Cytaty na temat ofiara (496 cytatów, strona 3)

„Historię piszą wygrani, a ofiary mają milczeć. To budzi mój sprzeciw. Dlatego piszę.”

Magdalena Parys (1971) polska poetka, pisarka i tłumaczka mieszkająca w Berlinie

Źródło: Justyna Sobolewska, Parys-Berlin, „Polityka” nr 9 (2998), 25 lutego 2015, s. 90.

O historii

„Zarówno cmentarze pamięci Katyń i Miednoje, jak i tragiczne losy żołnierzy rosyjskich, którzy dostali się do niewoli podczas wojny 1920 r., powinny stać się symbolem wspólnego żalu i wzajemnego przebaczenia. Powinniśmy wspólnie zachować pamięć o ofiarach tej zbrodni.”

Władimir Putin (1952) rosyjski polityk

tekst Putina w specjalnym artykule dla „Gazety Wyborczej”.
O Rosji i ZSRR

O losie , O wojnie , O zachowaniu , O przebaczeniu

„Owa wierna wyznawczyni Chrystusa, widząc swego małżonka pogrążonego w wielorakich błędach pogańskich, zastanawiała się usilnie nad tym, w jaki sposób mogłaby go pozyskać dla swej wiary. Starała się go zjednać na wszelkie sposoby, lecz dla korzyści wynikających z owej chwalebnej i przez wszystkich wiernych pożądanej nagrody w życiu przyszłym. Umyślnie postępowała ona przez jakiś czas zdrożnie, aby później móc długo działać dobrze. Kiedy mianowicie po zawarciu wspomnianego małżeństwa nadszedł okres wielkiego postu i Dobrawa starała się złożyć Bogu dobrowolną ofiarę przez wstrzymywanie się od jedzenia mięsa i umartwianie swego ciała, jej małżonek namawiał ją słodkimi obietnicami do złamania postanowienia. Ona zaś zgodziła się na to w tym celu, by z kolei móc tym łatwiej zyskać u niego posłuch w innych sprawach.”

Dobrawa Przemyślidka księżna polska, żona Mieszka I

O Dobrawie
Źródło: Kronika Thietmara

O Bogu , O małżeństwie , O wierze , O jedzeniu

„Warto więc wrócić jeszcze na chwilę do prób – coraz częściej skutecznych – prawnego zakazania wszelkich manifestacji religii. Oczywiście tylko chrześcijańskiej, albo ewentualnie żydowskiej: chciałabym zobaczyć, jak ateiści próbują zakazać publicznych manifestacji islamskich. Albo jak publicznie drą Koran. Zbędne chyba dodawać, że – przynajmniej w obecnym klimacie – raczej nie będzie nam dane być świadkami podobnego widoku. To z dwóch powodów. Po pierwsze, dla niektórych – może dla większości – spośród protestujących ateizm nie jest podstawową zasadą ani sprawą główną, lecz raczej obowiązującą częścią politycznej poprawności, jaką wyznają i jaką chcieliby narzucić innym. Innymi jej obowiązującymi składnikami są kultura ofiary i kultura tożsamości grupowej. Zgodnie z tą wizją świata muzułmanie, jako prześladowana mniejszość i ofiary „islamofobii”, mają uprawnienia i przywileje, jakie innym nie są dane. O zakazaniu im czegokolwiek mowy być nie może. Drugim powodem, dotyczących wszystkich, jest strach. Zakazać muzułmanom publicznych manifestacji ich religii nikt by się nie odważył, przynajmniej w Anglii. Skutek tej mieszanki strachu i politycznej poprawności będzie w końcu taki, że islam stanie się jedyną widoczną religią. A z czasem może jedyną dozwoloną.”

Agnieszka Kołakowska (1960)

Źródło: Powaga http://www.teologiapolityczna.pl/agnieszka-kolakowska-powaga/, teologiapolityczna.pl, 24 lipca 2015

O strachu , O religii , O czasie

„Daliście się wprowadzić w błąd i zostaliście oszukani przez zdrajców i wrogów naszej ojczyzny. Strajk i buntownicze zgromadzenia tylko pobudzają tłum do takich rozruchów, jakie zawsze zmuszały i będą zmuszać władze do użycia siły wojennej, a to nieuchronnie pociąga za sobą i niewinne ofiary. Wiem, że niełatwe jest życie robotnika. Dużo w nim należy ulepszyć i uporządkować (…) Ale zbuntowanym tłumem oznajmiać mnie o swoich potrzebach jest przestępstwem.”

Mikołaj II Romanow (1868–1918) car Rosji

do delegacji robotniczej, usprawiedliwiając wydarzenia Krwawej niedzieli 22 stycznia 1905, kiedy to w wyniku ataku carskiego wojska na pokojową demonstrację zginęło około tysiąca robotników.
Źródło: Jan Sobczak, Mikołaj II – ostatni car Rosji, Warszawa 2009, s. 318.

O życiu , O błędach , O sile , O ojczyźnie

„Gdyby relikwii Piotra nie było w Rzymie, trzeba by je było wymyślić. Zresztą niewykluczone, że tak się stało. Naukowcy nigdy nie potwierdzili jednoznacznie, że czczone w Watykanie szczątki rzeczywiście należały do apostoła. Mamy tu do czynienia z archetypem ofiary założycielskiej. Tak jak śmierć Chrystusa na krzyżu legła u podstaw Kościoła, tak ciało Piotra nadawało moc papiestwu.”

Zbigniew Mikołejko (1951) polski filozof religii

Źródło: National Geographic Polska, maj 2011

O śmierci , Chrystus

„W Polsce po lecie 1944 r. od 400 do 700 osób pochodzenia żydowskiego zostało zabitych przez różnych sprawców: polskich powstańców, partyzantów ukraińskich, miejscowy tłum, bandytów, polskich komunistów i Sowietów. Żydzi ginęli z różnych powodów: niektórzy w wyniku antysemityzmu; inni ze względu na swoje powiązania z komunistami, jeszcze inni tracili życie w napadach rabunkowych i podczas sporów o własność, a czasem nawet w wypadkach. Ofiary żydowskie stanowiły zaledwie niewielki ułamek strat poniesionych w wyniku wprowadzenia władzy sowieckiej w Polsce, wynoszący między 1 a 2 proc. ogólnej liczby ofiar ocenianej na 25–50 tys. Chociaż Żydzi stanowili maksymalnie 1 proc. mieszkańców kraju, byli oni szczególnie narażeni na ataki ze względu na to, że byli nadreprezentowani we władzach komunistycznych i ich organach.”

Marek Jan Chodakiewicz (1962) amerykański historyk polskiego pochodzenia

Stosunki polsko-żydowskie
Źródło: M.J. Chodakiewicz, Po zagładzie. Stosunki polsko-żydowskie 1944–1947. Wyd. IPN, Warszawa 2008, s. 210. Seria: „Monografie”, tom 38, ISBN 9788360464649.

O życiu , O stracie , O czasie

„Prostytutki to ludzkie ofiary złożone na ołtarzu monogamii.”

Arthur Schopenhauer (1788–1860) filozof niemiecki

„Komuniści przeszli z peerelu do wolnej Polski w zwartych strukturach, nawet nie pytani przez nikogo o swe bandyckie sprawy. Przenieśli tu polityczne mordy (Falzmann, Pańko i inne ofiary FOZZ, ofiary „mafii paliwowej” etc.), mafijne interesy, sprowadzili polską demokrację do poziomu latynoskiego, a polski wolny rynek do poziomu sycylijskiego.”

Rafał A. Ziemkiewicz (1964) polski pisarz

Źródło: Sto lat za murzynami - blog Rafał Ziemkiewicz, salon24.pl, 20 kwietnia 2007 https://www.salon24.pl/u/rafalziemkiewicz/570,sto-lat-za-murzynami

O demokracji

„Co to jest zimny odczyt? Zbiór technik i manipulacji używanych najczęściej przez iluzjonistów, wróżbitów, mentalistów i oczywiście niektórych supertrenerów-bajarzy. Wróżbita w czasie publicznego pokazu mówi na przykład: Mam wizje, bardzo silny przekaz, który dotyczy pewnej kobiety na tej sali i jej relacji z ważnym dla niej mężczyzną. Po tego rodzaju zapowiedzi obserwuje uważnie reakcje kobiet na sali i kiedy dostrzega panią, która szczególnie silnie zareagowała, już wie, że jego ofiara chwyciła przynętę.”

Maciej Bennewicz (1961)

Bogactwo i szczęście (2014)

O kobietach , O relacjach , O czasie

„Okrucieństwo policji żydowskiej było bardzo często większe niż Niemców, Ukraińców i Łotyszów. Niejedna kryjówka została „nakryta” przez policję żydowską, która zawsze chciała być plus catholique que le pape, by przypodobać się okupantowi. Ofiary, które znikły z oczu Niemca, wyłapywał policjant żydowski.”

Emanuel Ringelblum (1900–1944) polski historyk narodowości żydowskiej

Kronika getta warszawskiego
Źródło: s. 427.

„Nasz patriotyzm, gorący, płomienny, namiętny, ma w sobie coś z cierpienia, coś z ofiary, coś z gotowości do poświęcenia całego siebie, swego szczęścia i spokoju na ołtarzu Ojczyzny. To nie tylko okres rozbiorów stworzył nas takimi, a poczucie zagrożenia Polski między młotem Niemiec a kowadłem Bolszewii zachowuje. To całe nasze dzieje, cała nasza przeszłość, upływająca pod ciągłą grozą najazdów, w ciągłych nawrotach „potopów” i „ruin” tak naszą miłość do Ojczyzny zabarwiła. A jest jeszcze jedna cecha, wyróżniająca nasz patriotyzm od innych: obiektywizm w ustosunkowaniu się do uczuć i dążeniu innych ludów. Niemiec depcze prawa innych ludów bez skrupułów i wahania. W nas wszystko się burzy na myśl o ucisku, my broniąc naszych praw i naszego narodowego interesu staramy się to czynić tak, by możliwie cudzych praw nie gwałcić, by możliwie nasze egoistyczne dążenia z obiektywną słusznością pogodzić. Bo byliśmy zawsze „przedmurzem chrześcijaństwa”, broniliśmy nie tylko naszego narodu, lecz większej całości, której ten naród był częścią: całego chrześcijańskiego świata i nauczyliśmy się (czego inne ludy nie umieją) pamiętając o bliższych, bezpośrednich interesach własnego narodu, umieć także wznieść się na szerszy ponadnarodowy punkt widzenia.”

Jędrzej Giertych (1903–1992) harcerz, polityk, dyplomata, dziennikarz, pisarz, publicysta, historyk, prawnik

Źródło: My nowe pokolenie, 1929

O miłości , O ludziach , O emocjach , O myślach

„Europę paraliżuje narodowa iluzja, którą karmi się jej intelektualne elity. Ich przedstawiciele załamują ręce nad bezduszną europejską biurokracją albo upadkiem demokracji, przyjmując zarazem całkowicie nierealistyczne założenie, że powrót do narodowej idylli wciąż jest możliwy. Wiara w państwo narodowe pozostaje ślepa na bieg historii; pada ofiarą upartej i niepokojącej naiwności, która postrzega jako wieczne lub naturalne to, co dwa czy trzy stulecia temu uznawano za absurdalne.”

Ulrich Beck (1944–2015) niemiecki socjolog

Źródło: Przed nami Wielkie Może, „Forum”, 20 kwietnia 2008, przedruk z: „Guardian News and Media”, 13 kwietnia 2009.

O wierze , O demokracji , O historii

„Miłość chce wyjść poza siebie samą, wcielić się w swoją ofiarę, jak zwycięzca w zwyciężonego, a mimo to zachować przywileje zdobywcy.”

Charles Baudelaire (1821–1867) francuski poeta

O miłości , O zachowaniu

„Na swoją obronę – przeciw budowniczym systemów:
Twoje życie osobiste nie może mieć sensu trwałego, tobie tylko właściwego. Sens zaś pochodny uzyskać może jedynie przez włączenie się i podporządkowanie czemuś, co „jest niezmienne” i samo posiada „sens”. Czy tu chodzi o to, co skłonni jesteśmy obiektywizować, gdy mówimy o życiu przez duże Ż? Czy twoje życie może mieć sens, jako cząsteczka Życia? Czy Życie istnieje? Żyj, a zaznasz Życia jako rzeczywistości. Czy Życie ma „sens”? Zaznaj Życia jako rzeczywistości, a stwierdzisz że pytanie takie jest bezsensowne.
„Żyj”? Tak, żyj, odważ się na skok w życie; poddaj mu się bez zastrzeżeń. Odważ się na to, gdy zostaniesz wyzwany, bo tylko w świetle wyzwania będziesz mógł dostrzec rozstaje dróg i mieć nadzieję, że dokonasz świadomego wyboru i odwrócisz się plecami do swego życia osobistego, odmawiając sobie nawet prawa do obejrzenia się wstecz.
Będziesz mógł stwierdzić, że jako „prototyp” jesteś wolny od konieczności życia „w stadzie”.
Będziesz mógł stwierdzić, że twoje życie, podporządkowane Życiu, zachowuje w pełni swój sens, niezależnie od ram, w jakich je masz urzeczywistniać.
Będziesz mógł stwierdzić, że wolność ciągłego rozstawania się i nieustającej ofiary z siebie – nadaje przeżywanej rzeczywistości taką czystość i ostrość, że staje się naprawdę realizowaniem siebie samego.
Będziesz mógł stwierdzić, że podporządkowanie się, jako akt woli, wymaga ciągłego ponawiania; i przestaje istnieć z chwilą, gdy pozwolimy naszemu życiu osobistemu znów wślizgnąć się do centrum spraw.”

Dag Hammarskjöld (1905–1961) szwedzki polityk, dyplomata, ekonomista i prawnik

O życiu , O rzeczywostości , O wolności , Sens

„Śmierć nie czeka na konkretny dzień, miesiąc czy rok. Nie dba, czy jej ofiara jest młoda, stara czy w pełni sił.”

Dalajlama V (1617–1682)

Nauki mądrości na stopniach ścieżki do oświecenia
Źródło: Glenn H. Mullin, Czternastu dalajlamów. Spadkobiercy oświeconej mądrości, tłum. z angielskiego Olena Waśkiewicz, 2008, str. 260

O śmierci , O czekaniu

„Jeśli ludzie ulegną, staną się ofiarami, jeśli będą reagować, staną się drapieżnikami. Jeśli, poprzez mądrość pokoju i siłę solidarności, wzniosą się ponad ból niesprawiedliwości, naród zwycięży i rozjaśni drogę dla następnej generacji i dla reszty świata.”

Konstantyn II (1940–2023) król Grecji

Źródło: Tomasz Panek i Adrian Nikiel, Oświadczenie króla Konstantyna II w sprawie kryzysu w Grecji, legitymizm.org http://www.legitymizm.org/aktualnosci-kryzys-grecja

O mądrości , O bólu , O ludziach , O pokoju

„Historia oskarżenia o gwałt na nieletniej nie mieści się w ramach tabloidalnej opowieści o rozpustniku i niewinnej dzieweczce. Przypominałem, że dziewczynka była w rękach matki stręczycielki. A zarazem nie podpisałem listu filmowców w obronie Polańskiego, bo potępiam jego czyn. Padłem ofiarą języka, jakim o tym mówiono, wykluczającego wszelkie subtelności. Kiedy przyznano mi w Opolu doktorat honoris causa na wydziale teologii, odbyła się manifestacja uliczna przeciwko mnie. Chciano udowodnić na moim przykładzie, że katolik to świnia, w dodatku hipokrytyczna, bo jak może być inaczej?”

Krzysztof Zanussi (1939) polski reżyser i scenarzysta filmowy

Źródło: rozmowa Tadeusza Sobolewskiego, wyborcza.pl, 19 grudnia 2011 http://wyborcza.pl/1,75475,10838249,Zanussi__Z_nikim_mi_nie_po_drodze.html

O historii , O matce

„Uwięzieni opozycjoniści w krajach postkolonialnych podejrzewali, że ich prześladowcy zgodzili się na Powszechną Deklarację Praw Człowieka, by móc ich spokojnie torturować za zasłoną państwowej suwerenności. Ofiary autorytarnych reżimów w Ameryce Łacińskiej w latach 70. miały pełne prawo myśleć, że nie o ich los chodzi w batalii Zachodu o prawa człowieka.
Jednak raz złożone obietnice rozbudzają w ludziach nadzieję, która pomaga im w dalszej walce. Niespełnione obietnice rewolucji francuskiej dodawały sił robotnikom w XIX wieku, a Karta Atlantycka była ważnym argumentem dla liderów Trzeciego Świata. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka dostarczyła argumenty walczącym o niepodległość poddanym kolonii. Helsiński Akt Końcowy wsparł moralne racje dysydentów z krajów komunistycznych.”

Wiktor Osiatyński (1945–2017) polski pisarz i naukowiec

Źródło: wyborcza.pl, 13 grudnia 2008 http://wyborcza.pl/1,76842,6058332,Czy_idea_praw_czlowieka_ma_przyszlosc_.html

O losie , O myślach , O wieku , O walce

„Kiedy ktoś usiłuje wynieść się ponad prawa natury, najczęściej pada ich ofiarą. Najlepszy z ludzi gotów stać się zwierzęciem, gdy zboczy z prostej drogi przeznaczenia.”

Arthur Conan Doyle (1859–1930) szkocki pisarz, lekarz, wolnomularz, spirytysta, czołowy przedstawiciel nurtu powieści detektywistycznych, …

Źródło: Człowiek na czworakach (ze zbioru Dr Watson opowiada, Poznań 1960), tłum. Tadeusz Evert

O ludziach , O naturze , O zwierzętach

„Każdy człowiek ma względy i szacunek dla pewnych słów, które on i jego bliźni wypowiadają. Ale o uczuciach ludzie nic naprawdę nie wiedzą. Mówimy z oburzeniem albo z zapałem. Mówimy o ucisku, okrucieństwie, zbrodni, poświęceniu, wyrzeczeniu się, cnocie – i nie odczuwamy nic istotnego poza słowami. Nikt nie wie, co znaczy cierpienie albo wyrzeczenie się prócz może ludzi padających ofiarą tajemnych celów, do których wiodą te złudzenia.”

Joseph Conrad książka Opowieści niepokojące

Opowieści niepokojące

O ludziach , O emocjach , O cierpieniu

„Prawie wszystkie religie uznają Stwórcę i uczą Go uwielbiać. Różnią się one przeważnie tylko charakterem stosunków, jakie ustaliły pomiędzy Bogiem a jego tworami. Chrześcijanie wierzą, że Jezus Chrystus zechciał żyć między ludźmi, aby dać im poznać, że Bóg jest cały miłością i że ofiary takie, jakie składano w starych religiach, są Dlań mniej przyjemne, niż ofiarowanie samego siebie.”

Robert Baden-Powell (1857–1941) brytyjski wojskowy, pisarz, twórca skautingu

Skauting i Bóg

O Bogu , O religii , O charakterze , Chrystus

„Jezus jest centralną postacią świata dlatego, bo stał się decydującym człowiekiem w postępie człowieczeństwa. Dokonał największej i jedyne sensownej rewolucji w historii ludzkości. Rewolucji duchowej, rewolucji, w której nie przelewał cudzej krwi lecz własną. Niezliczone miliony ludzi w ciągu minionych dwóch tysięcy lat z Jego powodu zmienili swoje życie. Miliony z Jego powodu odrzuciły nienawiść, zemstę i okrucieństwo. Miliony ze względu na Niego dochowały wierności swoim małżonkom, miliony oddały swoje życie na służbę Jego sprawie i bliźnim. Miliony potrafiły wybaczyć największe nawet krzywdy swoim prześladowcom. Miliony potrafiły przezwyciężyć chciwość i skąpstwo, aby podzielić się kawałkiem chleba z głodnymi. Miliony zaczęły iść przez życie tą drogą, którą wskazał: drogą miłości, życzliwości, pokory i ofiary. To było możliwe dlatego, że nie był tylko człowiekiem, był Bogiem-Człowiekiem, który przez swoje narodzenie i zmartwychwstanie wszedł w historię ludzkości i pozostał w niej.”

Stanisław Wielgus (1939) polski arcybiskup katolicki

Źródło: Audycja świąteczna na antenie Radia Maryja, 24 grudnia 2008.

O życiu , O Bogu , O nienawiści , O ludziach

„Nasz Pan chciał, abyśmy uczestniczyli w Jego ofierze Krzyża, abyśmy stali się uczestnikami Jego zasług, aby nasze dusze przez Jego ofiarę zostały obmyte z grzechów; jest to kontynuowane przez kapłanów od chwili kiedy On podczas Ostatniej Wieczerzy powiedział: „To czyńcie na moją pamiątkę”. Nasz Pan Nie powiedział: Opowiadajcie o Mojej Wieczerzy, pamiętajcie o Mojej Ofierze. Powiedział coś przeciwnego: To czyńcie – spełniajcie tę ofiarę, odnawiajcie tę ofiarę, kontynuujcie tę ofiarę.”

Marcel Lefebvre (1905–1991) francuski biskup katolicki, twórca schizmy

Źródło: s. 43

O duszy

„Miłość czysta zdolna jest do czynów wielkich i nie łamią jej trudności ani przeciwności; jak miłość [jest] mocna [mimo] wielkich trudności - tak też jest wytrwała w szarym, codziennym, żmudnym życiu. Ona wie, że by się Bogu przypodobać, jednego potrzeba, to jest, aby najdrobniejsze rzeczy czynić z wielkiej miłości - miłość i zawsze miłość. Miłość czysta nie błądzi, ona ma dziwnie dużo światła i nic nie zrobi, co by się Bogu miało nie podobać. Przemyślna jest w czynieniu tego, co milsze Bogu, i nikt jej nie dorówna; szczęśliwa, gdy może się wyniszczać i płonąć jak czysta ofiara. Im więcej czyni z siebie, tym jest szczęśliwsza, ale też nikt nie umie wyczuć niebezpieczeństw tak z daleka, jak ona; umie zdzierać maskę i wie, z kim ma do czynienia.”

Faustyna Kowalska książka Dzienniczek

Dzienniczek
Źródło: cytat z „Dzienniczka” nr 140

O miłości , O Bogu

„Ludzie są bezradni wobec losu, są ofiarami czasu. I własnych uczuć…”

John Irving książka Modlitwa za Owena

Modlitwa za Owena (1989)

O losie , O ludziach , O emocjach , O czasie

„Zawsze chciałem kręcić filmy długie, kolorowe i przygodowe. Przygody mogą być na każdy temat, niemal. Napisałem film o tym, jak getto, będące niegdyś w Łodzi, wpływa na kształt tego miasta i jego ducha dziś. Pomyśli pewnie pani, że to jakaś ponura, nudna tragedia, a tymczasem nie, to wcale nie tragedia. Opowiem w trzech zdaniach tę przygodę. Emerytowany agent Mosadu – lat 48, emeryt dzięki mundurówce – wraz z młodszym kolegą przylatują do Łodzi, aby odszukać zaginiony rękopis powieści Franza Kafki pod tytułem „Die Matrix”. Rękopis przywiozły tu najprawdopodobniej siostry Franza Kafki deportowane przez Niemców z Pragi w 1941. Aby odnaleźć rękopis, agenci muszą odnaleźć ostatnich żyjących świadków z czasów wojny. Żydów i Polaków, ofiary, bohaterów i szmalcowników. Sprawa jest beznadziejna, bo już nikogo tu nie ma i byłoby się nie udało, gdyby niespodziewanie nie natrafili na pewne tajemnicze przejście mające dużo wspólnego z teorią kwantów.”

Władysław Pasikowski (1959) polski reżyser

Źródło: Władek siedzi nocą na balkonie, Wyborcza. pl, 22 lipca 2011.

O wojnie , O siostrze

„Jestem tu dziś, by domagać się sprawiedliwości dla mojego ludu i pomocy obiecanej mi osiem miesięcy temu, kiedy pięćdziesiąt narodów stwierdziło, że została dokonana agresja. Nikt inny nie może skierować apelu narodu etiopskiego do pięćdziesięciu państw (…) Może ustalam precedens będąc pierwszą głową państwa zwracającą się do Ligi, ale z pewnością bezprecedensowe jest, że naród, ofiara niegodziwej wojny, znajduje się w niebezpieczeństwie pozostawienia na łasce agresora (…). Twierdzę, że problem przedstawiony dzisiaj w Lidze ma znacznie szerszy zasięg niż tylko zniesienie sankcji. Nie dotyczy on tylko agresji Włoch. Ma on charakter zbiorowy. Dotyczy on samego istnienia Ligi Narodów (…). Chodzi tu o moralność międzynarodową (…). Przedstawiciele świata, przyjechałem do Genewy, by wyjaśnić wam najboleśniejszy obowiązek głowy państwa. Jaką odpowiedź mam zanieść memu ludowi? (…). My dziś. Wy jutro.”

Haile Selassie I (1892–1975) cesarz Etiopii

wystąpienie w dniu 30 czerwca 1936 na forum Ligi Narodów w związku z włoską okupacją Etiopii.
Źródło: Howard J. Langer, Księga najważniejszych postaci II wojny światowej, tłum. Marek Rudowski, wyd. Bellona, Warszawa 2008, ISBN 9788311111110, s. 363

O wojnie , O ludziach , O sprawiedliwości , O charakterze

„Wiele wskazuje na to, że zdrada Judasza wynikała z misternej boskiej kalkulacji, rozpisanej na poszczególne role i wcześniej szczegółowo zaplanowanej przez Najwyższego. Jeśliby więc przyjąć takie założenie, a nie jest ono pozbawione logiki, znaczyłoby to, że Judasz przede wszystkim był narzędziem w rękach Stwórcy, nie zaś samodzielnie myślącym i podejmującym suwerenne działania podmiotem odpowiedzialnym za swe czyny. Wobec powyższego śmiem twierdzić, że w historii świata mało jest ludzi, którym wyrządzono tak straszliwą krzywdę, jak Judaszowi. Stał się on ponadczasowym symbolem arcyzdrajcy, symbolem, który po 2 tysiącleciach nadal pali żywym ogniem, a imię Judasza wywołuje odruch protestu i niechęci. Judasz wytwarza biegun zła, aby tym mocniej uwypuklił się biegun dobra, czyli Jezus. Judasz to duszny mrok, naprzeciw którego goreje płomień Chrystusowej miłości. Bóg wiedział, co robi, kodując Judasza na arcyzdrajcę, tak jak wprzódy ˝zaprogramował˝ Adama na ofiarę i narzędzie boskiej polityki. Prawda jest taka, że przez ostatnie 2 tysiąclecia najgorszy, najokrutniejszy krzyż odtrącenia i wzgardy niesie właśnie Judasz, wykonawca boskiego planu, wybrany przez Najwyższego do czarnej roboty. A wszystko po to, żeby tamten, ten piękny, ten szlachetny i czysty, zdołał udźwignął ciężar misji zbawienia. Tak to widzę, w wielkim skrócie, rzecz jasna. Bywaj zdrów, Judaszu!”

Arkady Radosław Fiedler (1945) polski polityk

o Judaszu Iskariocie.
Wystąpienia sejmowe
Źródło: 16 posiedzenie Sejmu RP V kadencji, 25 kwietnia 2006

O Bogu , O ludziach , O prawdzie , O zdradzie

„Tylko ten, kto w nic nie wierzy (choćby się łudził, że w coś wierzy), może mieć w sobie miłość do życia (jest to jedyna miłość prawdziwa, czyli – uważam – wyłącznie bezinteresowana): oczywiste zatem, że twórca kocha życie. Jego miłość pod pewnymi względami jest zwykła i znajoma: jej zwyczajność i swojskość tłumaczą się faktem, że jest on dziś drobnomieszczaninem żyjącym wśród drobnomieszczaństwa i że często on sam również pada ofiarą drobnomieszczańskiego złudzenia, że świat i historia są rzeczywiste, a zatem że istnieją także obowiązki, które musi on lojalnie wypełniać.”

Pier Paolo Pasolini (1922–1975) włoski pisarz, poeta i reżyser filmowy

Źródło: Kino niepopularne, „Nuovi Argomenti” nr 20/1970, tłum. Mateusz Salwa.

O miłości , O życiu , O świecie , O historii

„Raport UNSCEAR jasno mówi, że nie ma żadnych naukowych dowodów, by wśród ludności Ukrainy, Rosji i Białorusi zwiększyła się liczba zachorowań na raka lub wystąpiły inne choroby mogące mieć związek z promieniowaniem. Stwierdzono natomiast ogromny wzrost chorób psychosomatycznych – zaburzeń układów oddechowego, trawiennego i nerwowego. Co to oznacza? Że ludzie panicznie bali się i nadal boją zagrożenia, które nie istniało.(…) Jedynie 134 pracowników elektrowni było narażonych na bardzo wysokie dawki promieniowania, po których rozwinęła się ostra choroba popromienna. W ciągu kilku miesięcy od katastrofy 31 osób zmarło i są to jedyne śmiertelne ofiary Czarnobyla.”

Zbigniew Jaworowski (1927–2011) polski lekarz, radiolog

Źródło: Zabójczy mit Czarnobyla, polityka.pl, 15 kwietnia 2006 http://archiwum.polityka.pl/art/zabojczy-mit-czarnobyla,374808.html

O ludziach , O chorobach

„Dzisiaj ofiara Abrahama zostałaby zinterpretowana jako zbrodnia.”

Jacques Derrida (1930–2004) filozof francuski

Źródło: The Gift of Death, University of Chicago Press, Chicago 1996

„W Darfurze mamy do czynienia z prawdziwym ludzkim cierpieniem. (…) Gwałt stanowi narzędzie wojny. Ofiarami padają nawet ośmioletnie dziewczynki. Kobiety są gwałcone w obecności mężczyzn z ich rodziny, którzy w ten sposób również doznają poniżenia. Mimo poważnego pogwałcenia prawa człowieka i międzynarodowego prawa humanitarnego, w Darfurze nikt nie egzekwuje sprawiedliwości. Panuje atmosfera zupełnej bezkarności. Wszyscy sprawcy pozostają poza zasięgiem prawa. Mówimy o bezkarności, gdyż nasz system prawny jest niekompetentny i brakuje mu woli zaprowadzenia sprawiedliwości.”

Salih Mahmoud Osman (1957)

Źródło: wywiad, 11 grudnia 2007 http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+IM-PRESS+20071210STO14629+0+DOC+XML+V0//PL

O kobietach , O wojnie , O sprawiedliwości , O cierpieniu

„Józef Mackiewicz, Stefan Kisielewski, Stanisław Cat-Mackiewicz, Andrzej Bobkowski… wszyscy, którzy mówili otwarcie, że Powstanie Warszawskie było głupotą i zbrodnią, uważali, że jedynym sposobem na to, aby jego ofiary nie poszły na marne, jest głośno powtarzać Polakom, że było ono głupotą i zbrodnią (przy czym było zbrodnią Niemców i Rosjan, a zbrodnią i głupotą Tadeusza Bora-Komorowskiego i dowództwa AK). Jednak nawet oni wiedzieli, że rządzić Polską powtarzając takie rzeczy nie można.”

Cezary Michalski (1963) polski eseista i prozaik

Źródło: Żeby Powstanie nie poszło na marne, krytykapolityczna.pl, 31 lipca 2010 http://www.krytykapolityczna.pl/Opinie/MichalskiZebyPowstanienieposzlonamarne/menuid-1.html

O głupocie

„Największą ofiarą Kościół wkłada Bogu w swoich chorych. Cierpienie i ofiara tu na ziemi jest ironicznym dopełnieniem i zarazem świadectwem miłości.”

Aleksander Fedorowicz (1914–1965) polski duchowny katolicki

O Bogu , O cierpieniu

„Kult dusz zmarłych przejawiał się w modłach i ofiarach, przede wszystkim w ucztach zadusznych, a zarazem po zgonie w stypie, po staropolsku strawie, po chorwacku karminie, po starorusku triznie (…). Zapisy folklorystyczne z ziem polskich mówią o pozostawianiu miejsca przy stole dla nieboszczyka w czasie tego „bożego obiadu”. Na Białorusi w czasie takiej uczty gospodarz wzywa przodków, zwracając się do nich: „Święci dziadowie, chodźcie do nas wieczerzać, proszę was na wieczerzę”. Niekiedy odbywa się to przy grobie, co należałoby uznać za formę starszą, której liczne inne elementy przechowała bałkańska kultura ludowa. Zmonumentalizowane przez Adama Mickiewicza dziady to poetycka synteza wierzeń i obyczaju litewskiego, białoruskiego i ukraińskiego, wierna w wielu szczegółach, pozbawiona jednak autentycznego modelu obrzędu wywoływania dusz.”

Aleksander Gieysztor (1916–1999) polski historyk mediewista

Mitologia Słowian
Źródło: s. 259–260.

O duszy , O czasie , O zmarłych

„Moja mama każdą wątpliwą lekcję historii przerabiała ze mną na nowo. Moi rodzice przestraszyli się dopiero, kiedy postanowiłam iść na Krakowskie Przedmieście, gdzie demonstrowali studenci. No to uciekłam z domu i poszłam tam. Pamiętam, że stałam wśród demonstrujących studentów naprzeciwko milicji, trochę tak jakbym była na spektaklu. Kiedy milicja ruszyła na tłum przed kościołem św. Krzyża, to ja stałam jak wbita w ziemię – trochę ze strachu, a trochę z niewiary, że to wszystko naprawdę. Dopiero jak oberwałam pałką, jak zobaczyłam, że innych biją, zrozumiałam, że naprawdę jestem w środku historycznego zdarzenia i jak inni mogę być jego ofiarą. Bo dotąd tutaj wszystko było trochę na niby.”

Joanna Szczepkowska (1953) aktorka polska

Inne wypowiedzi
Źródło: „Gazeta Wyborcza Stołeczna”, 30 stycznia 2008 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/zrnc.htm

O strachu , O wierze , O domu , O historii

„Oto podnoszę ten niezwykły kielich ofiarny ku niebu: na jego obrzeżach błękitne góry, na ich szczytach i w dolinach pomiędzy nimi zdobne diamenty i rubiny sanktuariów maryjnych: Barda, Marii Śnieżnej, Kralików i Wambierzyc; przy drogach niezliczone krzyże i statuetki… W samym środku, jak perła w muszli, mój dom rodzinny w dolinie łąk i olch… Tę czarę wyrywam sobie z serca i drążącymi rękoma podnoszę ku niebu – tę najcięższą ofiarę mojego życia. Składam ją Bogu, chyląc czoła przed jego świętą wolą.”

Joseph Wittig (1879–1949) niemiecki duchowny katolicki, teolog, poeta

Źródło: Joseph Wittig, strona miejska Nowej Rudy http://www.um.nowaruda.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=358:joseph-wittig&catid=59:sawni-noworudzianie&Itemid=82

O Bogu , O domu , Serce

„Jeśli wojownicy dżihadu obawialiby się konsekwencji ataku, bojąc się o ofiary cywilne czy śmierć współwyznawców, presja na najeźdźcę byłaby niemożliwa.”

Ajman az-Zawahiri (1951)

Źródło: Michał Ziemowit Buśko, Al-Kaida po Bin Ladenie a przywództwo Zawahiriego, bliskiwschod.pl, 15 października 2011 http://www.bliskiwschod.pl/1318684987,0,al-kaida-po-bin-ladenie-a-przywodztwo-zawahiriego

O śmierci

„Ofiara Panu Jezusowi milsza i nam przez to słodsza być powinna od pociechy widzenia się więc tylko, jedynie, absolutnie wzgląd na wolę Bożą i na pożytek Zgromadzenia mieć należy.”

Jadwiga Borzęcka (1863–1906) polska zakonnica, zmartwychwstanka

Fragment listu do matki Celiny Borzęckiej.
Źródło: Kłosy z Bożej Roli. Jadwiga Borzęcka Rocznik VI. Tomik 74. Maj nr 5. Warszawa. 1939. Wydawnictwo Salezjańskie, s. 36 (PDF) http://www.zmartwychwstanki.org.pl/files/Jadwiga_Klosy-z-Bozej-Roli.pdf

O matce

„Racja stanu uświęca dlań [dla dogmatyka] wszystkie ofiary z dobrobytu człowieka.”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

Źródło: Zagadnienia etyczne i polityka rewolucji w: Edward Abramowski, Pisma, tom II http://dir.icm.edu.pl/pl/Pisma/Tom_2/134, Warszawa 1924.

„Przypominam ofiarę, która wszakże zachowała cały swój entuzjazm. Szczęśliwie dla mnie.”

Sorajja Esfandijari Bachtijari (1932–2001) księżniczka Iranu

Źródło: Tadeusz Pasierbiński, Monarchie świata. Poczet rodów królewskich i książęcych, wyd. Iskry, Warszawa 2002, ISBN 8320717051, s. 486.

O zachowaniu

„Pomnik z nazwiskami generałów poległych za cara w noc listopadową rozebrano w Warszawie dopiero w roku 1917. Wielka szkoda! Pomnik ten powinien pozostać w Warszawie na zawsze… na wieczną rzeczy pamiątkę, aby przyszłe pokolenia odpowiednio kojarzyły te nazwiska z zasługami ich nosicieli. Generałowie (…) uczciwie i rzetelnie zasłużyli na tytuł wiernych sług „najjaśniejszego pana” Mikołaja I. Krzywdą byłoby pozbawienie ich w pamięci potomnych tego – ofiarą życia okupionego – tytułu.”

Jerzy Łojek (1932–1986) polski historyk i pisarz

Szanse powstania listopadowego
Źródło: s. 14–15

O nocy

„Jestem jednocześnie pacjentem i lekarzem, katem i ofiarą, kotem i psem, dzieckiem i starcem. I to jest stan dla reżysera w pewnym sensie błogosławiony. Ponieważ poruszanie się w strukturze plus i minus, nieustannym ścieraniu się racji stanowi o tym, że następuje przepływ witalnej energii.”

Mariusz Grzegorzek (1962) polski reżyser teatralny i filmowy

Źródło: „Zwierciadło”, nr 7/1941, lipiec 2008

O dzieciach , O kotach , Sens

„Och! niech ojcowie i matki nie profanują swoimi przekleństwami niewinnej ofiary tych ściętych kwiatów! Niech wiedzą ojcowie i matki, że ani jedna łza tych maleństw, ani jeden jęk tych niewiniątek złożonych w ofierze nie pozostają bez echa w moim Sercu. Dla nich otwiera się Niebo, bowiem nie różnią się niczym od swych odległych braciszków i siostrzyczek zabitych przez Heroda z nienawiści do Mnie.”

Maria Valtorta (1897–1961) włoska pisarka

Zeszyty z 1943
Źródło: s. 12–13.

O matce , Serce , Łza , Odległy

„Postulat powszechnego udziału w wyborach nie jest słuszny. To prawo, z którego korzystać powinni tylko ci, którzy chcą. Co więcej, prawo do głosowania powinno być kwalifikowane. Znaczy to, że ma być poprzedzone swoistym testem obywatelskim. Obywatel, żeby zagłosować, musi posiadać pewną ilość wiedzy i ponosić jakąś ofiarę na rzecz dobra wspólnego: czytać gazety, oglądać serwisy informacyjne… Ci, którym się tego nie chce, i dla których np. PO to bardziej usługa medialna niż partia polityczna, głosować nie powinni.”

Jacek Żakowski (1957) dziennikarz polski

Źródło: Jacek Żakowski: TK się myli, spoty zamulają, se.pl, 21 lipca 2011 http://www.se.pl/wydarzenia/opinie/jacek-zakowski-tk-sie-myli-spoty-zamulaja_196784.html

O wiedzę , O czytaniu

„Tak jak Bóg Ojciec doświadczył Syna Bożego, że na krzyżu umierając zupełnie zniszczony od męki, a Bóg Ojciec jakoby wzgardził męką Pana Jezusa, nie chciał ani na Niego popatrzeć. I to tak bardzo Pan Jezus najwiecej ceni, takie opuszczenie, jakby odrzucenie pozorne. I właśnie ten akt Pana Jezusa dopełnił Boskiej sprawiedliwości. Tak ma też być z duszą. W tak wielkim opuszczeniu dopełnia się największa ofiara, której Pan Bóg żąda od duszy, tylko potrzeba odwagi, męstwa, hartu i siły, a najważniejsze: wiary i wielkiej pokory.”

Aniela Salawa (1881–1922) Polka, błogosławiona Kościoła katolickiego

Dziennik, 19 marca 1919.
Źródło: o. Joachim Roman Bar, o. Albert Wojtczak, Polscy święci. Służebnica Boża Aniela Salawa, t. 1, ATK, Warszawa 1983, s. 311.

O Bogu , O wierze , O sprawiedliwości , O duszy

„Ofiarą węgierskiego smutku i niechęci do życia padają przede wszystkim warzywa – synonim świeżości, zdrowia i lekkości. Warzywo trzeba zabić, upolować jak zwierzę, wszystko co żywe, zawierające witaminy, należy z tego życia i zdrowia wypatroszyć, utopić w occie lub udusić w zasmażce ze smalcu i mąki.”

Krzysztof Varga (1968) polski pisarz

Gulasz z turula

O zwierzętach

„Panie Premierze, Drodzy Polscy Przyjaciele, Drodzy Państwo, Rodacy!Przywiodła nas tutaj wspólna pamięć, wspólny dług historyczny i wiara w przyszłość. Dzisiaj pochylamy głowy przed tymi, którzy mężnie przyjęli tutaj śmierć; przed tymi, których dążenia, nadzieje, talenty zostały bezlitośnie rozdeptane, przed tymi, kogo się nie doczekano. Nie doczekały się, ale na zawsze zachowały w swoich sercach matki, dzieci, ukochane. W ziemi tej spoczywają obywatele radzieccy, którzy spłonęli w ogniu represji stalinowskich w latach 30., oficerowie polscy, rozstrzelani na podstawie tajnego rozkazu, żołnierze Armii Czerwonej rozstrzelani przez nazistów podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. Katyń nierozerwalnie powiązał ich losy. Tutaj obok siebie, jak w bratniej mogile, zyskali wieczne odpoczywanie. Odpoczywanie, ale nie zapomnienie, ponieważ nie może być wytarta z pamięci śmierć męczeńska niewinnych ofiar. Nie można schować prawdy o zbrodniach. Rosja i Polska, jak żadne inne państwa, Rosjanie i Polacy, jak żadne inne narody Europy, musieli przeżyć praktycznie wszystkie tragedie XX w. Zapłacić olbrzymią, zbyt wysoka cenę za dwie wojny światowe, za bratobójcze zbrojne konflikty, za okrucieństwo i nieludzkość totalitaryzmu. Nasz naród, który przeżył koszmar wojny domowej, przymusową kolektywizację wsi, masowe represje lat 30., doskonale rozumie, chyba lepiej niż ktokolwiek inny, co oznacza dla wielu polskich rodzin Katyń, Miednoje, Piatichatki, dlatego że w tym żałobnym rzędzie i miejscach masowych kaźni obywateli radzieckich jest poligon w Butowie pod Moskwą, Góra Siekierna na Sołowkach, rowy egzekucyjne w Magadanie i Workucie, bezimienne mogiły Norylska i Kanału Białomorskiego. Represje niszczyły ludzi nie zważając na ich narodowość, przekonania, wiarę. Ich ofiarami stawały się całe warstwy społeczne w naszym kraju: Kozacy, duchowni, zwykli chłopi, profesorowie, oficerowie – w tym również oficerowie armii carskiej, którzy w swoim czasie wstąpili na służbę do Armii Czerwonej – również ich nie oszczędzono – nauczyciele, robotnicy. Logika była jedna: zasiać strach, obudzić w człowieku najniższe instynkty, podjudzać ludzi przeciwko sobie i zmuszać ich do ślepego posłuszeństwa.Zbrodnie te nie mogą być usprawiedliwione w żaden sposób. W naszym kraju została dokonana jasna ocena polityczna, prawna i moralna zbrodni reżimu totalitarnego. I ocena ta nie podlega żadnej rewizji. Wobec tych grobów, wobec ludzi, którzy przychodzą tutaj oddać hołd swoim bliskim byłoby cyniczne powiedzieć: zapomnijmy o tym, że wszystko zostało w przeszłości. Nie. Jesteśmy zobowiązani pielęgnować pamięć o przeszłości, i oczywiście będziemy to czynić, jakkolwiek gorzka nie byłaby ta prawda. Nie jesteśmy w stanie zmienić przeszłości, ale w naszych siłach jest zachować albo przywrócić prawdę, a to znaczy również sprawiedliwość historyczną. Jest to ciężka praca, praca bardzo żmudna, której podjęli się historycy Rosji i Polski, przedstawiciele społeczeństwa i duchowieństwa. Wracając w przeszłość pracują w imię prawdy, a to znaczy w imię przyszłych stosunków między naszymi krajami. Właśnie taka wspólna droga dla zdefiniowania pamięci narodowej, ran historycznych pozwoli nam uniknąć ślepej uliczki niezrozumienia, wyrównywania rachunków, prymitywnych interpretacji dzielenia narodów na te, które miały rację i te, które były winne, jak to czasami usiłują robić nieodpowiedzialni politykierzy. W ciągu dziesięcioleci cynicznych kłamstw usiłowali zataić prawdę o egzekucjach katyńskich, ale byłoby takim samym kłamstwem obarczanie tą winą narodu rosyjskiego. Historia pisana przez złość i nienawiść jest równie fałszywa i zalakierowana jak wylizana historia w interesie konkretnych ludzi czy grup politycznych. Jestem pewny, że coraz częściej i w Rosji, i w Polsce zdajemy sobie z tego sprawę i jakie by to nie było trudne musimy wychodzić naprzeciwko sobie i zdawać sobie sprawę, że nie sposób żyć tylko i wyłącznie tą przeszłością. Dlatego jesteśmy dzisiaj wspólnie razem tutaj w Katyniu na tej uroczystości z okazji 70. rocznicy polskiej tragedii. Byliśmy wspólnie w Gdańsku w rocznicę wybuchu II wojny światowej. Na jej frontach nasze narody walczyły przeciwko wspólnemu wrogowi i jestem przekonany, że będziemy wspólnie obchodzić jubileusz wielkiego zwycięstwa – w którym główną, decydującą rolę odegrali żołnierze Armii Czerwonej – za które oddały swoje życie setki tysięcy żołnierzy wojska polskiego armii Andersa i Armii Krajowej, obrońcy Moskwy i Warszawy, Westerplatte i Smoleńska. Nasze straty i doświadczenia sojusznicze powinny nas zbliżać do siebie. Nie mamy moralnego prawa pozostawić przyszłym pokoleniom brzemienia nieufności do siebie. We współczesnym świecie, w Europie XXI w. nie ma innej alternatywy dla prawdziwego dobrego sąsiedztwa między narodami Polski i Rosji. Jest to wybór godny naszych dwóch narodów, które są skazane na to sąsiedztwo; wybór godny naszego wspólnego, tragicznego, ale wielkiego losu.Światła pamięć i wieczne odpoczywanie wszystkim, których przyjęła ziemia Katynia. Pokoju, pomyślności i dobrobytu dla żyjących obecnie.Dziękuję.”

Władimir Putin (1952) rosyjski polityk

przemówienie wygłoszone podczas obchodów 70 rocznicy zbrodni katyńskiej, tekst za PAP.
Przemówienia rocznicowe
Źródło: interia.pl, 7 kwietnia 2010 http://fakty.interia.pl/raport/70-rocznica-zbrodni-katynskiej/news/przeczytaj-pelna-tresc-przemowienia-putina-w-katyniu,1461636,6896

Serce , O życiu , O śmierci , O nienawiści

„Panowie sędziowie! Jestem do głębi wstrząśnięty czynami, które wyszły na jaw na tym procesie. Chylę czoło z głęboką czcią i pokorą przed ofiarami i poległymi wszystkich narodów i przed nieszczęściem i cierpieniem mojego własnego narodu, i tylko z jego losem mogę mierzyć własny los. Nigdy nie potrafiłbym znieść bez sprzeciwu wiedzy o straszliwych wydarzeniach i zbrodniach i – mając świadomość tego wszystkiego – stanąć twarzą w twarz z moim narodem i spojrzeć w oczy moim dziesięciorgu niewinnym dzieciom. Nie uczestniczyłem w jakimkolwiek spisku przeciw pokojowi czy ludzkości ani nie tolerowałem morderstw i znęcania się. Moje dążenia i moje sumienia są czyste. Niedostatki i cierpienia wojny, te wszystkie okropności z nią związane, dotknęły mnie jak najgłębiej. Jestem gotów do znoszenia każdego losu, jaki wyznaczy mi Opatrzność. Niech Bóg chroni mój nade wszystko umiłowany naród, niech znów błogosławi pracę niemieckich robotników, którym służyło całe moje życie i wszystkie dążenia. Niech obdarzy świat pokojem.”

Fritz Sauckel (1894–1946) działacz nazistowski

wypowiedziane w dniu 31 sierpnia 1946 w norymberskim Pałacu Sprawiedliwości jako ostatnie słowo w procesie.
Źródło: Joe J. Heydecker, Johannes Leeb, Proces w Norymberdze, tłum. Marek Zeller, wyd. Świat Książki, Warszawa 2006, ISBN 8324701583, s. 418–419.

O życiu , O Bogu , O losie , O wojnie

„Euro jest walutą obszaru, który ma mniejsze zadłużenie niż strefa dolara, olbrzymia nadwyżkę w handlu zagranicznym i bardzo dobrze kierowany bank centralny. Obecny kurs euro w stosunku do dolara jest wyższy niż w momencie wprowadzania europejskiej waluty w 2002 roku. Skąd więc te wątpliwości? (…) Jesteśmy ofiarami oszczerczej kampanii, którą podsyca amerykański system bankowy. Toczy się wizerunkowa batalia.”

Valéry Giscard d'Estaing (1926–2020) polityk francuski

Źródło: rozmowa Romaina Leicka i Georga Mascolo, Parszywa „17”, „Der Spiegel”, tłum. „Forum”, 17 września 2012.

„Wielkość i wzniosłość ofiary Mszy świętej polega właśnie na tym, że jest to prawdziwa ofiara, tak jak ofiara Kalwarii. Nasi poprzednicy zawsze w to wierzyli. Kościół zawsze w to wierzył. Nie możemy w tej wierze niczego zmieniać, ani o jotę. Gdybyśmy coś zmienili, gdybyśmy zmienili formuły, gdybyśmy nagle zaczęli mówić: obchodzimy święto eucharystyczne, urządzamy wieczerzę eucharystyczną, świętujemy ucztę, wówczas stalibyśmy się protestantami i przestali być katolikami, ponieważ Kościół katolicki opiera się właśnie na tej prawdzie. Jeśli nie ma ofiary Mszy świętej, nie ma Kościoła katolickiego.”

Marcel Lefebvre (1905–1991) francuski biskup katolicki, twórca schizmy

Źródło: s. 44, 45

O wierze

„Wybitniejsi przywódcy proletariatu (…) padają jeden po drugim ofiarą wyroków sądowych, na czoło jego wysuwają się coraz bardziej dwuznaczne postacie. Wstępuje on po części na drogę doktrynerskich eksperymentów, banków wymiany i asocjacji robotniczych, a więc ruchu, w którym wyrzeka się obalenia starego świata za pomocą całokształtu jego własnych, wielkich środków, usiłując osiągnąć swe wyzwolenie raczej poza plecami społeczeństwa, na drodze prywatnej, w ramach ograniczonych warunków swego istnienia, a zatem na drodze, na której czeka go siłą rzeczy niepowodzenie.”

Karol Marks (1818–1883) niemiecki filozof, ekonomista i działacz rewolucyjny

Źródło: 18 brumaire’a Ludwika Bonaparte, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2011, str. 118.

O sile , O czekaniu , O pomocy , Niepowodzenie

„Myślę, że problem narkotykowy wśród społeczności gejowskiej można porównać do tego, który w Stanach ma społeczność afroamerykańska. Kiedy wprowadzono na rynek crack, rozszedł się jak świeże bułeczki. Kiedy sprzedajesz inne, fantastycznie beztroskie życie, kupują je ci, dla których w normalnym świecie nie ma na nie miejsca. Nic dziwnego, że łatwo było w ten sposób uzależnić społeczność tak dotkliwie doświadczoną przez AIDS i żałobę po ofiarach tej choroby. Crystal meth i crack były idealnym eksperymentem służącym zagładzie, który musiał w tych środowiskach chwycić.”

Ira Sachs (1965)

Źródło: Adam Kruk, Bez wstydu http://www.dwutygodnik.com/artykul/4061/, Dwutygodnik.com nr 94/2012.

O życiu , O chorobach , O myślach , O problemach

„Myślę, że wielkim marzeniem Jarosława Kaczyńskiego jest to, żeby teraz on zginął. I wskutek jakichś zamieszek fanatyk czy szaleniec go zabił. Wtedy cała ta rodzina, formacja przechodzi na pozycję taką jak Chrystus, czyli że ofiara jest tak duża, że nikt już o tym nie dyskutuje. I te zaczepki, te prowokacje w końcu doprowadzą do tego, ze ktoś rzuci się na Kaczyńskiego.”

Janusz Palikot (1964) polski polityk

Źródło: polskatimes.pl http://www.polskatimes.pl/opinie/wywiady/392517,palikot-kaczynski-marzy-o-tym-by-zginac-z-rak-fanatyka,id,t.html, 14 kwietnia 2011

O rodzinie , O myślach , O myśleniu , Chrystus

„Przez lata nie byłam w stanie nikomu o tym powiedzieć, nikomu się poskarżyć, bo byłam wychowywana w poczuciu, że kobieta jest grzesznym narzędziem, że to ta Ewa, to jabłko, że wina jest we mnie. Choć to przecież ja byłam ofiarą starego, obrzydliwego księdza.”

Olga Jackowska (1951–2018) piosenkarka polska (Maanam)

Źródło: Kora: Byłam ofiarą obrzydliwego księdza, dziennik.pl, 21 czerwca 2010 http://www.dziennik.pl/wydarzenia/article630885/Kora_Bylam_ofiara_obrzydliwego_ksiedza.html

O kobietach

„Masowe zabijanie odbiera śmierci jej uroczystą jednostkowość. Co więcej, są to kości żydowskie. (…) Obojętność fotografowanych bierze się z braku uznania śmierci, której te kości są znakiem. Gdyby to były nasze kości, nasza śmierć znaczyłaby ofiarę, poświęcenie, męczeństwo. Ale ta śmierć ich nie dotyczy. Układają te czaszki w rządek, jak się układa plony, dynie albo arbuzy.”

Jan Tomasz Gross książka Złote żniwa

Złote żniwa
Źródło: s. 142.

O śmierci , O obojętności

„Punktem wspólnym dla etnologa i tych, o których mówi, jest miejsce, a ściślej – to, które zajmują tubylcy, którzy tam żyją, pracują, bronią go, budują jego mocne strony, strzegą jego granic, ale także dostrzegają ślady chtonicznej czy nadprzyrodzonej mocy przodków lub duchów zaludniających i ożywiających jego intymny świat, jakby cząstka ludzkości, która składa jej w tym miejscu dary i ofiarę, stanowiła także jej kwintesencję…”

Marc Augé (1935)

Nie-miejsca
Źródło: Bülent Diken, Od obozów dla uchodźców do osiedli grodzonych Biopolityka i koniec miasta, s. 128 http://www.praktykateoretyczna.pl/PT_nr2-3_2011_Biopolityka/09.diken.pdf.

O świecie

„Ten, kto zbyt długo i zbyt wygodnie umości się w roli ofiary, rzeczywiście się nią staje.”

Charlotte Link (1963)

Ostatni ślad

„Holocaust zamienił się w rodzaj stereotypu, który w pewnym sensie przykrył prawdę o tym, czym był naprawdę. (…) Musimy zmienić stereotypy. Że mamy czarno-biały obraz. Że wszystkie ofiary to anioły. Oczywiście, że uprawiali seks i nie tylko.”

Agnieszka Holland (1948) polska reżyserka i scenarzystka

Źródło: rozmowa Melissy Silverstein, Rozjaśnić mrok, „Women and Hollywood”, tłum. „Forum”, 9 stycznia 2012.

O seksie , O aniołach , Obraz , Sens

„Wiem z osobistego doświadczenia, że maltretowanie jeńców przynosi więcej informacji fałszywych niż prawdziwych. Wiem, że torturowane ofiary udzielą celowo błędnych informacji, jeżeli będą sądzić, że prześladowcy im uwierzą. Wiem, że powiedzą wszystko, co ich zdaniem oprawcy chcą usłyszeć, jeżeli będą przekonane, że to zakończy ich cierpienia.”

John McCain (1936–2018) amerykański senator

nawiązując do pięciu lat, które spędził w wietnamskiej niewoli.
Źródło: Powiem wszystko, tylko już nie bijcie. Ameryka dyskutuje po raporcie o torturach CIA, wyborcza.pl, 13 grudnia 2014 http://wyborcza.pl/magazyn/1,142464,17123078,Powiem_wszystko__tylko_juz_nie_bijcie__Ameryka_dyskutuje.html

O cierpieniu

„Oglądam jakiś zdumiewający odcinek Law & ORDER SVU, w którym martwa ofiara została zgwałcona smyczkiem do skrzypiec. SMYCZKIEM DO SKRZYPIEC. Po tym całym gównie na temat „potwornych i dziwacznych” rzeczy w mojej powieści mamy amerykańską sieć telewizyjno-smyczkowej sodomii. Tak, jestem złym gościem, ale cholerna Mariska Hargitay dostanie kolejną Emmy za delikatnie wymruczane „zgwałcony… smyczkiem do skrzypiec”. Pieprzosmyczki. 15 lat „Warren, czemu umieszczasz takie niesmaczne rzeczy w tych miłych komiksach?” a w telewizji: „ZGWAŁCONY SMYCZKIEM DO SKRZYPIEC”. Może jeszcze się rozejrzyjmy za jakimiś Nachos na dokładkę? Tak ludzie zostają seryjnymi mordercami, wiecie?”

Warren Ellis (1968) Angielski pisarz, scenarzysta komiksowy i telewizyjny.

w swojej kolumnie w Doctor Sleeplees #10.
Wypowiedzi autora i didaskalia

O ludziach

„Jesteśmy pierwszymi ofiarami amerykańskiego faszyzmu.”

Ethel Rosenberg (1915–1953)

słowa te, wypowiedziane bezpośrednio przed egzekucją na krześle elektrycznym, miały na celu dowiedzenie swej niewinności, o której Rosenbergowie cały czas zapewniali, oraz ich przekonanie, podzielane notabene przez wielu, że są ofiarami antykomunistycznej histerii (maccartyzm), jaka wtedy w USA panowała.

O czasie

„Zarówno seks, jak i prawa kobiet traktowane są u nas z mieszaniną brutalności, obrzydzenia i zażenowania, które uniemożliwiają namysł. Zbiorowy wysiłek w tej sferze skupia się nie na zwalczaniu przemocy, nie na pomocy ofiarom życiowych katastrof czy własnych błędów, lecz na piętnowaniu tego, co odbiega od normy. Polską mentalność w tej sferze świetnie oddaje homofobiczne hasło „rób to w domu po kryjomu.””

Agnieszka Graff (1970) pisarka polska i publicystka

Źródło: krytykapolityczna.pl, 21 sierpnia 2008 http://www.krytykapolityczna.pl/Teksty-poza-KP/Graff-Rewolucja-seksualna-dopiero-nastapi/menu-id-129.html

O kobietach , O seksie , O domu , O wysiłku

„Za wielka by to była, zaiste, ofiara ze strony tych dwojga opętanych pomyleńców!”

Pierre Curie (1859–1906) fizyk francuski, noblista

o Piotrze i Marii Skłodowskiej-Curie.
Źródło: Ève Curie, Maria Curie

„Mogę powiedzieć, że doświadczyłem wszystkiego, przez co mógł przejść któryś z naszych fanów. Nie jestem ofiarą kazirodztwa (wykorzystywania seksualnego), ale znam ludzi, którzy byli, a w mojej rodzinie miało miejsce wykorzystywanie dzieci w innych formach. Byłem świadkiem wszystkiego co możesz sobie wyobrazić. A bycie świadkiem takich rzeczy jest tak samo tragiczne jak gdy robią to z tobą, ponieważ nosisz w sobie ten sekret przez resztę życia. Nasi fani wiedzą, że mogą na mnie liczyć, ponieważ ja to przeżyłem. Jestem nie tylko ich bratem, jestem ich kochankiem, ich matką, ich ojcem, ich kuzynem. Jestem dla nich tym wszystkim. Musisz wziąć pod uwagę wpływ jaki masz na tych ludzi i fakt, że mogę być jedyną osobą, do której oni mogą się zwrócić. Mogę powiedzieć im te same rzeczy, które mówili im ich rodzice, które mieli w dupie, ale ponieważ ja to mówię, to coś dla nich znaczy.”

Dave Mustaine (1961) gitarzysta amerykański (Metallica, Megadeth)

w 1995.

O dzieciach , O ludziach , O rodzinie , O matce

„Większość tej sceny do was teraz mówię
Ofiary amnezji, chorzy ludzie
Mamy stare Klany, a w nich wywiady z wami
Polecam poczytajcie siebie sami i prosta refleksja
To wszystko jest z pizdy
Zwłaszcza jak poczytasz jeszcze stare Ślizgi
To prawie wszystkich można na czymś przyłapać
(…)
Płyta tydzień na rynku minął miesiąc od mixu
Dzieciak! twój idol dawno zapierdala do ZAiKS-u.”

Tede (1976) polski raper

Źródło: Za-X, Ej panowie

O ludziach

„W chwili ofiary Niebo otwiera się na głos kapłana. W tym misterium Jezusa Chrystusa obecne są chóry anielskie, a to, co jest w górze, przychodzi złączyć się z tym, co jest w dole, jednoczy się Niebo i ziemia, widzialne i niewidzialne stają się czymś jednym.”

Grzegorz I (540–604) papież, święty Kościoła katolickiego

Źródło: Dialogi IV, 60, [cyt. za:] ks. Grzegorz Śniadoch IBP, Msza święta trydencka. Mity i prawda, wydanie II popr. i uzup., Centrum Kultury i Tradycji, Ząbki 2014, s. 137.

O prawdzie , Chrystus

„Nie uważam, że Schetyna powinien być ministrem. Uważam, że powinien być nadal marszałkiem. Swoją pracowitością i sprawnością zdołał wypracować sobie respekt i poszanowanie wśród posłów, również opozycyjnych. W tej sytuacji sposób i okoliczności jego rzeczywistej degradacji wskazują na to, że padł ofiarą partyjnych porachunków, a kto wie może nawet zemsty ze strony premiera.”

Tadeusz Cymański (1955) polski ekonomista i polityk

Źródło: gazeta.pl http://wybory.gazeta.pl/wyboryparlamentarne/1,120574,10637424,_DZIEN_NA_ZYWO__Kaczynski__Ziobrysci_snuja_swoja_opowiesc.html, 14 listopada 2011

O zemście

„Joanna Lichocka pada ofiarą skandalicznych oskarżeń. Próbuje się zorganizować na nią środowiskową nagonkę. Podążając tropem logiki osób, biorących udział w tych działaniach, należałoby je podejrzewać o kierowanie się osobistymi sympatiami politycznymi, w co jednak nie chcemy wierzyć.”

Joanna Lichocka (1969) polska dziennikarka i polityk

fragmentu listu otwartego w obronie Joanny Lichockiej, „Rzeczpospolita”, 5 lipca 2010 http://www.rp.pl/artykul/2,503443.html
O Joannie Lichockiej

„Miłość niespełniona to specyficzny rodzaj nienawiści. Miejmy się na baczności przed jej ofiarą – myślącym samotnikiem.”

Sakutarō Hagiwara (1886–1942) japoński poeta, eseista i teoretyk literatury

O miłości

„Prawdziwa przyjaźń jest jak małżeństwo: na dobre i na złe, w dostatku i w biedzie. Gdy przychodzi chwila prawdy i nie jesteś w stanie ponieść ofiary, to co z ciebie za przyjaciel.”

Sean Stewart (1965)

Pamiętnik Cathy (2006)

O przyjaźni , O małżeństwie

„Najważniejszą sprawą naszego życia jest walka o uniknięcie piekła i osiągnięcie nieba. Jak często telewizja przypomina nam o tej prawdzie? W 99 proc. to, co widzimy w telewizji jest skoncentrowane na życiu doczesnym, na ziemskich i zmysłowych przyjemnościach i rozkoszach. Nic nie jest telewizji tak obce, jak duch ofiary, duch poświęcenia, umartwienie, walka z grzechem i szatanem, troska o życie wieczne!”

Karl Stehlin (1962) niemiecki prezbiter, przełożony Bractwa Świętego Piusa X w Europie Środkowej i Wschodniej, przełożony Bractwa w …

Źródło: „Zawsze Wierni” nr 5 (168), wrzesień-październik 2013, s. 37.

O życiu , O przyjemności , O piekle , O walce

„Tego imię za życia wypisane jest w niebie, komu chlebem powszednim jest ofiara z siebie.”

Ignacy Krasicki (1735–1801) pisarz polski

Źródło: Marta Żurawiecka, Z księdzem Twardowskim 2014, Wyd. Diecezjalne i Drukarnia w Sandomierzu, Sandomierz 2013, s. 17.

„Cieszy mnie odruch sprzeciwu wobec próby upokorzenia pana Ziobry. Ale obawiam się, że pan prezes zechce przywrócić stan obawy i zalęknienia, że potrzebna jest mu dość szybko ofiara wewnątrz partii, wydaje mi się, że będzie nią poseł Zbigniew Girzyński.”

Ludwik Dorn (1954) polityk polski

Źródło: wyborcza.pl http://wyborcza.pl/1,75478,6715343,Kto_sie_boi_Ludwika_Dorna.html, 13 czerwca 2009

„Nie wypowiadam się jako demokrata ani republikanin. Wypowiadam się jako ofiara amerykańskiej tak zwanej demokracji. I ja i wy, nie widzieliśmy nigdy demokracji; widzieliśmy obłudę.”

Malcolm X (1925–1965) przywódca Organizacji Jedności Afroamerykańskiej

O demokracji

„Zawsze w porządku, zawsze charakterny Sokół.
Tak jak ty byłem naiwną ofiarą bloków.”

Sokół (raper) (1977) polski raper

Źródło: Mógłbym ci opowiedzieć na albumie Prosto Mixtape 600V

„Wilki pożerające jagnięta, owce pożerane przez wilki, silny, który poświęca słabego, słaby, będący ofiarą siły – oto natura, jej zmysły i prawa. Odwieczna akcja i reakcja. Natłok cnót i występków, słowem, doskonała równowaga, wynikająca z równych proporcji dobra i zła na ziemi. Równowaga niezbędna dla utrzymania wszechświata i życia, bez której wszystko zostałoby unicestwione w jednej chwili. (…) natura byłaby niezmiernie zdumiona, gdyby nagle mogła z nami podyskutować i gdyby się dowiedziała, że zbrodnie, które jej służą, przestępstwa, których wymaga i do których nas pobudza, są karane przez prawa zapewniające nas, że stanowią odbicie jej zasad. Głupcze, odpowiedziałaby, śpij, jedz, popijaj i bez lęku dokonuj tych zbrodni, skoro uznasz je za słuszne i wszystkie te rzekome występki cieszą mnie i pragnę ich, skoro cię do nich inspiruję. Tylko od ciebie zależy określenie, co jest ze mną sprzeczne lub co mnie zadowala. Pamiętaj, że nie masz w sobie niczego, co nie należałoby do mnie, nic, czego bym ci nie dała z powodów, których znać nie musisz. Najstraszniejsze z twych działań, podobnie jak najbardziej cnotliwe postępowanie kogoś innego, to tylko odmienne sposoby służenia mi. Nie powstrzymuj się więc przed czymkolwiek, drwij z ludzkich praw, umów społecznych i bogów, idź jedynie za moim głosem i wierz mi, że jeśli z mego punktu widzenia istnieje zbrodnia, to jest nią tylko nieposłuszeństwo wobec zamiarów, którymi cię natchnęłam, wyrażające się w twoim oporze czy w twoich sofizmatach (…). ziemię z mgieł, którymi spowita jest noc.”

Donatien Alphonse François de Sade (1740–1814)

Pozostałe dzieła

O Bogu , O naturze , O sile , O nocy

„Trzeba, aby nasza Konstytucja chroniła życie każdego człowieka, a także aby skutecznie zabezpieczała lekarzy przed zmuszaniem ich do pełnienia roli aborcjonistów, czyli katów pozbawiających życia niewinnych ludzi: nienarodzonych, niepełnosprawnych czy też ludzi w podeszłym wieku. Nie akceptuję, aby w majestacie stanowionego prawa w mojej Ojczyźnie jedna z dwóch ofiar gwałtu – pokrzywdzone poczęciem poprzez gwałt dziecko – była bez sądu karana śmiercią za winę swojego ojca, a matka – druga ofiara i lekarz zmuszani byli do zabijania niewinnego. Natomiast winny, ojciec – gwałciciel, jest często bezkarny i żyje bezpiecznie pod opieką prawa.”

Bogumiła Boba (1945) polska polityk

w liście do prezydenta Lecha Kaczyńskiego
Źródło: Otrzymaliśmy, naszdziennik.pl, 5 kwietnia 2007 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20070405&typ=po&id=po31.txt

O życiu , O śmierci , O dzieciach , O ludziach

„Niewinna ofiara może znać zło jedynie pod postacią cierpienia. To, czego nie odczuwa zbrodniarz, to jego zbrodnia. To, czego nie odczuwa niewinna ofiara, to jej własna niewinność.”

John Maxwell Coetzee (1940) południowoafrykański pisarz, noblista

W sercu kraju

O cierpieniu , O złu

„Od tej chwili, gdy ludzie będą pytali mnie, kim chcę zostać, jak dorosnę, miałam zamiar odpowiadać: ofiarą amnezji.”

Sue Monk Kidd (1948)

Sekretne życie pszczół

O ludziach

„Chciałbym poruszyć bardzo ważną kwestię, otóż w inkryminowanych oskarżonym artykułach przypisuje mi się przyjaźń z dyktatorem Paragwaju Stroessnerem. Nigdy nie poznałem go, nie byłem jego przyjacielem. Ofiarą rewolucji był mój przyjaciel, dr Peti. Gdy przyjechałem do Paragwaju, Stroesner nie był prezydentem. Prezydentem był Federico Chavez.”

Jan Kobylański (1923–2019) polski przedsiębiorca

Źródło: Zeznania Jana Kobylańskiego, usopal.com, 13 listopada 2010 http://www.usopal.pl/usopal/319-zeznania-pana-prezesa-jana-kobylaskiego,

O przyjaźni

„Podejrzewam, że mamy najlepszą ekipę rządzącą od czasów Stefana Batorego, lepszą niż Piłsudskiego. A to dlatego, że Jarosław Kaczyński jest jedynym politykiem w tym cywilizowanym świecie, który ma wizję, co więcej – wizję niedogmatyczną. (…) Siłą tej władzy jest też straszliwa słabość opozycji oraz to, że potrafi, mam nadzieję, uchronić Polskę przed tym, co się dzieje w całej Europie Zachodniej. Dostaliśmy podarunek od Opatrzności. Już raz tak było. Istnieje analogia historyczna. W XIV w. Polska jako jedyna nie padła ofiarą dżumy, czarnej śmierci. (…) My w Polsce mamy ten komfort, że dzięki ekipie Jarosława Kaczyńskiego możemy patrzeć z boku na to, co się dzieje w Europie. I może dlatego to jest ekipa, która nie odda władzy, bo nie będzie musiała jej oddawać, ludzie jej zaufają. (…) Zasady są proste: były wybory, wygrała ta partia, więc trzeba się z tym pogodzić i morda w kubeł.”

Marcin Wolski (1947) polski historyk, pisarz, dziennikarz, satyryk

Źródło: Nowy szef TVP 2: Zasady są jasne. Wygrała ta partia i morda w kubeł http://www.gazetaprawna.pl/artykuly/962003,marcin-wolski-wygrala-ta-partia-i-morda-w-kubel.html gazetaprawna.pl, 22 lipca 2016.

O śmierci , O ludziach , O zaufaniu , O sile

„Zwycięstwo jest pewne. Ufajcie Bogu i nie bójcie się. Ofiary Alamo i ci, których zamordowano w Goliad, wołają o zemstę. Pamiętajcie o Alamo! Pamiętajcie o Goliad!”

Sam Houston (1793–1863) polityk amerykański

19 kwietnia 1836.
Źródło: Jarosław M. Wojtczak, Alamo – San Jacinto, Bellona, Warszawa 1996, s. 152

O Bogu , O zemście , O zwycięstwie

„Zaczynamy powoli rozumieć, skąd się bierze często spotykana w żydowskiej pamięci tego okresu uwaga, że „miejscowi” – to mogli być Ukraińcy, Litwini albo Polacy – „byli gorsi od Niemców”, chociaż dobrze wiadomo, a Żydzi wiedzieli o tym jeszcze lepiej od innych, że Zagłada to dzieło nazistów rozniesione po Europie podczas wojny przez okupację niemiecką. Tę dziwną cechę żydowskiej pamięci można sobie tłumaczyć w ten sposób, że śmierć zadawana przez osoby znajome wywołuje szczególne cierpienie, w moralnym sensie tego słowa, ze względu na doświadczany akt zdrady, którego równocześnie pada się ofiarą.”

Jan Tomasz Gross książka Złote żniwa

Złote żniwa
Źródło: s. 106–107.

O śmierci , O wojnie , O zdradzie , O cierpieniu

„Jeśli uznajemy Anetę Krawczyk za ofiarę, to przede wszystkim jest ona ofiarą sposobu, w jaki została wychowana. Ofiarą braku zasad.”

Dorota Gawryluk (1972) polska dziennikarka

Źródło: Gawryluk: Krawczyk to ofiara braku zasad, dziennik.pl, 23 stycznia 2009 http://wiadomosci.dziennik.pl/opinie/artykuly/136270,gawryluk-krawczyk-to-ofiara-braku-zasad.html