Cytaty na temat broń (946 cytatów, strona 6)

„Kiedy pasterz zamienia się w wilka, bronić się jest w pierwszym rzędzie rzeczą owczarni. Zwykle nauczanie zstępuje od biskupów do wiernego ludu, a poddani w porządku wiary nie powinni osądzać swych przełożonych. Jednak w skarbnicy objawienia są pewne istotne elementy, które każdy chrześcijanin winien znać i bronić z faktu noszenia miana chrześcijanina. Zasada ta nie ulega zmianie, czy rzecz dotyczy wiary czy postępowania, moralności czy dogmatu. Zdrajcy podobni Nestoriuszowi rzadko zdarzają się w Kościele; ale może się zdarzyć, że pasterze z tego czy innego powodu pozostają milczący w sytuacji, gdy jest zagrożone samo istnienie religii. Prawdziwie wierni są ci, którzy w takich okolicznościach z łaski chrztu czerpią natchnienie dla sposobu postępowania, a nie zalęknione dusze, które pod pozorem podporządkowania zwierzchnikom czekają na polecenia – które wcale nie są potrzebne i nie muszą zostać wydane – zanim wystąpią przeciw wrogom lub sprzeciwią się ich działaniu.”

Prosper Guéranger (1806–1875) francuski duchowny katolicki, benedyktyn

Źródło: The Liturgical Year: Septuagesima, feast of St. Cyril of Alexandria, s. 379, 380.

O ludziach , O wierze , O religii , O duszy

„Ludzie nie głodują dlatego, że na świecie nie ma żywności. Jest jej pełno, w nadmiarze. Ale między tymi, którzy chcą jeść, a pełnymi magazynami stoi wysoka przeszkoda: gra polityczna. (…) Kto ma broń, ten ma żywność. Kto ma żywność, ten ma władzę. Obracamy się tu wśród ludzi, którzy nie myślą o transcendencji i istocie duszy, o sensie życia i naturze bytu. Jesteśmy w świecie, w którym człowiek, czołgając się, próbuje wygrzebać z błota kilka ziaren zboża, żeby przeżyć do następnego dnia.”

Ryszard Kapuściński książka Heban

Heban

O ludziach , O duszy , O grach , O myślach

„Balcerowicz mawiał nawet, że przy „okrągłym stole” był tylko jeden liberał i to po stronie rządowej. Mówił o mnie. Związkowcy domagali się pełnej indeksacji płac, bronili socjalizmu. Wtedy miałem też do czynienia z jednym z braci Kaczyńskich. Kiedy chcieliśmy zamknąć 15 kopalń i zlikwidować uciążliwy, czterobrygadowy system pracy, Kaczyński – nie wiem który, bo ich nie rozróżniałem – jako związkowiec nie zgodził się. Tłumaczyłem, że wprowadzone zmiany przyniosą korzyść górnikom, będą mieli wolne soboty i niedziele. Niestety, bez skutku.”

Mieczysław Wilczek (1932–2014) polski przedsiębiorca, polityk, b. minister

Źródło: Janusz Korwin-Mikke, Wilczek: Przed biurem politycznym powoływałem się na Friedmana a Jaruzelski dłońmi zatykał uszy http://nczas.com/wiadomosci/polska/wilczek-przed-biurem-politycznym-powolywalem-sie-na-friedmana-a-jaruzelski-dlonmi-zatykal-uszy/, nczas.com, 13 marca 2012

„Iran jest jedynym krajem na świecie, który buduje broń jądrową jednocześnie grożąc zniszczeniem innego kraju. To ponury problem dla świata i regionu, którego nie wolno nam zignorować.”

Benny Gantz (1959) izraelski generał i polityk

Źródło: Atak na Iran? Jeszcze nie zdecydowaliśmy!, geopolityka.org, 1 sierpnia 2012 http://www.geopolityka.org/info-ecag/1628-atak-na-iran-jeszcze-nie-zdecydowalismy

O problemach

„Punktem wspólnym dla etnologa i tych, o których mówi, jest miejsce, a ściślej – to, które zajmują tubylcy, którzy tam żyją, pracują, bronią go, budują jego mocne strony, strzegą jego granic, ale także dostrzegają ślady chtonicznej czy nadprzyrodzonej mocy przodków lub duchów zaludniających i ożywiających jego intymny świat, jakby cząstka ludzkości, która składa jej w tym miejscu dary i ofiarę, stanowiła także jej kwintesencję…”

Marc Augé (1935)

Nie-miejsca
Źródło: Bülent Diken, Od obozów dla uchodźców do osiedli grodzonych Biopolityka i koniec miasta, s. 128 http://www.praktykateoretyczna.pl/PT_nr2-3_2011_Biopolityka/09.diken.pdf.

O świecie

„Tak, być może bardziej lubię się bronić niż atakować, ale kto udowodnił, że obrona – to mniej niebezpieczne i ryzykowne zajęcie niż atak! Czy kiedy szachista broni swojego umocnienia przed natarciem, nie chodzi po skraju przepaści? Czy do takiej gry nie jest potrzebne męstwo?”

Tigran Petrosjan (1929–1984) ormiański szachista

Źródło: Władimir Grabinski, Andrej Wołotkin, Laboratorium arcymistrza, Wydawnictwo Penelopa, 2007, str. 222.

„Ci, którzy bronią zdania błędnego, ale nie w sposób zacięty i uporczywy, którzy raczej troskliwie szukają prawdy i gotowi są ją przyjąć, gdyby ją tylko znaleźli, nie mogą być z pewnością zaliczeni do heretyków.”

Aureliusz Augustyn z Hippony (354–430) wczesnochrześcijański biskup i teolog

Źródło: ep. 43. al. 162.n.1.

„Nie doprowadzicie mnie do tego, bym uznał naród słowacki. Jest to moje naukowe przekonanie, którego nie zmienię. Brońcie, jako komuniści, swego poglądu, ja się nie sprzeciwiam. Jednakże bezwzględnie reprezentuję pogląd, że Słowacy to są Czesi i że język słowacki jest jednym z narzeczy czeskiego języka (…). Nikomu nie zabraniam, by mówił o sobie, że jest Słowakiem, ale nie dopuszczę, aby głoszono, że istnieje naród słowacki.”

Edvard Beneš (1884–1948) czechosłowacki polityk

odpowiedź, jaką dał Klementowi Gottwaldowi, który przedstawił mu stanowisko komunistów uznające samoistność narodu słowackiego.
Źródło: Cesta se květnu. Dokumenty o vzniku a vývoji lidové demokracie w Československu do února 1948, t. I, Praga 1965, ss. 53–54, cyt. za: Henryk Zdanowski, Czechosłowacja w: Europejskie kraje demokracji ludowej 1944–1948, wyd. Książka i Wiedza, Warszawa 1972, s. 125.

O książkach , O demokracji , O wiedzę , O języku słowackim

„Klucza do zaskakującej przemiany Wiesława Meringa należy szukać w aktach IPN. W 2008 r. „Rzeczpospolita” lustruje biskupa, pisząc, że był tajnym współpracownikiem bezpieki. Jako TW „Lucjan” miał być regularnie wynagradzany zagranicznymi papierosami i luksusowymi alkoholami. (…)
– Wolta, jaką wykonał w latach 2006–08, jest totalna. Przeszedł na pozycje skrajnie prawicowe nie z przekonania, tylko taktycznie. Zagwarantował sobie nietykalność. Ponieważ to prawica ma zapędy lustracyjne, Mering chciał mieć pewność, że nikt z tego środowiska więcej mu teczek nie wypomni. I cel osiągnął. Środowiska prawicowe będą go odtąd bronić jako swojego. Gdyby pozostał z opinią księdza liberała, prawica zatrułaby mu życie. A tak parasol ochronny roztaczają nad nim media pro-PiS-owskie, ultrakatolickie, a co ważne, media Rydzyka – mówi nam ksiądz z północnej Polski.”

Wiesław Mering (1945)

Autorka: Katarzyna Wiśniewska, Przemiany biskupa Meringa. Klucz do zagadki leży w teczkach IPN http://wyborcza.pl/magazyn/1,150174,19519806,przemiany-biskupa-meringa-klucz-do-zagadki-lezy-w-teczkach.html#TRwknd#BoxGWImg, wyborcza.pl, 23 stycznia 2016.

O życiu

„Słowa są uniwersalną bronią – do ataku i do obrony, drobnych starć i wielkich wojen.”

Henryk Grynberg (1936) prozaik, poeta, dramaturg i eseista

„W meczach profesjonalnych jest nieustanna rywalizacja. Jednego dnia gra się przeciwko komuś z Meczu Gwiazd, następnego dnia broni się przeciwko takiemu, który zdobywa średnio 20 punktów, chociaż nie gra w All-Star Game, ale sprawia wielkie kłopoty, więc nie ma chwili rozluźnienia. W college’u wie się, że ma się przed sobą kilka takich meczów, w których da się pokonać przeciwników, więc nikt się tym tak bardzo nie przejmuje. W NBA trzeba być skoncentrowanym w każdym meczu.”

Paul Pierce (1977) koszykarz amerykański

Źródło: Czas rewanżu, „Pro-Basket. Magazyn” nr 6/99 (34), s. 34.

O grach , O czasie

„Może bronimy jakichś ludzi i jakichś wartości poprzez to choćby, że j e s t e ś m y. Że nie uciekamy.”

Janusz Pasierb (1929–1993) polski ksiądz, poeta, eseista, historyk sztuki

Wspólnota

O ludziach

„Trzymaj gębę na kłódkę i lepiej niech ci się to spodoba, frajerze – powiedział. – W kieszeni mam niezawodną broń, która sama zacznie strzelać, gdyby komuś coś głupiego przyszło do głowy.”

Peter Cheyney (1896–1951)

Piękna robota

„Aktor coraz częściej jest dziś błaznem niż prorokiem. Próbuję bronić tego, co w tym zawodzie jest najwspanialsze – możliwości wpływania chociaż przez chwilę na innych, ich dusze, myśli, uczucia. Wolałbym panować nad publicznością, niż żeby ona panowała nade mną.”

Jan Englert (1943) aktor polski

Źródło: „Rzeczpospolita”, 30 sierpnia 2002 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/permamentnen.htm

O emocjach , O duszy , O myślach , O myśleniu

„Ruch, który dzisiaj tworzymy, który nie jest partią, lecz właśnie ruchem i który możemy nazwać anty-partią, nie jest ani prawicowy, ani lewicowy. Dlatego, że w gruncie rzeczy prawica jest dążeniem do zachowania organizacji ekonomicznej, chociaż jest niesprawiedliwa, a lewica jest w istocie pragnieniem zniszczenia organizacji ekonomicznej, chociaż zniszczenie jej pociągnie za sobą zniszczenie wielu rzeczy dobrych. Następnie ozdabia się to, zarówno u jednych, jak i drugich, całym szeregiem względów duchowych. Wszyscy, którzy słuchają nas z dobrą wiarą wiedzą, że wszystkie te względy duchowe mieszczą się w naszym ruchu, lecz nasz ruch w żadnym wypadku nie zwiąże swoich losów z interesami jakiejś grupy lub klasy, które kryją się pod powierzchownym podziałem na prawicę i lewicę.
Wierzę, że sztandar został dziś wzniesiony. Będziemy bronić go radośnie, poetycznie. Ponieważ są tacy, którzy wobec marszu rewolucji myślą, że aby zjednać poparcie należy przedstawić rozwiązania ostrożne; myślą, że powinno się przemilczać w propagandzie wszystko to, co mogłoby wzbudzać emocje łub wskazywać postawę energiczną i skrajną. Co za błąd! Narodów nikt nigdy bardziej nie poruszył, niż poeci i biada temu, kto nie potrafi wznieść poezji, która niszczy, poezji, która niesie obietnicę!
W owym ruchu poetyckim wznosimy nasze płomienne pragnienie Hiszpanii, składamy siebie w ofierze, przyjmujemy wszelkie wyrzeczenia, i nasze będzie zwycięstwo, którego nie uzyskamy w zbliżających się wyborach. W tych wyborach głosowanie wydaje się mniejszym złem. Lecz nie powstanie stąd nasza Hiszpania, ani nie będzie tam naszego ducha. Tam jest atmosfera mętna, już wyczerpana, jak w tawernie pod koniec pijackiej nocy. Nie tam jest nasze miejsce. Nie zamierzamy iść spierać się o zwyczajowe niesmaczne resztki brudnego bankietu. Nasze miejsce jest na zewnątrz, nawet jeśli, być może, przejdziemy mimochodem przez tamto. Nasze miejsce jest na wolnym powietrzu, pod czystym nocnym niebem, z bronią w ręku i na wysokości, w gwiazdach. Niech inni zajmują się nadal swoimi ucztami. My, na zewnątrz, w napiętej czujności, żarliwej i niezawodnej, już przeczuwamy brzask w radości naszych dusz.”

José Antonio Primo de Rivera (1903–1936) polityk hiszpański, ideolog narodowego syndykalizmu

29 października 1933 w Teatrze Comedia w Madrycie na kongresie założycielskim Falangi Hiszpańskiej.
Źródło: Wojciech Trojanowski, Jose Antonio Primo de Rivera – Presente! http://www.nacjonalista.pl/2010/11/19/jose-antonio-primo-de-rivera-presente/

O losie , O wierze , O zachowaniu , O błędach

„Rosja po prostu nie akceptuje nowej rozszerzonej Unii. Rozmawia z najsilniejszymi, a takich jak my, którzy kiedyś byli w jej strefie wpływów – po prostu ignoruje. Aleksander Kwaśniewski bez przerwy jeździł do Moskwy i to kompletnie nic nie dało. Trzeba być spokojnym, nie dawać się sprowokować, ale jednocześnie bronić naszego statusu niepodległego państwa i pełnoprawnego członka Unii Europejskiej.”

Jarosław Kaczyński (1949) polski polityk, premier RP

o polityce wschodniej.
Źródło: wywiad dla „Gazety Polskiej” nr 7, 14 lutego 2007

„W fikcji zawiera się rzeczywistość, twory wyobraźni są silniejsze od jakiegokolwiek broni.”

Robert Ludlum książka Manuskrypt Chancellora

Manuskrypt Chancellora

O rzeczywostości

„Dosyć tego! Chce się z tobą bawić! Chcę cię torturować! Ale ty ZAWSZE ZNAJDZIESZ SPOSÓB, BY POPSUĆ MI ZABAWĘ! Wiesz kim jesteś? Wiesz kogo mi przypominasz? Jesteś taka sama jak moja żona! Dokładnie! Wszystko było picuś glancuś i wtedy poprosiłem o jedną rzecz! Co ja ci takiego powiedziałem, Moniko?! Co było w tym takiego obraźliwego?! Kazałem ci tylko przeprowadzić test broni i nie zajmować swojej małej, dziewczęcej główki tym, ze ta broń pochodzi od firmy, która była komórką terrorystów! Kazałem ci rozwalić Amerykę na kawałki w imię wolności! Ale nie! Nie mogłaś! JEDNEJ PROSTEJ RZECZY! To tak jakbyś nagle dostała czterdziestki, twoja twarz zwiała na południe i nagle usłyszałem nie Dirk, nie będę nigdy więcej robić tych rzeczy z kurczakami, peruką i wanną pełną kwasu! A tak przy okazji Dirk, daj mi całą swoją forsę, pozwól mi pomalować wszystko na różowo, zaadoptuj milion małych, wrzeszczących, produkujących smarki dzieciaków dla mnie i nawet nie waż się mnie tknąć, bo brzuch mi się rozejdzie! I wiesz co wtedy zrobiłem? (zdawszy sobie sprawę, ze wszyscy się na niego gapią) Heh, po prostu ich zabijmy.”

Warren Ellis (1968) Angielski pisarz, scenarzysta komiksowy i telewizyjny.

Postać: Dirk Anger
Nextwave: Agents of H.A.T.E.

O piciu , O wolności

„Sztuka może być zarówno sposobem poszukiwania iluminacji, jak i oddziaływania społecznego. Sztuka świetnie przygotowuje do publicznej aktywności, bo trzeba w niej publicznie bronić bardzo dziwnych obiektów i bardzo dziwnych działań. Sztuka jest aktywną formą języka. Społeczeństwo to aktywny wagonik pełen ludzi i ich wzajemnych relacji. Artysta jest tym, który próbuje uchylić okno, często tracąc przy tym paluchy czy zęby.”

Jacek Adamas (1955)

Źródło: culture.pl http://www.culture.pl/pl/culture/artykuly/os_adamas_jacek

O ludziach , O sztuce , O poszukiwaniu , O relacjach

„Jeżeli robimy reformy i w wyniku tych reform do władzy dojdzie pan Kaczyński, to zapewniam pana i wszystkich widzów, że żadnych reform nie będzie, tylko do władzy dojdą populiści, demagodzy, nacjonaliści i ludzie niezwykle niebezpieczni dla Polski. Bronimy Polski przed tymi ludźmi.”

Stefan Niesiołowski (1944) polityk polski, biolog

o wypowiedzi Leszka Balcerowicza nt. proponowanych przez rząd Donalda Tuska zmian w OFE.
Źródło: tvn24.pl http://www.tvn24.pl/-1,1688930,0,1,balcerowicz-wskazuje-droge-do-rozruchow-ulicznych,wiadomosc.html, 10 stycznia 2011

O ludziach

„Karate tradycyjne jest sztuką samoobrony, która wyodrębniła się z uprawianego w Japonii budo (sztuka wojenna). Jest oparte na sztuce walki bez użycia broni, która rozwija się od tysięcy lat. Karate tradycyjne skupia się na rozwijaniu ludzkiego charakteru do takiego poziomu, że zwycięstwo nad przeciwnikiem jest osiągane bez użycia przemocy.”

Hidetaka Nishiyama (1928–2008)

O sztuce , O charakterze , O zwycięstwie , O walce

„Na mistrzostwach świata Finowie będą bronić tytułu z Val di Fiemme. Wtedy skakali Ahonen, Kiuru, Lappi, który nam ostatnio zaginął…”

Włodzimierz Szaranowicz (1949) polski dziennikarz sportowy

o Finach.
Skoki narciarskie, Pragelato 2005

„Nigdy nie próbuję grać kogoś bliskiego sobie, natomiast każdą postać staram się bronić. Nawet jeżeli jest to łobuz, to staram się w nim znaleźć jakieś pozytywy, kogoś ciepłego, na kim można byłoby oprzeć choć przez chwilę miło wzrok, a nie tylko potworów.”

Szymon Bobrowski (1972) polski aktor

Źródło: Irmina Dąbrowska, Szymon Bobrowski: nigdy nie próbuję grać kogoś bliskiego sobie, natomiast każdą postać staram się bronić, film.onet.pl, 29 kwietnia 2010 http://film.onet.pl/wiadomosci/szymon-bobrowski-nigdy-nie-probuje-grac-kogos-bliskiego-sobie-natomiast-kazda-postac/36p05

„Nie o to idzie, abyśmy umieli bronić siebie przed innymi, lecz by każdy z nas myślał, jak ma innych bronić przed sobą.”

Stefan Wyszyński (1901–1981) polski duchowny katolicki, prymas

O myślach , O myśleniu

„Z głupkami nie ma sensu rozmawiać, przed głupkami trzeba się bronić.”

Wojciech Cejrowski (1964) polski dziennikarz i podróżnik

Sens

„Dostojewski broni w [Zbrodni i karze] tezy, że porządek moralny między ludźmi nie da się utrzymać samymi nakazami i zakazami, że porządku moralnego bronić musi czynnik mistyczny.”

Stanisław Mackiewicz (1896–1966) premier Rządu Rzeczypospolitej Polskiej na Wychodźstwie

Dostojewski
Źródło: s. 189

O karze

„W czasie niedoboru żywności na świecie, kryzysu finansowego, starych i nowych form ubóstwa, niepokojących zmian klimatycznych, przemocy i ubóstwa, które zmuszają wielu do opuszczenia swojej ojczyzny w poszukiwaniu mniej niepewnych form istnienia, ciagle obecnego zagrożenia terroryzmem, rosnących obaw o przyszłość; należy pilnie odkryć na nowo podstawy do nadziei. Niech nikt nie wycofuje się z tej pokojowej walki, jaka została zapoczątkowana przez zmartwychwstanie Chrystusa. Bo jak powiedziałem wcześniej, Chrystus szuka mężczyzn i kobiet, zdolnych pomóc Mu utwierdzać Jego zwycięstwo za pomocą Jego broni: broni sprawiedliwości i prawdy, miłosierdzia, przebaczenia i miłości.”

Benedykt XVI (1927) papież

Urbi et Orbi z Wielkanocy 2009.
Źródło: The Catholic Coalition on Climate Change http://www.catholicsandclimatechange.org/church_teaching/vatican_messages.html

O kobietach , O sprawiedliwości , O poszukiwaniu , O przebaczeniu

„Kiedy ja rano zdawałem egzamin do szkoły teatralnej, on wieczorem bronił pracy magisterskiej. W tym samym garniturze. Był mój i uszyty na miarę. Taki, jaki nosił Marek Grechuta – dwurzędowy, wcięty. Dziś może trudno w to uwierzyć, ale byłem dosyć podobny do Grechuty. Dziewczyny w mieście wiedziały, że ja to ja, a mimo to podchodziły do mnie i prosiły o autograf, który w imieniu Grechuty im dawałem.”

Andrzej Grabowski (1952) aktor polski

Źródło: Robert Taborski, Z gęby w gębę, „Gazeta Wyborcza” nr 100, „Wysokie Obcasy”, 1 maja 2011 http://www.e-teatr.pl/pl/artykuly/116291.html

O dziewczynach

„Tylko straceńcy mówią prawdę. Człowiek, który chce coś osiągnąć powinien prawdę znać, ale broń Boże się z nią nie afiszować.”

Winston Churchill (1874–1965) premier Wielkiej Brytanii

O Bogu

„Przeważająca część narodu polskiego była od dawna nastawiona antybolszewicko. Z jednej strony bowiem dostatecznie poznała reżim bolszewicki, z drugiej zaś wśród Polaków od zawsze panowała nienawiść do wszystkiego co rosyjskie. Szerokie kręgi ludności polskiej były jednak gotowe przejść do porządku dziennego nad tymi animozjami i zaakceptować ze względów taktycznych sojusz z bolszewizmem. Liczono bowiem, że w ten sposób można będzie pozbyć się władzy niemieckiej. Również ta koncepcja okazała się teraz całkowicie fałszywa, jest bowiem faktem, że Stalin nie tylko nie przyszedł z pomocą, ale praktycznie stał z bronią u nogi, również w ostatnich dniach powstania, gdy powstańcy AK podjęli jeszcze raz rozpaczliwy atak. Polacy przekonali się niezbicie, że gra na rosyjską kartę może im w efekcie przynieść jedynie niepowodzenie, a nie oczekiwane odbudowanie ich dawnego państwa.”

Ludwig Fischer (1905–1947) niemiecki zbrodniarz hitlerowski

ocena skutków powstania warszawskiego w sprawozdaniu z listopada 1944.
Źródło: M. Sobańska-Bondaruk, S.B. Lenard (oprac.), Wiek XX w źródłach, Warszawa 1998, s. 279.

O nienawiści , O grach , O wieku , O pomocy

„(…) czy, jeśli ukojenie, jakie daje religia, opiera się na neurologicznie więcej niż nieprawdopodobnej przesłance, iż możemy jakoś przetrwać śmierć własnych mózgów, naprawdę chcemy takiego ukojenia bronić?”

Richard Dawkins (1941) angielski biolog

Cytaty z książek, Bóg urojony (2006)

O śmierci , O religii

„Z chwilą, kiedy podstawą pozycji społecznej stało się samo bogactwo – zamiast np. mądrości, wiedzy, prawości czy sprawności w posługiwaniu się bronią – bogaci musieli znaleźć sposoby wydawania pieniędzy, których wyłącznym celem było demonstrowanie bogactwa. Thorstein Veblen nazwał to „ostentacyjną konsumpcją.””

Peter Singer (1946) bioetyk australijski

Źródło: Ostentacja jest głupia, przeł. Andrzej Erlich, „Gazeta Wyborcza”, 18–19 maja 2013.

O wiedzę , O bogactwie

„Ergo: jestem zdrowym, normalnym mężczyzną i lubię pisma dla dorosłych, niemniej zapytany o pornografię w kioskach odpowiadam: nie, to chyba nie jest miejsce dla takich pism, a jeżeli już, to powinny mieć zupełnie neutralne bądź przysłonięte okładki, tak żeby nikt przypadkiem, czekając na tramwaj, nie mógł zetknąć się z niemiłym dla siebie widokiem. Jednocześnie sex-shopów będę bronił jak niepodległości, podobnie jak restauracji z dowolnym menu oraz galerii sztuki i wszystkiego, co się w tych galeriach pokazuje. Sztuka nie jest zbiorem ugrzecznionych dzieł spełniających oczekiwania każdego odbiorcy. Kto o tym nie wie, niech się dowie i uważnie czyta recenzje, zanim zdecyduje się na kontakt z danym filmem, przedstawieniem teatralnym, książką, koncertem, wernisażem. Jeśli zostanie celowo wprowadzony w błąd - a, to już oczywiście nadużycie.”

Feliks W. Kres (1966) polski pisarz

Galeria dla dorosłych (2010)
Źródło: Czy wszystko wolno..., s. 46.

O sztuce , O błędach , O czytaniu

„W sali znajduje się teraz kilkadziesiąt żywych ludzkich ciał, a każde z nich jest workiem wypełnionym wnętrznościami i płynami pod tak wysokim ciśnieniem, że po nakłuciu strzyknęłyby na kilka metrów. Każde z nich opiera się na konstrukcji zbudowanej z dwustu sześciu kości połączonych ze sobą znanymi z zawodności stawami, które często trzeszczą, skrzypią i trzaskają, kiedy znajdują się w nie najlepszym stanie stanie technicznym. Ten szkielet obciągnięty jest trzęsącym się mięsiwem, wydęty workami z powietrzem i nadziany gordyjskim węzłem kanalizacyjnym, pełnym bulgocących kwasów i gazów pod ciśnieniem, spryskiwanym enzymami i rozpuszczalnikami produkowanymi przez ułożone wzdłuż niego ciemne, skruszałe bryłki genetycznie przeprogramowanego mięsa. Przez ten lepki labirynt przeciskają się kawały trawionego pokarmu, popychane szeregowymi skurczami, rozkładając się na gaz, płyn i substancje stałe, które należy regularnie wydalać na świat, inaczej bowiem właściciel zatrułby się na śmierć. Kuliste, wypełnione żelem kamery obracają się w smarowanym śluzem gniazdach. Niezliczone armie rzęsek bronią organizm przed wrogimi cząsteczkami, otorbiają je i pozbywają się ich. W każdym z ciał trzepocze usytuowany centralnie mięsień, przepompowujący płyny pod ciśnieniem. A mimo to żaden z organizmów nie wydaje nawet najdrobniejszego szmeru podczas całej przemowy sułtana. Ten cud można wyjaśnić jedynie potęgą władzy, jaką ma nad ciałem mózg, a nad nim z kolei – kultura.”

Neal Stephenson książka Cryptonomicon

Źródło Cryptonomicon, rozdział Sułtan str. 250, Warszawa 2001
Cryptonomicon

O śmierci , O świecie

„Oprócz tych poważnych rozmów, są także lżejsze sprawy. W środę wieczorem będziemy strzelać rzuty karne. Będą kandydaci na przewodniczącego będą bronić w bramce. To są takie trochę weselsze i luźniejsze metody kampanii.”

Jerzy Buzek (1940) polski polityk, premier III Rzeczypospolitej

Źródło: tvn24.pl http://www.tvn24.pl/12690,1608328,0,1,jestem-polakiem-i-nigdy-nie-zapomne--skad-przyszedlem,wiadomosc.html, 6 lipca 2009

„Napisałem artykuł Nasze kochane sanitariuszki. Kobiety były absolutnie naszymi pełnoprawnymi towarzyszami broni. W największym niebezpieczeństwie znajdowały się łączniczki.”

Witold Kieżun (1922) polski ekonomista

Źródło: Ewa Koszowska, Prof. Witold Kieżun dla WP. PL: większość moich studentów uważa Polaków za nazistów http://wiadomosci.wp.pl/title,Prof-Witold-Kiezun-dla-WPPL-wiekszosc-moich-studentow-uwaza-ze-nazisci-to-Polacy,wid,16753214,wiadomosc.html?ticaid=1131b3, wiadomosci. wp. pl, 15 lipca 2014

O kobietach , Kochać się

„Michnik to dla mnie żaden Żyd! Do synagogi nie chodzi, nie jest związany z rabinami, po żydowsku mówić nie umie. Inspirują go elity polityczne, one mu na to pozwalają. To właśnie Władysław Bartoszewski jako minister spraw zagranicznych mianował na stanowisko ambasadora w Wilnie Eufemię Tejchman, która konsekwentnie oczerniała akowców, i zamiast – jako ambasador – bronić interesów kresowych Polaków, popierała wszelkie oszczerstwa litewskich szowinistów na temat Polaków. Poprzedni ambasador Jan Widacki razem z Tejchmanową „broniąc”, zniszczyli polski uniwersytet, który wilniacy z takim poświęceniem i wysiłkiem tworzyli. Chciałabym w tym momencie „pogratulować” tym osobom postępku równego postępkowi carskiego senatora Nowosilcowa, który zamknął uniwersytet, w którym studiował Mickiewicz. Do wspomnianej grupy należy dołączyć jeszcze ówczesną premier Hannę Suchocką i ministra spraw zagranicznych Krzysztofa Skubiszewskiego, którzy także nie wykazali chęci ratowania zagrożonego Uniwersytetu Polskiego, lecz wręcz przeciwnie – we wszystkim ustępowali Litwinom.”

Dora Kacnelson (1921–2003) polska historyk, literaturoznawca i slawistka, badaczka dziejów Kresów Wschodnich i polskich zesłańców

Źródło: „Nasz Dziennik”, 28 grudnia 2002

O wysiłku

„W relacjach z innymi państwami Chiny będą bronić swojego stanu posiadania, zamiast demonstrować własną siłę.”

George Friedman (1949)

Następne 100 lat. Prognoza na XXI wiek
Źródło: s. 120

O sile , O relacjach

„Żołnierze Narodowych Sił Zbrojnych długo walczyli nie tylko przeciwko okupantowi niemieckiemu, ale i sowieckiemu. Walczyli przeciwko narzuconemu Polsce systemowi politycznemu, co wielu z nich przypłaciło utratą wolności, zdrowia lub życia. Jest faktem bez precedensu, że dopiero w 1991 r. żołnierze NSZ otrzymali od Sejmu prawa kombatanckie. Za walkę w szeregach tej formacji nie przysługuje Krzyż Armii Krajowej itp., albowiem NSZ zachowywało organizacyjną odrębność. Odznaczenia za działalność w tej organizacji nie ma do chwili obecnej, mimo że należała ona do najliczniejszych w polskim państwie podziemnym. Podziemie narodowe liczyło co najmniej 70 tys. osób. Eneszetowcy zmagali się z III Rzeszą i bronili kraju przed komunizacją. Czyż wolno nam uznać Krzyż Batalionów Chłopskich, jeżeli nie uwzględnimy również zasług żołnierzy z NSZ? Większość osób walczących w batalionach należała również do Armii Krajowej. Przecież akowcy mają już swoje odznaczenie. Uznanie krzyża ustanowionego przez dowództwo NSZ to elementarny wymóg sprawiedliwości dziejowej – zwłaszcza że ludzie ci byli najdłużej szykanowani i zniesławiani, podczas gdy ich oprawcy dochodzili w Polsce do najwyższych stanowisk. W świetle najnowszych badań historycznych zarzuty stawiane NSZ są absurdalne.”

Mariusz Marasek (1959) polski polityk

Źródło: Wystąpienie na posiedzeniu Sejmu, 29 lipca 1992 http://orka2.sejm.gov.pl/Debata1.nsf/main/01620D1C

O ludziach , O sprawiedliwości , O wolności , O walce

„Umysły i charaktery mężczyzn i kobiet rozjeżdżają się w kompletnie różne strony. Każdy ma swoje zdanie i twardo go broni, a tymczasem hormony buzują i choć się opieramy intelektem, w końcu wygrywa biologia. I nie wiemy, dlaczego ulegamy. To mocowanie się jest fascynujące. Potem rodzi się namiętność, która może się mienić rożnymi odcieniami. Gdy partnerzy mają żywy temperament, chęć zabawy i radości, to ich związek i seks też inaczej się układają. Czasem chciałbym zepchnąć w kąt nasz „intelektualizm” i zbliżyć się witalnością do człowieka epoki kamienia.”

Ireneusz Czop (1968) polski aktor teatralny i filmowy

Źródło: „Gazeta Wyborcza”, Łódź, 24 marca 2007 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/tnro.htm

O kobietach , O seksie , O charakterze , O czasie

„Przecież ten dzień jest budzeniem się ducha Polaka, który przez wieki swoją rycerskością i walecznością bronił niepodległości naszego kraju. 1 sierpnia 1944 chodziło nam, powstańcom, o to samo. To nie jest więc pogrzeb, który odbywa się po raz 68, ale przypomnienie ducha walki, który nam wtedy towarzyszył. Cieszę się, że młodzież, która jest z nami 1 sierpnia, rozumie to tak samo jak my.”

Hanna Szczepanowska (1929–2017)

o rocznicy powstania warszawskiego.
Źródło: Hanna Szczepanowska: Dla nas to nie autorytet http://www.se.pl/wiadomosci/opinie/hanna-szczepanowska-dla-nas-to-nie-autorytet_271881.html se.pl, 3 sierpnia 2012.

O młodzieży , O wieku , O walce

„Gdy spojrzysz na badania społeczne, to zobaczysz, że w Polsce jest potężne poparcie dla polityki socjalnej. Polacy uważają, że państwo powinno brać odpowiedzialność za wiele kluczowych spraw. Problem w tym, że usługi publiczne i administracja – to, z czym ludzie mają kontakt, na podstawie czego oceniają państwo – działają słabo. Administracja jest przeżarta nepotyzmem i feudalnymi układami, i ludzie to widzą. Usługi publiczne są z kolei skrajnie niedofinansowane, przez co ich jakość i dostępność jest niska. To był bardzo sprytny plan polskich liberałów: z jednej strony państwo przygłodzić, z drugiej zostawić w rękach lokalnych feudałów. Takie państwo łatwo atakować, trudno bronić przed demontażem.”

Adrian Zandberg (1979) polski historyk i polityk lewicowy

Źródło: rozmowa Jakuba Majmurka, Zandberg: To my, niezamożna większość http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/rozmowa-dnia/20150608/zandberg-my-niezamozna-wiekszosc-nie-chcemy-juz-tego-politycznego, krytykapolityczna.pl, 8 czerwca 2015.

O ludziach , O problemach

„Staram się słuchać (ekologów), ale sądzę, że im nie chodzi o przyrodę. To generalna próba sił. Jeśli budowa obwodnic Augustowa i Wasilkowa (kilka km od Białegostoku) zostanie zatrzymana, to samo może spotkać każdą inną poważną inwestycję drogową. To może zagrozić wykorzystaniu wielu miliardów euro na inwestycje strukturalne w Polsce. Dlatego musimy twardo negocjować z Komisją Europejską i bronić budowy tych dwóch obwodnic.”

Krzysztof Putra (1957–2010) polski polityk

Źródło: Putra: ekolodzy, to szkodniki, wp.pl, 6 marca 2007 http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,title,Putra-ekolodzy-to-szkodniki,wid,8759390,wiadomosc_prasa.html

„Cóż jest bardziej zmiennego niż waga ołowiu?
Inna w giserni i w fabryce broni –
Inaczej waży ołów, co pokój wysłowi,
Ołów w pocisku wroga, mierzący do skroni,
I ten, co w słusznej walce przed wrogiem uchroni.”

Seweryn Pollak (1907–1987)

Źródło: Pocisk i słowo, „Życie Literackie” 1951, nr 8 (13 maja), s. 3 http://mbc.malopolska.pl/dlibra/doccontent?id=14099

O życiu , O pokoju , O walce

„Nie podobało mi się, że Unia stała się partią, która wszystko wie najlepiej i, że przestała bronić swojego elektoratu. Widziałem schyłek tej partii (…) Zgłosili się do mnie ludzie z Samoobrony z propozycją, abym kandydował na prezydenta Wrocławia.”

Rafał Kubacki (1967) polski judoka

o przejściu z Unii Wolności do Samoobrony w 2002.
Źródło: „Angora”, 10 października 2010

O ludziach , O wolności

„Przywieźliśmy sobie drewno na opał. Będziemy palić ogniska na poboczu. Zorganizowaliśmy ciepłe posiłki. Nie jesteśmy uzbrojeni, ale jeżeli będzie trzeba, będziemy się bronić.”

Adam Ołdakowski (1955) inżynier rolnik i polityk

Źródło: Policja usuwa blokady, rp.pl, 1 stycznia 1999 http://new-arch.rp.pl/artykul/206890.html

„Uciekać! Czy jest smutniejszy, boleśniejszy wyraz dla żołnierza, który broni swej ojczyzny, dla ojca, który broni swego domowego ogniska?”

Christiaan de Wet (1854–1922)

Źródło: Franciszek Bernaś, Na wzgórzach Transwalu, Warszawa 1986, str. 184

O ojczyźnie

„Byliśmy zwodzeni informacjami o broni masowego rażenia.”

Aleksander Kwaśniewski (1954) polski polityk, przezydent Polski

„Wierzę w dobrą Polskę, wierzę w siłę tej dobrej Polski, bo tyle nam się udało. Nie można się było spodziewać, że tyle się uda, że po prostu niech ręka boska broni, nie wolno tego zmarnować. Nie wolno tego zmarnować.”

Tadeusz Mazowiecki (1927–2013) polski polityk, premier RP

jubileusz z okazji 85. urodzin Tadeusza Mazowieckiego. Warszawa – Pałac Prezydencki, 18 kwietnia 2012.
Źródło: Wanda Ostrowska, Tadeusz Mazowiecki: Wierzę w siłę tej dobrej Polski http://wyborcza.pl/1,76842,11566444,Tadeusz_Mazowiecki__Wierze_w_sile_tej_dobrej_Polski.html?disableRedirects=true, wyborcza.pl, 18 kwietnia 2012.

O urodzinach , O sile

„Polacy zadali cios śmiertelny monarchii pruskiej, wprowadzając dziedziczność tronu i konstytucję lepszą od angielskiej. Sądzę, że Polska wcześniej czy później odbierze nam Prusy Zachodnie [tj. Pomorze Gdańskie], a być może i Wschodnie. W jaki sposób bronić naszego państwa przeciw narodowi licznemu i dobrze rządzonemu?”

Ewald Friedrich von Hertzberg (1725–1795) polityk pruski

reakcja na konstytucję 3 maja uchwaloną w Polsce w 1791.
Źródło: Tomasz Małkowski, Jacek Rześniowiecki, Historia III. Podręcznik do klasy III gimnazjum, s. 83.

O historii

„Staram się przybliżyć postać publiczności, pokazując jej dobre i złe cechy. Nie czynię tego po to, by zadośćuczynić aktorskiej teorii, która mówi, że należy bronić swego bohatera, ale dlatego, że na pełnię człowieka składają się jego dobre i złe strony.”

Kazimierz Kaczor (1941) aktor polski

Źródło: „Scena” 1986, nr 7

„Ja po to przyszedłem, Wysoki Sądzie jako świadek, by bronić tych (…), którzy oddali życie przez tych sędziów morderców.”

Stanisław Skalski (1915–2004) lotnik polski, generał

na procesie Adama Humera.
Źródło: film Humer i inni (1994)

O życiu

„To nie do pomyślenia, by homoseksualista adoptował dziecko, będziemy się bronić. (…) Trybunał może sobie wyrok wydać, ale i tak nie będzie on w Polsce wykonany.”

Stefan Niesiołowski (1944) polityk polski, biolog

komentarz do wyroku Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu który orzekł, że Francja dopuściła się dyskryminacji, odmawiając lesbijce prawa do adopcji dziecka.
Źródło: http://wiadomosci.onet.pl/1678344,11,1,1,item.html Onet.pl, 23 stycznia 2008

O dzieciach

„Ludzkość umówiła się, że umieranie z bronią jest piękniejsze niż bez broni. Więc podporządkowaliśmy się tej umowie.(…)
Odprowadziłem 400 tysięcy ludzi na śmierć… Ci ludzie, którzy poszli do komór gazowych, zachowali się nie mniej bohatersko niż ci, którzy walczyli z bronią w ręku.”

Marek Edelman (1922–2009) przywódca powstania w getcie warszawskim, lekarz, działacz polityczny

Źródło: Hanna Krall, Zdążyć przed Panem Bogiem, wyd. a5, Kraków 1999, s. 37.

O śmierci , O Bogu , O ludziach , O zachowaniu

„Kobiety dzielą się na takie, przez które się ma same zmartwienia, i na takie, które nas przed tymi zmartwieniami bronią.”

Stanisława Fleszarowa-Muskat (1919–1989) polska pisarka

Źródło: Złoto nie złoto

O kobietach

„Nie ma broni okrutniejszej nad ludzką ambicję. Najostrzejszy miecz jej nie dorówna.”

Zhuangzi (-369–-286 p. n. e.)

Źródło: Taoizm, op. cit.

„Lepper pod jednym względem był godny uwagi: pokazał, że po 1989 r. jest potencjał rozwoju dla polityki antysystemowej. Ale jego wzlot i upadek pokazały też, że polska demokracja jest w stanie się obronić przed żywiołem antysystemowym. Obronić przez absorpcję, trochę tak jak muzyczny establishment broni się przed wszelkimi buntownikami, dając im sławę i kasę. Lepper może i był politycznym samorodkiem zdolnym do autokorekty, ale był też człowiekiem łasym na zaszczyty. Tę jakże częstą słabość polityków wykorzystał Jarosław Kaczyński. Rzucił przynętę i Lepper połknął truciznę.”

Adam Szostkiewicz (1952)

Źródło: Śmierć Leppera, koniec pewnej epoki?, 5 sierpnia 2011 http://szostkiewicz.blog.polityka.pl/2011/08/05/smierc-leppera-koniec-pewnej-epoki/

O śmierci , O demokracji

„W tekstach klasyków, które zrealizowałem do tej pory, odnajduję te treści, których mi brakuje w dramaturgii współczesnej. Dzieła klasyczne maję pokłady pełne wieloznaczności, materii będącej ponad konkretnym tu i teraz. Nie starałbym się formułować jakiejś radykalnej teorii na temat kondycji współczesnego dramatu, ale bronię się przed literaturą, którą nazywam „dramaturgią zupy” – opowiadającą o kolejnej patologicznej rodzinie. To mnie odrzuca, gdzieś podświadomie to wypieram. Chce zgłębiać pełnię w człowieku; wszystko, co się w nim zderza z tym, co ponad nami, z kosmosem, z Bogiem.”

Maciej Sobociński (1975)

Źródło: „Ad Spectatores”, 7 marca 2008 http://www.teatry.art.pl/!rozmowy/romi.htm

O Bogu , O rodzinie , O literaturze

„Mój ojciec robił straszne rzeczy. Nie tłumaczy go nic, nawet to, że wierzył w te swoje ideały, że chciał socjalizmu z ludzkim obliczem, bo jednak był zbrodniarzem. Ale jego ocena historyczna jest niejednoznaczna, bo był też współautorem Października, a później bronił robotników przed Gomułką. Ale oczywiście, że kochałem i matkę, i ojca. Prywatnie był on bardzo miłym człowiekiem.”

Antoni Zambrowski (1934–2019) polski dziennikarz

Źródło: Zambrowski: Byłem czerwonym królewiątkiem, dziennik.pl, 12 października 2007 http://wiadomosci.dziennik.pl/wydarzenia/artykuly/193688,zambrowski-bylem-czerwonym-krolewiatkiem.html

O matce , Kochać się

„Tajemnice przekraczają rozum, lecz go nie obalają, nie gaszą jego światła, ale je udoskonalają. To sam rozum pojmuje objawione sobie tajemnice, których sam przez się nie mógł odkryć, uznaje je i broni ich.”

Jan Crell (1590–1633) teolog i pisarz ariański

Źródło: O jednym Bogu Ojcu, Raków 1631.

O Bogu , O tajemnicy

„Z drugiej jednak strony: tysiące ludzi giną co roku, często bez własnej winy – a czasem z powodu własnej lekkomyślności. Takie jest życie – i takie powinno być życie! Gdyby ludzie nie ginęli z powodu lekkomyślności, to społeczeństwo zostałoby zdominowane przez lekkomyślnych – i po kilkunastu pokoleniach to lekkomyślni decydowaliby o np. użyciu broni jądrowej… Dlatego śmierć np. znajomego narkomana mnie martwi – ale fakt, że narkomani umierają, jest zjawiskiem społecznie pozytywnym; im mniej ludzi nie umiejących panować nad swymi odruchami – tym (dla społeczeństwa) lepiej.”

Janusz Korwin-Mikke (1942) polski polityk

Źródło: felieton Obrona domostwa, „Angora” nr 7/2000

O życiu , O śmierci , O ludziach , O czasie

„Obecnej koalicji nie można osłabiać, ponieważ jeżeli wyjdzie z niej Samoobrona, to do władzy dojdą liberałowie z Platformy Obywatelskiej i lewica z LiD-u. Ten nowy rząd będzie realizował program Polski liberalnej, a nie Polski solidarnej. Chcę, aby cała Samoobrona została w koalicji. Cały czas namawiam Andrzeja Leppera, żeby stanął po jasnej stronie mocy i tego dobrego dla Polski rządu bronił.”

Ryszard Czarnecki (1963) polityk polski

o koalicji PiS-Samoobrona-LPR.
Źródło: Czarnecki: niech Lepper stanie po jasnej stronie mocy, wp.pl, 13 lipca 2007 http://wiadomosci.wp.pl/kat,1342,title,Czarnecki-niech-Lepper-stanie-po-jasnej-stronie-mocy,wid,9019287,wiadomosc.html

O czasie

„Wszyscy, którzy uznają wolną debatę, a więc pluralizm za wartość, winni bronić prawa do nadawania TV Trwam. Wszyscy, którzy traktują poważnie ideę tolerancji, nawet jeśli nie odpowiada im przekaz TV Trwam, powinni upominać się o prawo do jej nadawania.”

Bronisław Wildstein (1952) dziennikarz polski

Źródło: Bronisław Wildstein: „wszyscy, którzy uznają wolną debatę, a więc pluralizm za wartość, winni bronić prawa do nadawania TV Trwam”, wpolityce.pl, 8 czerwca 2012 http://wpolityce.pl/artykuly/30149-bronislaw-wildstein-wszyscy-ktorzy-uznaja-wolna-debate-a-wiec-pluralizm-za-wartosc-winni-bronic-prawa-do-nadawania-tv-trwam

„Jeśli ktoś mówi, że chce bronić i ratować prześladowanych działaczy politycznych, nie ma nic łatwiejszego, jak pojechać do protegowanych Ameryki: Kolumbii, Salwadoru, Gwatemali. W Kolumbii zabija się więcej działaczy związkowych niż we wszystkich innych krajach razem wziętych, a kraj ten jest dziś największym odbiorcą pomocy wojskowej z USA…”

Noam Chomsky (1928) filozof, logik, językoznawca amerykański

Źródło: wyborcza.pl, 3 lutego 2002 http://wyborcza.pl/1,76498,3668908.html?as=3&startsz=x#ixzz0wJTPIQVX

O pomocy

„Mężczyźni mają takie głupie życie, ciągle bronią swej bezcennej nietykalności, śmiesznego terytorium. Najczęściej obawiają się, że ktoś mógłby odkryć pustkę panującą w środku. Żyją jak gdyby w dekoracjach filmowych, które zwiedzać można w studiach filmowych wytwórni Universal, budują piękne fasady, za którymi rozpościera się pustka, istnieje jedynie front dla turystów.”

William Wharton (1925–2008) pisarz amerykański

O życiu , O mężczyznach

„Dopóki rządy nie przestaną się bać swoich obywateli i co za tym idzie, Internetu, społeczeństwo raz jeszcze ruszy na barykady, aby bronić wolności, co będzie zadziwiającym objawem ciągłości historycznej.”

Manuel Castells (1942) socjolog hiszpański

Źródło: Galaktyka Internetu

O wolności

„Mój dziadek ze strony taty był Szwedem. Przyjechał do Polski w interesach, w latach międzywojennych. Powiodło mu się tutaj, spotkał babcię… A po wojnie nie wrócił już do Szwecji, bo były problemy z wyjazdem. Poza tym większość tamtejszej rodziny wyemigrowała z kolei do Stanów. Ciekawostką jest, że razem z żoną dotarliśmy do dokumentów, z których wynika, że jej przodkowie bronili Polski podczas Potopu. Jeden wystawił nawet przeciw Szwedom własną chorągiew. Więc kto wie, może przed wiekami nasze rodziny walczyły przeciwko sobie na wojnie?”

Andrzej Precigs (1949) aktor polski

Źródło: Andrzej Precigs – Polska – Szwecja 1:0 http://www.m-jak-milosc.pl/Wywiady/824/Andrzej-Precigs-Polska-Szwecja-10.html

O wojnie , O wieku

„Gwardia Narodowa paryska z wzruszeniem przyjęła adres współbraci broni warszawskich. Byłem w sposobności ocenienia wrażeń, które sprawił, i pomiędzy dowodami współczuciów codziennie dochodzących Komitet Polski miło mi uznawać duch podziwienia i wdzięcznego przywiązania ożywiającego gwardzistów narodowych, którym raczyłeś powinszować naszej rewolucji w stolicy. Przyjmij, generale, wraz z życzeniami mymi dla świętej sprawy waszej wylanie niewymownej mojej radości z powodu nieporównanych czynów waszych i szczególne zapewnienie przywiązania i poważania, które ci poślubił twój grenadier Gwardii Narodowej.”

Marie Joseph de La Fayette (1757–1834) francuski polityk i generał

z listu do generała Antoniego Ostrowskiego (1782–1845, powstańca listopadowego) po nadaniu La Fayette'owi przez Rząd Narodowy tytułu gwardzisty narodu polskiego z 21 kwietnia 1831 r.
Źródło: Antoni Ostrowski, Pamiętnik z czasów powstania listopadowego, wydali K. i W. Rostoccy, Warszawa 1961

O wrażeniach

„Przyklej do ust śmiech
łzy to słabych broń
przyklej do ust śmiech
w pięść zaciśnij dłoń
świat toczy się swoim torem
łzą nie zyskasz nic”

Tadeusz Nalepa (1943–2007) polski muzyk rockowy, gitarzysta i wokalista

Słowa: Bohdan Loebl
Jesteś w piekle (Tadeusz Nalepa & Breakout)
Źródło: Łzą nie zyskasz nic

O świecie , O śmiechu , O łzach

„Lech Wałęsa jest największym obrońcą zbrodniarzy postkomunistycznych w Polsce, na nim to wszystko się zasadza, on będzie ich bronił do ostatniego tchu, bo na tym stoi. Ta jego końcowa wypowiedź: dorobiłem się na rewolucji, jakby mówi wszystko.”

Krzysztof Wyszkowski (1947) polski polityk, publicysta, działacz opozycji w PRL

Źródło: Barter usług między Wałęsą a Jaruzelskim, naszdziennik.pl, 31 lipca 2008 http://www.naszdziennik.pl/index.php?dat=20080731&typ=po&id=po16.txt

„Oczywiście, jeśliby barbarzyński wróg spróbował niszczyć Naród Polski metodami tępienia Żydów – wówczas losy zostaną rzucone i rozkazy do walki w obronie narodu zostaną wydane. Ale chwilę tę określi nie panikarska plotka, lecz miarodajny rozkaz Komendanta Sił Zbrojnych w Kraju. A na dziś obowiązywać nas wszystkich powinien rozkaz Naczelnego Wodza, wielokrotnie powtarzany przez Pełnomocnika Rządu oraz przez wszystkie odpowiedzialne czynniki polskie: czekać z bronią u nogi! Nie pozwolić się prowokować…”

Stefan Rowecki (1895–1944) generał polski

Źródło: Z bronią u nogi, „Biuletyn Informacyjny”, 11 lutego 1943, cyt. za: Jan Rzepecki, Wspomnienia i przyczynki historyczne, wyd. Czytelnik, Warszawa 1983, s. 228.

O losie , O czekaniu , O walce

„Szwadron dognałem, kiedy już był wpadł do wąwozu i już był zabrał pierwsze piętro armat i pędził dalej (…) bez żadnego porządku wojennego (…). Wszyscy pędzili wśród ogromnego ognia tak kartaczowego z przodu, jak i lewej, i prawej strony wąwozu i samego jego szczytu z ręcznej broni przez piechotę na nas w tę cieśninę ciskanego (…).”

Andrzej Niegolewski (1787–1857) pułkownik wojsk napoleońskich, polski działacz społeczny

Źródło: Somossierra (1854)

„Kłamstwa i złamane przysięgi to broń w rękach twoich wrogów.”

Emma Bull książka Wojna o dąb

Wojna o dąb

O kłamstwie

„Jest rzeczą szlachetną bronić z mieczem w ręku swojego mienia, honoru i religii. Jeszcze szlachetniej postępuje ten, który broni ich, starając się nie wyrządzać krzywdy złoczyńcy. Ale czymś amoralnym i uwłaczającym ludzkiej godności jest opuszczanie towarzysza oraz wydanie swego majątku, swojej religii i swego honoru na łup złoczyńcy dla ratowania własnej skóry.”

Mohandas Karamchand Gandhi (1869–1948) Indyjski przywódca polityczny i religijny

Źródło: Romano Amerio, Iota Unum. Analiza zmian w Kościele katolickim w XX wieku, Wydawnictwo Antyk, 2009, s. 523.

O religii , O wieku

„Nasi ludzie ponownie uśmiechają się. Nie noszą już mundurów wojskowych i nie czyszczą regularnie swojej broni. Nie przywdziewają żałoby. Wierzą w swoją przyszłość i przyszłość dla swoich rodzin. W końcu jesteśmy pewni siebie, bo nie jesteśmy już zrozpaczeni. Możemy czekać tak długo, aż świat opamięta się.”

Siergiej Bagapsz (1949–2011)

Źródło: Czekamy na olimpiadę w Soczi, geopolityka.org, 17 października 2009 http://www.geopolityka.org/panstwa-nieuznawane/abchazja/226-czekamy-na-olimpiade-w-soczi

O ludziach , O świecie , O czekaniu , O przyszłości

„Wielu dziennikarzy relacjonowało wydarzenia 11 listopada w taki sposób, jakby między narodowcami i tzw. antyfaszystami była oczywista symetria – po prostu się bili. To kłamstwo, stroną atakującą byli narodowcy. Blokujący bronili się, były też przypadki odrzucania kamieni – nie widziałem, by atakowali.”

Seweryn Blumsztajn (1946)

Źródło: wyborcza.pl, 18 listopada 2010 http://wyborcza.pl/1,76842,8682995,Nasze_ulice.html?as=1&startsz=x#ixzz161TQCazo

O kłamstwie

„Konserwatywny oznacza kogoś, kto przez „szum” anomalii i wypadków dostrzega to, co stare i naturalne, i kto tego broni, kto to wspiera i stara się chronić przed tym co tymczasowe i nienormalne. W sferze praw dotyczących człowieka, w tym również nauk społecznych, konserwatysta uznaje rodzinę i gospodarstwo domowe, oparte na własności prywatnej i współpracy we wspólnocie z innymi gospodarstwami, za najbardziej podstawową, naturalną, istotną, najdawniejszą i najbardziej nieodzowną komórkę społeczną. Gospodarstwo rodzinne jest także modelem porządku społecznego w ogóle. W społeczeństwie – podobnie jak w gospodarstwie rodzinnym – wewnątrz wspólnoty rodzin istnieje hierarchia. Są uczniowie, służący i panowie, wasale, rycerze, wodzowie i królowie. Wszyscy oni są połączeni w jeden misterny i skomplikowany system związków pokrewieństwa, w którym są dzieci, rodzice, księża, biskupi, kardynałowie, patriarchowie lub papieże, a wreszcie i sam transcendentny Bóg. Jeśli konserwatyści czegoś bronią, to rodziny, hierarchii społecznej i autorytetów w sferze materialnej i duchowo-intelektualnej, opartych na więzi rodzinnej oraz związkach pokrewieństwa.”

Hans-Hermann Hoppe (1949)

O Bogu , O dzieciach , O rodzinie , O rodzicach

„Z grozy wojny wyłania się nowy świat, przynosząc nowe doświadczenia i ludzkie cierpienia, ale z pewnością także postęp i osiągnięcia. Ciężkie to będą czasy dla ludzi, dopóki nie nadejdzie dzień, który połączy narody w zgodzie, tworząc podstawę dla pokojowej pracy i porozumienia. Przed nami jawią się niezliczone problemy związane z zawieszeniem broni i końcem wojny. Trudności wydają się nie do przezwyciężenia, lecz teraz bardziej niż kiedykolwiek my, Finowie, musimy wykazać się cechami, które w czasie ubiegłych lat stanowiły o naszej sile: jednością i opanowaniem. Wytężając wszystkie nasze siły w skrzętnej pracy i wyrzeczeniach, możemy przetrzymać wszystkie burze dziejowe i zapewnić państwu przetrwanie i przyszłość.”

Carl Gustaf Mannerheim (1867–1951) prezydent Finlandii

ostatni rozkaz, który wydał jako wódz naczelny, 31 grudnia 1944.
Źródło: Carl Gustaf Mannerheim i wojna kontynuacyjna 1941–1944, phw.org.pl, 21 sierpnia 2011 http://phw.org.pl/historia-wojskowosci/artykuly-naukowe-i-publicystyka/wojny-bitwy-kampanie/ii-wojna-swiatowa-1939-1945/310-carl-gustaf-mannerheim-i-wojna-kontynuacyjna-1941-1944.html

O wojnie , O ludziach , O świecie , O historii

„We wrześniu 1939 napadnięci przez armie niemiecką i bolszewicką, my Polacy, ofiarą krwi broniliśmy wolności ludów, honoru i religii.”

Józef Gosławski (1908–1963) polski rzeźbiarz i medalier

rewers medalu Rok 1939 (1939).

O ludziach , O religii , O wolności

„Gdy broń dymiącą z dłoni wyjmę
i grzbiet jak pręt rozgrzany stygnie,
niech mi nie kładą gwiazd na skronie
i pomnik niech nie staje przy mnie.”

Krzysztof Kamil Baczyński (1921–1944) polski poeta

zobacz: walka
Źródło: Gdy broń dymiącą z dłoni wyjmę…

„Światowy układ sił przypomina dziś skomplikowaną, trójwymiarową grę w szachy. Na najwyższej szachownicy potęga militarna jest w znacznym stopniu jednobiegunowa, a USA powinny tu zachować prymat jeszcze przez długi czas. Potęga gospodarcza na szachownicy środkowej jest wielobiegunowa już od 10 lat – z USA, Europą, Japonią i Chinami w roli głównych graczy i z innymi państwami zyskującymi na znaczeniu. Najniższa szachownica to domena ponadnarodowa. Mamy tu tak różnorodne podmioty pozapaństwowe, jak bankierów, którzy przelewają pieniądze drogą elektroniczną, terrorystów handlujących bronią, hakerów zagrażających bezpieczeństwu cyberprzestrzeni oraz wyzwania takie jak pandemie czy zmiany klimatyczne.”

Joseph Nye (1937)

Źródło: Goliat na diecie, „Foreign Affairs”, tłum. „Forum”, 20 grudnia 2010.

O pieniądzach , O zachowaniu , O czasie

„Każda partia polityczna chce władzy. Po co? My mamy takie hasło: odebrać i podzielić. Odebrać bogaczom kapitał, humanitarnie każdemu zostawić po dwieście dolarów i wsadzić w samolot. Na przykład do Szwajcarii. (…)
Kto ich będzie bronić? Nikt. Według wszelkich badań od 80 do 90 procent naszego społeczeństwa nie jest zadowolone ze sposobu, w jaki dokonała się prywatyzacja.”

Eduard Limonow (1943) pisarz rosyjski, dziennikarz, działacz polityczny

Źródło: rozmowa Ludwiki Włodek, Limonow: Nie lubię spokojnego, głupiego życia, krytykapolityczna.pl, 5 października 2013 http://www.krytykapolityczna.pl/artykuly/czytaj-dalej/20131005/limonow-nie-lubie-spokojnego-glupiego-zycia

O czytaniu

„A cóż istnieje sprawiedliwszego, niż się bronić, cóż piękniejszego, niż nieść pomoc przyjaciołom?”

Cyrus II Wielki (-600–-530 p. n. e.) król Persji

Wychowanie Cyrusa (Cyropedia)
Źródło: Księga pierwsza 5:13, tłum. K. Głombiowski, B. Burliga, A. Marchewka, A. Ryś, ISKŚiO UWr, Wrocław 2014.

O pomocy

„Tyś niewolnik, jedyna broń niewolników – podstępy.”

Adam Mickiewicz Konrad Wallenrod

Konrad Wallenrod (1828)

„Jeżeli jedna osoba miała ojca, a może nawet i matkę, w Komunistycznej Partii Polski i funkcjonuje w jakimś środowisku – a takie osoby są również po prawej stronie sceny – jest to bez znaczenia. Jeśli jednak istnieje całe środowisko [ „Gazety Wyborczej” – red. „Polityki”], w którym praktycznie wszystkie osoby miały rodziców w KPP i na dodatek te osoby mają potężny instrument oddziaływania na świadomość Polaków, to pojawia się problem. Zwłaszcza że na łamach tego potężnego instrumentu pewne idee KPP (…) mają swoją kontynuację. Elementem kontynuacji jest radykalne kwestionowanie wartości narodowych. W moim przekonaniu KPP była w całym tysiącleciu polskich dziejów środowiskiem najgorszym (…). Jestem gotów bronić tezy, że nastawienie owej potężnej gazety, to poczucie misji – w moim przekonaniu bardzo szkodliwej dla Polski – bierze się właśnie z tamtej spuścizny.”

Jarosław Kaczyński (1949) polski polityk, premier RP

wypowiedź na temat „Gazety Wyborczej”.

O matce , O problemach , O rodzicach

„Jeśli ludzie nie będą go bronili, Tomasz może zginąć. Naprawdę, Kliczko może go zabić, bo wasz bokser się nie poddaje. Jest jednak za mały na zwycięstwo.”

Ola Afolabi (1980) brytyjski bokser

o Tomaszu Adamku i jego walce z Witalijem Kłyczko.
Źródło: „Magazyn” (dodatek do „Przeglądu Sportowego”), nr 5/2011.

O ludziach , O zwycięstwie , O walce

„Przed kilkoma miesiącami powiedziałem Amerykanom, że nie wymieniałem broni na zakładników. W głębi serca wciąż wierzę, że taka była prawda, ale fakty i dowody temu przeczą. Strategiczne otwarcie na Iran zmieniło się w przekaz broni za zakładników. Było to sprzeczne z moimi przekonaniami, polityką administracji i planowaną przez nas strategią. Doszło do tego z określonych powodów, lecz był to błąd.”

Ronald Reagan (1911–2004) prezydent USA

fragment orędzia do narodu, w którym prezydent przepraszał za aferę Iran-Contras.
Źródło: Oliver Stone's Untold History of the United States (2012), tłum. Anna Rajca, Mirosław Filipowicz, odcinek 8

O prawdzie , O błędach , Serce

„Milczeć nie mogę i żyć nie mogę, gdy giną resztki ludu żydowskiego w Polsce, którego reprezentantem jestem. Towarzysze moi w getcie warszawskim zginęli z bronią w ręku, w ostatnim porywie bohaterskim. Nie było mi dane zginąć tak jak oni, razem z nimi. Ale należę do nich, do ich grobów masowych. Przez śmierć swą pragnę wyrazić najgłębszy protest przeciwko bezczynności, z jaką świat się przypatruje i pozwala lud żydowski wytępić. Wiem, jak mało znaczy życie ludzkie, szczególnie dzisiaj. Ale skoro nie potrafiłem tego dokonać za życia, może śmiercią swą przyczynię się do wyrwania z obojętności tych, którzy mogą i powinni działać, by teraz jeszcze, w ostatniej bodaj chwili, uratować od niechybnej zagłady tę garstkę Żydów polskich, jaka jeszcze żyje.”

Szmul Zygelbojm (1895–1943) polski działacz polityczny narodowości żydowskiej

fragment listu skierowanego do prezydenta Władysława Raczkiewicza i premiera Władysława Sikorskiego, napisanego w Londynie tuż przed samobójstwem.
Źródło: skan listu w serwisie Wikimedia Commons

O życiu , O śmierci , O ludziach , O świecie

„Islamska Republika Iranu nie stara się o uzyskanie broni jądrowej, ponieważ posiadanie jej byłoby grzechem, ponadto broń tego rodzaju jest bezużyteczna, szkodliwa i niebezpieczna.”

Ali Chamenei (1939) przywódca religijny i polityczny Iranu

Źródło: Chamenei: broń jądrowa jest grzechem, znak.org.pl, 24 lutego 2012 http://www.znak.org.pl/index.php?lang1=pl&page1=news&subpage1=news00&infopassid1=13569&scrt1=sn

„Chciałbym również wspomnieć o patriotyzmie i przytoczyć przykład największego Polaka patrioty prymasa Wyszyńskiego. Padły słowa: miłość do ziemi ojczystej gwarantuje wolność i stabilność narodu. Przecież nie kto inny, tylko nasi nieprzyjaciele zwrócili na to naszą baczną uwagę w czasie okupacji, gdy mówili butnie: Nam nie są potrzebni Polacy, nam jest potrzebna ich ziemia. Rozpoczęła się wielka tragedia, rozprawa z narodem polskim. Wysiedlali Polaków i niszczyli warstwę, która broniła Polski przed tym, by nie stała się lotnym piaskiem.”

Marian Kwiatkowski (1913–1985) polski duchowny

w trakcie debaty na temat wejścia Polski do UE.
Źródło: Wystąpienie na posiedzeniu Sejmu, 29 listopada 2001 http://orka2.sejm.gov.pl/Debata4.nsf/5c30b337b5bc240ec125746d0030d0fc/7948aa8816f66aa9c12574710034c8b5?OpenDocument

O miłości , O wolności , O czasie

„Kiedy widzę w telewizji Bin Ladena z moją bronią, jestem oczywiście oburzony. Ale co ja mogę na to poradzić? W końcu terroryści nie są głupi. Oni także wybrali najbardziej niezawodną broń. Jestem dumny z mojego wynalazku, ale jest mi przykro, że używają go też terroryści. Szkoda, że nie wymyśliłem czegoś, co by się przydało ludziom i co pomoże rolnikom w pracy. Na przykład kosiarkę spalinową.”

Michaił Kałasznikow (1919–2013) rosyjski konstruktor broni

Źródło: Die Weltwoche, 20 września 2004

„(…) miasto to za każdym razem próbowało go uwieść, choć bronił się przed nim chłodnym, dziennikarskim obiektywizmem.”

Emilie Richards (1948)

Źródło: Powracająca fala

„Zostałem zatrzymany na ulicy podczas kontroli żandarmerii polowej, która zatrzymała rykszę, którą jechałem. Był tam ze mną człowiek, który był żołnierzem Armii Krajowej. Przy nim znaleziono broń i zostaliśmy wszyscy trzej, łącznie z rykszarzem, aresztowani i zawiezieni na Pawiak.”

Jan Kobylański (1923–2019) polski przedsiębiorca

Źródło: Zeznania Jana Kobylańskiego, usopal.com, 13 listopada 2010 http://www.usopal.pl/usopal/319-zeznania-pana-prezesa-jana-kobylaskiego,

„Zaniepokojona bezideowością lewicy, postanowiłam sporządzić w zwięzłej formie zarys 'manifestu człowieka lewicy'. Pragnę podkreślić, że ten, kto jest wrażliwy na biedę i nieszczęścia innych w naturalny sposób może stać się zwolennikiem prądów lewicowych.
Człowiekiem lewicy nie jest ten, kto wcześniej należał do PZPR, a dziś chce to zatrzeć i wtóruje prawicy w krytyce minionego systemu. Człowiekiem lewicy nie jest ten, kto kiedyś cenił wartość socjalizmu, a dziś mówi o tym pogardliwie chcąc czerpać profity w nowej rzeczywistości.
Lewicowość wiąże się nierozdzielnie z traktowaniem każdego człowieka jako celu samego w sobie, a nigdy jako środka do nawet najbardziej szczytnych celów. Ta zasada płynąca z filozofii Kanta stanowi podstawę socjalizmu.
Człowiek lewicy, ceniąc narodową tradycję i kulturę, czuje się przede wszystkim częścią ludzkości. Stanowi to zaporę dla kierowania się egoizmem rodzinnym w polityce.
Twierdzę, że obowiązkiem człowieka lewicy – w obliczu wynalezienia broni masowej zagłady – jest dążenie do trwałego pokoju, a nawet szerzej – urzeczywistnianie idei pacyfistycznych.
Człowiek lewicy powinien być rzecznikiem rozdzielenia religii i prawa, religii i polityki, jak również religii i nauki. Może wyznawać określoną religię, może być bezwyznaniowym, czy agnostykiem, bądź ateistą, ale zarazem zwolennikiem państwa neutralnego światopoglądowo.
Ideowość – nie zaś karierowiczostwo i pragmatyzm – ma znamionować człowieka lewicy. Troska o nią winna prowadzić do starań, by telewizja i radio publiczne wreszcie zaczęły nadawać programy o treściach lewicowych. Inaczej nie powstanie społeczeństwo obywatelskie, a więc wieloświatopoglądowe.
Człowiek lewicy nie powinien uznawać własności prywatnej za świętą i nienaruszalną. Powinien cenić także własność państwową i spółdzielczą.
Przedstawiciel lewicy powinien być człowiekiem czynu. Bieda, nędza, głód, bezrobocie, bezprawie – wymagają przezwyciężenia. Sprawiedliwość należy urzeczywistniać poprzez rozwiązania systemowe. Filantropia może jedynie doraźnie rozwiązać czyjś problem i z reguły uwłacza tym, do których jest skierowana.
Człowiek lewicy powinien pozwalać innym na głoszenie poglądów, które sam uznaje za błędne i nieprawidłowe. Ma być życzliwy dla prawd innych niż własne. Konsekwentnie ma wygłaszać niezgodę na nietolerancję.
Człowiek lewicy ma czynić wysiłki, by zmieniać świadomość społeczeństwa. Istotne znaczenie ma wyzbywanie się uprzedzeń i stereotypów.
Człowiek lewicy ma działać na rzecz eliminowania dyskryminacji i braku akceptacji rozmaitych grup społecznych.
Człowiek lewicy powinien czuć się częścią świata przyrody, a więc odznaczać się braterskim stosunkiem do innych istot żywych.
Wierność wobec wyznawanych wartości powinna znamionować człowieka lewicy.”

Maria Szyszkowska (1937) polska działaczka polityczna, filozof

Źródło: '„Manifest człowieka lewicy”', w: „Lewicowość w XXI wieku”, tChu, W-wa 2004.

O głodzie , O pokoju , O religii , O sprawiedliwości

„(…) irańska broń atomowa jest egzystencjalnym zagrożeniem Izraela. Nie tylko my o tym mówimy. Oni też to mówią. Potwierdzają to.”

Michael Oren (1955) izraelski historyk, dyplomata, polityk, wykładowca akademicki, pisarz i wojskowy; urodzony w Stanach Zjednoczony…

Źródło: Izrael: Jesteśmy skłonni do ataku na Iran, geopolityka.org, 17 sierpnia 2012 http://www.geopolityka.org/info-ecag/1667-izrael-jestesmy-sklonni-do-ataku-na-iran

„Rżnij karabinem w bruk ulicy!
Twoja jest krew, a ich jest nafta!
I od stolicy do stolicy
Zawołaj broniąc swej krwawicy:
„Bujać – to my, panowie szlachta!””

Julian Tuwim (1894–1953) polski poeta

Wiersze i aforyzmy, Do prostego człowieka

„Pan prezydent Komorowski na trzy dni przed wyborami udaje gwałtowne zainteresowanie wsią, którą dotychczas znał chyba tylko z polowań na chłopskich polach. Prezydent Komorowski, który ma władzę prezydencką od 5 lat, parlamentarną i rządową od 8 lat, nie zrobił nic, absolutnie nic dla ochrony polskiej ziemi, dla wyrównania dopłat rolniczych, ani dla ochrony rolników przed nadużyciami pośredników. Polska wieś przez pięć lat nie miała prezydenta, który by dbał o jej sprawiedliwe traktowanie, który by jej bronił. Tej oceny nie może zmienić udawana troska, prezentowana tuż przed wyborami. Z przykrością muszę stwierdzić, że jest to polityczna obłuda i cyniczne oszukiwanie polskiej wsi i rolników.”

Andrzej Duda (1972) polski polityk, prezydent, prawnik

Źródło: Duda pisze do rolników i Ślązaków: „Polska wieś przez pięć lat nie miała prezydenta, który by dbał o jej sprawiedliwe traktowanie, który by jej bronił”, „Śląsk potrzebuje zmiany!” http://wpolityce.pl/polityka/245317-duda-pisze-do-rolnikow-i-slazakow-polska-wies-przez-piec-lat-nie-miala-prezydenta-ktory-by-dbal-o-jej-sprawiedliwe-traktowanie-ktory-by-jej-bronil-slask-potrzebuje-zmiany, wPolityce.pl, 21 maja 2015.

O piekle , O oszukiwaniu

„Rozumiałem teraz co Carreras miał na myśli, krzycząc byśmy rzucili broń. Mnie ten pomysł wydał się wyśmienity – mieliśmy szanse równie wielkie, co ostatnia porcja lodów na dziecięcej zabawie.”

Alistair MacLean książka Złote rendez-vous

Złote rendez-vous
Źródło: rozdział 6, Środa, między dziewiętnastą czterdzieści pięć a dwudziestą piętnaście

O myślach , O myśleniu