Cytaty o historii (3026 cytatów, strona 8)

„Resistenza znała się na historii. Powieszenie kogoś za nogi było w średniowiecznym społeczeństwie oznaką najwyższej pogardy.”

Sergio Luzzatto (1963)

komentując powieszenie włoskiego dyktatora Benito Mussoliniego za nogi po rozstrzelaniu go przez ruch partyzancki Resistenza
Źródło: Erich Schaake, Kobiety dyktatorów, wyd. Videograf II, Katowice 2004, tłum. Roman Niedballa, s. 182.

O kobietach

„Łatwo obrócić się lepszym profilem do zwierciadła historii. Ale jemu jest wszystko jedno.”

Jonathan Carroll (1949) pisarz amerykański

Cykl Crane’s View, Zaślubiny patyków

„Z jakąś młodzieńczą, fałszywie pojętą ambicją obraził się na coś takiego w życiu, na co się nikt nie obraża. Zaczął mieć pretensje do przebiegu wydarzeń, do samej historii. Rozpoczął zatarg z historią i po dziś dzień wyrównuje z nią porachunki.”

Borys Pasternak książka Doktor Żywago

Doktor Żywago

„Zanim zostałam pisarką byłam zagorzałą czytelniczką. Zawsze marzyłam o tym, by opowiadać historie w stylu tych, które wzruszały mnie podczas lektury. To właśnie było głównym bodźcem. Inspiracje, styl, wymowa kształtowały się stopniowo.”

Maite Carranza (1958)

Źródło: Wywiad z Maite Carranzą, hiszpańską pisarką, autorką bestsellerowej trylogii Wojna czarownic, valkiria.net, 20 stycznia 2010 http://valkiria.net/index.php?type=review&area=42&p=articles&id=15421

O wojnie

„Współczesne miasta, na podobieństwo misternej mozaiki, składają się z nieskończonych ilości wzorów, kolorów i faktur. Tworzą je wielowiekowe warstwy historii zbiorowych i jednostkowych opowieści…”

Konrad Pustoła (1976–2015)

Źródło: culture.pl http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_pustola_konrad

„Cały zachwyt, miłość i ufność do Związku Radzieckiego, do Armii Radzieckiej, do narodu radzieckiego, które nagromadziły się w narodzie słowackim w latach wojny, znalazły teraz swój wyraz w stosunku do radzieckich oficerów, którzy przybyli z ZSRR, by pomóc Słowacji w antyfaszystowskiej walce. Nie jesteśmy sami, są z nami Rosjanie, przybyli, by nam pomóc, są z nami! Z nami jest Armia Radziecka! Jej przedstawiciele są już tutaj! Tak reagowali prości ludzie w sierpniu 1944 na przybycie organizatorskich grup partyzanckich.”

Gustáv Husák (1913–1991) komunistyczny przywódca Czechosłowacji

Źródło: Swidietielstwo o Słowackom nacyonalnom wosstanii, s. 279, cyt. za: Historia drugiej wojny światowej 1939–1945, t. 9, tłum. Marian Laprus, Antoni Pacześniak, Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, s. 270.

O miłości , O wojnie , O ludziach , O walce

„Senator Obama na negatywne reklamy wydał więcej pieniędzy, niż wydano w jakiejkolwiek kampanii politycznej w historii.”

John McCain (1936–2018) amerykański senator

podczas trzeciej debaty.

„Historia nie ma większego sensu, jeśli nie wiązać jej ze współczesnością.”

Lesław Bartelski (1920–2006) polski prozaik, krytyk literacki

Sens

„Znam doskonale historię obu państw, niezwykle dramatyczną i pełną przemocy. To historia wojen, śmierci, obozów koncentracyjnych, rasizmu i eksterminacji więźniów. Ale też wielu heroicznych aktów stawiania oporu przez polski naród. Jednak wszystko to należy do przeszłości. Oczywiście trzeba pamiętać, oddawać hołd męczennikom i bohaterom, ale sport powinien stać poza wszelkimi wydarzeniami z historii. I to powinno odnosić się do futbolu, do siatkówki i innych dyscyplin.”

Raúl Lozano (1956) argentyński trener siatkówki

o negatywnych emocjach w konfrontacjach sportowych Polska-Niemcy.
Źródło: reprezentacja.net http://reprezentacja.net/siatkowka/seniorzy/aktualnosci/29654_lozano_polska_bedzie_w_pierwszej_czworce_ms

O śmierci , O sporcie , O przeszłości

„Kto odpycha Kanadę, ten niszczy Quebec!”

Jean Lesage (1912–1980) kanadyjski polityk

Źródło: Jan Grabowski, Historia Kanady, Prószyński i S-ka, Warszawa 2001, s. 257

„Każdy, kto chce być na pierwszym planie i stać w świetle reflektorów, musi umieć się obronić. Dlatego trzeba być wojowniczym, podkreślać swoją indywidualność, nie pozwolić sobie w kaszę dmuchać. Tym bardziej ze nie zawsze wszyscy sypią pochwałami, zdarzają się też słowa krytyki. Dlatego trzeba mieć do tego dystans, uodpornić się na takie rzeczy. Oczywiście, nie można popaść w przesadę i stać się zadufanym w sobie bufonem. Aktorowi potrzebna jest też pokora – ale z zachowaniem własnej godności. Nie można dać się upokorzyć, bo wszyscy będą tobą pomiatać.”

Malwina Kusior (1986) polska aktorka

Źródło: Paweł Gzyl, Historia jak z Hollywood, „Polska Gazeta Krakowska” nr 213, 12 września 2012 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/146028.html?josso_assertion_id=F73F98B5BC7F6D3B

O zachowaniu

„zestarzeli się przyjaciele
homer po dwóch kieliszkach
opowiada tę samą historię
jak służył w armii sowieckiej
w marynarce na morzu czarnym
przewozili jakiś radioaktywny ładunek
omal nie wywołali wojny lecz wszystko skończyło się
dobrze w kółko powtarza cherchez la femme
dante też niezły nie odróżnia żywych
od umarłych wszystkim równo posyła
ruskie przekleństwa
i ja nie lepszy
objąłem alzheimera i coraz bardziej pijany
szepczę mu do ucha o prochach i kościach boga”

Eugenijus Ališanka (1960)

Źródło: z historii pewnej kawiarni, tłum. Izabela Korybut-Daszkiewicz

O Bogu , O wojnie

„Powinniśmy badać historię animacji nie tylko dlatego, by poznać te zasady, ale także po to, by wziąć je sobie do serca. Wydaje mi się, że w całej tej gorączce zachwycającego rozwoju technologii tworzenia filmów, tym ważniejsze jest, by przypomnieć sobie, dlaczego je tworzymy. Prawdę mówiąc, historia jest właśnie niekończącą się opowieścią "dlaczego". Dlaczego ulegamy impulsowi opowiadania, szukania emocjonalnego kontaktu z ludźmi czy też pozostawienia po sobie dziedzictwa? Może czynimy to, ulegając odwiecznemu kaprysowi wyczarowywania czegoś z niczego… animowania.”

Jeffrey Katzenberg (1950)

Źródło: Przedmowa właściciela studia (rok 2004) w: Sztuka animacji. Od ołówka do piksela historia filmu animowanego pod red. Jerry'ego Becka, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2006, ISBN 83-213-4433-X, ISBN 83-213-4433-X, s. 8

O sztuce , O studiach , Serce

„Obawiam się, że pójdziemy drogą charakterystyczną dla systemów autorytarnych. Zostanie wybrany na drodze konkursu jeden podręcznik – czy to z historii czy z języka polskiego, w którym będzie jedynie słuszna interpretacja rzeczywistości, jedynie słuszne komentarze odautorskie i wszyscy będą się z tej książki uczyć. A musimy pamiętać, że jedną z największych zdobyczy w polskiej edukacji był pluralizm podręcznikowy, czyli wolność nauczyciela.”

Sławomir Jacek Żurek (1967) Filolog i historyk

Źródło: „Szkoła ma wykształcić elektorat PiS”. Profesor z KUL-u mocno uderza w reformę edukacji http://www.tokfm.pl/Tokfm/7,103454,21351262,szkola-ma-wyksztalcic-elektorat-pis-profesor-z-kul-u-mocno.html, tokfm.pl, 9 lutego 2017.

O książkach , O szkole , O rzeczywostości , O wolności

„Istnieją dwa rodzaje prawd. Są prawdy powierzchowne, których przeciwieństwo jest wyraźnie nieprawdziwe. Ale istnieją także prawdy głębokie, których przeciwieństwo jest równie prawdziwe jak one same.”

Niels Bohr (1885–1962) duński fizyk, noblista

Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 396.

O świecie

„Rozerwanie związku pomiędzy większością a wartościami zawsze kończyło się źle. Te narody, które dawały się uwieść nieograniczonej władzy większości, niestety kończyły pod butem takiego czy innego dyktatora. Zbrodniczy dyktatorzy XX wieku mieli za sobą poparcie większości lub potrafili je upozorować albo wymusić. Okoliczności zdobycia owego poparcia nie pozwalają uznać, że było ono uzyskane uczciwie. Większości można wmówić wiele rzeczy. Można nią manipulować. Odrzucenie zasady mówiącej, że władza narodu suwerena jest ograniczona wartościami, których nie można zignorować, nawet tworząc nową konstytucję, to nieuznanie reguły stanowiącej fundament demokratycznego państwa prawnego, a zarazem demokracji konstytucyjnej.”

Ryszard Piotrowski (1952)

Źródło: rozmowa Ewy Siedleckiej, Piotrowski: W imię suwerenności „narodu”, rasy, klasy popełniano w historii niewyobrażalne zbrodnie http://wyborcza.pl/1,75968,20649007,piotrowski-w-imie-suwerennosci-narodu-rasy-klasy-popelniano.html?order=najfajniejsze#opinions, wyborcza.pl, 6 września 2016.

O butach , O demokracji , O wieku

„Jeśliby tobie ucięto rękę, zapewne byś krzyczał i żalił się, że cię boli – zeszłej nocy odjęto mi Speranskiego, a on był moją prawą ręką.”

Aleksander I Romanow (1777–1825) car Rosji

Źródło: Andrzej Szwarc, Marek Urbański, Paweł Wieczorkiewicz, 100 postaci, które tworzyły historię Polski, wyd. Świat Książki, Grupa Wydawnicza Bertelsmann Media, Warszawa 2000, ISBN 837311288X, s. 242

O książkach , O świecie

„W Atlancie na każdym kroku widać historię – piękne domy z początku XX wieku, z gankami i huśtawkami na nich. Tu żyje się w innym tempie.”

Paul Wesley (1982) aktor amerykański

Źródło: „InStyle”, 6/2011

O wieku

„Uważam, że ciężar zbrodni, za które Myra i ja zostaliśmy skazani, w pełni odpowiada karze dożywotniego więzienia, niezależnie od wyrażanej przez nas skruchy.”

Ian Brady (1938–2017)

Źródło: Shelley Klein, Największe zbrodniarki w historii, wyd. Muza SA, Warszawa, 2006, ISBN 83-7319-854-7, tłum. Barbara Gutowska-Nowak, s. 179.

O karze

„Obraz naszej historii, który mamy w głowie, jest jak zamek z papieru. Wygląda imponująco, ale palcem można wywiercić w nim dziurę. Potrzeba nam więc historycznej herezji.”

Olga Tokarczuk (1962) polska pisarka

Źródło: rozmowa Tomasza Stawiszyńskiego, Tropem herezji, „Tygodnik Powszechny”, 19 października 2014.

Obraz

„Niechże sprawy, które wywodzą się z mojego nakazu, nie będą podawane w wątpliwość, ale niech każdy wykonuje moje rozkazy.”

Ludwik XIII (1601–1643)

Źródło: M.J. Ptak, M. Kinstler, Powszechna historia państwa i prawa. Wybór tekstów źródłowych, Wrocław 1996

O ptakach

„Logika nakazuje zatem, byśmy czynili co możliwe, by pomóc światu odzyskać zdrowie gospodarcze, bez czego nie ma mowy o stabilizacji politycznej i trwałym pokoju. Nasza polityka nie kieruje się przeciw jakiemukolwiek krajowi czy doktrynie, lecz przeciw głodowi, biedzie, rozpaczy i chaosowi. Jej celem winno być ożywienie gospodarki światowej po to, by stworzyć polityczny i społeczny klimat umożliwiający istnienie wolnych instytucji.”

George Marshall (1880–1959) amerykański generał i polityk

na Uniwersytecie Harvarda, 5 czerwca 1947 r.
Źródło: Plan Marshalla, tłum. Zbigniew Mach, w: Wielkie Mowy Historii, t. 3, wyd. POLITYKA Spółdzielnia Pracy, Warszawa 2006.

O zdrowiu , O świecie , O pokoju

„Do dzisiaj wmawia się Polakom, że są konserwatywni, nietolerancyjni. Tak twierdzą politycy, a za politykami powtarzają media. Tymczasem Polska jest krajem z piękną tradycją tolerancji. W całej naszej historii nigdy nie było stosów i palenia czarownic, za to zawsze byli innowiercy cieszący się tolerancją władzy.”

Tomasz Raczek (1957) polski krytyk filmowy, publicysta

„(…) w kanadyjskiej polityce nie ma miejsca na (…) bolszewicki i sowiecki nonsens.”

Arthur Meighen (1874–1960) premier Kanady

Źródło: Jan Grabowski, Historia Kanady, Prószyński i S-ka, Warszawa 2001, s. 200.

„Antysemityzm jest wszędzie, nie tylko w Europie. Nie wiem dlaczego, ale tak jest, nie ma na to racjonalnego wytłumaczenia.”

Icchak Szamir (1915–2012) polityk izraelski

Źródło: Eli Barbur, Lekcja historii, wprost.pl, 1999 http://www.wprost.pl/ar/3576/Lekcja-historii/?pg=2

„Dziennikarz ZDF: Co jest esencją historii miłosnej w bollywoodzkim filmie?
Shah Rukh Khan (uśmiechając się i wypychając językiem policzek): Jeżeli już pytasz: Tylko ja. Nie potrzebujesz nikogo innego.”

Shah Rukh Khan (1965) indyjski aktor i producent filmowy

Źródło: „ZDF Berlinale”, luty 2008

„W sporcie ukryte są historie mitologiczne – o bohaterach i antybohaterach, o cnocie i grzechu.”

Jørgen Leth (1937)

Źródło: Najwięcej widać pod mikroskopem Rozmowa z Jorgenem Lethem, dwutygodnik.com http://www.dwutygodnik.com/artykul/2318-najwiecej-widac-pod-mikroskopem.html

O sporcie

„Bądź cicho, u diabła.”

Pierre Cauchon (1371–1442)

podczas procesu, gdy Istambard de la Pierre zaczął objaśniać Joannie d’Arc, co to jest sobór.
Źródło: Kazimierz Pytko, Mężczyźni świętej Joanny, „Focus Historia” nr 10 (90)/2014 (październik), s. 38.

O mężczyznach

„Zgadzam się z panią. Nawet po nacjonalizacji nasza gospodarka to katastrofa. Ale na gorzką rzeczywistość reaguję jak przystało na prawdziwego rewolucjonistę i mam odwagę sprzeciwić się strajkom, nadmiernym żądaniom, powtarzać, że nie należy oddawać się demagogii, zawodom, kto więcej obieca. Również dziś rano przeprowadziłem dyskusję z przedstawicielami personelu hotelowego Zapytałem ich: "Myślicie, że dalsze żądania podwyżek rozwiążą wasze problemy? Może rozwiążą je w danej chwili. A jutro? Jutro nie będziecie już mieli turystów, już w tym roku nie przyjeżdżają i skończy się na tym, że hotele zostaną zamknięte. Trzeba mniej żądać, a więcej pracować, więcej produkować."”

Álvaro Cunhal (1913–2005) polityk portugalski

w wywiadzie udzielonym Orianie Fallaci w czerwcu 1975 w Lizbonie
Źródło: Oriana Fallaci, Wywiad z historią, wyd. Sfery, Warszawa 2012, ISBN 978-83-7799-039-1, tłum. Agnieszka Czepnik, Anna Osmólska-Mętrak, Joanna Ugniewska, s. 588.

O myślach , O rzeczywostości , O myśleniu

„Jeśli przyjąć, że poezja jeszcze czegoś uczy, że pragniemy w niej nadal poszukiwać nas samych, winniśmy współczesności dać szansę. Zanim całkowicie, jako społeczeństwa, pozbędziemy się empatii zbiorowej i indywidualnej. Naturalnie zjawiska te już od dawna definiuje psychologia czy socjologia, niemniej jednak poeci dzisiaj muszą być w jakiejś części również naukowcami, powinni być interdyscyplinarni i rozwijać się wielokierunkowo jak polihistorzy.”

Dawid Jung (1980) polski poeta i krytyk literacki

Historia pewnej dykcji poetyckiej (2014)
Źródło: D. Jung, Historia pewnej dykcji poetyckiej [w]: Beata Patrycja Klary, Rozmowy z piórami, cz. 2, Toruń 2014, s. 66

O poszukiwaniu

„Admirał Chester Nimitz (dowodził flotą USA na Pacyfiku) czy brytyjski marszałek polny William Slimm (dowodził na Dalekim Wschodzie) to byli dowódcy, którzy troszczyli się o żołnierzy, nie narażali ich bez powodu i nie paradowali przed kamerami.”

Antony Beevor (1946) brytyjski historyk

Źródło: rozmowa Bartosza Wielińskiego, Wojna Stalina, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 6 maja 2013.

O wojnie

„My uważamy, że świat w ogóle się nie zmienił. My uważamy, że te zmiany nic nie zmieniły. Nie widzimy nawet różnic między republiką a monarchią. Nam się wydaje, że są dwa w istocie jednakowe sposoby rządzenia narodem. No, proszę nam powiedzieć: Jaka jest różnica między republiką a monarchią?”

Haile Selassie I (1892–1975) cesarz Etiopii

z wywiadu z Orianą Fallaci w czerwcu 1972.
Źródło: Oriana Fallaci Wywiad z historią, op. cit., s. 416.

O świecie

„Sowiecki projekt ideologiczny to instrument służący wcielaniu Rozumu-w-Historię kosztem samego rozumu. (…) Dlaczego, nawet przy założeniu, że historia ludzkości posiada jakiś kierunek i cel – kluczowy test jego słuszności miałby odbywać się w połowie XX wieku, w kraju osobliwie nienadającym się do tak „wzniosłej roli”? I kto upoważnił komunistów do wyciągania tak definitywnych wniosków? (…) Albo Historia jest najwyższym trybunałem i obwieści swój wyrok dopiero w dniu sądu; albo też sumienie (czy też Bóg) jest sędzią Historii, zaś przyszłość posiada nie większy autorytet niż teraźniejszość.”

Raymond Aron (1905–1983) francuski filozof, socjolog, teoretyk polityki i publicysta polityczny

Źródło: Opium intelektualistów (1955), przeł. Czesław Miłosz; cyt. za: Tony Judt, Brzemię odpowiedzialności…, op. cit., s. 197.

O Bogu , O wieku , O przyszłości

„Ten prosty przedmiot przebył daleką drogę, z Rzymu do Bizancjum. Ma 1000 lat a teraz jest u ciebie… Przez 300 lat spoczywał w trumnie obok ucznia naszego Pana – św. Pawła, dopóki jego grób nie został odkopany przez cesarza Konstantyna. Krzyż ten zmienił bieg historii…”

James Patterson (1947)

Postać: Morgan Czarny Krzyż
do księżnej Anny.
Źródło: Krzyżowiec (2003), tłum. Zygmunt Halka

„Mam nadzieję, że ojczyzna odda mi sprawiedliwość.”

John Moore (1761–1809)

śmiertelnie ranny w bitwie pod La Coruną w 1809
Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa, 2014, s. 108

O sprawiedliwości , O ojczyźnie

„Życzyłbym sobie, abyśmy w obecnym stuleciu potrafili w końcu połączyć wiedzę naukową i techniczną, rozwiniętą jak nigdy dotąd w historii, z umiejętnościami ludzkimi i politycznymi, które, jak na ironię, są najbardziej w historii zacofane. Dysponujemy wszystkimi środkami naukowymi, technicznymi i nawet finansowymi, aby wykorzenić biedę, głód, ciemnotę dotykającą co najmniej połowę mieszkańców naszej planety. Dlaczego tego nie robimy? Dlatego, że brakuje nam politycznej woli, połączenia pragnienia i działania, żeby to zrobić.”

Carlos Fuentes (1928–2012) pisarz meksykański

Źródło: Contra Bush, tłum. Paulina Bojarska-Gargulińska, wyd. Świat Książki, Warszawa 2005.

O głodzie , O książkach , O świecie

„W tym doniosłym okresie historii, w którym rozpoczyna się era zbrojnych rewolucji ludowych w Afryce, spodziewam się triumfu ludzkiego duchu, upadku sił przeciwnych człowiekowi i powstania wspaniałego ruchu, który ostatecznie uwolni ludzkość od bezsensownego i nieludzkiego wyzysku, degradacji i wojen.”

Kwame Nkrumah (1909–1972) polityk ghański

Źródło: The Spectre of Black Power, cyt. za: Rewolucja http://trzeciswiat.wordpress.com/2011/08/22/kwame-nkrumah-rewolucja/, trzeciswiat.wordpress.com, 22 sierpnia 2011.

„Nasz naród jest kluczem naszej egzystencji, ponieważ podarowany nam został przez Architekta Wszechświata… Jego to zamiarem było stworzenie nowego narodu pomiędzy narodami świata (…). Ostatnie sto lat stanowi cud, za którym musi być ukryty boski plan. Historia Afrykanerów dostarcza bowiem przykładów, które pozwalają nam wierzyć, że naród nasz nie jest dziełem ludzi, lecz stworzeniem Boga.”

Daniel François Malan (1874–1959)

Źródło: Grzegorz Bębnik, Ostatnia walka Afrykanerów, Biała Podlaska 2004, s. 30.

O Bogu , O ludziach , O walce

„No cóż… Mogę jedynie powiedzieć, że kobiety, kiedy rządzą, są o wiele bardziej bezwzględne od mężczyzn. O wiele bardziej okrutne. O wiele bardziej spragnione krwi. Mam na myśli fakty, nie opinie. Kiedy macie władzę, jesteście bez serca. Proszę tylko pomyśleć o Katarzynie Medycejskiej, o Katarzynie Wielkiej, o Elżbiecie królowej Anglii. Nie mówiąc już o waszej Lukrecji Borgii i jej truciznach, intrygach. Jesteście intrygantkami, jesteście złe. Wszystkie.”

Mohammad Reza Pahlawi (1919–1980)

w wywiadzie udzielonym Orianie Fallaci w październiku 1973 w Teheranie.
Źródło: Oriana Fallaci, Wywiad z historią, op. cit., s. 438.

O kobietach , O myślach , O myśleniu , Serce

„Więc wiesz, panie, że jesteś rozwiedziony? Małżeństwu z Siliuszem przyglądał się lud, senat i wojsko. Jeśli nie zaczniesz teraz działać, młody Siliusz zawładnie Rzymem.”

Tyberiusz Klaudiusz Narcyz

o nielegalnych zaślubinach Messaliny z Gajuszem Siliuszem, które zawarte bez wiedzy Klaudiusza miały być zarzewiem przewrotu.
Źródło: według Tacyta, cyt. za: Helmut Werner, Tyranki. Najokrutniejsze kobiety w historii, tłum. Monika Gajowa, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa 2005, ISBN 8389632241, s. 94.

O kobietach , O małżeństwie , O ludziach , O świecie

„(…) gdybym umiał tak pisać wiersze, jak Wiktor, i gdyby Wiktor umiał tak komponować dramat, jak ja (…).”

Alexandre Dumas (1802–1870) pisarz francuski

o Wiktorze Hugo.
Źródło: Jerzy Adamski, Historia literatury francuskiej. Zarys, Wrocław 1989, s. 130.

O literaturze

„Lech Kaczyński naznaczył polską historię całą swoją biografią. Historycy sporządzą bilans Jego dokonań. Dziś nie jest moment na żadne wyważone oceny. Dziś jest czas na żal i dobrą pamięć.Lech Kaczyński służył polskiej niepodległości od marca 1968 r. Często powtarzał, że wtedy wybrał drogę sprzeciwu wobec dyktatury. I tę Jego decyzje będę zawsze wspominał z wielkim szacunkiem i sentymentem. Różniliśmy się, także w ostatnich latach, w ocenach zdarzeń politycznych. Wszelako zawsze myślałem o Lechu Kaczyńskim z szacunkiem dla Jego patriotyzmu. I te myśli towarzyszą mi od chwili, gdy usłyszałem straszną wiadomość o katastrofie lotniczej.Lech Kaczyński był człowiekiem prawym, życzliwym, rozumnym. I był człowiekiem szalenie sympatycznym czego nierzadko doświadczyłem. Takim będę Go pamiętał.”

Adam Michnik (1946) polski dziennikarz i publicysta

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 12 kwietnia 2010

O myślach , O decyzjach , O czasie , O myśleniu

„Sobibór. Miejsce, którego nie ma. Przestrzeń, której zarys odtwarzać można ledwie ze śladów. Tu wiele tysiącom ludzi przyszło ostatni raz patrzeć na świat – nie wiadomo, ile dokładnie było tych tysięcy. To Miejsce Pamięci ustanowione tam, gdzie zostały tylko prochy. A zarazem obszar pamięci tworzony ze strzępów wspomnień małej grupy wybrańców, którzy ocaleli. Przedstawiamy opowieść o niemieckim obozie zagłady na wschodnich krańcach Lubelszczyzny, gdzie wielkie cmentarzysko porósł ogromny, „fikcyjny” las. Tym zasadzonym lasem, jak maską, Niemcy zasłonili powierzchnię katowni.”

Zbigniew Gluza (1955) polski redaktor i animator życia społecznego

Źródło: Przedmowa (styczeń 2010) w: Sobibór z serii Żydzi polscy, Ośrodek Karta Dom Spotkań z Historią, Warszawa 2010, ISBN 9788361283218, s. 5.

O ludziach , O świecie , O domu

„W książce przytaczam tylko wstrząsającą opowieść, jak „ojciec” śpiewaka S. zakatował dwie żydowskie dziewczynki, jak potem ze swoją bandą zgwałcił i zamordował Żydówkę ukrywającą się w lesie. Ale była też historia taka, jedna z wielu, o których nie napisałem: młoda, piękna Żydówka ucieka z dwójką małych dzieci z transportu pod Białobrzegami. Znali ją, wszyscy to podkreślali. Idzie do lasu, a za nią chłopaki z kijami, w jej wieku. Żydówka mogła mieć dwadzieścia trzy lata, jedno dziecko cztery, drugie trzy. No i dwudziestu chłopaków zatłukło ich kijami, dla samej przyjemności, nikt z tego nic nie miał.”

Andrzej Bieńkowski (1946) polski malarz

Źródło: Nikt mi nie przybył, rozmowa Małgorzaty Borczak i Ewy Sławińskiej-Dahlig, „Nowe Książki” 2008, nr 3, s. 9; cyt. za: Jan Tomasz Gross, Złote żniwa. Rzecz o tym, co się działo na obrzeżach Zagłady Żydów, współpraca I. Grudzińska-Gross, wyd. Znak, Kraków 2011, s. 105.

O dzieciach , O przyjemności , O książkach , O wieku

„Jeśli zakłada się, że suwerenność narodu jest ograniczona, stwarza się i pozostawia przypadkowi w społeczeństwie ludzkim stopień władzy zbyt wysoki sam w sobie i który jest złem, gdziekolwiek go nie umieścić. Powierzcie go jednemu, kilku, wszystkim, a nie przestanie być złem. Obarczacie winą sprawujących tę władzę i, w zależności od okoliczności, oskarżacie kolejno monarchię, arystokrację, demokrację, rządy mieszane, system przedstawicielski. Popełniacie błąd: to stopień siły, a nie dysponujących tą siłą należy oskarżać. Srożyć należy się przeciw broni, a nie przeciw ramieniu. Istnieją masy zbyt ciężkie dla ludzkiej dłoni.”

Karl Ludwig von Haller (1768–1854)

Szatan i rewolucja (1834)
Źródło: Europa w okresie restauracji (1815-1847). Teksty źródłowe do nauki historii w szkole średniej, zesz. 48, w świetle źródeł przedstawił J. Frejlich, Kraków 1924

O błędach , O demokracji , O sile , O nauce

„Teledyski są odpowiednikami poezji w literaturze. Nie znoszę teledysków, które są małymi filmami, mają bohaterów i opowiadają jakąś historię. Lubię natomiast takie, które są luźną grą nastrojów i emocji.”

Mariusz Grzegorzek (1962) polski reżyser teatralny i filmowy

Źródło: Leszek Karczewski, „Gazeta Wyborcza”, Katowice, 21 kwietnia 2005 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/wewnetrznyk.htm

O literaturze

„Powinniśmy wymagać od ateistów, prawosławnych czy muzułmanów oświadczeń, że znają i zobowiązują się w pełni respektować polską Konstytucję i wartości uznawane w Polsce za ważne. Niespełnianie tych wymogów powinno być jednoznacznym powodem do deportacji.”

Beata Mateusiak-Pielucha (1963) polski polityk

Źródło: Wydarzenia wokół „Wołynia” utwierdzają mnie w przekonaniu, że nie uciekniemy od problemu współczesnej oceny ludobójstwa sprzed lat http://wpolityce.pl/historia/315441-wydarzenia-wokol-wolynia-utwierdzaja-mnie-w-przekonaniu-ze-nie-uciekniemy-od-problemu-wspolczesnej-oceny-ludobojstwa-sprzed-lat, wpolityce.pl, 15 listopada 2016.

„Bergman znał wszystkie odpowiedzi. To był człowiek wielkiej kultury, bardzo pogłębionej, która obejmowała zarówno dziedzinę literatury, historii, filozofii, jak i muzyki… To prawda, że bardzo surowemu wychowaniu, jakie odebrał, towarzyszyły ciężkie chwile, ale wytworzyło ono w nim wyjątkowe zdolności twórcze.”

Max von Sydow (1929) aktor szwedzki

Źródło: rozmowa Pascala Merigeau, Wolność gwiazdora, „Le Nouvel Observateur”, tłum. „Forum”, nr 14/15, 2 kwietnia 2012.

O prawdzie , O literaturze , O wolności

„Robert F. Kennedy musi zostać zabity RFK musi zostać zabity
RFK musi zostać zabity… RFK musi zostać zabity przed 5 czerwca 68…”

Sirhan Sirhan (1944)

zapis w notatniku w dniu 18 maja 1968.
Źródło: Paul Elliott, Krwawa historia morderstw i zamachów politycznych, op. cit., s. 181

O domu

„Po raz pierwszy w historii jesteśmy równi. Nikt nie dokonuje odgórnej selekcji, co ma się składać na wiedzę ludzkości. W tym globalnym umyśle zbiorowym dziewięcioletnia dziewczynka z Wenezueli, która właśnie dostała swojego pierwszego laptopa w ramach programu „One Laptop Per Child” znaczy równie dużo, co biały Europejczyk w średnim wieku. To absolutnie fantastyczne.”

Rickard Falkvinge (1972)

Źródło: Wikianarchia, dwutygodnik.com http://www.dwutygodnik.com/artykul/3105-wikianarchia.html

O wieku

„Człowiek jest dla człowieka świętością.”

Seneka Młodszy (-4–65 p. n. e.)

Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 150.

O świecie

„Jest to jedna wielka historyczna manipulacja, która ma uzasadnić pozycję Rosji w historii, bo Rosja należała do obozu państw zwycięskich i z całą pewnością obok Stanów Zjednoczonych była największym zwycięzcą II wojny światowej. I chodzi o to, żeby ten fakt bycia w obozie zwycięzców został uwypuklony, natomiast pierwsze dwa lata udziału w wojnie po stronie sojuszu z Hitlerem zostały zatarte.”

Janusz Kurtyka (1960–2010) historyk polski, działacz państwowy

o przemówieniu Władimira Putina 1 września 2009.
Źródło: Janusz Kurtyka: Putin – mielizny, przemilczenia i manipulacje, rmf24.pl, 2 września 2009 http://www.rmf24.pl/tylko-w-rmf24/wywiady/news-janusz-kurtyka-putin-mielizny-przemilczenia-i-manipulacje,nId,212047

O wojnie

„W każdym wspomnieniu – i na każdej fotografii – istnieją zawsze miejsca zaczernione, skrywające momenty naszego życia, niejednokrotnie równie ważne jak te, które pamiętamy lub jeszcze przeżyjemy. Te zniszczone, wypalone przez projektor klatki na taśmie filmowej, zastępowane przez czarne wstawki, coraz bardziej utrudniają oglądanie filmu. Jeśli powtarzają się zbyt często, historia staje się w końcu niezrozumiała.”

Julio Llamazares (1955) pisarz hiszpański

Sceny z niemego kina

„Nie kryliśmy się z tym, kim jesteśmy – robiliśmy to dość młodzieżowo, że muza, filmy. Pokazywaliśmy dokładnie to, czym się jaramy. Wydaje mi się, że sporo ludzi czytających komiksy, a nawet tych, którzy w ogóle komiksów nie czytali, a zostali czytelnikami „Produktu”, identyfikowało się nie tyle z bohaterami naszych historii, ale jakby z nami, twórcami. Myślę, że ta otwartość właśnie wprawiła to koło w ruch.”

Michał Śledziński (1978) polski twórca komiksów

Źródło: Wywiad, 2009 http://motywdrogi.pl/2009/12/22/po-prostu-chcielismy-rysowac-na-potege/#more-5891

O ludziach , O myślach , O czytaniu , O myśleniu

„Nie można zaprzeczyć że faszyzm, i podobne mu ruchy, mające na celu wprowadzenie dyktatury, pełne są najlepszych intencji i ich interwencja uratowała, na razie, cywilizację europejską. Zasługa jaka położył tu faszyzm, będzie wiecznie żyła w historii.”

Ludwig von Mises (1881–1973) ekonomista austriacki

Źródło: Liberalizm w tradycji klasycznej

„To być może największy dzień w naszej historii. Najpiękniejsze, najbardziej imponujące i wzruszające widowisko, jakie kiedykolwiek widziano. (…) Droższe mi od innych imię Alberta zostało uwiecznione w tej wspaniałej koncepcji, której osobiście się przysłużył, a mój kochany kraj udowodnił, że jest jej godny.”

Wiktoria Hanowerska (1819–1901) królowa Wielkiej Brytanii

o otwarciu wystawy na terenie Hyde Parku, który był realizacją projektu Alberta odnośnie londyńskiej wystawy światowej.
Źródło: Jean des Cars, Kobiety, które zawładnęły Europą. Najpotężniejsze królowe, op. cit., s. 167.

O kobietach , Kochać się

„Historię sztuki, jak zresztą i inne nauki humanistyczne o pokrewnym charakterze, spotyka najwięcej ataków ze strony artystów. W kawiarnianych dyskusjach uderza wzajemna niechęć, jaką żywią ku sobie obie strony.(…) Jakaś podświadoma pogarda występuje u malarzy lub rzeźbiarzy, z chwilą gdy zaczynają mówić o badaczach sztuki.
Oskarżenia bywają gwałtowne i nie liczące się z istotnemi faktami. Mają najczęściej charakter subiektywny, bo ludzie, którzy je rzucają, nie sprawdzają na zimno swych myśli i nie ważą każdego ze słów. Forma tych zarzutów najczęściej bywa pełna wyższości, sarkazmu, złośliwości, dowcipu.”

Karol Estreicher (młodszy) (1906–1984) polski historyk sztuki

Źródło: Wizja sztuki i historja sztuki http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=63444&dirids=1, Kraków 1933, s. 3.

O ludziach , O myślach , O charakterze , O nauce

„Postanowiłam zbadać, jaki wpływ ma na literaturę religia, obyczaje i prawo oraz jaki wpływ na religię, obyczaje i prawo wywiera literatura (…). Wydaje mi się, że przyczyny moralne i polityczne, które zmieniają ducha literatury, nie zostały dostatecznie zanalizowane (…).”

Anne-Louise Germaine Necker (1766–1817)

Źródło: Jerzy Adamski, Historia literatury francuskiej. Zarys, Wrocław 1989, s. 133.

O religii , O literaturze

„Prawdziwe mentalne zniewolenie naszych czasów tkwi gdzie indziej. Nasza dzisiejsza wiara w „rynek” odgrywa tę samą rolę, co jej radykalny XIX-wieczny odpowiednik – wiara w dziejową konieczność, postęp i Historię.”

Tony Judt (1948–2010)

Źródło: wyborcza.pl, 3 września 2010, tekst powstał 13 lipca 2010, tłum. Katarzyna Witakowska http://wyborcza.pl/1,97782,8334536,Zniewolone_umysly_dawniej_i_dzis__Tony_Judt_czyta.html.

O wierze

„Chce pan książkę, w której wszystko zgadza się z faktami? Stoi tam, na półce – to książka telefoniczna Wiednia. Nikt nigdy nie napisał lepszej książki o Hajle Sellasje niż Kapuściński. Nikt nie zrozumiał lepiej fenomenu cesarza. Głębia spojrzenia, poezja prawie, jest w tej książce porażająca.
Nikt nie jest w stanie ująć całej prawdy – ani filozof, ani matematyk. Kapuściński rozumiał, że prawda szuka dla siebie kształtu. Że jest jak poświata, która promieniuje na czytelnika, tak jak film wyświetlany na ekranie obejmuje widza swoim światłem. Co może zrobić artysta? Próbować tę prawdę uchwycić na swój sposób.”

Werner Herzog (1942) reżyser niemiecki

Źródło: wywiad Michała Chacińskiego Historie są jak złodzieje, „Duży Format”, 6 maja 2010.

O prawdzie , O książkach , O matematyce

„Niech wie Bolesław, że jako wieprz w kałuży otoczony został przez psy moje i łowców.”

Jarosław I Mądry (978–1054)

obrażając Bolesława I Chrobrego przed bitwą w 1018.
Źródło: Melania Sobańska-Bodnaruk, Stanisław Bogusław Lenard (oprac.), Wiek V-XV w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, s. 110.

O psie , O nauczycielach , O wieku , Wieprz

„Polityka Stalina wobec Polski, polityka realizowana w Wilnie, Lwowie i Lublinie była jedną z głównych przyczyn, które prowadziły do ryzykownej decyzji warszawskiej, traktowanej jako ostatni czyn mający ratować zagrożoną niepodległość kraju ze strony Wschodu.”

Stanisław Salmonowicz (1931) polski historyk

Powstanie warszawskie z perspektywy półwiecza
Źródło: s. 30.

O decyzjach

„Uderzaj i przebij ciało, które nosiło w sobie Nerona!”

Agrypina Młodsza (15–59) cesarzowa rzymska

ostatnie słowa
Źródło: Helmut Werner, Tyranki. Najokrutniejsze kobiety w historii, tłum. Monika Gajowa, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa 2005, ISBN 8389632241, s. 103.

O kobietach , O świecie

„Wolność lub śmierć – do tych dwóch rzeczy miałam prawo; gdybym nie mogła osiągnąć jednej, miałabym drugą, bowiem nikt nie zdołałby schwytać mnie żywcem.”

Harriet Tubman (1820–1913)

Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 234.

O śmierci , O wolności

„Nie turbuj się waszmość, czego to ludzie nie plotą!”

Zygmunt I Stary (1467–1548) król polski i wielki książę litewski

gdy pewien magnat, chcąc zostać kanclerzem, rzekł do króla: "Ludzie plotą, że mam zostać kanclerzem"
Źródło: Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard (oprac.), Wiek XVI-XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, ISBN 83-01-12438-5, s. 119.

O ludziach , O nauczycielach , O wieku

„Samo Pismo.”

Marcin Luter (1483–1546) teolog i reformator religijny

motto nawołujące do opierania się wyłącznie na Biblii.

O świecie

„Cóż jest nacjonalizm, jak nie narkoza, która oszałamia tłumy, ukazując im większe Włochy, Włochy na Morzu Śródziemnym panujące, grając przed oczyma tłumów wojną zwycięską, sławiąc wyższość, boską niemal, narodu włoskiego nad wszelkimi innymi narodami. Rozpatrując ten szał nacjonalizmu, ze strachem patrząc na przyszłe wojny, które on wywołać może, równie okrutne i bezmyślne, jak były wojny religijne i dynastyczne, przychodzimy do skromnego przekonania, że wady parlamentu nigdy nie są gorsze od wad, systemów nieparlamentarnych albo antyparlamentarnych. Czy faszyzm, czy bolszewizm, czy monarchizm zmartwychwstały na gruzach dawnych tronów to są rzeczy tak groźne i ciężkie, że parlament wobec nich jest ostoją dla masy.”

Ignacy Daszyński (1886–1936) polski polityk

wystąpienie sejmowe 5 lipca 1926.
Źródło: W obronie parlamentu, w: Wielkie mowy historii, t. 2, wyd. Polityka Spółdzielnia Pracy, Warszawa 2006

O wojnie , O strachu

„Przyjdzie dzień, gdy obecne (Eugeniusz Pławski pisał te słowa w 1960 roku) rządy pójdą w zapomnienie, a Naród Polski będzie żył wiecznie, tak samo jak będą żyły tradycje oraz historia z jej zwycięstwami i klęskami, z jej okresami lat tłustych i chudych.”

Eugeniusz Pławski (1895–1972) polski komandor

Fala za falą

„Wreszcie 18 września, podczas pięknej, słonecznej pogody, doszedł do umęczonego miasta jakiś inny, głęboki i potężny głos motorów. Nie było widać jeszcze nic, ale już się rozpoczął potworny ogień niemieckiej broni przeciwlotniczej. Nad płonącą Warszawę, nad głowy płaczących ze wzruszenia ludzi, którzy wyciągali ręce ku niebu, nadpływają wysoko – niestety za wysoko – ogromne, błyszczące srebrzyście ptaki i setki różnokolorowych spadochronów spływają w dół… w większości poza linie powstańcze! Ściskamy sobie ręce z Janem, który ma łzy w oczach. Schwyciłem za kod i za chwilę Jan depeszował: „W tej chwili samoloty amerykańskie dokonywują nad Warszawą zrzutu”. Przeszedł na odbiór i z radosnym uśmiechem notował: „O. K., O. K., dziękujemy!”. Znad klucza podniosły się ku mnie zadowolone oczy: „Postawiliśmy dzisiaj nasz nowy rekord szybkości. Jeszcze zrzut się nie skończył, a już Londyn pokwitował wiadomość o nim!”.”

Stefan Korboński (1901–1989) polski polityk ruchu ludowego, działacz Polskiego Państwa Podziemnego

o zrzucie pomocy alianckiej dla walczącej Warszawy z samolotów „latających fortec” USA, 18 września 1944.

O ludziach , O uśmiechu , O ptakach , O pogodzie

„Biedni i bogaci zawsze byli i zawsze będą. Dlaczego? Dlatego że są ci, którzy pracują, i ci, którzy nie pracują, ci, którzy chcą zarobić, i ci, którzy nie chcą ruszyć palcem. Kto pracuje, kto chce pracować, ten nie jest biedny. Istotnie, prawdą jest, że Nasz Pan i Stwórca pozwala nam wszystkim urodzić się równymi, ale jest też prawdą, że kiedy se rodzimy, nie jesteśmy an bogaci, ani biedni, Jesteśmy nadzy. Dopiero potem stajemy się bogaci lub biedni, zależnie od zasług. Tak, wiemy również i My, że rozdawanie pieniędzy na nic się zda. Dlaczego? Dlatego, że aby wyeliminować nędzę, potrzeba tylko jednego: pracy.”

Haile Selassie I (1892–1975) cesarz Etiopii

z wywiadu z Orianą Fallaci w czerwcu 1972.
Źródło: Oriana Fallaci, Wywiad z historią, tłum. Agnieszka Czepnik, Anna Osmólska-Mętrak, Joanna Ugniewska, wyd. Sfery, Warszawa 2012, ISBN 9788377990391, s. 412.

„Partia nie ma nic do roboty w rządzeniu państwem.”

Peldżidijn Genden (1892–1937)

wypowiedziane w 1933.
Źródło: Baabar, Historia Mongolii, op. cit., s. 397.

„Niech wasz wyrok będzie jak bezlitosna żelazna pięść! Niech będzie jak ogień wypalający korzenie bezwstydnej zdrady! Niech będzie jak dzwon dzwoniący po całym naszym pięknym kraju, do nowych zwycięstw, do marszu ku słońcu socjalizmu.”

Josef Urválek (1910–1979)

z mowy oskarżycielskiej w procesie Rudolfa Slánský'ego w 1952
Źródło: Anna Radziwiłł, Wojciech Roszkowski, Historia 1939-1956. Podręcznik dla szkół średnich, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa 1998, ISBN 83-7195-090-X, s. 177.

O zdradzie

„Miałem problem po ukończeniu Akademii, właściwie już podczas trwania studiów, bo wszyscy malowali mniej więcej tak samo, rysowali tak samo (…). Mieliśmy zawężone horyzonty i równie nieciekawe perspektywy. (…) I właśnie wtedy pomógł mi Nikifor. (…) Osobiście poznałem go w 1966 lub 1967 roku, bo przyjechał na Akademię, a właściwie przywieźli go szarą warszawą. Był z nim opiekun. Nikifor wysiadł, usiadł przy nas na ławce i zaczął rysować. Rysował i rysował, a ja patrzyłem. (…) To fakt, że starałem się wtedy malować trochę jak Nikifor, ale to był jedynie przewrotny rozpęd we własnym kierunku. Tak więc to raczej dowcip z tym moim Nikiforem. Niemniej wtedy był dla mnie bardzo ważny, wskazał mi drogę.”

Edward Dwurnik (1943–2018) polski malarz i grafik

Źródło: Krótka historia mojego malarstwa

O problemach , O malarstwie

„W moim odczuciu obecne terytorialno-emocjonalne spazmy wstrząsające naszą planetą nie są symptomami cywilizacyjnej zapaści, ale zapowiedzią narodzin kosmicznego Prometeusza, powstającego z długiego koszmaru, jakim była historia cywilizowanych ssaków naczelnych.”

Robert Anton Wilson (1932–2007)

Źródło: Powstający Prometeusz

O narodzinach

„Gdy myślę o dziejach tak oryginalnych naszego państwa, naszego narodu, gdy myślą się przenoszę do dawnych czasów, gdy Polska z map świata, jako państwo polityczne, wymazana była, widzę historię wielką mistrzynię życia, jak cicho stąpa, zbiera swoje prawdy, zbiera wszystkie grozy świata, wszystkie jego radości. Myślę, że gdy przechodzi ona tak, jak ongi przed upadkiem Rzeczypospolitej, tak i teraz, i po naszej ziemi, po naszych osadach, tak samo cicho, patrząc na ludzi, zbierając wszystkie mądrości i wszystką głupotę, to sądzę, że nieraz wiele musi prawd przepuszczać, i tylko dzięki zaiste niepojętej, a tak wielkiej i niezbadanej litości boskiej, ludzie w tym kraju nie na czworakach chodzą, a na dwóch nogach, udając człowieka.”

Józef Piłsudski (1867–1935) polski działacz niepodległościowy i polityk, premier, Naczelnik Państwa, twórca tzw. rządów sanacyjnych

fragment odczytu wygłoszonego 21 marca 1926 w sali „Colosseum” w Warszawie.
Źródło: Andrzej Garlicki, Józef Piłsudski 1867–1935, Warszawa 1988.

O ludziach , O głupocie , O myślach , O myśleniu

„Goebbels powiedział, że nie trzeba narodu zabijać. Wystarczy mu odebrać historię. I dzisiejszej młodzieży odbiera się historię!”

Bohdan Poręba (1934–2014) reżyser polski

Źródło: Ludzie Honoru - odcinek 3 - Bohdan Poręba, YouTube, 20 lipca 2011 http://www.youtube.com/watch?v=OmSbaikLNw4

O ludziach , O młodzieży

„Benedykt XVI przejdzie do historii jako papież liturgicznego remanentu, a może wręcz rewolucji. Nie jest to droga Jana Pawła II. (…) Determinacja Benedykta XVI, by uwolnić liturgię trydencką, doprowadziła go do nieznanej wcześniej formy papieskiej ingerencji w historię liturgii. A jest to również ingerencja, która dokonała się bez odwołania do zasady kolegialności biskupów, tj. do zasady ich wspólnego, na czele z biskupem Rzymu, kierowania Kościołem. Trudno zharmonizować to z poglądem kard. Ratzingera, że podstawą i źródłem teologii kolegialności biskupów jest eklezjologia eucharystyczna, tj. że kolegialność wyrasta z liturgii. Problem w tym, że wielu biskupów krytycznie odnosiło się i odnosi do powrotu Mszy trydenckiej.”

Józef Majewski (1960) polski teolog i medioznawca

o decyzji Benedykta XVI przywracającej mszę trydencką.
Źródło: Piotrowa łódź zmienia kierunek, „Tygodnik Powszechny”, 15 kwietnia 2008

O problemach , O decyzjach

„Może kiedyś będę gotowa na wejście w nową historię. Nie wyobrażam sobie życia bez miłości.”

Katarzyna Chrzanowska (1963) polska aktorka

Źródło: Wywiad, „Gala”, 22/2003 http://uroda.onet.pl/plotki/wywiady/katarzyna-chrzanowska,2,4973208,artykul.html

„Wszyscy są równi; ludzie przychodzą na świat, opowiadają swoją małą historię, i odchodzą.”

Oscar Niemeyer (1907–2012) architekt brazylijski

Źródło: Paweł M. Krzaczkowski, Sama architektura może zdziałać niewiele, krytykapolityczna.pl, 10 grudnia 2012 http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/kultura/20121210/niemeyer-sama-architektura-moze-zdzialac-niewiele

O ludziach , O świecie

„Doświadczenie Powstania Warszawskiego wywierało także wpływ hamujący na „wielkiego brata”. Zapamiętano w Moskwie, że Polacy są niebezpiecznym narodem, który w obronie imponderabiliów gotów jest iść na wszystko. Liczono się tam z pewnością z tym, że koszty polityczne interwencji wojskowej w Polsce mogą się okazać o wiele wyższe niż inwazja Węgier i Czechosłowacji. Sowiecki dyplomata, zapytany przez Amerykanów, dlaczego Sowiety nie wkroczyły do Polski w 1980/1981 r., odpowiedział: – bo wiedzieliśmy, że w odróżnieniu od Czechów Polacy nie ograniczą się do opluwania naszych czołgów.”

Jan Nowak-Jeziorański (1914–2005) polski dziennikarz, politolog, działacz społeczny, żołnierz AK

Źródło: Powstanie warszawskie z perspektywy półwiecza, Marian Marek Drozdowski (red.), wyd. Instytut Historii PAN, Warszawa 1995, ISBN 8386301104, s. 496.

„Tylko wielkie cele warte są wielkich ofiar, tylko wysiłek na miarę olbrzymią posiada moc oczywistą, która przekształca miliony „zjadaczy chleba” w świadomych twórców historii.”

Adam Ciołkosz (1902–1978) polski działacz socjalistyczny, instruktor harcerski

Źródło: Służba przyszłości, „Dziennik Ludowy”, 11 listopada 1938.

O wysiłku , O przyszłości

„A co to jest inteligencja? Jeśli ją mierzyć wynikiem jakiegoś testu, to taka wysoka inteligencja nie jest piłkarzowi potrzebna. W historii piłki nożnej było mnóstwo graczy, którzy nie potrafili do dwóch dodać dwa, nie umieli skleci porządnie kilku słów, nie czytali, nie interesowali się niczym poza kopniakiem i w ogóle – myślenie przychodziło im z trudnością, a jednak byli genialnymi piłkarzami.”

Maciej Szczęsny (1965) piłkarz polski

Źródło: Dariusz Wilczak, Gra pozorów, „gentleman”, czerwiec 1998, s. 30.

O grach , O inteligencji , O myślach , O czytaniu

„O nieuleczalnej chorobie ustroju kapitalistycznego w jego dzisiejszej formie świadczą periodyczne kryzysy gospodarcze, coraz silniejsze, wyrzucające z pracy, jak na przykład ostatni, dziesiątki milionów robotników. W życiu gospodarczym i politycznym społeczeństw następują, po każdym ataku kryzysowym, przemiany istotne, ustrojowe. Gdyby nic nie mąciło toku wydarzeń, gdyby żaden inny czynnik nie wieszał się w przebieg przemian, należałoby oczekiwać, w czasie dającym się matematycznie określić, nadejścia takiej fali kryzysowej, od której historia zacznie liczyć nową erę gospodarstwa społecznego. Cechą znamienną, wspólną ostatniemu kryzysowi we wszystkich państwach, jest odsłonięcie choroby, nie tyle organu wytwórczego, ile rozdzielczego (…). Towarów na ogół wytwarza się za dużo, to jest więcej niż ludność świata może ich normalnie zużytkować. Tylko olbrzymia, przeważająca masa ludności nie może, bo nie ma jak, bo nie ma za co, zaspokajać swoich potrzeb, narzuconych jej przez klimat, cywilizację, ustrój społeczno-gospodarczy i organizm (pożywienie). Za dużo jest biedy i głodu w społeczeństwach, zanadto niesprawiedliwy jest rozdział bogactw, aby się to co pewien czas nie musiało odbić na wytwórczości.”

Jędrzej Moraczewski (1870–1944) polski polityk, premier II Rzeczypospolitej

Źródło: Rozważania nad położeniem politycznym i gospodarczym Polski, Warszawa 1938, cyt. za: Marian Romaniuk, Jędrzej Edward Moraczewski (1870–1944), lewicowo.pl http://lewicowo.pl/jedrzej-edward-moraczewski-1870-1944/

O głodzie , O chorobach , O czasie , O bogactwie

„Biowładza była, próżno w to wątpić, niezbędnym elementem rozwoju kapitalizmu – mógł przetrwać jedynie za cenę kontrolowanego wtłoczenia ciał w aparat wytwórczy i dostosowania zjawisk populacyjnych do procesów ekonomicznych.”

Michel Foucault Historia seksualności

Źródło: Historia seksualności

„Historia ludzkości jest smutnym rezultatem tego właśnie, że każdy patrzy dla siebie. Czas rodzi się przecież w oczach, to stary kawał.”

Julio Cortázar (1914–1984) argentyński pisarz

Wielkie wygrane

O czasie

„Chcę mieć zaszczyt znalezienia się na ławie oskarżonych z przyjaciółmi, których towarzyszem walki o lepszą Polskę byłem przez te kilka lat. Chcę wziąć udział w ostatnim rozdziale historii KOR-u, tak jak uczestniczyłem we wszystkich innych po kolei, od początku.”

Jan Józef Lipski (1926–1991) polski działacz polityczny, historyk literatury

14 września 1982 r.
Źródło: KOR – Komitet Obrony Robotników. Komitet Samoobrony Społecznej, wyd. IPN, Warszawa 2006, s. 567.

O walce

„Wraz ze słabnięciem afrykańskich państw pojawił się fenomen miejscowych watażków, którzy wypełnili polityczną próżnię. Podstawą ich błyskotliwej kariery stała się niesłychana dostępność tajnej broni i rekrutów do ich prywatnych armii. Watażkowie pojawili się zresztą pod koniec wieku nie tylko w Afryce, ale wszędzie tam, gdzie doszło do kryzysu struktur państwowych. Watażką był nie tylko Somalijczyk Mohammed Farah Aidid, ale także na przykład bośniacki Serb Mladić, Birmańczyk Khun Sa czy przywódca separatystów abchaskich Władysław Ardzinba. Ta nowo powstająca struktura watażków dąży do rozsadzenia struktury tradycyjnych państw.”

Khun Sa (1934–2007)

Źródło: Ryszard Kapuściński, Rwący nurt historii. Zapiski o XX i XXI wieku, wybór: Krystyna Strączek, Wydawnictwo Znak, Kraków, 2007, s. 60.

O wieku

„Nie opisuję samej tragedii, ale pokazuję, co działo się przed wylotem i później – czyli całą historię losów rodzin, do których udało mi się dotrzeć.”

Barbara Stanisławczyk (1962)

o książce Ostatni krzyk. Od Katynia do Smoleńska historie dramatów i miłości.
Źródło: Połączył ich Katyń i Smoleńsk. Barbara Stanisławczyk, Radiownet.pl, 6 grudnia 2011 http://www.radiownet.pl/publikacje/polaczyl-ich-katyn-i-smolensk-barbara-stanislawczyk

O losie

„Mój socjalistyczny chrzest miał się dokonać pośród zgiełku bitwy (…), walka klasowa ukazała mi się w blasku bagnetów i błysku karabinów (…). Taka była moja droga do praktycznego socjalizmu.”

Eugene Debs (1855–1926)

o krwawym stłumieniu strajku kolejarzy w 1894 w Chicago, podczas którego policja i wojsko zabiły 34 robotników.
Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 369.

O walce

„Sądzę, że u schyłku XX wieku to, czego współczesnemu politykowi, nie tylko w Polsce, najbardziej potrzeba, to jest wyobraźnia, a historia kształtuje wyobraźnię. I to w tym właśnie względzie sądzę, że historia dobrze służy politykowi.”

Bronisław Geremek (1932–2008) polski historyk i polityk

Źródło: Politycy i historia, „Mówią Wieki” nr 2/1993

O wieku

„Polscy himalaiści nie jechali w góry dla pieniędzy. Nie znajdowali tam fortun, tylko zimno, ale byli odkrywcami, ambasadorami waszego kraju w świecie. Wielu Polaków nazywa wspinaczy głupimi? Nie widzi sensu w ich sposobie życia? Jednym zdaniem przekreśla całą historię waszego himalaizmu? Nie można tak. To dzięki wspinaczom mówiono w najdalszych zakątkach świata, że Polska to kraj dzielnych ludzi. Jak można o tym zapomnieć? Tego trzeba bronić, nie pozwolić o tym zapomnieć.”

Simone Moro (1967) alpinista włoski

Źródło: Dominik Szczepański, Simone Moro: Jeździmy w góry po to, żeby żyć. Nie zapominajcie o tym w Polsce http://off.sport.pl/off/1,111379,14571558.html, sport.pl, 9 września 2013

O ludziach , O sporcie , O zapominaniu , Sens

„Jesteśmy bez broni, bez broni, ale nie bez honoru. Oczywiście, wrogowie chcą się dobrać do naszego honoru, co do tego nie ma wątpliwości. Ale w to, że zamach na nasz honor zwróci się kiedyś przeciwko jego sprawcom, bo to nie nasz honor zostanie zniszczony w tej światowej tragedii, w to będę wierzył do ostatniego tchu. (…) Można nam odebrać wolność i życie, ale nie godność.”

Otto Wels (1873–1939)

mowa w Reichstagu, 23 marca 1933.
Źródło: Przeciwko ustawie o uprawnieniach, tłum. Henryk Stanke, w: Wielkie mowy historii, t. 3, wyd. Polityka Spółdzielnia Pracy, Warszawa 2006.

O życiu , O ustawie , O wolności

„Wymazywanie Lecha Wałęsy z historii jest niegodziwe. Bracia Kaczyńscy choćby skoczyli 4 metry dwadzieścia centymetrów to i tak nie przeskoczą Wałęsy.”

Jerzy Wenderlich (1954) polski polityk lewicowy

na temat konferencji w Sejmie 7 września 2008 o Wolnych Związkach Zawodowych.
Źródło: politbiuro.pl http://politbiuro.pl/politbiuro/1,85402,5669336,Wenderlich__Kaczynscy_chocby_skakali_i_tak_nie_przeskocza.html, 8 września 2008

„Biurokracja pcha społeczeństwo do rewolucyjności. Im znaczniejsze gdzieś stanowisko biurokracji, tym podatniejszy grunt dla prądów przewrotowych. O rewolucji można by powiedzieć, że jest emanacją biurokracji. Jakoż poucza historia, że rewolucja zwycięska urządza się jeszcze bardziej biurokratycznie. Wszelka biurokracja nosi in petto rewolucję; wszelka rewolucja wzmacnia biurokrację.”

Feliks Koneczny (1862–1949) historyk polski, historiozof

O biurokracji

„Historia ukazuje mi jedną i tylko jedną drogę prowadzącą do wysokiego stopnia ucywilizowania, mianowicie walkę rasy przeciw rasie i przeżycie tej rasy, która jest sprawniejsza fizycznie i umysłowo.”

Karl Pearson (1857–1936) angielski matematyk i statystyk

Źródło: National Life from the Standpoint of Science, wyd. 2, Cambridge 1919, s. 21, cyt. za: Francis Fukuyama, Koniec człowieka. Konsekwencje rewolucji biotechnologicznej, tłum. Bartłomiej Pietrzyk.

O walce

„To nie taka łatwa rzecz będzie uczyć się sama i innych na zakonnice… zdałam się na wolę Pana Boga, aby czynił ze mną, co Mu się podoba… Gdy przyszłam, wdrapałam się po drabinie na sam wierzchołek, aby się przypatrzeć tej pracy i pomodlić się… nikt mnie nie widział prócz Pana Boga, którego czułam tak blisko… gdy pomyślałam, że będzie tu na tym miejscu Msza św. i inna chwała Boża, że to miejsce sobie Pan Jezus obrał na mieszkanie, tak odległe od kościoła, od ludzi, przejęta tymi wrażeniami płakałam z radości.”

Maria Teresa Dudzik (1860–1918) polska zakonnica

Wspomnienia. Teresa Dudzik – Historia Zgromadzenia. Archiwum P.O.S. w Rzymie, s. 34–35.
Źródło: o. Joachim Roman Bar OFMConv., s. Karolina Maria Kasperkiewicz Sł. NSJ – Polscy święci. Służebnica Boża Teresa Dudzik. t.7. ATK. Warszawa. 1985, s. 275.

O Bogu , O ludziach , O wrażeniach , O płaczu

„Nie było rozróżnienia że, (…) to on jest takiego czy innego wyznania. Dla mnie była to rzecz absolutnie bez różnicy. (…) Do dziś otrząsam się jak ktoś mnie nazywa filosemitą, ponieważ jestem przekonany, że ponieważ znam dużo więcej Żydów niż wielu moich rodaków to znam również dużo więcej głupich Żydów, których wcale nie lubię. Tak jak znam dużo więcej głupich Polaków – od przeciętnego Amerykanina – których też nie bardzo lubię, bo po prostu jak się wielu ludzi zna to procentowo zna się różnych ludzi. (…) Z chwilą kiedy chodziłem do szkoły, zacząłem słyszeć od różnych kolegów różne rzeczy o Żydach według takich (…) schematów (…) i pamiętam doskonale jako chłopiec, że chciałem być ważny i wobec tego mówiłem do tych kolegów: a jakich ty Żydów znasz? Na to oni mówili: nie znam. A ja znam i to są niejednokrotnie bardzo sympatyczni ludzie! Bo przypominam sobie znajomych mojej matki i mojego ojca. Nie powodowało to końca dyskusji ale oni trochę milkli bo nie mieli nic do powiedzenia.”

Władysław Bartoszewski (1922–2015) polski polityk, działacz społeczny, historyk

Źródło: Wywiad z Władysławem Bartoszewskim w Archiwum Historii Mówionej w Amerykańskim Muzeum Holokaustu, 6 lipca 1998 http://collections.ushmm.org/search/catalog/irn507910

O ludziach , O matce