Cytaty na temat język (758 cytatów, strona 6)

„Mówiąc językiem Kościoła homoseksualizm jest grzechem, mówiąc językiem świeckim homoseksualizm praktykowany jest zachowaniem nagannym moralnie. Ale to nie znaczy, że nie lubię gejów, bo jak pani wie należy oddzielać grzech od grzesznika.”

Jarosław Gowin (1961) publicysta, senator VI kadencji

o homoseksualistach.
Źródło: wp.pl http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,page,2,title,Co-mysli-Jaroslaw-Gowin-o-homoseksualistach,wid,12068063,wiadomosc.html, 12 marca 2010

O zachowaniu

„Cięty język to jedyna rzecz, której matka nie chce, aby córka po niej odziedziczyła.”

Richard Brinsley Sheridan (1751–1816)

A fluent tongue is the only thing a mother don’t like her daughter to resemble her in. (ang.)
Źródło: St. Patrick’s day, or, the scheming lieutenant: a farce in one act, 1775 http://www.gutenberg.org/ebooks/6707

O matce , O córce

„Spytałem, dlaczego zostałem aresztowany? „Nie jest pan aresztowany, a jedynie zatrzymany do wyjaśnienia”. To „wyjaśnienie” trwało cztery miesiące i w urzędowym języku było określane jako „prewencyjne ubezwolnienie”.”

Jan Władysław Woś (1939)

Homer

„Nasze najwartościowsze filmy powstały z potrzeby wolności, szacunku dla tradycji i obrony elementarnych wartości. Szkoła polska, czy potem kino moralnego niepokoju, czerpały z traumatycznych doświadczeń swoich pokoleń. Teraz mamy wolność i my, filmowcy, stoimy z opuszczonymi rękami. Wypaliły się emocje, zbladły idee. A reżyser to dziś wynajęty człowiek, któremu płaci się za podnoszenie oglądalności kolejnego sitcomu. Sukces ma tylko twarz kasową. Odwróciliśmy się od historii, nie ma kontynuacji najlepszych dokonań kina polskiego, nie rozwija się język filmu. Skończyły się romantyczne porywy i króluje geszefciarstwo.”

Waldemar Krzystek (1953) polski reżyser, scenarzysta filmowy

Źródło: „Rzeczpospolita”, 9 grudnia 2005 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/czlowiekwa.htm

O szkole , O historii , O wolności , O sukcesie

„Interesuje mnie język, a w szczególności to wszystko, czym nie jest.”

Marcin Orliński (1980)

Cytaty z tekstów krytycznych, Płynne przejścia

„My, ci, którzy wyszli z PIST-u konspiracyjnego, mieliśmy wszczepione ogromne poszanowanie dla sztuki i dla języka polskiego, nie tylko na scenie, ale i w życiu codziennym. Teraz jest zbytnia swoboda w języku, wkradło się tyle wulgaryzmów. I to, niestety, weszło również do teatru, za kulisy. Mnie te rzeczy ogromnie rażą i np. teraz, kiedy wróciłam na scenę, większość aktorów ograniczała się i faktycznie zaczęli inaczej wyrażać swoje uczucia i myśli. Obserwuję zubożenie języka. U mnie ta dbałość o słownictwo została zaszczepiona już przez moją mamę polonistkę, która wychowywała się w zaborze rosyjskim. Jeżeli chodzi zaś o pracę aktora, to teraz jest dużo więcej czasu na pracę nad sceną. Kiedyś sztuki wystawiano znacznie częściej i znacznie szybciej. Konieczny był sufler, teraz tego właściwie już nie ma. Kiedyś był o wiele mniejszy komfort pracy. Na spektakle jeździliśmy autobusami samopomocy chłopskiej, gdzie przewożono sprzęt rolniczy, uczyliśmy się roli w drodze, w kurzu. Każdy moment wykorzystywaliśmy na pracę. Teatr zawsze był dla mnie jak dom, czułam olbrzymią swobodę i serdeczność, dlatego robiłam to wszystko z przyjemnością.”

Maria Bakka (1922) polska aktorka

Źródło: wywiad, 2009 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/82736.html

O przyjemności , O emocjach , O domu , O myślach

„(…) jeśli nazwy nie są właściwe, język nie mówi prawdy.”

Mo Yan książka Obfite piersi, pełne biodra

Obfite piersi, pełne biodra (1996)
Źródło: Obfite piersi, pełne biodra, wyd. WAB, Warszawa 2007, str. 82, tłum. Katarzyna Kulpa.

„Teraz wybija się sporo ciekawych rzeczy, ale to zazwyczaj artyści śpiewający po angielsku. Musisz tworzyć w tym języku, żeby zostać zauważonym. Niestety.”

Russian Red (1985)

Źródło: Zdzisław Furgał, Russian Red: „Zamknęłam oczy i poczułam obecność Elvisa”, 2011 http://www.nuta.pl/wywiady/d/2/177/

„[To było] gdzieś w 1959 roku. Prowadziliśmy już wtedy Kabaret [Piwnicę pod Baranami]. No i Andrzej Głowacz przyprowadził do nas Martę Gelhorn, drugą żonę Hemingwaya. To był – zdaje się – ten „Króliczek”, Komu bije dzwon. Ona przyjechała do Krakowa oficjalnie i na bardzo krótko, a potem włóczyła się z nami po kraju przez dziesięć dni. Miała mnóstwo pieniędzy, a my wcale. Gadaliśmy o różnych rzeczach. Powiedziała – o ile dobrze zrozumiałem tę rozmowę – że Hemingway dlatego ma taki czysty, prosty język, że zna tylko dwieście słów angielskich.”

Piotr Skrzynecki (1930–1997) polski aktor, twórca "Piwnicy pod Baranami"

Marta Gellhorn faktycznie była trzecią żoną Hemingwaya.

„Solidarność” wyróżniała kluczowa cecha – nie mówiła językiem interesów, lecz językiem praw. Mówiła w imieniu ludzi, którzy odkrywali, że są istotami mającymi prawo mieć prawa, gotowymi do podjęcia odpowiedzialności za siebie i swój los.”

Alain Touraine (1925) socjolog francuski

Źródło: Edwin Bendyk, Stan świata na dziś – rozmowa z prof. Touraine’em Jesteśmy w punkcie zero, polityka.pl, 23 września 2011 http://www.polityka.pl/swiat/rozmowy/1519398,1,stan-swiata-na-dzis---rozmowa-z-prof-touraineem.read

O losie , O ludziach

„Niejasne sugestie, jakoby powstawało państwo polskie. A z drugiej strony stwierdzenie, że „Polska w wersji z Wersalu nigdy już nie zaistnieje”. Proszę podaj, kiedy, gdzie i jak Polacy będą sami sobą rządzić. Polski język nie został jeszcze stłamszony! Trzeba się więc będzie zająć problemem tej „Polski”, czy się tego chce, czy nie. I do tego czystym nonsensem jest rzucanie światu stwierdzenia, że skoro Polska została zniszczona, możemy liczyć na pokój w Europie. Każdy Polak będzie pałał niezatartą nienawiścią, która zaowocuje jutro lub pojutrze płonącą żądzą zemsty – a ta będzie skierowana dokładnie w naszym kierunku.”

Friedrich Kellner (1885–1970) historyk niemiecki

Źródło: Friedrich Kellner, Vernebelt, verdunkelt sind alle Hirne, Tagebücher 1939–1945, red. Sascha Feuchert, Robert Martin Scott Kellner, Erwin Leibfried, Jörg Riecke, Markus Roth, Wallstein Verlag, Getynga 2011, ISBN 9783835306363, 6 października 1939.

O świecie , O pokoju , O zemście

„[Abelard] używał (…) sformułowania nulla rosa est [łac. „nie ma róży”], by wskazać, że język może mówić albo o rzeczach, które przepadły, albo o rzeczach nieistniejących. (…) róża jest figurą symboliczną tak brzemienną w znaczenia, że nie ma już prawie żadnego: róża mistyczna i nie masz róży, która by nie zwiędła [wojna Dwóch Róż], róża jest różą [różokrzyżowcy], dziękuję za wspaniałe róże, świeżość i woń róż.”

Umberto Eco książka Imię róży

Imię róży, Dopiski na marginesie „Imienia róży”

O miłości , O wojnie

„Myślę, że pogubiliśmy się, jakim językiem opowiadać w teatrze historie. Dziś w naszej rzeczywistości obowiązuje język telewizji, szybkiego montażu, migawkowych informacji, a teatr niebezpiecznie zaczął go imitować. Wiele przedstawień przypomina telenowele, a moim zdaniem to jest błąd. Teatr przecież operuje pewną umownością, metaforą, z której trzeba uczynić atut. Tego w innych mediach nie da się uzyskać.”

Karolina Gruszka (1980) aktorka polska

Źródło: „Przegląd” 28/06, 13 lipca 2006 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/zwpw.htm

O błędach , O historii , O myślach , O rzeczywostości

„W tej chwili robię nowy program (20 piosenek) dla telewizji i wytwórni płyt Capitol, gdzie już nagrałam 5 piosenek polskich w języku angielskim. Wszyscy są zadowoleni i uważają to za świetni dodatek dla Ameryki.”

Violetta Villas (1938–2011) polska piosenkarka

relacja z pobytu w Las Vegas (1968).
Źródło: Witold Filler, Violetta Villas. Tygrysica z Magdalenki

O relacjach

„To, co na pewno łączy twórczość Jerofiejewa (Wieniedikta), to często ostry i wulgarny język, mistrzowskie wręcz przedrzeźnianie znajdującego się w oparach absurdu radzieckiego porządku politycznego, a także alkoholizowanie się ponad miarę. Pisarz upatrywał bowiem w alkoholu ucieczki, ale ta ucieczka w konsekwencji na ogół okazywała się potworną złudą, istniejącą we śnie niebezpieczną fantasmagorią.”

Jarosław Hebel (1974) dziennikarz polski

Piórem o książkach. Zbiór recenzji z miesięcznika „Dziś” M.F. Rakowskiego

O snach

„Najpierw Lecha. Brał udział w negocjacjach w Magdalence, które poprzedziły Okrągły Stół. Zabierał głos rzadko, ale konkretnie. Mówił prawniczym i wypranym z emocji językiem. Już w trakcie obrad Okrągłego Stołu obecny prezydent przedstawił mi brata. Muszę powiedzieć, że zaimponował mi bystrym umysłem. Wyskoczył do mnie z żartobliwymi pretensjami: „Panie generale, pan internował brata, a mnie nie. Teraz brat chodzi z nożyczkami i obcina kupony, robi wielką politykę, a ja nie mam czym się pochwalić”. Powiedziałem, że nic straconego, bo jestem szefem MSW, kodeks karny obowiązuje, mogę to nadrobić. Spodobał mi się jako człowiek, który w trudnej sytuacji potrafi zachować się dowcipnie.”

Czesław Kiszczak (1925–2015) polski wojskowy i polityk

odpowiedź na pytanie czy poznał braci Kaczyńskich.

O zachowaniu

„Prawdziwą, a niewymowną rozkosz sprawiała mu myśl, że mężczyzna i kobieta, choćby każde z nich pochodziło z przeciwnego końca świata, choćby nie potrafili porozumieć się ze sobą w żadnym języku, mimo wszystko mogą się pokochać, a serca ich bić będą w zgodnym rytmie.”

James Oliver Curwood książka Złote sidła

Złote sidła (1921)
Źródło: rozdział XIV, Zawieja śnieżna

O kobietach , O myślach , O myśleniu , Serce

„Granie w obcym języku jest nienaturalne, więc na pewno wpływa na zachowanie. Miałam na przykład improwizować scenę kłótni, ale nie mogłam tego przekazać w sposób emocjonalny, bo każde słowo najpierw starałam się sobie przetłumaczyć, a dopiero potem wypowiedzieć. To nie ma nic wspólnego z intuicją tak potrzebną w graniu. W obcym języku emocje się jakby zacinają.”

Katarzyna Maciąg (1982) polska aktorka

Źródło: Rafał Bryndal, Nie musi być przyjemnie, „Gazeta Wyborcza - Telewizyjna”, 2 grudnia 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/128437.html

O zachowaniu

„Metafora, nim staje się retoryczną procedurą w języku, byłaby wyłonieniem się samego języka. A filozofia jest jedynie tym językiem; i w najlepszym razie i w pewnym nieoddzielnym znaczeniu tego wyrażenia może jedynie mówić…”

Jacques Derrida (1930–2004) filozof francuski

Źródło: Przemoc i metafizyka

„Uwielbiam język polski! Jego brzmienie jest dla mnie bardzo inspirujące. Często oglądam filmy bez napisów. Wtedy bowiem trzeba bardzo ciężko pracować nad rozwikłaniem ekranowych sytuacji, opierając się jedynie na interpretacji zachowania aktorów i samego sposobu, w jaki się wypowiadają. Ekspresja poszczególnych narodów jest zaś zawsze elementem bardzo dla nich specyficznym. Polacy mają chyba swój własny, niezwykły sposób, w jaki gestykulują – niezwykle zmysłowy i wyrazisty, uwielbiam go i bardzo się cieszę, że mogę spędzić trochę czasu w Krakowie.”

Mike Figgis (1948)

Źródło: Wywiad, 27 kwietnia 2010 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=65087

O zachowaniu , O czasie

„Nie ma aktorstwa żydowskiego. Jest po prostu aktorstwo. A jeśli ktoś nadmiernie gestykuluje czy żydłaczy, jak to często w Polsce bywa, to to jest po prostu złe aktorstwo. A żydłaczenie jest dla mnie niedopuszczalne. Bo to jest przedrzeźnianie mówienia złą polszczyzną, co się zdarzało, ale co nie było istotą żydowskiego mówienia po polsku. Żydzi przecież też umieli śmiać się z siebie, o czym świadczy szmonces. Poza tym czym innym było śmiać się wtedy, gdy było tu społeczeństwo żydowskie, a co innego, gdy go już nie ma. A co do szmoncesu to wiele uzależniam od klasy wykonania. Gdy to robią tacy aktorzy jak Szymon Szurmiej czy Marian Opania, to mi się to podoba, ale są tacy, których nie wymienię, robią to bardzo nieciekawie. Mnie to wtedy obraża, bo tu chodzi o mój zamordowany naród. Issac Bashevis Singer powiedział kiedyś, że jidysz to nie jest język duchów ani język martwy, lecz język umarłych.”

Gołda Tencer (1949) polska aktorka

Źródło: „Trybuna”, 31 stycznia 2006 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/niema.htm

„To nieprawda, że myśl jest najszybsza, u wielu osób język jest szybszy.”

Stefan Florian Garczyński (1805–1833) polski poeta

O myślach , O myśleniu

„Dziwne, jak często ostry język idzie w parze z tępym umysłem.”

Lech Nawrocki (1950)

„(…) szczególnie w Szwecji Astrid Lindgren otoczona jest nimbem kultowości. Trzydziestoletni Szwedzi traktują jej twórczość niemal jak Biblię, a wydanie audio, na którym Astrid sama czyta swoje książki, jest białym krukiem. To jest dla mnie ogromny zaszczyt, że mogę przeczytać te książki w języku polskim. Są niezwykłe. Dlatego też staram się, żeby w moim wykonaniu nie umknął ich czar.”

Edyta Jungowska (1966) aktorka polska

Źródło: W tym szaleństwie jest metoda, „ABC” nr 11, 8 lutego 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/110793.html

O książkach , O czytaniu , O szaleństwie

„Daniel jest fascynujący, ponieważ więcej jest w stanie wyrazić gestem, językiem ciała niż słowami. Te jego oczy potrafią przeszyć człowieka na wylot.”

Olivia Wilde (1984) aktorka amerykańska

o Danielu Craigu.
Źródło: Yola Czaderska-Hayek, Kobieta znikąd. Olivia Wilde specjalnie dla Stopklatki, stopklatka.pl, 22 sierpnia 2011 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=80015

O kobietach

„W każdym języku (…) tkwi charakterystyczny pogląd na świat.”

Wilhelm von Humboldt (1767–1835) niemiecki filozof, językoznawca i polityk

Źródło: Edward Łuczyński, Jolanta Maćkiewicz, Językoznawstwo ogólne. Wybrane zagadnienia, wyd. II rozszerzone i uzupełnione, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2002, s. 43.

O świecie

„Język Olejnik – brutalny, mający odjąć godność innym ludziom – nie ma nic wspólnego ze standardami zwykłego człowieka, bo jeśli chodzi o dziennikarstwo, od dawna już nie oczekuję od Moniki Olejnik żadnych standardów.”

Ewa Stankiewicz (1967) polska dziennikarka

Źródło: Standardy reżimu, „Gazeta Polska Codziennie”, 24 kwietnia 2012

„Marsa nazywali Ładą. (…) Wenerę nazywali Dzidzileylą i mieli ją za boginię małżeństwa, więc też upraszali ją o błogosławienie potomstwem i darowanie im obfitości synów i córek. Plutona nazywali Niją, uważając go za boga podziemi i stróża oraz opiekuna dusz, gdy ciała opuszczą. (…) Za bóstwo uważali także „pogodę” i takoż zwali je Pogodą, czyli dawcą dogodnego powietrza. Był też bóg życia, zwany Śywie.(…) Diana w ich języku Dziewanną zwana i Cerera zwana Marzanną cieszyły się szczególnym kultem i szczególnym nabożeństwem.”

Jan Długosz (historyk) książka Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego

Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego (1480)

O Bogu , O małżeństwie , O duszy , O pogodzie

„Nie mieszka się w kraju, mieszka się w języku. Ojczyzna to właśnie to, nic innego.”

Emil Cioran (1911–1995) pisarz pochodzenia rumuńskiego

O ojczyźnie

„Przyjechałaś tu dwadzieścia lat temu jako „refugee”.
Dziś masz brytyjski paszport
I prawo do starczej pensji.
Matkę pochowałaś w Irlandii,
Męża pochowałaś w Polsce, nazywanej Rosją
na najnowszych mapach.
Brat twój osiedlił się ostatecznie w Kanadzie.
Córka w Kornwalii hoduje wieprze
i pisze wiersze w obcym języku.
Synowie na Malajach walczyli z bandytami”

Zofia Ilińska-Moseley (1921–1995)

Źródło: The Refugee, tłum. Beata Obertyńska

O matce , O córce

„Język tybetański (…) wpadł w łapy lisów, które mienią się lwami. Bawiono się nim do woli i bez przyczyn. Nie powinno było do tego dojść. Ludzie wykształceni stają się analfabetami, nie rozumiejąc znaczenia słów.”

X Panczenlama (1938–1989)

Źródło: Petycja siedemdziesięciu tysięcy znaków; cyt. za hfhrpol.waw.pl http://www.hfhrpol.waw.pl/Tybet/pdf/Norbu.pdf

O ludziach

„Kiedy spotykamy się w rodzinie – rozmawiamy tylko po angielsku. To dom rumuński z językiem angielskim.”

Michał I Rumuński (1921–2017) król Rumunii

Źródło: Tadeusz Pasierbiński, Monarchie świata. Poczet rodów królewskich i książęcych, wyd. Iskry, Warszawa 2002, ISBN 8320717051, s. 320

O rodzinie , O domu

„W czasie mego pobytu w Butyrkach od początku lipca 1945 r. (dnia nie zapamiętałem) do połowy listopada tegoż roku nie byłem wzywany na śledztwo ani razu. Pewnego dnia wezwano mnie do jakiejś pracowni, gdzie starszy mężczyzna w białym fartuchu spytał mnie o zdrowie i nic więcej. Któregoś dnia strażnik podoficer zapytał mnie dyskretnie, za co osadzono mnie w areszcie, a gdy mu odpowiedziałem, że za walkę o niepodległość Polski, zrobił zdziwioną minę i uśmiechnął się życzliwie. W lipcu lub w początkach sierpnia 45 r. weszła do celi kobieta około trzydziestu lat w białym fartuchu z dziewczyną jako tłumaczką, która miała w ustach dziwną brzydką protezę. Zapytała po rosyjsku, jak mi się powodzi. Tłumaczka przetłumaczyła pytanie na język polski, a ja odpowiedziałem: „jak w sowieckim raju.””

Antoni Pajdak (1894–1988) polityk polski

Dziewczyna przetłumaczyła odpowiedź, kobieta po dłuższej chwili zaczęła się śmiać serdecznie, bo widocznie słowo raj już dawno zapomniała.
fragment wspomnień z pobytu w moskiewskim więzieniu spisany w 1986 r.
Źródło: Marian Romaniuk, Antoni Mikołaj Pajdak (1894-1988), lewicowo.pl, 17 września 2010 http://lewicowo.pl/varia/viewpub/tid/2/pid/304

O kobietach , O zdrowiu , O czasie , O walce

„Jak posłuchać Jarosława Kaczyńskiego i Leszka Millera, analizować ich sposób mówienia, język, to Miller jest opozycyjnym politykiem w demokratycznym kraju. A Kaczyński to jest KPP-owiec! Cokolwiek by zrobił rząd Kwiatkowskiego, Sławoja-Składkowskiego, Prystora czy Narutowicza – było dla KPP bez znaczenia; komuniści i tak mówili, że to wszystko jest nasilający się wyzysk klasy robotniczej i ludu pracującego miast i wsi. Oni państwo odrzucali a limine. Dzisiaj jest to logika PiS-u – czeka na katastrofę państwa, nie chce przyłożyć ręki, by cokolwiek zmieniło się w Polsce na lepsze.”

Adam Michnik (1946) polski dziennikarz i publicysta

Źródło: rozmowa Jerzego Sadeckiego, Ile dać wolności przeciwnikowi?, „Gazeta Wyborcza”, 17–18 listopada 2012

O ludziach , O wolności , O czekaniu

„Jest ważne, aby w żadnych okolicznościach i w żadnym miejscu nie tolerować języka polskiego. Oznacza to, że polskie gazety, polskie książki, polskie napisy, polskie nazwy, nauka w języku polskim, polskie msze i tak dalej trzeba całkowicie i brutalnie wytępić. Jakiekolwiek łagodzenie takiego podejścia lub okazywanie wyrozumiałości, nawet jeśli pozornie wydaje się ono konieczne, jest nie na miejscu.”

Albert Forster (1902–1952) nazista, gauleiter Gdańska

Źródło: Dieter Schenk, Albert Forster. Gdański namiestnik Hitlera, Wydawnictwo Oskar, Gdańsk 2002, s. 265 i 268.

O książkach , O nauce

„Fonetyczna i morfologiczna struktura polskich dialektów Górnego Śląska jest bez wątpienia polska – z częściowo archaicznymi cechami. To było i zawsze jest rzeczowo uzasadnione ujęcie slawistycznych badań językoznawczych. System deklinacyjny i koniugacyjny jest bez zarzutu słowiański w polskiej odmianie. Aspekt czasownikowy, jedna z cech językowych różniących zasadniczo język słowiański od niemieckiego, pozostał do dzisiaj nienaruszony. (…) Polskie dialekty Górnego Śląska wykazują zwykłą dla dialektów właściwą charakterystykę. Elementy archaiczne znajdują się obok dialektowych nowości. Poza tym polskie gwary Górnego Śląska odznaczają się licznymi zapożyczeniami ze słownictwa niemieckiego, zjawisko, które również w sensie dobrze pomyślanych uczuć patriotycznych stało się powodem, by mówić o rozwodnionym języku polskim. Rzeczowo bezzasadnym było natomiast określać polski język górnośląski jako język, który ulega rozkładowi i rozwija się od słowiańskiego ku niemieckiemu. Tę nienaukową wypowiedć możemy całkowicie pominąć. W dyskusjach naukowych nigdy nie odgrywała jakiejkolwiek roli. Są to więc dialekty polskie, które z powodu długiego, bo od lat trzydziestych XIV wieku, odosobnienia Śląska od Polski w następstwie historycznych rzeczywistości przejęły wiele ze słownictwa niemieckiego integrując to jednak w swój słowiańsko-polski system językowy. To słownictwo niemieckie, które podczas długiego odosobnienia Śląska od państwa polskiego w czasach czeskich, austriackich i pruskich zostało przejęte do dialektów górnośląskich, wzbogaciło się szczególnie w ostatnich dziesięcioleciach XIX wieku mnogością nowoczesnych pojęć technicznych i administracyjnych z języka niemieckiego. Fonetycznie i morfologicznie zostało jednak zintegrowane i nie zdołało ono polskiej struktury tych dialektów zasadniczo zmienić lub wręcz rozkruszyć (…). Podobne zjawiska spotykamy w najrozmaitszych okolicach europejskiego obszaru językowego. Jednym z najbardziej zwracających na siebie uwagę przykładów ukazać można język rumuński, który mimo bogatych leksykalnych zapożyczeń słowiańskich zachował swój romański charakter językowy; bo jego struktura gramatyczna pozostała w swoich wschodnioromańskich właściwościach. Nie ma trudności dowieść polskiego charakteru dialektów górnośląskich, co zresztą w badaniach naukowych dialektologicznych nigdy nie było poddawane w wątpliwość.”

Reinhold Olesch (1910–1990)

O zachowaniu , O emocjach , O charakterze , O rzeczywostości

„Kwiat żyje, kocha i przemawia cudownym językiem.”

Peter Rosegger (1843–1918)

O Kwiatach , Kochać się

„Tracimy język wieków chrześcijaństwa. Stajemy się jakby intruzami i dyletantami w literackim gmachu tekstów sakralnych. Przy okazji żegnamy się w jakimś sensie z tym niezrównanym, cudownym zjawiskiem artystycznym i duchowym, jakim jest śpiew gregoriański. Mamy powody, by odczuwać żal, a nawet by się martwić. Bo czymże zastąpimy ten anielski język? Zaiste, wielka jest cena tej ofiary.”

Paweł VI (1897–1978) papież

Źródło: Romano Amerio, Iota Unum. Analiza zmian w Kościele katolickim w XX wieku, Wydawnictwo Antyk, 2009, s. 723.

O wieku , Sens

„– Zawsze gdy przechodzę obok tych pomników… „Polegli za wolność naszą i waszą”, „W obronie ojczyzny”, „Za niepodległą Polskę”… Rany boskie, czy jest w ogóle coś bardziej idiotycznego? Ludzie wyjeżdżają, osiedlają się w Anglii, Hiszpanii, Holandii, Ameryce, znajomy ożenił się z dziewczyną z Nowej Zelandii – ważne jest JAK, nie GDZIE, gdzie zaniosą cię namiętności, praca, los; tam. Co to ma za znaczenie, pod jaką flagą, jakim rządem, jakim językiem żyć ci przyszło, jaką pieczątkę biją ci w papiery i jakie słowo wpisują w rubryce „narodowość”? Toż trzeba by być socjopatą! Życie to jest co innego: twoi rodzice, dom, nachylające się nad tobą twarze, dzieciństwo i młodość, przyjaciele i znajomi, ludzie i uczucia między ludźmi, twoje życie, jaki zawód wybierzesz, jakie książki, filmy, potrawy lubisz, czy spoglądasz nocą w niebo, czy zasypiasz na łące pod kwiatami, czy odurzył cię zapach lasu, co zapamiętasz, twoje życie, kilka osób, kilka przedmiotów, kilka miejsc, żona, dzieci, kilka osób, które kochasz i które ciebie kochają, i żebyś mógł zapewnić im szczęście, widział, jak dorastają, starzeją się, dał, co najlepsze, wziął, co najlepsze, żeby wnuki twoją twarz nad sobą widziały, i żeby tak się domknęło, kilka osób, kilka przedmiotów, kilka miejsc, twoje życie. Coś kruchego, bezbronnego, niemowlę ukryje w swojej dłoni. W jakie szaleństwo, w jaką chorobę umysłu trzeba zapaść, żeby to odrzucić, zdeptać, zniszczyć – dla tych paru słów, kolorów i pieczątek, dla nazw! Jak ci kibole pierdolnięci, co się pałują i rżną w obronie „honoru” swojego klubu – tylko że kibole narodowi mają jeszcze większego świra i tu zawsze idzie zadyma na śmierć i życie. Wyrzuć to z siebie! „My”, „oni””

Jacek Dukaj (1974) pisarz polski

do niczego ci to nie potrzebne! Masz tylko swoje życie.
Źródło: Przyjaciel prawdy. Dialog idei

O życiu , O śmierci , O losie , O szczęściu

„Jidysz był bogatym, żywym językiem, gwarą plotki miejskiego plemienia. Charakteryzowały go ograniczenia związane z jego pochodzeniem. Było bardzo niewiele słów w jidysz nazywających zwierzęta czy ptaki. Właściwie nie miał słownika wojskowego.”

Paul Johnson (1928) dziennikarz i historyk angielski

Historia Żydów (1987)
Źródło: Historia Żydów (1987)

O historii , O ptakach , O zwierzętach

„Dzięki takim właśnie [chrześcijańskim] kopistom weszliśmy w posiadanie zasobnego skarbca literatury staroirlandzkiej, najstarszej zachowanej kultury europejskiej – powstałej w języku rdzennym miejscowej ludności.”

Thomas Cahill książka Jak Irlandczycy ocalili cywilizację

Źródło: Jak Irlandczycy ocalili cywilizację. Nieznana historia heroicznej roli Irlandii w dziejach Europy po upadku Cesarstwa Rzymskiego, przeł. A. Barańczak, Poznań 1999, str. 161.

O zachowaniu , O historii , O literaturze

„Wszelkie próby zaprzyjaźnienia się z jaszczurkami kończą się niczym. Są to stworzenia bardzo nieufne i płochliwe, które chodzą (czy raczej – biegają) swoimi drogami. To nasze niepowodzenie ma także pewien sens metaforyczny: potwierdza ono, że można żyć razem, pod jednym dachem, a jednak nie sposób się porozumieć, znaleźć wspólny język.”

Ryszard Kapuściński książka Heban

Heban

Niepowodzenie , Sens

„W kontekście kontrowersyjnych tematów publicznych, takich jak aborcja czy „zabójstwo na żądanie”, niektórzy obywatele przejawiają odczucia moralne wyrażalne jedynie w języku religijnym, np. w odniesieniu do „człowieczeństwa na obraz Boga”. Ja mam w tej materii raczej liberalne nastawienia. Ale możemy się przecież mylić w tej kwestii, dlatego winniśmy się w siebie wsłuchiwać.”

Jürgen Habermas (1929) niemiecki filozof, socjolog i publicysta polityczny

Źródło: rozmowa Sławomira Sierakowskiego, Gesty radykalizmu są dziś puste, „Krytyka Polityczna” nr 11–12/2007.

O Bogu , Obraz

„To, co się nazywa językiem polskim, jest kontynuacją historyczną stanu językowego przedpolskiego, to znowu kontynuacją stanu prasłowiańskiego, stan prasłowiański kontynuacją stanu przedsłowiańskiego, stan przedsłowiański kontynuacją stanu wspólnoarioeuropejskiego i praarioeuropejskiego [praindoeuropejskiego], ten ostatni kontynuacją stanu przedarioeuropejskiego. Cofając się myślą dalej wstecz, gubimy się w pomroce wieków. Możemy wypowiadać różne domysły i mniej lub więcej dowcipne przypuszczenia, ale nie jesteśmy w stanie odtworzyć sobie obrazu języka pierwotnego w sposób mniej lub więcej określony.”

Jan Niecisław Baudouin de Courtenay (1845–1929) polski językoznawca

Źródło: Zarys historii języka polskiego, Warszawa, s. 152.

O historii , O myślach , O wieku , O myśleniu

„Wszyscy uśmiechają się w tym samym języku. Tylko uśmiech jest jednakowy na całym świecie. Możesz się uśmiechnąć po angielsku, a będzie to znaczyło dokładnie to samo w Tajlandii.”

Olivia Goldsmith (1949–2004)

Kumpelki z paki

O uśmiechu

„Nie próbujcie połknąć osoby, z którą się całujecie! Nigdy nie doświadczyłem „wirówkowych” pocałunków, ale o nich słyszałem. Dziewczyna omiata twoje usta językiem i porusza nim jak bębnem pralki.”

Zac Efron (1987) aktor i piosenkarz amerykański

O pocałunku

„Jestem z wykształcenia polonistą, ale staram się zajmować filmem. W polskim kinie częstym błędem jest niedopracowanie na etapie scenariusza. Ponieważ sam piszę teksty, wiedza zdobyta na studiach pomaga mi przy narracji, konstrukcji bohatera. Pomimo różnic między językiem filmu i literatury, korzystam z doświadczeń zdobytych na polonistyce.”

Artur Pilarczyk (1975)

Źródło: Wywiad, 2007 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=41260

O wykształceniz , O błędach , O literaturze , O wiedzę

„Ciekawią mnie momenty, w których sztuka staje się rzeczywistością, czyli kiedy realizuje się postulat utopii awangardy, która chciała wyjść ze sztuką do ludzi. Wtedy to było wielkie fiasko, bo artyści w gruncie rzeczy mieli ludzi w nosie, a ich język okazał się zbyt hermetyczny. Paradoksalnie, ten postulat zaczyna się realizować przy nieporozumieniach, błędnych interpretacjach, gdy praca uwalnia się od autora, kiedy on traci nad nią kontrolę.”

Agnieszka Kurant (1978)

Źródło: Karol Sienkiewicz, Agnieszka Kurant, culture.pl, sierpień 2010 http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_kurant_agnieszka

O ludziach , O sztuce , O rzeczywostości

„To mówienie obcym językiem. Walentynowicz występuje w roli ostatniego Mohikanina cywilizacji nienawiści.”

Józef Życiński (1948–2011) polski duchowny katolicki, arcybiskup lubelski

komentarz do reakcji Anny Walentynowicz na opublikowanie teczki przez Lecha Wałęsę.
Źródło: gazeta.pl http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80269,4216085.html

„To, co nie zostało nazwane — nie istnieje. A jeżeli nawet istnieje, jest obce i przez sam ten fakt — groźne. Nazywane staje się i staje się bliższe. (…) Nazywanie, a więc słowo, język wiążą się nierozerwalnie z kulturą, cywilizacją — czymś, co przeciwstawia się naturze symbolizującej bardziej odczuwanie i działanie. Chyba to tracimy właśnie — tę zdolność odczuwania, taką pierwotną zdolność, jaką chyba jeszcze można zaobserwować w kontakcie niemowlęcia z matką, w kontaktach z dziećmi, które potrafią wyrazić uczucia bez słów, a dopiero później, gdy zaczynają mówić, używać języka jako środka komunikacji, zaczynają — paradoksalnie — tracić tę łączność.”

Teresa Radziewicz (1970)

Robert Rutkowski, Jeszcze zdarzają się wiersze: „wiersz ostatni” Teresy Radziewicz http://szafa.kwartalnik.eu/41/htm/wywiad/rutkowski2.html, w: „Szafa. Kwartalnik literacko-artystyczny” nr 41, grudzień 2011

O dzieciach , O emocjach , O komunikacji , O matce

„Jednym z przekleństw naszego życia, jednym z przekleństw naszego budownictwa państwowego jest to, żeśmy się podzielili na kilka rodzajów Polaków, że mówimy jednym polskim językiem, a inaczej nawet słowa polskie rozumiemy, żeśmy wychowali wśród siebie Polaków różnych gatunków, Polaków z trudnością się porozumiewających, Polaków tak przyzwyczajonych do życia według obcych szablonów, według obcych narzuconych sposobów życia i metod postępowania, żeśmy prawie za swoje je uznali, że wyrzec się ich z trudnością możemy. (…) czeka nas pod tym względem wielki wysiłek, na który my wszyscy, nowoczesne pokolenie, zdobyć się musimy, jeżeli chcemy zabezpieczyć następnym pokoleniom łatwe życie, jeżeli chcemy obrócić tak daleko koło historii, aby wielka Rzeczpospolita Polska była największą potęga nie tylko wojenną, lecz także kulturalną na całym wschodzie.”

Józef Piłsudski (1867–1935) polski działacz niepodległościowy i polityk, premier, Naczelnik Państwa, twórca tzw. rządów sanacyjnych

przemówienie na obiedzie w Lublinie, 11 stycznia 1920.
Źródło: Joanna Gierowska-Kałłaur, Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919–9 września 1920), wyd. 1, Wydawnictwo Neriton, Instytut Historii PAN, Warszawa 2003, s. 54.

O życiu , O historii , O wysiłku , O czekaniu

„W obcym języku jest znacznie trudniej przekazać niuanse”

Krystyna Janda (1952) polska aktorka

Źródło: wywiad, 2005 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=27627

„Pan Palikot ma swój język, swoją osobowość. To jest człowiek, który nie może odmówić sobie mówienia prawdy. Ostrzegam, on wykończy PiS, bo on jest nie do zniszczenia, na niego nie ma sposobu.”

Kazimierz Kutz (1929–2018) polski reżyser filmowy, teatralny i telewizyjny; działacz polityczny i senator RP

o umorzeniu śledztwa przeciwko Palikotowi o znieważenie prezydenta RP.
Źródło: tvn24.pl http://www.tvn24.pl/-1,1575707,0,1,kazdy-z-nas-moze-byc-chamem,wiadomosc.html, 3 grudnia 2008

O osobowości

„Zapytałem profesora nanotechnologii, jakiego urządzenia używają do mierzenia tych niewyobrażalnie małych dystansów w nanoprzestrzeni. Powiedział, że nanometrów. Niewiele mi to pomogło. Nanometr to jedna miliardowa metra. Matematycznie jest to 10–9 metra lub 0,000000001 metra. Zrozumiałem ideę, ale nie mogłem sobie wyobrazić, co to znaczy. Zapytałem – „Ile to będzie tak z grubsza?” – pomyślał przez chwilę i powiedział: „Nanometr to z grubsza tyle, ile męska broda rośnie w sekundę”. Nigdy nie myślałem o tym, co robi męska broda w sekundę, ale coś rzeczywiście musi robić. Urośnięcie o około milimetr zajmuje jej cały dzień. Nie wyskakuje z twarzy o ósmej rano. Brody są czymś powolnym, ospałym, a nasz język to odzwierciedla. Nie mówi się: „szybki jak broda” albo „żwawy jak szczecina”. Możemy sobie teraz mniej więcej wyobrazić, jak powolna jest broda – około nanometr w sekundę.”

Ken Robinson (1950)

Oblicza Umysłu. Ucząc się kreatywności

O myślach , O myśleniu

„Określenie „szambo” wcale nie jest obraźliwe. Funkcjonuje w języku jako normalne słowo.”

Wojciech Wierzejski (1976) polityk polski

Źródło: „Rzeczpospolita” oraz blog Wierzejskiego, 15 marca 2007

„Język polski ma ortografię o jakieś sto razy łatwiejszą niż inne języki świata! Nawet gramatyka nie jest tak trudna. Tym się jednak różnimy od innych narodów, że przykładamy szczególną uwagę do poprawności językowej. Kiedyś widziałem, jak w tramwaju dwóch panów prawie się pobiło sprzeczając o to, czy mówić „otworzyłem”, czy „otwarłem”. Zobaczyli mnie i zapytali, więc ja im na to „nie ma się o co kłócić, bo obie formy są poprawne.””

Jan Miodek (1946) polski językoznawca, popularyzator wiedzy o języku polskim

Ale Polacy lubią roztrząsać takie dylematy.
Źródło: gazetalubuska.pl, Jan Miodek: - Polski nie jest trudny!, 15 sierpnia 2009 http://www.gazetalubuska.pl/apps/pbcs.dll/article?AID=/20090815/WYWIADY/947740581

„Przywiązanie pisarza, przebywającego poza krajem urodzenia, do ojczystego języka można wytłumaczyć poprzez to, co w „Traktacie poetyckim” napisał Czesław Miłosz. A mianowicie, że „mowa jest ojczyną”. Zresztą nie odnosi się to wyłącznie do pisarzy. Dla tych, którzy znaleźli się na emigracji, zazwyczaj właśnie język jest bowiem najważniejszym elementem zapewniającym nieprzerwaną więź z tym, co decyduje o ich tożsamości. Bez względu na narodowość. Co nie znaczy, że język ojczysty powinien być jaskinią, do której należy się chować, żeby uniknąć zalewu obcą mową.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Źródło: Dlaczego nie piszę po niemiecku? – „Tygiel Kultury” Nr 7–12/2015

„(…) język filmowy ulega powolnej stabilizacji.”

Jerzy Płażewski (1924–2015) polski krytyk i historyk filmu

Język filmu
Źródło: s. 32

„(…) każdy język ma swoją muzykę (…).”

Aldona Jankowska (1964) aktorka polska

Źródło: Jolanta Ciosek, Jankowskiej i Szumca wieża Babel, „Dziennik Polski”, 24 stycznia 2011 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/26709

O czytaniu

„Jedynie język symbolu czy mitu może wyrazić fundamentalne, archetypowe doświadczenia człowieka.”

Rollo May (1909–1994) amerykański psycholog i psychoterapeuta

Miłośc i wola

„Czym nasze życie byłoby bez mowy.
Milczeniem bytu. Szumem drzewa.
Kwiat też ma własny język, bardziej kolorowy
Ptak – gdy chce mówić – śpiewa. Ze słów najbardziej lubię moje słuszne ale
I gorzki protest, na jaki mnie stać.
Uszanowanie słowu należy się stale
Choć milczenie też ważne – i trzeba je znać.”

Wacław Iwaniuk (1912–2001)

Źródło: Czym nasze życie byłoby bez mowy

O życiu , O ptakach , O śpiewie , O Kwiatach

„Maria Kuncewiczowa jest jedną z tych postaci w naszej literaturze, które zyskały już sobie trwałą i solidną pozycję. Jej niepospolita i wszechstronna kultura artystyczna, subtelność i pastelowość rysunku, język giętki, plastyczny, pełen wdzięku, a przytem par excellence liryczny, kompozycja nigdy nie szablonowa, inteligentna i celowa… Należy ona przy tym do rzędu tych pisarzy, którzy odzywają się wtedy jedynie, gdy istotnie mają coś do powiedzenia; kiedy chwyta za pióro – jest to już jakby ostatni etap, rezultat poważnych przemyśleń, podsumowanie ważnego i istotnego zagadnienia, zakończenie pewnego procesu.”

Maria Kuncewiczowa (1895–1989) polska pisarka

nota wydawcy.
O Kuncewiczowej
Źródło: Drugie życie doktora Murka, wyd. Tow. Wyd. Rój, Warszawa 1936, s. 348.

O życiu , O literaturze

„Astrologia jest studium tego, jak Ziemia współdziała ze swoim kosmicznym środowiskiem, jest też symbolicznym językiem matematycznej psychologii bazującej na obliczeniach astronomicznych.”

Leszek Weres (1945) polski astrolog, socjolog

„To straszne, jak politycy niszczą żywy język, który staje się w ich ustach ciągiem frazesów, sprofanowaną mową. Tak więc pisarz może pomóc oczyścić język ze wszystkich stereotypów, które niszczą myśl.”

Mario Vargas Llosa (1936) pisarz peruwiański

Źródło: wywiad Gillesa Anquetila i François Armaneta, „Le Nouvel Observateur”, tłum. „Forum”, 11 października 2010.

O myślach , O myśleniu

„Duch Belzebuba z Torunia pomieszał panu język.”

Janusz Palikot (1964) polski polityk

do Jacka Kurskiego.
Źródło: gazeta.pl http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80269,5033129.html

„Na czym polega sukces sztuk Hanocha Levina? Są uniwersalne. Odnajdujemy w nich siebie. Dotykają tego, co nam bliskie. Naszych lęków, naszych marzeń. Niezwykła jest forma jego utworów. I ten specyficzny „hanochowy”, przewrotny język. To autor, który nie moralizuje, a o rzeczach poważnych umie mówić zabawnie, oczyszczająco.”

Artur Tyszkiewicz (1973)

Źródło: Dorota Wyżyńska, Komedia domowa, „Gazeta Wyborcza – Stołeczna” nr 262, „Co Jest Grane”, 10 listopada 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/127020.html

O sukcesie

„Potrafię z łatwością objaśnić po rosyjsku nawet najbardziej skomplikowane kwestie, jeśli tylko wystarczająco dużo mocnych płynów przepłynęło przez moje gardło. Od dawna jest jasne jak wódka, dlaczego opanowałem ten język, mimo owych osobliwych zajęć z rosyjskiego, w których miałem przyjemność brać udział, mimo owych lekcji, które zaludniały sławy KPSS i niemiecko-sowiecka przyjaźń, jak i „priedsiedatielie kołchoza’ – dlaczego miałem tak dobrze opanowany ten język w stanach pozbawionych świadomości: we mnie drzemie wiatrem podszyty słowiański gen.”

Matthias Biskupek (1950)

Rodzona ojczyzna. Wschodnie rozważania jawne, ze skrycie przyklejoną zniewagą

O przyjaźni , O przyjemności

„Polak ma dziś na Litwie prawo do pisania swojego nazwiska w języku ojczystym tylko na nagrobku.”

Janusz Wojciechowski (1954) polityk polski

Źródło: Polacy poddani systematycznej lituanizacji, naszdziennik.pl, 3 marca 2011 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20110303&typ=sw&id=sw02.txt

„W Hiszpanii (…) jest jeden język normalny i drugi, który obowiązuje w kontaktach z urzędnikami.”

Monika Zamachowska (1972) polska dziennikarka i prezenterka telewizyjna

Źródło: Europa da się lubić, odc. 15.

„Na taką i nieodpowiedzialną i kłamliwą wypowiedź teraz powinna się ziemia otworzyć i pochłonąć kłamcę. Język powinien mu skołowacieć, a jadowita antypolska ślina zatruć na śmierć!”

Edward Prus (1931–2007) historyk polski

Operacja Wisła, Wrocław 1994
Źródło: str. 12

O śmierci

„Wielki cesarz Karol V mówił, że z Bogiem rozmawia w języku hiszpańskim, z koniem rozmawia po niemiecku, ze swoją panią rozmawia w języku włoskim, ale z mężczyznami rozmawia po francusku.”

Philip Dormer Stanhope, 4. hrabia Chesterfield (1694–1773)

Źródło: list do Philipa Stanhope'a, 19 lipca 1762

O Bogu , Koń

„różowy język dnia
plamy cieni liże jak pies”

Janusz Pasterski (1964)

Źródło: Wstań to krótki sen...

O snach

„Wiem, że wielu Polaków nie podziela mego zdania. Przypisują oni „niedomogowi mózgu i serca” niechęć niektórych naszych sąsiadów do zostania Polakami. (…) Takim językiem przemawiali Rosjanie i Niemcy. Oni również przypisywali owemu niedomogowi mózgu i serca wstręt Polaków do Rosji lub Niemiec. (…) Wola krajów przez nas okupowanych, jest dla mnie jedynym czynnikiem decydującym. Za nic w świecie nie chciałbym, żeby Polska posiadała wielkie przestrzenie, zamieszkane przez ludność wrogo usposobioną. Historia dowiodła nam, że na długą metę te niejednolite skupienia ludności są niebezpieczne. (…) Przyniesienie wolności ludom z nami sąsiadującymi będzie chlubą mego życia, jako męża stanu i żołnierza. Znam więzy historyczne, które je z nami łączą, wiem, że więzy te zacieśniały się nieraz po rozbiorze Polski. Oswabadzając tych uciśnionych, chcę tym samym zatrzeć ostatnie ślady rozbioru. Przywiązać ich do Polski przemocą – nigdy w życiu! Byłoby to odpowiadać nowymi gwałtami na gwałty popełnione w przeszłości.”

Józef Piłsudski (1867–1935) polski działacz niepodległościowy i polityk, premier, Naczelnik Państwa, twórca tzw. rządów sanacyjnych

w wywiadzie dla „Echo de Paris” o swojej polityce w stosunku do Litwy, połowa lutego 1920.
Źródło: Joanna Gierowska-Kałłaur, Zarząd Cywilny Ziem Wschodnich (19 lutego 1919–9 września 1920), op. cit., s. 54.

O ludziach , O historii , O wolności , O woli

„Mam obsesję śmierci. Ciągle o niej myślę i boję się jej. Ale nawet dziesięciolatki potrafią o niej mówić, oczywiście po swojemu, dziecięcym językiem.”

Philippe Falardeau (1968)

Źródło: Anna Kilian, Philippe Falardeau: Lubię pracować wśród przyjaciół, portalfilmowy.pl, 1 lutego 2013 http://www.portalfilmowy.pl/wydarzenia,5,13477,4,1,Philippe-Falardeau-Lubie-pracowac-wsrod-przyjaciol.html

O śmierci , O myślach , O myśleniu

„Nie zgadzam się z poglądem dr hab. Jolanty Tambor, że „Język i dialekt nie są obecnie kategoriami językoznawczymi, lecz językowo-politycznymi.(…) Jeśli gremium ustawodawcze danego państwa zapisze pewien etnolekt jako język, to ów takowym się staje”. A przecież autorka kilka lat wcześniej pisała: „… nie znalazłam w żadnych źródłach ani jednego argumentu, który przekonałby mnie, (…) że polski Śląsk z językiem, który ewidentnie jest terytorialną odmianą polszczyzny zamieszkiwany jest przez ludność nowej śląskiej narodowości”.”

Jolanta Tambor (1958)

„Wielką troską każdego myśliciela i poety jest mieć na swoje usługi język: a) odpowiednio bogaty, by mógł wyrażać wszystkie odcienie myśli i uczucia autora, b) odpowiednio sugestywny (wyrazisty), by mógł wsączyć wszystko, co autor chce, w świadomość i serce czytelnika. Stąd płyną dwa wymagania: język powinien być odpowiednio zaopatrzony a) ilościowo, b) jakościowo.”

Ignacy Fik (1904–1942) polski poeta, publicysta, krytyk literacki, działacz polityczny

Źródło: Uwagi nad językiem Cyprjana Norwida, r. III, Kraków 1930, s. 40.

O emocjach , O myślach , O myśleniu , Serce

„Potrafię przekroić kogoś w mniej niż pięć minut, od odbytu po język…”

Jonathan Davis (1971) amerykański wokalista amerykański (Korn)

„Kto mówi językiem niezrozumiałym dla nikogo poza nim, nie mówi w ogóle.”

Hans-Georg Gadamer (1900–2002) filozof niemiecki

Źródło: Anna Raźny, Fiodor Dostojewski. Filozofia człowieka a problemy poetyki, nakł. Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 1988, s. 63.

„Bawią mnie przede wszystkim zdrobnienia w języku. Słodko przemiła jest sklepowa: „Proszę oto pana chlebuniek za dwa złocisze”. W salonach kosmetycznych też jest kupa śmiechu: „może tą farbeczkę do pani włosków zastosujemy”. Śmieszą mnie zniewieściali fryzjerzy, ich sposób mówienia i poruszania się, metroseksualni faceci i te ich powiedzonka.”

Igor Kwiatkowski (1978) polski artysta kabaretowy

Źródło: „Polska Gazeta Wrocławska”, 27 listopada 2008 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/mjmn.htm

O śmiechu

„Ślady powstałe na papierze za pomocą punktu brailowego kreują dla mnie uniwersalny język porozumiewania się w wymiarze twórczym.”

Eliza Galey (1978)

o wykorzystywaniu znaków alfabetu Braille'a w swoich pracach.
Źródło: culture.pl http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_galey_eliza

O pomocy

„Ale w literaturze trzeba być nienagannym. I dlatego stawia się dzisiaj wielokropek, jak tylko dzieje się coś istotnego. Potem zaś ciągnie się spokojnie dalej: „nazajutrz byli obydwoje zaproszeni na przyjęcie do księżnej”. Wcale przecież nie zalecam rozpasanego erotyzmu, odrzuca mnie to, ale ten zbyt układny język jest nie do zniesienia.”

Louis-Ferdinand Céline (1894–1961) pisarz francuski

Źródło: wywiad dla „Le Meilleur livre du Mois”

O literaturze

„Moi bohaterowie to zwyczajni, nieważni ludzie mówiący zwyczajnym językiem o nieważnych problemach. Wierzę, że z tych kawałków nieważnego życia powstaje coś ważnego.”

Biljana Srbljanović (1970)

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 4 maja 2007

O ludziach

„Nigdy nie zgodziłabym się na negocjacje z Powellem i Bushem. Zamiast spotkania w Camp David chwyciłabym za kamienie i koktajle Mołotowa i ciskałabym je im w twarz, gdyż jest to jedyny język, jaki rozumie wróg.”

Lajla Chalid (1944)

w wywiadzie z Isabel Pisano
Źródło: Isabel Pisano, Ja, terrorysta! Rozmowy ze współczesnym katem, Wydawnictwo "Wołoszański", Warszawa 2005, ISBN 83-89344-11-4, tłum. Danuta Zasada, s. 260.

„Przez całe swe artystyczne życie poszukiwałem języka baletu, którym w sposób najbardziej wnikliwy mógłbym oddać ducha człowieka. Język ciała jest pełen tajemnicy. W nim skoncentrowana jest genetyczna pamięć o życiu emocjonalnym wielu pokoleń ludzi. Zadaniem choreografa jest odczytać te duchowe refleksy. Sztuka baletowa służy odkrywaniu świata wewnętrznego człowieka, sprawia, że widz zaczyna rozmyślać o swojej naturze, o czymś prawdziwym, co jest ukryte za codzienną wrzawą, chaosem i niepewnością świata.(…) Częste wykorzystywanie przeze mnie tematów z literatury klasycznej wynika z pragnienia, aby odkrywać nieznane w tym, co jest bardzo dobrze znane. Staram się w moich przedstawieniach wnikać w istotę filozoficznych i duchowych dociekań człowieka. Sądzę, że balet może opowiedzieć o ludzkiej naturze wszystko, bez względu na czas. Bo balet jest takim rodzajem sztuki, która może pokazać niewidoczne wnętrze człowieka.”

Borys Ejfman (1949)

Źródło: „Dziennik Polski”, 18 września 2010 http://www.teatry.art.pl/n/czytaj/24134

O życiu , O ludziach , O sztuce , O poszukiwaniu

„Nie ma przymusu wyrażania się w sposób precyzyjny. Nawet i najstraszniejsze łamanie polszczyzny, jak wiadomo, nie jest karalne. Lepszy język i styl to po prostu alternatywa dla tych, którym sprawia to przyjemność lub jest potrzebne. A kto chce, niechaj wydaje zamiast mowy ludzkiej baranie lub żołądkowe pobekiwania.”

Robert Stiller (1928–2016) polski tłumacz i pisarz

Pokaż język!

O przyjemności

„Powiem szczerze, że ja się w ogóle cieszę, że jestem w Polsce, że włączam sobie telewizor i mówią w moim języku. Takie małe rzeczy mnie cieszą na przykład, że jem polski chleb albo zupę grzybową w restauracji. Kiedy mieszkamy w Polsce, takie rzeczy wydają się śmieszne i czasem pewnie chcielibyśmy zjeść coś takiego, co ja jem na co dzień we Włoszech. Tymczasem ja byłam wczoraj prze szczęśliwa, że dostałam zupę grzybową na obiad.”

Katarzyna Skowrońska-Dolata (1983) siatkarka polska

po długiej nieobecności w Polsce.
Źródło: reprezentacja.net http://www.reprezentacja.net/siatkowka/aktualnosci/25075

O czasie

„W Polsce intrygują mnie dwie rzeczy: mentalność Polaków i polski język.”

Steffen Möller (1969) niemiecki artysta kabaretowy

Źródło: Steffen Möller http://polki.pl/viva_artykul,10004590.html

„Pokonał wiele przeszkód, aż potknął się o własny długi język.”

Włodzimierz Ścisłowski (1931–1994)

„Muzyka, cokolwiek by mówić, nie jest językiem zrozumiałym ogólnie; konieczny jest łuk słowa, by strzała dźwięku mogła wniknąć do wszystkich serc.”

Romain Rolland (1866–1944)

O muzyce , Serce

„Językiem nazywamy to, co w mowie jest równocześnie społeczne, trwałe i abstrakcyjne.”

Tadeusz Milewski (1906–1966) językoznawca polski

Językoznawstwo (1965)

„– Jeśli kobieta mówi ci „nie”, to często znaczy: „chyba tak, ale się boję”.
– No…
– Kiedy mówi „być może”, często oznacza to „nie”.
– A kiedy mówi „tak”?
– Kiedy mówi „tak”, to znaczy: „być może tak”.
– A co mówi, żeby powiedzieć po prostu „tak”?
Archie wzruszył ramionami.
– Po prostu „tak” nie istnieje w języku kobiet.”

Guillaume Musso (1974)

Kim byłbym bez ciebie?

O kobietach

„Obserwuję od tego czasu zupełnie inny język. Trudno się było spodziewać czegoś innego, bo to jest normalny sposób komunikowanie się dla Jarosława Kaczyńskiego. On źle się czuje, jeśli nie krzyczy. Przez ten okres wyciszenia o niczym nie był w stanie mówić, a dziś widzimy wiatr w żagle.”

Julia Pitera (1953) polska działaczka polityczna i samorządowa

o krytyce działań rządu ws. powodzi przez Jarosława Kaczyńskiego.
Źródło: tvn24.pl http://www.tvn24.pl/-1,1659535,0,1,8222kaczynski-zle-sie-czuje--gdy-nie-krzyczy8221,wiadomosc.html, 6 czerwca 2010

O czasie

„Niepodobna skryć miłość i serca przymusić; wszystko nas zdradza, gesty, twarz, język i oczy; gdzie ogień gore, nie dziw, że iskra wyskoczy.”

Jean Baptiste Racine (1639–1699)

O miłości , Serce

„Językiem Żydów jest jidysz, natomiast syjonistyczne dążenia do wskrzeszenia języka hebrajskiego są jedynie sztandarem, pod którym się przemyca szowinizm i asymilację.”

Szmul Zygelbojm (1895–1943) polski działacz polityczny narodowości żydowskiej

Źródło: Prawda o syjonizmie, „Naprzód”, 23 czerwca 1929.

O prawdzie

„(…) możemy nazwać wielkim malarzem tylko tego, który się odznacza precyzją i siłą w języku linii, a wielkim rymotwórcą tego, który się odznacza precyzją i siłą w języku słów.”

John Ruskin (1819–1900) angielski krytyk i teoretyk sztuki

Współcześni malarze
Źródło: tłum. A. Lange, cyt. za: Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce 1700–1870, oprac. E. Grabska, M. Poprzęcka, Warszawa 1974, s. 451.

O sile