Cytaty o historii (3026 cytatów, strona 9)

„Umiejętność obserwowania świata, umiejętność dramatyzowania tego co się widzi. Nie żadne obrazki migające, nie żadne specjalne efekty. Wszystko jedno jaka jest kamera. Tylko o czym opowiadacie, na kim skupicie wzrok, jaką historię umiecie zaobserwować, jakie zdarzenie jest natchnieniem. To na tym polega. Jak ktoś umie opowiadać, to będzie robił filmy.”

Krzysztof Zanussi (1939) polski reżyser i scenarzysta filmowy

Źródło: wywiad z Krzysztofem Zanussim na kanale YouTube użytkownika Ksawery Tyzo https://www.youtube.com/watch?v=fCMr6FR2DwU

„Należało by napisać traktat na temat ogromnej i niedocenianej roli choroby w historii ludzkości, a właściwie chorób wielkich ludzi, którzy tę historię tworzyli. Tak wiele pisało się i mówiło o nosie Kleopatry, a nic się nie wie o hemoroidach Richelieu.”

Henry de Montherlant (1895–1972)

Źródło: Pierre Accoce, Pierre Rentchnick, Chorzy, którzy nami rządzą, tłum. Marta Kubiak, Wydawnictwo Test, Lublin 1992, s. 5.

O ludziach , O chorobach

„Wojna powinna żywić wojnę.”

Albrecht von Wallenstein (1583–1634) wódz i polityk pochodzenia czeskiego

Źródło: Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard (oprac.), Wiek XVI-XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, s. 259.

O wojnie , O nauczycielach , O wieku

„Chcieliśmy w drodze przemocy zbudować nowy porządek na świecie, ale ten porządek okazał się większym nieporządkiem, niż oczekiwaliśmy. Nie wierzę w koniec historii, to tylko koniec mojego pokolenia, mojego czasu. Po tym, co wydarzyło się na świecie, widzę, że mamy problemy większe niż klasowe – problemy cywilizacyjne, problemy wiedzy, umysłów, technologii, a to inna sprawa.”

José Mujica (1935)

Źródło: polityka.pl, 8 grudnia 2009 http://www.polityka.pl/swiat/ludzie/1501271,2,mujica-jos.read

O ludziach , O wiedzę , O czasie

„Wszyscy jesteśmy, w mniejszym lub większym stopniu, produktami naszej historii. Ta kwestia nie podlega, moim zdaniem, dyskusji.”

Ildefonso Falcones (1959)

Źródło: „Tom Kultury” nr 12, 2007

„2015 rok będzie czasem reform, które przejdą do historii. Otworzą nam ponadto drogę do UE.”

Petro Poroszenko (1965) ukraiński polityk i przedsiębiorca

Źródło: Sylwia Ławrynowicz, Niemcy – przegląd prasy (2.01.2015) http://www.psz.pl/94-niemcy/niemcy-przeglad-prasy-2-01-2015, Portal Spraw Zagranicznych, 3 stycznia 2015

O czasie

„W dalszym horyzoncie czasowym jako obywatel Europy mam nadzieję na europejską konfederację. Nie byłaby taka jak USA – Europejczycy mają swoją tradycję i historię. Ale naturalnie mielibyśmy wtedy europejskie ministerstwo finansów, o pewnym zakresie kompetencji. (…) Mówimy o procesie historycznym, który rozpoczął się 60 lat temu. Przyszłość Europy ma głębokie korzenie historyczne. Nigdzie indziej nie są one bardziej odczuwalne niż w Akwizgranie, u tronu Karola Wielkiego.”

Jean-Claude Trichet (1942) ekonomista francuski

Źródło: rozmowa Helgi Einecke i Hansa-Jürgena Jakobsa, „Süddeutsche Zeitung”, tłum. „Forum”, 8 sierpnia 2011.

O przyszłości

„Proszę życzyć mi szczęścia, madame. Jestem teraz królem Francji! Zginął bowiem król Paryża! Wyprzedziłem ciosy, które miały mnie trafić. Naśladowałem ciebie, moja nauczycielko!”

Henryk III Walezjusz (1551–1589) pierwszy elekcyjny król Polski i król Francji

w rozmowie z Katarzyną Medycejską – informował ją m.in. o śmierci „króla Paryża” – Henriego I de Guise’a (Henryka Gwizjusza).
Źródło: Helmut Werner, Tyranki. Najokrutniejsze kobiety w historii, op. cit., s. 135.

O śmierci , O kobietach

„Uosobienie Narodu.”

José María Velasco Ibarra (1893–1979) ekwadorski polityk, pięciokrotny prezydent

samozwańczy tytuł Velasco Ibarry.
Źródło: John Charles Chasteen, Ogień i krew. Historia Ameryki Łacińskiej, op. cit., s. 189.

„Jeśli chodzi o Stalina i ludzi, którymi kierował, sowieckich przywódców tego okresu, jest jasne i oczywiste dla każdego, że popełnili oni przestępstwo. Przestępstwo przede wszystkim przeciwko własnemu narodowi i, do pewnego stopnia, także przeciwko historii.”

Dmitrij Miedwiediew (1965) polityk rosyjski

Regarding Stalin and people under his leadership, the Soviet leaders of that period, it’s clear and obvious to everyone that they had committed a crime. A crime against their nation first of all, and against history to some extent too. (ang.)
Źródło: Russian president gives interview to RT’s editor in chief, „Russia Today”, 14 kwietnia 2010.

O ludziach

„Mamy samoloty, ale nie mamy pilotów, mademoiselle. Nie mamy techników. Musimy ich jeszcze przeszkolić, wdrożyć. A to zajmuje rok albo dwa. Dlaczego wcześniej ich nie przygotowaliśmy? Właśnie dlatego, że wcześniej musieliśmy zajmować się armią! Zawsze mówiłem, że nie będziemy gotowi przed 1973 rokiem. Oto dlaczego komuniści żądają powstrzymania wietnamizacji i jej się boją. A wie pani, ile czasu potrzeba, żeby stworzyć nowoczesną armię?!”

Nguyễn Văn Thiệu (1923–2001) prezydent Wietnamu Południowego

w wywiadzie udzielonym Orianie Fallaci w styczniu 1973 w Sajgonie

O czasie

„Wiem, że aż się chce gwizdać i chichotać na widok kolorowej kobiety, która wstała, by powiedzieć wam coś o prawach kobiet. Wszystkie nas zepchnięto tak nisko, że nikt nawet nie pomyślał, iż kiedykolwiek mogłybyśmy znów się podnieść, a jednak (…) powstaniemy i oto jestem tutaj (…). Będziemy mieć swoje prawa, przekonacie się o tym, nie uda się wam nas przed tym powstrzymać; sami zobaczycie. Możecie syczeć, ile wam się podoba, ale to i tak już nadchodzi (…). Siedzę wśród was i obserwuję, w każdej chwili jestem gotowa powstać i powiedzieć, ile czasu wam jeszcze zostało.”

Sojourner Truth (1797–1883)

mowa wygłoszona w 1853 podczas czwartego Krajowego Konwentu Praw Kobiet w Nowym Jorku na sali wypełnionej przez wrogi tłum, który krzyczał, szydził i groził mówczyni.
Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 246.

O kobietach , O czasie

„Władze w Londynie nie zakazały bitwy o Warszawę, a Mikołajczyk był bezpośrednio odpowiedzialny za tenor depeszy z 26 lipca. Czynniki krajowe, które i tak wcześniej sądziły, że generalnie działają – zgodzie ze stanowiskiem Londynu, mając depeszę Mikołajczyka w ręku, miały pełne prawo uważać, iż ich decyzja walki o Warszawę jest w pełni aprobowana przez Londyn. Wydaje się, iż przypisanie premierowi Mikołajczykowi i jego otoczeniu (w tym i gen. Stanisławowi Tatarowi) głównej roli w akceptacji decyzji o bitwie Warszawę jest w pełni uzasadnione.”

Stanisław Salmonowicz (1931) polski historyk

Powstanie warszawskie z perspektywy półwiecza
Źródło: s. 39.

O decyzjach , O walce

„(…) zostało nakręconych pięćdziesiąt dwie godziny materiału, a film ma jak wiadomo półtorej godziny. Ja ten film widziałam zupełnie inaczej. Myślałam, że wejdą inne sceny, zupełnie inne jego fragmenty. Tak więc kiedy pierwszy raz go oglądałam, siedziałam wciśnięta w fotel zaskoczona jakimi środkami, scenami w końcu ujęciami uzyskano końcowy rezultat. Dopiero oglądając Plac Zbawiciela za drugim razem zbliżyłam się bardziej do samej historii. Przyznam, że na mnie działa to wszystko piorunująco i wzruszająco, ale przede wszystkim ze względu na dzieci. To mnie kompletnie rozstraja i rozczula. Niezależnie od okoliczności za każdym razem płaczę na dwóch scenach. Te dzieci są tam naprawdę biedne, mimo że film nie epatuje nieszczęśliwymi, zatroskanymi dziecięcymi buźkami. Jest jednak coś tak przerażającego w ich historii, że mnie ten film dosłownie rozkłada.”

Jowita Budnik (1973) polska aktorka

Źródło: Artur Cichmiński, Orły 2007. Czułam, że przechodzę to wszystko bezboleśnie. Rozmowa z Jowitą Budnik, stopklatka.pl, 27 lutego 2007 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=36272

O dzieciach , O myślach , O myśleniu

„Cezar jest człowiekiem wielkiej dobroci i łaskawości.”

Pompejusz (-106–-48 p. n. e.)

uspokajając swą żonę Kornelię podczas szukania schronienia po przegranej bitwie pod Farsalos.
Źródło: Paul Elliott, Krwawa historia morderstw i zamachów politycznych, tłum. Grzegorz Siwek, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2001, ISBN 831109100, s. 25.

O domu

„Dziś rano John Mitchell, były szef związku zawodowego górników, podczas gry w baseball plażowy z Przewodniczącym Samem Gompersem, Sekretarzem Frankiem Morrisonem i innymi przywódcami AFL zgubił pierścionek z brylantem warty 1000 dolarów, ofiarowany mu przez jego zwolenników po wygaszeniu wielkiego strajku w przemyśle węglowym w Pensylwanii. Kapitan George Berke, emerytowany ratownik, odnalazł pierścionek, za co Mitchell odwdzięczył się, wręczając mu banknot studolarowy, który wyciągnął z pliku noszonego w kieszeni.”

John Mitchell (1870–1919)

fragment relacji prasowej z luksusowego nadmorskiego kurortu Atlantic City w stanie New Jersey, 1910.
Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 428.

O relacjach

„Lubię kręcić filmy tak, jakby nigdzie na świecie nie kręcił ich nikt inny.”

Werner Herzog (1942) reżyser niemiecki

Źródło: wywiad Michała Chacińskiego Historie są jak złodzieje, „Duży Format”, 6 maja 2010.

„Moja zawodowa praca łączy się z intelektualną zabawą, z wielką pasją. Ale lubię czytać, interesuje mnie filozofia, religioznawstwo i historia. No i kocham psy! Mam teraz takich dwóch przyjaciół, którzy każdego dnia wyprowadzają mnie na spacer.”

Włodzimierz Ptak (1928–2019) polski immunolog, mikrobiolog

Źródło: Teresa Bętkowska, Mistrz niszowej dyscypliny, „Alma Mater” nr 126–127, sierpień-wrzesień 2010, s. 43 http://www2.almamater.uj.edu.pl/126/17.pdf.

O psie , O czytaniu , Kochać się

„Zgotowano mi w Warszawie takie przyjęcie, którego nie doświadczyłam nawet w Petersburgu. Ilekroć występowałam w Warszawie, odnosiłam wielki sukces. Warszawscy krytycy baletowi nie skąpili mi najwyższych pochwał.”

Matylda Krzesińska (1872–1971)

Źródło: Violetta Wiernicka, Baletnica Imperium, „Newsweek Historia”, 9/2014, s. 78.

O sukcesie

„A tchórze, a do boju! zwyciężyć lub umrzeć, a wstydźcie się!”

Anna Henryka Pustowójtówna (1843–1881) powstaniec styczniowy

gdy 24 lutego 1863 podczas bitwy pod Małogoszczem na kasztanowatym koniku, w czamarze z futrem, z szalikiem na szyi i konfederatką na głowie, przebiegała na rynku od szeregu do szeregu, dodając odwagi żołnierzom.
Źródło: Agaton Giller, Historia Powstania Narodu Polskiego 1861–1864..., tom 1, Księgarnia Luksemburska, Paryż, 1867, s. 294.

„Wrogiem najgroźniejszym jest dziś życie bez historycznego planu, miękki i bezkostny subiektywizm. Brak kulturalnej, historycznej woli, brak męstwa, odległych historycznych perspektyw – oto cechy, rzucające się w oczy nowoczesnej europejskiej psychice kulturalnej. (…) Kultura dzisiejsza to w znacznej mierze system złudzeń i iluzji, przesłaniający ten istotny stan rzeczy: – to system ucieczek przed historią. (…) Jedną z najniebezpieczniejszych jest optymistyczna wiara w przyszłość powstającą automatycznie: zabija ona to, co jest najniezbędniejsze – heroizm woli, i to dziś, gdy jest on dla nas, nieposiadających nad sobą żadnej istniejącej obowiązującej formy – jedynym gruntem. Fundament nasz i sklepienie nasze w nas tylko przebywają, nie ma ich poza nami.”

Stanisław Brzozowski (1878–1911) polski pisarz i filozof

Legenda Młodej Polski (1909)
Źródło: I, Nasze „ja” i historia

O życiu , O wierze , O przyszłości , Odległy

„Uwielbiam oddychać tym powietrzem, lubię ten styl życia. Rzym to najpiękniejsze miasto na ziemi, cały świat jest tu w jednym miejscu. A proszę pamiętać, że jako piłkarz byłem niemal wszędzie, więc wiem, co mówię. Lubię ten zapach historii.”

Adam Nawałka (1957) piłkarz i trener polski

o Włoszech.
Źródło: Nawałka: Punktem zwrotnym była praca z kadrą narodową, przegladsportowy.pl, 17 października 2013 http://pilka-nozna.przegladsportowy.pl/Pilka-nozna-Rozmowa-z-Adamem-Nawalka,artykul,184269,2,291.html

O świecie

„Określenie „powstanie” oznaczało powstanie powszechne, bo tak było w planach, które sztab Naczelnego Wodza znał i akceptował. Aby nie powodować nieporozumień używano w dowództwie AK określenia „walka o Warszawę”, gdyż była ona podejmowana w ramach operacji „Burza”. Gdy jednak ludność stolicy wzięła masowy udział w walce i nazywała ją powstaniem, dowództwo AK przyjęło dla niej nazwę „Powstanie Warszawskie” i pod tą nazwą ta walka weszła do historii.”

Tadeusz Pełczyński (1892–1985) Oficer dyplomowany Wojska Polskiego

Źródło: Tadeusz Pełczyński, przedmowa [w:] Armia Krajowa w dokumentach 1939–1945, op. cit., s. XXXIII – XXXIV (33–34).

O walce

„U mnie [z wymyślaniem historii] to jest tak: zjawia się pomysł, myślę o nim przed zaśnięciem (to moja ulubiona pora na takie rozmyślania), potem zaczynam pisać i wtedy widzę, że to wcale nie tak miało wyglądać. Dalej jest już ciężka praca, pomysł się zmienia, aż w końcu wszystko do siebie pasuje i nic nie fałszuje.”

Maria Ewa Letki (1948)

Źródło: Dorota Koman, Najbardziej zaczarowana historia – z Marią Ewą Letki rozmawia Dorota Koman, qlturka.pl, 26 kwietnia 2013 http://www.qlturka.pl/czytelnia,literatura,najbardziej_zaczarowana_historia__z_maria_ewa_letki_rozmawia_dorota_koman,5139.html

O literaturze , O myślach , O myśleniu , Pora roku

„Polska jest nie tylko koniecznością dla wolnej Europy, ale przede wszystkim koniecznością dla wolnej Anglii.”

Gilbert Keith Chesterton (1874–1936) pisarz angielski

Źródło: Prawdziwa historia Polaków. Ilustrowane wypisy źródłowe 1939–1945 pod red. Dariusza Baliszewskiego i Andrzeja Krzysztofa Kunerta, Rytm, 1999, s. 1549.

„Historia jest często produktem bezmyślności. Jest bękartem ludzkiej głupoty, płodem zaćmienia, idiotyzmu i szaleństwa. W takich wypadkach jest robiona przez ludzi, którzy nie wiedzą, co czynią, więcej – nie chcą wiedzieć, odrzucają taką ewentualność z odrazą i gniewem. Widzimy ich, jak zmierzają ku własnej zagładzie, jak sami szykują na siebie wnyki, jak zawiązują sobie pętlę, jak pilnie i wielokrotnie sprawdzają, czy te wnyki i pętle są mocne, czy będą wytrzymałe i skuteczne.”

Ryszard Kapuściński książka Heban

Heban

O ludziach , O głupocie , O szaleństwie

„Kto zauważy brak jednej, dwóch czy trzech osób spośród miliona ludzi w tym kraju?”

Ian Brady (1938–2017)

Źródło: Shelley Klein, Największe zbrodniarki w historii, wyd. Muza SA, Warszawa, 2006, ISBN 83-7319-854-7, tłum. Barbara Gutowska-Nowak, s. 173.

O ludziach

„Moi Drodzy Żołnierze! Mija 50 dzień naszej otwartej walki. Dnia 1 sierpnia wyszliśmy z podziemi, aby uderzyć na odwiecznego wroga, który przez pięć lat pastwił się nad naszym narodem. Niewystąpienie nasze do walki sprowadziłoby na nas większe straty niż otwarta walka. Zdobyte przez Was w tym boju wartości są bezcenne, tak jak bez ceny jest Wasza krew przelana, jak bez ceny są ofiary złożone przez całą Warszawę i jej lud. Powstanie nasze przeszło już do historii, jako nieporównany czyn Narodu, który chce żyć tylko w wolności.”

Antoni Chruściel (1895–1960) generał polski

fragment rozkazu gen. „Montera” do żołnierzy na 50. dzień powstania, 19 września 1944, Warszawa.
Źródło: Andrzej Krzysztof Kunert, Komendant Podziemnej Warszawy. Generał Monter Antoni Chruściel, Świat Książki, Warszawa 2012, s. 285–286

O ludziach , O książkach , O świecie , O wolności

„Mafia to ucisk, chciwość, nielegalne bogacenie się, wpływy i hegemonia ponad i przeciwko wszystkim. I nie jest to bynajmniej pojęcie abstrakcyjne ani stan umysłu, ani też termin literacki… Jest to organizacja przestępcza kierująca się w swoich działaniach niepisanymi, ale żelaznymi i nienaruszalnymi regułami… Mit o dzielnym i wspaniałomyślnym "człowieku honoru" musi zostać obalony, ponieważ mafioso jest jego absolutnym zaprzeczeniem.”

Cesare Terranova (1921–1979)

Źródło: Lauren Carter, Najgroźniejsi gangsterzy w historii, MUZA SA, Warszawa 2008, ISBN 978-83-7495-509-6, tłum. Barbara Gutowska-Nowak, s. 8.

„Tak jak niektóre religie na świecie twierdzą, że ateistą jest człowiek nie wierzący w Boga, który istnieje poza nim, tak my mówimy, że ateistą jest człowiek, który nie wierzy w samego siebie. My ateizmem nazywamy niewiarę we wspaniałość własnej duszy.”

Swami Wiwekananda (1863–1902) Indyjski mnich hinduski i filozof

Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, Warszawa 1995, tłum. Iwona Zimnicka, s. 156.

O Bogu , O świecie , O wierze , O religii

„Państwo jest (…) czynnikiem które w ciągu całej swojej historii, służyło dla przeszkadzania jednoczenia się ludzi, dla paraliżowania inicjatywy miejscowej dla tłumienia istniejących wolności i zabijania w zarodku nowych. Wiemy przy tym, że organizacja, która ma już za sobą parę stuleci istnienia i która silnie ukształtowała się w pewną formę, w celu wypełnienia w dziejach określonej roli, nie może przystosować się do odegrania roli biegunowo przeciwnej.”

Piotr Kropotkin (1842–1921)

Państwo, władza

O ludziach , O wolności

„Nikt nigdy i pod żadnym pretekstem nie może wynosić się ponad urząd papieża, który z nakazu Chrystusa ustanowiony jest ponad wszystkimi i każdym z osobna i którego Kościół powszechny zawsze uważał za swoją głowę.”

Gelazjusz I (410–496) papież

Źródło: Historia chrześcijaństwa, Vocatio, Warszawa bdw, s. 214

Chrystus

„Podobnie jak w filmie science-fiction, głównym zadaniem operatora dzieła fantasy jest osadzenie opowiadanej historii w rzeczywistości i ludzkim doświadczeniu. Dzięki temu publiczność wierzy, że ogląda stwory, które mogłyby istnieć, wydarzenia, które mogłyby mieć miejsce, etc. Trzeba znaleźć jakiś punkt zaczepienia, umiejętnie wykreować świat noszący w pewnym sensie znamiona prawdopodobieństwa, nie popadający w abstrakcję, która przeszkodzi widzom w zaznaniu iluzji. Ale koniec końców, i tak chodzi głównie o dramat, konflikt, kryzys – jak w każdym filmie.”

Karl Walter Lindenlaub (1957)

Źródło: Błażej Hrapkowicz, Emmerich, Narnia, zdjęcia i efekty specjalne, stopklatka.pl, 30 maja 2008 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=46150

O świecie , O rzeczywostości , Sens

„Kieruję się prostą zasadą Jeana-Luca Godarda, że film to „dźwięk plus obraz”. (…) Po pierwsze, te składniki muszą być najwyższej jakości; po drugie, muszą do siebie pasować. W sztuce filmowej nie chodzi wyłącznie o opowiadanie historii, ale także o sposób, w jaki ta historia staje się doświadczeniem wizualnym i dźwiękowym. Trzeba mieć świadomość materii. Film ma swoje ograniczenia, dlatego ważne są proporcje: ruchome obrazy muszą złożyć się w całość w określonym czasie. Efekt zaś powinien być jak najbardziej osobisty i tak prawdziwy, jak tylko to możliwe.”

Ira Sachs (1965)

Źródło: Adam Kruk, Bez wstydu http://www.dwutygodnik.com/artykul/4061/, Dwutygodnik. com nr 94/2012.

O czasie , Obraz

„Na ruinach wznosi
szkielety budowli
przyszłych ruin”

Teresa Truszkowska (1925–1992)

Haiku
Źródło: Historia

„I nie możemy mówić tak, że Watykan jest otwarty, bo to głosimy od roku odkąd nastał papież Franciszek, a Kościół w Polsce jest zamknięty. (…) Proszę zobaczyć, jak ten Kościół wygląda. On jest szalenie postępowy, szalenie nowoczesny i zawsze był. (…) Jak popatrzycie państwo z punktu widzenia całej historii Kościoła, to widzicie państwo, że ten Kościół zawsze chciał być opiniotwórczy, kulturotwórczy i musiał postępować z duchem czasu, by nigdy z tej roli nie wypaść. To Kościół wracał do tych fundamentalnych wartości, o których przypomina nam dzisiaj, tych podstawowych, dobra i zła, i chciałam też przypomnieć, że cywilizacje właśnie upadały wówczas, kiedy upadało morale i Kościół zawsze bardzo tego bronił. (…) Ja się bardzo cieszę, że jest instytucja, która cały czas do tych fundamentalnych wartości się odnosi, w bardzo trudnych czasach obecnie…”

Magdalena Ogórek (1979) polska historyczka, doktor nauk humanistycznych

w trakcie debaty o roli Kościoła w Polsce organizowanej 30 czerwca 2014 przez Polskie Radio RDC oraz Towarzystwo Absolwentów Oxford i Cambridge.
Źródło: Czy Kościół hamuje rozwój nowoczesnej Polski, Youtube.com https://www.youtube.com/watch?v=2HS9g0UskK0

O czasie

„Ekipa Busha sięga do najgorszych kart w historii USA. Gdy dorastałem, pewne zasady wydawały się niewzruszone – to, że człowieka nie można więzić bez wyroku sądu, że aresztowanemu trzeba przedstawić zarzuty, że ma prawo do sprawiedliwego procesu z udziałem obrońcy itp. Administracja Busha zawiesiła te zasady. Ameryka podpisała międzynarodową konwencję o zakazie tortur, ale ekipa Busha łamie także i tę normę. Powiedziałbym, że ta ekipa wypaczyła wszystko, co można nazwać wartościami amerykańskimi. Prezentuje nie jeden z nurtów naszej tradycji, ale tendencję skrajną.”

Joseph E. Stiglitz (1943) ekonomista amerykański, noblista

Źródło: gospodarka.gazeta.pl, 20 stycznia 2007 http://gospodarka.gazeta.pl/gospodarka/1,52981,3862752.html

„W większości rodzin narzucanie współmałżonkowi czy współmałżonkom swojej woli jest źle widziane. Jeśli jakaś rodzina funkcjonuje na innych warunkach, to raczej wyjątek od reguły. Partnerstwo jest dla nas czymś naturalnym. Wystarczy się przyjrzeć, w jaki sposób kobieta i mężczyzna dzielą obowiązki przy dzieciach. Jeśli matka ma akurat coś do zrobienia, bhutański ojciec bez protestów ją zastępuje. Ojcowie pomagają też często przy narodzinach. Moja własna historia może być dobrym przykładem. Przyszłam na świat w rodzinnym domu w Nobgang, małej wiosce w okręgu Punakha. Gdy się rodziłam, nie było lekarza ani pielęgniarki. Rolę akuszerki pełnił mój ojciec. Przyjął poród, odciął pępowinę i podał mnie matce. Asystował też przy porodzie moich braci i sióstr.”

Dorji Wangmo (1955)

Źródło: Anna Jasińska, Królowa na krańcach świata http://www.styl.pl/magazyn/w-swiecie-kobiet/news-krolowa-na-krancach-swiata,nId,350777 (wywiad z Dorji Wangmo), „Twój Styl” nr 8 (253), sierpień 2011, s. 109.

O kobietach , O dzieciach , O świecie , O rodzinie

„Mamy okazję prawie do 20 spotkań odbyć z różnymi ministrami. Z niektórymi, jak np. na Karaibach po raz pierwszy chyba w historii naszej dyplomacji. Na przykład z takimi krajami, jak San Escobar albo Belize.”

Witold Waszczykowski (1957) polski polityk

10 stycznia 2017 o swojej nowej ofensywie dyplomatycznej. Wieczorem tego samego dnia MSZ opublikowało wyjaśnienie: „San Escobar to przejęzyczenie. Minister Waszczykowski miał na myśli rozmowę z ministrem spraw zagranicznych Saint Kitts i Nevis”.
Źródło: San Escobar. Waszczykowski rozmawiał z dyplomatami nieistniejącego państwa. A MSZ ocenzurowało jego wypowiedź http://www.newsweek.pl/polska/san-escobar-z-kim-rozmawial-witold-waszczykowski-wpadka-szefa-msz,artykuly,403328,1.html, newsweek.pl, 10 stycznia 2017.

O myślach , O myśleniu

„Walczę otwarcie, nie zdradziecko, i przeciw uzbrojonym mężczyznom, a nie ciężarnym kobietom. W germańskich lasach wciąż wiszą rzymskie orły i sztandary, które zawiesiłem ku czci bogów naszych ojców.”

Arminius (-17–21 p. n. e.)

Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, op. cit., s. 29.

O kobietach , O Bogu

„Zatrudnienie mnie to najlepsza decyzja w historii Interu Mediolan.”

José Mourinho (1963) portugalski trener piłkarski

podczas konferencji prasowa po wygranym przez Inter Mediolan finale pucharu Włoch.

O decyzjach

„Nie myślę o scenariuszu jako o produkcie, który trzeba będzie sprzedać za dobrą cenę. Nie kalkuluję, że to czy tamto zakończenie będzie ciekawsze, bardziej cool. Zależy mi na perfekcyjnym opowiadaniu wymyślonej przeze mnie historii, nawet jeśli wypracowywanie narracji zajmuje mi kilka lat.”

Charlie Kaufman (1958) scenarzysta amerykański

Źródło: Joanna Ozdobińska, Charlie Kaufman: Ekstrawertyczny introwertyk, exklusiv.pl http://www.exklusiv.pl/artykul/id,297

O myślach , O myśleniu

„Kiedy zaczęliśmy rozmawiać o pracy nad Pożegnaniem jesieni, jeszcze na długo przed skonstruowaniem adaptacji, chcieliśmy zupełnie odwrócić sytuację z powieści. Witkacowska rewolucja miała być w naszym spektaklu zderzeniem starych i młodych, wigoru i rozpadu, energii i zmęczenia. W tym pierwotnym pomyśle chcieliśmy obsadzić role Atanazego, Prepudrecha, Heli i Zosi aktorami starymi, osiemdziesięciolatkami, pokazać historię z Pożegnania jesieni jako wspomnienie ich dawnego życia, rozpaczliwą próbę ponownego przeżycia młodości. Rewolucjonistami mieli być ludzie młodzi, atrakcyjni, sprawni, silni, bezwzględni. Potem jednak z tego pomysłu zrezygnowaliśmy, ale temat zderzenia starości i młodości, rozpaczliwego szukania doświadczeń i rozpaczy wynikającej z braku możliwości dalszego doświadczania jest dla tego spektaklu tematem kluczowym. Bo czy jest w naszym życiu jakaś ważniejsza rewolucja niż rewolucja starości?”

Piotr Sieklucki (1980)

Źródło: Tatiana Drzycimska, Rewolucja starości, 1 kwietnia 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/114481.html

O ludziach , O wspomnieniach , O pożegnaniu , Jesień

„Pisanie klasycznych, linearnych historii nie leży w mojej naturze.”

Shira Geffen (1971)

Źródło: Błażej Hrapkowicz, Reżyseria to męski zawód. Laureatka Cannes w Stopklatce, Stopklatka.pl, 25 kwietnia 2008 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=45286

O naturze

„Mogę ukazać czytelnikom coś, czego jeszcze nie widzieli, przedstawić historie, jakie im się nawet nigdy nie śniły. Może inni pisarze mają ciekawsze wątki w swoich powieściach, ale za to chyba nikt nie pisze w tak dziwny sposób jak ja.”

Simon R. Green (1955)

odpowiedź na pytanie: „Co najbardziej polubił pan w pisaniu science fiction i fantasy?”
Źródło: Marta Mentek, Rozmowy: Simon R. Green, coolturka.com.pl, 18 kwietnia 2012 http://www.coolturka.com.pl/2012/04/18/rozmowy-simon-r-green/

„Czy to już koniec?
– A chcesz, żeby był koniec?
Emma stanowczo potrząsa głową. Wpatruje się w usta ciotki, jakby mogły z nich wyjść nie tylko dźwięki, ale także książę i księżniczka. Bo nie trzeba wierzyć, że historie są prawdziwe, wystarczy, że są opowiadane.”

John Fowles (1926–2005) pisarz angielski

Hebanowa wieża

Księżniczka

„Cierpienie wtedy staje się złem, kiedy dana jest nam możliwość życia bez niego, kiedy jest wyjątkiem, zaprzeczeniem stanu normalnego.”

Ludwik Stomma (1950) polski antropolog kultury i etnolog

Źródło: A jeśli było inaczej... Antropologia historii, Poznań 2008, S. 36.

O cierpieniu

„Do Szanownego Pana Adolfa Hitlera, Führera i Kanclerza Rzeszy Niemieckiej! Rozpoczynając nasz pontyfikat, pragniemy zapewnić Pana, iż nadal z oddaniem będziemy służyć duchowemu dobru narodu niemieckiego, którego przywództwo Panu powierzono (…) W ciągu naszego długoletniego pobytu w Niemczech staraliśmy się z całych sił ustanowić harmonijne stosunki pomiędzy Kościołem a państwem. Teraz, gdy nasze duszpasterskie obowiązki zwiększyły nasze możliwości, o ileż żarliwiej modlić się będziemy w tej intencji. Niechaj pomyślność narodu niemieckiego i jego postęp we wszystkich dziedzinach ziści się z Bożą pomocą!”

Pius XII (1876–1958) papież

w liście z 1939.
Źródło: John Cornwell, Papież Hitlera: Sekretna historia Piusa XII, tłum. Andrzej Grabowski, Warszawa 2006, s. 93.

O pomocy

„(…) gdyby poprosić wszystkie narody świata o wskazanie najwłaściwszych ich zdaniem i najbardziej godnych obyczajów, to każdy z nich na pierwszym miejscu postawiłby swoje własne.”

Herodot (-484–-425 p. n. e.) historyk grecki

Źródło: ciekawostkihistoryczne.pl http://ciekawostkihistoryczne.pl/2012/02/08/krotka-historia-kanibalizmu/

„Przede wszystkim chodzi o to, co Niemcy wyprawiali w Wielkopolsce już w 1939 r., o czym wciąż mało się mówi. Tymczasem już na początku wojny Niemcy brutalnie wypędzali Polaków z Wielkopolski i mordowali inteligencję. Gdy jeszcze pełniłem funkcję posła, zostałem poproszony o zainicjowanie akcji przypominania tej historii, której świadków przecież wciąż ubywa. Takie były początki. Potem założyliśmy stowarzyszenie Wspólnota Ofiar Niemieckich Wypędzeń, które ma dokumentować tę tragedię. Niemcy, wysiedlając Polaków, dawali polskim rodzinom 15 minut na opuszczenie domów. Podczas tych akcji, dokonywanych zimą, zmarło wiele dzieci. Ludność wysiedlono na tereny ówczesnej Generalnej Gubernii, a więc na tereny południowo-wschodniej obecnej Polski. Gdy przed kilkoma laty w Warszawie wystąpiono z pomysłem policzenia wojennych strat stolicy, zaproponowałem, by zrobić to samo w Poznaniu.”

Zbigniew Jacyna-Onyszkiewicz (1944) polski fizyk i polityk

Źródło: Przekraczamy granice fizyki, naszdziennik.pl, 15 marca 2008 http://www.naszdziennik.pl/index.php?typ=my&dat=20080315&id=my21.txt

O wojnie , O dzieciach , O inteligencji , O zimie

„Ja jestem zwolennikiem upublicznienia akt znajdujących się dzisiaj w gestii IPN-u i to z różnych powodów, m. in. takich partykularnych, związanych z moja profesją, czyli z faktem, że uprawiam historię najnowszą. Nie widzę powodów dlaczego historycy mieliby być z jednej strony jedynymi wtajemniczonymi, a z drugiej strony tymi, którzy dostają baty za to, że rzekomo odziedziczyli mentalność SB-cką, niech więc społeczeństwo samo sobie wyrobi zdanie nt. tego, co się w tych aktach znajduje. Drugi powód, oczywiście natury politycznej, to oczywiście upublicznienie tych akt z jednej strony wyzwoli nas raz a dobrze z epoki PRL-owskiej, z drugiej strony zamknie tę epokę haków, która moim zdaniem bardziej są związane z metodą SB-cką, niż otwieranie akt.”

Jan Żaryn (1958) polski historyk

Źródło: Jan Żaryn: jestem zwolennikiem upublicznienia akt IPN, wp.pl, 14 czerwca 2005 http://wiadomosci.wp.pl/kat,4892,title,Jan-Zaryn-jestem-zwolennikiem-upublicznienia-akt-IPN,wid,7383799,wiadomosc.html

O naturze

„Jeśli się dobrze zastanowić, całą literaturę można by potraktować jako historię salw i uników, mapę przemyślnych kampanii, w których autorzy poszukują własnego, najbardziej skutecznego fortelu. Przeciw komu, przeciw czemu?”

Marcin Orliński (1980)

Cytaty z tekstów krytycznych, Płynne przejścia

O poszukiwaniu , O literaturze

„Powiedzcie matce, że umieram za mój kraj. Myślałem, że czynię to w najlepszej intencji.”

John Wilkes Booth (1838–1865) amerykański aktor, zabójca Abrahama Lincolna

ostatnie słowa.
Źródło: George Brown Tindall, David E. Shi, Historia Stanów Zjednoczonych, Zysk i S-ka, Poznań 2002, ISBN 8371507097, s. 679.

O matce , O myślach , O myśleniu

„Jak śmieli Żydzi narzucić Polsce swego prezydenta?”

Kazimierz Lutosławski (1880–1924) polski duchowny, zasłużony instruktor harcerski

o prezydencie Gabrielu Narutowiczu.

„W dzieciństwie moim ciągle szeptano mi w uszy tzw. mądre przysłowia: „Nie dmuchaj pod wiatr!” „Głową muru nie przebijesz!” „Nie porywaj się z motyką na słońce!”. Doszedłem potem do wniosku, że silna wola, energia i zapał mogą te właśnie zasady załamać. I obecnie kiedy stoimy wobec wielkich zadań dalszej budowy państwa polskiego, właśnie potrzeba nam ludzi, którzy potrafią tej starej mądrości tych przysłów się przeciwstawić.”

Józef Piłsudski (1867–1935) polski działacz niepodległościowy i polityk, premier, Naczelnik Państwa, twórca tzw. rządów sanacyjnych

odpowiedź na przemówienie rektora Uniwersytetu Lubelskiego, 11 stycznia 1920.

O ludziach , O woli , O słońcu , O dzieciństwie

„Kiedy zostałam wyróżniona pierwszy raz, czułam się, jakbym wyleciała w kosmos. To było takie surrealistyczne. Potem zastanawiałam się: I co teraz? Musiałam sobie przypomnieć, dlaczego jestem aktorką. Bo chcę opowiadać historie.”

Hilary Swank (1974) aktorka amerykańska

o otrzymaniu pierwszego Oscara w 1999.
Źródło: „InStyle”, 4/2011

„Chciałem znaleźć w historii Frankensteina coś dla siebie, nie było moją intencją interpretowanie powieści Shelley zgodnie z jej oryginalną wymową. Takie adaptacje robią wszyscy wokół. Mnie jako filmowca to nie interesowało. Zastanawiałem się, czy mogę wykorzystać ten koncept do opowieści o stwórcy i jego dziele, zbrodni i karze. Pozmieniałem więc sporo w stosunku do książki. Klasyczny zwrot akcji co prawda pozostał, ale już zakończenie jest u mnie zupełnie inne.”

Kornel Mundruczó (1975)

Źródło: Piotr Pluciński, Jak sprawić, by ludzie latali. Wywiad z Kornelem Mundruczó, Stopklatka.pl, 1 sierpnia 2010 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=68086

O ludziach , O prawdzie , O książkach , O karze

„Sąsiedzi Niemiec nie obawiają się przekręcania historii, obawiają się prawdy.”

Erika Steinbach (1943) polityk niemiecka

Źródło: TVN24

„W 1945 r. Stalina nie można już było powstrzymać. Gdy stawało się jasne, że wbrew obietnicom Stalin zniewolił Polskę i inne kraje Europy Środkowej, Churchill zastanawiał się nad atakiem na Armię Czerwoną. To było niewykonalne – Zachód nie miał ani sił, ani ochoty pakować się w kolejną wojnę.”

Antony Beevor (1946) brytyjski historyk

Źródło: rozmowa Bartosza Wielińskiego, Wojna Stalina, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 6 maja 2013.

O wojnie

„Niech wolno mi będzie powiedzieć kilka słów o filozofii reform. Cała historia postępu ludzkiej wolności pokazuje, że wszelkie ustępstwa, jakie czyniono na rzecz jej szlachetnych żądań, zrodziły się w walce (…). Bez walki nie ma postępu. Ci, którzy twierdzą, że sprzyjają wolności, a jednocześnie potępiają nastroje wzburzenia, to ludzie, którzy chcą uzyskać plon bez orki. Chcą deszczu bez grzmotów i błyskawic. Chcą oceanu bez strasznego huku fal. Walka może mieć charakter moralny, może również mieć charakter fizyczny lub też zarówno moralny, jak i fizyczny. Musi jednak być walką. Siła nie ustępuje, jeśli nie stawia się jej żądań. Nigdy nie uczyniła tego w przeszłości i nie uczyni tego nigdy w przyszłości.”

Frederick Douglass (1818–1895)

w 1857.
Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 244.

O ludziach , O charakterze , O wolności , O sile

„Człowiek jest jedynym żyjącym gatunkiem mającym moc działania na swoją zgubę i tak też działał w przeważającym okresie swej historii.”

Ayn Rand książka Cnota egoizmu

Cnota egoizmu

„Stalin przekonał się, że bolszewizacja Polaków, zdolnych w obronie niepodległości do czynów wręcz szaleńczych, nie pójdzie łatwo. Tym samym być może w jakimś stopniu musiał powściągnąć myśl o uczynieniu z Polski republiki sowieckiej. Zagłada Warszawy kosztowała ZSRS parę miesięcy przestoju na froncie. W tym czasie armie anglo-amerykańskie dotarły do granic Niemiec na zachodzie. O ile latem 1944 r. otwierała się przed Stalinem szansa na podbój całej Rzeszy, o tyle teraz nie mógł już na to liczyć. Powstanie nie tylko uratowało od bolszewizacji dużą część zachodnich Niemiec, ale i przez to prawdopodobnie uchroniło Polskę od losu kadłubowej republiki zgniecionej przez Rosję i wielkie, czerwone Niemcy. Cena, jaką zapłacił naród polski w Powstaniu była straszna, lecz bez tej ofiary jego los byłby chyba gorszy. Bezczynność AK w chwili wejścia Armii Czerwonej wzmocniłaby późniejszą oszczerczą propagandę sowiecką o rzekomym współdziałaniu Polskiej Armii Podziemnej z okupantem i pozwoliłaby zniszczyć setki tysięcy jej członków bez najmniejszego rozgłosu w świecie. Bierne oddanie się w niewolę sowiecką mogło wytworzyć w społeczeństwie polskim kryzys moralny niemniej bolesny od kompleksu klęski. Powstanie „zapaliło w ciemności płomień”, który mogły podsycać przyszłe pokolenia. W 1944 r. wydawało się, że decyzję o Powstaniu należy potępić. Z perspektywy czasu nie wiadomo jednak czy był to „grób”, czy raczej „kołyska” narodu.”

Wojciech Roszkowski (historyk) (1947) historyk polski, działacz polityczny

o powstaniu warszawskim.
Źródło: Powstanie warszawskie z perspektywy półwiecza, Marian Marek Drozdowski (red.), wyd. Instytut Historii PAN, Warszawa 1995, s. 192.

O losie , O myślach , O decyzjach , O szansie

„Między wierszami, mówił profesor Muller; musisz czytać między wierszami. Nie chodzi o wydrukowany tekst, który biegnie od lewej do prawej, podając czarno na białym swoją opowieść, tylko o to, co jest pomiędzy, biało na czarnym; musisz czytać spacje i pozwolić, by umysł, czasem tak oporny, zapełnił je słowami, znaczeniami i uczuciami. I właśnie w tej chwili między linijkami tekstu zaczęły się pojawiać inne słowa – słowa, które nie zatrzymywały się na papierze, lecz skądkolwiek przybywały, przenikały wprost do jego skołowanej głowy, jak gdyby książka opowiadała mu zupełnie inną historię.”

José Antonio Cotrina (1972)

Między wierszami

O książkach , O emocjach , O czasie , O czytaniu

„Śmierć, tak jak poród, jest zjawiskiem naturalnym, jednym z najważniejszych w życiu rodziny.”

Leonardo Conti (1900–1945) działacz państwowy III Rzeszy

Źródło: Richard Grunberger, Historia społeczna Trzeciej Rzeszy, tłum. Witold Kalinowski, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1994, ISBN 806023447, s. 275

O śmierci

„Kiedy pracuję nad animacją moim celem jest raczej stworzenie doświadczenia niż opowiedzenie historii.”

Isobel Knowles (1980)

Źródło: Agnieszka Słodownik, Projektowanie interakcji Rozmowa z I. Knowles, V. Sowerwine i M. Gingoldem, dwutygodnik.com http://www.dwutygodnik.com/artykul/3987-projektowanie-interakcji.html

„Historia marksizmu zdecydowanie zaczyna nam przysparzać problemów.”

Joaquim Chissano (1939) prezydent Mozambiku

oświadczenie, które ukazało się w lizbońskim „Expresso” z 12 maja 1990.
Źródło: Yves Santamaria, Afrokomunizmy: Etiopia, Angola, Mozambik, tłum. Wojciech Gilewski, w: Czarna księga komunizmu, wyd. Prószyński i S-ka, Warszawa 2001, ISBN 8371803265, s. 638.

„Właściwie byłam analfabetką. Kiedy dorastałam, o moim problemie nigdy się nie rozmawiało, ale kiedy wyszłam za mąż i zobaczyłam, że inni ludzie mówią, czytają i rozumieją różne rzeczy lepiej ode mnie, zrozumiałam, jak jestem upośledzona.”

Marie Noe (1928) amerykańska seryjna morderczyni

Źródło: Stephen Fried, Cradle to Grave, "Philadelphia Magazine" (oraz "Metrocorp Publications"), kwiecień 1998, cyt. za: Shelley Klein, Największe zbrodniarki w historii, wyd. Muza SA, Warszawa, 2006, ISBN 83-7319-854-7, tłum. Barbara Gutowska-Nowak, s. 117

O ludziach , O czytaniu

„Każdy dzień jest kawałkiem historii, nikt nie jest w stanie opowiedzieć jej do końca.”

José Saramago (1922–2010) pisarz portugalski, noblista

Baltazar i Blimunda
Źródło: s. 281.

„Dla kręgów liberalnych i lewicowych wynik wyborów parlamentarnych jest szokiem. Wszyscy dobrze jeszcze mają w pamięci politykę historyczną rządu PiS z lat 2005–2007, polegającą na jednostronnej gloryfikacji bohaterstwa i patriotyzmu Polaków. Wyhamowała ona rozprawę z historią, która zaczęła się przed 15 laty owocując badaniami naukowymi, publikacjami książkowymi, filmami, inscenizacjami i wystawami.”

Anda Rottenberg (1944) polska historyk sztuki, krytyk, kurator sztuki i publicystka

Źródło: Małgorzata Matzke, Polscy twórcy kultury są w szoku http://www.dw.com/pl/sz-polscy-tw%C3%B3rcy-kultury-s%C4%85-w-szoku/a-18823827, dw.com, 3 listopada 2015.

O lecie

„Nasze istnienie jako narodu to niespotykana w dziejach anomalia. Jesteśmy poddanymi brytyjskimi, ale zarazem niezależnym narodem. Dzielimy się na prowincje i rasy, i z tym bagażem trzeba starać się iść naprzód. Polityk stojący na czele rządu musi dbać o bezpieczeństwo tego statku, co powoduje, że polityka, którą prowadzi, nie może być oparta na idealizmie, lecz na rozwiązaniach mogących zdobyć poparcie wśród wszystkich członków tej wspólnoty.”

Wilfrid Laurier (1841–1919) premier Kanady

w liście do przyjaciela.
Źródło: Jan Grabowski, Historia Kanady, Prószyński i S-ka, Warszawa 2001, str. 173–174

„Zanim bomba wybuchnie również w Polsce, nasza świadomość dostaje od zachodnich autorów ciężką strawę do przerobienia: odpowiedzialność za milczenie, być może za tuszowanie pedofilii, przez człowieka, który uchodzi w naszym kraju za świętego, nawet jeśli – formalnie rzecz biorąc – Kościół jeszcze go nie kanonizował. Człowieka, który jest żywym mitem – nie tylko dla wierzących; który jest najbardziej rozpoznawalnym na świecie Polakiem i spośród Polaków miał największy w całej historii wpływ na bieg zdarzeń na świecie.”

Artur Domosławski (1967) dziennikarz polski

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 7 sierpnia 2010

„Obecnie jesteśmy w posiadaniu broni, która nie tylko zrewolucjonizowała sztukę wojenną, ale może zmienić bieg historii i cywilizacji.”

Harry S. Truman (1884–1972) prezydent USA

po otrzymaniu szczegółowego raportu na temat pracy nad bombą atomową.

„Kiedy koledzy po zajęciach szli na browar, ja brałam klucz do sali i przed lustrem tworzyłam swoje historie…”

Karolina Gorczyca (1985) polska aktorka

Źródło: Wywiad, „Gala”, 12/2010 http://www.gala.pl/gwiazdy/wywiady/zobacz/artykul/karolina-gorczyca-swieza-krew.html

„Jezus z mojej książki to jedyny Jezus do którego mamy dostęp przez historię. Wszystko inne jest kwestią wiary.”

Reza Aslan (1972)

Źródło: Katarzyna Wężyk, Jezus z Nazaretu. Nieboski socjalista, „Gazeta Wyborcza”, 31 sierpnia-1 września 2013.

O książkach , O wierze

„Polskość jako zadany temat… Wydawałoby się: tylko usiąść i pisać. A tu pustka, tylko gdzieś w oddali przetaczają się husarie i ułani, powstańcy i marszałkowie, majaczą. (…) Jak wyzwolić się z tych stereotypów, które towarzyszą nam niemal od urodzenia, wzmacniane literaturą, historią, powszechnymi resentymentami? Co pozostanie z polskości, gdy odejmiemy od niej cały ten wzniosło – ponuro – śmieszny teatr niespełnionych marzeń i nieuzasadnionych rojeń? 'Polskość to nienormalność' – takie skojarzenie narzuca mi się z bolesną uporczywością, kiedy tylko dotykam tego niechcianego tematu. Polskość wywołuje u mnie niezmiennie odruch buntu: historia, geografia, pech dziejowy i Bóg wie co jeszcze wrzuciły na moje barki brzemię, którego nie mam specjalnej ochoty dźwigać, a zrzucić nie potrafię (nie chcę mimo wszystko?), wypaliły znamię i każą je z dumą obnosić. Więc staję się nienormalny, wypełniony do granic polskością, i tam, gdzie inni mówią człowiek, ja mówię Polak; gdzie inni mówią kultura, cywilizacja i pieniądz, ja krzyczę Bóg, Honor i Ojczyzna (wszystko koniecznie dużą literą); kiedy inni budują, kochają się i umierają, my walczymy, powstajemy i giniemy. I tylko w krótkich chwilach przerwy rozważamy nasz narodowy etos odrobinę krytyczniej, czytamy Brzozowskiego i Gombrowicza, stajemy się normalniejsi.”

Donald Tusk (1957) polski polityk

Źródło: Polak rozłamany, „Znak”, listopad-grudzień 1987 http://www.miesiecznik.znak.com.pl/archiwumcyfrowe/80s/1987/390-391.pdf, s. 191.

O pieniądzach , O Bogu , O literaturze , O czytaniu

„Niech głosu mego ziemia przebudzona słucha!
Króle, dajcie baczenie; ludu, nadstaw ucha!
Niech świat cały umilknie, niech zważa na słowa!
Pienia moje wspierają mojej liry tony,
Duch mię święty przenika, jam przezeń natchniony,
By godnie wielkie prawdy głosiła ma mowa.”

Jean-Baptiste Rousseau (1669–1741) poeta i dramaturg francuski

Źródło: Jerzy Adamski, Historia literatury francuskiej. Zarys, Wrocław 1989, s. 86, tłum. F. Zaleski

O ludziach , O świecie , O literaturze

„Gdybyście tam byli, moglibyście zobaczyć, że nasze nogi aż po kostki były czerwone od krwi zabitych. Ale cóż jeszcze mam powiedzieć? Nikt nie uszedł stamtąd z życiem; nie oszczędzono ani kobiet, ani dzieci.”

Fulko z Chartres (1059–1127)

fragment opisu zdobycia Jerozolimy w 1099.
Źródło: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, tłum. Jerzy Korpanty, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, ISBN 9788324715480, s. 68.

O kobietach , O dzieciach , O książkach , O świecie

„Uznałem, że warto wyreżyserować ten film, ponieważ miałem poczucie, że w jednym pakiecie mogę zawrzeć wszystko, co mnie najbardziej w kinie interesuje i co umiem robić najlepiej. Byłem po prostu przekonany, że uda mi się zrobić ciekawy film.(…) Nie chciałem opowiadać staroświeckiej historii, która nie byłaby atrakcyjna dla dzisiejszego widza.”

Roger Donaldson (1945)

o filmie Angielska robota.
Źródło: Wywiad, 2008 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=47529

„Sprowokujemy albo podział albo zniszczenie Indii.”

Muhammad Ali Jinnah (1876–1948)

wypowiedziane po ogłoszonym przez Ligę Muzułmańską dniu akcji bezpośredniej (16 sierpnia 1946).
Źródło: Adam Burakowski, Pakistan:Powstanie państwa Bangladesz http://ftp2.jaaz.pl/pub/historia/Th16/th16_bangladesz.pdf

„Państwo powstało z potrzeby utrzymania w karbach przeciwieństw klasowych, a jednocześnie samo powstało wśród konfliktów tych klas, to z reguły jest ono państwem klasy najsilniejszej, ekonomicznie panującej, która przy jego pomocy staje się również klasą panującą politycznie i w ten sposób zdobywa nowe środki do ciemiężenia i wyzyskiwania klas uciskanych. Tak więc państwo starożytne było przede wszystkim państwem właścicieli niewolników do ciemiężenia niewolników, podobnie jak państwo feudalne było organem szlachty do ciemiężenia pańszczyźnianych i poddanych chłopów, a nowożytne państwo przedstawicielskie jest narzędziem wyzysku pracy najemnej przez kapitał. Bywają jednak w drodze wyjątku okresy, w których walczące ze sobą klasy są tak bliskie równowagi, że władza państwowa, jako pozorna pośredniczka, chwilowo uzyskuje pewną samodzielność w stosunku do nich. Tak było z monarchią absolutną XVII i XVIII wieku, utrzymującą równowagę między szlachtą a mieszczaństwem; tak było z bonapartyzmem Pierwszego, a zwłaszcza Drugiego Cesarstwa we Francji, który wykorzystywał proletariat przeciwko burżuazji, a burżuazję przeciwko proletariatowi. Najnowszym wydaniem tego rodzaju równowagi, w której panujący i poddani wyglądają jednakowo komicznie, jest nowe niemieckie państwo narodu bismarkowskiego: kapitaliści i robotnicy są tu utrzymywani w równowadze i równomiernie oszukiwani na rzecz podupadłych junkrów pruskich. Ponadto w większości znanych z historii państw prawa przyznawane obywatelom stopniuje się według majątku, przez co stwierdza się wyraźnie, że państwo jest organizacją klasy posiadającej dla obrony przed nieposiadającą. Tak było już w ateńskich i rzymskich klasach majątkowych. Tak było w średniowiecznym państwie feudalnym, gdzie wpływ polityczny był uzależniony od wielkości posiadanego gruntu. Tak ma się rzecz w cenzusach wyborczych nowożytnych państw przedstawicielskich. To polityczne uznanie różnic majątkowych bynajmniej nie jest jednak rzeczą istotną. Przeciwnie - oznacza ono niski stopień rozwoju państwowego. Najwyższa forma państwa, republika demokratyczna, która w naszych nowożytnych stosunkach społecznych staje się coraz bardziej nieuniknioną koniecznością oraz formą państwa, w której jedynie rozegrać się może ostateczna, decydująca walka pomiędzy proletariatem a burżuazją - republika demokratyczna nie zna oficjalnie różnic własnościowych. Bogactwo sprawuje w niej władzę pośrednio, ale za to tym pewniej. Z jednej strony, wprost w postaci korupcji urzędników, czego przykładem klasycznym jest Ameryka, z drugiej zaś - w postaci sojuszu między rządem a giełdą. Jest on tym łatwiej urzeczywistniany, im bardziej rosną długi państwowe i im bardziej towarzystwa akcyjne koncentrują w swych rękach nie tylko transport, lecz i samą produkcję, znajdując znów swój punkt oparcia w giełdzie. Uderzający pod tym względem przykład oprócz Ameryki stanowi najnowsza Republika Francuska, a poczciwa Szwajcaria odznaczyła się również na tym polu. Ze jednak dla tego braterskiego sojuszu rządu z giełdą niekoniecznie potrzebna jest republika demokratyczna, tego dowodzi oprócz Anglii nowe państwo niemieckie, gdzie nie wiadomo kogo wyżej wyniosło głosowanie powszechne - Bismarcka czy Bleichrodera. I wreszcie klasa posiadająca panuje bezpośrednio przy pomocy powszechnego prawa głosowania. Dopóki klasa uciskana, a więc w naszym wypadku proletariat, jeszcze nie dojrzała do wyzwolenia się własnymi siłami, będzie ona w większości swej uznawała istniejący ustrój społeczny za jedynie możliwy i pod względem politycznym będzie się wlokła w ogonie klasy kapitalistów, będzie jej skrajnie lewym skrzydłem (…).”

Fryderyk Engels (1820–1895) niemiecki filozof i rewolucjonista

Pochodzenie rodziny, własności prywatnej i państwa (1884)

O sile , O wieku , O pomocy , O walce

„Choć rankiem chwalą to, co potępiają w nocy,
mówią, że ostatnie tylko zdanie w mocy.”

Alexander Pope (1688–1744) poeta angielski

Źródło: Eleanor Herman, W łóżku z królem. 500 lat cudzołóstwa, władzy, rywalizacji i zemsty. Historia metres królewskich, tłum. Katarzyna Kołaczkowska, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa 2006, ISBN 8389632268, s. 155.

O świecie , O zemście

„Wierzysz w Boga czy nie? – […]
– Oczywiście, że tak!
– A w Jezusa?
– Tak, ale nie w jego cielesne, fizyczne zmartwychwstanie.
– Czy można być chrześcijaninem odrzucając ten dogmat?
– Odpowiem ci w ten sposób: Czy można być chrześcijaninem, wierząc w ten dogmat? Każdy, kto zadał sobie odrobinę trudu, by przeczytać ewangelie, nie może mieć wątpliwości, że cielesne zmartwychwstanie Jezusa jest mitem, który dorzucono do prawdziwej historii kilka lat po jej spisaniu. Ktoś przerobił żywot Jezusa na odcinek Z Archiwum X, nie sądzisz?”

Neal Stephenson książka Zamieć

Zamieć
Źródło: rozmowa Hiro i Juanity, Zamieć, str. 210, Poznań 1992.

O Bogu

„Smak wyrabia się przy zdecydowanej przewadze produkcji towarowej nad każdym innym rodzajem produkcji. Wytwarzanie wyrobów jako towaru przeznaczonego na rynek prowadzi do tego, że warunki, w których są produkowane, zresztą nie tylko społeczne w postaci wyzysku, ale i techniczne, pozostają coraz częściej poza kręgiem ludzkich spostrzeżeń. Konsument, który jako zleceniodawca rzemieślnika był lepszym czy gorszym fachowcem (…), jako klient nie posiada najczęściej wiedzy fachowej. Nastawiona na tanie towary produkcja masowa zmuszona jest przy tym ukrywać kiepską jakość; w większości przypadków jest ona wręcz zainteresowana niekompetencją klienta.”

Walter Benjamin (1892–1940) niemiecki filozof, teoretyki kultury, tłumacz, krytyk literacki i eseista

Paryż II Cesarstwa według Baudelaire’a
Źródło: Anioł historii. Eseje, szkice, fragmenty, wybór i oprac.H. Orłowski, Poznań 1996, s. 335.

O aniołach , O wiedzę

„Moment, w którym zakończono pisanie gramatyki jakiegoś języka, nie tylko nie skazywał poetów na bezczynność, ale bywał często bodźcem do rozkwitu literatury.”

Jerzy Płażewski (1924–2015) polski krytyk i historyk filmu

Źródło: Mała historia filmu

O literaturze

„Wszystko źle lub w nadmiarze stosowane jest albo niebezpieczne, albo niezdrowe, albo przynajmniej tuczące. Z polityką historyczną wiążą się dwa zasadnicze niebezpieczeństwa. Pierwsze – to uznać, że taka sfera nie istnieje, że wszystko się dzieje w sposób naturalny, że historycy zajmują się historią, a politycy polityką. Drugie – uznać, że polityka historyczna jest przeciwieństwem prawdy historycznej. Z pewnością właściwie prowadzona polityka historyczna demokratycznego państwa nie może ignorować pojęcia prawdy historycznej, musi pozostawać w ścisłej z nią relacji. Nie można fałszować historii albo usuwać z niej rzeczy niepięknych, nieładnych.”

Tomasz Merta (1965–2010) polski polityk i publicysta

Źródło: krytykapolityczna.pl, 15 kwietnia 2010 http://www.krytykapolityczna.pl/

O relacjach

„Król nigdy nie może żałować użycia siły. Bolesna konieczność to konieczność i król nie może się zatrzymać w obliczu żadnej konieczności. Nawet kiedy jest mu niemiła. Nigdy się nie obawialiśmy surowości; król wie, czego potrzebuje naród, naród tego przecież nie wie. Na przykład tego, żeby go ukarać. Musimy stosować się do nakazów. Naszego sumienia i to wszystko. Nigdy nie cierpimy z powodu wymierzenia kary, ponieważ wierzymy w tę karę, mamy całkowite zaufanie do Naszego sumienia. Tak musi być i tak jest.”

Haile Selassie I (1892–1975) cesarz Etiopii

z wywiadu z Orianą Fallaci w czerwcu 1972.
Źródło: Oriana Fallaci, Wywiad z historią, op. cit., s. 418.

O karze , O zaufaniu , O sile , O cierpieniu

„Moje rodzinne korzenie sięgają Norwegii i Niemiec. Dwóch najmniej zabawnych grup etnicznych w historii świata. Jak trafiłem do świata kreskówek, pozostaje zagadką.”

Matt Groening (1954) amerykański twórca filmów animowanych

Źródło: Bartek Koziczyński, 333 popkultowe rzeczy… lata 90., wyd. Vesper, Poznań 2011, ISBN 978-83-7731-064-9, s. 463 i 465.

„Na koncercie było wspaniale, myślę, że był tam naprawdę ogromny, przeogromny tłum (…) Mój poprzedni występ w Polsce był OK, ale to, co się wydarzyło, to dopiero było coś! Tu są ludzie, którzy chcieli przygody, który również wiele dali z siebie, bardzo mi się to podoba.”

Juliette Lewis (1973) aktorka i piosenkarka amerykańska

o Woodstocku.
Źródło: Jerzy Owsiak, Jan Skaradziński, Przystanek Woodstock. Historia najpiękniejszego festiwalu świata, Warszawa 2010

O ludziach , O myślach , O myśleniu

„Tak, tworzę historię, by być za życia legendą.”

Ero (1981)

Źródło: Tworzymy historię grupy JWP

„Wolność Kościoła podawał w jarzmo niewoli.”

Władysław III Laskonogi (1165–1231) książę wielkopolski i krakowski

Źródło: list papieża Innocentego III do Władysława Laskonogiego zamieszczony (w:) J. Bardach, A. Gieysztor, H. Łowmiański, E. Maleczyńska, Historia Polski do 1466 roku

O wolności

„Tamten mężczyzna mówi, że kobietom należy pomagać przy wsiadaniu do wagonu, przenosić przez błoto. (…) A mnie nikt nie pomaga wsiadać do wagonów ani nie przenosi nad kałużami, ani nie ustępuje najlepszego miejsca! A czyż nie jestem kobietą?
Popatrzcie na mnie! Popatrzcie na moje ramiona! Orałam, siałam i znosiłam zboże do spichlerzy i żaden mężczyzna nie mógł mi dorównać! A czyż nie jestem kobietą?
Mogę pracować i jeść tyle co mężczyzna – jeśli będę miała okazję – a i bat zniosę równie dobrze! A czyż nie jestem kobietą?
Urodziłam trzynaścioro dzieci i patrzyłam, jak większość została sprzedana w niewolę, a kiedy opłakiwałam je w swoim matczynym sercu, nie słyszał mnie nikt prócz Jezusa! A czyż nie jestem kobietą?”

Sojourner Truth (1797–1883)

mowa wygłoszona w 1851 w Seneca Falls na konwencji ruchu kobiecego.
Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 176.

O kobietach , O dzieciach , Serce

„Tylko przyszłość jest niewinna.
Niewinna niczym dziewczynka w białej sukience
czystej jak kartka pamiętnika
jak karta historii
niepokreślona stopami zwycięzców.”

Agnieszka Lisak (1973)

Źródło: Przyszłość

O przyszłości

„Turcja to jest bardzo ciekawa historia. Bo to jest tak: jest rewolucja Atatürka, powstaje społeczeństwo krwią wyhodowane. Komunizm absolutny w sumie jeśli chodzi o działanie państwa, gigantyczne ofiary, absolutnie represyjny reżim, wojsko jako ostoja stabilności. No i mamy od 20 lat toczący się proces, który polega na tym, że Anatolia wygrywa, bo Turcja taką jaką my lubimy, jaką chcemy się z nią konfrontować, jaka jest dla nas zrozumiała, to jest Stambuł i okolice. A prawdziwa Turcja to jest Anatolia. (…) I to co obserwujemy teraz w Turcji, z tą walka o ten plac i tak dalej, i tak dalej, to jest być może ostatnie tchnienie takiej Turcji, którą… takiej atatürkowskiej, otwartej, chcącej, mającej aspiracje europejskie. Moim zdaniem ta walka jest przegrana, bo po drugiej stronie jest o wiele większa masa ludzi. (…) A w finale jest kalifat.”

Bartłomiej Sienkiewicz (1961) polski historyk, publicysta i polityk

Źródło: nagranie rozmowy Sienkiewicza z Belką 1:52:48 – YouTube 19 czerwca 2014 https://www.youtube.com/watch?v=aAfmXciiQTw

O ludziach , O walce

„Tekst jest taki, że trzeba go posłuchać, ponieważ jest to historia mojego z Janem małżeństwa, w całości.”

Joanna Słowińska (1971)

o piosence Jasio podczas koncertu w Warszawie, 14 października 2007.

O małżeństwie

„Książka nosiła tytuł Maniacy w czwartym wymiarze i jej autorem był Kilgore Trout. Była to historia o ludziach, których schorzenia umysłowe nie dają się uleczyć, ponieważ ich przyczyny leżą w czwartym wymiarze i trójwymiarowi ziemscy lekarze nie potrafią ich sobie nawet wyobrazić.”

Kurt Vonnegut książka Rzeźnia numer pięć

Rzeźnia numer pięć

O książkach

„Śmierć w komorze gazowej następowała w czasie od 3 do 15 minut, w zależności od warunków pogodowych. Wiedzieliśmy, kiedy ludzie byli martwi, bo przestawali krzyczeć.”

Rudolf Höß (1901–1947) administrator niemiecki, nazista

fragment zeznania złożonego przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze.
Źródło: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, tłum. Jerzy Korpanty, wyd. Świat Książki, Warszawa 2010, ISBN 9788324715480, s. 249.

O śmierci , O ludziach , O książkach , O świecie

„Czemu przegapiłem taką wspaniałą okazję?!”

Jan II Doskonały (1455–1495) król Portugalii

podczas wizyty na jego dworze Krzysztofa Kolumba, który odniósł sukces jako odkrywca Ameryki, a niegdyś bezskutecznie prosił Jana II Doskonałego o wsparcie dla swej podróży
Źródło: Melania Sobańska-Bondaruk, Stanisław Bogusław Lenard (oprac.), Wiek XVI-XVIII w źródłach. Wybór tekstów źródłowych z propozycjami metodycznymi dla nauczycieli historii i studentów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997, s. 56.

O wsparciu , O nauczycielach , O sukcesie , O wieku

„Niemal wszystkie kraje, niemal wszystkie grupy społeczne czy etniczne przeżyły w ciągu tego ćwierćwiecza szok zasadniczej zmiany swojej relacji z przeszłością.”

Pierre Nora (1931)

Źródło: wywiad udzielony Jackowi Żakowskiemu, cyt. za: Magdalena Nowicka, Rachunek wystawiony historii, „Wiedza i życie”

O życiu , O wiedzę , O relacjach , O przeszłości

„[…] wszyscy jesteśmy powiązani z innymi ludźmi, a ci inni ludzie powiązani są z jeszcze innymi, i że świat pełen jest ludzkich historii, ale wszystkie te historie stanowią jedno.”

Mitch Albom (1958) amerykański pisarz i dziennikarz sportowy

Pięć osób, które spotykamy w niebie
Źródło: epilog

O ludziach , O świecie

„Nazwałem organizację „Tygrysami Wyzwolenia”, ponieważ symbol tygrysa ma głębokie korzenie w politycznej historii Tamilów, ucieleśnia on przebudzenie narodu tamilskiego. Poza tym tygrys symbolizuje walkę partyzancką.”

Velupillai Prabhakaran (1954–2009)

Źródło: Joanna Łupińska, V. Prabhakaran. Sylwetka założyciela i przywódcy Tamilskich Tygrysów, psz.pl, 17 kwietnia 2009 http://www.psz.pl/tekst-19327/V-Prabhakaran-Sylwetka-zalozyciela-i-przywodcy-Tamilskich-Tygrysow/Str-2

O walce

Cytaty o historii strona 9

Cytaty o historii
strona 9