Cytaty o historii (3026 cytatów, strona 21)

„Historia zaokrągla szkielety do zera.
Tysiąc i jeden to wciąż jeszcze tysiąc.
Ten jeden, jakby go wcale nie było”

Wisława Szymborska (1923–2012) polska poetka, noblistka

Tom Sól (1962)
Źródło: Obóz głodowy pod Jasłem

„Największy wpływ na Atomówki miał aktorski serial Batman z lat 60. Jako dziecko oglądałem go z pełną powagą i naprawdę martwiło mnie, że rodzice się śmieją. Dopiero kiedy dorosłem i odkryłem ten show na nowo, zdałem sobie sprawę, że był całkowicie żartem. Dlatego kiedy zacząłem Atomówki chciałem, żeby oddziaływały na dwóch poziomach. Do dzieci powinien przemawiać dowcip i akcja, do dorosłych dwuznaczność dowcipu na granicy świadomego kiczu.”

Craig McCracken (1971)

Źródło: Sztuka animacji. Od ołówka do piksela. Historia filmu animowanego pod red. Jerry’ego Becka, Wydawnictwo Arkady, Warszawa 2006, ISBN 832134433X, s. 348–349

O dzieciach , O sztuce , O rodzicach

„Podmiotem i treścią historii może być tylko samowytwarzanie człowieka, stającego się panem i władcą swojego świata – a więc historii – i pojmującego reguły swej gry.”

Guy Debord (1931–1994) francuski pisarz, filozof, myśliciel polityczny, filmowiec

Społeczeństwo spektaklu (1973)
Źródło: s. 63

„Przyjmujemy każdego w naszym Pałacu. Każdy może przybyć, by nas odwiedzić. Kochamy spotykać się z ludźmi, młodszymi i starszymi, emerytami itd. Sądzę, że jest potrzebny element, który złączy wszystkich. Biały Pałac powinien być centrum kultury, historii, a rząd może używać go do przyjmowania głów państw, ale najpierw wymaga to pewnej pracy.”

Aleksander Karadziordziewić (1945)

Źródło: Adrian Nikiel, JKM Alexander II: Nadzieja na powrót na tron Serbii, legitymizm.org http://www.legitymizm.org/aktualnosci-nadzieja-dla-serbii

O nadziei , Kochać się

„Proces opisywania historii polega w dużym stopniu na odwracaniu uwagi. Większość historycznych podsumowań odciąga uwagę od utajonych wpływów, ukrytych u podstaw doniosłych wydarzeń.”

Frank Herbert książka Kapitularz Diuną

Kapitularz Diuną

„Czym jest historia? Echem przeszłości odbitym przez przyszłość. Odblaskiem przyszłości rzuconym w przeszłość.”

Wiktor Hugo (1802–1885) francuski pisarz i polityk

O przeszłości , O przyszłości

„Z całą odpowiedzialnością, po analizie kolejnych socjologicznych badań nad polskim antysemityzmem, muszę powtórzyć, że Kościół odegrał i nadal odgrywa tutaj negatywną rolę. Najwyższa pora, aby ludzie Kościoła, nie tylko hierarchowie czy księża, ale katolicy świeccy, zajęli się tą sprawą. Nie może być tak, żeby Kościół stał w Polsce na straży tradycji endecji, nieraz endecji radykalnej, której oddziaływanie na umysły i zachowania Polaków bywało mocne w przeszłości i wydawało złe owoce.”

Ireneusz Krzemiński (1949) polski socjolog

Źródło: rozmowa Cezarego Michalskiego, Narodowcy nie rozliczyli się ze swojej historii, krytykapolityczna.pl, 16 listopada 2013 http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/opinie/20131116/krzeminski-narodowcy-nie-rozliczyli-sie-ze-swojej-historii

O ludziach , O zachowaniu , O przeszłości , Pora roku

„Powstałą po rozłamie konspirację określa się mianem NSZ-ONR. Jej przywódcy postanowili też pozbyć się głównych oponentów i wkrótce doszło do skrytobójczych mordów oficerów NSZ, którzy przeszli do AK. (…)
Wbrew budowanemu dziś mitowi NSZ-ONR wcale nie bronił ciągłości II RP, ale przeciwnie – robił wiele, by zniszczyć autorytet legalnych władz, by na gruzach przedwojennego systemu zbudować nacjonalistyczną monopartyjną dyktaturę. Stawianie znaków równości między AK i NSZ-ONR jest manipulacją sugerującą, jakoby ta ostatnia była częścią składową Państwa Podziemnego. Nie była.”

Rafał Wnuk (1967) historyk polski

Źródło: Brygada Świętokrzyska. Zakłamana legenda, „Ale Historia” nr 4, 25 stycznia 2016.

„Parmenion: Gdybym był Aleksandrem, przyjąłbym.
Aleksander Macedoński: Ja również, gdybym był Parmenionem.”

Parmenion (-400–-329 p. n. e.)

rozmowa, jaka wywiązała się po usłyszeniu przez Parmeniona propozycji perskiego króla Dariusza oferującego ogromny okup i wszystkie ziemie na zachód od Eufratu.
Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2014, s. 13.

„Tybetańczycy jako jedna z największych pięćdziesięciu pięciu mniejszości narodowych w Chinach są odrębną grupą w kategoriach swojej ziemi, historii, języka, kultury, religii, obyczajów i tradycji. Ta odrębność jest nie tylko oczywista dla świata – była również uznawana przez wielu najwyższych przywódców Chin.”

Dalajlama XIV (1935) Dalajlama, duchowy i polityczny przywódca Tybetu

oświadczenie z okazji 47. rocznicy powstania tybetańskiego, 10 marca 2006.
Wypowiedzi, oświadczenia i przemówienia
Źródło: Orędzie Jego Świątobliwości Dalajlamy, hfhrpol.waw.pl, 10 marca 2006 http://www.hfhrpol.waw.pl/Tybet/raport.php?raport_id=416

O religii

„Bliskie sąsiedztwo Ukrainy i Polski ma już tysiąc lat. Są w tej historii karty piękne, ale przytłacza je łańcuch krzywd obustronnych i wzajemnego odwetu, a krew nie wsiąka w ziemię, tylko rodzi mściciela, i nikt już dziś nie potrafi powiedzieć, kiedy i kto zaczął. (…) Niezależnie od tego my i Wy wyznajemy Ewangelię, w której Jezus zwraca się, jak wierzę, do każdego z nas: nie szukaj źdźbła w oku bliźniego, lecz belki w oku swoim. Zaś pomysł, że nakazy Ewangelii nie dotyczą stosunków między wspólnotami narodowymi, jest niechrześcijański i sprzeczny z duchem Ewangelii.”

Jacek Kuroń (1934–2004) polski historyk, pisarz, polityk, działacz społeczny i polityczny

w liście do Myrosława Marynowycza z 2003.
Źródło: krytykapolityczna.pl, 19 września 2010 http://www.krytykapolityczna.pl/PismaJackaKuronia/PawlyszynJakipomnikdlaKuronia/menuid-1.html

„Hmm… Właśnie… Tak, gdyby mój syn został królem przed ukończeniem wymaganego wieku, królowa Farah Diba zostałaby regentką. Ale byłaby też powołana rada, z którą musiałaby się konsultować. Ja natomiast nie mam obowiązku konsultowania się z nikim i nie konsultuję się z nikim. Czy dostrzega pani różnicę?”

Mohammad Reza Pahlawi (1919–1980)

w wywiadzie udzielonym Orianie Fallaci w październiku 1973 w Teheranie.
Źródło: Oriana Fallaci, Wywiad z historią, op. cit., s. 438.

O wieku

„Ja pamiętałem, że był to zupełnie inny człowiek, niż na tych wszystkich barykadach, bo jeśli się mu uniemożliwia wyrażanie swoich poglądów, swoich żądań w sposób demokratyczny, no to wtedy są historie rewolucyjne.”

Andrzej Aumiller (1947) polski polityk

o Andrzeju Lepperze.
Źródło: wywiad dla radia Tok FM, 1 sierpnia 2005

„Polska, sami Polacy to twierdzili, nierządem stoi. Polska to jest prywata, Polska to jest zła wola. Polska to jest anarchia. I jeśliśmy po upadku mieli sympatię dla siebie, to nigdy nie mieliśmy szacunku dla siebie. Nie zaufanie, a niepewność wzbudzaliśmy i stąd chęć narzucania nam opiekunów, wyznaczonych dla narodu anarchii, niemocy, swawoli, dla narodu, który się do upadku doprowadził prywatą, nieznoszącą żadnej władzy.”

Józef Piłsudski (1867–1935) polski działacz niepodległościowy i polityk, premier, Naczelnik Państwa, twórca tzw. rządów sanacyjnych

3 lipca 1923.
Źródło: Przemówienie w Sali Malinowej hotelu Bristol, w: Wielkie mowy historii, t. 2, wyd. Polityka Spółdzielnia Pracy, Warszawa 2006.

O zaufaniu , O woli

„Chrześcijaństwo w pewnym sensie przyczyniło się do utrwalenia zabobonów. Wszystkie dogmaty wiary bardzo ładnie się z nimi kojarzyły. Weźmy picie krwi na ołtarzu, wiarę w błąkające się potępione dusze czyśćcowe i w diabły-demony. Prosty lud nie wdawał się w szczegóły teologiczne. Pamiętał o piciu krwi, prowadzącym do zmartwychwstania. O przybiciu ciała do krzyża, żeby nie wstało. W wampirach lud widział pomniejsze diabły, zasiedlające feudalnie podzielone piekło.
Co więcej, w całej naszej kulturze pogrzeb ma charakter pożegnalny, a więc w pewnym stopniu i antywampiryczny! Do dziś stosujemy takie „zabiegi”, jak rzucanie ziemi na trumnę. Dlaczego? Ewidentnie po to, aby pożegnać umarłego raz na zawsze. Są też inne rzeczy: wynoszenie ciała nogami do przodu (żeby z powrotem do nas nie trafił), zasłanianie luster (żeby się nie pojawiał) itp.”

Łukasz Maurycy Stanaszek (1976)

Źródło: Adam Węgłowski, Żywe trupy. Prawdziwa historia zombie, Kraków 2016, s. 97.

O ludziach , O wierze , O duszy , O piekle

„(…) gdyby każdy zaczął zmieniać świat od siebie, od najmniejszych i najprostszych rzeczy, żylibyśmy w lepszym miejscu. Nie jest to łatwe, tym bardziej że należy mieć w sobie mnóstwo wyczucia i być wrażliwym na pewne sprawy, by kogoś nie zranić.”

Ben Shepherd (1968)

Źródło: Soundgarden: historia zatoczyła koło, onet.pl, 14 kwietnia 2014 http://muzyka.onet.pl/wywiady/soundgarden-historia-zatoczyla-kolo/nrpbk

O świecie , O muzyce

„Jakie to byłoby niezwykłe, gdyby teoria ostateczna została sformułowana jeszcze za naszego życia! Odkrycie ostatecznych praw natury będzie największym skokiem w historii ludzkiego intelektu od narodzin współczesnej nauki w XVII wieku. Czy potrafimy sobie wyobrazić, co się wówczas stanie?”

Steven Weinberg (1933) fizyk amerykański

O narodzinach , O naturze , O nauce , O wieku

„Dlaczego mam dowodzić, iż mam prawo głosu? Jestem człowiekiem, obywatelką państwa, nie żyję z jałmużny, nie należę do klasy zbrodniarzy - oto są wszystkie dowody, jakie potrzebuję przedstawić dla poparcia swego żądania. Mężczyzna, ażeby posiadać prawo głosu, musi mieć pewien określony wiek, określoną sumę dochodów, musi płacić określoną sumę podatków - dlaczegoż kobieta potrzebuje czegoś więcej jeszcze? Dlaczego stawiana jest na równi z idiotami i zbrodniarzami? Nie, nawet nie zbrodniarzami, bo ci na ograniczony czas tracą swoje prawa polityczne. Tylko kobieta i człowiek upośledzony na umyśle należą do jednej i tej samej kategorii politycznej.”

Hedwig Dohm (1831–1919) niemiecka pisarka i działaczka feministyczna

Źródło: Kobiety, natura i prawo, 1893, cyt. za: Tomasz Małkowski, Jacek Rześniowiecki, Historia III. Podręcznik do klasy III gimnazjum, Gdańskie Wydawnictwo Oświatowe, Gdańsk, 2012, ISBN 978-83-7420-253-4, s. 175.

O kobietach , O naturze , O czasie , O wieku

„Dawid jest już taką chodzącą historią. On się pewnie za to na mnie wkurzy, ale chyba tak jest.”

Alojzy Świderek (1952) polski trener siatkarski

o Dawidzie Murku.

„Człowiek rzadko wyciąga lekcje z historii, a narody nigdy.”

Erik von Kuehnelt-Leddihn (1909–1999)

Źródło: Ślepy tor, tłum. Małgorzata Gawlik

„Jego [pisarza] zadaniem jest spisanie historii i poprzez nią dostarczenie czytelnikom emocji. Po ostatniej redakcji tekstu i oddaniu go do druku, autor powinien usunąć się w cień, bo jego rola się kończy – ster przejmuje odbiorca i to on staje się kluczowy. On tworzy całą tę historię na nowo w swojej wyobraźni. Gdyby więc pisarz nie krył się za książką, a zamiast tego wyskoczył ze środka jak diabeł z pudełka, zakłóciłby cały proces.”

Remigiusz Mróz (1987) polski pisarz

Źródło: Milena Buszkiewicz, Jesień w tym roku może okazać się wyjątkowo mroźna… – wywiad z Remigiuszem Mrozem, booklips.pl, 2 września 2016 http://booklips.pl/wywiady/jesien-w-tym-roku-moze-okazac-sie-wyjatkowo-mrozna-wywiad-z-remigiuszem-mrozem/

Pudełko

„Zmęczeni odwiecznymi próbami walki z surową materią, wybraliśmy inną drogę, pragnąc wybiec na spotkanie nieskończoności. Weszliśmy w samych siebie i stworzyliśmy nowy świat…”

Henrik Steffens (1773–1845)

Źródło: Jostein Gaarder, Świat Zofii. Cudowna podróż w głąb historii filozofii, tłum. Iwona Zimnicka, Warszawa 1995, s. 376.

O świecie , O walce

„Co bym jeszcze mógł powiedzieć o tym moim Sanoku? To jest takie jakieś pioruńskie miasto – jak gdzieś złapiesz kogoś z Sanoka, to on nie wita cię na „cześć”, tylko rzuca się od razu na szyję i wtedy zaczyna się szaleństwo jedyne w swoim rodzaju. Jeszcze Lwów jest taki… A ze Lwowem też jest swoista historia, bo ten lwowski Tońko, który tak gadał na tej lwowskiej Piątej fali, to on, piorun, przecież też z Sanoka był! Nawet jak studiowałem w Oxfordzie i wkuwałem ten angielski język, to mi mówili: W twoim języku to jakieś takie brzmienie jest – albo lwowskie albo sanockie… Sanoczanie wszędzie identyfikują się bardzo szybko, z jakąś dziwaczną łącznością, z czymś, co nie da się określić słowami.”

Zdzisław Peszkowski (1918–2007) polski duchowny katolicki, kapelan rodzin katyńskich

Źródło: Joanna Kozimor, Na skrzydłach młodości, „Tygodnik Sanocki” nr 27 (713), 8 lipca 2005, s. 1.

O szaleństwie

„Zabijcie ich wszystkich.”

Karol IX Walezjusz (1550–1574) król Francji

zarządzenie masakry hugenotów podczas nocy św. Bartłomieja
Źródło: Simon Sebag Montefiore, Potwory. Historia zbrodni i okrucieństwa, tłum. Jerzy Korpanty, wyd. Świat Książki, s. 134.

O książkach , O świecie

„Wyznaję Ci – i nie muszę się z tego powodu rumienić – że kocham język Anglosasów. Tak – kocham ten wspaniały język. Oczyma wyobraźni widzę go w całym jego promiennym pięknie – i ze wstydem milknę.”

Michael Madhusudan Dutt (1824–1873)

Źródło: Historia anglojęzycznej literatury indyjskiej, Arvind Krishna Mehrotra(red.). Wyd.1. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie DIALOG, 2007, s. 81

O literaturze , Kochać się

„Byłoby to zdradą i kpiną z całego dziedzictwa naszej historii, gdyby dziś w warunkach wolności sprzedano polską ziemię tym, którzy w przeszłości jako najeźdźcy próbowali nam ją zabrać.”

Stanisław Napierała (1936) polski duchowny katolicki, biskup

Źródło: Brońmy polskiej ziemi!, naszdziennik.pl, 29 sierpnia 2011 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20110829&typ=wi&id=wi03.txt

O zdradzie , O wolności , O przeszłości

„Przez lata uważałem Margarita Duarte za klasyczny przypadek postaci szukającej autora, na jaką my, pisarze, czekamy całe życie, i jeśli nigdy nie dałem mu się odnaleźć, to wyłącznie dlatego, że zakończenie jego historii wydawało mi się niewyobrażalne.”

Gabriel García Márquez (1927–2014) pisarz kolumbijski, noblista

Dwanaście opowiadań tułaczych

O życiu , O czekaniu

„Nie wyobrażam sobie, że w Warszawie przeprowadzę się do apartamentowca. Bo jednak fajnie jest, gdy dom ma duszę. Nie trzeba do końca znać jego historii, tajemnica unosi się w powietrzu.”

Borys Szyc (1978) aktor polski

Źródło: „InStyle” nr 2 (11), luty 2009

O tajemnicy , O domu , O duszy

„Przy zastosowaniu odpowiedniej taktyki wojna nuklearna nie musi być aż tak niszczycielska, jak się wydaje.”

Henry Kissinger książka A World Restored

Źródło: A World Restored (1957); cyt. za: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 572.

O wojnie

„Na pewno nie jesteśmy zespołem niszowym. Zawsze chciałem być ze swoim zespołem popularny, w tym dobrym tego słowa znaczeniu, by moja muzyka rozbrzmiewała i przekraczała granice. Jednocześnie nie wstydzę się tego, co tworzę, robię to absolutnie świadomie i wszystkie historie opowiedziane na tej i poprzednich płytach, są prawdziwe, które przeżyłem sam. Mówię tu o przyjaźni, o tęsknocie, o wierze w marzenia i o własnej wizji przyszłości.”

Tomasz Szczepanik (1981)

Źródło: Tomek Kolanowski, Pectus o nowej płycie „Siła Braci”, muzyka.pl, 13 lutego 2013 http://www.muzyka.pl/wywiady/pokaz/217/pectus_o_nowej_plycie_sila_braci.html

O przyjaźni , O wierze , O marzeniach , O muzyce

„Młodzi mężczyźni idą na wojnę. Czasem dlatego, że muszą, czasem dlatego, że chcą. Zawsze w duchu czują, że powinni. Bierze się to z zasłyszanych smutnych historii o życiu, w których od wieków odwaga mylnie utożsamiana jest z sięganiem po broń, a tchórzostwo z porzucaniem jej.”

Mitch Albom (1958) amerykański pisarz i dziennikarz sportowy

Pięć osób, które spotykamy w niebie
Źródło: Druga osoba, którą Eddie spotkał w niebie

O mężczyznach , O czasie , O odwadze , O wieku

„Kwestia pomyłek w ocenie polityki Stalina – jeżeli obserwujemy ją przez pryzmat całego łańcucha takich pomyłek popełnianych przez ówczesnych najwybitniejszych przywódców wolnego świata – nie może specjalnie dziwić. Z drugiej strony mylne polskie oceny stanowiska mocarstw zachodnich wynikały z przyczyn, o których już była mowa. Polscy przywódcy sądzili – mylnie – że własny dobrze pojmowany interes anglosaski, a zwłaszcza amerykański, w zahamowaniu ekspansji sowieckiej jest tak oczywisty, iż w pewnym momencie odejdą oni od polityki ustępstw wobec Stalina. Nie zdawano sobie sprawy, że w istocie w Waszyngtonie zwyciężyła koncepcja przyjaznej współpracy dwóch supermocarstw, czyli nowy podział świata. O tym, że Roosevelt nie docenił globalnych apetytów Stalina zaczęto w USA mówić głośno dopiero w latach pięćdziesiątych, kiedy Amerykanie przeżyli szok inwazji komunistycznej na Koreę Południową i próbę zmuszenia mocarstw alianckich do wycofania się z Berlina Zachodniego. Wcześniej dość powszechnie podzielano przekonanie, że polityka Roosevelta była w sumie korzystna dla Stanów Zjednoczonych. Dziś również nie brakuje zwolenników poglądu, iż najlepszym zabezpieczeniem „porządku” w Europie Wschodniej jest silna Rosja. Zasadnicze, a zarazem najtrudniejsze ówcześnie do prawidłowego rozpoznania było pytanie, czy tendencja anglosaska do ustępstw wobec Stalina w sprawie polskiej jest tendencją odwracalną, czy trwałą? I czy są granice tych ustępstw? Wielu polskich (i nie tylko polskich) przywódców tego okresu uważało, że tendencja owa jest w jakiejś mierze bądź podatna na zmianę (a więc odwrócenie trendu), bądź na dłuższą metę ulegnie nieuchronnie odwróceniu.”

Stanisław Salmonowicz (1931) polski historyk

Powstanie warszawskie z perspektywy półwiecza
Źródło: s. 36.

O odejściu , O współpracy , Pytanie

„Kino w moim rozumieniu to przede wszystkim opowiadanie ciekawych historii. Choć nie tylko… Lubię przyglądać się ludziom, badać ich kondycję, prowokacyjnie przesuwać granice do których w swym zachowaniu mogą się posunąć. Stawiać ich w sytuacjach w których muszą zmierzyć się z pokusami wszystkich siedmiu grzechów głównych. Wciąż wybierać między dobrem i złem… A potem ponosić ewentualne konsekwencje.”

Jan Kidawa-Błoński (1953) polski reżyser filmowy

O zachowaniu

„Funkcja ortodoksyjnego marksizmu, przezwyciężenie rewizjonizmu i utopizmu, polega nie na jakimś jednorazowym wyzbyciu się błędnych tendencji, lecz na wciąż odnawiającej się walce ze zwodzicielskim oddziaływaniem burżuazyjnych form pojmowania na myśl proletariatu.”

György Lukács (1885–1971) węgierski filozof

Źródło: Historia i świadomość klasowa, 1922, tłum.M.J. Siemek, Warszawa 1988.

O myślach , O walce , O myśleniu

„W miłości do własnej żony należy zachować umiar; cudzołoży, kto zbyt gorąco kocha małżonkę.”

Bernard z Clairvaux (1090–1153)

Źródło: Historia życia prywatnego, t. 2, oprac. zbiorowe, cyt. za: Beata Maciejewska, Różowe średniowiecze, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 13 lutego 2012.

O zachowaniu , Kochać się

„Wielki Odnowiciel.”

Jean de Dunois (1402–1468)

tytuł, jaki zyskał walcząc z Anglikami do 1450.
Źródło: Kazimierz Pytko, Mężczyźni świętej Joanny, „Focus Historia” nr 10 (90)/2014 (październik), s. 37.

O mężczyznach

„W lewicowych mediach trwa już prokonstytucyjna propaganda. Jej rezultat jest trudny do przewidzenia, ale można się liczyć i z tym, że większość opowie się w referendum za – ich konstytucją. Będzie to jednak zło mniejsze, niż unik prawicy – jako przejaw bezradności, cichego poparcia komunistycznych manipulacji, rezygnacji z i tak nieuchronnej przecież konfrontacji. Komuniści, całkowicie świadomie i cynicznie sprowokowali walkę w obszarze pozornie dla nich korzystnym, walkę tę jednak należy podjąć: dla dobra Polski, którego, jak uczy cała nasza najnowsza historia, nigdy komuniści pod uwagę nie brali.”

Stefan Niesiołowski (1944) polityk polski, biolog

o referendum konstytucyjnym w 1997.
Źródło: Głosować przeciw, „Tygodnik Solidarność”, 26 kwietnia 1998

O złu , O walce

„Lubię aktorstwo, ale mam do niego dystans. Gdyby się okazało, że nie mogę grać, to bym się nie zabiła. Jest wiele innych spraw, które mnie interesują. Już po szkole teatralnej przez pięć lat studiowałam historię średniowiecza. Mogłabym być także dziennikarzem, właścicielem firmy budowlanej. Żałuję, że nie skończyłam architektury.”

Agnieszka Suchora (1968) aktorka polska

Źródło: Uwielbiam grać z Hanią, „Tele Tydzień”, nr 24, 9 czerwca 2008 http://www.plebania.pl/roznosci/wywiady/467-agnieszka-suchora

„Chiny są słabe. Możemy jedynie polegać na sercach naszego ludu. Jeśli je utracimy, jak zdołamy utrzymać nasz kraj?”

Cixi (1835–1908) cesarzowa Chin

słowa wypowiedziane podczas powstania bokserów, gdy 21 czerwca 1900 roku Chiny wypowiedziały wojnę wszystkim mocarstwom.
Źródło: John King Fairbank, Historia Chin. Nowe spojrzenie, Warszawa-Gdańsk 2004, str. 211-212

O ludziach , Serce

„Uwierzcie w to, co widzicie. Macie rozwijającą się gospodarkę, F-16, pieniądze. Budujcie armię – Ameryka wam w tym pomoże. Bo jeśli jest jakaś nauczka, którą bym na waszym miejscu wyciągnął z historii, to że nikt was nie obroni, jeśli sami tego nie zrobicie. I najważniejsze: przyzwyczajcie się do wolności, bo inaczej znowu ją stracicie. Sami ciągle będziecie widzieć siebie jako ofiarę. Przestańcie być jak anorektyczna nastolatka, której ciągle wydaje się, że jest gruba. Kiedy rozmawiam z Polakami o Polsce, to nie mogę oprzeć się wrażeniu, że mówimy o dwóch innych krajach. Rosjanie się was obawiają, Amerykanie się z wami liczą, a wy nie zdejmujecie kostiumu ofiary, zupełnie jakbyście czekali, aż znowu wkroczy Wehrmacht.”

George Friedman (1949)

o Polsce.
Źródło: Dziennik

O pieniądzach , O wrażeniach , O wolności , O czekaniu

„Zdobycie władzy ułatwiła Robespierre’owi okoliczność zasługująca na szczególną uwagę, bo należąca do zjawisk monotonnie powtarzających się w historii. Dyktator nosił przydomek Nieprzekupnego. Incorruptible! (…) Nigdy w życiu nie wziął łapówki, o pieniądze nie dbał, od kobiet stronił, nie pił, nie grał w karty. W dodatku jeszcze mieszkał nie w skonfiskowanym pałacu, lecz u stolarza. Wynajmował u niego pokój i był przez rodzinę gospodarza otoczony czcią.”

Maximilien de Robespierre (1758–1794) polityk francuski

Źródło: Paweł Jasienica, Rozważania o wojnie domowej

O kobietach , O pieniądzach , O wojnie , O rodzinie

„Oczekują od Parlamentu Europejskiego przeprosin za niesprawiedliwy i bezpodstawny atak na Polskę i katolickie Radio Maryja w rezolucji przyjętej dnia 15 czerwca. Ten dokument kompromituje Parlament Europejski. Na kłamstwie nie zbudujemy przyszłości Europy. Historia Narodu i Państwa Polskiego jest wzorem współżycia z innymi narodami i religiami. Radio Maryja jest przykładem służby człowiekowi w prawdzie, uczy nas wzajemnej miłości i szacunku. To Radio jest blisko człowieka! To Radio daje nam Boga! Takiego głosu potrzebuje zagubiona Europa.”

Witold Tomczak (1957) polityk polski

Źródło: wystąpienie w Parlamencie Europejskim, 25 września 2006 http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+CRE+20060925+ITEM-012+DOC+XML+V0//PL&language=PL&query=INTERV&detail=1-047

O Bogu , O kłamstwie , O religii , O przyszłości

„Jeśli celem mojej poezji jest osiągnięcie czegokolwiek, to ma ona chronić ludzi przed ograniczeniem ich postrzegania i czucia.”

Jim Morrison (1943–1971) amerykański muzyk rockowy i poeta

Źródło: Jerry Hopkins, Danny Sugerman, Nikt nie wyjdzie stąd żywy. Historia Jima Morrisona (ang. No one here gets out alive; 1980), wyd. „In Rock Music Press”, Konin 1995, tłum. Grzegorz Grątkowski

O ludziach , O koniach

„Nasze najwartościowsze filmy powstały z potrzeby wolności, szacunku dla tradycji i obrony elementarnych wartości. Szkoła polska, czy potem kino moralnego niepokoju, czerpały z traumatycznych doświadczeń swoich pokoleń. Teraz mamy wolność i my, filmowcy, stoimy z opuszczonymi rękami. Wypaliły się emocje, zbladły idee. A reżyser to dziś wynajęty człowiek, któremu płaci się za podnoszenie oglądalności kolejnego sitcomu. Sukces ma tylko twarz kasową. Odwróciliśmy się od historii, nie ma kontynuacji najlepszych dokonań kina polskiego, nie rozwija się język filmu. Skończyły się romantyczne porywy i króluje geszefciarstwo.”

Waldemar Krzystek (1953) polski reżyser, scenarzysta filmowy

Źródło: „Rzeczpospolita”, 9 grudnia 2005 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/czlowiekwa.htm

O szkole , O wolności , O sukcesie

„Partia i Lenin – bliźnięta-bracia –
kogo bardziej matka-historia ceni?
Mówimy – Lenin, a w domyśle – partia,
mówimy – partia, a w domyśle – Lenin.”

Włodzimierz Majakowski (1893–1930) poeta rosyjski

Źródło: Włodzimierz Iljicz Lenin

O matce

„Nie kupuję całej tej filozofii, że każdy z nas ma „ciemnego pasażera, którego w sobie nosi”. To ma być usprawiedliwienie, żeby kogoś zabić? (…) To jasne, dlaczego serial opowiada historię seryjnego mordercy mężczyzny, a nie kobiety – tylko faceci odkładają dorosłość na później.”

Jennifer Carpenter (1979)

Źródło: „Gazeta Telewizyjna”, 29 stycznia 2010.

O kobietach , O dorosłości

„Doprawdy nie wiem, dlaczego miałbym bić się w piersi i przepraszać Żydów.. Nie będę przepraszał. Będę natomiast podziwiał ich talenty i pracowitość i będę dumny z tego, że ogromna część ich historii i kultury związana jest z historią i kulturą mojej Ojczyzny.”

Janusz Wojciechowski (1954) polityk polski

Źródło: blog Janusza Wojciechowskiego, 22 marca 2011 http://januszwojciechowski.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=1496&Itemid=42

O ojczyźnie

„Łomża to piękne miasto, z bardzo bogatą tradycją, a wśród wielu zabytków jest ten unikalny, porównywalny z warszawskimi Powązkami cmentarz. A że otoczony jest troską, to gwarancja że to co najpiękniejsze i najwartościowsze w naszej historii – przetrwa. Ratujmy łomżyńskie zabytki cmentarne.”

Jolanta Kwaśniewska (1955) prawnik, działaczka społeczna, żona prezydenta RP

o łomżyńskiej nekropolii.
Źródło: Z kształtów cienia: dwieście lat łomżyńskiego cmentarza, Towarzystwo Przyjaciół Ziemi Łomżyńskiej, Łomża 2001, ISBN 8391203735

„Często pisano: „Chłopi to nasi dobrodzieje”, co oznacza istnienie wyrzutów sumienia, ale jest czystym frazesem. Refleksja przyszła w XVIII w. razem ze słabością państwa, gdy okazało się, że już nie jesteśmy spichlerzem Europy. Że jesteśmy słabi.
Folwarki opłacały się, powiedzmy, w XVI w. W XVII w. było jednak wyraźnie widać, że podstawy gospodarcze państwa nie są zdrowe. Było już chyba zbyt późno, żeby coś zmienić. Polska stała się wyłącznie fabryką zboża wysyłanego na Zachód, a kiedy popyt na nie spadł, to i eldorado się skończyło, a zaczął się kryzys bez światełka w tunelu.”

Michał Kopczyński (1964)

Źródło: rozmowa Adama Leszczyńskiego, Chłopi swoich panów, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 28 października 2013.

„Historia powinna być znana każdemu, inżynierowi i lekarzowi także. Przecież ten przedmiot kształtuje postawę obywatelską, pokazuje wzorce, pomaga rozumieć świat. Ja studiowałem na AGH w latach 70. Na metalurgii wprowadzono nam kurs z historii sztuki, żeby humanizować inżynierów i rozszerzać horyzonty. To robiła komuna, a teraz demokratyczny rząd Donalda T. robi rzeczy odwrotne, sprowadza Polaka do roli wykształciucha. Polak ma umieć np. wyciąć wyrostek robaczkowy, ale ma nie mieć pojęcia o niczym innym. To dramatyczna wizja. Poza tym trzeba się sprzeciwiać sposobowi, w jaki włada wprowadziła zmiany. Jak można nie liczyć się z opinią wielu ważnych środowisk i w sposób arogancki korzystając z większości sejmowej na siłę przepychać swoje pomysły. Nawet jak się ma większość, to nie oznacza to, że można robić co się chce.”

Janusz Sanocki (1954) polski polityk

Źródło: Sanocki: Protest to etyczny obowiązek http://www.stefczyk.info/publicystyka/opinie/sanocki-protest-to-etyczny-obowiazek, stefczyk.info, 6 maja 2012

O świecie , O sile

„Nasz stosunek do Niemiec będzie dokładnie taki sam, jak stosunek Niemiec do nas.”

Józef Beck (1894–1944) polski polityk, dyplomata, wojskowy

oświadczenie z 15 lutego 1933.
Źródło: Wojciech Roszkowski, Najnowsza historia Polski 1914–1945.

„Jestem przekonany, że z czasem historia uzna wielkość Michaela Collinsa i uczyni to moim kosztem.”

Éamon de Valera (1882–1975) irlandzki działacz niepodległościowy, premier i prezydent Irlandii

It is my considered opinion that in the fullness of time history will record the greatness of Michael Collins and it will be recorded at my expense. (ang.)
rzekomo wypowiedziane w 1966, przytoczone na końcu filmu Neila Jordana Michael Collins.
Źródło: Tim Pat Coogan, Michael Collins. A Biography, 1990, s. 432.

O czasie

„Przekonanie, że [modernizacja w PRL] to była ślepa uliczka, świadczy raczej o naszej zarozumiałości, gdyż nie ma żadnej gwarancji, że za 20–30 lat nie zostanie uznane, że obrana przez nas droga rozwoju była również ślepą uliczką. Historia uczy nas, że wyobrażenia czym jest wzrost gospodarczy, czemu on służy i jakie są jego źródła, oraz jaki udział ma w nim polityka, ewoluują nawet za życia jednego pokolenia.”

Adam Leszczyński (1975) polski dziennikarz i publicysta

Źródło: rozmowa Marcina Jaworka, Leszczyński: PRL przyniósł awans cywilizacyjny, krytykapolityczna.pl, 10 października 2013 http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/gospodarka/20131010/leszczynski-prl-przyniosl-awans-cywilizacyjny

„Gdybym nie zabiła tamtych facetów zostałabym zgwałcona ze dwadzieścia razy. Albo zabita. Nigdy nie wiadomo. Ale ja dopadłam ich pierwsza.”

Aileen Wuornos (1956–2002) amerykańska seryjna morderczyni

Źródło: Carol Anne Davis, Women Who Kill, wyd. Alilison & Busby, 2002, cyt. za: Shelley Klein, Największe zbrodniarki w historii, op. cit., s. 161.

„Wajda jest wynajęty. Wtedy był wsparciem systemu, tak i dziś jest wsparciem tego samego systemu. Można powiedzieć, że Wajda pozostał wierny swoim lizusowskim zasadom.”

Andrzej Gwiazda (1935) polski działacz związkowy

Źródło: Gwiazda: Film Wajdy o Wałęsie to najbardziej spektakularna próba fałszowania historii, wpolityce.pl, 3 lipca 2012 http://wpolityce.pl/wydarzenia/31641-nasz-wywiad-gwiazda-film-wajdy-o-walesie-to-najbardziej-spektakularna-proba-falszowania-historii

O gwiazdach , O wsparciu

„W tej walce, i tylko w niej jako „świętej wojnie”, takie ludzkie przywary jak nietolerancja, fanatyzm, zaślepienie wobec „wrogów”, zemsta, nienawiść, bezwzględność i brutalność, wola nawracania, zdobywania, a w razie konieczności nawet niszczenia, stają się cnotami. Wszak chodzi tu rzekomo o najwyższe i najświętsze wartości i zasady, o wzniosły ostateczny cel historii, dla którego osiągnięcia żadna ofiara nie jest zbyt wielka. Typowe dla każdego fundamentalizmu jest również ekstatyczne obstawanie przy fundamentalnych aksjomatach (dogmatach) oraz arbitralne ustanawianie granic („Wolno ci myśleć stąd dotąd, w przeciwnym razie grzeszysz przeciw «Bogu» albo «Wielkiemu Wodzowi», albo «Prorokowi», albo przeciw «Pismu Świętemu» albo «Świętej Wspólnocie», albo «Świętej Tradycji», albo przeciw «Partii»” itd.) Nie istnieje więc fundamentalizm bez podstawowych zakazów myślenia, bez radykalnej nieufności i sceptycyzmu wobec innych obrazów świata i koncepcji życia oraz ich zwolenników.”

Hubertus Mynarek (1929)

Zakaz myślenia. Fundamentalizm w chrześcijaństwie i islamie
Źródło: s. 10

O Bogu , O nienawiści , O wojnie , O myślach

„Dosyć już żyliśmy w glorii
praw, które dał Adam i Ewa.
Zajeździmy kobyłę historii.
Lewa!”

Włodzimierz Majakowski (1893–1930) poeta rosyjski

Довольно жить законом,
данным Адамом и Евой.
Клячу историю загоним.
Левой! (ros.)
Źródło: Lewą marsz http://wiersze.wikia.com/index.php?title=Lewą_marsz&useskin=monobook (1918), tłum. Antoni Słonimski

„Wreszcie jestem wolna i poza Szwecją, do której nigdy już nie powrócę!”

Krystyna (królowa Szwecji) (1626–1689) królowa Szwecji

po abdykacji.
Źródło: Helmut Werner, Tyranki. Najokrutniejsze kobiety w historii, op. cit., s. 181.

O kobietach

„Musimy patrzeć w przyszłość i pracować dla obopólnej korzyści. My, Tybetańczycy, pragniemy należnej, znaczącej autonomii i ustaleń, które pozwolą nam żyć w strukturach Chińskiej Republiki Ludowej. Spełnienie aspiracji Tybetańczyków zapewni Chinom stabilność i jedność. Nie przedstawiamy żadnych żądań o charakterze historycznym. Historia uczy, że nie ma na świecie kraju – i nie są nim również Chiny – którego status terytorialny pozostawałby, i mógł pozostać, niezmienny.”

Dalajlama XIV (1935) Dalajlama, duchowy i polityczny przywódca Tybetu

oświadczenie z okazji 50. rocznicy powstania tybetańskiego, 10 marca 2009.
Wypowiedzi, oświadczenia i przemówienia
Źródło: Orędzie Jego Świątobliwości Dalajlamy, hfhrpol.waw.pl, 10 marca 2009 http://www.hfhrpol.waw.pl/Tybet/raport.php?raport_id=880

O charakterze , O przyszłości

„Jak byłem małolatem, natknąłem się na teledysk (…) Plus i minus i od razu zwariowałem. Jak widziałem rapującego te słowa Magika, w czarno-białym obrazie, widziałem w tym niesamowitą jazdę. Bałem się wtedy, że to może zginąć i nigdy już nie wróci. Tak też odkryłem wówczas Kaliber 44, a później Paktofonikę. Zarówno twórczość Magika, jak też Fokusa i Rahima, to głos pokolenia, niesamowita poezja oraz niezwykłe ujęcie tamtego czasu, tęsknota. Coś takiego mnie zachwyca, jak również to, jak oni tę rzeczywistość kreowali. W tym scenariuszu znalazłem ponadto historię o Polsce, ludziach, o specyficznym środowisku i typie człowieka, jego wrażliwości. Są to rzeczy, które się ze mną rymują, dlatego chciałem o tym opowiedzieć i wziąć w tym udział. Nawet gdybym nie dostał roli w tym filmie, to chciałem robi cokolwiek, aby być przy tej produkcji.”

Marcin Kowalczyk (1985) piłkarz polski

o roli w filmie Jesteś Bogiem.
Źródło: Marcin Kowalczyk z nagrodą im. Zbyszka Cybulskiego 2012, culture.pl, 21 stycznia 2013 http://www.culture.pl/kalendarz-pelna-tresc/-/eo_event_asset_publisher/L6vx/content/marcin-kowalczyk-z-nagroda-im-zbyszka-cybulskiego-2012

O Bogu , O rzeczywostości , O czasie , Obraz

„Można być patriotą, nie ryzykując utraty życia lub zdrowia. Jest wielu innych, których życie ma mniejszą wartość.”

Thomas Mellon (1813–1908)

w liście do syna, który wykupił się od służby w wojsku podczas wojny secesyjnej, płacąc trzysta dolarów.
Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 336.

O życiu , O wojnie

„Od wielu lat w prasie europejskiej, a zwłaszcza anglosaskiej, pojawiają się regularnie wzmianki o rzekomych polskich obozach koncentracyjnych, jak Auchwitz, Treblinka, Majdanek, Sobibór itd. To ohydne przekłamanie historii – należy mówić o niemieckich obozach koncentracyjnych na terenie okupowanej przez nich Polski, a nie o polskich obozach koncentracyjnych. Jeden przykład wyjaśni Państwu wszystko: we Francji, pięćdziesiąt kilometrów od Strasburga, Niemcy wybudowali koło miasteczka Sirumek, obóz koncentracyjny zwany Studtoff. Nigdy, ani razu nie mówiono o francuskim obozie koncentracyjnym Studtoffie, był to zawsze niemiecki obóz koncentracyjny na terenie Francji. W obozie w Guantanamo nikt przy zdrowych zmysłach nie mówi „obóz kubański”. Formuła użyta przez pana Schulza w jego pierwotnej wersji rezolucji, cytuję: „Obóz zagłady Auschwitz w Polsce”, była bardzo bliska sugerowania, że mógł to być polski obóz koncentracyjny. Nie dziwcie się zatem naszemu oburzeniu i złości, kiedy padają świadomie takie fałszywe świadectwa historii.”

Bogdan Pęk (1953) polski polityk

Źródło: wystąpienie w Parlamencie Europejskim, 26 stycznia 2005 http://www.europarl.europa.eu/sides/getDoc.do?pubRef=-//EP//TEXT+CRE+20050126+ITEM-008+DOC+XML+V0//PL&language=PL&query=INTERV&detail=3-136

„Po miesiącu miodowym Emmy Göring zrezygnowała z przynależności do Kościoła: straciła wiarę w zmartwychwstanie ciała.”

Emmy Göring (1893–1973) aktorka niemiecka

dowcip nawiązujący do plotek o usunięciu przez Emmy Goering dziecka spłodzonego w nieprawym związku za granicą
O Emmy Goering
Źródło: Richard Grunberger, Historia społeczna Trzeciej Rzeszy, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1994, ISBN 83-06-02344-7, tłum. Witold Kalinowski, s. 398.

O dzieciach , O wierze

„Myślę, że pogubiliśmy się, jakim językiem opowiadać w teatrze historie. Dziś w naszej rzeczywistości obowiązuje język telewizji, szybkiego montażu, migawkowych informacji, a teatr niebezpiecznie zaczął go imitować. Wiele przedstawień przypomina telenowele, a moim zdaniem to jest błąd. Teatr przecież operuje pewną umownością, metaforą, z której trzeba uczynić atut. Tego w innych mediach nie da się uzyskać.”

Karolina Gruszka (1980) aktorka polska

Źródło: „Przegląd” 28/06, 13 lipca 2006 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/zwpw.htm

O błędach , O myślach , O rzeczywostości , O myśleniu

„Książek się nie pisze, raczej się nimi żyje. Powieść cię zmienia, wnosi do twojego życia nowe historie, sytuacje, bohaterów. To, co dostaje czytelnik, jest tylko namiastką…”

Oksana Zabużko (1960) pisarka ukraińska

Źródło: Łukasz Saturczak, Co niezrealizowane http://www.dwutygodnik.com/artykul/3920/, Dwutygodnik.com nr 91/2012.

O książkach

„Dziewięćdziesiąt lat to w życiu uczelni w państwie, które właśnie dziewięćdziesiąt lat temu odzyskało niepodległość, już bardzo dużo. Wiele polskich uczelni, a właściwie ich miażdżąca większość, ma przecież historię znacznie krótszą, tylko Uniwersytety Warszawski, najstarszy z naszych Jagielloński, powinienem wymienić może na pierwszym miejscu, ale sam jestem z Warszawskiego Uniwersytetu, Wileński, Lwowski – także starsze od Warszawskiego miały historię dłuższą, można by jeszcze wymieniać różne Instytuty jak Marymoncki czy Puławski. Można by mówić o Wyższej Szkole Medycznej czy Prawniczej w Warszawie w okresie Księstwa Warszawskiego, czymś co później zostało zmienione w Uniwersytet Warszawski. Można by pewnie wymieniać w Galicji, jeżeli chodzi o wyższe szkoły rolnicze, również inne przykłady, ale uniwersytet to jest w istocie w naszym kraju piąty, bo krótko później dopiero powstała Akademia Piastowska, tak się bodajże nazywała, która po roku się zmieniła w Uniwersytet Poznański, znany dzisiaj nam wszystkim jako Uniwersytet Adama Mickiewicza. Mogę tu się o kilka miesięcy mylić, ale generalnie rzecz biorąc tak historia Polski uniwersyteckiej wygląda.”

Lech Kaczyński (1949–2010) polski polityk, prezydent Polski

przemówienie z 19 października 2008 na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim z okazji 90 rocznicy założenia uczelni.
Przemówienia rocznicowe

„Miał posturę olbrzyma i jednym uderzeniem pięści mógł zabić każde zwierzę. Do jego ulubionych rozrywek należały walki z lwami i lampartami. Tych, którzy odważyli mu się sprzeciwiać, zabijał własnymi rękami. Nadmierne spożywanie wina popychało tego z natury gwałtownego człowieka do czynów niegodziwych. Ponieważ w czasie alkoholowych orgii mało kto mógł dotrzymać mu kroku, szydził w upojeniu ze swych towarzyszy, a potem bezlitośnie pozbawiał ich życia.”

Di Xin (-1105–-1046 p. n. e.)

Źródło: Helmut Werner, Tyranki. Najokrutniejsze kobiety w historii, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa 2005, tłum. Monika Gajowa, ISBN 8389632241, s. 53.

O kobietach , O świecie , O naturze , O czasie

„W dniu dzisiejszym Polskę tę, o którą walczyliście, sponiewierano! Odruch wasz jest wskaźnikiem, iż oburzenie narodu, którego jesteście rzecznikiem, rośnie i wzbiera jak fala! O ile obecny odruch stolicy nie będzie słomianym ogniem – zwyciężymy!”

Józef Haller (1873–1960) generał polski, minister

o wyborze Gabriela Narutowicza na prezydenta Polski.
Źródło: Przemówienie o sytuacji wytworzonej przez narzucenie Polsce prezydenta głosami obcych i wrogich narodowości (9 grudnia 1922); cyt. za: Piotr Bojarski, Narutowicza trzeba by w łeb palnąć!, „Ale Historia” http://wyborcza.pl/alehistoria/1,121681,14996107,Narutowicza_trzeba_by_w_leb_palnac_.html, wyborcza.pl, 22 listopada 2013.

„Najbardziej niebezpieczny zwolennik polityki zimnej wojny, jakiego miały Stany Zjednoczone.”

Richard Walton (1928–2012)

o Johnie Fitzgeraldzie Kennedy'm
Źródło: Przestępstwa, o których milczy historia, „Świat Wiedzy”, nr 1/2012, (styczeń 2012), s. 27.

O wojnie , O świecie , O wiedzę

„Kwang-hsi był speszonym, nerwowym i zastraszonym chłopcem, którego matka gnębiła i strofowała za to, że się śmiał. Gdy przeniósł się do pałacu cesarskiego, gdzie musiał podporządkować się surowej etykiecie dworskiej, jego zaburzenia psychiczne jeszcze bardziej się pogłębiły. Nauczyciele w obawie, by nie nabrał zwyczajów zmarłego cesarza, karali go za najmniejsze przewinienie. Surowe wychowanie zaostrzyło tylko jego chorobę, z pewnością było też przyczyną zaburzeń mowy i braku pewności siebie.”

Guangxu (1871–1908)

Źródło: Helmut Werner, Tyranki. Najokrutniejsze kobiety w historii, Wydawnictwo Jeden Świat, Warszawa, 2005, tłum. Monika Gajowa, ISBN 83-89632-24-1, s. 69

O kobietach , O świecie , O matce , O nauczycielach

„Oto mit długo utrzymujący się na Zachodzie: Chiny nie były wprawdzie wzorem demokracji, ale „Mao zapewnił każdemu Chińczykowi miskę ryżu”. Niestety nic bardziej błędnego, bo po pierwsze, skromne przydziały żywnościowe na głowę mieszkańca nie zwiększyły się specjalnie od początku aż do końca jego władzy, i to pomimo morderczej harówki chłopów, najcięższej w historii Chin. Po drugie, to Mao i stworzony przez niego system ponoszą bezpośrednią odpowiedzialność za coś, co pozostanie (miejmy nadzieję) największym głodem wszech czasów.”

Jean-Louis Margolin (1952)

Źródło: Czarna księga komunizmu, cyt. za: Stanisław Roszak, Jarosław Kłaczkow, Poznać przeszłość. Wiek XX. Podręcznik do historii dla szkół ponadgimnazjalnych. Zakres podstawowy, wyd. Nowa Era, Warszawa 2012, ISBN 9788326708565, s. 322.

O głodzie , O demokracji , O wieku , O przeszłości

„Dnie całe przepędzała na chwale Bożej, nie ustając w modlitwie i rozmowie z niebem. (…) Jedną tylko suknią i prostym płaszczem okrywała ciało swoje wątłe i tak dalece wycieńczone postami, że pod skórą same tylko blade a zimne i biczowaniem schropowaciałe przeglądały w niej kości.”

Jadwiga Śląska (1174–1243)

O Jadwidze Śląskiej
Źródło: Żywot świętej Jadwigi (XIII w.), cyt. za: Beata Maciejewska, Święta księżna z butami pod pachą, „Ale Historia”, w: „Gazeta Wyborcza”, 6 sierpnia 2012

O butach

„Powstanie było trzecią wielką bitwą Warszawy, głośną w całym świecie, jako jeszcze jedno trwałe w historii świadectwo woli i determinacji narodu w obronie własnej wolności i niezależności. Pierwszą była zwycięska bitwa warszawska pod naczelnym dowództwem Józefa Piłsudskiego w 1920 r. Po raz drugi weszła Warszawa do historii powszechnej przez swą wytrwałą obronę we wrześniu 1939 r. Tryptyk warszawski uzupełniły powstańcze dni sierpnia i września, dni bohaterstwa mieszkańców stolicy i waleczności żołnierzy Armii Krajowej.”

Tadeusz Żenczykowski (1907–1997) polski prawnik, działacz polityczny i publicysta

Źródło: Tadeusz Żenczykowski, Samotny bój Warszawy, Wydawnictwo Editions Spotkania, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin–Paryż 1990, s. 8.

O wolności

„Nasza siła bierze się z naszej szybkości i brutalności. Dżyngis Chan prowadził miliony kobiet i dzieci na rzeź z premedytacją i lekkim sercem. Jednak historia pokazuje go jako wielkiego twórcę państwa (…). A zatem (…) wydałem rozkaz zabicia bez litości wszystkich mężczyzn, kobiet i dzieci polskiej rasy i języka. Tylko w ten sposób zyskamy przestrzeń życiową, której tak nam trzeba. Kto dziś mówi o eksterminacji Ormian?”

Adolf Hitler (1889–1945) kanclerz Rzeszy, twórca i dyktator III Rzeszy niemieckiej

inna wersja powyższego cytatu z przypisywanej Hitlerowi wypowiedzi z 22 sierpnia 1939. Autentyczność cytatu budzi wiele wątpliwości, w szczególności ostatniego zdania; fragment ten jest szeroko cytowany w literaturze na temat ludobójstwa Ormian w 1915.
Źródło: G. Lewy, The Armenian Massacres in Ottoman Turkey: A Disputed Genocide, University of Utah Press, Salt Lake City, 2005, s. 264, 265.

O kobietach , O dzieciach , O literaturze , O sile

„Nie rozumiesz mnie. Kennedy nie dotrwa do wyborów. Wcześniej oberwie.”

Santo Trafficante (1914–1987)

wypowiedź nt. potencjalnych wyborów prezydenckich w 1964, w których mógł wystartować John Fitzgerald Kennedy (zamordowany jednak w 1963); cytat podany według relacji jednego z kubańskich emigrantów, który dobrze znał Trafficante.
Źródło: Paul Elliott, Krwawa historia morderstw i zamachów politycznych, tłum. Grzegorz Siwek, Dom Wydawniczy Bellona, Warszawa 2001, s. 163.

O domu , O relacjach

„Jedni pichcą historię, inni muszą ją przełykać.”

Stefan Pacek (1938)

„Pytali nas: „Jak chcecie stawić czoło najpotężniejszej machinie politycznej w USA [czyli rodzinie Clintonów] finansowanej przez milionerów i miliarderów?”. Odpowiadaliśmy i odpowiadamy: „Nie chcemy pieniędzy od milionerów, nie reprezentujemy ich ani wielkich korporacji! Przyjmujemy dotacje na kampanię od zwykłych obywateli”. I co? Pieniądze przelało nam 3,5 mln ludzi, więcej niż w jakiejkolwiek kampanii prezydenckiej w historii USA na tym etapie! Średnia dotacja wynosi 27 dolarów, z czego jestem dumny!”

Bernie Sanders (1941) amerikansk politiker

Źródło: Mariusz Zawadzki, Polityczna rewolucja w USA http://wyborcza.pl/1,75477,19599866,polityczna-rewolucja-w-usa.html, wyborcza. pl, 8 lutego 2016.

O pieniądzach , O ludziach , O rodzinie

„Stolica pomimo bezprzykładnego w historii bohaterstwa z góry skazana jest na zagładę. Wywołanie powstania uważamy za ciężką zbrodnię i pytamy się, kto ponosi za to odpowiedzialność.”

Władysław Anders (1892–1970) polski generał

„Wiara czy niewiara, lub też przynależność do jakiejś religii, są indywidualną sprawą każdej jednostki, wobec czego rewolucja benińska zachowuje pozytywną neutralność. (…) Wasza Świątobliwość pełniąc rolę powszechnego sumienia moralnego, wielkiego orędownika pokoju, w jednym z ostatnich orędzi poruszył problemy pokoju w wielkiej skali. (…) Wizyta Waszej Świątobliwości na tej wolnej ziemi afrykańskiej w Beninie, umiłowanej ojczyźnie jednego z najwybitniejszych współpracowników Waszej Świątobliwości, kard. Gantin, wpisuje się złotymi literami w historię naszego zasłużonego pracującego narodu, który z niecierpliwością oczekuje Jego błogosławieństwa i słów poparcia oraz zachęty, aby jeszcze głębiej angażować się we wszystkich dziedzinach i na wszystkich szczeblach.”

Mathieu Kérékou (1933–2015) polityk Beninu

Źródło: Jan Paweł II w Afryce, Instytut Wydawniczy Pax, Warszawa 1985, s. 405.

O pokoju , O wierze , O religii , O cierpliwości

„Wielkie opowieści opisują dzieje świata zgodnie z linearną logiką historii: od początku do końca. Biblia zaczyna się od stworzenia materii, a kończy na jej unicestwieniu. Opowiada o tym, co wydarzyło się w czasie, który ma swój początek i koniec. Każdy niemal helleński mit o egzystencji rozpoczyna się radością zdobywców, a kończy ich gorzką klęską. Jazon wyrusza na okręcie Argo po złote runo po to, aby w porzuconych na pustkowiu resztkach swego okrętu zginąć pod jego zmurszałymi belkami.”

Ryszard Przybylski (1928–2016) historyk literatury polskiej

Źródło: Tadeusz Różewicz, Na powierzchni poematu i w środku..., 2001, posłowie

O czasie , Radość

„Jest to jedyne miejsce na świecie, gdzie do kupienia są wszystkie wytwory przemysłu ZSRR. Bardziej na zachód nie chcą ich kupować, a bardziej na wschód – sprzedawać; Warszawa jest dla nich złotym środkiem.”

Michał Ogórek (1955) polski dziennikarz, felietonista i satyryk

słowa wypowiedziane o Stadionie Dziesięciolecia w Warszawie.
Źródło: A. Radziwiłł, W. Roszkowski, Historia 1956–1997. Podręcznik do szkół średnich, Wyd. Szkolne PWN, Warszawa 2003.

„Papieros, który właśnie palę, został zapakowany w świadectwo zgonu; wymieniono w nim przyczynę śmierci, widnieje na nim pieczątka i podpis lekarza. Przyznaję, że spośród wszystkich materiałów, ten jest ostatnim, który powinien był posłużyć jako opakowanie papierosów; przyznaję jednak i to, że nic już nie jest w stanie mnie zgorszyć.”

Semezdin Mehmedinović (1960)

Źródło: Nadmiar historii, tłum. Sylwia Nowak

O śmierci

„Charakter jednostki jest „czynnikiem” społecznego rozwoju tylko tam, tylko wówczas i tylko o tyle – gdzie, kiedy i o ile pozwalają na to stosunki społeczne.”

Gieorgij Plechanow (1856–1918) rosyjski rewolucjonista i teoretyk marksizmu, publicysta, filozof

Źródło: O roli jednostki w historii, str. 15 http://www.filozofia.uw.edu.pl/skfm/publikacje/plechanow01.pdf

O charakterze

„Jego Ekscelencja Dożywotni Prezydent, Marszałek Polny Doktor Al Hadji Idi Amin, kawaler Krzyża Wiktorii, Medalu za Wybitną Służbę i Krzyża Wojennego, Władca Wszystkich Stworzeń na Ziemi i Ryb w Morzu, a także Zdobywca Imperium Brytyjskiego w Afryce w Ogólności, a Ugandy w Szczególności.”

Idi Amin (1925–2003) dyktator Ugandy

tytuł przyjęty przez Idiego Amina po objęciu stanowiska prezydenta Ugandy.
Źródło: Miranda Twiss, Najwięksi zbrodniarze w historii, op. cit., s. 177.

„To nie jest głosowanie nad tym, czy Szkoci są narodem czy nie. Są niezwykle utalentowanymi ludźmi, wspaniałym, silnym narodem z niezwykłą historią, który jednak przez ostatnie 300 lat wolał być częścią rodziny narodów.”

David Cameron (1966) polityk brytyjski

przemówienie w Edynburgu, 10 września 2014.
Źródło: Maciej Czarnecki, Desant Westminsteru na Szkocję, „Gazeta Wyborcza”, 11 września 2014.

„Sztukę animacji wykorzystywano, by tworzyć zarówno utwory wielkie, jak i błahostki. Została skomercjalizowana, stała się przemysłem, jej obrazy sprzedawane są na aukcjach i internetowych i wystawiane w galeriach, drukowane na koszulkach i torebkach, podziwiane i z uwielbieniem oglądane przez widzów w różnym wieku. Niezależnie, czy lubisz Królewnę śnieżkę czy Akirę, Zwariowane melodie czy Miasteczko South Park, pamiętaj, że są to dzieła sztuki wciąż żywej i zmieniającej się, która nieustannie się rozwija.”

Jerry Beck (1955)

Źródło: Wstęp w: Sztuka animacji. Od ołówka do piksela historia filmu animowanego pod red. Jerry’ego Becka, op. cit., s. 7.

O sztuce , O wieku , Obraz

„Żadnych warunków, tylko bezwarunkowa i natychmiastowa kapitulacja.”

Ulysses Grant (1822–1885) prezydent USA

tymi słowami odmówił układania jakichkolwiek warunków poddania się 15 000 konfederatom, którzy w Porcie Donelsona zostali otoczeni przez wojsko Granta.
Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa 2014, s. 133.

„Mnie przede wszystkim interesują historie ludzi i ich losy. Sam kostium jest tutaj najmniej ważny. Oczywiście bardzo chciałabym robić współczesne kino. Problem polega jednak na tym, że dzisiaj nie jestem zbyt mocno zakorzeniona w jakiejś konkretnej rzeczywistości. Czyli jeśli miałabym robić film współczesny musiałabym go robić trochę, jak kostiumowy. To znaczy dokonać pewnej dokumentacji, wejść w tą rzeczywistość, która nie jest moją codziennością. W Polsce jestem stosunkowo mało i bardziej wygląda to na przystanek w podróży. Z kolei Stany znam głównie z tego, że robię tam filmy i seriale, których popełniłam najwięcej.”

Agnieszka Holland (1948) polska reżyserka i scenarzystka

Źródło: Artur Cichmiński, Ja jestem uparta, stopklatka.pl, 4 września 2009 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=58153

O losie , O ludziach , O problemach , O rzeczywostości

„Siódemka, Siódemka, myślisz, szós polskich królowa, droga, która jest kręgosłupem polskiego państwa, Polski wiślanej, bo ta odrzana to zupełnie inna historia.
Tamto to polska kolonia. A tutaj, wzdłuż Siódemki, Siódemeczki, rozwlekła swoje ciało Polska, ta Polska, the Polska, ten projekt, prodżekt, prodżekt Polska, który kilka razy nie wypalił, a teraz jest znów odpalony i terkocze, działa jakoś, pyr-pyr, pyr-pyr, zbiera się jakoś do kupy, próbuje się na nowo określić, a Siódemka jest jego osią przeprowadzoną od Gdańska przez Warszawę po Kraków i góry, przez sam jego środek, rozcina ziemię, z której ta Polska wpływała, które są jej esencją, które nadają jej kształt i ton, bo to Siódemka to polskie centrum, a reszta to peryferia, choć sama Siódemka to peryferium do kwadraty, hej, Siódemka, Siódemka.”

Ziemowit Szczerek (1978) polski pisarz i publicysta

Siódemka (2014)
Źródło: s. 23.

O myślach , O myśleniu

„To śmieszna historia. Na planie zdjęciowym był synek reżysera, który powiedział wszystkim, że jeżeli ktoś przeklnie przy nim, będzie musiał zapłacić dolara za każde niewłaściwe słowo. Na dzień dobry dałem mu 20 dolarów.”

Colin Farrell (1976) aktor irlandzki

w odpowiedzi na pytanie o problemy z przeklinaniem na planie filmu Daredevil.

„Wychodzimy poza czysto folkowe i punkowe środowiska, pokazujemy, że możemy spotkać się w słusznej sprawie z muzykami z Ukrainy i Białorusi. (…) Istniała w przeszłości tradycja didów, wędrownych muzyków, którzy grając na lirze czy fideli przekazywali w pieśniach informacje o tym, co dzieje się na świecie. Słuchały ich całe wioski. Skoro już poznaliśmy historie, opisywane w pieśniach buntu, musimy przekazać je dalej.”

Maciej Szajkowski (1975)

Źródło: rozmowa Romana Pawłowskiego, Jak cham z chamem, wyborcza.pl, 11–12 sierpnia 2012 http://wyborcza.pl/1,76842,12291009,Jak_cham_z_chamem.html?as=3&startsz=x#ixzz23FK9fTs3

O przeszłości

„Żadna kobieta nie może uznać się za wolną, dopóki nie posiada i nie sprawuje władzy nad własnym ciałem. Żadna kobieta nie może uznać się za wolną, dopóki nie może wybierać świadomie, czy będzie, czy też nie będzie matką.”

Margaret Sanger książka Woman and the New Race

Źródło: Woman and the New Race; cyt. za: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 445.

O kobietach , O matce

„Jeśli uczniowie mylą zabory z okupacją, to znak tego, że może inaczej trzeba uczyć historii. Jeśli uczniowie nie czytają lektur, to może należy wybierać inne. Literaturę piękną w szkole zabija się tępym nożem.”

Krzysztof Konarzewski (1948)

Źródło: gazeta.pl, 31 października 2011 http://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/1,114871,10565641,Konarzewski_w_TOK_FM__Literature_piekna_w_szkole_zabija.html

O literaturze , O czytaniu

„Jesteśmy przedstawicielami wielu różnych narodów, różnych systemów społecznych i kręgów kultury. Jednoczy nas jednak wspólna nienawiść do kolonializmu we wszelkiej formie, wspólna nienawiść do rasizmu i wspólna wola utrzymania i utrwalenia pokoju na świecie.”

Ali Sastroamidjoyo (1903–1976)

dokonując otwarcia konferencji w Bandungu w 1955
Źródło: Edmund Osmańczyk, Ciekawa historia ONZ, wyd. Iskry Warszawa 1965, s. 215.

O nienawiści , O pokoju , O woli

„Jestem tego samego zdania co Richard von Weizsäcker, z którym podzielam również pewną nadzieję na przyszłość, a mianowicie, że nasze pokolenie musi wymrzeć. Wielu ludzi nie jest już bowiem w stanie się zmienić. (…) Byli oni świadkiem piekła na ziemi. (…) Owszem, historię należy znać i o niej pamiętać, lecz nie można wikłać jej w politykę.”

Władysław Bartoszewski (1922–2015) polski polityk, działacz społeczny, historyk

w odpowiedzi na pytanie, czy stosunki między Polską i Niemcami ulegną teraz normalizacji.
Źródło: wywiad Alice Boty, „Die Zeit”, tłum. „Forum”, 15 lipca 2010

O ludziach , O piekle , O przyszłości