Cytaty na temat miasto (552 cytatów, strona 3)

„To ma być miasto? – rozmyślała po drodze. Tylko Polakom, długo pozbawionym państwowej inicjatywy, mogło się wydawać, że jak się coś uchwali, to od razu będzie to tym, czym być powinno. A miasta potrzebują wieków, wszystko, co na początku nowe, musi się w nich zestarzeć, wrosnąć w ziemię i w pamięć ludzką. Co to za miasto, które nie ma przeszłości? Trzeba być bardzo silnym, żeby wierzyć tylko w przyszłość. Czy ona aby naprawdę jest w tym „mieście”, wciśniętym jak palec między drzwi, potężne drzwi, pchane przez rozpierających się barbarzyńców?”

Stanisława Fleszarowa-Muskat (1919–1989) polska pisarka

o Gdyni, 1939.

O wieku , O przeszłości , O przyszłości

„Bomby na miastem, wyrzucam i mam cel,
bomby na miastem, na zawsze me wersy,
bomby nad miastem w postaci mp3.”

Buka (1988)

StyliMilion
Źródło: utwór: Bomby nad miastem

„[Obama] rozczarował Jarosława Kaczyńskiego (…), jasno dając do zrozumienia, że nie wyśle Komanda Foki do Smoleńska, aby odbić wrak. Gwoli pocieszenia, „New York Times” na swoim portalu uznał przy tej okazji Smoleńsk za polskie miasto, stwarzając pewne nadzieje, że możemy liczyć na symboliczne przynajmniej poparcie zza oceanu dla Polski w jagiellońskich granicach.”

Cezary Michalski (1963) polski eseista i prozaik

Źródło: Komando Foki nie leci do Smoleńska, krytykapolityczna.pl, 29 maja 2011 http://www.krytykapolityczna.pl/CezaryMichalski/KomandoFokinielecidoSmolenska/menuid-291.html

O zrozumieniu

„W ogniu walki. Zwyciężamy! Przemawiam do tysięcy przed budynkiem dworca, stojąc na ramionach dwóch SA-manów. Pochód przez miasto. Na każdą prowokację odpowiadamy natychmiast z całą stanowczością. Nasi dzielni młodzieńcy wyciągają z autobusu jakiegoś Żyda. Jak ja lubię tych chłopaków! Wprawiamy w ekscytację cały Berlin.”

Joseph Goebbels (1897–1945) niemiecki polityk nazistowski, minister propagandy

w 1927.
Dzienniki (1923–1945)

O walce , Chłopak

„Człowieczeństwo, moi panowie, jest podporządkowane giełdzie milionerów, jeśli ktoś rozporządza takim kapitałem jak mój, stać go na stworzenie sobie własnego ładu świata. Świat ze mnie zrobił dziwkę, teraz ja zrobię z niego burdel. Kto nie może bulić, a pragnie uczestniczyć w rozkoszach życia, ten musi zgiąć kark. Wy pragniecie uczestniczyć w rozkoszach życia. Uczciwy jest tylko ten, kto płaci. A ja płacę. Miastu Güllen – za morderstwo, koniunkturą – za jednego trupa.”

Friedrich Dürrenmatt (1921–1990) dramaturg szwajcarski

Die Menschlichkeit, meine Herren, ist für die Börse der Millionäre geschaffen, mit meiner Finanzkraft leistet man sich eine Weltordnung. Die Welt machte mich zu einer Hure, nun mache ich sie zu einem Bordell. Wer nicht blechen kann, muss hinhalten, will er mittanzen. Ihr wollt mittanzen. Anständig ist nur, wer zahlt, und ich zahle. Güllen für einen Mord, Konjunktur für eine Leiche.
Postać: Klara Zachanassian
Źródło: Wizyta starszej Pani

O świecie

„Rozmawiałem z prawie wszystkimi członkami jury. Byli zaskoczeni wysokim poziomem. Zawód dotyczył tylko dwóch-trzech miast. Proszę pamiętać, że żyjemy w państwie, które nadrabia zaległości.(…) Miasto, które staje się ESK, wygrywa na długiej trasie. Wygrywa determinacją i konsekwencją. Co radzę przegranym? Nie wolno załamywać rąk. Trzeba spokojnie usiąść i bardzo dokładnie zastanowić się, nie kto winien, ale co nie zadziałało, w czym inni byli lepsi.”

Bogdan Zdrojewski (1957) polityk i samorządowiec polski

Źródło: gazeta.pl, 14 października 2010 http://lodz.gazeta.pl/lodz/1,35136,8508797,Kropiwnicki__Janiak__Zdrojewski___komentarze_o_ESK.html

„zapachem świerków
w szeptach strumieni
miasto kryje
zmrok górskich cieni”

Anna Jędrzejczyk (1946–2011)

Źródło: Karpacz

„To miasto nawet po trzech latach potrafi mnie zaskoczyć. Nowy Jork naprawdę jest oszałamiający. Ale moim domem jest Anglia i to się nigdy nie zmieni. Mieszkam w Nowym Jorku, bo tu teraz pracuję, ale to nie jest mój dom. W Anglii mam rodzinę i przyjaciół – tu znajomych.”

Ed Westwick (1987) brytyjski aktor

Źródło: „To i Owo” nr 26, 29 czerwca 2010, s.5.

O rodzinie , O domu

„Warszawski kurz i pył lat odbudowy… Jeden z filozofów obliczył, że warszawiacy wdychali wtedy cztery cegły rocznie. Warszawiacy oddychali budową — nie była to metafora, lecz ciężka, zakurzona, ceglana i pylasta prawda. Trzeba zaś bardzo kochać swe miasto, by odbudowywać je za cenę własnego oddechu. I może dlatego Warszawa z pobojowiska gruzów i ruin stała się znów dawną Warszawą, wieczną Warszawą, tą samą Warszawą — mimo nowych kształtów ulic i konturów domów — że warszawiacy powołali ją do życia, tchnąwszy w jej ceglane ciało swój własny, gorący oddech.”

Leopold Tyrmand książka Zły

Zły

O prawdzie , Kochać się

„Jeździmy czasem w takie rejony Polski, gdzie nie ma pieniędzy. Ludzie są ubodzy, ale są tak życzliwi, tak dobrzy, że aż czujemy tę bijącą od nich dobrą energię. I o to chodzi – o podejście do życia. Czasem gramy w drogich, bogatych miastach. Żyjący w nich ludzie mają dużo szmalu i… co się okazuje? Że mało co ich obchodzimy, bo jesteśmy tylko „jakimiś tam artystami”, „jakimiś tam gwiazdami.””

Rahim (1978) muzyk polski, raper

Ludzie traktują nas przedmiotowo, nie jak równych sobie.
Źródło: Klaudia Kubot, Wywiad z Buką & Rahimem, interia360.pl, 16 grudnia 2015 http://interia360.pl/kultura/wywiady/artykul/wywiad-z-buka-rahimem,75294

O ludziach , O czasie

„Czy ktokolwiek z nas, kto przeżywa rewolucję, mógł sobie wyobrazić te konkretne formy, w jakich się dokonuje? (…) marząc o niej, wyobrażaliśmy sobie, że głównym jej pobojowiskiem będą ulice naszych miast usiane barykadami, na których uzbrojone drużyny robotnicze rozwiną czerwone sztandary wolności.”

Rodoljub Čolaković (1900–1983)

Źródło: Notatki z wojny wyzwoleńczej, 29 listopada 1943, 1959 (maszynopis powielany w zbiorach Biblioteki Sejmowej), s. 2, cyt. za: Maciej Koźmiński, Piotr Luppóczy, Jerzy Robert Nowak, Węgry w: Europejskie kraje demokracji ludowej 1944–1948, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1972, s. 180.

O wojnie , O książkach , O demokracji , O wiedzę

„Dwie wieże królowały miastu i mieszczanom:
Ratuszowa i druga Świętojańską zwana”

Tadeusz Śliwiak (1928–1994) poeta polski

Źródło: Astrolabium z jodłowego drzewa

„Przeto my, Kazimierz z Bożej Łaski król Polski i pan dziedziczny ziem krakowskiej, sandomierskiej, sieradzkiej, łęczyckiej, kujawskiej i pomorskiej, podając do wiecznej pamięci, zawiadamiamy wszystkich i każdego z osobna, tak teraz żyjących jak i w przyszłości, którzy treść niniejszego pisma będą czytać, że, ponieważ powinniśmy z urzędu królewskiego nam danego przez Boga pomnażać coraz bardziej pożytki naszego królestwa, by stąd dochód teraźniejszy i przyszły wzrastał dla nas i dla naszych następców, biorąc nadto pod uwagę stałą i niezwykłą mądrość przezornych mężów Jana zwanego Kiesselhuth i Konrada, jego towarzysza, im obu i każdemu z nich oddzielnie, nadaliśmy, dajemy i udzielamy na podstawie dojrzałej rady naszych baronów pewną równinę u stóp grodu powszechnie zwanego Bidgoszczą, niezajętą i opuszczoną, dla założenia lub zasadzenia tam miasteczka lub miasta, posiadającego i przestrzegającego prawa niemieckiego magdeburskiego, które to miasto winno nazywać się Kunigesburg.”

Kazimierz III Wielki (1310–1370) król Polski z dynastii Piastów

Źródło: przywilej lokacyjny miasta Bydgoszczy, cyt. za: „Przegląd Bydgoski”, Bydgoszcz 1938, tłum. Józef Wolf.

O mądrości , O Bogu , O czytaniu , O przyszłości

„Wyjątkowość Wysockiego rozpoznawało się natychmiast, z miejsca i na zawsze poddając się jego sile i urokowi.(…) Wołodia nigdy nie żałował czasu ani głosu. Po prostu brał gitarę i zaczynał śpiewać. Był nieprawdopodobnie spontaniczny i tak samo spontanicznie był odbierany. Nie tylko w kameralnym gronie przyjaciół i znajomych. Zdarzało się zarówno w wielkich miastach, jak na głębokiej prowincji, że ludzie, widząc Wysockiego na ulicy, otwierali okna i puszczali jego pieśni z nastawionych na cały regulator magnetofonów. I pomyśleć, że Wołodia do śpiewania przywiązywał znacznie mniejszą wagę niż do teatru. W aktorstwie właśnie lokował swe główne ambicje, choć w obu dziedzinach był absolutnie niepowtarzalny.”

Jerzy Hoffman (1932) polski reżyser filmowy

Źródło: „Życie Warszawy”, 23 lipca 2005 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/wolodiam.htm

O życiu , O ludziach , O sile , O śpiewie

„Zespół teatru Ateneum pojechał kilka lat temu ze spektaklem do jednego z miast w Polsce. Występował Holoubek, Fronczewski, Teresa Krzyżanowska, Gosztyła. Jeden z technicznych pracowników teatru w tamtym mieście dostał dwa bilety. Zabrał kolegę. A ten mu po spektaklu wygarnął: „Gdzieś ty mnie, bracie, przyprowadził? Jakiś drugi, trzeci sort! Nikogo z serialu!””

Anna Seniuk (1942) aktorka polska

Źródło: „Twój Styl”, 4 stycznia 2011 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/26345

O czytaniu

„Szczecin jest miastem najbardziej zróżnicowanym kulturowo. Jego mieszkańcy wywodzą się ze wszystkich regionów przedwojennej Polski i ze wszystkich jej grup mniejszościowych. W mieście tym nie było nawet jakiejś szczególnie dominującej grupy, tak jak na przykład w Gdańsku, gdzie skupiła się inteligencja wileńska, czy we Wrocławiu, do którego przeniesiono tradycję lwowską. W Szczecinie nikt nikomu nigdy nie mógł narzucić własnej tradycji bądź spuścizny kulturowej. Jedyną płaszczyzną porozumienia okazał się zatem polski język literacki. Trudno jednak spodziewać się, aby pozbawiony regionalizmów język mógł być elementem integrującym.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Źródło: W centrum czy na peryferiach kontynentu? Miasto w poszukiwaniu własnej tożsamości – „Szczecin. Odrodzenie miasta” (Deutsches Kulturforum östliches Europa, 2017)

O poszukiwaniu , O inteligencji

„(…) miasto stoi na rurze i na ludziach. Jak to się wysypie, to miasto zaczyna się psuć.”

Wojciech Szczęsny Kaczmarek (1942–2009) samorządowiec polski, prezydent Poznania

Źródło: Bojarski P., Odszedł wielki prezydent Poznania http://miasta.gazeta.pl/poznan/1,36037,6658635.html, „Gazeta Wyborcza” Poznań, 27 maja 2009

O odejściu

„Każdemu budynkowi, każdemu miastu powinna towarzyszyć jakaś opowieść – o życiu, ludziach. Inaczej budynek jest abstrakcją.”

Daniel Libeskind (1946) amerykański architekt

Źródło: rozmowa Vladimira Belogolovsky’ego, „Archnewsnow”, tłum. „Forum”, 10 października 2011.

„Kupiłem sobie mapę, bo Rzeszów jest dużym miastem, dwa razy większym od tego w którym grałem poprzednio. Miasto jest fajne, czyste, zadbane, podobają mi się parki. Muszę tylko znaleźć jakąś fajną galerię, aby iść z narzeczoną na zakupy, bo inaczej będzie źle…”

Michał Baranowicz (1989)

o przyjeździe do Rzeszowa, gdzie w sezonie 2010/2011 będzie zawodnikiem Asseco Resovii.
Źródło: reprezentacja.net http://reprezentacja.net/siatkowka/seniorzy/aktualnosci/28250_michal_baranowicz_gra_w_resovii_jest_dla_mnie_szansa

„Miasto jak kamień rzuciłem za siebie”

Julian Przyboś (1901–1970) poeta i eseista polski

Źródło: W góry

„Główne Miasto, Stare Miasto, Korzenne Miasto, Stare Przedmieście, Młode Miasto, Nowe Miasto i Dolne Miasto, budowane łącznie ponad siedemset lat, spłonęły w trzy dni. Nie był to pierwszy pożar Gdańska. Pomorzanie, Brandenburczycy, Krzyżacy, Polacy, Szwedzi i znów Szwedzi, Francuzi, Prusacy i Rosjanie, także Sasi już przedtem, tworząc historię, co parę dziesiątków lat uznawali, że trzeba to miasto spalić – a teraz Rosjanie, Polacy, Niemcy i Anglicy wspólnie wypalali po raz setny cegły gotyckich budowli, nie uzyskując w ten sposób sucharów. Płonęła Straganiarska, Długa, Szeroka, Tkacka i Wełniarska, płonęła Ogarna, Tobiasza, Podwale Staromiejskie, Podwale Przedmiejskie, płonęły Wały i Długie Pobrzeże. Żuraw był z drzewa i płonął szczególnie pięknie. Na ulicy Spodniarzy ogień kazał sobie wziąć miarę na wiele par uderzająco jaskrawych spodni. Kościół Najświętszej Marii Panny płonął od środka i przez ostrołukowe okna ukazywał uroczyste oświetlenie. Pozostałe, nie ewakuowane jeszcze dzwony Świętej Katarzyny, Świętego Jana, Świętej Brygidy, Barbary, Elżbiety, Piotra i Pawła, Świętej Trójcy i Bożego Ciała stapiały się w dzwonnicach i skapywały bez szmeru. W Wielkim Młynie mielono czerwoną pszenicę. Na Rzeźnickiej pachniało przypaloną niedzielną pieczenią. W Teatrze Miejskim dawano prapremierę „Snów podpalacza” dwuznacznej jednoaktówki. Na ratuszu Głównego Miasta postanowiono podwyższyć po pożarze, z ważnością wstecz, pensje strażaków. Ulica Świętego Ducha płonęła w imię Świętego Ducha, Radośnie płonął klasztor franciszkanów w imię Świętego Franciszka, który przecież kochał i opiewał ogień. Ulica Mariacka płonęła równocześnie w imię Ojca i Syna. Że spłonął Targ Drzewny, Targ Węglowy, Targ Sienny, to samo przez się zrozumiałe. Na Chlebnickiej chlebki już nie wyszły z pieca. Na Stągiewnej kipiało w stągwiach. Tylko budynek Zachodniopruskiego Towarzystwa Ubezpieczeń od Ognia z czysto symbolicznych względów nie chciał spłonąć.”

Günter Grass książka Blaszany bębenek

Blaszany bębenek

O historii , O piekle , O snach , Kochać się

„Kocham Los Angeles za wszystko co mi zaoferowało… ale właściwie nie jestem fanem dużych miast. Wolę naturalne życie, życie w niebetonowych ścianach…”

Serj Tankian (1967) wokalista rockowy (SOAD)

O życiu , O losie , Kochać się

„Kim byli ludzie, którzy wówczas ufali Lepperowi? To nie tylko biedni rolnicy, jak bywało wcześniej. Obok bezrobotnych z małych miasteczek popierali go zamożni gospodarze, właściciele dużych i średnich (15–20 ha) gospodarstw rolnych. Jego zwolennikami byli drobni przedsiębiorcy, małorolni z podkieleckich wiosek, młodzi bezrobotni z dużych miast, matki samotnie wychowujące dzieci, inwalidzi i renciści, uczniowie liceów i gimnazjów średnich miast.”

Igor Janke (1967) polski dziennikarz

Źródło: Lepper był jak Polska, rp.pl, 7 sierpnia 2011 http://www.rp.pl/artykul/698550.html

O dzieciach , O ludziach , O matce

„Wjechałeś do Jędrzejowa. Tkanka miejska Jędrzejowa jest, jak wiadomo, Czwartym Cudem Siódemki. (…) Tak więc jędrzejowski rynek był względnie niezabudowanym kawałkiem śmietniska w śmietnisku zabudowanym, które to śmietnisko nosiło ogólną dumną nazwę miasta Jędrzejowa. Budynkiem, który dominował w centrum miasta, był Dom Handlowy Piast, wyglądający tak, jakby go najpierw obsadzili uchodźcy z terenów opanowanych przez Złotą Ordę, a następnie każdy z tych uchodźców otworzył jakiś mały biznesik.
Jędrzejów był idealnym reprezentantem małomiasteczkowej beznadziei Rzeczpospolitej Polskiej. Miastem o wiele bardziej idealnym niż Zamość, bo precyzyjnie pokazywał, co się stało z miasteczkami w tej części Europy, którą zajmuje państwo o nazwie Polska. To miasto wyglądało na złe. Na wściekłe. Na wściekle wkurwione i wcale mu się nie dziwiłeś. Wkurwione jak sam szatan. I wszyscy jego mieszkańcy byli podkurwieni, bo musieli być podkurwieni.”

Ziemowit Szczerek (1978) polski pisarz i publicysta

Siódemka (2014)
Źródło: s. 169.

O domu

„Po znaczącym nazwaniu miast i wsi w danym kraju rozpoznaje się przecież bez wątpliwości, jakim był powszechny język gdy je budowano. Co znaczy Glogau, Bunzlau, Wohlau, Jauer, Breslau, Brieg po niemiecku? W języku polskim natomiast wszystko to ma swoje znaczenie!”

Johann Wilhelm Pohle (1742–1801)

„Kiedy rano jadę osiemnastką,
Chociaż ciasno, chociaż tłok,
Patrzę na kochane moje miasto,
Które mnie zadziwia co krok.
Bo tu Marszałkowska i Trasa W-Z,
Krakowskie Przedmieście
I tunel, i wnet…
Na prawo most, na lewo most,
A dołem Wisła płynie.”

Helena Kołaczkowska (1916–2019) polska literatka, autorka tekstów piosenek

Źródło: Na prawo most, na lewo most

Kochać się

„Na terytorium naszego kraju zachowały się miasta-fortece z czasów starożytnych oraz ruiny antycznych i średniowiecznych miast. Azerbejdżańskie dziedzictwo architektoniczne ma szeroki wachlarz tematyczny. To bogactwo Azerbejdżanu daje podstawę do twierdzenia, że pomimo przynależności do systemów cywilizacyjnych różnych okresów zachowało swoją architektoniczną samoistność.”

Həsən Həsənov (1940)

Źródło: Anna Wojnar, Otwarcie na Wschód, „Alma Mater” nr 156–157, kwiecień-maj 2013, s. 7.

O zachowaniu , O bogactwie

„Zdobyć Megiddo to zdobyć tysiąc miast!”

Totmes III (-1481–-1425 p. n. e.)

Źródło: Ancient Near Eastern Texts Relating to the Old Testament, Princeton, New Jersey 1969, red. James Pritchard, s. 237.

„Chciałbym jedynie pojąć, jak to jest możliwe, że tylu ludzi, tyle miasteczek, tyle miast, tyle narodów znosi niekiedy pojedynczego tyrana, który ma moc jedynie od tych, którzy mu ją dają.”

Étienne de La Boétie (1530–1563)

Rozprawa o dobrowolnej niewoli

O ludziach

„Gdy byłam dzieckiem, szach kojarzył mi się z niebieskim samolotem a niebie nad Isfahanem. – Popatrz, popatrz – wołały z podnieceniem moje koleżanki i potrząsały mną. – Tam w górze leci nasz cesarz! – Wytrzeszczonymi oczami przeszukiwałam widnokrąg. Z szachem kojarzyło mi się jeszcze tamto święto, jego wesele z księżniczką Fawzią, gdy całe miasto było oświetlone, a moja piastunka trzymała mnie za rękę. Sztuczne ognie i masy ludzi, którzy w szale radości fetowali parę cesarską… I naturalnie barany, które szlachtowano.”

Sorajja Esfandijari Bachtijari (1932–2001) księżniczka Iranu

Źródło: Ulrike Grunewald, Słynne rywalki, czyli gra o miłość, pieniądze i władzę, wyd. Videograf II, Katowice 2009, ISBN 9788371836824, tłum. Roman Niedballa, s. 107–108.

O miłości , O pieniądzach , O dzieciach , O ludziach

„Wychowałam się na Bałutach w Łodzi. Ci, którzy znają to miasto, wiedzą, że Bałuty mają opinię dzielnicy nie w pełni bezpiecznej. Ja mieszkałam, niedaleko ulicy Limanowskiego, w części nazywanej Limanką. Rzeczywiście, po „Słodko-gorzkim” stałam się w okolicy bardziej rozpoznawalna. Któregoś dnia tata poszedł po bułki do sklepu i jak wrócił, to spytał, czy widziałam, co jest napisane na drzwiach do klatki. Zeszłam na dół i zobaczyłam napis: „Anita, kochamy Cię. Chłopcy z Limanki. PS. Linda, masz wp…ol.””

Anita Werner (1978) polska prezenterka telewizyjna

Źródło: Arkadiusz Bartosiak, Łukasz Klinke, Anita Werner, „Playboy”, nr 2, 2008

Kochać się

„Nie ma pogody dla katolików, bo przez Polskę przechodzi laicyzacja. Młodzi mieszkańcy dużych miast (…) nie są zainteresowani wiarą, nie lubią Kościoła, wkurzają ich polscy biskupi i kompletnie nie rozumieją stanowiska kościelnych instytucji w najważniejszych dla siebie sprawach.”

Tomasz Machała (1978) polski dziennikarz

Źródło: Męczeństwo mniemane, „Newsweek Polska” nr 15, 8–14 kwietnia 2013, s. 30, 31.

O wierze , O pogodzie

„Bo ja, proszę pana, byłem świadkiem. Oglądałem likwidację getta w moich Siedlcach. Nie zapomnę, siedzi to we mnie. Byłem, proszę pana, pomocnikiem murarza, pracowałem na rampie kolejowej, kiedy ich prowadzili przez całe miasto. Stały wagony, wysypane wapnem niegaszonym, załadowano ich, biednych, zwyczajnych ludzi, ohyda. Był tam pan Zając – miał sklepik, gdzie kupowałem razem z mamą. Pan Ganiewski, fotograf. Pojechali do Treblinki. Pociąg odjechał, na rampie zostało kilku młodych chłopaków, żeby posprzątać, wyczyścić. Rampa pokryta krwią, jakieś chustki, stare walizki, śmieci, strzępy ubrań, mycki, mój Boże wszystko, co zostaje po ludziach. Patrzę, a jednym z tych zostawionych chłopaków jest mój kolega z gimnazjum, młodszy trochę. Znałem tę rodzinę, kolega nazywał się Szymek Różowykwiat. Jego tata był wspaniałym krawcem. Udawałem, że coś muruję, podszedłem do Szymka. Opowiedział mi najstraszniejszą historię, jaką kiedykolwiek słyszałem. No więc wpadli do nich nocą, byli już spakowani. Pan Różowykwiat coś powiedział, to go zastrzelili. Potem Heńka, Szymkowego brata. Potem mamę Szymka. A najmłodszego brata esesman chwycił za nóżkę, rozkręcił i głową o ścianę. Zabił. Wie pan, chciałem pomóc, nawet coś Szymkowi mówiłem, żeby uciekał, przyszedł do nas do domu. Ale nic nie mogłem więcej. Szymek wtedy nie przyszedł. Ale w moich snach przychodzi. Jeszcze dzisiaj. Gładzę go wtedy, w tym śnie, po głowie i przepraszam, bo przecież nie ochroniłem go, nie pomogłem.”

Robert Rogalski (1920) aktor polski

Źródło: Paweł Smoleński, Opowiedziałem o tym, co dla mnie ważne, „Gazeta Wyborcza” http://wyborcza.pl/magazyn/1,129628,12911524,Opowiedzialem_o_tym__co_dla_mnie_wazne.html, 23 listopada 2012

O Bogu , O ludziach , O rodzinie , O domu

„Rząd polski stracił całkowicie orientację. Zapomina, że miliony mieszkańców małych i średnich miast zostają masowo zwalniane z pracy i tracą źródła bezpiecznego utrzymania swoich rodzin. Wielokrotnie pracę tracą oboje małżonków, a na utrzymaniu pozostają małe dzieci. Nysa jest tego najlepszym przykładem.”

Zenon Tyma (1952) polski polityk

fragment wystąpienia w Sejmie, 8 maja 2002.

O dzieciach , O zapominaniu

„Amerykanie potrzebują trochę czasu, by przyswoić niektóre z moich tez. Dwadzieścia lat temu mówiłem im, że General Motors upadnie, pociągając za sobą wiele z naszych miast. Wyśmiano mnie, a GM rozsyłało pakiet informacji na mój temat – komuch! W Zabawach z bronią mówiłem ludziom, że te strzelaniny będą się powtarzać, bo mamy za dużo broni palnej, zbyt łatwy do niej dostęp. W Farenhait 9/11 mówiłem, że nie znajdziemy w Iraku broni masowego rażenia, że nas okłamano.”

Michael Moore (1954) amerykański filmowiec, dokumentalista

Źródło: Chris McGreal, „The Guardian”, tłum. „Forum”, 29 marca 2010.

O czasie

„Bo ja i mikrofon: tupolew i brzoza,
żenię się z miastem i wnoszę swój posag,
dusza Biggiego i Cześka Miłosza.”

Taco Hemingway (1990) polski raper, znany też jako FV, albo Fifi

Trójkąt warszawski
Źródło: utwór 900729

O duszy

„Warszawa jest najpiękniejszym miastem na świecie i nikt mnie nie przekona, że mogłoby być lub jest inaczej… Kocham moje miasto z jego przeraźliwie brudną Wisłą, tysiącami spalin, McDonaldem, Galerią Centrum, PeKiNem, smacznym tureckim kebabem z baraniny, najwspanialszym chyba w tym mieście Teatrem Powszechnym, bardzo uroczą Starówką i moją ukochaną Skarpą, z której widać nadwiślańską panoramę miasta. Kocham to moje miasto nad Wisłą, bo jest moje, tak po prostu… i ja to naprawdę czuję… W nim się urodziłem, wychowałem i teraz żyję jako dorosły już facet. Wierzę, że tutaj właśnie spełni się mój wielki sen o pięknej miłości.”

Jarosław Hebel (1974) dziennikarz polski

Chciałbym umrzeć z miłości

O facetach , O snach , Kochać się

„Kronika norymberska
Dlaczego kronika ta nie jest dostępna dla społeczeństwa i przetłumaczona na j. polski, przynajmniej w partiach, które dotyczą przodków Polaków – Lechów, na przykład walczących w 9 roku z tzw. Marsowym Legionem na Lechowym Polu (Lechfeld) pod miastem Lecha (Augsburg), wysłanym przez cesarza Augusta Oktawiana w celu odebrania tego miasta Lechom?”

Janusz Bieszk (1955) polski autor

„Bez Żydów i Rosjan Wilno jest czysto polskim miastem (…) Litwini chcą widzieć Wilno jak centrum swojej ojczyzny i nie mogą pogodzić się ze zmianami, które przyniósł czas (…) czy nie warto by było zamiast pięknych frazesów zająć się zbieraniem materiałów statystycznych dotyczących Polaków litewskich.”

Ludwik Abramowicz (1879–1939) polsko-litewski aktywista i redaktor

Źródło: Dangiras Mačiulis, Rimas Miknys, Alvydas Nikžentai, „Okupacja Wilna” – rzecz o historii drugiego stopnia, „Mówią Wieki” http://www.mowiawieki.pl/index.php?page=artykul&id=516

O historii , O czasie , O wieku , O ojczyźnie

„Chodziłoby o zawarcie układu między Francją, Anglją i Stanami Zjednoczonemi, układu nie politycznego ani handlowego, tylko językowego, na mocy którego francuski i angielski byłyby odtąd w nauczaniu tych trzech państw urzędowo sprzymierzonemi. Angielskiego uczonoby obowiązkowo we Francji, a francuskiego w Anglji i w Stanach Ameryki północnej, i to nietylko w uniwersytetach i średnich zakładach, ale także w pewnych szkołach elementarnych wielkich miast. Skutki takiego układu dałyby się wnet odczuć, bo oba języki, uczynione w ten sposób środkiem obcowania 180 miljonów ludzi, zyskałyby za jednym zamachem rodzaj przewagi.”

Michel Bréal (1832–1915)

Źródło: „Reuve de Paris”, 15 lipca 1901, cyt. za: Jan Michał Rozwadowski, O język międzynarodowy, „Język Polski” nr 1, 1920

O ludziach

„Jeśli zacznie pan przeliczać dochód narodowy na głowę i porównywać z innymi krajami, to wyjdą panu różne przerażające zestawienia. Bezsensowne! Indianie rzadko obracają pieniędzmi oraz prawie nigdy nie rejestrują obrotów. Ich dochody się nie pojawiają w statystykach. Jedzenie pozyskują bezpłatnie z puszczy lub pola. Tak samo jak przez wieki. Jeśli im się nie wiedzie w mieście, mogą wyjść 20 kilometrów za miasto i na ziemi niczyjej postawić dom dla swojej rodziny. W Ekwadorze niepotrzebny jest żaden dochód, żeby żyć przyzwoicie całymi latami. Wystarczy włożyć trochę wysiłku fizycznego. Powoływanie się na pieniądze Polski i Ekwadoru nie ma sensu, bo w Ekwadorze pieniądze nie są niezbędne do życia.”

Wojciech Cejrowski (1964) polski dziennikarz i podróżnik

odpowiedź na argument, że PKB per capita w Polsce wynosi ok. 18 tysiące dolarów, a w Ekwadorze, którego obywatelstwo chce przyjąć Cejrowski, ok. 3 tysiące.
Źródło: „Rzeczpospolita” nr?

O pieniądzach , O jedzeniu , O domu , O wysiłku

„Wrocław to przepiękne miasto, które ma swoją wspaniałą historię i tradycje muzyczne, rewelacyjną filharmonię oraz znakomitych solistów. Myślę, że ma szansę wytworzyć swoje własne wartości, swoją własną tradycję koncertową, a jeśli ktoś znajdzie analogie z Wiedniem, czy Paryżem, to bardzo pięknie.”

Jan Miłosz Zarzycki (1966)

Źródło: Przepiękny Wrocław może stworzyć własną tradycję koncertową, tuwroclaw.com, 8 stycznia 2013 http://www.tuwroclaw.com/wywiady,przepiekny-wroclaw-moze-stworzyc-wlasna-tradycje-koncertowa,wyw4-2130.html

O historii , O myślach , O myśleniu

„A zależało mi na nas, miało być łatwo, w zamian
zmieniłem się w psującego ci wyjścia na miasto chama,
nie zasługiwałaś na te frustracje,
a ja nie chciałem, żebyś kiedyś mnie znalazła z dziurą w czaszce.”

Zeus (1983)

Źródło: utwór Hipotermia

„W Krakowie panuje ciągle ten sam zaduch. A ja nie znoszę niewietrzonych od lat pomieszczeń. Młodzi uciekają, najmłodsi nie mają prawie żadnych szans na rozwój. Na poziomie knajp jest wspaniale, ale jeżeli chodzi o poziom i ofertę galerii, sal koncertowych, lokalnej prasy, teatrów trzeba się mocno naszukać, żeby wygrzebać coś spoza laleczek, smoków wawelskich i wszystkich kolorów kiczu. Cudownie się tutaj siedzi, ale jak tylko zajrzeć pod tę kołderkę, to zaraz robi się mniej ciekawie. Kraków jest miastem, które uwielbia artystów umarłych. Wystawia im pomniki, śpiewa pieśni, tańczy krakowiaka. To irytujące. Mnie interesuje życie. Właściwie nie wiem, dlaczego mieszkam w Krakowie. To trochę irracjonalne, ale zawsze tutaj wracałem. Może kocham atakować Kraków? I atakuję – kochając.”

Jan Peszek (1944) aktor polski

Źródło: „Kraków” 6/08, 8 lipca 2008 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/ktms.htm

O życiu , O śpiewie , Kochać się

„W Gdańsku mam etat w Teatrze Wybrzeże, a w Warszawie gram w Na dobre i na złe. Do tego dochodzi jeszcze Wrocław, gdzie występowałam gościnnie w spektaklu, a teraz biorę udział w innym projekcie. Cały czas kursuję między tymi miastami, a jakie mamy drogi i połączenia kolejowe, wiemy. Ktoś mi kiedyś powiedział, że żeby żyć w tym kraju, trzeba mieć duże poczucie humoru. Staram się, ale gdy jadę pociągiem z Gdańska do Warszawy 6,5 godziny jakoś mnie to nie śmieszy.”

Emilia Komarnicka (1985) polska aktorka

Źródło: Kuba Zajkowski, Doktor House w spódnicy. Rozmowa z Emilią Komarnicką, 5 stycznia 2011 http://www.nadobre.pl/41649/doktor-house-w-spodnicy.html

O czasie

„Za to, że Kain zabił swego brata, zazdroszcząc mu boskiej przychylności, Bóg nie ukarał go śmiercią, tylko wygnaniem z ziemi ornej. Tym samym zmusił go do poszukiwania innego sposobu na życie. Tak więc, po początkowej włóczędze, Kain założył pierwsze miasto. Odtąd zaczęło stanowić ono środek świata. Wokół niego wszystko zaczęło się obracać. Wszystko zaczynało jemu służyć. Zrodzone z bratobójstwa i gwałtu wywartego na naturze – począwszy od odłamania pierwszej gałęzi, służącej za ochronę przed deszczem i wiatrem – powstało by zakończyć historię naturalną i ustanowić symbol ludzkiej wiedzy.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Źródło: Architectura pictura – „Pogranicza” Nr 3/2000

O życiu , O śmierci , O Bogu , O historii

„Miejsca kulturalne tworzą charakter i są niezbędne miastu, są niezbędne jak oddech. Bo bez tego stajemy się miastem bezdusznym.”

Anna Gornostaj (1960) polska aktorka

Źródło: Wywiad, 20 września 2008 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/krtea.htm

O charakterze

„Dlaczego Nowy Jork? Po prostu jestem szczęśliwy, mogąc tutaj mieszkać, to jest moje miejsce. Nie dorastałem w samym Nowym Jorku, ale bardzo blisko, w New Jersey, pół godziny drogi stąd, natomiast moi dziadkowie mieszkali na Manhattanie. Spędziłem więc mnóstwo czasu, krążąc tymi szlakami. Nie uważam jednak, że to miasto numer jeden. To pewien rodzaj nowojorskiej przesady. Mamy kawę numer jeden na świecie, sernik, wszystko jest pierwsze na świecie. Ale to tylko reklama niemająca nic wspólnego z rzeczywistością. Natomiast z pewnością Nowy Jork jest jedynym miastem na świecie, które należy do wszystkich. To nie jest Ameryka, tu jest wszystko. To miasto, którego 40 proc. populacji urodziło się za granicą. To miasto, w którym mówi się w każdym języku, w którym wyznawana jest każda religia, w którym mieszka każda rasa. Nie ma na ziemi miasta tak pełnego różnic, jak Nowy Jork.”

Paul Auster (1947) amerykański pisarz

Źródło: Michał Nogaś, Dumanie nad Domami http://www.polityka.pl/kultura/rozmowy/1529323,1,rozmowa-z-pisarzem-i-scenarzysta-paulem-austerem.read, Polityka.pl, 7 sierpnia 2012 r.

O religii , O domu , O kawie , O rzeczywostości

„Z każdym zdobytym miastem trwożliwiej patrzymy po sobie. I wiatr idzie od pustynnej strony.”

Jacek Dehnel (1980) poeta polski

„Wypadło mi się zatrzymać w Katowicach, gdyż na dworcu w Krakowie źle mnie poinformowano, i trzy godziny mam czasu. Zwiedzam więc Katowice. Jest to wielkie miasto malutkie. Zupełnie brzydkie i głupie, ale praktyczne, eleganckie i mądre, dziewczęta ładne, głupiuteńkie, sądząc z wyrazu twarzy.”

Stanisław Wyspiański (1869–1907) polski dramatopisarz, poeta, malarz, grafik, architekt

Cytaty z korespondencji
Źródło: kartka wysłana do Rydla 12 lipca 1898 z Katowic

O czasie

„Śląski pejzaż, jego estetyczna forma – to wiem na pewno – był i jest dla mnie silną inspiracją. Atmosferę śląskich miast, klimat tutejszych ulic, zaułków i placów można wyłowić zwłaszcza w moich najbardziej drastycznych sztukach, w Helmuciku czy Entartete Kunst. Wiem, to jest pejzaż – obiektywnie biorąc – ponury i okrutny. Niedawno jechałem pociągiem do Opola i zastanawiałem się, dlaczego te widziane z okien wagonu obrazy umierającego świata są tak fascynujące. Dlaczego one mnie tak podniecają? Czy to czasem nie jest histeria artysty, którego percepcja jest, bo musi być, inna, dziwna? Przecież źródło tej fascynacji powinno się umieć nazwać. A jednak nie potrafię go precyzyjnie określić.”

Ingmar Villqist (1960)

Źródło: Krzysztof Karwat, „Tygodnik Powszechny” 29/04 http://www.teatry.art.pl/!Rozmowy/ziemiap.htm

O czasie , Obraz

„Wyszedłem od kina offowego, tzn. straciłem wiarę w to, że zrobię film za jakieś normalne pieniądze. Pomyślałem sobie, że będę kręcił małą cyfrową kamerą – Mini DV, bo miałem głód pracy i potrzebę, żeby się wypowiadać. Zastanawiałem się co można zrobić najtaniej. Doszedłem do wniosku, że najtaniej można nakręcić video-wesele. A jeżeli video-wesele, to zacząłem pisać scenariusz i tu szybko pojawił się Wyspiański. Potem znalazł się producent. Skończyło się na poważnym kinie. Kamera pędzi nad miastem, 140 tysięcy osób w kadrze. I poszło dalej.”

Wojciech Smarzowski (1963) polski reżyser i scenarzysta

o filmie Wesele.
Źródło: wywiad, 2004 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=22378

O pieniądzach , O głodzie , O wierze

„W Szczecinie jeszcze w latach 80. minionego stulecia wyczuwało się atmosferę życia na walizkach. Powszechne były przecież opowieści lokatorów przedwojennych kamienic o odwiedzających ich Niemcach, którzy doglądali swoich dawnych własności i zostawiali pieniądze na remonty i inwestycje. Mimo przywiązania do Polski, szczecinianie byli więc właściwie zdziwieni, że ich miasto wciąż jeszcze w Polsce pozostaje. Tym bardziej że władza centralna raz za razem kompromitowała się, podejmując decyzje dotyczące stolicy Pomorza Zachodniego.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Źródło: W centrum czy na peryferiach kontynentu? Miasto w poszukiwaniu własnej tożsamości – „Szczecin. Odrodzenie miasta” (Deutsches Kulturforum östliches Europa, 2017)

O pieniądzach , O poszukiwaniu , O decyzjach

„Kryterium zdrowego rozsądku nie jest do historii ludzkiej stosowalne. Czy Averroes, Kant, Sokrates, Newton, Voltaire uwierzyliby, że w wieku dwudziestym plagą miast, trucicielem płuc, masowym mordercą, przedmiotem kultu stanie się blaszany wózek na kółkach? I że ludzie będą woleli ginąć w nim, roztrzaskiwani podczas masowych weekendowych wyjazdów, aniżeli siedzieć cało w domu?”

Stanisław Lem książka Kongres futurologiczny

profesor Trottelreiner w czasie spotkania z Tichym.
Utwory, Kongres futurologiczny

O ludziach , O domu , O historii , O czasie

„To jest tak, że budzisz się rano, a wszystko wokół jest szare. Niebo szare, słońce szare, miasto szare, ludzie szarzy i myśli szare. I jest tylko jedno wyjście – znowu się napić. Wtedy robi się lżej. Wtedy wracają kolory.”

Siergiej Łukjanienko (1968) rosyjski pisarz

Nocny patrol
Źródło: s. 354

O ludziach , O myślach , O słońcu , O myśleniu

„Pomimo zapewnień reformatorów rządu Jerzego Buzka reforma administracji wbrew tym zapewnieniom obniżyła znaczenie takich miast, jak Częstochowa. Oto z dnia na dzień Częstochowa ze stolicy województwa stała się jednym z wielu miast województwa śląskiego bez możliwości decydowania o własnym regionie. Ale na szczęście pracowite społeczeństwo i światli działacze ziemi częstochowskiej, mając szansę budowy różnych instytucji działających dla dobra publicznego, taką szansę wykorzystywali. Do takich chlubnych przykładów stworzenia czegoś trwałego, bez względu na reformatorskie zawieruchy, należy Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Częstochowie.”

Andrzej Grzesik (1967) polityk polski

fragment wystąpienia w Sejmie, 30 czerwca 2004

O szczęściu , O szkole

„Wiadomości artystyczne, literackie i naukowe.
(…)
Komitet Muzeum narodowego odbył dnia 22 b. m. posiedzenie, na którem Prezydent miasta odczytał pismo Wydziału krajowego w przedmiocie subwencyi na zakupno przez miasto Kraków zbiorów p. Schmidta Ciążyńskiego. Ze względu na udzieloną już przez Sejm krajowy subwencyą 500 złr., Wydział krajowy oświadcza, że w b. r. do zakupna zbiorów niczem się przyczynić nie może, po zbadaniu jednak wartości zbiorów w sposób w reskrypcie wskazany, obiecuje do Sejmu uczynić odpowiedni wniosek. Po dyskusyi w tej sprawie przeprowadzonej, przyjęto jednomyślnie wniosek więc prezydenta p. Muczkowskiego przeznaczenia, jako przyczynek do zakupna zbiorów p. Schmidta-Ciążyńskiego, dotacyi rocznej 500 złr przez Sejm krajowy dla Muzeum narodowego przeznaczonej i upoważniono Prezydenta m. do zawiadomienia Rady m. o uchwale tej. skoro Rada m. przystąpi do nabycia wzmiankowanych zbiorów. (…)”

Konstanty Schmidt-Ciążyński (1818–1889) polski kolekcjoner dzieł sztuki

O Konstantym Schmidcie-Ciążyńskim
Źródło: „Czas” nr 293, 25 grudnia 1883, s. 2, Małopolska Biblioteka Cyfrowa http://mbc.malopolska.pl/publication/20747

O czasie

„Mądrze rzecze Ibn Schacabao, że szczęśliwym jest grób, gdzie nie spoczywa czarownik i szczęśliwe jest nocą miasto, gdzie wszyscy czarownicy zostali spaleni na proch. Stare plotki głoszą bowiem, iż dusza zaprzedanego diabła nie zawiera sił w cmentarnej glinie, ale w tłuszczu i rozkazuje Robakowi, który pożera; aż z gnijących tkanek budzi się nowe upiorne życie, a leniwi żyjący w ziemi pod mordercą modelują i wypełniają jego puste wnętrze, aż napęcznieje do monstrualnych rozmiarów. Wielkie otwory wykopano w sekrecie w miejscach, gdzie wystarczyłyby zwyczajne pory, istoty zaś, które winny pełzać, nauczyły się stąpać jak ludzie.”

Howard Phillips Lovecraft książka The Festival

Źródło: The Festival

O życiu , O ludziach , O duszy

„Miasto jako pojęcie nie ma wpływu na stan emocjonalny bohatera. Miasto jako miejsce na mapie, miasto jako konkret – może odrobinę. Tak naprawdę służy ono za tło. Jest zmienne i niestałe. Mimo tego że trwa, nigdy nie znajdujesz w nim dokładnie tego, czego szukałeś w pamięci.”

Marcin Zegadło (1977) poeta polski

Źródło: Paweł Lekszycki, Nie lubię optymistów http://artpapier.com/?pid=2&cid=17&aid=1052, artPapier nr 23 (95), 1 grudnia 2007.

„Nowy Jork jest genialnym miejscem dla artystów, pełnym inspiracji. Tyle się wokół dzieje: wystawy, koncerty, różnorodność kultur. To miasto indywidualistów.”

Anja Rubik (1983) modelka polska

Źródło: „InStyle”, nr 4/2010

„Złożę dwie viktorie – jedną po lewej, drugą po prawej.
Za moje miasto Warszawę.”

Ero (1981)

Źródło: Tworzymy historię grupy JWP

O historii

„Żyjąc w wielkich miastach, ludzie tracą poczucie więzi, czują się wyalienowani i obcy. Dlatego na europejskich ekranach pojawia się coraz więcej filmów, których bohaterowie próbują znaleźć odpowiedź na pytanie „Kim jestem?””

Ben Kingsley (1943) aktor brytyjski

i starają się zagłuszyć samotność.
Źródło: wyborcza.pl, 26 marca 2010 http://wyborcza.pl/1,75475,7701899,Do_tej_roli_sam_wybralem_sobie_buty.html

O ludziach , O samotności , Pytanie

„Wyobrażam sobie, co tam za studnie muszą być w Veronie – jeśli tutaj w Venecji są takie śliczne – szczęśliwe miasto. (…) ale te sceny koło studni tak mi obrzydły, bo widziałem ich już tyle malowanych, rysowanych – aquarellowanych i gwaszowanych na wszystkie sposoby i formaty, i to tutaj w sklepach – na wystawach, że już nie mam ochoty najmniejszej ich rysować – jak w ogóle scen ulicznych, choć się im przypatruję – nie rysuję, bo to nie moje, nie nasze. Zostawiam to Włochom – nie chcę, jak mówi Soplica w Panu Tadeuszu, żeby się ze mnie sąsiedzi śmiali i żartowali.”

Stanisław Wyspiański (1869–1907) polski dramatopisarz, poeta, malarz, grafik, architekt

Cytaty z korespondencji
Źródło: list do Stryjeńskiego, cyt. za: Listy Stanisława Wyspiańskiego do J. Mehoffera, H. Opieńskiego i T. Stryjeńskiego, oprac. M. Rydlowa, Kraków 1994, s. 224, 225.

„Aby wydać debiutancką książkę, wziął kredyt hipoteczny na swój apartament w mieście. Teraz czyta te swoje, pięknie wydane strofy, w drewnianej chatce, na działce za miastem.”

Marek Konecki (1949)

Księga kpin (satyry, ironie i nonsensy)

O czytaniu

„Przypomnijmy sobie niesławne oblężenie Sarajewa w latach 1992–1995: to, że „normalne” europejskie miasto z pół milionem mieszkańców będzie otoczone, zagłodzone, regularnie bombardowane, a jego obywatele zastraszeni ogniem snajperów itd.., że wszystko to będzie trwało przez trzy lata, przed rokiem 1992 uznano by za coś niewyobrażalnego – zachodnie mocarstwa mogły z łatwością przełamać oblężenie i stworzyć bezpieczny korytarz prowadzący do miasta. (…) A potem, bardzo szybko, zaczęto traktować oblężenie jako coś „normalnego”…”

Slavoj Žižek (1949) słoweński socjolog, filozof, psychoanalityk i krytyk kulturalny

Źródło: Życie u kresu czasu, „Krytyka Polityczna”, 19/2009.

O życiu , O czasie

„Okręg Warszawski od dawna szykował się do powstania powszechnego, natomiast plany działań w ramach „Burzy” były, jeśli chodzi o Warszawę, nie sprecyzowane. Jakieś tam pomysły koncentracji AK poza miastem i zaatakowania Warszawy wydawały się z operacyjnego punktu widzenia nonsensem. Byłem od początku zdecydowanym zwolennikiem wyzwolenia Warszawy przez AK. Wystąpiłem z wnioskiem w tym duchu do Pełczyńskiego i okazało się, że w jego głowie już kiełkuje ta sama myśl. Poszliśmy razem do „Bora”, który też się z nami zgodził. (…) Trudności zaczęły się dopiero, gdy przyszło do podjęcia decyzji, kiedy rozpocząć walkę. Z rosnącą niecierpliwością obserwowałem w tych dniach „Bora”, który wciąż się wahał, zastanawiał i okazywał wewnętrzną rozterkę. Nie licowało to wszystko z postawą dowódcy, który wobec podkomendnych, musi okazywać stanowczość i zdecydowanie. (…) Tymczasem „Bór” kazał wszystkim po kolei wypowiadać się, raz po raz kogoś brał na bok, chwytał za guzik i wszystkich świętych prosił o radę. W końcu zacząłem się niepokoić, czy „Bór” kiedykolwiek zdecyduje się zacząć. Wyglądało już na to, że będzie zwlekał, wahał się tak długo, aż w końcu ubiegną nas albo komuniści, albo Armia Czerwona, albo Niemcy, którzy podejmą środki prewencyjne. Na ostatniej odprawie nie wytrzymałem i wybuchnąłem. Wygarnąłem „Borowi”, że z wyjątkiem Piłsudskiego Polska nie miała szczęścia do dowódców i dlatego przegraliśmy wszystkie nasze kolejne powstania. Przypomniałem Skrzyneckiego. Zarzuciłem mu kunktatorstwo i brak zdecydowania. Gdyby na miejscu „Bora” był Anders, wyleciałbym z miejsca.”

Leopold Okulicki (1898–1946) generał polski

Źródło: Jan Nowak-Jeziorański, Kurier z Warszawy, wyd. Znak, Kraków 1997, s. 373–374

O myślach , O decyzjach , O walce , O cierpliwości

„W Wenecji woda jest wszędzie. Przynosi miastu śmierć, a równocześnie wszystko ożywia. Nawet ściany wyglądają jak żywy organizm. Woda jest tu takim samym żywiołem jak roślinność w Rio de Janeiro. Pamiętam w Rio opuszczony pałac, który liście dosłownie zżerały. Bo roślinność w Rio ma zęby. A w Wenecji zęby ma woda.”

Lech Majewski (reżyser) (1953) polski reżyser

Źródło: wywiad Jarosława Mikołajewskiego, „Gazeta Wyborcza”, 6 marca 2004

O śmierci , O wodzie

„Wrocław jest takim starym, lecz pulsującym miastem.”

Mamoru Oshii (1951) japoński reżyser i scenarzysta

Źródło: Wywiad, 2002 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=8197

„I jeśli Miasto padnie, a ocaleje jeden
on będzie niósł Miasto w sobie po drogach wygnania
on będzie Miasto.”

Zbigniew Herbert (1924–1998) polski poeta

Źródło: Raport z oblężonego miasta

„za miastem oparł się wiatrowi i jak szpieg znieruchomiał czerwony latawiec”

Piotr Szewc (1961)

Źródło: Liczna rodzina

O rodzinie

„I miasto, i wioska
To jeden nasz świat!
I wszędzie, dziecino,
Twa siostra, twój brat.”

Maria Konopnicka (1842–1910) polska pisarka, nowelistka, pisarka literatury dziecięcej, tłumaczka, publicystka i krytyk, działaczka niep…

Źródło: Nasz świat

O świecie , O siostrze

„W sumie Londyn ciężko go doświadcza. John ma już skromniejsze ambicje niż przedtem – znacznie skromniejsze. Londyńczycy początkowo rozczarowali go ubóstwem swoich ambicji. A teraz bliski jest tego, żeby do nich dołączyć. Dzień w dzień miasto doświadcza go i karze, a on, jak bity pies, stopniowo się uczy…”

John Maxwell Coetzee (1940) południowoafrykański pisarz, noblista

Młodość (2002)
Źródło: rozdział 14

O karze

„5 października oddziały Armii Krajowej, ze swym dowódcą na czele, maszerowały ulicami wśród milczących warszawiaków. Powstańcy opuszczali miasto, które daremnie próbowali oswobodzić spod obcej okupacji. Pod szarym niebem, w deszczu, szli do niewoli żołnierze, którzy pięć lat trwali w podziemiu, a przez sześćdziesiąt trzy dni prowadzili otwartą, regularną walkę. W czasie niemieckiej okupacji i gestapowskiego terroru codziennie ryzykowali życie. Walka na ulicach Warszawy była ostatnią próbą odzyskania wolności. Stała się również widomym dowodem zdradliwej polityki Rosji. (…) Stałam, salutując, na chodniku koło ostatniej barykady. Generał Bór dostrzegł mnie i uchylił kapelusza, a oficerowie z jego sztabu zasalutowali. Żegnałam oddziały Armii Krajowej, dumę polskiego podziemia, z trudem zachowując kamienną twarz.”

Maria Tarnowska (1884–1965) polska działaczka społeczna

5 października 1944, Warszawa.
Źródło: Joanna Wieliczka-Szarkowa, Powstanie warszawskie 1944. Gloria victis, Wydawnictwo AA, Kraków 2014, s. 277.

O życiu , O wolności , O czasie , O walce

„W zglobalizowanym świecie prawdziwa władza nie jest w rękach państw, ale miast. Historia zatacza koło: od miast-państw przez państwa narodowe po samorządy.”

Benjamin Barber (1939–2017) amerykański politolog

Źródło: „Forum”, 4 lutego 2013.

O historii

„W moich wędrówkach w początkach drugiej wojny światowej zdarzyło mi się, co prawda na bardzo krótko, być w Związku Sowieckim. Czekałem na pociąg na stacji jednego z wielkich miast Ukrainy. Był to olbrzymi gmach. (…) Marmurowe schody pełne były śpiących nędzarzy; ich nagie nogi wyglądały z łachmanów, chociaż była to zima. Z góry nad nami głośniki ryczały propagandowe hasła. Przechodząc zatrzymałem się, nagle czymś tknięty. Pod ścianą umieściła się rodzina chłopów: mąż, żona i dwoje dzieci. Siedzieli na koszykach i tobołach. (…) Mówili ze sobą przyciszonymi głosami po polsku. Patrzyłem na nich długo i nagle poczułem, że łzy płyną mi po policzkach. I to, że właśnie na nich zwróciłem uwagę w tłumie, i moje gwałtowne wzruszenie były spowodowane ich zupełną innością. Była to ludzka rodzina, jak wyspa w tłumie, któremu czegoś brakowało do zwyczajnego, małego człowieczeństwa. Gest ręki nalewającej herbatę, uważne, delikatne podanie kubka dziecku (…) ich odosobnienie, ich prywatność w tłumie – oto co mną wstrząsnęło.”

Czesław Miłosz książka Zniewolony umysł

Zniewolony umysł

O wojnie , O dzieciach , O prawdzie , O rodzinie

„Mój pierwszy dzwonek, to był szkolny dzwonek,
Moje pierwsze wagary z moim pierwszym ziomem,
Mój pierwszy papieros, po nim pierwszy kaszel,
Wtedy pomyślałem „kurwa, miasto jest nasze!””

Borixon (1977) polski raper

Zacieram ręce dzieciak
Źródło: utwór Pierwszy znak

„Przestrzeń metropolii nie tworzy ani uczucia grozy, które dawały aleje miast barokowych, ani (…) uczucia spokoju, wywoływanego przez średniowieczne miasta (jak np. Norymberga). Kreuje ona uczucie braku znaczenia.”

Murray Bookchin (1921–2006)

Granice burżuazyjnego miasta
Źródło: str. 2

O emocjach

„U ujścia Wisły stał na wskroś niemiecki gród Danzig. Żył on głównie z polskiego handlu i nie było powodu, by przypuszczać, że w jakikolwiek sposób utrudniłby wwóz towarów do Polski i ich wywóz z niej. Był starodawnym, uczciwym, czystym i zamożnym miastem niemieckim. 96 procent jego mieszkańców stanowili Niemcy. (…) Oddzieli go jednak od Niemiec i uczynili „Wolnym Miastem”, a na zachód od niego zapewnili przyrzeczony przez Wilsona „dostęp do morza”, przyłączając do Polski szeroki pas Pomorza.”

Herbert George Wells (1866–1946) powieściopisarz angielski

At the mouth of the Vistula stood the entirely German city of Danzig. It lived mainly as an outlet for Polish trade, and it could prosper in no other way. There was no reason to suppose it would put any difficulties in the way of Polish imports and exports. It was an ancient, honest, clean and prosperous German city. Ninety-six per cent of its inhabitants were German. (…) But they separated it from Germany and made it into a "free city", and to the west of it they achieved that "access to the sea" of Wilson’s, by annexing a broad band of Pomeranian territory to Poland. (ang.)
Źródło: The Shape of Things to Come, 1933 http://ebooks.adelaide.edu.au/w/wells/hg/w45th/book1.html#chapter10

„Dom to nie budynek, ulica czy miasto. Byle cegły i zaprawa to tylko pozór domu, bo przecież naprawdę dom jest tam, gdzie mieszka rodzina (…).”

John Boyne (1971) Irlandzki pisarz, autor powieści dla dzieci i młodzieży

Chłopiec w pasiastej piżamie
Źródło: Niedostępny Zawsze Bez Wyjątku

O rodzinie , O domu

„Dziwne to miasto ta włoska WeronaI ta fantazja ludu równowzoraO pięknej Julii brzmi tu każda strofaJakby to było nie dawniej jak wczora”

Teofil Lenartowicz (1822–1893) polski etnograf, rzeźbiarz, konspirator i poeta romantyczny

Źródło: Werona

O ludziach , O fantazji

„spójrz tylko! głodny? jest coś świeżego w zgniłej zieleni
jesiennego sadu. powietrze tu zjełczało, skwaśniało na tyle,
że możesz myśleć o zmianie klimatu. starej, rakowatej gruszy
zostało, hmm… ze dwa miesiące życia? a miast trajkotać milczy
jak zaklęta. miedziana linia ścieżki jest jak magnes, wijący się
druciany rdzeń, membrana, swego rodzaju pantoflowa poczta,
która prócz szumu i szeptu niewiele wnosi. gdyby mi dane było
zestarzeć się od środka, postępująca erozja zewnętrznej powłoki”

Maciej Sawa (1965)

Źródło: sztuka. nie do przejścia

O sztuce , O myślach , O myśleniu

„Rasa ludzka zawsze budziła we mnie odrazę. Zasadniczo chodziło o chorobę wewnątrzrodzinnych relacji, obejmującą małżeństwo i dzielenie się władzą i wsparciem, która jak wrzód, jak trąd, zarażała następnie: naszego sąsiada, nasz blok, naszą dzielnicę, nasze miasto, nasz kraj, nasze państwo, nasz naród… wszyscy chwytali się nawzajem za tyłki ze strachu przed śmiercią, powodowani ogłupiającym instynktem przetrwania.”

Charles Bukowski (1920–1994) amerykański poeta i powieściopisarz

Historie o zwykłym szaleństwie

O śmierci , O małżeństwie , O strachu , O wsparciu

„Nasze miasto może się rozwijać tak samo lub szybciej niż inne stolice.”

Hanna Gronkiewicz-Waltz (1952) polska ekonomistka, prezes NBP

po zaprzysiężeniu na prezydenta Warszawy, 2 grudnia 2006.
Źródło: gazeta.pl

„Łódź to miasto z charakterem! Na pewno niełatwe. Poza tym nie należy ono do miast, które są szczególnie rozpieszczane przez turystów czy też ludzi, którzy cenią ładne miejsca. Raczej mówi się o tym, że Łódź jest brzydka, szara. Ja staram się tego nie dostrzegać. Widzę to, co w Łodzi najpiękniejsze.”

Zbigniew Macias (1954) polski śpiewak operowy, aktor i reżyser

Źródło: Anna Gronczewska, Łódź może być polskim Paryżem!, „Polska Dziennik Łódzki”, 26 września 2011 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/31557

O ludziach , O charakterze , O czytaniu

„Moje pokolenie już wie, że trzeba trzymać się razem, działać solidarnie. Nie wiesz, czy jutro będziesz miał pracę, jak zmieni się twoje życie. Musisz jednak mieć dokąd wracać, musisz mieć mieszkanie i miasto, które będzie twoje także, gdy nie masz wypchanego portfela.”

Joanna Erbel (1984) polska tłumaczka, socjolożka i działaczka społeczna

Źródło: My, wkurzeni mieszczanie. Ruch miejskich aktywistów w Warszawie, Katarzyna Skrzydłowska-Kalukin, „Gazeta Wyborcza” 13 listopada 2014 http://wyborcza.pl/duzyformat/1,141518,16952919,My__wkurzeni_mieszczanie__Ruch_miejskich_aktywistow.html

O życiu

„rewolucja to nieskończenie więcej niż szereg ruchów powstańczych na wsi i w miastach; ona jest czymś więcej niż zwykłą, choćby nawet bardzo krwawą walką stronnictw, bitwą uliczną; jest szybkim, w ciągu paru lat następującym obaleniem urządzeń, które wymagały stuleci, aby się zakorzenić, a wydawały się tak trwałe i niewzruszone, że najgwałtowniejsi reformatorzy ledwo się odważyli napadać na nie w swych pismach.”

Piotr Kropotkin (1842–1921)

Rewolucja

O walce

„Pełnokrwiści autochtoni starają się bowiem śledzić każdy krok przyjezdnych. Pilnują praworządnego zachowania obcych w ich kraju i informują odpowiednie władze o każdym, najdrobniejszym nawet, wykroczeniu. Wszystko po to, by umocnić poczucie własnej lojalności, by móc nazywać się obywatelem. Trudno się zatem dziwić, iż u obcokrajowców wywołuje to niechęć do wychodzenia z mieszkań. Jest ona tym większa, im łatwiejsze do zauważenia są różnice między obcymi i tubylcami. Dlatego właśnie ludzie o innym kolorze skóry wychodzą na zewnątrz tylko wtedy, gdy jest to rzeczywiście niezbędne. Inni, póki nie da się im możliwości stałego „tu” przebywania, póki nie zgłębią tajemnic panującego „tu” porządku, przez całe lata zachowują się podobnie. Mają jednak tę przewagę, że ich obcość można stwierdzić dopiero, gdy się odezwą. Na pierwszy rzut oka nikt im jej nie jest w stanie zarzucić. W centrum miast spotyka się więc całe zastępy niemych mężczyzn, kobiet i dzieci. Milcząc, przeciskają się w tramwajach i sklepach. Milcząc, ustawiają się w kolejkach. Na postawione im pytania odpowiadają najchętniej ruchami ramion lub głowy. I tylko w ostateczności wypowiadają najprostsze zwroty – tak długo ćwiczone, żeby brzmiały jak najbardziej swojsko dla tutejszych.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Poszukiwanie całości
Źródło: s. 59

O kobietach , O dzieciach , O ludziach , O tajemnicy

„Film Jana Rybkowskiego „Dziś w nocy umrze miasto” opowiada o jednej tragicznej nocy dywanowego bombardowania Drezna. Sam Rybkowski przeżył to bombardowanie.”

Beata Tyszkiewicz (1938) aktorka polska

Nie wszystko na sprzedaż (2004)
Źródło: s. 83

„Powszechna jednak była w kraju instynktowna świadomość, że niepodległości nie przywrócą nam żadne układy między trzema mocarstwami, jeśli sam naród nie będzie o to walczył zarówno politycznie, jak i zbrojnie. To drugie zadanie jawnie już wykonywała Armia Krajowa w ramach operacji „Burza”. Nie do pomyślenia było w ówczesnych nastrojach kraju – a tym bardziej Warszawy – by stolica mogła być wyłączona z udziału w rozprawie z Niemcami. Od lat czekało na tę chwilę dosłownie całe miasto. Warszawiacy chcieli pierwsi uderzyć na wroga, zanim, jak można było tego się spodziewać, wejdzie do bitwy Armia Czerwona. Chodziło również o to, aby Rosjanie wkraczali do stolicy wyzwolonej w znacznym stopniu przez oddziały AK, do stolicy, w której pełnią już jawnie swe obowiązki prawowite władze Polski Podziemnej z Krajowa Radą Ministrów na czele.”

Tadeusz Żenczykowski (1907–1997) polski prawnik, działacz polityczny i publicysta

Źródło: Tadeusz Żenczykowski, Samotny bój Warszawy, Wydawnictwo Editions Spotkania, Towarzystwo Naukowe Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Lublin–Paryż 1990, s. 8.

O czekaniu

„O Lwowie mówiło się, że to „wesołe miasto”. I to jest prawda, aż do czasu wojny panowała tam otwartość i wesołość. Ludzie byli życzliwi; cudowne pomieszanie: Polacy, Ukraińcy, Żydzi. To była Europa, tyle że Wschodnia, ale o wiele cieplejsza i bardziej ludzka.”

Bogusław Schaeffer (1929–2019) polski kompozytor, muzykolog

Źródło: „Rzeczpospolita”, 26 listopada 2004 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/niemam.htm

O wojnie , O ludziach , O prawdzie , O czasie

„Posiadają oni potężne miasto nad oceanem mające dwanaście bram. Ma ono przystań do której używają przepołowionych pni. Wojują oni z Mieszkiem, a ich siła bojowa jest wielka. Nie mają króla i nie dają się prowadzić jednemu władcy, a sprawującymi władzę wśród nich są ich starsi…”

Ibrahim ibn Jakub (912–966) kronikarz

o Wolinianach.
Źródło: Relacja Ibrahima ibn Jakuba z podróży do krajów słowiańskich w przekładzie Al-Bekriego (965), przeł. Tadeusz Kowalski

O sile

„Wiele źródeł na przykład opisuje w językach angielskim, niemieckim, polskim walki Ariów-Słowian Lechów, inaczej Sarmatów, z legionami rzymskimi w I w. p. n. e. i I w. n. e., a także w IV w. – z cesarzem Walentynianem, na terenie; Galii, tzw. Germanii (ziemie Ariów-Słowian), Bawarii i Szwabii nad rzeką Lech i na Lechowym Polu (Lechfeld), pod miastem Lechów (Augsburg). Opisują to m. in. kronika norymberska, kronika czeska z XI w., roczniki Długosza, kilka kronik tzw. bawarskich, "History of France", "Ancient Gaul" P. Godwina.”

Janusz Bieszk (1955) polski autor

Wywiad "Słowiańscy królowie Lechii" z 15 września 2016

O walce

„Proszę łaskawie przyjąć jako podarunek z okazji Bożego Narodzenia miasto Savannah wraz ze 150 działami, mnóstwem amunicji i 25 tysiącami bel bawełny.”

William Sherman (1820–1891) generał amerykański

tak Sherman napisał do prezydenta Abrahama Lincolna po dotarciu 22 grudnia 1864 do Atlantyku.
Źródło: Nigel Cawthorne, Dowódcy i generałowie. Prawdziwe historie, Grupa Wydawnicza Foksal, Warszawa, 2014, s. 131.

O historii