywracającej mszę trydencką.
Źródło: Piotrowa łódź zmienia kierunek, „Tygodnik Powszechny”, 15 kwietnia 2008

O historii , O problemach , O decyzjach

„Patrzył też Sikorski trzeźwo, bez złudzeń na stosunek aliantów do nas. Wiedział, że dla nas nie poświęcą swoich interesów, że żadna siła nie narzuci i dogodnej dla nas interpretacji tekstu sojuszów z nami, że w konflikcie o ziemie wschodnie nie możemy liczyć a ich czynną pomoc, że najwyżej ograniczą się do roli pośrednika. Użył też tego pośrednictwa. On sam wystąpił z inicjatywą, nie była mu przez nikogo narzucona […]. Sowiety inicjatywy tej nie mogły odrzucić, ale chciały porozumienia jedynie wedle swojej jak najciaśniejszej koncepcji i dlatego targi o układ trwały blisko miesiąc. Musiała się Rosja oczywiście zgodzić na odwołanie paktu Mołotow-Ribbentrop przekreślającego istnienie państwa polskiego, ale pod względem terytorialnym odmawiała automatycznego uznania granic z traktatu ryskiego. Godziła się na nawiązanie normalnych stosunków dyplomatycznych z Rządem Polskim, ale dopiero po próbach narzucenia formy jakiegoś Komitetu Polskiego jako oficjalnej reprezentacji Polaków w Rosji. Godziła się na tworzenie wojska polskiego z jeńców, ale w jak najmniejszej liczbie. Godziła się na zwolnienie obywateli polskich z więzień i łagrów, ale tylko za cenę określania tego nazwą amnestii.”

Stanisław Kot (1885–1975) historyk polski, działacz ruchu ludowego

Źródło: W. Pronobis, Polska i świat w XX wieku, Warszawa 1990, s. 275.

O świecie , O sile , O wieku , O pomocy

„(…) to, co wymyka się z narodowego charakteru, ma większą szansę, żeby nie być hermetyczne. Co innego zajmować się tym w swoim ojczystym kraju, a co innego, poza nim, przed publicznością złożoną w głównej mierze z obcokrajowców. Malarzom, czy muzykom przychodzi to z łatwością. Forma ich przekazu jest bowiem o wiele bardziej abstrakcyjna i uniwersalna, niż w przypadku pisarzy. I to nie tylko ze względu na język. Przede wszystkim ze względu na codzienność, która domaga się opisania.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Źródło: W Berlinie przestałem się czuć emigrantem – rozmowa Tomira Mazura – „tomir pisze o kulturze” https://tomirmazur.wordpress.com/2015/10/15/w-berlinie-przestalem-sie-czuc-emigrantem/

O charakterze

„Zrobiono z sędziego maszynkę do stosowania paragrafów bez względu na sprawiedliwość. Sądy są od tego, żeby przestrzegać prawa obowiązującego, a czy to prawo jest słuszne, czy też bezprawiem odzianym w formy prawne, to sędziego nic nie obchodzi; gdyby się tym zajmował, przekraczałby swą kompetencję, a biada mu, gdyby chciał w wyrokach uwzględniać słuszność wbrew paragrafiarstwu. (…) Całe sądownictwo, cały tzw., wymiar sprawiedliwości, oparte są na fanatycznym kulcie paragrafiarstwa. Kodeks nie jest doradcą sędziego i zbiorem przypuszczalnych wskazówek, które sędzie winien stosować, modyfikując według sumienia, lecz paragraf musi być stosowany literalnie. Sądownictwo zmechanizowano. (…) Trzeba nareszcie wystąpić przeciwko mechanizowaniu wymiaru sprawiedliwości, bo inaczej zamienimy się w bandy wynalazców kruczków prawnych. Całemu społeczeństwu grozi z tego powodu zupełna demoralizacja.”

Feliks Koneczny (1862–1949) historyk polski, historiozof

Prawo a etyka
Źródło: Państwo i Prawo, Wydawnictwo WAM, Kraków 1997, s. 76.

O sprawiedliwości

„W zen uczymy, że są trzy rodzaje oświecenia. (…) To jest moktak. Jednak, jeśli powiesz teraz, że to jest moktak, jesteś przywiązany do nazwy i formy. A jeśli powiesz, że to nie jest moktak, jesteś przywiązany do pustki. (…) Jeśli odpowiesz poprzez uderzenie w podłogę albo okrzyk „Khaaatz!”, czy też uderzysz mnie – jest to pierwsze oświecenie. Wszystko staje się jednym. (…) Następnie jest pierwotne oświecenie. Czy to jest moktak, czy nie? Tym razem odpowiadasz: „ściana jest biała, moktak jest brązowy”. (…) Wszystko jest jak to. To jest pierwotne oświecenie. (…) Następnie jest ostateczne oświecenie. To jest bardzo ważne. Czym jest ostateczne oświecenie?
Soen Sa uderzył w moktak: – Tylko to. Tylko jeden punkt. Prawda jest właśnie taka, jak to.”

Seung Sahn (1927–2004)

Strzepując popiół na Buddę

O prawdzie

„parlamentaryzm jest najodpowiedniejszą formą organizacji dla społeczeństwa opartego na pracy najemnej i wyzysku mas ludowych przez posiadaczy kapitału”

Piotr Kropotkin (1842–1921)

Demokracja

„Wrogiem najgroźniejszym jest dziś życie bez historycznego planu, miękki i bezkostny subiektywizm. Brak kulturalnej, historycznej woli, brak męstwa, odległych historycznych perspektyw – oto cechy, rzucające się w oczy nowoczesnej europejskiej psychice kulturalnej. (…) Kultura dzisiejsza to w znacznej mierze system złudzeń i iluzji, przesłaniający ten istotny stan rzeczy: – to system ucieczek przed historią. (…) Jedną z najniebezpieczniejszych jest optymistyczna wiara w przyszłość powstającą automatycznie: zabija ona to, co jest najniezbędniejsze – heroizm woli, i to dziś, gdy jest on dla nas, nieposiadających nad sobą żadnej istniejącej obowiązującej formy – jedynym gruntem. Fundament nasz i sklepienie nasze w nas tylko przebywają, nie ma ich poza nami.”

Stanisław Brzozowski (1878–1911) polski pisarz i filozof

Legenda Młodej Polski (1909)
Źródło: I, Nasze „ja” i historia

O życiu , O wierze , O historii , O przyszłości

„Zdania się krystalizowały, przemierzając śniegu zwały, żeby dotrzeć w niedostępne rejony i nazwać to, co nienazwane było do tej pory. Niepewne swojego znaczenia utykały wszakże, na granicy urojenia i starały się przyjąć formy odpowiednie. Nie takie jednak, by się nimi napawać w swym sednie. Tylko takie, które były podporządkowane ich celowi bezwiednie i stanowiły środek wyrazu migotliwej treści przekazu. Same dla siebie zatem zdania były właściwie nie do rozpoznania. Za każdym razem inaczej się interpretowały i w zależności od sąsiedztwa swój sens zmieniały, odkrywając przy tym utajone powinowactwa, opisywały je jak bogactwa. I zagłębiały się w tej obfitości, odbiegając całkiem od rzeczywistości. Szadzią się pokrywały. W zaspach grzęzły. Na polach firnowych ślizgały. I w końcu z zimna zdrętwiały. Stopniowały już tylko ziąb jedynie, nawarstwiając zamiecie i kurniawy na zmarzlinie. Bo pod oblekającym je szronem, stawały się coraz bardziej usztywnione. Nawet te, które dopiero zaczęły się wyłaniać. Wszystkie więc popękały z powodu drgania, w jakie je wicher wprowadzał. I wnet zanikła meritum władza. Zdania nie miały już bowiem zdolności przekonywania, gdyż niczym sople się połamały, uderzając o grunt stwardniały i utraciły idee, które je spajały.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Second life
Źródło: s. 28

O rzeczywostości , O bogactwie , Sens

„Jestem zmotywowana, zdrowa i bardzo zadowolona z mojej formy w tym stadium pracy treningowej. Mój trener Witalij Pietrow i ja spędziliśmy wiele czasu pracując nad podstawami przygotowania fizycznego. Dały mi one solidną bazę formy sportowej. Zrobię wszystko co w mojej mocy, by znowu wygrywać. Zacznę od mityngu w Moskwie, potem wystartuję w Doniecku, w mityngu gwiazd tyczki Siergieja Bubki, a następnie w jedynym lub dwóch mityngach przed halowymi mistrzostwami Europy. Jestem pewna, że to będzie dla mnie dobry sezon.”

Jelena Isinbajewa (1982) lekkoatletka rosyjska (skok o tyczce)

Źródło: sportowefakty.pl, Pełna energii Isinbajewa znowu chce wygrywać, 13 stycznia 2011 http://www.sportowefakty.pl/la/2011/01/13/pelna-energii-isinbajewa-znowu-chce-wygrywac/

O czasie

„Kultura narodowa, jej wartości i symbole, mimo iż Polska współczesna trwa już siedemdziesiąt pięć lat, nie zaistniała jeszcze w rozwiniętej postaci. Nadal jej brak wyraźnego wpływu na świadomość społeczną, wpływu proporcjonalnego do potrzeb. Szamocze się, odbija od ściany do ściany, raz rozsiadła się w salonie, by po gwałtownym zwrocie powrócić do izby… społeczeństwo złożone z takich ludzi może egzystować – jedni sejmikują, drudzy pracują. Zniknął szlachcic i znika chłop polski, ale pewne formy zachowania się przetrwały, nadal spotyka się szlachecką fanfaronadę i kmiecą pilność.”

Władysław Loranc (1930) dziennikarz polski, działacz PZPR

Źródło: Kraj bez elit, Biblioteka Forum Myśli Wolnej, Kraków 2012.

O ludziach , O zachowaniu , O myślach , O myśleniu

„Kobieta jest niewymownie gorsza do mężczyzny, także mędrsza; dobroć w kobiecie jest już formą zwyrodnienia.”

Friedrich Nietzsche (1844–1900) filozof niemiecki

Ecce Homo (1908)

O kobietach

„Państwo jest (…) czynnikiem które w ciągu całej swojej historii, służyło dla przeszkadzania jednoczenia się ludzi, dla paraliżowania inicjatywy miejscowej dla tłumienia istniejących wolności i zabijania w zarodku nowych. Wiemy przy tym, że organizacja, która ma już za sobą parę stuleci istnienia i która silnie ukształtowała się w pewną formę, w celu wypełnienia w dziejach określonej roli, nie może przystosować się do odegrania roli biegunowo przeciwnej.”

Piotr Kropotkin (1842–1921)

Państwo, władza

O ludziach , O historii , O wolności

„Nie jest adekwatną formą mszy żałobnej odprawianie jej, jak gdyby świętowano wejście zmarłego do królestwa wiecznej szczęśliwości. Bo gdzież tu różnica względem uroczystości ku czci świętych, o których na gruncie wiary wiemy, iż osiągnęli szczęśliwość wieczną? Optymizm i pomniejszanie wagi Sądu dominują więc w dzisiejszej liturgii pogrzebowej, w przeciwieństwie do trydenckiego Requiem i to spłycenie wiąże się ściśle z zanikaniem sensus supernaturalis.”

Dietrich von Hildebrand (1889–1977)

Spustoszona winnica
Źródło: s. 258

O wierze , O optymiźmie , O zmarłych

„Dresscode dla artystów – to przecież paranoja. Ubranie jest formą wyrażania siebie, artyści nie powinni naginać się do przepisów. Powinni być wolni. Jak ktoś chce być wolny, to czy może zmieniać swój wygląd według narzuconych z zewnątrz wzorców? Nie rozumiałam wtedy tej sprzeczności i do tej pory nie rozumiem.”

Cher (1946) piosenkarka i aktorka amerykańska

Źródło: wywiad Thomasa Wetlina, „Der Spiegel”, tłum. „Forum”, 24 stycznia 2011.

O wyglądzie

„Ręcznie robiona srebrna łyżka, warta dziesięć do dwudziestu dolarów, nie jest bardziej użyteczna – w podstawowym znaczeniu tego słowa – od łyżki z tego samego metalu wykonanej fabrycznie. Może nawet nie być bardziej użyteczna od łyżki wykonanej fabrycznie z jakiegoś „podłego” metalu, np. z aluminium, która kosztuje około dziesięciu, dwudziestu centów. Srebrna łyżka jest zwykle nawet mniej wygodna i mniej praktyczna w zastosowaniu domowym. Oczywiście łatwo zwrócić uwagę, że jedna z głównych funkcji, jeżeli w ogóle nie główna, kosztowniejszej łyżki została w tym rozumowaniu pominięta; ręcznie robiona łyżka odwołuje się do naszego smaku estetycznego, zaspokaja poczucie piękna, podczas gdy fabryczna, wykonana z pospolitego metalu nie duży niczemu prócz zwykłej funkcji jedzenia. Rzecz wygląda rzeczywiście tak, jak głosi przytoczona uwaga, lecz po bliższym zastanowieniu okaże się, że uwaga ta jest tylko pozornie słuszna. Albowiem: 1) chociaż oba materiały, z których są zrobione nasze łyżki, są ładne i przydatne do celów, do których zostały przeznaczone, materiał, z którego zrobiona jest ręcznie kuta łyżka, jest sto razy kosztowniejszy, mimo że bardzo nieznacznie przewyższa ten drugi fakturą i koloiytem i nie jest wiele lepszy w praktycznym użytkowaniu; 2) gdyby okazało się, że łyżka rzekomo ręcznie robiona jest tylko zręczną imitacją ręcznego wyrobu, mimo że tak dobrą, iż różnicę w fakturze i linii może zauważyć tylko fachowe oko po dokładnym przyjrzeniu się, wartość użytkowa tej łyżki, włączając satysfakcję, jaką czerpie użytkownik z podziwiania jej piękna, spadłaby natychmiast o osiemdziesiąt, dziewięćdziesiąt procent, lub nawet więcej; 3) jeśli obie łyżki byłyby do tego stopnia identyczne, że maszynowy wyrób zdradzałaby tylko waga – identyczność formy i koloru przydałaby bardzo niewiele wartości łyżce fabrycznej, ani nie apelowałaby do „poczucia piękna” użytkownika, chyba że tańsza łyżka byłaby modną nowością lub koszt jej produkcji byłby wyższy od nominalnego.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

O jedzeniu

„To, że została tam sama… ona po prostu była sama. Ja poszedłem dalej… „Znieczulica”. Mój Boże, nawet samo istnienie jest formą znieczulicy wobec naszych zmarłych.”

Roman Bratny (1921–2017) polski prozaik, poeta i publicysta

Ile jest życia

O Bogu , O zmarłych

„W teatrze nawet cisza na widowni jest formą wyrażania opinii. Czuję, kiedy publiczność jest zniecierpliwiona, bo nie wierzy w sceniczną opowieść.”

Janusz Gajos (1939) polski aktor

Źródło: „Rzeczpospolita”, 11 września 2004 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/niepewnosct.htm

O ciszy

„Na decyzję o powstaniu w Warszawie musiała również oddziaływać postawa ludności miasta, w tym także szeregów akowskich, które – trwając wśród strat w konspiracji przez ponad 5 lat – rwały się do jawnej walki z bronią w ręku, do której szykowano je od tak dawna. Jedna iskra mogła zapalić proch. Wspomnieć wreszcie trzeba o jednym jeszcze, wcale nie błahym motywie: była nim obawa przed represjami, jakie mogły w każdej chwili nastąpić jako odwet za niestawienie się 28 lipca do prac fortyfikacyjnych 100000 mężczyzn. Ich niezgłoszenie się na wskazanych punktach było nie tylko niewykonaniem rozkazu w strefie działań frontowych, było także jawnym zademonstrowaniem postawy całego miasta – postawy insurekcyjnej. Stwarzało to realną groźbę odwetu. Dlatego to właśnie płk „Monter” wydał tak krytykowany rozkaz koncentracji oddziałów Okręgu w nocy z 28 na 29 lipca. Odwet niemiecki mógł przyjść w każdej chwili. Najprawdopodobniej przybrałby on formę nakazu ewakuowania ludności z miasta, które miało być bronione. Ewakuacja taka nie odbyłaby się bez okrucieństwa i gwałtów, a w konsekwencji bez aktów oporu. Pamiętano wszak dobrze los getta warszawskiego. Powstanie było uprzedzeniem takiej możliwości.”

Tomasz Strzembosz (1930–2004) polski historyk

Refleksje o Polsce i Podziemiu 1939–1945
Źródło: s. 117–118

O losie , O decyzjach , O stracie , O walce

„Można więc wcale dobrze przestrzegać zewnętrznej, słownej formy sądu, nie czyniąc zadość wewnętrznym jego warunkom.”

Otto Weininger (1880–1903) filozof austriacki

Płeć i Charakter
Źródło: s. 35

„Ależ forma!!! Ależ skoki!!! Ależ klasa!!! Jak on to robi!!! Dlaczego się nie boi??? Niech państwo popatrzą jeszcze raz (w tym momencie realizator powtarza skok Hannawald): Jak pięknie faluje! Wspaniale… Szuka… szuka wiatru… a, to Sven Hannawald.”

Włodzimierz Szaranowicz (1949) polski dziennikarz sportowy

o Małyszu, Planica 2003.
Skoki narciarskie, Planica 2003

„Sen jest dla mnie stratą czasu. Boję się spać. Sen to dla mnie forma śmierci.”

Édith Piaf (1915–1963) francuska piosenkarka

O śmierci , O snach , O czasie

„Imperializm rozumu neoliberalnego znajduje swe spełnienie intelektualne w dwóch nowych przykładowych postaciach wytwórcy kultury. Najpierw ekspert, który przygotowywuje, w cieniu kulis ministerstw lub przedsiębiorstw, tudzież w sekrecie think tanks, dokumenty o wysokiej zawartości terminów technicznych, pogrążone, na tyle, na ile to jest możliwe, w języku ekonomii i matematyki. Następnie doradca księcia do spraw komunikacji, który, opuściwszy świat uniwersytetów, proponuje swe usługi sferze dominującej, a jego zadaniem jest nadanie formy akademickiej projektom politycznym nowej arystokracji Państwa i przedsiębiorstwa.”

Pierre Bourdieu (1930–2002) francuski socjolog

Źródło: La nouvelle vulgate planétaire http://www.monde-diplomatique.fr/2000/05/BOURDIEU/13727, Le Monde Diplomatique, maj 2000, s. 7 (wraz z Loïciem Wacquant)

O świecie , O komunikacji , O matematyce

„Główną sprawą jest tu to, że objawienie się Boga zostaje upostaciowione w czymś konkretnym, że hostia, a więc konkretny przedmiot, doznawać ma czci boskiej. Kościół mógłby się zadowolić tą zmysłową obecnością Boga; ale skoro tylko zgodzono się na zewnętrzną obecność Boga, zewnętrzność ta staje się nieskończenie rozmaitą, ponieważ potrzeba tej zewnętrznej obecności jest nieskończona. (…) W ten sposób katolicka doktryna transsubstancjacji staje się zarzewiem chrześcijańskiej formy pogaństwa, czyniącej ze świata arenę bezustannej nadprzyrodzonej interwencji, przypominającej relacje między bogami i ludźmi w greckim eposie. Wszędzie więc, w zjawiskach wyróżnionych wyższą łaską, jak stygmaty Chrystusa itd., będziemy mieli do czynienia z obecnością spraw niebieskich, a boskość w poszczególnych wypadkach objawiać się będzie w cudach. Toteż Kościół jest w tych czasach światem cudów, a dla nabożnej gminy wiernych byt naturalny nie jest czymś ostatecznie pewnym.”

Georg Wilhelm Friedrich Hegel (1770–1831) filozof niemiecki

Wykłady z filozofii dziejów

O Bogu , O świecie , O relacjach , Chrystus

„Ze współczesnego życia znikła korespondencja, a w ślad za nią, lub może równocześnie, sztuka rozmowy. Ludzie przestali być czuli na sposób i formę porozumiewania się zarówno pismem jak i słowem. Styl przemysłowo-handlowy zapanował w tych dziedzinach niepodzielnie.”

Andrzej Bobkowski (1913–1961) polski pisarz i przedsiębiorca emigracyjny

19 sierpnia 1943
Szkice piórkiem

O ludziach , O sztuce

„Komuna uważa, że takie przeinaczenie świata ludzkiego nie może odbyć się na drodze rewolucji biurokratycznej, tj. za pomocą nowej władzy, któraby, jako parlament socjalistyczny lub rząd spiskowy narzuciła ludziom nowe formy życia społecznego.”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

Źródło: Program wykładów nowej etyki w: Edward Abramowski, Pisma, tom I, s. 318–319 http://dir.icm.edu.pl/pl/Pisma/Tom_1/318, Warszawa 1924.

O pomocy

„Państwo powstało z potrzeby utrzymania w karbach przeciwieństw klasowych, a jednocześnie samo powstało wśród konfliktów tych klas, to z reguły jest ono państwem klasy najsilniejszej, ekonomicznie panującej, która przy jego pomocy staje się również klasą panującą politycznie i w ten sposób zdobywa nowe środki do ciemiężenia i wyzyskiwania klas uciskanych. Tak więc państwo starożytne było przede wszystkim państwem właścicieli niewolników do ciemiężenia niewolników, podobnie jak państwo feudalne było organem szlachty do ciemiężenia pańszczyźnianych i poddanych chłopów, a nowożytne państwo przedstawicielskie jest narzędziem wyzysku pracy najemnej przez kapitał. Bywają jednak w drodze wyjątku okresy, w których walczące ze sobą klasy są tak bliskie równowagi, że władza państwowa, jako pozorna pośredniczka, chwilowo uzyskuje pewną samodzielność w stosunku do nich. Tak było z monarchią absolutną XVII i XVIII wieku, utrzymującą równowagę między szlachtą a mieszczaństwem; tak było z bonapartyzmem Pierwszego, a zwłaszcza Drugiego Cesarstwa we Francji, który wykorzystywał proletariat przeciwko burżuazji, a burżuazję przeciwko proletariatowi. Najnowszym wydaniem tego rodzaju równowagi, w której panujący i poddani wyglądają jednakowo komicznie, jest nowe niemieckie państwo narodu bismarkowskiego: kapitaliści i robotnicy są tu utrzymywani w równowadze i równomiernie oszukiwani na rzecz podupadłych junkrów pruskich. Ponadto w większości znanych z historii państw prawa przyznawane obywatelom stopniuje się według majątku, przez co stwierdza się wyraźnie, że państwo jest organizacją klasy posiadającej dla obrony przed nieposiadającą. Tak było już w ateńskich i rzymskich klasach majątkowych. Tak było w średniowiecznym państwie feudalnym, gdzie wpływ polityczny był uzależniony od wielkości posiadanego gruntu. Tak ma się rzecz w cenzusach wyborczych nowożytnych państw przedstawicielskich. To polityczne uznanie różnic majątkowych bynajmniej nie jest jednak rzeczą istotną. Przeciwnie - oznacza ono niski stopień rozwoju państwowego. Najwyższa forma państwa, republika demokratyczna, która w naszych nowożytnych stosunkach społecznych staje się coraz bardziej nieuniknioną koniecznością oraz formą państwa, w której jedynie rozegrać się może ostateczna, decydująca walka pomiędzy proletariatem a burżuazją - republika demokratyczna nie zna oficjalnie różnic własnościowych. Bogactwo sprawuje w niej władzę pośrednio, ale za to tym pewniej. Z jednej strony, wprost w postaci korupcji urzędników, czego przykładem klasycznym jest Ameryka, z drugiej zaś - w postaci sojuszu między rządem a giełdą. Jest on tym łatwiej urzeczywistniany, im bardziej rosną długi państwowe i im bardziej towarzystwa akcyjne koncentrują w swych rękach nie tylko transport, lecz i samą produkcję, znajdując znów swój punkt oparcia w giełdzie. Uderzający pod tym względem przykład oprócz Ameryki stanowi najnowsza Republika Francuska, a poczciwa Szwajcaria odznaczyła się również na tym polu. Ze jednak dla tego braterskiego sojuszu rządu z giełdą niekoniecznie potrzebna jest republika demokratyczna, tego dowodzi oprócz Anglii nowe państwo niemieckie, gdzie nie wiadomo kogo wyżej wyniosło głosowanie powszechne - Bismarcka czy Bleichrodera. I wreszcie klasa posiadająca panuje bezpośrednio przy pomocy powszechnego prawa głosowania. Dopóki klasa uciskana, a więc w naszym wypadku proletariat, jeszcze nie dojrzała do wyzwolenia się własnymi siłami, będzie ona w większości swej uznawała istniejący ustrój społeczny za jedynie możliwy i pod względem politycznym będzie się wlokła w ogonie klasy kapitalistów, będzie jej skrajnie lewym skrzydłem (…).”

Fryderyk Engels (1820–1895) niemiecki filozof i rewolucjonista

Pochodzenie rodziny, własności prywatnej i państwa (1884)

O historii , O sile , O wieku , O pomocy

„Spokój to upragniony przez nas stan, ale tak naprawdę prawdziwe życie jest zawsze formą i efektem jakiegoś dygotu…”

Maciej Stuhr (1975) aktor polski

Źródło: „Ozon”, 2005, nr 28

O życiu

„Piosenki to jest inny gatunek [niż muzyka poważna], inna forma, ich komponowanie trochę różni się od pisania na przykład utworu symfonicznego tzw. muzyki poważnej.”

Agata Zubel (1978) kompozytorka, śpiewaczka i pedagog

Źródło: Agnieszka Malatyńska-Stankiewicz, Lutosławski w piosenkach radosny, „Dziennik Polski”, 30 maja 2011 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/29329

O muzyce , O czytaniu

„Moje prace zachowując zewnętrzną formę pomocy naukowych, mają za cel ukazanie zjawisk i relacji, jakim podlega człowiek we współczesnym społeczeństwie.”

Ryszard Górecki (1956)

Źródło: Ewa Gorządek, Ryszard Górecki, culture.pl, grudzień 2010 http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_gorecki_ryszard

O relacjach , O pomocy

„Ustrój sowiecki to ani socjalizm, ani kapitalizm, lecz nowa forma społeczna państwa totalitarnego, ta sama kategoria, do której zaliczyć należało Włochy Mussoliniego i Niemcy Hitlera. Nie jest to kapitalizm państwowy, bo nie zna mechanizmu wolnorynkowego, bez którego nie ma żadnej postaci kapitalizmu. Nie są to też rządy biurokracji, bo biurokracja sowiecka nie wydaje rozkazów, lecz sama odbiera rozkazy. Rządzi górna warstwa aparatu partyjnego, heterogeniczna grupa ludzi spośród inteligencji, drobnej burżuazji i chłopstwa, z małą domieszką robotników. Grupę tę jednoczy ideologia komunistyczna, wywodząca się rzekomo z Marksa i Engelsa, w rzeczywistości – z czysto rosyjskiego utopijnego terroryzmu i jakobinizmu.”

Adam Ciołkosz (1902–1978) polski działacz socjalistyczny, instruktor harcerski

Źródło: Kontrrewolucja bolszewicka, „Robotnik Polski”, Nr 2, 1963 http://lewicowo.pl/kontrrewolucja-bolszewicka/.

O ludziach , O inteligencji , O rzeczywostości

„Myślę, że jestem człowiekiem w dużym stopniu antydepresyjnym. Nawet kiedy mi się nie uda coś zawodowo czy coś się pogmatwa prywatnie, mam tylko chwilowe, niezauważalne i nieabsorbujące obniżki formy. Jestem wdzięczny naturze, że mnie wyposażyła w taki mechanizm przetrwania. Bo co tu ukrywać, życie, a szczególnie tak intensywne zawodowe, jakie ja prowadzę, jest sinusoidą, jazdą na rollercoasterze w wesołym miasteczku.”

Kuba Wojewódzki (1963) polski dziennikarz muzyczny

O życiu , O myślach , O naturze , O myśleniu

„Nagrody są potrzebne przede wszystkim poetom akademickim. Oni żyją z uczenia poezji, dla nich nagrody są sposobem na życie i na przetrwanie. Dla nich jest to forma promocji. Nagrody są też potrzebne wydawcom i drukarzom, a także wąskiemu gronu krytyków i recenzentów. Niestety, nagrody literackie tworzą jakieś małe „mafie literackie” i dość często rozdawane są w jakiś niezrozumiały dla mnie sposób. Nagrodzony poeta wpada, chcąc czy nie chcąc, w jakieś układy, musi być wśród ludzi, którzy go nagrodzili i w jakiś sposób identyfikować się z nimi, „siedząc na tej samej kanapie, co oni.””

Adam Lizakowski (1956)

Źródło: Agnieszka Szymanik, Juliusz Bolek, Poezja jest pod moją skórą, 8 stycznia 2010 http://www.polishnews.com/index.php?option=com_content&view=article&catid=63:sztukaart&id=1217:poezja-jest-pod-moj-skor&Itemid=187

O życiu , O ludziach

„Skąd więc pochodzi zagadkowy charakter produktu pracy z chwilą gdy przybiera formę towaru? Oczywiście z tej formy właśnie. Jednakowość różnych prac ludzkich otrzymuje rzeczową postać jednakowej wartości przedmiotowej produktów pracy; mierzenie wydatkowania ludzkiej siły roboczej czasem jego trwania przybiera postać wielkości wartości produktów pracy; wreszcie stosunki wzajemne wytwórców stwierdzające owe społeczne znamiona ich prac przybierają formę społecznego stosunku między produktami pracy.”

Karol Marks książka Kapitał

Kapitał (1867)
Źródło: tom I, rozdz. I, 4

O charakterze , O sile , O czasie

„W wyniku ewolucji mózgu człowiek zdołał wypracować znacznie bardziej wydajne i mniej ryzykowne formy zdobywania pożywienia niż większość innych mięso – i wszystkożernych ssaków lądowych. Nie musimy obecnie, jak nasi dalecy przodkowie, przechodzić przez długie okresy na granicy głodu i wykorzystywać wszelkie nadające się okazje do nieumiarkowanej konsumpcji „na zapas”. Dzisiaj w świecie cywilizowanym pokarmu dzięki efektywnej produkcji mamy pod dostatkiem, i moglibyśmy spożywać go racjonalnie, w ilościach niezbędnych do sprawnego funkcjonowania. Ale po przodkach został nam głęboko zakorzeniony nawyk „obżerania się”, zwłaszcza, jeżeli pokarm jest atrakcyjny. Wraz z dobrobytem świat opanowała epidemia otyłości i nadwagi.”

Jerzy Vetulani (1936–2017) profesor nauk przyrodniczych, psychofarmakolog, neurobiolog, biochemik

Źródło: Stary tata, tłusty syn http://vetulani.wordpress.com/2013/02/18/stary-tata-tlusty-syn/

O głodzie , O świecie

„(…) pewnie przypomniałbym sobie dwunastą tabliczkę Gilgamesza, na której zapisano lament wywołanego z podziemi ducha Enkindu, te straszne słowa, że jego ciało wypełnione jest płaczem i tak jak starą szmatę toczą go robaki, jak starą szmatę, kochany panie Bohumilu, gdyby Homer znał te słowa, to pewnie lament zjawy Achillesa przed żywym Odysem przybrałby inną, okrutniejszą formę, gdybyśmy choć raz naprawdę ujrzeli to, co Orfeusz, ale nie w śpiewie, hymnie czy religijnym pocieszeniu, tylko w tej jednej chwili najoczywistszej grozy, być może z przerażenia nie moglibyśmy pić herbaty, pisać listu, kochać się, jeść, a nawet umierać (…).”

Paweł Huelle (1957) pisarz polski

Źródło: Janusz Wróblewski, Rozmowa z Pawłem Huelle, polityka.pl, 4 listopada 2009 http://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/paszportypolityki/6146,1,rozmowa-z-pawlem-huelle.read

O piciu , O herbacie , Kochać się

„Kto jest odpowiedzialny za sytuację na kolei? (…) Winien jest neoliberalny dogmat, zgodnie z którym społeczeństwo nie istnieje, są tylko jednostki. I wszystkie jednostkowe formy działalności mają prymat nad grupowymi. Zgodnie z tym dogmatem oddzielony od innych obywatel – który sam sobie jest sterem, żeglarzem, okrętem (kierownicą, kierowcą, autem) i samodzielnie jedzie swoim własnym samochodem – ważniejszy jest od pogardzanych użytkowników transportu zbiorowego. Zgodnie z tym dogmatem drogi dla jednostek są ważniejsze niż koleje dla społeczeństwa (które przecież nie istnieje – a po co wozić coś, co nie istnieje). Zgodnie z tym dogmatem koleje są niedofinansowane, zaniedbane, łatane papą i drutem, brakuje kadr, kolejarze są przepracowani – i właściwie należy się dziwić, że takie katastrofy jak w Szczekocinach nie zdarzają się częściej. Winien jest neoliberalny dogmat, zgodnie z którym konkurencja w każdej dziedzinie i w każdej sytuacji zawsze robi dobrze i wszystko, co jest organiczną całością, należy podzielić na oddzielne, konkurujące ze sobą spółki. Nawet gdy jest to jeden wewnętrznie połączony system przejazdów kolejowych.”

Tomasz Piątek (1974) polski pisarz i dziennikarz

Źródło: Proszę mnie porąbać, krytykapolityczna.pl, 5 marca 2012 http://www.krytykapolityczna.pl/TomaszPiatek/Proszemnieporabac/menuid-215.html

„Środki dopingujące powinny zostać zalegalizowane, a przynajmniej poziom tolerancji powinien zostać zwiększony. Teraz większość atletów, zresztą różnych dyscyplin sportu, robi to w ukryciu, ryzykując zdrowie na stare lata. Lepiej chyba, żeby środki dopingujące stały się legalną formą współzawodnictwa, kontrolowaną, usprawnianą pod kątem zdrowia, a przez to mniej szkodliwą”

Bode Miller (1977) amerykański narciarz alpejczyk

Źródło: Skandlalista Bode Miller, gazeta.pl, 11 stycznia 2006 http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80708,3107928.html

O zdrowiu , O sporcie

„Ciekawe jest to, że bardzo pozytywnie odbierają go głównie inteligenci, którzy odnajdują jego teatralność, potrafią bawić się konwencją i absurdem. I chyba zauważają przewrotność warstwy obyczajowej. Inni z kolei pewnie z tych samych powodów nie widzą w nim sensu i odczuwają irytację. Ale znam takich, którzy po początkowym odrzuceniu, gdy zrozumieli, o co tu chodzi, oglądają już każdy odcinek. Poza tym ważne jest to, że to nasz serial, a nie zagraniczny szablon. Autor Krzysiek Jaroszyński jest mistrzem krótkiej formy. Te 25 minut odcinka jest zawsze doskonale skonstruowane.”

Paweł Wawrzecki (1950) aktor polski

o granej przez siebie postaci – dra Kidlera.
Źródło: Rafał Bryndal, Cały on, cały doktor Kidler, „Gazeta Wyborcza Telewizyjna”, 19 marca 2011 http://wyborcza.pl/1,106359,9250244,Caly_on__caly_doktor_Kidler.html

Sens

„Prosta forma silniej pobudza do myślenia niż wyrafinowane efekty komputerowe.”

Paweł Borowski (1973)

Źródło: culture.pl http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/dz_love_gamestation_borowski

O myślach , O myśleniu

„Polska religijność jest rytualna, obrzędowa, ogołocona wewnętrznie. Powiedziałem kiedyś i powtórzę, że pustym kościołom zachodniej Europy odpowiadają puste formy religijne w Polsce. Ta płytkość, obojętność religijna wynika z braku głębszych przeżyć i filozoficznej, teologicznej refleksji.(…)
Atawizmy biologiczne i rytuały, pogańskość. W Polakach nie ma żarliwości wiary ani niewiary. Żarliwości buntu, zmagania się z Bogiem.”

Zbigniew Mikołejko (1951) polski filozof religii

Źródło: wywiad Aleksandry Klich Wszyscy jesteśmy skazańcami, „Gazeta Wyborcza”, 27 stycznia 2010.

O Bogu , O wierze , O obojętności

„Inflacja jest tą formą podatku, którą można nałożyć bez ustawy.”

Milton Friedman (1912–2006) ekonomista amerykański, noblista

Inflation is the one form of taxation that can be imposed without legislation. (ang.)

„Trudno uprawiać ten zawód, zostawiając filozofię na boku. Można, oczywiście, wykonywać go w sposób formalny. Ja jednak potrzebuję wiedzieć, w jakim obszarze duchowym się poruszam. (…) Nawet grając szuję i łajdaka, trzeba dotrzeć do dna duszy takiego człowieka. To znacznie ciekawsze niż sama forma.”

Adam Woronowicz (1973) polski aktor

o aktorstwie.
Źródło: „Rzeczpospolita”, 24 kwietnia 2002

O duszy

„Czasem jest tak, że ta forma zabija człowieka w tej rzeczywistości, czyli aktora, komedianta, nadwrażliwca, który wszystko przykrywa jakby pewną formą, jakby ta forma go zabija.”

Robert Talarczyk (1968) polski aktor i reżyser

Źródło: „Dziennik Teatralny”, 2 lipca 2007 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/njcz.htm

O rzeczywostości , O czasie

„(…) pisanie jest moim zawodem otwierającym drogę do serc czytelników; w czasie wojny formą walki z nieprzyjacielem, w pracy fizycznej wytchnieniem; zawsze poczuciem wykonywania służby społecznej”

Zofia Kossak-Szczucka (1889–1968) pisarka polska

Źródło: list do Zdzisławy Dec-Skarzyńskiej, 4 lutego 1967

O wojnie , O czasie , O walce , Serce

„Do rzeczy rozdzielających ludzi należą także wszelkie formy konwencjonalnego obcowania ze sobą…”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

Źródło: Ustawa stowarzyszenia „Komuna” z: Edward Abramowski, Pisma, tom I http://dir.icm.edu.pl/pl/Pisma/Tom_1/325, Warszawa 1924.

O ludziach , O ustawie

„Forma to jest coś, co wymyślamy i traktujemy jako sygnał dla innych. W aktorstwie, tak jak w malarstwie czy w muzyce, jest ona sposobem porozumiewania się. Wkłada się w nią ducha.”

Janusz Gajos (1939) polski aktor

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 15 maja 2002 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/rozmowyd.htm

O malarstwie

„Chcemy, żeby całe przedstawienie zadawało kłopotliwe pytania i proponowało różne rozwiązania, chociaż ani jedno z nich nie będzie odpowiedzią na to najważniejsze. Na nie tak naprawdę nie da się odpowiedzieć. Chcemy, żeby widzowie szukali z nami możliwości. To jest pomysł na ten spektakl, ale to jest już zapisane w sztuce. W żaden sposób nie chcemy przekształcać tekstu, obudowywać go jakąś formą. Chodzi o naprawdę prostą historię opowiedzianą ciekawymi środkami.”

Ondrej Spišák (1965)

Źródło: W niebie go nie chcą, w piekle też, TAT, 18 września 2006 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/wngn.htm

O historii , Pytanie

„Swoboda jest zawsze swobodą nad czymś, być swobodnym od czegoś znaczy zrzekać się i wyrzekać, – najbardziej obłudna forma zależności.”

Stanisław Brzozowski (1878–1911) polski pisarz i filozof

Kultura i życie (1907)

„Genjusz jest w ogóle wyższą formą bytu, nie tylko pod względem intelektualnym, ale i moralnym. Genjusz ujawnia właściwie całkowitą ideę człowieka. Zwiastuje on, czem człowiek jest: podmiotem, którego przedmiotem jest cały wszechświat, i ustanawia to raz na zawsze po wsze czasy.”

Otto Weininger (1880–1903) filozof austriacki

Płeć i Charakter
Źródło: s. 226

O wszechświecie

„Niestety, większość Białych intelektualistów nie jest w stanie odróżnić socjalizmu jako takiego od jego wypaczonej formy, a mianowicie żydowskiego komunizmu. Niestety, Biała Rasa w swej ignorancji klasyfikuje komunizm i socjalizm razem, jako bliźniacze zło i uważa, że jeśli jesteś socjalistą, to jesteś pobratymcem komunistów. To fałszywe i zwodnicze.”

Ben Klassen (1918–1993)

Odwieczna Religia Natury

O złu

„W nowozelandzkiej literaturze, a także w kinie, popularnym zabiegiem jest prowadzenie narracji z punktu widzenia dzieci. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest chyba to, że postrzegamy siebie jako ludzi otwartych, nie zdradzających tendencji do manipulacji, pozbawionych cynizmu i snobizmu. Ponieważ nie posiadamy bogatej historii, patrzymy na świat bez jej bagażu, próbujemy go po prostu zobaczyć i zrozumieć. Dlatego percepcja dziecka jest najlepszą formą do wyrażenia tego, jak odbieramy rzeczywistość i samych siebie.”

Vincent Ward (1956)

Źródło: wywiad, 2008 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=47590

O dzieciach , O ludziach , O świecie , O historii

„Któż wie jednak czy mężczyzna… czy mężczyzna w ogóle może zakochać się w kobiecie bez współudziału, bez pośrednictwa, że tak wyrażę się, innego mężczyzny. Być może mężczyzna w ogóle nie odczuwa kobiety inaczej, jak tylko poprzez innego mężczyznę. A może to jakaś nowa forma miłości? Dawniej było we dwoje, a dziś jest we troje?”

Witold Gombrowicz (1904–1969) pisarz polski

Postać: Henryk
Ślub

O kobietach

„Inscenizacja w moim rozumieniu jest jak ubranie dla człowieka, którego trzeba po prostu odpowiednio ubrać. Nie uprawiam teatru autorskiego, czyli nie uważam sztuki za pretekst dla reżysera do zrobienia przedstawienia luźno opartego na tekście. Nie tyle jednak staram się być wierny autorowi, ile konstrukcji jego sztuki. Nie chcę pisać innego utworu. Swoją reżyserską pracę opieram na konstrukcji dzieła, ale utwór odczytuję po swojemu. Nie ma dwóch ludzi tak samo odczytujących utwór, jeśli naprawdę starają się go zrozumieć. To, co często nazywa się „teatrem wiernym autorowi”, najczęściej jest akademizmem, powtarzaniem utartego sposobu wystawiania sztuki. Tego staram się unikać. Innymi słowy, zależy mi na tym, aby inscenizacja była formą pokazania utworu na scenie. Nigdy formą samą dla siebie. Celem jest zawsze utwór. Przesłanie w nim zawarte.”

Erwin Axer (1917–2012) polski reżyser

Źródło: „Życie”, 15 września 2001 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/znoww.htm

O życiu , O ludziach

„Do każdego się dostosować, nie zatracając swej własnej formy ducha.”

Jordan z Saksonii (1190–1237)

Inna wersja: Dostosować się do każdego, a jednak siebie samego nie zniekształcić.
Omnibus conformari, et seipsum non deformare. (łac.)
Źródło: o. Jacek Woroniecki, W szkole wychowania, Fundacja Servire Veritati Instytut Edukacji Narodowej, Lublin 2008, s. 78; o. Jacek Woroniecki, Św. Jacek Odrowąż i sprowadzenie Zakonu Kaznodziejskiego do Polski, Wydawnictwo Esprit SC, Kraków – Katowice 2007, s. 131

„Również i wynaturzenie może przybrać formę doskonałą.”

Marcin Luter (1483–1546) teolog i reformator religijny

o papiestwie.
Źródło: Leopold von Ranke, Dzieje papiestwa w XVI-XIX wieku, Warszawa 1974.

O wieku

„Kiedy podświadomość pozostawiona zostaje przez chwilę samej sobie, zaczyna całkiem po prostu snuć jakiś wątek. Stwarza sobie identyczność, dostosowuje się do otoczenia, produkuje chętnie nowe formy do wypełnienia nagłej pustki, która powstaje, gdy zapominamy o dniu powszednim.
Wydaje się, że podświadomość niczego nie boi się tak bardzo jak poczucia, że się w ogóle nie istnieje.”

Lars Gustafsson (1936–2016)

Śmierć pszczelarza
Źródło: s. 35–36.

O zapominaniu

„Pielęgnować kogoś to taka rozsądna, trzeźwa i praktyczna forma miłości.”

Karel Čapek (1890–1938) pisarz czeski

„Starość jest pewną formą zła i dźwigamy nie tyle brzemię lat ile naszych czynów.”

François Mauriac (1885–1970) pisarz francuski, noblista

O starości

„One-man-show jest taką formą, gdzie improwizacja jest istotnym elementem przedstawienia i tu rzeczywiście około 30% spektaklu opiera się na spontaniczności: ja pytam ludzi, oni mi odpowiadają, ja na te odpowiedzi reaguję i buduję anegdotę na tym, co w danej chwili usłyszę. Wymaga to wiele odwagi, dużego refleksu, ale również przygotowania i pełnej gotowości na natychmiastowe zmiany.”

Rafał Rutkowski (1973)

Źródło: Joanna Garbarczyk, Schematyczność czy improwizacja?, „Dziennik Teatralny, Katowice”, 9 maja 2011 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/28800

O ludziach , O czytaniu

„Według mnie rolą architekta jest właśnie zamykanie naturalnych procesów miejskich w piękne formy, a nie postulowanie czystej i samowystarczalnej architektury, której zamknięta forma nie potrzebuje ludzi.”

Aleksandra Wasilkowska (1978)

Źródło: Ewa Gorządek, Aleksandra Wasilkowska, culture.pl, kwiecień 2011 http://www.culture.pl/baza-sztuki-pelna-tresc/-/eo_event_asset_publisher/eAN5/content/aleksandra-wasilkowska

O ludziach

„W dużym mieście widz ma wybór: może pójść do jednego z kilku teatrów, a w Łomży ma tylko jeden. I dlatego muszę tak konstruować repertuar, aby znalazły się w nim propozycje dla maluchów i żeby ten jeszcze nie całkiem dorosły odbiorca przyszedł do nas. Najpierw więc szukam tematów, które mogłyby widza w tym trudnym przedziale wiekowym – między dzieciństwem a dorosłością – zainteresować. Dopiero potem próbuję znaleźć interesujący tekst, a na końcu formę.”

Jarosław Antoniuk (1963) teatrolog, reżyser

Źródło: Stefan Drajewski, Teatralne rozmowy w każdym wieku, «Polska Głos Wielkopolski» nr 269, 19 listopada 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/127641.html

O wieku , O dzieciństwie , O dorosłości

„Głosząc siebie poza wszystkim innym, człowiek tym samym pozbawia sensu swoje własne istnienie, odbiera sobie prawdziwą treść życia i przekształca swoją indywidualność w pustą formę.”

Władimir Sołowjow (1853–1900) rosyjski teolog i poeta

Sens

„Jako dziecko potwornie się jąkałem. Kiedy po raz pierwszy wszedłem na scenę w szkolnym przedstawieniu, nagle przestałem się jąkać. To było niesamowite! Za każdym razem, kiedy wchodziłem na scenę, kłopoty z mówieniem znikały bez śladu. No a poza tym odkryłem, że aktorstwo to niezła zabawa. Naprawdę. Choć w moich ustach być może zabrzmi to dziwnie, uważam, że aktorstwo jest formą artystycznej ekspresji. Gdybym umiał rzeźbić, to zająłbym się rzeźbą. Gdybym umiał śpiewać, to byłbym piosenkarzem. Gdybym pisał wiersze, to zostałbym poetą. A tak uprawiam jedyną dziedzinę sztuki, jaka mi została. Każdy film stanowi dla mnie naukę. Próbuję grać za każdym razem trochę inaczej, dzięki czemu wciąż nie straciłem zainteresowania tym zajęciem. To wciąż fascynujące – wziąć strony z tekstem i próbować z nich stworzyć żywą postać. Jak dotąd nigdy mnie to nie znudziło.”

Bruce Willis (1955) aktor amerykański

Źródło: Wywiad http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=10109

O dzieciach , O nauce , O śpiewie

„Dżentelmen nie powinien opowiadać na prawo i lewo, jak dba o formę.”

Haruki Murakami książka O czym mówię, kiedy mówię o bieganiu

O czym mówię, kiedy mówię o bieganiu (2007)

„Obsoletka to – poza wszystkimi medycznymi powiązaniami – wygodna forma literacka dla nielubiących zapominać. Dla ceniących nie tylko dobre wspomnienia, bo jedną z metod szukania sensu jest dla nich analiza straty. Dla tych wreszcie, którym świadomość, że strata może nadejść w każdej chwili z każdej strony – pomaga osiągnąć szczęście.”

Justyna Bargielska (1977) polska poetka i pisarka

o Obsoletkach, swoim debiucie w dziedzinie prozy.
Źródło: Justyna Bargielska, „Obsoletki”, culture.pl, czerwiec 2011 http://magazyn.culture.pl/pl/culture/artykuly/dz_bargielska_obsoletki

O szczęściu , O stracie , O zapominaniu , Sens

„Nowe siły wytwórcze przerosły już burżuazyjną formę ich użytkowania; ten konflikt między siłami wytwórczymi a sposobem produkcji nie jest bynajmniej konfliktem zrodzonym w głowach ludzkich, jak konflikt grzechu pierworodnego człowieka ze sprawiedliwością boską, lecz tkwi w samych faktach, zachodzi obiektywnie, poza nami, niezależnie od woli lub postępowania nawet tych ludzi, którzy go wywołali.”

Fryderyk Engels (1820–1895) niemiecki filozof i rewolucjonista

Anty-Dühring (1878)

O ludziach , O sprawiedliwości , O sile

„Jednym z pewników, których uczy historia, jest, że rozstrzygającym czynnikiem życia zbiorowego nie są formy urządzeń, instytucje, tylko jest stan dusz ludzkich danego społeczeństwa. Nic nie pomoże najdoskonalsza ustawa, najstaranniej obmyślany ustrój, jeśli materiał ludzki jest lichy, jeśli etyka i umysłowość jednostek stanowiących społeczeństwo stoją nisko. Wszystko zatem, co ma się spełnić w przyszłości jako faktyczna zmiana stosunków, musi być rozstrzygnięte w ludzkich duszach.”

Stanisław Witkiewicz (1851–1915) pisarz, malarz, teoretyk sztuki

Źródło: culture.pl http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_witkiewicz_stanislaw

O ustawie , O duszy , O historii , O zmianach

„Teatr jest wyznacznikiem formy i wszystko zależy od widza, i dlatego aktorzy trzymają się teatru. Poza teatrem nie mają tej frajdy współtworzenia z widzem w czasie teraźniejszym.”

Jan Englert (1943) aktor polski

Źródło: Mirosław Kwiatkowski, Co wieczór z innym widzem, „Kurier Szczeciński” nr 131, 8–10 lipca 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/120784.html

O czasie

„Wolność polega na tym, żeby państwo z organu stojącego ponad społeczeństwem przekształcić w organ całkowicie temu społeczeństwu podporządkowany; również dziś formy państwowe są bardziej lub mniej wolne zależnie od tego, w jakim stopniu ograniczają one „wolność państwa.””

Karol Marks (1818–1883) niemiecki filozof, ekonomista i działacz rewolucyjny

Krytyka programu gotajskiego (1875)

O wolności

„Język mówiony czy pisany ogranicza i krępuje choćby przez swoją dosłowność, przez natychmiastową i prostą sprawdzalność. Stąd w świecie formy muzyka i malarstwo z reguły wyprzedzają literaturę.”

Ryszard Kapuściński (1932–2007) polski reportażysta, dziennikarz, pisarz i publicysta

Kultura – filozofia, nauka, sztuka i religia

O muzyce , O literaturze , O malarstwie

„Dominująca obecnie forma fałszywej, perwersyjnej świadomości – to, co nazywam ideologią trywialnie pojmowanej racjonalizacji ekonomicznej, czyli hojność dla lepiej sytuowanych i program oszczędności dla warstw niższych – pozostaje w sprzeczności z tradycyjnymi emancypacyjnymi ideałami oświecenia, sprawiedliwości, solidarności i równości. Ten płytki, konformistyczny wobec istniejących warunków zmysł rzeczywistości powoduje erozję moralności politycznej i tym samym zagraża fundamentom naszej demokracji.”

Oskar Negt (1934)

Źródło: wywiad Romaina Leicka, Marks nie dla idiotów, „Der Spiegel”, tłum. „Forum”, 30 sierpnia 2010.

O sprawiedliwości , O demokracji , O rzeczywostości

„Bezmyślność jest formą myślenia.”

Antoni Dubiec (1937)

O myślach , O myśleniu

„Kwestii takich jak formy prawa wyborczego czy progów podatkowych nie przesądza jakaś zasada ogólna, lecz wspólne wartości danej wspólnoty.”

Raymond Aron (1905–1983) francuski filozof, socjolog, teoretyk polityki i publicysta polityczny

Źródło: Tony Judt, Brzemię odpowiedzialności…, op. cit., s. 231.

„To, co nazywamy ślepotą to jedynie odbieranie rzeczom ich czysto zewnętrznej formy, podczas gdy cała reszta pozostaje nie zmieniona, choć spowita czernią.”

José Saramago książka Miasto ślepców

Miasto ślepców

„Uwielbiam opowiadać historie! Nie kumam zdekonstruowanego teatru. Ludzie nigdy się nie znudzą opowiadaniem historii. Ważne tylko, żeby forma nie była archaiczna, sztampowa i żeby wynikała z czasów, w których żyjemy. No i cały czas pamiętam, czego nas uczyła Maja Komorowska: że zawsze na końcu trzeba dać nadzieję.”

Agnieszka Glińska (1968) polska aktorka

Źródło: Tadeusz Nyczek, Koniec z kulturą, „Przekrój” nr 5, 1 lutego 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/110452.html

O ludziach , O historii , O czasie

„Nie mam natury pedagoga, nie umiem przekazywać wiedzy. Przez jakiś czas wykładałem na wydziale reżyserii w krakowskiej szkole teatralnej. Nie za bardzo mi to szło, zrezygnowano więc ze mnie po jakichś ośmiu latach.(…) Czasem młodsi kompozytorzy (i nie tylko młodsi) przyznają przy wódeczce, że czerpią inspiracje z mojej muzyki. Ale to właśnie inspiracje, a nie moja konkretna nauka. Powiem więcej – jak uczyłem w krakowskiej PWST, to starałem się odwieść moich studentów od zajmowania się operą, bo jestem jej wrogiem. To dziś okropnie anachroniczna forma. Co z tego – kilku moich studentów reżyseruje opery, więc i tu poniosłem klęskę jako pedagog.”

Zygmunt Konieczny (1937) kompozytor polski

Źródło: „Nasz Dziennik”, 11 października 2006 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/zprs.htm

O wiedzę , O naturze , O nauce , O czasie

„Z głęboką troską obserwujemy zaostrzające się konflikty opcji politycznych, które przekładają się na podział społeczeństwa. Radykalizacja postaw, przyjmująca nieraz skrajne formy, budzi w nas duże zaniepokojenie. Dlatego apelujemy do wszystkich polityków, aby nie ulegali emocjom i bardzo mocno ważyli wypowiadane słowa. Cechą mądrej, odpowiedzialnej większości jest samoograniczenie i poszanowanie praw mniejszości.”

Jerzy Samiec (1963)

Źródło: Przemówienie Prezesa Polskiej Rady Ekumenicznej bp. Jerzego Samca podczas Ekumenicznego Spotkania Noworocznego Warszawa, 16 stycznia 2017 r. http://ekumenia.pl/content/uploads/2017/01/ESN-2017-przemowienie-prezesa-PRE.pdf, ekumenia.pl, 16 stycznia 2017.

„Posługuję się kolorem, materią i światłem. Z tych komponentów buduję swoje obrazy. Ich jakość i znaczenie są ze sobą bezpośrednio związane. To, co na początku jest barwą, w konsekwencji staje się materią obrazu, jego światłem i przestrzenią. Staram się te jakości zrozumieć i wyjaśnić w sposób racjonalny, tak aby tworzyły obraz czysty i logiczny – rodzaj znaku, który jest podstawowym elementem kodu informacyjnego. Taki obiekt, obraz – obojętnie jak nazwiemy przedmiot zbudowany według tych reguł (…) – może istnieć samodzielnie, bez dodatkowych tłumaczeń na inne języki, inne formy przekazu, w przeciwieństwie do takich działań, które bez dokładnego werbalnego opisu (…) łatwo jest przeoczyć. W swoim postępowaniu zwracam się ku obrazowi, by w jego wnętrzu odnajdywać logikę mojego działania. Innymi słowy, obraz jest dla mnie istotą, konkretem budującym konstrukcję alfabetu malarstwa.”

Tomasz Zawadzki (1956)

Źródło: culture.pl http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_zawadzki_tomasz

O malarstwie , Obraz

„sama istota państwa stanowi przeszkodę podstawową dla rozwoju społeczeństwa na zasadach równości i wolności, ponieważ państwo jest formą historyczną, która utworzona została w celu przeszkodzenia takiemu rozwojowi”

Piotr Kropotkin (1842–1921)

Państwo, władza

O wolności

„Od zaczęcia cywilizacyi wzrost własności był tak ogromny, jej formy tak urozmaicone, zastosowania tak rozległe, a zarząd w interesie posiadaczów tak rozumny, że stała się dla ludzi nie do okiełznania. Umysł ludzki zaniepokojony stoi wobec dzieła własnego. Przyjdzie jednak czas, że inteligencya ludzka wzniesie się do zapanowania nad własnością i określi stosunki państwa do własności przez nie bronionej, jak również obowiązki i granice przywilejów posiadaczów. Interesy społeczne są wyższe nad sprawy jednostek, a i te, i tamte winny być sprowadzone do stosunków sprawiedliwych i harmonijnych. Dążenie jedynie do posiadania nie jest przeznaczeniem ostatecznym ludzkości, jeżeli postęp ma być nadal prawem przyszłości, jak niem był w przeszłości.”

Lewis Morgan (1818–1881) amerykański antropolog i historyk

Źródło: Społeczeństwo pierwotne, czyli badanie kolei ludzkiego postępu od dzikości przez barbarzyństwo do cywilizacji, tłum. Aleksandra Bąkowska, posł. Ludwik Krzywicki, Warszawa 1887.

O ludziach , O czasie , O przeszłości , O przyszłości

„Swobodne stowarzyszenie, wolność, której wyłączną funkcją jest utrzymywanie równości w środkach produkcji i wzajemności w wymianach, stanowi jedyną możliwą, jedyną słuszną formę społeczeństwa.”

Pierre-Joseph Proudhon (1809–1865) francuski polityk i filozof

O wolności

„Mądrość zebrana przez lata nauczyła mnie, że każde doświadczenie jest formą poszukiwania.”

Ansel Adams (1902–1984) amerykański fotograf

In wisdom gathered over time I have found that every experience is a form of exploration.
Źródło: James R. Miller, Visions From Earth http://books.google.pl/books?id=Ff_JCA6wYY4C, Trafford Publishing, 2004, s. 134.

O mądrości , O poszukiwaniu

„Z natury jestem małomówny i nie iskrzę dowcipami, jednak mam potrzebę wypowiadania się na temat rzeczywistości. A rolowanie to jest forma oszczędna w słowa. Telegraf.”

Rafał Bryndal (1960) polski dziennikarz i satyryk

o audycji Rozmowy rolowane.
Źródło: „Uroda” nr 1, 2002

O naturze , O rzeczywostości

„Materia mnie fascynowała, byłam nią bardzo podniecona. (…) Kolor ma na obrazie cechy materialne, konstrukcyjne (…). Obrazy wypukłe była dla mnie odkryciem nowej, nieznanej jeszcze formy materii. Tym właśnie jest dla mnie malarstwo – tworzeniem własnej artystycznej materii.(…) Kolor jest nie tylko farbą, którą nakładam na płótno. Jest jak krew. Jest tym dla malarstwa, czym krew dla organizmu.”

Jadwiga Maziarska (1913–2003)

Źródło: culture.pl http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_maziarska_jadwiga

O kolorach , O malarstwie , Obraz

„Jestem bardzo prymitywną formą wirtualną.”

Artur Andrus (1971) polski dziennikarz i poeta

Źródło: Wiersz o tym, że internautom życzę jak najlepiej, ale niech cyberprzestrzeń pamięta, że jeszcze ludzkość nie zginęła...

„Jest tylko jedna jaźń (atman), ma jedną formę, najwyższa jaźń wszystkich ludzi jest ta sama.”

Dharma Sangha (1990)

Kazanie z 19 października 2007
Źródło: dharmasangha.info http://www.dharmasangha.info/index.php/teachings/252-teachings-given-on-october-19-2007

O ludziach

„Zawsze ciężko jest wypracować dobrą formę, trzeba dużo trenować również poza skocznią. Spędza się dużo czasu na siłowni i to nie jest zabawa. Jednak wiem, dlaczego i po co to robię. Mam cel: odnosić sukcesy na arenie międzynarodowej.”

Michael Uhrmann (1978) niemiecki skoczek narciarski

Źródło: Wywiad, 2010 http://berkutschi.com/pl/front/news/show/910-wywiad-z-michaelem-uhrmannem

O czasie , O sukcesie

„Podstawowym zadaniem operatora jako twórcy obrazu jest szukanie formy – przekładanie na język obrazu ulotnych myśli, metafor i pojęć. Te problemy niewątpliwie krzyżują się z zadaniami reżysera, bo i on z czymś do nas przychodzi, ale te umiejętności, poparte łatwo widocznymi predyspozycjami, mogą przyczynić się do twórczego wzbogacenia dzieła filmowego.”

Wiesław Zdort (1931–2019) polski operator filmowy

Źródło: „Film & Telewizja. Kamera”, cyt. za: culture.pl http://www.culture.pl/baza-film-pelna-tresc/-/eo_event_asset_publisher/eAN5/content/wieslaw-zdort

O myślach , O myśleniu , Obraz

„Stanowisko Partii Nacjonalistycznej polega do dążeniu do Afryki Południowej trwale białej, bez względu na mogące jej grozić niebezpieczeństwo, ale gotowej do rozwijania terenów, na których wzrastać może rola Bantu pod kierownictwem białych jako opiekunów, i z tym zrozumieniem, że gdyby nawet prowadziło to do niepodległości Bantu, starać się będziemy w swej polityce o zapewnienie by ten rozwój odbywał się… na takiej drodze, aby przyjaźń pozostała możliwa, z tym jednakże zastrzeżeniem, że biały człowiek nigdy nie znajdzie się pod jakąkolwiek formą kontroli Bantu.”

Hendrik Frensch Verwoerd (1901–1966) polityk południowoafrykański

wypowiedziane w 1963.
Źródło: Jan Balicki, Historia Burów, Wrocław 1980, s. 219.

O przyjaźni , O historii , O zrozumieniu

„Bezdyskusyjnie najgorszą formą rządu jest demokracja. Wystarczy przypomnieć, że pierwsze demokratyczne wybory ery chrześcijańskiej zostały wygrane przez Barabasza.”

Ignacio Braulio Anzoátegui (1905–1978)

Źródło: Jacek Bartyzel, Ignacio Braulio ANZOATEGUI, legitymizm.org http://www.legitymizm.org/spw-ignacio-braulio-anzoategui

O demokracji

„Jeszcze do niedawna wszelkie formy ludzkiego osadnictwa były „mapami geologicznymi.””

Luigi Snozzi (1932)

Fino a poco tempo fa gli insediamenti umani erano carte geologiche. (wł.)

„socjaliści nie uważają za możliwą realizację takiego ustroju, w którym wszystkie cztery formy równości urzeczywistniałyby się w jednakowym stopniu i poświęcają jedną z form dla osiągnięcia innych”

Piotr Kropotkin (1842–1921)

Socjalizm

„Interesujące byłoby ponowne odczytanie wyjściowego programu Solidarności – nie ma tam nic na temat kapitalizmu. Więcej natomiast na temat społecznego marzenia. Sądzę, że powinniśmy walczyć o to dziedzictwo, jest to sprawą zasadniczą, w przeciwnym razie – jeśli to marzenie o zbiorowej solidarności zniknie – będziemy żyli w przerażającym społeczeństwie, w którym rywalizacja rynkowa będzie współistniała z nowym rodzajem trybalizmu. Strasznie będzie się żyło w takim społeczeństwie. My – państwa postkomunistyczne, ujmując to w marksistowsko-mesjanistycznym stylu, mamy misję odnalezienia nowej formy… nie żartuję!… tak, żartuję, ale myślę o tym całkiem poważnie, wynalezienia nowej formy życia społecznego, która mogłaby uniknąć starych pułapek. Może jesteśmy w stanie ocalić ludzkość…”

Slavoj Žižek (1949) słoweński socjolog, filozof, psychoanalityk i krytyk kulturalny

Źródło: Edwin Bendyk, Koniec transformacji…, „Krytyka Polityczna”, 19/2009.

O marzeniach , O myślach , O myśleniu

„Wolałbym, żeby współczesne przeboje miały więcej smaku, zmian rytmu i akordów. To zadziwiające, że cywilizacja technologiczna idzie naprzód, a formy sztuki cofają się. Marin Marais, XVII-wieczny mistrz violi da gamba, napisał podręcznik dla zupełnie początkujących muzyków. To sto razy bardziej skomplikowanie utwory niż dzisiejszy pop.”

Krzesimir Dębski (1953) kompozytor polski, skrzypek jazzowy

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, Łódź, 24 stycznia 2007 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/bzck.htm

„(…) ateiści utrzymują, że religia, której trzeba się uczyć z książek napisanych przez ludzi nie może być prawdziwa. Wydaje się jednak, że nie dostrzegają oni, iż poza drukowanymi księgami (…) Bóg dał nam jednocześnie do czytania wielką Księgę Natury; i nie mogą oni twierdzić, że tam tkwi nieprawda – stoją wobec faktów (…) Nie sugeruję studium jako formy obrzędu, czy namiastki religii, ale zachęcam do traktowania rozumienia przyrody jako kroku, w pewnych przypadkach zbliżających do religii.”

Robert Baden-Powell (1857–1941) brytyjski wojskowy, pisarz, twórca skautingu

Skauting i Bóg

O Bogu , O ludziach , O książkach , O religii

„(…) do teatru wkroczyła niezbyt rozsądna ideologia. Jeśli kryterium estetycznym jest brak koherencji, to powstają dzieła, których nikt nie rozumie, zarówno sami twórcy, jak i odbiorcy. Brak koherencji nie może być kryterium estetycznym, chyba że w zamian za podważenie wartości dzieła literackiego otrzymujemy coś w zamian. Nie wystarczy pokazać, że język nie jest właściwym narzędziem do opisu rzeczywistości (…), że język to konwencja (…), że język jest linearny, a przez to nieprawdziwy. Jeśli stwierdzamy coś takiego poprzez negowanie tradycji literackiej w teatrze, to w zamian musimy dać propozycję, która będzie bardziej nośna. Znaczenia mają być głębsze i prawdziwsze niż język. Jeżeli podważamy język, to musimy dać coś w zamian, a tego właśnie brakuje. Nie wystarczy sama negacja tradycji i cytowanie. Cytowanie jest zresztą manią wśród młodych reżyserów, którzy tworzą teatr środowiskowy. Przecież wykształcony odbiorca teatralny nie jeździ po Polsce i nie ogląda wszystkiego, tym samym trudne dla niego są do odczytania w dziełach jednych twórców cytaty innych. Nie rozumie dialogu, nie wie, o co w tym tak naprawdę chodzi, a więc nie znajduje uzasadnienia dla tego, co tradycyjnie nazywa się formą. Przez to upadają walory estetyczne i nawet dobrze wykształcony widz odrzuca dzieło, nie rozumiejąc kodów rozpoznawalnych wyłącznie dla kilku czy kilkudziesięciu osób w Polsce.”

Jerzy Limon (1950) polski anglista, literaturoznawca, pisarz, tłumacz i teatrolog, profesor nauk humanistycznych, inicjator i dyrek…

Źródło: Piotr Wyszomirski, Winy nie mogę brać na siebie, „Gazeta Świętojańska”, 11 sierpnia 2011 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/30783

O rzeczywostości , O czytaniu

„Zestawienie Kościoła z tymi panami jest uwłaczające dla Kościoła; dysproporcja intencji jest szokująca (…). My toczymy z władzą spory z innej pozycji, nas interesują problemy moralne, mamy świadomość swego miejsca w narodzie, jesteśmy jego synami; (…) odrzucamy niepoważne formy akcji politycznej, takie jak głodówka w kościele św. Krzyża czy uprzednio w kościele św. Marcina. Notabene, gdybym miał im radzić, tobym powiedział: Usadźcie się w Domu Partii, to adres właściwy, a nie kościół.”

Stefan Wyszyński (1901–1981) polski duchowny katolicki, prymas

w październiku 1979 o działaczach KOR-u w rozmowie z kierownikiem Urzędu do spraw Wyznań Kazimierzem Kąkolem.
Źródło: Magdalena Grochowska, Zieja. Stoję na rynku nienajęty, wyborcza.pl, 12 września 2011 http://wyborcza.pl/1,76842,10263125,Zieja__Stoje_na_rynku_nienajety.html?as=18&startsz=x

O domu

„Joga to ćwiczenia fizyczne i psychiczne. Oprócz jogi, którą praktykuję od 10 lat po 2 godziny dziennie, dobrą formę zapewnia mi praca w teatrze.”

Willem Dafoe (1955) aktor amerykański

Źródło: Bokser, żołnierz, gangster, Chrystus. Willem Dafoe gościem czatu Stopklatki, stopklatka.pl, 2 grudnia 2002 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=11990

O ćwiczeniach

„A przecież wszelka religia jest tylko fantastycznym odzwierciedleniem w głowach ludzkich tych zewnętrznych sił, które rządzą codziennym bytem ludzi, odzwierciedleniem, w którym siły ziemskie przybierają postać sił nadziemskich. W początkach dziejów przedmiotami tego odzwierciedlenia są zrazu siły przyrody, przybierające w dalszym rozwoju procesu ich personifikacji u różnych ludów najrozmaitsze, najróżnorodniejsze postacie. Mitologia porównawcza prześledziła ten pierwszy proces (…). Rychło jednak obok sił przyrody zaczynają też działać siły społeczne, które przeciwstawiają się ludziom jako siły tak samo im obce i na początku tak samo niewytłumaczalne, panujące nad nimi z tą samą na pozór koniecznością naturalną, co same siły przyrody. I fantastyczne postacie, w których początkowo odzwierciedlały się tylko tajemnicze siły przyrody, nabierają atrybutów społecznych, stają się reprezentantami sił dziejowycha. Na jeszcze wyższym szczeblu rozwoju wszystkie naturalne i społeczne cechy wielu bóstw zostają przeniesione na jednego wszechmocnego boga, który z kolei jest tylko refleksem abstrakcyjnego człowieka. Tak powstał monoteizm, który był, historycznie biorąc, ostatnim wytworem późnogreckiej filozofii ludowej i znalazł swoje gotowe ucieleśnienie w żydowskim, czysto narodowym bogu Jahwe. W tej wygodnej, poręcznej, łatwo przystosowalnej postaci religia może istnieć dalej jako bezpośrednia, to znaczy emocjonalna, forma ustosunkowania się ludzi do panujących nad nimi obcych sił przyrody i sił społecznych, dopóki ludzie pozostają pod panowaniem takich sił. Otóż widzieliśmy niejednokrotnie, że w dzisiejszym, burżuazyjnym społeczeństwie panują nad ludźmi jak obca jakaś siła przez nich samych stworzone stosunki ekonomiczne, przez nich samych wytworzone środki produkcji. Istnieje więc nadal faktyczne podłoże dla refleksu o charakterze religijnym, a wraz z nim i sam refleks religijny. I chociaż ekonomia burżuazyjna otwiera drogę do pewnego zrozumienia związku przyczynowego, z którego wyrasta to obce panowanie, fakt ten nie zmienia postaci rzeczy. Ekonomia burżuazyjna nie może ani zapobiec kryzysom w ogóle, ani uchronić poszczególnych kapitalistów przed stratami, niewypłacalnymi długami i bankructwem, a poszczególnych robotników przed bezrobociem i nędzą. Wciąż jeszcze mówimy: Człowiek myśli, Pan Bóg (to znaczy obce panowanie kapitalistycznego sposobu produkcji) kryśli. Samo zrozumienie - nawet szersze i głębsze niż to, które daje burżuazyjna ekonomia - nie wystarcza do poddania sił społecznych władzy społeczeństwa. Do tego potrzebny jest przede wszystkim czyn społeczny. Kiedy ten czyn zostanie dokonany, kiedy społeczeństwo przez objęcie w posiadanie wszystkich środków produkcji i ich planowe zastosowanie wyzwoli siebie i wszystkich swoich członków z niewoli, w jakiej trzymają ich obecnie te środki produkcji przez nich samych wytworzone, ale przeciwstawiające się im jako przemożna obca siła, z chwilą więc, gdy człowiek już nie tylko będzie "myślił", ale i "kryślił", dopiero wtedy zniknie ostatnia obca siła, która się jeszcze dziś odzwierciedla w religii, a tym samym zniknie też religijne odzwierciedlenie, jako że wówczas nie będzie już nic do odzwierciedlania. Natomiast pan Dühring nie może czekać, aż religia umrze taką śmiercią naturalną. Postępuje bardziej fundamentalnie. Przebismarczył Bismarcka, dekretuje obostrzone ustawy majowe 160 nie tylko przeciw katolicyzmowi, ale przeciwko wszelkiej religii w ogóle; szczuje swoich żandarmów przyszłości przeciw religii, pomagając jej zdobyć palmę męczeństwa i przedłużając jej żywot. Gdzie tylko spojrzeć - specyficznie pruski socjalizm.”

Fryderyk Engels (1820–1895) niemiecki filozof i rewolucjonista

Anty-Dühring (1878)

O śmierci , O Bogu , O ludziach , O religii

„Dla mnie modernizm, a szczególnie modernizm w architekturze, jest ucieleśnieniem najbardziej szlachetnej idei w dziejach ludzkości – postępu. Niestety, ta idea poniosła porażkę, ale przegrana nabrała pewnej szlachetności właściwej upadłym ideałom. To mnie bardzo wzrusza, zarówno w warstwie estetycznej, jak i ideologicznej. Moje prace mogą być odbierane jako forma krytyki modernizmu, ale muszę zaznaczyć, że nie jest to krytyka wynikająca z niechęci. To raczej konstatacja, próba pokazania, że coś się zepsuło. Albowiem z ideami postępu się utożsamiam, wierzę w nie i tęsknię za nimi.”

Nicolas Grospierre (1975)

Źródło: Piotr Sarzyński, Architektury nie trzeba przekonywać, polityka.pl, 17 lutego 2012 http://www.polityka.pl/paszportypolityki/rozmowy/1524005,1,rozmowa-z-nicolasem-grospierreem.read

Cytaty na temat forma strona 3

Cytaty na temat forma
strona 3