Cytaty na temat instynkt (186 cytatów, strona 2)

„Młodzi ludzie wyjeżdżają nie tylko ze Śląska, gdyż, jeśli nie są „Polakami katolikami”, czują się niekochani, indoktrynowani i nietolerowani. Już wśród najprostszych form zwierzęcych widać, że jeśli zwierzę trafi na warunki, w których się źle czuje, to opuszcza to miejsce. Tak podpowiada mu jego instynkt obronny.”

Kazimierz Kutz (1929–2018) polski reżyser filmowy, teatralny i telewizyjny; działacz polityczny i senator RP

Źródło: Polska, czyli Iran, „Fakty i Mity” nr 5 (309)

O ludziach , O zwierzętach

„(…) nie idę takimi schematami jak inni. Może to jest jakaś odmienność, co nie znaczy lepsza czy gorsza. Dobrze mieć technikę, dobrze mieć podstawy, ale warto w pewnym momencie się z tego wyłączyć i bazować na swoim instynkcie, na swoim guście.”

Apostolis Anthimos (1954) polski kompozytor, multiinstrumentalista

Źródło: Bartek Lewandowski, SBB / Apostolis Anthimos – wywiad, e-gitara.net.pl, 25 lutego 2009 http://www.e-gitara.net.pl/wywiady-mainmenu-31/420-sbb--apostolis-anthimos-wywiad

„Instynkt jest skłonny do omyłek, więc proponuję postawić na naukę.”

Jerome K. Jerome (1859–1927) pisarz angielski

Trzech panów na włóczędze

O nauce

„Rasa ludzka zawsze budziła we mnie odrazę. Zasadniczo chodziło o chorobę wewnątrzrodzinnych relacji, obejmującą małżeństwo i dzielenie się władzą i wsparciem, która jak wrzód, jak trąd, zarażała następnie: naszego sąsiada, nasz blok, naszą dzielnicę, nasze miasto, nasz kraj, nasze państwo, nasz naród… wszyscy chwytali się nawzajem za tyłki ze strachu przed śmiercią, powodowani ogłupiającym instynktem przetrwania.”

Charles Bukowski (1920–1994) amerykański poeta i powieściopisarz

Historie o zwykłym szaleństwie

O śmierci , O małżeństwie , O strachu , O wsparciu

„Prędzej czy później, bez względu na to, jak dojrzałe byłoby ciało, jak wspaniała twarz, ile obiecywałoby bogactwo, władza czy wiara, prowadzono człowieka do stołu uginającego się pod ciężarem jego własnych odchodów i zmuszano, nawet jeśli instynkt buntował się przeciw temu, do ich zjedzenia.”

Clive Barker (1952) amerykański pisarz horrorów

Potępieńcza gra

O wierze , O bogactwie

„Wojna sieje zniszczenie i śmierć, nic więcej. Nie uznaje dobra ani zła, tylko instynkt. Śmieszą mnie rozmowy o wojnie w kontekście moralności. W ogniu walki nie ma czasu na moralność.”

Samuel Maoz (1962)

Źródło: Błażej Hrapkowicz, Wojna nie ma sensu Rozmowa z Samuelem Maozem, dwutygodnik.com http://www.dwutygodnik.com/artykul/945-wojna-nie-ma-sensu.html

O śmierci , O wojnie , O czasie , O walce

„Boleję nad swoim gadulstwem, walczę z tym, uczę się zwięzłości, ale wychodzi, jak wychodzi. Ciągle się uczę. Zauważyłem na przykład, że w telewizji najlepiej sprzedaje się autentyczność. Dlatego jadę na instynkcie. Mówię do rozumu i do serca. Tak jest najlepiej. Intelekt, kojarzenie i forma, czyli bajer. Bach, szybka riposta, wcięcie się, nie można się zagapić, bo inaczej w ogóle się do głosu nie dojdzie. Mam taką książkę Erystyka. Tam są wszystkie chwyty opisane. I wszystkie są, nie ukrywam, moralnie podejrzane. Pamiętam taką konferencję prasową Tuska. Najpierw powiedział: „Na zdrowiu się nie znam”. Pokazał w ten sposób, że jest skromny. Potem dodał: „Ale zna się na tym profesor Religa, który tu ze mną jest i popiera Platformę”. Powołał się w ten sposób na autorytet i się uwiarygodnił. Proste, nie? Ja to wszystko widzę. A ostatnia rada w Erystyce dotyczy sytuacji bez wyjścia, kiedy się już przegrało dyskusje i wszystko zawiodło: „Zdenerwuj swego interlokutora, jak ci starczy odwagi, to nawet go obraź. Wytrącony z równowagi przeciwnik może popełnić błąd i powiedzieć coś, co go skompromituje.””

Tadeusz Cymański (1955) polski ekonomista i polityk

Doskonałe dzieło… Muszę to sobie jeszcze raz przeczytać.
Źródło: wywiad dla „Gazety Wyborczej”

O zdrowiu , O błędach , Serce

„Geniusz to czasem tylko instynkt, który nie podlega doskonaleniu; częściej jest to sztuka trafnego kojarzenia codziennie doskonalona dzięki obserwacji i doświadczeniu.”

Napoleon Bonaparte (1769–1821) cesarz Francuzów

Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał Krzysztof Nowak, Warszawa 1998.

O sztuce , O myślach , O czasie , O myśleniu

„Twierdzi się, że wszystkie nasze instynkty są prawidłowe, dlatego należy się im poddać. Lecz nie wolno zapominać, że ludzkie instynkty podlegają rozumowi i dlatego trzeba nimi racjonalnie i moralnie kierować. Mężczyzna posiada instynkt łowny, podobnie jak lis, ale nie byłoby niczym racjonalnym, gdyby mężowie polowali na teściowe.”

Fulton John Sheen (1895–1979) amerykański duchowny katolicki, arcybiskup

Guide to Contentment
Źródło: s. 57

O zapominaniu

„Realia wojny fantastycznie nadają się do pokazania złożoności natury ludzkiej. W normalnych okolicznościach zazwyczaj wiemy, jak się zachować, wiemy, czego pragniemy. Tymczasem w sytuacjach skrajnych, które podczas wojny zdarzają się bez przerwy, nic nie jest proste. Konflikty wartości, trudne wybory moralne, zagrożenie życia – czynniki te sprawiają, że na jaw wychodzą głęboko skrywane, podświadome instynkty, uczucia, motywacje. To naprawdę wspaniały materiał dla filmowca.”

Ang Lee (1954) reżyser amerykański pochodzenia tajwańskiego

Źródło: Błażej Hrapkowicz, Kino prawdziwsze niż życie. Rozmowa z Angiem Lee, stopklatka.pl, 18 stycznia 2008 https://archiwum.stopklatka.pl/news/kino-prawdziwsze-niz-zycie-rozmowa-z-angiem-lee

O wojnie , O zachowaniu , O emocjach , O motywacji

„Ludzkie prawa, prawa moralne, prawa religijne – one wszystkie wydawały się sztuczne i proste, prawie dziecinne. Czułam w sercu sens poszukiwania dobra – często niewiele większy niż zwyczajne pragnienie – i musiałam w niego wierzyć. Nazwijcie to jak chcecie – instynktem, sumieniem, wyobraźnią – ale przypominało to nieustanne analizowanie wszystkiego, co robię, w odniesieniu do pewnych wewnętrznych granic: ciągle tylko analizowanie i analizowanie.”

John Marsden (1950) Pisarz australijski

Seria Jutro, Jutro: Kiedy zaczęła się wojna

O poszukiwaniu , Serce , Sens

„Ta nieskrępowana schematyzmem instynktu plastyczność ludzkich potrzeb seksualnych daje człowiekowi szansę stworzenia wyższej selektywności celów seksualnych, wybiegającej ponad zwykły cel gatunkowy i umożliwiającej wprowadzenie w sferę popędów seksualnych zróżnicować duchowych, kulturalnych lub socjalnych. Prócz tego nadbudowa kulturalna powoduje skierowanie energii popędu seksualnego człowieka (która nie zostaje zużytkowana w życiu seksualnym) do celów nieseksualnych lub pseudoseksualnych.”

Helmut Schelsky (1912–1984)

Źródło: Społeczne formy stosunków płciowych, cyt. za: Mikołaj Kozakiewicz, O miłości prawie wszystko, LSW, Warszawa 1982, s. 55, 56.

„Gdy wnikliwie przeanalizujemy sytuację współczesnej rodziny, to okaże się, że zagrożenia, jakie ją osaczają w ostatnich dziesiątkach lat, spowodowane są przede wszystkim przez fałszywą teorię człowieka, która z jednej strony widzi w nim tylko zwierzę, zbyt szybko się rozmnażające i przez to zakłócające równowagę biologiczną świata – potrzeby ludzkie sprowadzając do fizjologii i zaspokajania prymitywnych instynktów – a z drugiej strony czyni go równym Bogu, skoro głosi, że to człowiek, a nie Bóg, tworzy obowiązujące zasady moralne i decyduje o tym, co jest dobre, a co złe.”

Stanisław Wielgus (1939) polski arcybiskup katolicki

Źródło: List rektora KUL na Boże Narodzenie 1997.

O Bogu , O zwierzętach

„Podstawę stosunku jednostki do Narodu stanowią instynkty i uczucia narodowe tkwiące w najgłębszych pokładach jej duszy. Wiedzeni tym instynktem gotowi jesteśmy zginąć na polu walki, wiedzeni tą miłością Narodu, jemu tylko służyć pragniemy. Żaden frazes nie zasłania nam tego celu.”

Jan Mosdorf (1904–1943) polski filozof i publicysta, działacz narodowy

O emocjach , O duszy , O walce

„Inklinacjami poetyckimi można poniekąd wytłumaczyć sobie owe psychologicznie paradoksalne zjawisko, że Łukasz, chyba najbardziej wykształcony wśród ewangelistów, nagromadził w swoich przekazach o narodzinach dzieciątka Jezus więcej elementów cudowności niż jego poprzednicy. Do pewnego stopnia musimy oczywiście położyć to na karb procesu mitologizacji Jezusa, procesu, który wówczas już posunął się dalej niż za czasów Marka i Mateusza. Ale sam fakt deifikacji nie wyjaśnia nam, dlaczego Łukasz tak bezkrytycznie wciela do swojej ewangelii te rozbrajająco naiwne, przez prostaczków kolportowane pogłoski, owe podawane z ust do ust, typowo ludowe, urocze baśnie, w których dzieją się dziwy nad dziwami. Archanioł Gabriel zwiastuje narodziny Jana Chrzciciela i Jezusa, a potem każe pasterzom iść do Betlejem. Gdy ruszają w drogę „zastępy wojsk niebieskich” głoszą chwałę Boga i wołają: „Chwała na wysokościach Bogu, a na ziemi pokój ludziom dobrej woli”. Na widok ciężarnej Marii w łonie Elżbiety skoczyło z radości dzieciątko; przyszła matka Jana Chrzciciela zawołała wówczas: „Błogosławionaś ty między niewiastami i błogosławiony owoc żywota twego”.
Gdy przypominamy sobie te czarodziejskie sceny, pełne chwytającej za serce prostoty, radosnych uniesień i światłości niebieskiej, gdy słyszymy hymny Marii i Zachariasza, jak też rozlegające się w przestworzach pienia anielskie – zaczynamy rozumieć Łukasza. Wydaje się bowiem, że nie tylko poetycka wrażliwość na urodę tych ludowych baśni podszepnęła mu myśl, by wcielić je w biografię Jezusa. Wyczuł on może nieomylnym instynktem, ile radości, pokrzepienia i nadziei przyniosą te proste opowieści licznym pokoleniom smutnych i udręczonych ludzi. Dostrzegając ich wagę dla chrześcijaństwa, niejako zalegalizował je swoim autorytetem i nadał im sankcję prawdy historycznej.”

Zenon Kosidowski (1898–1978) polski pisarz, esseista, poeta

Opowieści ewangelistów (1979)
Źródło: Opowieści ewangelistów

O Bogu , O ludziach , O pokoju , O matce

„O, mody warszawskie! Tak już jest, że żywiołowość mody męskiej przewyższa w Warszawie modę damską. Może stanowi to regułę i gdzie indziej, ale w Warszawie jest tak na pewno. Moda męska ma w tym mieście coś z sił natury bardziej ślepych i bezdusznych niż moda damska. Zdarza się, że model wiatrówki, nowy rodzaj wiązania krawata lub nowy typ popularnego obuwia zdobędzie sobie herb elegancji i wtedy młodzież męska Warszawy zaczyna się upodabniać do ogarniętego pożarem suchego lasu. Moda kobieca ulega w Warszawie pewnej indywidualizacji, niezbyt wymyślnej, to prawda, ale zawsze. Natomiast męska… Instynkt stadny, cechujący warszawiaków w sprawach mody, ma w sobie coś przygnębiającego. Jej spontaniczność równa jest jej bezmyślności. Jeśli panuje moda na szarość, wszyscy są w Warszawie szarzy, jeśli na kolorowość — kolorowi. Przeciętny warszawiak lubi to, co modne, nigdy natomiast nie zastanawia się nad tym, co ładne, nie rozważa swych upodobań, nie posiada własnych skłonności ku temu czy innemu przedmiotowi, takiemu czy innemu krojowi ubrania, tej czy innej barwie. Dlatego właśnie ginie w modnym tłumie. Albowiem ogromnej większości warszawiaków obca jest ta prosta prawda, że elegancja to nie to samo, co kosztowne naśladownictwo bieżącej mody, że elegancja to własne sympatie, uwydatnione w dobrze dobranym do własnej osoby ubraniu.”

Leopold Tyrmand książka Zły

Zły

O prawdzie , O młodzieży , O modzie , O naturze

„Kościół powinien osądzić nacjonalizm jako herezję życia. Nacjonalizm jest pogaństwem wewnątrz chrześcijaństwa, jest rozpętaniem instynktów krwi i rasy. Chrześcijanie, którzy nie zdradzają Chrystusa i Ewangelii (większość chrześcijan zdradza), nie mają prawa być ludźmi „narodowi myślącymi”, gdyż są obowiązani „myśleć kategoriami uniwersalnymi” i żyć w zgodzie z ewangeliczną moralnością, a w każdym bądź razie z ludzką moralnością.”

Nikołaj Bierdiajew (1874–1948)

Źródło: Głoszę wolność

O myślach , O wolności , O myśleniu , Chrystus

„Z drugiej strony warto zwrócić uwagę, że negatywne znaczenie pojęcia „marnotrawstwo w mowie potocznej ukształtowane zostało pod wpływem instynktu pracy. To powszechne potępienie marnotrawstwa sprawia, że przeceny człowiek, by być w zgodzie z samym sobą, musi dopatrywać się we wszystkich ludzkich wysiłkach i przyjemnościach dążenia do utrzymania lub podwyższenia dobrobytu ogólnego. Każdy fakt ekonomiczny, by zyskać całkowitą aprobatę, musi wykazać się ponadindywidualną użytecznością – użytecznością z ogólnoludzkiego punktu widzenia. Indywidualna korzyść jednostki, uzyskana kosztem innych jednostek, nie zadowala «ekonomicznego sumienia» ludzi, dlatego też współzawodnictwo w wydawaniu pieniędzy nie znajduje aprobaty.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

O ludziach , O przyjemności , O wysiłku

„Poza instynktem samozachowawczym, skłonność do rywalizacji jest chyba najsilniejszym, najbardziej gwałtownym i najtrwalszym spośród motywów stricte ekonomicznych.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

„Jestem młoda, mam 26 lat i na razie nie budzą się we mnie instynkty macierzyńskie. Mam męża oraz psa i na razie mi to wystarczy.”

Katarzyna Skowrońska-Dolata (1983) siatkarka polska

Źródło: sports.pl http://www.sports.pl/Siatkowka/Katarzyna-Skowronska-o-siatkarskiej-Lidze-Mistrzyn,artykul,70667,1,892.html

„Życie jeszcze nie zdążyło zmącić mu instynktu. Za parę lat on już nie będzie mieć mdłości, już nie będzie płakać. Może niektóre sprawy będą go uderzały tym, że są… niezupełnie takie jak być powinny, ale on już nie będzie płakać, kiedy trochę podrośnie.”

Harper Lee książka Zabić drozda

Postać: pan Raymond
Zabić drozda

O życiu , O płaczu

„Czy możemy w ogóle mówić o kontroli emocji czy zmysłów w naszej rzeczywistości? Żyjemy w świecie, w którym są one niezwykle intensywnie rozpędzone. W naszej cywilizacji są oczywiście ludzie, którzy nie mają z tym problemu i doskonale trwają w spokoju. Większość z nas jednak nie. Na każdym kroku cywilizacja stara się za wszelką cenę wyrwać kontrolę naszej świadomości i skierować ją do świata zmysłów, pragnień oraz podświadomości. Jeśli idąc ulicą jesteś atakowany wizerunkami nagich kobiet, to będąc heteroseksualnym mężczyzną, odbierasz nieustannie swoisty apel skierowany do twego instynktu. Cały czas trwasz w stanie lekkiego pobudzenia. Czy my to teraz kontrolujemy? Wydaje mi się, że już dawno nie.”

Łukasz Barczyk (1974) polski reżyser, scenarzysta, producent, pedagog, aktor, montażysta

Źródło: Wywiad, 2008 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=50479

O kobietach , O ludziach , O rzeczywostości , O czasie

„Sade – możemy sądzić – zdawał sobie sprawę z istnienia podświadomości, owego dziwnego fenomenu psychicznego, o którym współcześni nie mieli jeszcze pojęcia, który ujawnić miał dopiero Freud – i usiłował w tę podświadomość jak najgłębiej wniknąć. Skrajnie pesymistyczne założenia filozofii Sade’a prowadziły go do wykrycia w głębi psychicznej człowieka tylko zła i skłonności do występku. Zdaniem Sade’a, najistotniejsze popędy, pragnienia, pożądania, instynkty człowieka zostały stłumione przez nacisk konwencji społecznych, norm prawnych, nakazów religijnych. Sade starał się więc przedstawić w swoich dziełach naturę ludzką w pełni zdemaskowaną, uwolnioną spod wszystkich konwencji społecznych i obyczajowych.”

Jerzy Łojek (1932–1986) polski historyk i pisarz

Źródło: Jerzy Łojek, Wiek markiza de Sade, Lublin 1973.

O naturze , O wieku

„Niech mój znak będzie rzeczywiście odciśnięty w żywych tkankach waszych serc, a nie na frontonie pustych świątyń, do których nie przychodzicie, by się modlić, lub przychodzicie z duszą wzburzoną przez wszystkie niepotrzebne troski i plątaninę waszych niskich instynktów.”

Maria Valtorta (1897–1961) włoska pisarka

Zeszyty z 1943
Źródło: s. 294–295.

O duszy , Serce

„Romans z żonatym facetem, w dodatku własnym szefem, nie jest tylko związany z posiadaniem moralności, ale także ze zwykłym rozsądkiem i instynktem samozachowawczym. Tego wszystkiego Uli najwyraźniej zabrakło, skoro wpakowała się w taką kabałę, co oczywiście musiało zakończyć się katastrofą. Na nic innego nie było szans.”

Olga Rudnicka (1988)

Czy ten rudy kot to pies?

O facetach

„Starczy upór papieża w zadawaniu sobie udręki i czynieniu z niej widowiska pokazuje wyznawcom oraz niepodległym magii gapiom, że człowiek żyjący publicznie zatraca instynkt samozachowawczy i ludzkie wobec siebie odruchy. Ambicje władcze stają się jego najsilniejszą skłonnością.”

Jerzy Urban (1933) polski dziennikarz

Źródło: tygodnik „Nie”

O udręce

„Żadna maszyna nie zastąpi człowieka. Najcenniejsze informacje wywiadowcze to właśnie te, które człowiek uzyskuje samodzielnie, bez pomocy gadżetów. Poza tym w tej profesji trzeba czasem zdać się na instynkt, na wyczucie. Żaden komputer, choćby i najnowocześniejszy, tego nie potrafi. Szpiegostwo to jeden z najstarszych zawodów świata. I jeden z nielicznych, które mają zapewnioną długą przyszłość. Tajni agenci zawsze byli w cenie. Podczas II wojny światowej jeden z admirałów stwierdził, iż jego oddział kryptologów wart jest tyle, co cała flota na Pacyfiku. Każdy kraj korzysta z usług wywiadu, tylko z oczywistych przyczyn rzadko mówi się o tym głośno. Takie wydarzenia, jak sprawa Litwinienki należą do wyjątków.”

Matt Damon (1970) aktor amerykański

Źródło: Yola Czaderska-Hayek, Chętnie zagrałbym Bourne'a jeszcze raz. Matt Damon specjalnie dla Stopklatki, stopklatka.pl, 7 września 2007 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=40096

O wojnie , O czasie , O przyszłości , O pomocy

„Żyjemy tu, w Warszawie życiem tramwajowym. Znaczy to, że w naszej warszawskiej epoce tramwaj wzniósł się do roli symbolu. Oczywiście tramwaj wyraża miejską jednostkę komunikacyjną, taką samą jak trolejbus czy autobus. Mówi się: żyjemy życiem takim czy innym, wtedy gdy życie owo dobywa z człowieka jego najistotniejsze cechy. Czyli że w zetknięciu z nim człowiek objawia się w całej okazałości. Przepełniony irracjonalnie tramwaj warszawski stanowi doskonały odczynnik, przekonujemy się w nim codziennie, jacy jesteśmy i jak bardzo żyjemy życiem tramwajowym. W chwili gdy najbliższy bliźni demoluje nam śledzionę, unicestwia czar dopiero co kupionego płaszcza, niweczy z trudem przyszyte guziki, gasi brutalnie przepiękny połysk żarliwie wyczyszczonych butów, gniecie na miazgę wiezione dla dzieci ciastka, uśmiecha się przepraszająco, pakując nam w usta rękaw od kurtki, w której przed chwilą czyścił kominy lub wypakowywał stare śledzie – w takiej chwili, powtarzam, instynkty, jak działa żaglowej fregaty, wysuwają się groźnie z burt naszych dusz. Wtedy dopiero spostrzegamy z przerażeniem, jacy potrafimy być pierwotni, dzicy, egoistyczni, kłótliwi, nietolerancyjni, zaślepieni, krótkowzroczni. Z drugiej strony – ileż wspaniałych wartości dostrzegamy naraz w życiu, gdy uda nam się wepchnąć jako ostatni do rozchodzącego się w szwach autobusu, gdy przygodny sąsiad, wisząc na stopniu, odstąpi nam trzy centymetry kwadratowe miejsca, akurat tyle, by postawić na nich szpic buta, gdy złapany rozpaczliwie za krawat ten, który już do połowy tkwi w środku, uśmiechnie się bez pretensji i przygnie nas mocnym ramieniem, gdy wreszcie starsza pani, której, prąc ku wyjściu, strąciliśmy kapelusz, porwali w strzępy gazety i wgnietli całą zawartość siatki z masłem, jajami i marmoladą w biust, uśmiechnie się z tramwajową melancholią i powie smutne, lecz przebaczające: – Nie szkodzi… – Wtedy widzimy, jak dalece potrafimy być solidarni, wyrozumiali, ludzcy i coś ciepłego rozpływa się nam jak słodka, rozgrzana czekolada koło serca. Nic nie wzbudza w nas tak nieprzytomnej złości i bezmyślnej chęci awantur, jak niekończące się wyczekiwanie na wypchane ludźmi trolejbusy, do których nie można się dostać, jak tępota, brutalności i nieuprzejmość w tramwaju, o nic nie będziemy się sprzeczać i kłócić tak namiętnie, jak o grubiaństwa współpasażerów i bezduszną wrogość konduktorów. Ale też nic nie wzbudza w nas takiego uczucia zadowolenia, satysfakcji i wygody, jak widok wyczekiwanego numeru na ulicznym horyzoncie i stwierdzenie, że znajdziemy w nim miejsce siedzące. Tramwaj wyzwala w nas dziś w Warszawie cenną bezpośredniość przeżywania i dlatego żyjemy tu, w Warszawie życiem tramwajowym.”

Leopold Tyrmand książka Zły

Zły

O życiu , O wrogości , O dzieciach , O uśmiechu

„Instynkt pozwala kobiecie odgadnąć, kiedy mężczyzna kocha, choćby nie wiem jak kręcił i powodowany dumą udawał uczucia wręcz przeciwne.”

Susan Howatch (1940)

Piaski śmierci (2007)

O kobietach , O emocjach , Kochać się

„Człowiek żyje nie dlatego, że w coś wierzy czy też czegoś się spodziewa. Chroni go instynkt życia, tak samo jak każde zwierze.”

Warłam Szałamow (1907–1982)

Opowiadania kołymskie
Źródło: s. 143

„Aktywność dociekaniowa dziecka zaczyna się od tworzenia zbiorów, wyraża się w kolekcjonerstwie. Początkiem jego jest jeszcze zbieractwo dziecka przedszkolnego, które dotyczy „skarbów" dziecięcych, jak kolorowe papierki, świecidełka, guziki itp. odpadki, traktowane przez dorosłych jako śmieci. Tymczasem kolekcjonerstwo dzieci szkolnych polega na powstawaniu jednolitych już zbiorów, które zaspokajają instynkt posiadania rzeczy na własność i służą do stałego z nimi obcowania, przyglądania się im i dociekania poznawczego ich właściwości.”

Stefan Kunowski (1909–1977) profesor, pedagog, autor teorii warstwicowej, poeta

Podstawy współczesnej pedagogiki
Źródło: s. 207

O dzieciach

„Charakter to instynkt osobowości. Instynktu nie da się zmienić, najwyżej zaspokoić.”

Manuela Gretkowska (1964) pisarka polska

O charakterze , O osobowości

„Najważniejsze by podążać swoją własną drogą. Nie chciałbym być inspiracją, guru, to przykry obowiązek. Podobnie i ja nie mam mentora. Trzeba robić swoje, podążać za własnym instynktem. Z drugiej strony, im dłużej pracuję, tym mam silniejsze wrażenie, że wszyscy i tak opowiadamy tę samą historię. Wiem, że filmy o Shreku różnią się od tego, co ja robię, ale z drugiej strony, to jest to samo. To są historie o miłości. I wszystko sprowadza się do tego.”

Michel Ocelot (1943)

Źródło: Wywiad, Stopklatka, 15 lutego 2011 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=74162

O historii , O wrażeniach

„Ból nie zaczął się właściwie aż do rana. Ale oczywiście rano było gorzej. O tym czasie przyszło już odrętwienie, a z nim ten tępy ból gojenia, który jest zawsze gorszy od ostrego, czystego bólu w pierwszym momencie (…) Jednakże ból był czymś co znał. Ból był jak stary przyjaciel, którego od dawna nie widział. Umiał sobie dać radę z bólem. Z bólem trzeba leżeć, a nie odsuwać się od niego. Trzeba niejako poruszać się dookoła zewnętrznego skraju bólu, tak jak się robi z zimną wodą, dopóki człowiek w końcu nie zdobędzie się na dość odwagi, by wziąć się w garść. Wtedy trzeba nabrać głęboko tchu, dać nurka i opaść aż na samo dno. A potem, kiedy już pozostałeś jakiś czas w głębi, stwierdzasz, że nie jest wcale tak zimno, jak myślałeś, gdy twoje mięśnie cofały się przed tą zewnętrzną krawędzią, kiedy chodziłeś dokoła próbując zebrać się na odwagę. Znał ból. Ból był jak walka na ringu; jeżeli do tego powracasz dostatecznie długo, nabierasz w końcu pewnego instynktu. Nigdy nie wiesz, kiedy przychodzi ani skąd się bierze, ale nagle odkrywasz że go masz i że go masz od dawna, nic o tym nie wiedząc. Tak samo jest z bólem. Ból był jak wioska u stóp góry, na której garbie, wysoko nad wsią, wybudowana jest katedra, a dzwony tej katedry bezustannie wydzwaniają pieśń o krzyżu.”

James Jones książka Stąd do wieczności

Postać: Prewitt
Stąd do wieczności

O bólu , O myślach , O wodzie , O czasie

„Instynkt idzie, refleksja wędruje.”

Kazimierz Przerwa-Tetmajer (1865–1940) polski poeta, nowelista, powieściopisarz i dramaturg

Źródło: Leksykon złotych myśli, wyboru dokonał K. Nowak, Warszawa 1998.

O myślach , O myśleniu

„Praktyka socjalizmu wymaga całkowitego przewrotu duchowego w masach, degradowanych w ciągu stuleci mieszczańskiego panowania klasowego. Instynkty społeczne w miejsce instynktów egoistycznych, inicjatywa mas w miejsce bezwładu, idealizm przezwyciężający wszystkie dolegliwości itd., itd. (…) Jedyną drogą do odrodzenia jest szkoła życia publicznego, nieograniczona najszersza demokracja, opinia publiczna.”

Róża Luksemburg (1871–1919) niemiecka polityk

Źródło: Filip Springer, 13 pięter, Wyd. Czarne, Warszawa 2015, s. 212–213.

O szkole , O demokracji

„Myślę, że ten śpiew gdzieś we mnie był. Zresztą nigdy nie byłem naprawdę szczęśliwy, grając na instrumentach. Mówiono, że muzycznie jestem dobry, ale technicznie słaby. I nagle śpiew wydał mi się prostszym, najlepszym środkiem wyrazu. Człowiek dość szybko zdaje sobie z tego sprawę. Kiedy masz instynkt śpiewania, to po prostu śpiewasz. To najbardziej oczywisty sposób uprawiania muzyki.”

Philippe Jaroussky (1978)

Źródło: Wywiad, 2009 http://www.karnet.krakow.pl/aktualnosci/wywiady/23/instynkt-spiewania.html

O myślach , O śpiewie , O myśleniu

„Fascynuje mnie moment, kiedy instynkt samozachowawczy kapituluje przed agresją, płynącą również z nas samych. Śmierć czy raczej zbrodnia jest swoistym „deadlinem”, który zmienia perspektywę, każe zastanowić się na ile człowiek jest wolny w swoich wyborach. To było moje główne pytanie do Medei.”

Grzegorz Jarzyna (1968) polski reżyser teatralny

Źródło: „Dziennik”, 8 października 2007

O śmierci , Pytanie

„Książki moje zalicza się zwykle do kategorii popularnonaukowych. Nie uchybiając tej skądinąd pożytecznej dziedzinie, muszę wyznać, że ambicje moje sięgają dalej. Może ulegam złudzeniu, ale uważam siebie za pisarza, który za tworzywo artystyczne obrał sobie po prostu epopeję zdobyczy naukowych. Pasjonuje mnie odkrycie, ale w większym jeszcze stopniu sam odkrywca jako człowiek, jego trud, jego mozół i dramatyczna przygoda w drodze ku prawdzie, jego sukcesy jakże często osiągane za cenę zdrowia i życia. (…) Jeżeli pisałem o losach starodawnych kultur, to zawsze czyniłem to w poszukiwaniu tej właśnie afirmacji życia, tego cennego wątku ludzkiego postępu, który przewija się poprzez burzliwe czasokresy wojen, okrucieństw i ciemnoty. Szukałem człowieka, który miotając się w pętach pierwotnych instynktów i zabobonów, szedł jednak naprzód ku świtającym horyzontom bytu. Śledzenie jego pełnej udręki wędrówki przez ery, epoki i stulecia – to właśnie temat moich książek. Nie ma bowiem bardziej przejmującej epopei niż pochód rodzaju ludzkiego od jaskiniowca do odkrywcy atomu i tajemnic kosmosu.”

Zenon Kosidowski (1898–1978) polski pisarz, esseista, poeta

Opowieści biblijne (1963)
Źródło: ze wstępu, wydanie dwunaste, Warszawa 1987, s. 7.

O losie , O tajemnicy , O książkach , O poszukiwaniu

„Zasadniczo emancypantki są anarchistkami świata wiecznie kobiecego, nieudacznicami, których wieczny instynkt to zemsta.”

Friedrich Nietzsche (1844–1900) filozof niemiecki

O zemście

„Zwę chrześcijaństwo jednym wielkim przekleństwem, jednym wielkim najwnętrzniejszym zepsuciem, jednym wielkim instynktem zemsty, dla którego żaden pretekst nie jest dość jadowity, tajny, podziemny, mały – zwę je jedną nieśmiertelną, hańbiącą plamą na ludzkości.”

Friedrich Nietzsche (1844–1900) filozof niemiecki

O zemście

„Szkoda Polski. Co dobre, zostanie zniszczone. Straszna jest bezradność. Jednocześnie wierzę w instynkt samoobrony polskiego społeczeństwa, historia nieraz pokazała, że my taki instynkt mamy. Bo musimy się bronić. Problem tylko, jaką formę teraz to przybierze. Co mogę zrobić sam osobiście? Niewiele. Mogę być solidarny z ludźmi, którzy myślą podobnie jak ja. W Polsce wielu jest ludzi mądrych i spokojnych, którzy nie uważają, jak ci nawiedzeni, że to kraj w ruinie i w rozbiorowej niewoli.”

Wojciech Pszoniak (1942) polski aktor

o rządzie PiS
Źródło: Wojciech Pszoniak: Szkoda Polski. Co dobre, zostanie zniszczone., gazeta.pl, 9 stycznia 2016 http://wyborcza.pl/1,75968,19447295,wojciech-pszoniak-szkoda-polski-co-dobre-zostanie-zniszczone.html#ixzz3wjUkXnBy

O ludziach , O historii , O myślach , O problemach

„Moje poszukiwanie ciebie i twoje poszukiwanie mnie to poszukiwanie czegoś, co nie może być znalezione. Tylko niemożliwe jest warte wysiłku. To, czego szukamy, to miłość objawiająca się co jakiś czas w ludzkim kształcie, lecz wypychająca nas poza granice człowieczeństwa, w sferę zwierzęcych instynktów i boskiego awansu. Miłość, której szukamy, unieważnia ludzką naturę. Ma w sobie dzikość i chwałę, których pragniemy bardziej niż samego życia. Miłość nie liczy się z kosztami ponoszonymi przez nią samą i przez innych; nic nie jest tak okrutne jak miłość. Nie ma takiej miłości, która nie pozostawia stygmatów na dłoniach i stopach.”

Jeanette Winterson (1959) ang. pisarka

Wolność na jedną noc

O miłości , O poszukiwaniu , O naturze , O wysiłku

„Nie da się ukryć, mimo przerażenia znajdował rozsądne argumenty na swą korzyść i popisał się swoją bystrością umysłu (a może jedynie karaluszym instynktem przetrwania?).”

Jacek Piekara (1965) polski pisarz

Miecz aniołów
Źródło: s. 73, wyd. I

„Mamy instynkt, ale nie pozwalamy mu nami rządzić. Czujemy bezmyślny owczy pęd, zew stada, lecz opieramy się skrajnie skutkom jego działania – a gdy nie potrafimy, wciągamy nasze społeczeństwa w krwawe pokłosie zwodniczych utopii, jak Hitler, Lenin lub Mao Tse-tung.”

Dean Koontz (1945) pisarz amerykański

Przepowiednia (2004)

„Kobieta jest w pewnym stopniu obdarzona instynktem pracy, a są powody by sądzić, że w większym niż mężczyzna; z instynktem tym niezgodna jest bezcelowość wydatków i jałowość życia. Kobieta musi kształtować swą działalność życiową w odpowiedzi na bezpośrednie bodźce środowiska ekonomicznego. Pęd do samodzielnego życia w obrany siebie sposób i do udziału w życiu gospodarczym społeczeństwa – nie tylko w sposób pośredni i zastępczy – jest być może silniejszy u kobiet niż u mężczyzn.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

O kobietach

„Cywilizacja jest tylko cieniutką warstewką, która przykrywa ciemny ocean pragnień i zachowań, których prawie zupełnie nie rozumiemy. Próbą nałożenia wspólnotowej przyzwoitości na pierwotne instynkty.”

Werner Herzog (1942) reżyser niemiecki

Źródło: wywiad Michała Chacińskiego Historie są jak złodzieje, „Duży Format”, 6 maja 2010.

O zachowaniu , O historii

„Wychowanie narodowe wymaga od jednostki innego stosunku do Ojczyzny niż jako do czegoś, co na zewnątrz duszy istnieje, przy całym pragnieniu dobra tej Ojczyzny i potępianiu wszystkiego, co w nią godzi. Dusza polska nie tylko nosi Ojczyznę wewnątrz siebie, ale czuje się również wewnątrz niej, wszystkimi swymi splotami z nią zespoloną i zlewa całkowicie swą osobowość z jej jaźnią – a taki związek tylko wówczas utrwalić się może, gdy pokłady instynktu narodowego sięgają do głębin przeszłości ojczystej.”

Zygmunt Balicki (1858–1916) polski socjolog, publicysta, polityk, działacz narodowy

Źródło: Zasady wychowania narodowego

O duszy , O przeszłości , O osobowości , O ojczyźnie

„Kryterium decydującym jest odpowiedź na pytanie, czy wydatek ten jest korzystny dla dobrobytu ogółu, czy posuwa naprzód proces życiowy traktowany ponadindywiduałnie. Takie pojmowanie użyteczności stanowi koronny argument dla instynktu pracy, który jest trybunałem najwyższej instancji w sprawach tego, co w sensie ekonomicznym jest właściwe i wskazane. Sprawę powinien rozstrzygnąć zdrowy rozsądek.”

Thorstein Veblen (1857–1929) ekonomista i socjolog amerykański

Teoria klasy próżniaczej (1899)

Sens , Pytanie

„Grecy! Rzymianie! Dostojność instynktu, smak, metodyczne badanie, geniusz organizacji i zarządu, wiara, wola przyszłości ludzkiej (…)”

Friedrich Nietzsche (1844–1900) filozof niemiecki

Antychryst (1895)

O wierze , O woli , O przyszłości

„Muszę przez cały czas uważać na to, co mówię, choćby tylko ze względu na to, że mówimy po angielsku, a to dla mnie przecież obcy język. Mogę popełnić jakiś błąd, powiedzieć coś, co zabrzmi głupio lub śmiesznie i chwilę później cały świat będzie o tym wiedział. To po prostu kwestia instynktu samozachowawczego. Nie chcę potem przeczytać gdzieś o sobie jakichś bzdur, w dodatku odwołujących się do naszej rozmowy.”

Penélope Cruz (1974) aktorka hiszpańska

Źródło: wywiad http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=54046

O świecie , O błędach , O czasie

„Kobiety muzułmańskie są skazane na zależność od mężczyzn. Wiele z tych kobiet nie czuje się gorszymi od mężczyzn, ale jednak noszą nakrycie głowy, ponieważ wtedy czują się bardziej dowartościowane. Chcą też zabezpieczyć się przeciw spojrzeniom mężczyzn, nie chcą być przez nich kontrolowane. Ale jeśli kobieta naprawdę czuje się wartościowa, dlaczego od stóp do głowy się ukrywa, i po co musi się chronić przed męskimi spojrzeniami? Przecież to mężczyźni powinni panować nad swoim instynktem i zwierzęcym zachowaniem.”

Irshad Manji (1968)

Źródło: Muzułmanie potrzebują krytycznego myślenia, racjonalista.pl http://www.racjonalista.pl/kk.php/s,4179/q,Muzulmanie.potrzebuja.krytycznego.myslenia

O kobietach , O mężczyznach , O zachowaniu , O myślach

„Rzeczywistość jest zbyt trudna do zaakceptowania taka, jaka jest. Najlepszą rzeczą wymyśloną przez instynkt samozachowawczy i najlepszą samoobroną jest poczucie humoru, autoironia.”

Kuba Wojewódzki (1963) polski dziennikarz muzyczny

Źródło: MW Media

O rzeczywostości

„Zawsze byłem stronnikiem polskiej idei, nawet wtedy, gdy moje sympatie opierały się wyłącznie na instynkcie (…) Moja instynktowna sympatia do Polski zrodziła się pod wpływem ciągłych oskarżeń miotanych przeciwko niej; i – rzec mogę – wyrobiłem sobie sąd o Polsce na podstawie jej nieprzyjaciół. Doszedłem mianowicie do niezawodnego wniosku, że nieprzyjaciele Polski są prawie zawsze nieprzyjaciółmi wielkoduszności i męstwa. Ilekroć zdarzało mi się spotkać osobnika o niewolniczej duszy, uprawiającego lichwę i kult terroru, grzęznącego przy tym w bagnie materialistycznej polityki, tylekroć odkrywałem w tym osobniku, obok powyższych właściwości, namiętną nienawiść do Polski. Nauczyłem się oceniać ją na podstawie tych nienawistnych sądów – i metoda okazała się niezawodną.”

Gilbert Keith Chesterton (1874–1936) pisarz angielski

Źródło: Introduction to Charles Sarolea’s Letters on Polish affair

O nienawiści , O duszy

„Kino to świat marzeń i instynktu. Oczywiście, technika też ma znaczenie, ale jeżeli się ją zauważa, to klęska filmu jest przesądzona.”

Luis Buñuel (1900–1983) hiszpański reżyser filmowy

O świecie

„Niech mi pan powie, proszę – szepnął mi pewnego razu do ucha Stiepan Trofimowicz – dlaczego wszyscy owi zajadli socjaliści i komuniści są zarazem tak straszliwymi kutwami, jakby wręcz byli opętani żądzą zbicia pieniędzy, przy czym im bardziej ktoś jest zatwardziałym socjalistą, tym silniej przejawia się u niego instynkt posiadacza?…”

Fiodor Dostojewski książka Biesy

Biesy
Źródło: cz. 1 (2, 8)

„Impulsy, które w naturalny sposób wyciągają człowieka poza ściany swojego ego, to są seks, rodzicielstwo i patriotyzm albo instynkt stadny.”

Bertrand Russell (1872–1970) angielski logik, matematyk, filozof, myśliciel, działacz społeczny i eseista, noblista w dziedzinie literat…

Źródło: Czy religia wniosła pożyteczny wkład do cywilizacji?

O religii , O seksie

„„Wolność”. Po namyśle zrozumiałem, że owo tajemnicze słowo w istocie rzeczy nie oznacza nic innego jak tylko… „wolność wyboru śmierci”. Taka teza może, bez wątpienia, gorszyć, a to dlatego, że życie jest pewnym obowiązkiem: czyż katolicy (życie jest święte, bo dane nam od Boga) i komuniści (trzeba żyć, by spełnić nasz obowiązek względem społeczeństwa) nie są co do tego zgodni? Z tym się zgadza także przyroda, a po to, by wspomóc nas w tym naszym miłosnym przywiązaniu do życia, wyposażyła nas w „instynkt samozachowawczy”. Jednakże w odróżnieniu od katolików i komunistów przyroda jest niejednoznaczna: wyposaża nas bowiem również w instynkt przeciwny, czyli w pragnienie śmierci.”

Pier Paolo Pasolini (1922–1975) włoski pisarz, poeta i reżyser filmowy

Źródło: Kino niepopularne, „Nuovi Argomenti” nr 20/1970, tłum. Mateusz Salwa.

O życiu , O śmierci , O Bogu , O wolności

„Dexter jest seryjnym mordercą, ale jego fenomen polega na tym, że zabija ludzi, o których teoretycznie można powiedzieć, że na to zasługują. Poza tym, zwierzając się widzom ze swoich sekretów, wciąga ich niejako we współudział w zbrodni. Ludzie widzą w nim faceta z poważnymi problemami i do jakiegoś stopnia potrafią mu współczuć i wybaczyć to, co robi. Nie jestem psychologiem, ale mam wrażenie, że w naszej kulturze instynkt zabijania jest bardzo silnie zakorzeniony. Może z tego wynika powodzenie serialu.”

Michael C. Hall (1971) aktor amerykański

o postaci z serialu.
Źródło: Yola Czaderska-Hayek, Nie oceniam Dextera. Michael C. Hall specjalnie dla Stopklatki, 15 kwietnia 2010 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=64720

O ludziach , O wrażeniach

„Instynkt życia przeszkadza nam poczuć jego nieistnienie.”

Konstantinos Tsatsos (1899–1987)

„Władza absolutna wywołuje u człowieka rozpętanie najgorszych instynktów.”

André Maurois (1885–1967)

„Auto da fe ujawnia symbolikę społeczeństwa, które daje się zdominować przez najgorsze instynkty. (…) Jeżeli zbiorowe demony działają destrukcyjnie, to czyż demony prywatne mieszkające w tajemnej klatce, jaką każdy człowiek nosi w sercu, nie mogą być raczej źródłem ludzkich pragnień, pożywką dla fantazji? (…) W Auto da fe największą częścią elementu dodanego przez artystę do świata jest nadanie karty obywatelstwa „ludzkim demonom”, tym zjawom, które mężczyźni i kobiety w realnym życiu chowają w fałdach swojej intymności i które tylko czasami wyciągają na światło dzienne przez symboliczne gesty i czyny.”

Mario Vargas Llosa (1936) pisarz peruwiański

Prawda kłamstw
Źródło: Realistyczny koszmar (hiszp. Una pesadilla realista) – Auto da fe (1935), Elias Canetti

O kobietach , O mężczyznach , O fantazji , O świetle

„(…) nie ma żadnego schematu, wedle którego kręci się film akcji (czy jakikolwiek inny). Na planie musisz posługiwać się swoim instynktem, plus masz świadomość tego, co sam chciałbyś zobaczyć w kinie jako widz. Ja zawsze zaczynam od opowiadanej historii. Jeśli widowni się ona nie spodoba, to wszelkie atrakcje staną się niepotrzebne. Moją filozofią wyjściową jest to, że ludzie chodzą do kina, aby obejrzeć ciekawą historię, niekoniecznie, żeby zobaczyć kilka fajnych wybuchów.”

Jonathan Mostow (1961)

Źródło: Wywiad, 2010 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=62811

O ludziach , O historii

„Jakże często odczuwałem, że instynkt przewyższa we mnie zdolności umysłu i poprzedza cały kunszt mojego rzemiosła.”

Gabriele d'Annunzio (1863–1938) włoski poeta, dramaturg i prozaik

„Pożądanie wprowadzone w ruch przez takiego Rousseau rzuca intelekt w nieskończony świat postrzeżeń, zamiłowań, doświadczeń duchowych, subtelności i zachwytów – w gruncie smutnych jak śmierć, lecz w danej chwili rzeczywistych – które ukazują się nam jedynie w grzechu. Istnieje uduchowienie grzechu, o wiele bardziej przewrotne niż ordynarny pociąg do rozkoszy zmysłowej. To, co trzyma potomków Jana Jakuba, to DUCHOWY SMAK owocu znajomości zła. To właśnie ich niesie dzisiaj głęboki nurt ku niskim regionom, które uważają za płodniejsze niż szczyty, nie rozumiejąc, że w rzeczach ducha jedynie dziewictwo jest płodne. I prawdą jest, że w tych niskich kręgach, w „świecie podziemnym”, gdzie walczą ze sobą wielkie siły sprzeczne pierwiastka irracjonalnego z instynktem, jest jeszcze coś z bytu, z rzeczywistości i życia. Prawdą jest, że porządek rozumu znęca się bezlitośnie nad tym życiem i że tak być powinno. Tak długo bowiem, jak człowiek rządzony jest wyłącznie prawem natury i rozumu, bunt mieszka w nim razem z prawem i część jego istoty musi doświadczyć gwałtu.”

Jacques Maritain (1882–1973) filozof i teolog francuski

Trzej Reformatorzy. Luter, Kartezjusz, Rousseau

O śmierci , O świecie , O naturze , O rzeczywostości

„Instynkt społeczny, poczucie solidarności i swobodne łączenie się wszystkich dzięki grupowaniu ludzi według ich potrzeb, złączy ludzkość w jedną braterską wspólnotę.”

Errico Malatesta (1853–1932) włoski myśliciel polityczny, anarchista

Egalitaryzm

O ludziach

„A potem dodał na pół do siebie:
– To dziwne, jak łatwo kobiety zasypiają. Myślę, że jest to jedna z przyczyn, dla których odegrały tak małą rolę w rozwoju naszego gatunku.(…)
– Najprawdopodobniej cały postęp świata zawdzięczamy ludziom, którzy nie mogli usnąć nocą i leżeli wpatrzeni w sufit, nawet jeśli był to strop pieczary, kiedy jeszcze nie było domów. Mężczyźni potrafią rozmyślać o czymś, czego jeszcze nie ma, a co chcieliby stworzyć. Kobiety – nie. Są zdeterminowane psychicznie swoją funkcją matek – opiekunek małych. To czyni je nadal bliskimi krewnymi innych zwierząt. Kierują się instynktem. Dlatego wolałbym zawsze mieć do czynienia w sprawach myśli z najgłupszym mężczyzną niż z najprzemyślniejszą kobietą. A jeśli chodzi o sen, znane są wypadki, kiedy kobieta po dokonaniu najohydniejszej zbrodni spokojnie zasypiała natychmiast, gdy tymczasem mężczyźni w tej samej sytuacji leżą zwykle ogarnięci wyrzutami sumienia lub – jeśli ich nie mają – zajęci gorączkowym przewidywaniem najbliższej przyszłości. Jest w kobietach coś przerażającego, Cyrilu, czego nie spotkasz u samic ryb, ptaków, owadów, a nawet u wyższych szczurów. To cywilizacja oddaliła je od nas, a największe osiągnięcia myśli ludzkiej, dokonane wyłącznie przez mężczyzn, oddaliły je od nas jeszcze bardziej.
– Spojrzał znowu w stronę wygaszonych okien.
Dobre i złe, piękne i brzydkie, uczciwe i zbrodnicze, wszystkie one potrafią spać bez względu na sytuację, do jakiej spokojnie doprowadziły, bo dobro, zło, szlachetność i zbrodnia są dla nich tylko rekwizytami, jak dobrze lub źle dobrane barwy sukni, szala czy torebki.”

Maciej Słomczyński (1922–1998) pisarz polski, tłumacz

Źródło: Joe Alex, Cichym ścigałam go lotem…, 2005, Elipsa, Warszawa, ISBN 83-921322-4-6.

O kobietach , O mężczyznach , O matce , O myślach

„Czuć w głębi siebie wszelki brud, rozpustę i wrzenie instynktów ludzkich, a jednak trwać ponad tym, nie zanurzając się – tak jak kroczy się po wyschniętym trzęsawisku, pozwalając unosić się dzięki jakiejś swoistej lekkości”

Guy de Larigaudie (1908–1940)

„Człowiek dla samego siebie jest o wiele więcej skomplikowaną i o wiele trudniejszą do wytłumaczenia istotą niż dla innych, bo ma przed sobą cały świat wewnętrzny, dla tych innych niedostrzegalny i tym samym poniekąd nie istniejący. Gubimy się we własnej duszy, nie umiejąc ani określenia, ani nazwy znaleźć dla rozmaitych jej składników, nie wiedząc, że w jej głębi drzemią instynkty zdolne w odpowiedniej chwili nad całym naszym jestestwem zapanować. I czasami jeden fakt, jedno spostrzeżenie w wewnętrznym świecie jak błyskawica oświetla wnętrze naszej własnej duszy, pozwala nam dojrzeć w niej pierwiastki, o których nigdyśmy nie myśleli i istnienia ich nigdy nie przypuszczali.”

Roman Dmowski (1864–1939) polski polityk

Źródło: Podstawy polityki polskiej (drukowane w „Przeglądzie Wszechpolskim” w 1905, a następnie w trzecim wydaniu Myśli nowoczesnego Polaka, 1907)

O świecie , O duszy , O myślach , O myśleniu

„Kierowała się wówczas instynktem, a jej instynkt nie miał nic wspólnego z altruizmem. Na wojnie altruiści nie żyli długo.”

Steven Erikson książka Ogrody Księżyca

Gardens of the Moon

O wojnie

„W małej jadalni, tuż obok, ujrzałem ojca, który chodził od jednej ściany do drugiej. Widać było, że jeszcze nie wypracował sobie odpowiedniej postawy, że nie był do końca gotów na tę okoliczność. Być może czekał, aż wydarzenia same się wyklarują, i że łatwiej mu będzie wtedy coś postanowić. Trwał tak, i stał jak nad przepaścią, niezdecydowany. Ludzie przechodzą od jednej sztuki do drugiej. W międzyczasie sztuka nie jest jeszcze gotowa, a ludzie nie potrafią dobrze jeszcze odróżnić jej zarysów, nie znają ról, jakie mają w niej odegrać, więc stoją tak, z opuszczonymi rękami, przed tym, co się dzieje na ich oczach, z instynktem złożonym jak parasol, poruszając się niezbornie, zredukowani do samych siebie, to znaczy, że zredukowani do nicości.”

Louis-Ferdinand Céline książka Podróż do kresu nocy

Journey to the End of the Night

O ludziach , O sztuce , O czekaniu

„Żyć nawet tak, z dnia
na dzień i z tygodnia na tydzień, wciąż w teraźniejszości i bez żadnych widoków na
przyszłość, nakazywał im instynkt równie niemożliwy do przezwyciężenia jak ten, który
wprawia w ruch płuca, dopóki w powietrzu jest choć odrobina tlenu.”

George Orwell książka Rok 1984

1984

O przyszłości

„Adrenalina jest teraz jedynym i najsilniejszym z narkotyków, które na mnie działają, a uwierzcie, sprawdziłem chyba wszystkie. Na scenie kieruję się instynktem. Raczej jestem zwierzęciem niż 41-letnim przedstawicielem rasy ludzkiej. Nie myślę o tym co robię. Po prostu to robię. I instynkt mnie nie zawodzi. Ale dopóki adrenalina nie przyćmi uczucia strachu, boję się, że zapomnę kolejnej linijki i dlatego na scenie zawsze stoi pulpit z kompletem tekstów.”

Michael Stipe (1960) amerykański muzyk rockowy (R.E.M.)

z wywiadu dla Radiowej Trójki – Warszawa, 6 marca 2001.
Źródło: Piotr Kaczkowski, 42 rozmowy, Prószyński i S-ka, Warszawa 2004, ISBN 83-7337-709-3, s. 119.

O zwierzętach , O myślach , O strachu , O emocjach

„Żyjemy tu, w Warszawie życiem tramwajowym. Znaczy to, że w naszej warszawskiej epoce tramwaj wzniósł się do roli symbolu. Oczywiście tramwaj wyraża miejską jednostkę komunikacyjną, taką samą jak trolejbus czy autobus. Mówi się: żyjemy życiem takim czy innym, wtedy gdy życie owo dobywa z człowieka jego najistotniejsze cechy. Czyli że w zetknięciu z nim człowiek objawia się w całej okazałości. Przepełniony irracjonalnie tramwaj warszawski stanowi doskonały odczynnik, przekonujemy się w nim codziennie, jacy jesteśmy i jak bardzo żyjemy życiem tramwajowym. W chwili gdy najbliższy bliźni demoluje nam śledzionę, unicestwia czar dopiero co kupionego płaszcza, niweczy z trudem przyszyte guziki, gasi brutalnie przepiękny połysk żarliwie wyczyszczonych butów, gniecie na miazgę wiezione dla dzieci ciastka, uśmiecha się przepraszająco, pakując nam w usta rękaw od kurtki, w której przed chwilą czyścił kominy lub wypakowywał stare śledzie – w takiej chwili, powtarzam, instynkty, jak działa żaglowej fregaty, wysuwają się groźnie z burt naszych dusz. Wtedy dopiero spostrzegamy z przerażeniem, jacy potrafimy być pierwotni, dzicy, egoistyczni, kłótliwi, nietolerancyjni, zaślepieni, krótkowzroczni. Z drugiej strony – ileż wspaniałych wartości dostrzegamy naraz w życiu, gdy uda nam się wepchnąć jako ostatni do rozchodzącego się w szwach autobusu, gdy przygodny sąsiad, wisząc na stopniu, odstąpi nam trzy centymetry kwadratowe miejsca, akurat tyle, by postawić na nich szpic buta, gdy złapany rozpaczliwie za krawat ten, który już do połowy tkwi w środku, uśmiechnie się bez pretensji i przygnie nas mocnym ramieniem, gdy wreszcie starsza pani, której, prąc ku wyjściu, strąciliśmy kapelusz, porwali w strzępy gazety i wgnietli całą zawartość siatki z masłem, jajami i marmoladą w biust, uśmiechnie się z tramwajową melancholią i powie smutne, lecz przebaczające: – Nie szkodzi…”

Leopold Tyrmand książka Zły

Wtedy widzimy, jak dalece potrafimy być solidarni, wyrozumiali, ludzcy i coś ciepłego rozpływa się nam jak słodka, rozgrzana czekolada koło serca. Nic nie wzbudza w nas tak nieprzytomnej złości i bezmyślnej chęci awantur, jak niekończące się wyczekiwanie na wypchane ludźmi trolejbusy, do których nie można się dostać, jak tępota, brutalności i nieuprzejmość w tramwaju, o nic nie będziemy się sprzeczać i kłócić tak namiętnie, jak o grubiaństwa współpasażerów i bezduszną wrogość konduktorów. Ale też nic nie wzbudza w nas takiego uczucia zadowolenia, satysfakcji i wygody, jak widok wyczekiwanego numeru na ulicznym horyzoncie i stwierdzenie, że znajdziemy w nim miejsce siedzące. Tramwaj wyzwala w nas dziś w Warszawie cenną bezpośredniość przeżywania i dlatego żyjemy tu, w Warszawie życiem tramwajowym.
Zły

O życiu , O dzieciach , O uśmiechu , O butach

„Rewolucję robią nie głodni, lecz syci, których nagle pozbawiono chleba; o wolność bić się będą ci, którzy tę wolność mają we krwi. Piłsudski, syn rasy władczej i panującej, chłopiec o instynktach władczych, nie mógł znieść niewoli. Wszystko naokoło popychało go do ostrego, gwałtownego buntu.”

Stanisław Mackiewicz (1896–1966) premier Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Wychodźstwie

Klucz do Piłsudskiego
Źródło: s. 24–25

O wolności

„Serce czasem przeczuwa, rozum w dochodzeniu przyszłości jest zawsze zawodnym; bo serce ma instynkt nieochybny, siłę jakąś mistyczną, której rozsądek się wyrzekł.”

Józef Ignacy Kraszewski (1812–1887) pisarz polski

Żeliga

O przyszłości , O czasie , O sile , Serce

„Dziennikarze starają się mnie zniszczyć. Powtarzają niestworzone kłamstwa na mój temat, bo kierują się instynktem stadnym. Nie słuchają tego, co mam naprawdę do powiedzenia, powtarzają zasłyszane wcześniej kalumnie. Ja chcę tylko, żeby potraktowano mnie fair. Czy to tak dużo?”

David Irving (1938) historyk brytyjski, oskarżony o kłamstwo oświęcimskie

Źródło: „Rzeczpospolita”, 28 sierpnia 2010, cyt. za: Piotr Zychowicz, Niemcy. Opowieści niepoprawne politycznie cz. III, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2017, ISBN 9788380622388, s. 278.

O kłamstwie

„Gdybyśmy się odwoływali do jakichś wartości, to konflikt mógłby zostać przedmiotem debaty. Dziś jest on raczej przedmiotem bezpośredniego starcia, czyli wojny plemiennej. To jest wielkie sprymityzowanie naszych relacji, to musi w końcu doprowadzić do nieszczęścia. Społeczeństwo podzielone się rozsypie. W debacie publicznej trzeba starać się opanować zwierzęce instynkty. Nawet, jeśli moi przeciwnicy mają inne poglądy ode mnie, to przypisywanie im nędzy moralnej jest po prostu głupie.”

Krzysztof Zanussi (1939) polski reżyser i scenarzysta filmowy

Źródło: Krzysztof Zanussi: W kwestii kultury obecny rząd mnie zawiódł. Przez 1,5 roku nie zmieniło się zupełnie nic http://wiadomosci.onet.pl/tylko-w-onecie/rezyser-krzysztof-zanussi-w-kwestii-kultury-obecny-rzad-mnie-zawiod-wywiad/jp7yqfz, onet.pl, 26 marca 2017

O relacjach , O wojnie