Cytaty na temat kapitalizm (240 cytatów, strona 2)

„Takimi niepodważalnymi wartościami są ludzka dzielność oraz zdolność do pokonywania trudności. To przecież zasady na których stoi również kapitalizm. To właśnie te pozytywistyczne wartości inteligencja ceniła bardziej niż romantyczne pustosłowie. Przyswojenie sobie zasad trochę bardziej cywilizowanego ubierania się i wiązanie krawatu stanowi dopiero pierwszy krok. Najtrudniejsze jest natomiast zrozumienie, po co człowiek pracuje i gdzie kończy się dzielność, a zaczyna wyścig szczurów.”

Krzysztof Zanussi (1939) polski reżyser i scenarzysta filmowy

Źródło: wywiad, 2005 http://www.stopklatka.pl/wywiady/wywiad.asp?wi=27491

O inteligencji , O zrozumieniu

„Z jednej strony logika kapitalizmu powoduje, że urzeczowieniu ulec mogą zasoby i wartości dotychczas wyjęte z logiki akumulacji, jak emocje, uczucia, estetyka natury i swobodna komunikacja. Z drugiej strony jednak pojawiają się nowe szanse emancypacji – poprzez uspołecznienie sieci kognitywnej, czego przykładem są takie przedsięwzięcia jak Wikipedia i coraz szersza sfera produkcji społecznej.”

Edwin Bendyk (1965) polski publicysta

Źródło: Koniec transformacji…, „Krytyka Polityczna”, 19/2009.

O emocjach , O komunikacji , O naturze

„Zasadnicza kwestia streszcza się w pytaniu: socjalizm czy kapitalizm? Jestem za socjalizmem, bo jestem za człowieczeństwem. Zbyt długo już ciąży na nas przekleństwo władzy złota. Pieniądz nie stanowi właściwego fundamentu cywilizacji. Nadszedł czas, aby zregenerować społeczeństwo – jesteśmy w przededniu powszechnej przemiany.”

Eugene Debs (1855–1926)

Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 369.

O pieniądzach , O historii , O czasie , Pytanie

„Kapitalizm jest w istocie formacją absurdalną, gdyż pracownicy najemni tracą prawo własności do rezultatów swojej pracy i możliwość prowadzenia aktywnego życia poza systemem podporządkowania, kapitaliści są zaś uwięzieni w niemającym końca i nieznającym nasycenia procesie, całkowicie wyabstrahowanym i oddzielonym od rzeczywistych potrzeb konsumpcyjnych. Zanurzenie tych grup w procesie kapitalistycznym wymaga usprawiedliwienia.”

Luc Boltanski (1940)

Źródło: Le nouvel esprit du capitalisme, Paryż 1999.

„Uważam, że „pokolenia Magdy M.” w dzisiejszej Polsce nie ma, tak jak nie było „pokolenia Kasi i Tomka”. Jestem jak najdalsza od stwierdzenia, że obrazujemy jakieś pokolenie w serialach. Świat zbudowany w „Magdzie M.” jest bajką mającą dać oddech. Rzeczywistość jest bardzo odległa od tego świata, w którym Magda ma przyjemność żyć. Myślę, że jesteśmy pokoleniem, które w sposób dojmujący musi mierzyć się z rzeczywistością młodego kapitalizmu i wczesnej demokracji rynkowej. Wielu moich rówieśników nie ma pracy, musi wyjeżdżać za granicę. Inni muszą walczyć o zaistnienie i w odpowiednim momencie wykorzystać swoją szansę.”

Joanna Brodzik (1973) polska aktorka

O przyjemności , O świecie , O demokracji , O myślach

„Czy nie umarł na darmo? Czy uwolniona Polska jest Polską, o jaką się modlił? Co powiedziałby dziś, gdyby patrzył na bezrobocie, korupcję, krętactwo i spiski przeciw Kościołowi tych, których naród wybrał do władzy? Gdyby czytał pełne nienawiści do katolicyzmu i plugastwa czasopisma i zapiski w internecie? Nie stanąłby po stronie wszechobecnego relatywizmu nie odróżniającego dobra od zła, prawdy od fałszu realizowanego przez potężne media. Znów stanąłby w obronie wiary przeciw liberalizmowi moralnemu szerzonemu przez media. Stanąłby przeciw kosmopolityzmowi, przeciw dzikiemu darwinowskiemu kapitalizmowi. Z pewnością zaatakowano by go jako tradycjonalistę, nacjonalistę, jako kapłana niepoprawnego politycznie. Ks. Jerzy jednak pod warstwą zła, bandytyzmu, korupcji i dewiacji seksualnych, jaka pokrywa polski naród, dostrzegłby pokłady dobra. Ks. Popiełuszko podziwiałby polską młodzież, ale nie tę jej część, która pije alkohol, bierze narkotyki i szuka mocnych wrażeń na dyskotekach.”

Stanisław Wielgus (1939) polski arcybiskup katolicki

Źródło: Homilia podczas uroczystości z okazji 25. rocznicy męczeńskiej śmierci ks. Jerzego Popiełuszki w bazylice Dominikanów w Lublinie, 18 października 2009.

O śmierci , O alkoholu , O młodzieży , O wierze

„Ideologie te (socjalizm i kapitalizm), zrodzone przed wiekiem, w epoce silników parowych oraz tchnącego samozadowoleniem optymizmu nauki, dziś są już przestarzałe; w swej obecnej formie nie mogą już stanowić rozwiązania problemów epoki atomów i fizyki relatywistycznej.”

Albert Camus (1913–1960) francuski pisarz, noblista

Źródło: Tony Judt, Brzemię odpowiedzialności…, op. cit., s. 164.

O optymiźmie , O nauce , O wieku

„U źródeł nowoczesnych państw kapitalistycznych stoi historia niewolnictwa, ludobójstwa, przemocy i wyzysku pod każdym względem równie odrażających jak te znane z maoistycznych Chin czy stalinowskiego Związku Radzieckiego. Kapitalizm również powstawał wśród krwi i łez. W przeciwieństwie do stalinizmu i maoizmu przetrwał jednak dostatecznie długo, by zapomnieć o większości tamtych okropieństw. Marksowi udało się uniknąć podobnej amnezji między innymi dlatego, że żył w czasach, kiedy jeszcze tworzyły się podwaliny systemu.”

Terry Eagleton (1943)

Źródło: Dlaczego Marks miał rację?, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2014.

O historii

„Wszystkie gesty radykalizmu stały się dziś puste. A niektóre formy radykalizmu są wręcz czystym cynizmem. Potrzebujemy odważnych przemyśleń. Już raz nieomal udało się poskromić rozszalały kapitalizm, jakkolwiek jedynie w wyjątkowych warunkach, w uprzywilejowanym regionie, na kilka dekad – tylko w obrębie państw narodowych. Ale bez wątpienia musimy wynaleźć sposób, jak ten szalejący w skali światowej kapitalizm utrzymać w ryzach społecznie znośnych, ale tak, by nie odciąć źródeł jego produktywności.”

Jürgen Habermas (1929) niemiecki filozof, socjolog i publicysta polityczny

Źródło: rozmowa Sławomira Sierakowskiego, Gesty radykalizmu są dziś puste, „Krytyka Polityczna” nr 11–12/2007.

„Kiedy mówimy o kapitalizmie… nie mówimy o własności. Własność prywatna jest przeciwieństwem kapitalizmu; własność jest bezpośrednim wzięciem w opiekę rzeczy należących do człowieka. Kapitalizm zastępował tę własność przez dominację zdobyczy technicznych.”

José Antonio Primo de Rivera (1903–1936) polityk hiszpański, ideolog narodowego syndykalizmu

Źródło: Sławomir Bardski, Jose Antonio Primo de Rivera http://www.nacjonalista.pl/2010/11/22/slawomir-bardski-jose-antonio-primo-de-rivera/

„Podczas gdy zasadą amerykańskiego kapitalizmu jest „niech powstają nowe interesy”, zasada kapitalizmu francuskiego brzmi „niech stare interesy nigdy nie zaginą.””

Léon Blum (1872–1950) francuski polityk

w 1950.
Źródło: Tony Judt, Brzemię odpowiedzialności…, op. cit., s. 113

„Z wyjątkiem Marksa, który przepowiadał, że ten system – którym wszyscy w jego epoce się zadowalali – zmierza ku końcowi, inne teorie broniły tezy o swoistym wiecznym powrocie kapitalizmu, który mimo cyklów i kryzysów miał jakoby zawsze się odradzać.”

Paul Jorion (1946)

Źródło: rozmowa Jean-Gabriela Fredeta, „Le Nouvel Observateur”, tłum. „Forum”, 26 kwietnia 2011.

„Od 17 lat jestem bezrobotny. Poświęciłem życie odkłamywaniu historii Polski, ktoś napisał nawet, że ja walczę swoimi filmami o amnestię dla naszej historii. Dlaczego więc, do cholery, mam dziś tak strasznie pod górę? Najgorsze, że zlikwidowali mi Profil. Dostałem tylko lakoniczne pisemko, nawet nie mieli odwagi zaprosić mnie na rozmowę. Ja rozumiem zasady kapitalizmu, rozumiem, że teraz samemu trzeba zarobić, znaleźć sponsorów, a nie czekać na dotację. Tylko że nikt mi nie dał szansy. Profil zlikwidowano nagle i bezprawnie. Napisałem w tej sprawie dziesiątki skarg i listów. Pisałem do premierów, do Sejmu, do Senatu. Do Jana Marii Jackowskiego, który był wtedy szefem sejmowej komisji kultury. Po tygodniach oczekiwania zaproponował mi, że się wstawi u ministra kultury Waldemara Dąbrowskiego, żeby mnie przyjął na audiencję. Ale nic z tego. Ja wchodzę drzwiami, a Dąbrowski ucieka oknem. Pisałem do premiera Buzka - to odpisał, że to leży w kompetencji resortu kultury. I tak w koło Macieju. Nie zarabiałem i wpadłem w kłopoty finansowe. W pewnym momencie przestałem płacić składki na Stowarzyszenie Filmowców, bo nawet 10 złotych było dla mnie ważne. No to mnie skreślili, chociaż pisałem, że jestem w trudnej sytuacji.”

Bohdan Poręba (1934–2014) reżyser polski

Źródło: Poręba chce zmartwychwstać, wyborcza.pl, 4 marca 2008 http://wyborcza.pl/1,76842,4981478.html?as=7&startsz=x

O życiu , O historii , O górach , O czekaniu

„Wolność gospodarcza, wolność wyboru w warunkach wszechobecnej presji ekonomicznej i walki o przetrwanie to pozorna wolność. Dawanie ludziom pozbawionym wyboru wolności wyboru to czysty populizm, który krzywdzi tych, których tą pozorną swobodą próbujemy obdarować. Wolność wyboru w warunkach współczesnego kapitalizmu jest możliwa tylko wtedy, kiedy zarabiamy więcej, niż musimy na bieżąco wydawać. I wtedy tymi nadwyżkami możemy swobodnie dysponować. Zwolnienie z przymusowego ubezpieczenia społecznego w przypadku większości obywateli takich nadwyżek nie zapewnia.”

Piotr Ikonowicz (1956) polski polityk

Źródło: Pozory wolności, krytykapolityczna.pl, 22 stycznia 2013 http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/opinie/20130122/ikonowicz-pozory-wolnosci

O wolności , O walce

„Czy potrzebny nam rynek? Jak najbardziej. Ale też państwo, które dostarcza usług publicznych, dba o edukację i świadczenia dla ubogich, usuwa nierówności. Klasyk kapitalizmu byłby za.”

Amartya Sen (1933) ekonomista indyjski, noblista

Źródło: wyborcza.pl, 3 kwietnia 2009 http://wyborcza.pl/1,97559,6463889,I_rynek_i_panstwo.html?as=2&startsz=x

„Ten nasz polski kapitalizm „sprzed 100 lat”, opiera się na zasadzie, że zysk maksymalizuje się najlepiej przez obniżanie płac. W związku z czym coraz mniej pieniędzy trafia na rynek, a gospodarka żyje przecież z pieniędzy, za które ludzie różne towary kupują. To abecadło.”

Jacek Kuroń (1934–2004) polski historyk, pisarz, polityk, działacz społeczny i polityczny

Źródło: Nadzieja i rozczarowanie. Pisma polityczne 1989–2004, Warszawa 2010.

O ludziach , O nadziei , O rozczarowaniu

„Towarzysze! (…) Oto Kongres Kontynentalny klasy robotniczej. Jesteśmy tutaj, aby zjednoczyć robotników tego kraju i powołać do życia ruch robotniczy, którego celem będzie wyzwolenie klasy robotniczej z niewolniczych okowów kapitalizmu (…). Celem organizacji tej będzie uczynienie klasy robotniczej posiadaczem władzy ekonomicznej, środków do życia, zapewnienie jej kontroli nad maszynami służącymi produkcji i dystrybucji z pominięciem kapitalistycznych panów.”

Bill Haywood (1869–1928)

mowa inaugurująca w 1905 w Chicago pierwszy masowy konwent amerykańskich socjalistów, anarchistów i radykalnych związkowców, którzy powołali nowy związek zawodowy o nazwie Robotnicy Przemysłowi Świata.
Źródło: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 429.

O historii

„Na dzisiejszym typie człowieka spodlonego i chorego wspierają się wszystkie instytucje społeczne, rządzące życiem współczesnym, które określamy ogólnym terminem kapitalizmu, albo ściślej „kapitalistycznego państwa”, ponieważ polityczne instytucje współdziałają tutaj z ekonomicznymi, wychowawczymi itp. jako przystosowana wewnętrznie, harmonijna całość społeczna.”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

„Do odnowy projektu europejskiego potrzeba jednak czegoś więcej niż parodniowych czy nawet kilkutygodniowych demonstracji publicznych. Nie obejdzie się bez porządnej debaty o umoralnieniu kapitalizmu. (…) W Polsce (…), by rozpocząć debatę, wystarczyłoby zorganizować konferencję na temat Konstytucji RP, która obiecywała (już nie piszę „gwarantowała”, choć konstytucja to właśnie zakłada) zasadniczo inny niż realizowany typ kapitalizmu.”

Tadeusz Kowalik (1926–2012)

Źródło: Posłowie do Manifestu zaniepokojonych ekonomistów; cyt. za: krytykapolityczna.pl, 31 lipca 2012 http://krytykapolityczna.pl/gospodarka/kowalik-w-czynow-uderzaj-stal/

„Jesteśmy krajem zależnym i monoprodukcyjnym. Tu stadia ewolucji mylą się, mieszają i zrywają logiczną jedność – jak warstwy skorupy ziemskiej po gwałtownym kataklizmie. W naszym kraju można spotkać wszystko. Od prymitywnego komunizmu plemion leśnych, przez patriarchalny system Płaskowyżu i rolniczy feudalizm Oriente, po najbardziej rozwinięty kapitalizm, reprezentowany np. przez fabrykę Said.”

Juan Lechín Oquendo (1914–2001)

Źródło: Marcin Kula, Anatomia rewolucji narodowej (Boliwia w XX wieku), Wydawnictwo Leopoldinum, Wrocław 1999, s. 148.

O wieku

„Korporacje nie mają prawa do podejmowania decyzji politycznych. Kapitalizm jest wewnętrznie sprzeczny z naturalnym prawem.”

Winona LaDuke (1959) amerykańska działaczka praw Indian i ochrony środowiska

O decyzjach

„Nikt u nas nigdy nie został zwolniony z powodu kłopotów finansowych firmy, choć takich u progu kapitalizmu nie brakowało. Jak nie najlepiej się wiodło, to cała załoga zaciskała pasa, by dalej wszyscy mogli mieć zatrudnienie. Albo część załogi przechodziła na wcześniejszą emeryturę. Ale żeby tak pracownika na bruk wyrzucić, to dla mnie jest nie do pomyślenia. Tylko jednego musiałam zwolnić dyscyplinarnie. Nie było wyjścia, mimo upomnień pijany przychodził do pracy i mógł całemu zakładowi zaszkodzić. Został zwolniony zgodnie z kodeksem pracy, który u nas obowiązuje jak w każdym zakładzie.”

Maria Janas (1954)

Źródło: Bartłomiej Kuraś, Od korporacji uchowaj nas, Panie, „Duży Format” http://wyborcza.pl/duzyformat/1,140812,16660313,Spoldzielcy_z_Muszynianki__Od_korporacji_uchowaj_nas_.html, wyborcza.pl, 18 września 2014.

„Październik Lenina nie obalił w skali światowej kapitalizmu, lecz przyśpieszył w krajach rozwiniętych postęp ekonomiczny i techniczny. Natomiast w samej Rosji, podobnie jak później w Chinach i środkowej Europie, która po wojnie znalazła się w strefie radzieckiej, spowodował zastój gospodarczy, naukowy i kulturalny, stalinowski terror i potem bolesną agonię jeszcze jednej utopijnej formacji politycznej. Układy gospodarczo-polityczne, ich rzeczywistość, a świadomość polityczna, to dwie różne rzeczy. System nakazowo-rozdzielczy, z istoty swej totalitarny, rodzi administrację, biurokrację, warstwę społeczną zainteresowaną w jego utrzymaniu. Ludzie pracy, którzy mu podlegają, mimo zniewolenia, prędzej czy później tworzą polityczną opozycję, dążącą do obalenia i władców, i samego systemu.”

Włodzimierz Sokorski (1908–1999) polski działacz komunistyczny, pisarz, dziennikarz, generał

Źródło: Romans z komuną, Wydawnictwo Res Polona, Łódź 1991, s. 8–9.

O wojnie , O ludziach , O rzeczywostości

„Mit „niewidzialnej ręki” rynku, drogi Adamowi Smithowi (…), w myśl którego, dążąc do realizacji własnych interesów, jednostki przyczyniają się do lepszego funkcjonowania systemu, jest obroną społecznej użyteczności egoizmu i samoregulacji, która straciła na przestrzeni lat wszelkie znaczenie. Samoregulacja stała się niedorzeczna wraz ze wzrostem kapitalizmu finansowego.”

Paul Jorion (1946)

Źródło: rozmowa Jean-Gabriela Fredeta, „Le Nouvel Observateur”, tłum. „Forum”, 26 kwietnia 2011.

O myślach , O egoiźmie , O myśleniu

„Zarzucanie mi kradzieży to żart. Jeśli wyniesienie ze sklepu dziesięciu paczek ryżu, soczewicy i litra oliwy to złodziejstwo, jak nazwać ratowanie oszukańczych banków z publicznych pieniędzy? To jest największa kradzież w historii kapitalizmu.”

Juan Manuel Sánchez Gordillo (1952) polityk hiszpański

Źródło: Aleksandra Lipczak, Nie płacę po hiszpańsku, „Gazeta Wyborcza”, 11 września 2012.

O historii

„Naturalistyczny reaktor kapitalizmu, zamontowany w samym sercu antynaturalistycznego judeochrześcijaństwa, aby nadawał mu energię (bo bez tego wszyscy staniemy w kolejce po kartki na cukier), miał jednak chłodzenie etyczne, polityczne, prawne, związkowe… Teraz ulega stopieniu (jak prawo pracy w Polsce w zderzeniu z wymaganiami „elastyczności rynku pracy”). Jeśli globalizacja rynkowa nie znajdzie „chłodziwa” w postaci globalizacji społecznej i politycznej, w postacie idei politycznych i religijnych, które byłyby świadome konieczności „wyjścia z natury” i „regulowania naturalistycznego rynkowego źródła energii”, nastąpi wyciek radioaktywny o rozmiarach raczej apokaliptycznych.”

Cezary Michalski (1963) polski eseista i prozaik

Źródło: Saudowie na promsach, krytykapolityczna.pl, 23 marca 2011 http://www.krytykapolityczna.pl/CezaryMichalski/Saudowienapromsach/menuid-291.html

O naturze , Serce

„Komunizmu nie da się obronić w żaden sposób. To była totalna porażka. Z kolei spóźnieni antykomuniści, których pełno w Polsce, na Węgrzech czy w Słowenii, na pytanie, dlaczego nasze życie bywa nadal tak podłe, skoro kapitalizm jest lepszy od socjalizmu, odpowiadają: „Ponieważ to jeszcze nie jest prawdziwy kapitalizm. Nadal rządzi nami wąska grupa komunistów. Dlatego potrzebujemy nowej czystki, musimy powtórzyć antykomunistyczną rewolucję”. To niezwykle zabawne, że dzisiejsi antykomuniści używają najbardziej zużytej goszystowskiej kliszy, zgodnie z którą demokracja w kapitalizmie to jedynie maska, skrywająca bezwzględną władzę wąskiej sekty bogaczy. Innymi słowy, ci spóźnieni neofici antykomunizmu nie dostrzegają, że to, co demaskują jako wypaczony pseudokapitalizm, jest w rzeczywistości kapitalizmem tout court.”

Slavoj Žižek (1949) słoweński socjolog, filozof, psychoanalityk i krytyk kulturalny

Źródło: Wywiad w Newsweeku, 5 stycznia 2010 http://www.newsweek.pl/magazyn/artykuly/Europa/zizek-dla-newsweeka--dlaczego-kapitalizm-zawsze-zwycieza,51206,6

O życiu , O demokracji , O rzeczywostości , Pytanie

„To są młodzi ludzie, to idzie młodość. „Pokolenie najmłodsze, pokolenie oczywiście kompletnie stracone, bo do cna znieprawione przez telewizję, narkotyki, internet oraz wilczy polski kapitalizm”. A więc mówi się o nas ze smutną miną i z taśmociągu szkoły średniej i studiów wychodzimy z etykietką „pokolenie stracone”, „generacja nic”, „generacja po nic”. Zestaw argumentów jest stały. Internet, komputer i telewizor – osobny świat płynący w kablach, zlepek schematów z kolorowego plastiku, rozświetlający okna wieżowca w zgodnym rytmie, na którym zostaliśmy wyhodowani.”

Dorota Masłowska (1983) polska pisarka i poetka

Przyszkoleni do jedzenia
Źródło: „Gazeta Wyborcza”, 5–6 października 2002

O ludziach , O świecie

„To rasa wilków. Ten, który żyje jedynie kosztem innych, w socjalizmie indywidualista to nie chciwe stworzenie, tylko niedokończony produkt. Społeczeństwo socjalistyczne musi usunąć złe cechy z jednostki, a jednostka musi sama się redukować. Musi zapomnieć o bliźnich ideach kapitalizmu; że jednostka jest wyzwolona, że światem rządzi popyt i podaż. Żeby rozwinąć świadomość rewolucyjną, trzeba stworzyć nowego człowieka wraz z nowymi podstawami materialnymi dla narodu.”

Ernesto Guevara (1928–1967) rewolucjonista argentyński

O świecie , O wilkach

„Chuj skończony, oszust. Prawda jest taka, że cały kapitalizm polityczny stworzył Kwaśniewski.”

Józef Oleksy (1946–2015) polski polityk

o Aleksandrze Kwaśniewskim.
Rozmowa z Gudzowatym

O prawdzie

„Kto jednak nie chce mówić o kapitalizmie, powinien także milczeć o faszyzmie.”

Max Horkheimer (1895–1973) niemiecki filozof i socjolog

Źródło: Żydzi i Europa (1939)

„Europa raz dziś jeszcze stoi przed wyborem między socjalizmem i skrajnie prawicowym barbarzyństwem. Czy ostrożniej: jakąś rzeczywistą socjaldemokratyczną korektą obecnej postaci kapitalizmu, bardziej sprawiedliwie dystrybuującą bogactwo, a prawicowym populizmem z ksenofobią, antyimigranckimi ekscesami i dziesiątki, jeśli nie setkami małych Brievików w każdym parlamencie.”

Jakub Majmurek (1982)

Źródło: Socjalizm albo barbarzyństwo, krytykapolityczna.pl, 7 maja 2012 http://www.krytykapolityczna.pl/Opinie/MajmurekSocjalizmalbobarbarzynstwo/menuid-197.html

O bogactwie

„[kapitalizm] dekoduje jedną ręką to, co aksjomatyzuje drugą.”

Gilles Deleuze (1925–1995) francuski filozof

Anty-Edyp (z Feliksem Guattarim)

„Są i tacy, którzy dostrzegają wyłącznie społeczne konsekwencje przewrotu, którzy wyrażają obojętność co do tego, w jakiej formie kapitalizm zostanie zlikwidowany. Czynią to zwłaszcza ci, dla których rewolucja sprowadza się w gruncie rzeczy do interwencji zbrojnej Sowietów, nie do wielkiego wysiłku wyzwoleńczego mas ludowych. Jest to złudzenie nie mniej szkodliwe. Przełom nie może zostać pozbawiony pierwiastka społecznego, ale nie może też zostać wyjałowiony z pierwiastka narodowego. Nie należy ani na chwilę zapominać o tym, że będzie to bunt ujarzmionych narodów, które cierpiały nie tylko jako klasy społeczne, ale również jako narody.”

Adam Próchnik (1892–1942) działacz socjalistyczny i oświatowy, historyk

Źródło: Nie powtórzy się rok 1918, „Barykada Wolności”, Nr 40, 30 marca 1941 http://lewicowo.pl/nie-powtorzy-sie-rok-1918/

O wysiłku , O wolności , O cierpieniu , O obojętności

„Proszę sobie przypomnieć choćby historię Polski po 1989 roku: kiedy komunizm upadł, cyniczni ekskomuniści nadawali się zazwyczaj lepiej do sprawowania władzy niż dawni dysydenci. Dlaczego tak było? To nie był żaden spisek, który przywołują wasi bliźniacy. Stało się tak dlatego, że o ile bohaterowie antykomunistycznych rewolt nadal śnili na jawie, dawni komuniści nie mieli najmniejszych kłopotów z zaakceptowaniem bezlitosnych reguł kapitalizmu. Oni okrucieństwo mieli we krwi. To był wielki paradoks postkomunistycznego świata: antykomunistyczni bohaterowie stanęli po stronie utopijnego snu o prawdziwej demokracji, a dawni komuniści wybrali okrutną rzeczywistość skuteczności rynku, włącznie z korupcją i wszelkimi brudnymi sztuczkami.”

Slavoj Žižek (1949) słoweński socjolog, filozof, psychoanalityk i krytyk kulturalny

Źródło: Wywiad w Newsweeku, 5 stycznia 2010 http://www.newsweek.pl/magazyn/artykuly/Europa/zizek-dla-newsweeka--dlaczego-kapitalizm-zawsze-zwycieza,51206,6

O demokracji , O historii , O rzeczywostości

„Ostatecznym pokazem siły ze strony rządzącej ideologii jest zezwolenie na ostrą krytykę. W dzisiejszych czasach nie brakuje nam antykapitalizmu. Zalewają nas negatywne doniesienia o potwornościach kapitalizmu: (…) korporacje, które bezlitośnie zatruwają nasze środowisko naturalne, skorumpowanych bankierów otrzymujących niebotyczne uposażenia, chociaż ich upadające banki ratowane są z publicznych pieniędzy, warsztaty produkcyjne, w których dzieci pracują, jak niewolnicy. A jednak jest w tym haczyk: w tych wypowiedziach nie kwestionuje się demokratyczno-liberalnych ram określających pole walki z tymi nadużyciami. Celem (wyraźnie określonym lub wskazanym tylko aluzyjnie) jest zdemokratyzowanie kapitalizmu, rozciągnięcie demokratycznej kontroli poprzez nacisk mediów, interpelacje parlamentarne, ostrzejsze prawo, uczciwe śledztwo policyjne itd. Krytyka nigdy nie dotyczy instytucjonalnych zrębów (burżuazyjnego) demokratycznego państwa. Ład ten pozostaje święty nawet dla najbardziej radykalnych form „etycznego antykapitalizmu.””

Slavoj Žižek (1949) słoweński socjolog, filozof, psychoanalityk i krytyk kulturalny

Źródło: Spisek kontrolowany, „London Review of Books”, tłum. „Forum”, 24 stycznia 2011.

O dzieciach , O sile , O walce

„Natura i nieświadomość – ostatnie tradycyjne aspekty stawiające opór kapitalizmowi – stanowią specyficzne moce uwalniane poprzez zażywanie substancji psychodelicznych, które objawiają się w formach kształtowanych przez mity.”

Daniel Pinchbeck (1966) amerykański pisarz i publicysta

Źródło: Przełamując umysł, tłum.M. Lorenc, D. Misuina, Wyd. Okultura, Warszawa 2010.

O naturze

„Za przykładem niektórych ekstremistów znad Sekwany zaczęto i u nas lansować tzw. antypowieść i antyfilm, a co gorsza, zaczęto głosić filozofię beznadziejności i rozpaczy, zagubienia i samotności człowieka, filozofię bezsensu życia, zaczęto przenosić bezkrytycznie na nasz grunt poglądy z innego świata, ze świata kapitalizmu skazanego przez historię na zagładę.”

Władysław Gomułka (1905–1982) polski polityk komunistyczny, I sekretarz KC PZPR

o powodach zatrzymania filmu Ósmy dzień tygodnia.
Źródło: blog Kartki z podróży http://kartkazpodrozy.blog.onet.pl/klatwa-Gomulki,2,ID412626495,n, 15 sierpnia 2010.

O historii , O samotności

„Współczesne formy „paranoidalnego” nadmiernego utożsamiania się są wewnętrzną odwrotnością uniwersalizmu Kapitału, wewnętrzną reakcją na ten uniwersalizm. Im bardziej logika Kapitału nabiera cech uniwersalnych, tym bardziej jej przeciwieństwo przyjmuje cechy „irracjonalnego fundamentalizmu”. Innymi słowy, nie ma stąd wyjścia tak długo, jak długo wymiar uniwersalny naszej formacji społecznej będzie definiowany w kategoriach Kapitału. Kapitał jest ostateczną siłą „wydziedziczania”, która podkopuje każdą trwałą tożsamość społeczną, i pozwala zinterpretować „późny kapitalizm” jako epokę, w której tradycyjna trwałość pozycji ideologicznych (autorytet patriarchalny, utrwalone role seksualne, itd.) stają się przeszkodą na drodze do niczym nie pohamowanego utowarowienia każdego życia.”

Slavoj Žižek (1949) słoweński socjolog, filozof, psychoanalityk i krytyk kulturalny

o narastającej walce pomiędzy globalnym kapitalizmem, a tożsamością lokalną.

O sile , O walce

„Dlaczego miałbym się obrażać na mechanizmy rynku literackiego. Przecież większość z nas, nie zgadzając się na komunizm, opowiedziała się za kapitalizmem, konsumpcją, prostszym życiem – a więc za dominacją prostej literatury. Nie ma co się zatem łudzić, że literatura bardziej skomplikowana stanie się pokupna.”

Krzysztof Niewrzęda (1964) polski prozaik, poeta i eseista

Źródło: Emigrant więcej zyskuje niż traci – rozmowa Alana Sasinowskiego – „Kurier Szczeciński” 30. 11. 2009

O literaturze

„Dwa (…) oskarżenia – o marnotrawstwo dóbr i znieczulicę moralną – wytoczone przez pionierów socjalizmu kapitalizmowi, nie utraciły nic ze swej mocy ani aktualności; jeśli już, to dowody kapitalistycznej winy gromadzą się dziś i pęcznieją w bezprecedensowej, bo planetarnej skali – najbardziej bodaj jaskrawo na obszarach dziś dokonującej się, z opóźnieniem, „pierwotnej akumulacji kapitału”. Choćby w Indiach, owym koronnym przykładzie oszałamiających postępów kapitalistycznej globalizacji, garstka multimiliarderów współżyje z 250 milionami ludzi zmuszonych do wegetowania za jeden dolar dziennie.”

Zygmunt Bauman (1925–2017) polski socjolog, filozof, eseista

Źródło: krytykapolityczna. pl, 29 września 2010 http://www.krytykapolityczna.pl/SeriaIdee/Socjalizmpotrzebnyodzaraz/menuid-82.html

O ludziach

„Przyszło powiadomienie z powiatu, że możemy otworzyć kuźnię, którą żeśwa w ramach likwidacji gromadzkiego kapitalizmu parę lat temu nazad zamknęli. Rzecz jasna, nie w starej sanacyjnej formie, ino jako postępowy kowalski punkt usługowy. Prywatny. Sprawa była pilna, bo to i konie z zacofanej siły pociągowej, która pożerała nasz system agrarny, przekształciły się w postępowy artykuł eksportowy: dewizową koninę.”

Jerzy Ofierski (1926–2007) aktor, pisarz, dziennikarz polski

Źródło: Leworęczny kowal z książki Za Kierdziołkową miedzą

O książkach , O sile , O koniach

„(…) proszę pamiętać, że wówczas nikt, nawet „Solidarność”, wcale nie chciał wprowadzenia kapitalizmu. Oni wszyscy chcieli socjalizmu z ludzką twarzą. Jak ja im mówiłem, że taki socjalizm musi zawsze mieć gołą „d…”, to się wszyscy uśmiechali niedowierzająco.”

Mieczysław Wilczek (1932–2014) polski przedsiębiorca, polityk, b. minister

Źródło: Krystyna Naszkowska, Oto ojciec proszku Ixi, „Duży Format” (dodatek „Gazety Wyborczej”), 17 sierpnia 2007

„Kryzysy są stałą składową genomu kapitalizmu. W żadnym wypadku nie stanowią wyjątku, lecz są regułą. Dokładnie te same czynniki, którym kapitalizm zawdzięcza witalność, czyli innowacyjność i akceptacja ryzyka, mogą wywołać także katastrofalne zapaści. To, co przeżywamy obecnie, daje nam ledwie przedsmak tego, co nas jeszcze czeka.”

Nouriel Roubini (1958)

Źródło: „Forum”, 17 maja 2010.

O czekaniu

„Kapitalizm jest religią, jedną z najbardziej bezwzględnych, niemiłosiernych, nieuczciwych religii, która tym, którzy mają gorzej i nie są równi, wmawia, że są temu winni.”

Janusz Palikot (1964) polski polityk

na kongresie Ruchu Palikota 1 maja 2012.
Źródło: Kongres Palikota: Witam was, naćpana hołoto, wyborcza.pl, 1 maja 2012 http://wyborcza.pl/1,75478,11646756,Ruch_Palikota_naprawia_kapitalizm_w_Kongresowej.html

O religii

„Rewolucja burżuazyjna – to taka rewolucja, która nie wychodzi poza ramy burżuazyjnego, czyli kapitalistycznego ustroju społeczno-ekonomicznego. Rewolucja burżuazyjna wyraża potrzeby rozwoju kapitalizmu, nie tylko nie burząc jego podstaw, lecz przeciwnie, rozszerzając je i pogłębiając.”

Włodzimierz Lenin (1870–1924) organizator i przywódca Rewolucji Październikowej

Źródło: Dwie taktyki socjaldemokracji w rewolucji demokratycznej, Dzieła wybrane, tom 1, Moskwa 1948, s. 575.

„Światowy terroryzm” to fałszywe pojęcie. Funkcja dyskursu terroru polega na tym, że stanowi pretekst dla metamorfozy liberalnego kapitalizmu w kapitalizm autorytarny. Ten zwrot postdemokratyczny łączący Waszyngton z Pekinem będzie wielkim tematem półwiecza, które mamy przed sobą.”

Peter Sloterdijk (1947)

Źródło: wywiad dla „Philosophie magazine”, krytykapolityczna.pl, 10 września 2011 http://www.krytykapolityczna.pl/Wywiady/11wrzesniaKrysztalowyPalacpozostalnietkniety/menuid-1.html

„Chociaż w ostatnich trzydziestu latach realne dochody w krajach bogatych podwoiły się, to ich mieszkańcy pracują ciężej niż kiedykolwiek przedtem i wcale nie są szczęśliwsi. Budzi to pytanie, dlaczego wciąż tkwią w tym kieracie. Czy dlatego, że kapitalizm wymaga ciągłej ekspansji rynków i dzięki reklamie łapie w sidła bezużytecznego konsumeryzmu coraz więcej ludzi? Czy dlatego, że ekonomiści zignorowali to, że wraz z bogaceniem się społeczeństwa dobra pozycjonalne – które zaspokajają nie nasze potrzeby, lecz naszą tęsknotę za statusem społecznym – stają się coraz bardziej pożądane? Czy dlatego, że z powodu globalizacji bogactwo jest zbyt niepewne i zbyt nierówno rozłożone, by ludzie zamożnych społeczeństw mogli zwolnić tempo? Czy też dlatego, że brak nam jednej spójnej koncepcji dobrego życia, w imię której moglibyśmy powiedzieć: „Dość tego?””

Robert Skidelsky (1939)

Źródło: Keynes: Powrót mistrza, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2012, str. 182.

O ludziach , O bogactwie , Pytanie

„To wojna między narodami a kapitalizmem, a Grecja znajduje się na froncie tej wojny.”

Aleksis Tsipras (1974) grecki polityk

o kryzysie finansowym.
Źródło: Syriza i jej lider chcą wygrać wybory w Grecji. Dlatego oszukują wyborców, forsal.pl, 23 maja 2012 http://forsal.pl/artykuly/619172,syriza_i_jej_lider_chca_wygrac_wybory_w_grecji_dlatego_oszukuja_wyborcow.html

O wojnie , O oszukiwaniu

„Jak kapitalizm, to kapitalizm:
żyda z ubekiem w lesie złapali,
kościół podobno chcieli podpalić,
aż strach pomyśleć, co będzie dalej (…).”

Andrzej Sikorowski (1949) piosenkarz polski

Źródło: Jak kapitalizm, to kapitalizm

O strachu

„Moje zainteresowanie marksizmem wywodzi się stąd, że teoria marksistowska przykłada dużą wagę do sprawiedliwego podziału. U podłoża leży konkretna zasada moralna, sposób myślenia niemożliwy dla kapitalistów, dlatego właśnie kapitalizm prowadzi do wyzysku.”

Dalajlama XIV (1935) Dalajlama, duchowy i polityczny przywódca Tybetu

Wywiady
Źródło: rozmowa Georga Bluma, Daremna śmierć, „Die Zeit”, tłum. „Forum”, 19 lipca 2013.

O śmierci , O myślach , O myśleniu

„W społeczeństwie rynkowym, kiedy jesteś bez gotówki, masz tylko taką swobodę, że możesz nic nie robić, bardzo mało posiadać i umrzeć młodo. Innymi słowy, w kapitalizmie pieniądz daje prawo do posiadania praw.”

Raj Patel (1972)

Źródło: Wartość niczego. Jak przekształcić społeczeństwo rynkowe i na nowo zdefiniować demokrację, tłum. Hanna Jankowska, wyd. Muza, Warszawa 2010.

O pieniądzach , O demokracji

„Zachód nie chroni już obłudnie swej łapczywości pod zawołaniem „Dieu le veut”, „Rozum żąda”, „Moralność wymaga”. Życzy innym (kulturom) i sobie nieprzerywanej wojnami albo kryzysem konsumpcji. Tego chcą teraz od Zachodu Bóg, rozum i moralność. Powiedzenia sobie samemu: „Smacznego”, wyżerając własny mózg, rozsądek, marzenia. Takie jest menu kapitalizmu, jakkolwiek by je przyrządzić i podać: w McDonaldzie, na giełdzie, w bezpłatnej kuchni dla ubogich.”

Manuela Gretkowska (1964) pisarka polska

Polka

O Bogu , O marzeniach , O morzu

„Przynajmniej od ukazania się „Końca historii” Francisa Fukuyamy istniejący na Zachodzie porządek nazywaliśmy „liberalną demokracją”. W tej nazwie zawierają się dwie piękne idee: wolności i równości. Trudno było jej idealistycznemu urokowi nie ulec. Sęk w tym, że opisuje ona tylko niematerialną część faktycznie istniejącego systemu, czyli demokratycznego kapitalizmu. Jego kształt wyznacza punkt przecięcia dwóch osi: demokracji i kapitalizmu. Równości (praw) i nierówności (bogactwa). Przez te 20 lat punkt przecięcia osi gwałtownie się przesunął. Potęga kapitalizmu wzrosła niepomiernie i niezauważenie. Powstał globalny system instytucji rynkowych (banków, funduszy, korporacji) nie tylko zbyt wielkich, by upaść, lecz także zbyt potężnych, by państwa mogły je kontrolować. A jednocześnie demokracja gwałtownie się zdegenerowała, stając się (…) „mediokracją”, czyli faktycznie branżą show-biznesu.”

Jacek Żakowski (1957) dziennikarz polski

Źródło: Czy po kryzysie czeka nas wojna?, polityka. pl, 30 września 2011 http://www.polityka.pl/swiat/analizy/1519692,1,czy-po-kryzysie-czeka-nas-wojna.read

O wojnie , O demokracji , O historii , O biznesie

„Akumulacji kapitału nie tylko nie można przedstawić, gdy zakłada się wyłączne i absolutne panowanie kapitalistycznego sposobu produkcji, lecz co więcej, bez środowiska niekapitalistycznego jest ona w ogóle nie do pomyślenia.(…) Zrozumienie specyfiki kapitalizmu leży w dialektycznej sprzeczności polegającej na tym, że akumulacji kapitału potrzebne jest do jej ruchu otoczenie niekapitalistycznych formacji społecznych i że tylko w stałej wymianie materii z nimi postępuje ona naprzód i trwać może tylko tak długo, jak długo znajduje to środowisko.”

Róża Luksemburg (1871–1919) niemiecka polityk

Źródło: Akumulacja kapitału. Przyczynek do ekonomicznego wyjaśnienia imperializmu, PWN, Warszawa 1963, s. 462–463.

O zrozumieniu

„Bądź moja” – jest w tym miłość, racjonalizm… i kapitalizm.”

Robert Musil (1880–1942) pisarz austriacki

O miłości

„Konieczne są radykalne przemiany: aby położyć kres nierównościom, doprowadzić do prawdziwej redystrybucji wytwarzanych bogactw, do prawdziwej demokracji, a nie takiej, którą zdalnie steruje kilka tysięcy uprzywilejowanych. Chcemy zburzyć dyktaturę nielicznych. Ubiegły wiek naznaczony był przez dwa systemy równie niedemokratyczne: przez kapitalizm i przez reżimy biurokratyczne, takie jak za żelazną kurtyną. Te drugie już upadły. Moja Nowa Partia Antykapitalistyczna (NPA) chce obalić ten pierwszy – system kapitalistyczny – który i tak bankrutuje, pożerając przy tym jeszcze miliardy dolarów. (…) nie pragniemy tworzyć systemów takich jak stalinowski ZSRR.”

Olivier Besancenot (1974) francuski polityk

Kapitalizm francuski i antykapitalistyczna perspektywa
Źródło: „Dziennik” (Warszawa), 9 kwietnia 2009

O demokracji , O wieku , O bogactwie

„Obecny kryzys nie domaga się moim zdaniem „nowego kapitalizmu”, tylko nowego pojmowania starych idei – Smitha i Pigou, o których, niestety, zapomnieliśmy. Trzeba też trzeźwego zrozumienia tego, jak funkcjonują instytucje publiczne, od rynków po instytucje państwa – jak mogą one wykraczać poza doraźne rozwiązania i współtworzyć gospodarczo przyzwoitszy świat.”

Amartya Sen (1933) ekonomista indyjski, noblista

Źródło: wyborcza.pl, 3 kwietnia 2009 http://wyborcza.pl/1,97559,6463889,I_rynek_i_panstwo.html?as=2&startsz=x

O świecie , O zrozumieniu

„Kapitalizm to wyzysk człowieka przez człowieka, a socjalizm wprost przeciwnie.”

Coluche (1944–1986) francuski komik, aktor

Przypisywane

„Tak jak zachodnią rewolucję przemysłową uczłowieczyło społeczne chrześcijaństwo, związki zawodowe i socjaldemokracja, tak samo Chiny czekają na moment, w którym dla tamtejszego konfucjańskiego kapitalizmu, wielbionego z daleka przez wszystkich polskich zamordystów ukrytych i jawnych, pojawi się jakaś siła równoważąca.”

Cezary Michalski (1963) polski eseista i prozaik

Źródło: Ziemkiewicz bez fartuszka, Jobs bez aureoli, krytykapolityczna.pl, 21 marca 2012 http://www.krytykapolityczna.pl/CezaryMichalski/ZiemkiewiczbezfartuszkaJobsbezaureoli/menuid-291.html

O sile , O czekaniu

„Kapitalizm wymyślili Sowieci żeby socjalizm był lepszy.”

Stanisław Tym (1937) polski aktor, satyryk, felietonista

„To utopia łączy filozofie z jej epoką, kapitalizmem europejskim, czy wcześniej już z greckim miastem – państwem.”

Gilles Deleuze (1925–1995) francuski filozof

Co to jest filozofia? (z Feliksem Guattarim)

„Społeczeństwo jakby zawarło umowę z dyktatorem. Darmowa szkoła, 10 gatunków sera i kiełbasy w sklepie, to większości ludziom do demokracji wystarcza. Jednostki, które mogły wzniecić bunt, siedzą od grudnia w więzieniach, a ludzie się o nich nie upominają. Opozycja to tylko Mińsk i trzy największe miasta. Na dodatek jesteśmy zrusyfikowani i rozdrobnieni, nie znamy świata ani zachodniego modelu życia, a kapitalizm widzimy przede wszystkim w rosyjskim, oligarchicznym wydaniu.”

Swiatłana Aleksijewicz (1948) białoruska pisarka i publicystka

o białoruskim społeczeństwie, 17 maja 2011 roku.
Źródło: „Gazeta Stołeczna”, 18 maja 2011 http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1,80269,9616566,Swietlana_Aleksijewicz__Bialorusi_grozi_znikniecie.html

O ludziach , O szkole , O demokracji

„Na budowie wenezuelskiego socjalizmu upłynie nam życie. Ale ja wiem, że to jest droga zbawienia i odkupienia naszego narodu. W kapitalizmie nie ma równości.”

Hugo Chávez (1954–2013) polityk wenezuelski

w czasie zaprzysiężenia siebie na prezydenta na trzecią kadencję.
Źródło: gazeta.pl, 11 stycznia 2007

O życiu , O czasie

„To co kapitalizm i niewola niszczy, mianowicie dobrobyt i szlachetność życia – to ratuje i buduje na nowo kooperatyzm, współdziałanie przyjaźni ludzkich; (…) Są to dwie potęgi, dwie moce zła i dobra, które zmagają się ze sobą o panowanie nad światem. Jedna – przez egoizm – szerzy ciemnotę i nędzę, druga – przez przyjaźń – szerzy wolność i siłę.”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

Źródło: Związki przyjaźni w: Edward Abramowski, Pisma, tom I http://dir.icm.edu.pl/pl/Pisma/Tom_1/358, Warszawa 1924.

O przyjaźni , O świecie , O wolności , O sile

„Bóg szlochał, ale nie miało to wielkiego znaczenia w tym stuleciu niewiary. Najbardziej liczyło się to, że świat płakał – i płacze nadal – oślepiony łzami i krwią. Bowiem to właśnie wtedy, w 1876 roku, zaczął wzrastać w Ameryce nowy kapitalizm i nowe zniewolenie ludzi pracy.”

W.E.B. Du Bois książka Black Reconstruction

Źródło: Black Reconstruction (1935); cyt. za: Howard Zinn, Ludowa historia Stanów Zjednoczonych. Od roku 1492 do dziś, tłum. Andrzej Wojtasik, Wyd. Krytyki Politycznej, Warszawa 2016, s. 277.

O Bogu , O ludziach , O świecie , O wierze

„Gospodarka rynkowa nie oznacza koniecznie kapitalizmu. (…) Prawdziwa natura socjalizmu polega na uwolnieniu sił produkcyjnych, a celem ostatecznym socjalizmu jest osiągnięcie powszechnego dobrobytu.”

Deng Xiaoping (1904–1997)

Źródło: Jakub Polit, Chiny, Wydawnictwo Trio, Warszawa 2004.

O naturze

„Pojawiło się hasło planu Balcerowicza dla edukacji, głos zabrał sam Leszek Balcerowicz. Warunkiem budowy kapitalizmu w Polsce był demontaż klasy robotniczej. Czas na kolejny etap transformacji i proletaryzację pracowników wiedzy. Czas na rewolucję kulturalną. Hunwejbini czekają.”

Edwin Bendyk (1965) polski publicysta

Źródło: Nauczyciel, wróg publiczny nr 1, Antymatrix, 21 czerwca 2012 http://bendyk.blog.polityka.pl/2012/06/21/nauczyciel-wrog-publiczny-nr-1/

O wiedzę , O nauczycielach , O czasie , O czekaniu

„W obliczu coraz bardziej skomplikowanych produktów dystrybuowanych przez banki, których charakter także się zmienił, ten system, który przekształcił się w kapitalizm finansowy, cierpi obecnie na tę samą chorobę, która powaliła jego komunistycznego rywala: skrajną złożoność. Jego organizacja osiągnęła taki próg złożoności, że niestabilność bierze górę.”

Paul Jorion (1946)

Źródło: rozmowa Jean-Gabriela Fredeta, „Le Nouvel Observateur”, tłum. „Forum”, 26 kwietnia 2011.

O górach , O charakterze , O cierpieniu

„Być może to nieuchronna logika kapitalizmu, że trzeba zarabiać coraz więcej pieniędzy, więc o co ten cały ten raban. Zresztą w książce Smitha mowa jest o wielkich spółkach, bankach, klientach, dla których strata miliona dolarów bywa niewielkim uszczerbkiem w majątku. Kryzys pokazał jednak – i tę oczywistą prawdę przypomina też Smith – że te milionowe operacje mogą mieć bardzo złe skutki dla zwykłych podatników na całym świecie. Kiedy coś takiego mówi ktoś z wewnątrz Wall Street – jest to bezcenne.”

Greg Smith (1991) amerykański koszykarz

Autorka: Barbara Szelewa, Goldman Sachs, czyli drapieżnik, krytykapolityczna.pl, 11 listopada 2012 http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/ekonomia/20121112/goldman-sachs-czyli-drapieznik
O Gregu Smisie

O stracie

„W gruncie rzeczy kapitalizmowi w Polsce (…), chodzi o to, by ludzie się zajmowali Kościołem, bzdurami, różnymi Wielgusami, jakimiś karierowiczami z dawnych czasów, bo to służy utrzymaniu tego układu, który jest układem liberalnym gospodarczo i prawicowym intelektualnie. I temu, by żadne inne kwestie tutaj nie stanęły.”

Kinga Dunin (1954) polska publicystka, socjolog kultury, krytyk literacki

Źródło: krytykapolityczna.pl http://www.krytykapolityczna.pl/content/view/1465/129/, 14 stycznia 2007

O ludziach

„Kiedy czytam głosy obrońców obecnego ładu, to przypomina mi się hasło „socjalizm tak, wypaczenia nie!”. Wówczas nie udało się ani zlikwidować wypaczeń, ani obronić socjalizmu – ale dziś, mimo wszystko, są chyba szanse na powodzenie takiego projektu: kapitalizm tak, wypaczenia nie!”

Aleksander Kwaśniewski (1954) polski polityk, przezydent Polski

Źródło: rozmowa Michała Sutowskiego, krytykapolityczna. pl, 27 października 2011 http://www.krytykapolityczna.pl/Wywiady/KwasniewskiJakoopozycjamozemybycodwazniejsi/menuid-1.html

O czytaniu

„Kapitalizm bez bankructwa jest jak chrześcijaństwo bez piekła.”

Frank Borman (1928) amerykański astronauta

Capitalism without bankruptcy is like Christianity without hell.
Źródło: J. Madeleine Nash, B. Van Voorst, A.L. Taylor III, The Growing Bankruptcy Brigade http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,949605,00.html, „Time Magazine”, 18 października 1982

O piekle

„Dziś już wiemy, że wolny rynek i wszyscy jego kapłani – z arcybiskupem Tuskiem, biskupem polowym Pawlakiem i papieżem kapitalizmu politycznego Kaczyńskim – nie dadzą rady dalej wmawiać nam, że wolny rynek stworzy miejsca pracy.”

Janusz Palikot (1964) polski polityk

Źródło: tvp.info http://tvp.info/informacje/polska/korekta-kapitalizmu-ruchu-palikota/7233038, 1 maja 2012

„Późny kapitalizm ustanawia proces polegający na tym, że ostatnie ocalałe, wewnętrzne i zewnętrzne przestrzenie są zajmowane przez prokapitalistyczne rozwiązania – ostatnie pozostałości nieurynkowionych lub tradycyjnych sfer położonych wewnątrz lub poza obrębem rozwiniętego świata – są teraz stopniowo przenikane i kolonizowane.”

Fredric Jameson (1934)

Źródło: The Ideologies of Theory. Essays 1971–1986, University of Minnesota Press, 1988.

„Jeśli w kapitalizmie bezrobocie jest nieszczęściem, w komunizmie jest przestępstwem.”

Leopold Tyrmand książka Dziennik 1954

Dziennik 1954

O nieszczęściu

„Myślenie (…) o katastrofie opiera się na szczątkach hitleryzmu i reifikacji występującej w kapitalizmie, który przekształca innych, świat, przyrodę w przedmioty użytkowe, a więc eksploatowane. Podsyca ono jednak strach i utrudnia poprawne posługiwanie się rozumem.”

Michel Onfray (1959)

Źródło: Strach się leje, „Le Point”, tłum „Forum”, 18 kwietnia 2011.

O świecie , O strachu , O myślach , O myśleniu

„Okrągły Stół zaprzepaścił wielką ideę solidarności. Wepchnął Polskę w nomenklaturę, nieprawy kapitalizm. Przyniósł niewymierne straty moralne i słabnięcie polskiej tożsamości.”

Kornel Morawiecki (1941–2019) działacz opozycji w PRL

Źródło: Dlaczego przewróciłem okrągły stolik, rp.pl, 5 lutego 2009 http://www.rp.pl/artykul/9157,258725_Morawiecki__Dlaczego_przewrocilem_okragly_stolik.html

O stracie

„Pamiętam także nasz marzenia o lepszym, sprawiedliwszym i bardziej ludzkim świecie, jaki dla tak wielu z nas cudzoziemców w tamtym Dreźnie – jeńców wojennych czy też deportowanych do przymusowej pracy – wydawał się być całkowicie realny.
I pamiętam, co my, jeńcy amerykańscy, odpowiadaliśmy Niemcom, gdy tuż przed końcem wojny mówili nam: „Teraz będziecie wojować z Rosjanami”. Nasza odpowiedź brzmiała: „Nie! Ameryka zbliży się do socjalizmu, a Rosja – do kapitalizmu. Będziemy mogli stać się wtedy przyjaciółmi, a przynajmniej nie będziemy wrogami. Ani my, ani oni nie chcemy się bić. My nie jesteśmy jak wy – hitlerowskie sukinsyny, którzy kochacie wojnę”.”

Kurt Vonnegut książka Matka noc

Matka noc

O wojnie , O marzeniach , Kochać się

„Przeżywamy okres dziejowy „niestałej równowagi sił społecznych”; faszyzm, „cezaryzm”, dyktatura jednostki, monarchizm usiłują utrwalić, stabilizować, sztucznie moment chwilowej przewagi kapitału (w szerokim słowa znaczeniu) nad pracą. Dyktatura komunistyczna w Związku Republik Sowieckich usiłuje utrwalić, stabilizować sztucznie moment chwilowej przewagi fizycznej (jesienią roku 1917) pracy nad kapitałem. I jedno i drugie jest w zasadzie beznadziejne. Socjalizmu niepodobna „wprowadzić” przemocą; niepodobna także przemocą powstrzymać na stałe jego pochodu naprzód – chyba, że nastąpi katastrofa całej cywilizacji nowoczesnej. I jedno i drugie prowadzi rozwój dziejowy na szlaki gwałtownych – rewolucyjnych i kontr-rewolucyjnych – starć społeczno-klasowych, na szlaki załamań gospodarczych, które nie ratują kapitalizmu, nie ocalą komunizmu, ale utrudniają tragicznie, straszliwie, zwycięstwo socjalizmu.”

Mieczysław Niedziałkowski (1893–1940) polityk polski

Źródło: Socjalizm a liberalizm, w: Demokracja parlamentarna w Polsce, Wyd. Księgarni Robotniczej, Warszawa 1930 http://lewicowo.pl/socjalizm-i-liberalizm/

O demokracji , O zwycięstwie , Jesień

„Demokracja ma gwarantować wolność, której przejawem jest właśnie wolność światopoglądowa, a niektórzy mylnie wiążą ją z liberalizmem ekonomicznym. Ci, którzy stoją na gruncie liberalizmu światopoglądowego, wcale bowiem nie muszą być zwolennikami kapitalizmu, czyli liberalizmu ekonomicznego.”

Maria Szyszkowska (1937) polska działaczka polityczna, filozof

Źródło: „Trybuna”, 04.2009. wersja online http://www.lewica.pl/index.php?id=19133

O demokracji , O wolności

„Winniśmy liczyć się z dłuższym żywotem i większą elastycznością obecnego ustroju społecznego, niż to dawniej przypuszczano. Skoro zaś rozwój gospodarczy od kapitalizmu do socjalizmu zabierze więcej czasu, niż przypuszczano, to i formy, które to przejście przybierze, będą też inne, niż je przewidywano. Formami tymi będą formy demokracji politycznej. Im bardziej bowiem urządzenia państwowe narodów nowoczesnych ulegają demokratyzacji, tym bardziej zmniejszają się też konieczności i możliwości wielkich katastrof politycznych. W zmieniającej się w ten sposób sytuacji, perspektywy walki robotniczej zależą od wzrostu bogactwa społecznego i sił produkcyjnych społeczeństwa, w połączeniu z powszechnym postępem społecznym, a szczególnie z rosnącą dojrzałością intelektualną i moralną klasy robotniczej.”

Eduard Bernstein (1850–1932) niemiecki filozof

Źródło: Zasady socjalizmu i zadania socjalnej demokracji, Lwów 1901.

O demokracji , O czasie , O walce , O bogactwie

„Janusz Korwin-Mikke, z którym korespondowałem, był aktywny przed '89 w drugim obiegu. Wydał Kapitalizm i wolność, Drogę do zniewolenia Hayeka, oraz inną literaturę libertariańską (…) W czasie, kiedy byliśmy w Warszawie jego partia mieściła się w dawnym mieszkaniu, które było dosłownie labiryntem małych biur, wypełnionych młodymi ludźmi, aktywnie pracującymi nad szerzeniem libertariańskiej ewangelii. Toczyliśmy z nimi wiele dobrych i żywych dyskusji.”

Milton Friedman (1912–2006) ekonomista amerykański, noblista

Źródło: Friedman M., Friedman R., Two Lucky People: Memoirs, Chicago 1999, s. 514.

O literaturze , O wolności , O czasie

„Twórcy materializmu dialektycznego uważali, że socjalizm to kontrola. Mieli rację. W kapitalizmie każdy ma własna miskę, talerz czy menażkę. W socjalizmie jest jeden wspólny kocioł i sprawiedliwy podział. W kapitalizmie nie ma tego, który rozdziela. Dlatego kapitalizm to wolność. Natomiast społeczeństwo sprawiedliwości społecznej musi mieć grupę ludzi kontrolujących wszystkie dobra i sprawiedliwie je dzielących. Ten, kto stoi przy kotle, ten, kto dzieli, uzyskuje tak wielka władzę, o jakiej nie śniło się żadnemu kapitaliście. Socjalizm to władza mniejszości, to władza tych, którzy pilnują wspólnego kotła. Każda sprawiedliwość społeczna rodzi władzę tych, którzy tę sprawiedliwość urzeczywistniają. Sprawiedliwość to kategoria subiektywna. Ci, którzy pilnują kotła arbitralnie ustalają, co to jest sprawiedliwość. Tych przy kotle też trzeba kontrolować. I co jakiś czas segregować seriami z automatu…”

Wiktor Suworow (1947) pisarz rosyjski

Kontrola

O ludziach , O sprawiedliwości , O wolności , O czasie

„Posługując się nowym terminem medycznym, możemy powiedzieć, że Hispanoamerykanie mają alergię na wpływy jankeskie. (…) Ich protestantyzm, ich masoneria, ich typ demokracji przedstawicielskiej, ich federalizm, ich forma głosowania i wyborów, swoiste piętno ich kapitalizmu, ich pojmowanie małżeństwa i rodziny są dla nas tyleż wirusem, co trucizną.”

Miguel Palomar y Vizcarra (1880–1968)

Źródło: Jacek Bartyzel, Hiszpańsko-katolicki nacjonalizm meksykańskich synarchistów, legitymizm.org http://www.legitymizm.org/nacjonalizm-synarchistow

O małżeństwie , O demokracji

„Nasz „skok w kapitalizm” tak jak go przeprowadzono był pierwszym wielkim oszustwem. (…) zamknięcie się Balcerowicza w resortowej wieży z kości słoniowej spowodowało, że Balcerowicz nie był w stanie reagować na zwrotne sygnały, które gospodarka wysłała swoim reformatorom. Z czasem miało się na przykład okazać, że doktrynalna obrona powszechnie znienawidzonego popiwku trwała dużo dłużej niż było to konieczne.”

Jacek Kuroń (1934–2004) polski historyk, pisarz, polityk, działacz społeczny i polityczny

Źródło: Siedmiolatka czyli kto ukradł Polskę? s. 76.

O oszustwie , O czasie

„Faszyzm, jako okres wsteczny w rozwoju kapitalizmu, z punktu widzenia Kościoła był mniej diaboliczny od rządu demokratycznego: faszyzm był bluźnierstwem, ale nie zagrażał Kościołowi od wewnątrz, ponieważ był fałszywą nową ideologią. Konkordat nie był w latach trzydziestych świętokradztwem, ale jest nim dzisiaj, bo jeśli faszyzm nawet nie zadrasnął Kościoła, to neokapitalizm go teraz niszczy. Akceptacja faszyzmu była potwornym epizodem, jednak akceptacja burżuazyjnej cywilizacji kapitalistycznej jest faktem definitywnym, którego cynizm nie jest tylko kolejną plamą w historii Kościoła, ale jest błędem, za który Kościół zapłaci prawdopodobnie swoim upadkiem.”

Pier Paolo Pasolini (1922–1975) włoski pisarz, poeta i reżyser filmowy

Źródło: Szalony slogan jeansów Jesus, „Corriere della Sera”, 17 maja 1973, tłum. Anna Osmólska-Mętrak.

O błędach , O historii

„Kapitalizm rozwija zatem państwowość, lecz jednocześnie rozwija i jej antagonistę; w tych samych momentach sił dziejowych przygotowuje rozwój i zniszczenie tej samej rzeczy. Ze sprzeczności tej pochodzi demokracja.”

Edward Abramowski (1868–1918) polski filozof i działacz polityczny

Źródło: Polityka socjalizmu bezpaństwowego w: Edward Abramowski, Pisma, tom II http://dir.icm.edu.pl/pl/Pisma/Tom_2/362, Warszawa 1924.

O demokracji

„Kapitalizm pozbawiony ludzkiego oblicza, solidarności i sprawiedliwości jest niemoralny i nie ma przyszłości.”

Reinhard Marx (1953)

Źródło: Adam Szostkiewicz, Przegląd kandydatów na papieża Kto zastąpi Benedykta?, polityka.pl, 24 lipca 2012 http://www.polityka.pl/swiat/ludzie/1528995,2,przeglad-kandydatow-na-papieza.read

O ludziach , O sprawiedliwości , O przyszłości

„Kapitalizm jest złem, a zła nie da się regulować przepisami. Trzeba je wyeliminować i zastąpić czymś, co będzie służyło wszystkim. Tym czymś jest demokracja.(…)Po pierwsze gospodarka powinna być kierowana demokratycznie. Innymi słowy, o działaniu systemu decydują wszyscy, nie tylko jeden procent ludności. Po drugie potrzebny jest etyczny i moralny rdzeń. Nie wolno niczego robić bez uwzględnienia aspektu etycznego, żadne decyzje biznesowe nie powinny być podejmowane bez pytania o dobro wspólne.”

Michael Moore (1954) amerykański filmowiec, dokumentalista

Źródło: Kapitalizm. Historia miłosna, 2009.

O demokracji , O historii , O decyzjach , Pytanie

„Błądzić jest rzeczą ludzką, ale żeby trwać przez 30 lat przy tym samym błędzie, trzeba być już neoliberałem. Czas naprawić to, co zepsuli Thatcher i Reagan, żeby kapitalizm znowu przypominał ten ze złotej ery. A górne stawki podatku dochodowego potrafiły wtedy sięgać 95%.”

Wojciech Orliński (1969) polski dzienikarz

Źródło: Kapitalizm, który działał, blog Wojciecha Orlińskiego, 9 listopada 2011 http://wo.blox.pl/2011/11/Kapitalizm-ktory-dzialal.html#ListaKomentarzy

O czasie

„Przede wszystkim, to nie zrewoltowani proletariusze obalą system, ale raczej sami kapitaliści, którzy nie będą chcieli dalszego istnienia kapitalizmu – już nie będą w stanie generować satysfakcjonujących zysków i w związku z tym zaczną poszukiwać alternatyw.”

Immanuel Wallerstein (1930–2019) amerykański socjolog, historyk, ekonomista

Źródło: rozmowa Michała Sutowskiego, Kapitalizm rozwalą sami kapitaliści, krytykapolityczna.pl, 2 lipca 2012 http://www.krytykapolityczna.pl/Wywiady/WallersteinKapitalizmrozwalasamikapitalisci/menuid-197.html

O poszukiwaniu

„Nie jest ważne, czy w Polsce będzie kapitalizm, wolność słowa, czy będzie dobrobyt – najważniejsze, aby Polska była katolicka.”

Henryk Goryszewski (1941) polski polityk

II edycja plebiscytu Srebrne Usta (1993).

O wolności

„Żeby je zrealizować Polska musiałaby wystąpić z Unii Europejskiej. Postulaty JKM to kwintesencja kapitalizmu, jeszcze nikt nie wymyślił lepszego systemu gospodarczego. Bez szans do przeprowadzenia w socjalnej Europie. Jak już opadłby kurz po szoku, to Polska rozwijałaby się w tempie 10 proc. rocznie.”

Krzysztof Rybiński (1967) ekonomista polski

odpowiedź na pytanie: „Jakie byłyby skutki ekonomiczne i społeczne, gdyby zrealizować postulaty Janusza Korwin-Mikkego?”.
Źródło: pb.pl, 6 września 2010 http://www.pb.pl/2/a/2010/09/06/2012_-_rok_proby_dla_Polski

„W przeciwieństwie do kapitalizmu, opartego na zasadzie walki współzawodniczej człowieka z człowiekiem, narodu z narodem – kooperatyzm głosi idee solidarności, skuteczność współdziałania. Istotna pomyślność człowieka wynikać może jedynie z ogólnej pomyślności całego społeczeństwa, istotna pomyślność narodu jest zależną od ogólnego stanu prawdziwej pomyślności świata – oto przewodnia idea kooperatyzmu.”

Maria Orsetti (1880–1957)

Źródło: Kooperatyzm w dobie wojennej i widoki na przyszłość http://lewicowo.pl/kooperatyzm-w-dobie-wojennej-i-widoki-na-przyszlosc/, „Ku przyszłości: rocznik spółdzielczy 1914/16”, Lubelskie Stowarzyszenie Spożywców, Lublin 1917; cyt. za: lewicowo.pl

O przyszłości , O walce

„Dzwon żałobny bijący dla kapitalizmu, obwieszczający, że wkrótce grabieżcom zostanie odebrany ich łup.”

Nadieżda Krupska (1869–1939) rosyjska działaczka komunistyczna

opisując, co usłyszała po przeczytaniu pierwszego tomu Kapitału Karola Marksa.
Źródło: Nigel Cawthorne, Życie erotyczne wielkich dyktatorów, tłum. Zofia Domaniewska, wyd. Puls, s. 43.

O życiu

„Pytam: na czym dziś polega patriarchat, czym jest władza w świecie, w którym ludzie mówią o sobie „aktywiści”, i w co wierzą, gdy mówią „precz z kapitalizmem”, mając na sobie uzdę z napisem Dolce & Gabbana. Zaraz, mówię, chwileczkę, a gdzie jest serce? Bo dopiero, gdzie serce, tam kruszec.”

Tori Amos (1963) amerykańska artystka rockowa, wokalistka i pianistka

Wywiady, „Tylko Rock”, wrzesień 2001

O ludziach , Serce

„(…) późny kapitalizm to piramida finansowa w skali globalnej, na jej szczycie składa się ofiary z ludzi, a frajerzy mają wierzyć, że wszystko będzie trwało wiecznie.”

Thomas Pynchon (1937) amerykański pisarz

W sieci
Źródło: s. 180

O ludziach

„Kapitalizm mógł przetrwać jedynie za cenę kontrolowanego wtłaczania ciał w aparat wytwórczy i dostosowania zjawisk populacyjnych do procesów ekonomicznych.”

Michel Foucault Historia seksualności

Źródło: Historia seksualności, t. 1 Wola wiedzy, tłum.B. Banasiak, K. Matuszewski, Czytelnik, Warszawa 2000.

O historii , O wiedzę , O woli

„Problem polega na tym, że „oficjalny” opis tego, czym jest kapitalizm, jest od samego początku błędny. Zakłada on, że kapitalizm opiera się na wolnym rynku, gdzie wszystkie środki produkcji są wolne – ziemia, praca, towary i kapitał. Nigdy tak naprawdę nie były one wolne – ruch kapitału był wolny najdłużej, towary tylko w bardzo ograniczonych okresach (i nigdy w całości), praca właściwie nigdy, tak samo ziemia… To jest fantazja.”

Immanuel Wallerstein (1930–2019) amerykański socjolog, historyk, ekonomista

Źródło: rozmowa Michała Sutowskiego, Kapitalizm rozwalą sami kapitaliści, krytykapolityczna.pl, 2 lipca 2012 http://www.krytykapolityczna.pl/Wywiady/WallersteinKapitalizmrozwalasamikapitalisci/menuid-197.html

O fantazji , O problemach

Cytaty na temat kapitalizm strona 2

Cytaty na temat kapitalizm
strona 2